ZIERIKZEESGHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 22 Februari 1908.
Eerste
Blad
(525 i e r i li. z e e s c h. e
C o u r a n t).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post
1,60.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
63ste JAARGANG. No. 8582
Uitgever-HoofdredacteupA. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
Advertentiënvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdags-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur t A. J. DE LOOZEHoek SctiuithavenZierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 21 Febr. Met genoegen
kunnen wij onzen lezers en lezeressen
mededeelen, dat enkele ingezetenen, onder
leiding van den waarnemenden burge
meester, mr. H. C. Moolenburgh, ten
stadhuize vergaderd zijn geweest, teneinde
te trachten aan de werkstaking der
sigarenmakers een einde te maken. Van
ganscher harte hopen wij, dat hun streven
met een gunstigen uitslag moge bekroond
worden.
Aan het bal-masqué, dat Zondagavond
in de Concertzaal alhier zal gegeven
worden, zullen, naar wij vernemen, zestig
gemaskerden deelnemen. Buitengewone
verrassingen wachten het publiek. Een
groot deel van den tuin zal als ver-
verschingstent worden ingericht, die wel
voor een honderd menschen plaats zal
aanbieden.
Verschenen is van de hand van mr.
A. J. F. Fokker, voorzitter van het Bestuur
van het Waterschap Schouwen, een om
vangrijk werk van niet minder dan 850
bladzijdenbevattende geschiedkundige
bizonderheden, in chronologische orde
uit authentieke bronnen verzameld, over
Schouwen van 1600—1900. Wij hebben
den inhoud van dit lijvig boek, dat ons
heden werd toegezonden, nog niet kunnen
doorlezen, zoodat wij onzen lezers eerst
later het een en ander daaruit kunnen
mededeelen. Maar dit kunnen wij wel reeds
zeggen, dat de samenstelling van dit werk,
product van een ijverige bronnenstudie,
voor de kennis der geschiedenis van het
Waterschap Schouwen van groote waarde
is. Het boek, voorzien van een zestal
kaarten, is gedrukt op de drukkerij der
Naamlooze Vennootschap Stoomdrukkerij
voorh. Lakenman Ochtman alhier, die
door fraaien, duidelijken druk opnieuw
getoond heeft, dat men voor goed druk
werk niet naar elders behoeft te gaan.
In het jongste nummer van Vooruit
komt een redactioneel artikel voor, waaraan
wij het volgende ontleenen
In de enkele jaren, gedurende welke
de heer Patijn in de Kamer zitting heeft,
stond hij reeds meermalen voor de
schipperij op de bres. Met warmte bepleitte
hij de verbetering van het Hellegat, waar
thans zooveel schippers hun tijd, soms
zelfs hun schip en hun leven verspelen.
Aan zijn toedoen voorts is het vooral te
dankendat onder de nu afgetreden
regeering flink de hand werd geslagen aan
de opruiming der wrakken, waarvoor ieder
varensman hem dankbaar is. En laatstelijk
kwam hij met kracht op tegen eene
Provinciale belasting van Noord-Brabant,
op grond, dat indien het daarin neergelegd
beginsel werd toegepast op de kanaal-,
sluis- en havengelden, het doodvonnis
voor de schipperij zou zijn geteekend.
Tevens is mr. Patijn lid der afdeeling
voor schipperijbelangen van de onlangs
ingestelde Hollandsch-Belgische Com
missie. Aangezien er verschillende zaken
zijn, waarover de Nederlandsche schippers,
die op België varen, te klagen hebben,
kan hij ook in die hoedanigheid aan de
schippers goede diensten bewijzen.
Naar wij met genoegen kunnen
melden, is de toestand van den getroffen
veldwachter Stoel tamelijk bevredigend.
Het. schietvoorwerp is in handen der
politie. Nadere ophelderingen zijn helaas
nog niet bekend.
Met 1 April a.s. zullen de tijdelijke
arbeiders van den rijkswaterstaat A. van
Oost Louwers en L. Boslooper, werkzaam
aan de rijkszeeweringwerken aan de Oude
Hoeve, onder Renesse, de laatste tevens
Jichtwachter, den dienst verlaten. De eerste
is ruim 86, de laatste 76 jaar oud.
Wegens hun hoogen leeftijd konden zij
indertijd niet als vaste arbeiders worden
aangenomen en hebben alzoo ook geen
aanspraak op pensioen.
Wij vernemen echter, dat zij een jaar-
lijksche toelage zullen ontvangen, gelijk
staande aan dat pensioen.
Men schrijft ons uit het district
Oostburg:
Nu het gerucht loopt, dat de heer mr.
P. C. J. Hennequin voornemens zou zijn
te bedanken als lid der Tweede Kamer
welk gerucht echter, zooals gemeld,
voorbarig is wordt van rechtsche zijde
weer dadelijk de aandacht op ons district
gevestigd. Zoo lezen wij in een katholiek
blad: „Bevat het gerucht waarheid, dan
bestaat voor rechts een goede kans een
anti-liberaal, een katholiek misschien wel,
gekozen te krijgen. Want de heer Henne
quin had voornamelijk zijn verkiezing te
danken aan zijn groote populariteit.
Ook de Standaard zeide in 1905 reeds,
dat het laatste liberale bolwerk in Zeeland
moest veroverd worden.
Nu is het ontegenzeggelijk waar, dat
mr. Hennequin zeldzaam populair is in
het heele district. In 1905 werd de heer
Hennequin dan ook bij de eerste stemming
herkozen met 4375 van de 7253 stemmen.
Doch sinds dien tijd zijn de verkiezingen
voor de Prov. Staten gehouden, waarbij in
1907 de anti-liberale partijen met eenige
candidaten optraden tegenover de aftre
dende liberale leden.
Het district Oostburg voor de Tweede
Kamer wordt gevormd door alle gemeenten
in Westel. Zeeuwsch-VIaanderen en verder
door de volgende in Oostelijk Zeeuwsch-
VIaanderen gelegen gemeenten: Ter Neuzen,
Axel, Philippine, Sas van Gent, Westdorpe,
Hoek, Zaamslag.
Om nu de kansen voor beide partijen
rechts en links bij een verkiezing
voor de Tweede Kamer te vergelijken,
zuilen wij de cijfers van de Statenverkie
zingen in 1907 eens nagaan.
Toen hadden in Westelijk Zeeuwsch-
VIaanderen de liberale candidaten respect.
2167, 2156 en 2883 stemmen; de anti
liberale candidaten, gesteund door kath.
en anti-rev., resp. 989, 850 en 835 stemmen.
In Westelijk Zeeuwsch-VIaanderen hebben
de liberalen dus een grooten voorsprong,
trouwens dit gedeelte van Zeeland is van
oudsher zeer overwegend vrijzinnig.
Om een balans te kunnen opmaken,
nemen wij vervolgens de stemmen, mede
in 1907 uitgebracht op de liberale en anti
liberale candidaten in de bovengenoemde
in Oostelijk Zeeuwsch-VIaanderen gelegen
gemeenten mede behoorende tot het
Kamer district Oostburg. Dan zien wij dat
de liberale candidaten behaalden resp.
1282, 1017, 1000 en 829 stemmen. De
anti-liberale candidaten verwierven 1629,
994, 904 en 994 stemmen. Een zuivere
afspiegeling van de gemeente in Oostelijk
Zeeuwsch-VIaanderen voor wat het district
Oostburg betreft vindt men voor de anti
liberale partijen in dit cijfer 1629. Dit
aantal stemmen werd nl. behaald in 1907
door een anti-rev. candidaat, die tevens
door de katholieken gesteund werd. Neemt
men dus de ongunstigste cijfers voor de
liberalen in het heele district, dan verkrijgt
men voor Westelijk Zeeuwsch-VIaanderen
2185 en voor Oostelijk 829 of totaal 2914
(de gunstigste 2167 -f- 1282 3449)
Voegt men daarentegen de gunstigste
cijfers voor de anti-liberalen bijeen, dan
ziet men voor Oostelijk Zeeuwsch-VIaan
deren 1629 en voor Westelijk 989 of
totaal 2618 stemmen.
Deze cijfers bewijzen dus voldoende
dat het district Oostburg voor de vrij
zinnigen volstrekt niet als verloren is te
beschouwen, als de heer Hennequin zijn
mandaat mocht nederleggen, want wij
hebben nu voor de vrijzinnigen de ongun
stigste en voor de rechter partijen de gun
stigste stemmencijfers genomen en bij de
verkiezing voor de Staten in 1907 was de
heer Hennequin niet betrokken.
Ieder kan nu aan de hand van deze
cijfers, die den stand der partijen in Juni
1907 aangeven, nagaan aan welke richting
de meerderheid der kiezers in het Kamer
district Oostburg de voorkeur geeft.
Onlangs is een comité tot stand
gekomen ter bevordering van een betere
verbinding tusschen Oostelijk en Westelijk
Zeeuwsch-VIaanderen. Dit comité, waarvan
de heer J. A. van Rompu, lid van Gedep.
Staten van Zeeland te Terneuzen, voor
zitter is, heeft thans besloten, te trachten,
een stoomtram tot stand te brengen van
IJzendijke via Philippine en Terneuzen
naar Zaamslag, die dan zal aansluiten bij
de ontworpen stoomtram Hontenisse
Belgische grens.
De gemeenteraad van T er neuzen
heeft instemming betuigd met de plannen
van den directeur-hoo.'dingenieur van
's Rijks waterstaat inzake verbetering van
de havenwerken aldaar.
De raming van kosten bedraagt f610.000.
Burgh, 20 Febr. Onze oude toren zal
een nieuw uurwerk verkrijgen, waardoor
in een groote behoefte voorzien wordt.
De levering is opgedragen aan den heer
I. ter Poorten te Zierikzee (vroeger de heer
Capelle), die reeds toren-uurwerken heeft
geleverd te Ouwerkerk, Nieuwerkerk,
Noordgouwe en Renesse.
Bruinisse. Voor de loting der nationale
militie hebben zich 33 personen aange
geven.
Stavenisse. Vanwege het Centraal
Genootschap voor Kinderherstellings- en
Vacantiekolonies, zullen dit jaar weder
kinderen kunnen worden verpleegd in de
inrichtingen te Egmond aan Zee en aan
den Hoef, te Zonneheuvel en te Nunspeet.
Zoo noodig kan er nog over andere
inrichtingen beschikt worden. Ook de
afdeeling Tholen van genoemd genoot
schap - met hare 124 leden stelt
weder de gelegenheid open om één of
meer ziekelijke of herstellende kinderen
naar een strand- of landkolonie voor
eenige weken te zenden. Belanghebbenden
gelieven zich vóór 5 Maart aan te melden
bij den waarnemenden voorzitter, den heer
Buijze te Stavenisse, alwaar tevens de
voorwaarden van uitzending te verkrijgen
zijn.
Oud-Vossemeer. in den loop dezer
week kwamen in één dei* lokalen van de
o. I. school een veertigtal personen samen,
welke de reeds vermelde oprichting van
een zangvereeniging bespraken. De heeren
F. J. Ampt en F. W. O. Wiskerke gaven
eenigszins uitvoerig aan, wat zoo'n zang
vereeniging in een kleine gemeente kan
presteeren, maar tevens welke voorwaarden
moeten gesteld worden om een goed koor
te worden. Met voldoening mag geconsta
teerd worden, dat achttien dames en
zeventien heeren zich bereid hebben ver
klaard tot deelname.
In een vergadering van het gezelschap
„Eendracht" werd door één der leden het
voorstel gedaan, om aan het bestuur der
vereeniging het initiatief op te dragen tot
het oprichten van eene Floralia-Vereeni-
ging; het bestuur meende evenwel, dat zoo
iets niet ligt op den weg dezer vereeniging,
te meer waar „Eendracht" bij zoo'n op
richting financiëel zou betrokken zijn. Het
bestuur verklaarde zich evenwel bereid
inlichtingen te vragen, die misschien
zouden kunnen leiden, dat particulieren
overgingen om het initiatief te nemen.
In dezelfde vergadering gaf de heer
Wiskerke een zeer belangrijke lezing ten
beste over de middelen, die men in de
16e en 17e eeuw aanwendde, ook vooral
in Zeeland, om voor liefdadige stichtingen
enz. aan den onmisbaren nervus rerum, de
noodige fondsen, te komen.
Vlissingen, 20 Febr. Even vóór twaalven
ontstond in den nacht van Woensdag op
heden brand in het huis aan den Nieuwen-
dijk, bewoond door den kapper Salet.
Door het gemaakt alarm kwamen brand
weer en vele nieuwsgierigen ter plaatse.
Daar de brand was. ontstaan in een kast
van den winkel en de politie zeer spoedig
de slang aan de waterleiding had gekop
peld, was deze den brand, die een dreigend
aanzien had, spoedig meester, waardoor
de aangekomen brandspuiten geen water
behoefden te geven.
De groote spiegelruit is door de hitte
gebarsten, terwijl nog meerdere ruiten van
het bovenhuis gebroken werden. Persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor. De
schade, die niet groot is, wordt door ver
zekering gedekt. De oorzaak van den
brand is onbekend.
ONDERWIJS.
Bij het op 19 dezer te 's-Hage gehouden
examen Nuttige Handwerken slaagde o. a
mej. C. J. Swenne van Goes.
Geslaagd voor het examen nuttige
handwerken te Breda, mej. F. Koole te
Krabbendijke.
PREDIKBEURTEN
in onderstaande gemeenten van Schouwen en Duiveland.
Zondag 23 Februari 190 8.
Geref. Kerk te Zierikzee:
'sVoorm. tien ure en 's avonds half zes ure:
ds. H. W. Laman.
Lokaal voor Evangelisatie, Nobelstraat.
Zondag 23 Februari, 's voormiddags tien ure:
Kinderkerk; 's avonds half zeven ure: de heer
C. Taanman, evangelist.
Herv. Kerk te Kerkwerve:
'sVoorm. half tien ure: ds. Blankert.
Herv,- Kerk te Serooskerke:
'sNam. twee ure: ds. Reus van Eikerzee.
Herv. Kerk te Burgh:
's Voorm. half tien ure: ds. Van Veen van
Renesse.
Herv. Kerk te Renesse:
'sNam. twee ure: ds. Van Veen; 'snam. vier
ure: Eerste bijeenkomst van alle aannemelingen
in de consistorie; onderwerp: De Nederlandsche
Hervormde Kerk.
Herv. Kerk te Noordwellc:
Geen dienst.
Herv. Kerk te Haamstede:
'sVoorm. half fieri ure: ds. Japchcn.
Geref. Kerk te Haamstede:
'sVoorm. half tien ure en 'snam. twee ure:
ds. Koolstra.
Oud-Geref. Kerk te Haamstede:
Driemaal Leeskerk.
Herv. Kerk te Elkerzce:
'sVoorm. half tien ure: ds. Reus.
Geref. Kerk te Eikerzee:
'sVoorm. half tien ure en 'snam. twee ure:
de heer E. v. d. Laan, cand. tof den Heiligen
Dienst te Uithuizermeden.
Herv. Kerk te Brouwershaven:
's Voorm. tien ure: ds. v. d. Broek.
Geref. Kerk te Brouwershaven:
'sVoorm. half tien ure en 'snam. twee ure:
Leeskerk.
Herv. Kerk te Zonnemaire:
'sVoorm. half tien ure en 'snam twee ure: ds.
J. de Leur. (Doopsbedicning).
Geref. Kerk te Zonnemaire:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure:
Leeskerk.
Chr. Geref. Kerk te Zierikzee:
'sVoorm. half tien ure, 'snam. twee ure en
's avonds zes ure: ds. Wisse.
Herv. Kerk te Noordgouwe:
's Voorm. half tien ureds. Schouten.
Herv. Kerk te Dreischor:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twe'e ure
ds. Van de Griend. (Doopsbediening).
Herv. Kerk te Ouwerkerk:
'sNam. twee ure: dr. Helder van Zierikzee.
Herv. Kerk te Nieuwerkerk:
'sVoorm. half tien ure en 'snam. twee ure:ds.
Van der Linden.
Geref. Kérk te Nieuwerkerk:
's Voorm. half tien ure, 's nam. twee ure en
's avonds zes ure: Leeskerk.
Oud-Geref. Kerk te Nieuwerkerk:
'sVoorm. 9 ure, 'snam. 2 ure en 'savonds5.15
ure: Leeskerk.
Herv. Kerk te Oosterland:
'sVoorm. half tien ure: ds. Kamsteeg van
Sirjansland; 'snam. twee ure: Geen dienst.
Geref. Kerk te Oosterland:
'sVoorm. half tien ure en 'snam. twee ure:
ds. C. Staal; 'savonds zes ure: Leeskerk.
Herv. Kerk te Sirjansland:
's Nam. twee ure: ds. Kamsteeg.
Herv. Kerk te Bruinisse
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee
ure: ds. Waardenburg.
GerefKerk te Bruinisse:
's Voorm. half tien ure en 's avonds vijf
ure: ds. De Jager.
Oud-Geref. Kerk te Bruinisse:
's Voorm. negen ure, 's nam. twee ure en
'savonds vijf ure: Leeskerk.
Evangelisatie te Bruinisse:
'sVoorm. half tien- ure en 'snam. twee ure:
Gewone dienst.
Evangelisatie JeruCl II:
'sVoorm. tien ure en 'savonds half acht ure:
Gewone dienst.
KERKNIEUWS.
Het bericht, als zou ds. M. H, A. van
der Valk, predikant bij dc Ned. Herv.
Gemeente te Oud-Beierland, appèl hebben
aangeteekend tegen de uitspraak van het
Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland,
waarbij hij uit zijn ambt is ontzet, is
onjuist. Althans tot heden is tegen die
uitspraak nog geen appèl aangeteekend.
Aan een particuliere correspondentie
uit Pretoria, d.d. 27 Januari, aan de
N. R. Ct., ontleenen we het volgende:
Dr. S. O. Los, de van Hilversum be
roepen predikant der Gereformeerde
(Dopper) Kerk te Pretoria, is hier verleden
Donderdag aangekomen en gisterenvoor
middag door prof. Jan Lion Cachet plechtig-
lijk bevestigd. Sedert de dagen, dat
president Kruger's voormanschap aan de
Dopperkerk ongemeenen luister gaf, is
't gebouw dezer Gemeente niet zoo vol
geweest als gisteren, er was geen plaatsje
open; behalve de Ministers Botha en
Smuts, die met consul-generaal Knobel,
den burgemeester en den magistraat den
dienst bijwoonden, was ook aanwezig
generaal Beyers, voorzitter van de Wet
gevende Vergadering.
Scharendijke, 19 Febr. Naar wij ver
nemen, werd heden in een godsdienst
oefening in de Geref. Kerk alhier, geleid
door ds. Laman van Zierikzee, het geres
taureerde orgel in gebruik genomen. Het
zal worden bespeeld door mej. L. Padmos
van Duivendijke.
Dinteloord, 19 Febr. Heden avond was
een groote menigte uit de verschillende
gezindten van hier en elders in de Gerefor
meerde Kerk samengekomen om de rede
te hooren, die zou worden uitgesproken
naar aanleiding van het 50-jarig bestaan
der Christelijk Gereformeerde Gemeente
alhier. Het openingswoord werd gesproken
door ds. Zwiers van Willemstad, die daartoe
tot tekstwoorden had Habakuk 3, vers 2b.
Daarna trad ds. Donner uit Breda op en
had zijn stof gekozen naar de woorden
vervat in 1 Samuel 7, vers 12. Beide
predikanten wisten in welgekozen woorden
hunne teksten in verband te brengen met
de heuglijke gebeurtenis, die men op deze
wijze in herinnering wilde brengen en de
groote schare, die het kerkgebouw vulde,
was dan ook van den beginne, zes uur,
tot het einde, circa half negen, geheel en
al oor.
Post en Telegrafie.
Post- en telegraafkantoor te Zierikzee.
Verkeer over 1907.
Ontvangen werden:
238245 gewone brieven (van elders);
2289 kringbrieven
159147 binnenlandsche enkele briefkaarten;
1124 briefk. met ant
woord betaald.
298038 couranten van J cent;
150494 1 en hooger;
326035 gedrukte stukken;
2544 monsters of stalen van koopwaren
48078 dienstbrieven;
5296 gewoon aangeteekende brieven;
1239 aangeteekende brieven met aan
gegeven waarde tot een bedrag
vanf 583132,53
8762 gedeponeerde quifan-
tiën tot een bedrag van 90583,885
alhier ingevorderd id. tot
een bedrag van264033.38
gestorte postwissels, bedrag 338500,505
uitbetaalde 242066,47
inlagen spaarbank, 77468,86
terugbetalingen id. 85248,26
aantal uitgegeven boekjes222
verzonden postpakketten. 14647
ontvangen idem 17704
Telegrammen:
aangenomen en overgeseind7283
ontvangen en afgeleverd7926
opgenomen en verder geseind 2798
Telefoon:
verzonden interlocale gesprekken 3766
ontvangen 1763
localen3541
Wissenkerke. Tegen 1 Maart is benoemd
tot postbode (middagdienst) te Colijns-
plaat, W. G. de Vos M.Pz. van hier.
Visscher ij- Berichten.
In de vorige week verzond men van
Bruinisse 1740 tonnen mosselen naar
België en Frankrijk, terwijl naar Engeland,
Nederland en Duitschland 300 balen
werden verzonden. De oesterverzending
bedroeg 12000 stuks.
