ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Donderdag 30 April 1908.
(SS ier ikzeesche
Cour an t).
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30, Iranco per post
1,60.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
63ste JAARGANG. - No. 8610.
Uitgever-HoofdredacteurA. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
Advertentiënvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdags-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote tetter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur i A. J. DE LOOZEHoek SchuithavenZierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Een redacteur van een Duitsch dagblad
had geschreven, dat Harden, die in de
„Zukunft" de opzienbarende onthullingen
deed over de tafelronde Von Liebenberg,
door Prins Eulenburg voor een millioen
Mark was omgekocht, opdat hij verder
zou zwijgen. Harden heeft hierop tegen
dien redacteur een klacht ingediend. De
zaak kwam te Munchen voor den rechter.
Harden bracht twee getuigen mede, voor
malige visschers, die zeer compromit-
teerende verklaringen voor den Prins
aflegden, verklaringendie schoorvoets
gegeven, zonneklaar bewezen, dat deze
zich aan strafbare onzedelijke handelingen
had overgegeven. De redacteur werd
hierop tot een geldboete veroordeeld. Het
komt ons voor wij kunnen het natuurlijk
mis hebben dat dit geheele proces
een doorgestoken kaart is tusschen Harden
en dien redacteur, teneinde genen gelegen
heid te geven door getuigen te kunnen
bewijzen, dat Prins Eulenburg ter dege
schuldig is aan het misdrijf, waarvan
dr. Isenbiel, de procureur-generaal van het
Berlijnsche Hof, hem had schoongewasschen.
En dat bewijs is thans geleverd, zoodat
Prins Eulenburg, toen hij, staande voor
het Hof van Berlijn, zijn onschuld met
twee eeden bezwoer, valsch gezworen
heeft. Nu wordt uit officieuse bron gemeld,
dat de Berlijnsche justitie reeds sedert
eenigen tijd vermoedde, dat Prins Eulenburg
het delict van meineed gepleegd had, en
dat op grond daarvan de crimineele
commissaris van politie, Hans vonTresckon,
van de justitie de opdracht had ontvangen
den Prins te vragen, wat hij tegen de op
hem rustende verdenking had in te
brengen. Genoemde commissaris kweet
zich op hoogst zonderlinge wijze van zijn
opdracht. Hij liet namelijk den Prins
vragen, of zijn bezoek hem aangenaam
zou wezen. Op zulk een beleefde vraag
kon natuurlijk niet anders dan het beleefde
antwoord volgen, dat de commissaris
zeer welkom zou zijn. Deze kwam, en
liet zich, onder aangenamen kout, den
voorgezetten wijn en de heerlijke gerechten
wel smaken. Welk een beminnelijke
gastheer is toch die Prins! O Justitia,
waar is uw blinddoek? Is dat de wijze,
waarop gij tegen iemand optreedt, die aan
zijn vuile zedeloosheid nog paart het
zware, ernstige misdrijf van meineed?
Zoude de justitie, wanneer de delinquent
geen Prins ware geweest, maar een
eenvoudig burger, ook zoo hoffelijk en
voorkomend wezen als jegens Prins
Eulenburg? Wij gelooven, dat zij, indien
het een ander gegolden had, zij dezen
reeds lang achter slot en grendel
gebracht had.
In de Belgische Kamer is men druk
aan het beraadslagen over de inlijving
van den Congo bij België, waardoor,
indien het regeeringsvoorstel wordt aan
genomen, onze zuidelijke nabuur één der
grootste koloniale mogendheden zal worden.
Want de Congo beslaat een oppervlakte
van ruim tweemaal zoo groot als Frankrijk
en Duitschland te zamen. Koning Leopold,
souverein van den Congostaat, biedt,
gelijk men weet, dezen aan België ten
geschenke aan. De bezwarende voor
waarden, die er echter aan verbonden
zijn, maakt het geschenk voor velen minder
aannemelijk.
De liberale partij in Engeland heeft
door den dood van Sir Henry Campbell
Bannerman één harer sympathiekste en
krachtigste figuren verloren. Wegens zijn
verergerden gezondheidstoestand had hij
kort geleden zijn demissie als minister
genomen. Gisteren werd bij ter aarde
besteld. Aan zijn uitvaart nam ook deel de
Fransche minister Clémenceau, die de
nagedachtenis van den Britschen staatsman
willend huldigen, opzettelijk hiervoor was
overgekomen.
Minister Churchill is bij de stembus te
Manchester geslagen. Zijn tegencandidaat,
Joynson-Ricks, werd gekozen. Er blijkt uit
deze nederlaag op nieuw, dat het voor het
prestige eener regeering beter is, wanneer
haar leden buiten het Parlement staan.
Want wordt één harer bij een verkiezing
niet gekozen, dan werkt dit op het geheele
kabinet terug.
De voormalige ftaliaaosche Minister
van Financiën, Nasi, die omdat hij staats
gelden ten eigen bate had aangewend,
door den Senaat als Hooggerechtshof tot
gevangenisstraf en tot verlies van het
bekleeden van een openbaar ambt gedurende
vier jaar veroordeeld was, is in het kies
district Trapani op Sicilië met over
weldigende meerderheid tot afgevaardigde
gekozen. Nasi verkreeg 2691 stemmen. In
Sicilië schijnt een groot deel der bevolking
finantiëele onregelmatigheden ten nadeele
van 's lands kas gepleegd ais geen mis
daad te beschouwen.
Te Kief in Rusland is de chef van de
geheime politie gearresteerd, omdat hij aan
het hoofd van een oplichters- en dieven
bende stond. Werd een lid van die bende
op heeterdaad betrapt en gevangen gezet,
dan beval hij steeds de onmiddellijke
invrijheidstelling. Hij heeft zich, daar hij
bij deeling van de buit gewoonlijk het
leeuwendeel verkreeg, rijk gestolen. Men
zal hem echter wel vrijspreken, wanneer
zijn zaak voor de rechtbank komt, want
gelijk hij zijn er wel duizende beambten
In het Russische rijk.
Het gerucht gaat in Marokko, dat
Raisoeli, die een onmiddellijke afstam
meling van den profeet Mohammed is, in
een hinderlaag gelokt en vermoord is.
Levend als vrijbuiter, nadat hij uit den
kerker waarin hij was opgesloten, ontvlucht
was, nam hij een Engelschman gevangen,
dien hij tegen een losprijs van I i ,000 pond,
en op voorwaarde van de vrijlating zijner
aanhangers door den Sultan, en van zijn
benoeming tot Pacha van Tanger, de
vrijheid hergaf. Hij werd echter, omdat
hij de Europeanen terroriseerde, door den
Sultan uit zijn ambt ontzet, die hem, toen
hij met zijn volgelingen feitelijken tegen
stand bood, met zijn troepen versloeg.
Raisoeli vluchtte hierop naar de bergen,
waar hij zich schuil hield. De Sultan
zond tot hem den Kaid Mac Leon om
met hem te onderhandelen. Raisoeli nam
echter, zonder zich aan de regelen van
het volkenrecht Ie storen, den Kaid
gevangen, dien hij ten slotte, nadat zijn
eischen door Engeland waren ingewilligd,
vrijliet.
Roosevelt, de president van Amerika,
heeft een opzienbarende boodschap aan
het congres gezonden. Hij veroordeelt
daarin niet slechts de demagogen, die den
oorlog aan den rijkdom prediken, maar ook
den multi-millionnair, wiens gelaat verhardt,
terwijl zijn lichaam week wordt, wiens
zoon een dwaas is, en wiens dochter een
vreemde Prinses wiens vermaak smakelooze
weelde is, en wiens levenswerk bestaat in
de opstapeling van rijkdommen.
Het voorstel van Roosevelt, om vier
oorlogsschepen te bouwen, is ook door
den Senaat, onder levendig applaus,
verworpen. Zou in die verwerping soms
de oorzaak gezocht moeten worden van
des presidenten booze bui, die uit zijn
jongste boodschap zoo duidelijk spreekt?
MAROKKO.
Men meldt, dat dweepzieke benden de
straten van Fez doortrokken met de be
doeling de buitenlandsche postkantoren te
vernielen. De Duitsche en de Engelsche
postkantoren waren gesloten, zoodat de
dwepers alleen de aan de buitenzijde ge
plaatste bussen konden vernielen. Maar
in het Fransche postkantoor werd alles
kort en klein geslagen. Een postbeambte
en een soldaat, die zich tegen het binnen
dringen van de opstandelingen wilden
verzetten, werden met den dood bedreigd.
Zoodra de tijding van de gebeurtenissen
bekend werd, betuigden de overheden den
Franschen consulairen agent, belast met
het bewaren der archieven van het
consulaat, hun diep leedwezen en werden
de schuldigen onmiddellijk gevangenge
nomen.
ARGENTINIË.
Te Buenos Ayres is Zaterdag bericht
ontvangen van het uitbreken van een op
stand in de provincie Santiago del Estero.
Deze Argentijnsche provincies zijn eigenlijk
afzonderlijke staten en de centrale regeering
oefent er over het algemeen geen gezag,
tenzij er zeer ernstige dingen gebeuren, die
een inmenging beslist geboden doen zijn.
Iets dergelijks is in Santiago del Estero
het geval geweest. De revolutionairen in
die provincie hadden den gouverneur en
zijn ministers gevangen genomen en afgezet.
De bondstroepen kwamei toen tusschen-
beiden, bevrijdden de gevangenen en her
stelden dezen in hun ambten. Dit ging
niet zonder strijd; drie lieden werden dood
geschoten en verscheiden anderen gekwetst.
PORTUGAL.
Zaterdag heeft in het klooster der Hiero-
nymieten een plechtige zielsmis plaats
gehad voor den vermoorden koning en
den kroonprins, goning Manuel was tegen
woordig in gezelschap van zijn moeder.
Dit was de eerste keer, dat de koning weer
uitging. Het publiek groette den jongen
koning eerbiedig. Naar het heet, denkt
koning Manuel na de eedsaflegging op 6
Mei verschillende provinciesteden van zijn
land te bezoeken.
Toen koning Miguel afgezet en ver
bannen werd, moest hij de natie alle byou-
terieën, die hij bezat, ter waarde van tien
millioen francs, afgeven. Deze byouterieën
deponeerde men bij de Portugeesche Bank.
Eenigen tijd geleden nu zette de repu-
blikeinsche partij een campagne op touw,
met het doel te bewijzen, dat eenige dezer
byouterieën reeds verkocht waren, ten
einde in de behoeften van het koninklijk
huis te voorzien. Koning Manuel beval,
dat er een inventaris opgemaakt moest
worden en het blijkt thans werkelijk, dat
er een kostbare gordel, met diamanten en
robijnen ingelegd, verscheiden armbanden
en een paarlencollier tot een gezamenlijke
waarde van ongeveer 3.750.000 francs
verdwenen zijn.
De directeur der Portugeesche Bank
beweert, dat hij de byouterieën, op bevel
van wijlen koning Carlos, met toestemming
der regeering verkocht, daar er geld gevonden
moest worden om de schulden van het
koninklijk huis te betalen. Ten einde een
publiek schandaal te vermijden, heeft
koning Manuel den minister van financiën
bij zich doen ontbieden en hem gevraagd
de juiste waarde der verdwenen kostbaar
heden te willen bepalen. De koning is
van plan de natie deze som geheel en al
te restitueeren. Dit nobel optreden van
den jongen vorst wekt algemeene bewon
dering, zelfs bij de republikeinen.
ITALIË.
Naar aanleiding van 's pausen jubileum
komen uil alle deelen der wereld geschenken
naar Rome. De Venefianen geven hem
een kunstig bewerkten troon.
De om zijn knoeierijen veroordeelde
ex-minister Nasi is opnieuw door de
Trapaneezen naar de kamer afgevaardigd
met 2691 stemmen, tegen 581 op zijn twee
socialistische tegencandidaten.
SERVIË.
Een Servisch militair aalmoezenier,
Sabbas Kezatsj, moet met Paschen de
stoutmoedigheid gehad hebben, om in zijn
preek de vorige dynastie, die der met
Alexander uitgestorven Obrenowitsj, te
verheerlijken, door woorden van vervloeking
uit te spreken tegen de moordenaars van
Michel Obrenowitsj, den oud-oom en oom
van Milan en van Alexander, en door
zijn preek te eindigen met de woorden
„Eere aan onze oude vorsten! Eere aan
de Obrenowitsj".
Zulke woorden zijn in Servië al erg
genoeg. Maar ze werden nog erger doordat
ze werden uitgesproken in tegenwoordig
heid van koning Peter Karageorgewifsj.
Men zegt dat deze bleek werd, maar de
preek tot het einde toe bijwoonde.
Men verwacht ieder oogenblik de
gevangenneming van den vrijmoedigen
geestelijke, die intusschen door eenige
vrienden beschermd wordt tegen mogelijke
aanslagen van de zijde der konings
moordenaars.
BULGARIJE.
Een Bulgaarsche onderwijzeres In Mace
donië, een zekere Naumowa, is op haar
doorreis door Servië te Nisj aangerand en
op oneerbare wijze mishandeld. Ze is ten
gevolge daarvan krankzinnig geworden.
Een Servisch officier heeft haar tot de grens
begeleid. Het meisje is in de treurigste
omstandigheden te Sofia aangekomen. De
Bulgaarsche regeering heeft een op scherpen
toon gesteld vertoog ingediend bij de
Servische regeering. Het geval wekt heel
wat ontroering en 't is zeer wel mogelijk,
dat er ernstige diplomatieke verwikkelingen
uit zullen voortvloeien. Vroeger is dat ook
al eens het geval geweest.
RUSLAND.
In de staalgieterlj Oboechow, die voor
de marine werkt, is in den afgeloopen
nacht brand uitgebroken. Vier afdeelingen
van de geschutgieterij en een afdeeling
van de gieterij van sluitstukken, alsmede
het geheele centraal-gebouw zijn vernield.
De schade wordt geschat op vijf tot zeven
millioen dollar.
Een bende terroristen heeft te
Warschau een aanval op een afdeeling
gendarmen gedaan. Een gendarme is ge
dood, een andere gewond, een kapitein
der gendarmerie werd eveneens gedood.
Troepen hebben de stad omsingeld en
huiszoekingen gedaan. Massa-arrestatiën
vonden plaats.
De troepen hebben order gekregen
zonder voorafgaande sommatie op 1-Mei-
manifestanten te schieten.
Te Lodz hebben terroristen twee
soldaten en een politie-agent gedood.
ENGELAND.
Portsmouth, 25 April. De kruiser
„Gladiator" en het stoomschip „St.-Paul"
zijn in een sneeuwstorm met elkander in
aanvaring gekomen bij de Needies, eiland
Wight.
De „Gladiator" werd zóó zwaar be
schadigd, dat het schip bij het dorp
Yarmouth op het strand gezet moest
worden, waar het nu op zij ligt
Volgens een bericht uit Yarmouth,
op het eiland Wight, is de „Gladiator"
geheel vernield.
Londen, 26 April. Het is nu zeker, dat
er een officier en drie-en-dertig matrozen
van de „Gladiator" om hetleven zijn gekomen.
De rouwdienst voor Campbell
Bannerman in de Westminster Abdy werd
heden bijgewoond door den prins van
Wales, als vertegenwoordiger van koning
Eduard, baron Stumm, als vertegenwoor
diger van den Duitschen keizer, door de
ministers, het korps diplomaten, den
Franschen minister-president Clemenceau
en de voorname politicizoowel van
liberale als van conservatieve zijde.
Omtrent deze scheepsramp verneemt
men nog het volgende:
De „Saint Paul" had Zaterdagmiddag
even over éénen Portsmouth verlaten en
werd weldra door den sneeuwstorm over
vallen. De vlokken vielen zoo dicht opeen,
dat men nauwelijks eenige meters ver
kon zien. Het was twintig minuten vóór
drieën, toen opeens een luid gekraak
werd vernomen. De „Saint Paul" was
met volle vaart op de hoofdspanten van
den kruiser „Gladiator" ingeloopen. Door
achteruit te stoomen was de boot spoedig
vrij, en dadelijk werden de sloepen uit
gezet. Het oorlogsschip helde bedenkelijk
over, zoodat tal van matrozen te water
geraaktenanderen sprongen van het schip
af, of klommen op de omhoog gerichte
zijde. Sommige berichten spreken er van,
dat de waterdichte schotten nog gesloten
zijn, maar desniettegenstaande heeft men
het schip niet kunnen houden en heeft
men het aan den grond moeten zetten.
Harwich, 28 April. In den afgeloopen
nacht, tijdens de manoeuvres, werd de
torpedojager „Gala" aangevaren en in
tweeën gesneden door het adviesjacht
„Attentive". Eén man verdronk. De helft
van den torpedojager werd naar Sheerness
gesleept.
FRANKRIJK.
De minister-president Clemenceau verliet
hedenmiddag te 12 uur Parijs, teneinde
zich naar Engeland te begeven, om de
begrafenis van Campbell Bannerman bij
te wonen. Vóór zijn vertrek had Clemen
ceau een onderhoud met Pichon, Picquart
en den generaal Lyauty.
In het Grand Hotel te Parijs heeft
zich de bankier Peruggia, een zwager
van Rothschild, doodgeschoten. Peruggia
was eigenaar van een Londensche bank,
kwam vaak in Parijs, waar hij veel geld
uitgaf. Er bestaat geen twijfel of geld
verliezen zijn de aanleiding geweest tot
den zelfmoord. Peruggia liet een dertigtal
brieven achter, gericht tot verwanten en
handelsvrienden.
DUITSCHLAND.
Te Hamburg is dezer dagen een
27-jarige jongeman gearresteerd, op het
oogenblik dat hij een meisje de vlecht
afknipte. De gevangene blijkt identiek te
zijn aan den man, die verleden jaar te
Berlijn 23 jongedames van haar haardos
beroofde. Evenals toen, vond men ook
thans in zijn kamer verschillende vlechten
met zijden linten versierd. Aan elk ervan
hing een papier met vermelding van datum
en plaats. De jonge man, die verleden
jaar geruimen tijd in een krankzinnigen
gesticht vertoefde, wordt ook thans weer
daarheen opgezonden.
BELGIË.
De Kamer heeft de beraadslaging over
het Congo-wetsontwerp vervolgd. De
minister van justitie betreurt het, dat hij
zoovele Belgen ziet deelnemen aan een
veldtocht, onder leiding van vreemdelingen
tegen den Congo gevoerd, en hij herinnert
aan de bewonderenswaardige voorbeelden,
door Belgen in Congo-land gegeven.
De minister geelt een overzicht der
geschiedenis van den onafhankelijken
Congo-staat, welks inrichting algemeen
bewonderd wordt. Hij herinnert aan de
maatregelen tegen de pokken, de slaap
ziekte, het drankmisbruik, en hij verklaart
zich voor vrije omwikkeling van den
handel. Er gebeurden zeker bij de
kolonisatie ergerlijke misdaden, maar heeft
niet overal de vooruitgang der beschaving
tranen en bloed gekost?
„Wij moeten door de inlijving een eind
maken aan den moeilijken toestand. Het
zou ons aanzien schaden, als wij nu niet
blijk gaven van de noodige geestkracht.
De kolonie zal de nijverheid tot bloei
brengen. Een voorname bron van ons
industriëel vermogen ligt in den uitvoer
handel, die zich niet zal kunnen ontwikkelen
zonder voldoend afzetgebied".
De minister wijst voorts op de rijkdommen
van den Congo-staat. België, zegt hij, zal
er orde en regelmaat doen heerschen. De
arbeid van de Belgische regeering en de
Kamers zal er de beste uitkomsten opleveren.
Wat de beschikbare gronden aangaat,
zal de regeering aan de Kamers achtereen
volgende maatregelen voorstellen.
Het voorname punt is afscheiding der
financiën van de kolonie en het moederland.
De minister zegt, dat België niet aan
sprakelijk kan worden gesteld voor schulden
of leeningen van den Congo-staat. De
gelden, door den Belgischen staat gestoken
in de spoorwegen, leverden 6^ percent
rente op. De Katanga-spoorweg zal worden
aangelegd naarmate van de bestaande
behoefte. Uit het verslag betreffende het
mijn-onderzoek blijkt, hoe rijk de mijnen
van Katanga zijn. Nooit is er gebrek
geweest aan inlandsche arbeidskrachten.
Als wij den Congo-staat overnemen, zoo
vervolgde de minister, dan is dat met zijne
rechten en verplichtingen. Wij hebben
over de vroegere Congo-quaestie niet meer
te spreken. Wij nemen de stichting der
kroon over met hare rechten en verplich
tingen. Tot die verplichtingen behoort
de uitvoering van openbare werken voor
een bedrag van 45 millioen. Wat de 50
millioen betreft, welke den Koning zijn
toegestaan, die hebben een bepaalde be
stemming voor koloniale werken.
De Koning heeft, evenals alle burgers,
aanspraak op een rechtvaardige behandeling.
De Koning heeft de Congo-onderneming
ontworpen en die door alle moeilijkheden
heen geleid. Hij wijdde daaraan 30 jaren
van zijn leven. En wat moeten wij nu
doen? Moeten wij den Congo-staat aan
zijn lot overlaten Dat zult gij niet
durven voorstellen. Wij zijn een nijver
heidsvolk en afzetmarkten zijn eene
behoefte voor onze arbeiders. Het is niet
onze begeerte de rol van een groote natie
te spelen. Wij willen ons alleen nieuwe
afzetmarkten zoeken voor onze arbeids
producten. Wij wisten, dat onze taak
zwaar was, maar wij hebben geen enkel
oogenblik van moedeloosheid gekend. Wij
stellen vertrouwen in ons volk. De toekomst
zou ons zonder genade veroordeelen, als
wij nu onze taak niet volbrachten.
