Zaterdag 16 Maart 1907.
Vierde Blad.
C
i e r i Is. z e e s c h. e
O o xx ran t).
NIEUWSTIJDINGEN.
De ramp van de Harwichboot.
ATTENTIE!
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post
1,60.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
63ste JAARGANG. No. 8437.
Directeur: A. J. DE LOOZE.
Uitgever-Redacteur: A. FrSnkel.
Redacteur: J. Waale, alleen voor het binnen- en buitenlandsch nieuws.
Advertentiënvan 1—3 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdag-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FRANKEL, Oude Haven D 493, Zierikzee.
Postkantoor te Zierikzee.
Lijst van onbekende brieven enz. over
de eerste helft der maand Maart:
Brieven:
B. den Hollander, Werkendam.
J. Willemse, Rotterdam.
Briefkaarten:
Mej. D. Janssen, Bloemendaal.
„NOTA. Aan de afzenders wordt aan
bevolen hun naam en adres op de
„stukken te vermelden, opdat deze
„bij onbestelbaarheid aan hen kunnen
„worden teruggegeven".
CHINA.
Om den hongersnood in China te lenigen
is de regeering voornemens den honge
renden werk en daarvoor loon te ver
schaffen, door het Keizerskanaal te laten
uitbaggeren. Gouverneur-generaal Toeang-
fang heeft daarvoor een millioen taeis ter
beschikking gesteld, en het ondersteunings
fonds van Sjanhai is ongeveer een millioen
gulden groot. Franschen, Engelschen,
Duitschers en Amerikanen hebben daaraan
groote sommen bijgedragen.
JAPAN.
Volgens de New-York Herald hebben
de Japanners een torpedo bedacht en ver
vaardigd, die draadloos door electriciteit
bewogen wordt. De proeven moeten uit
stekend geslaagd zijn.
ZUID-AFRIKA.
Kaapstad, 17 Maart. Het doodvonnis,
uitgesproken over Retief en Potgieter,
wegens deelname aan den strooptocht van
Ferreira, is veranderd in vijftien jaar dwang
arbeid.
De doodvonnissen van Piet Ferreira en
Joha Ferreira en Kobste werd veranderd
in levenslangen dwangarbeid.
Johannesburg, 13 Maart. Bij Alkmaar
aan den Delegoaspoorweg verongelukte
gisterenavond een trein.
Dr. Jameson, de oud-minister, kreeg
verwondingen aan de handen. Elf andere
passagiers werden gedood, elf gewond.
AMERIKA.
Snelle ommekeer van zaken. Aan een
brief uit Oakland, één der voorsteden van
San Francisco, ontleend de N. Crt. o. a.
het volgende:
De aardbeving heeft allerlei vreemde en
onverwachte gevolgen gehad. Oakland, dat
sinds jaren den marmotten-slaap had ge
slapen, is als met een tooverslag tot
wereldstad gemaakt.
De bevolking groeide in 8 maanden
van 75 tot 205 duizend aan. Allerwege
verrijzen grootsche steenen gebouwen. De
waarde van goederen en gronden is ver
dubbeld of verdrievoudigd. Voor parken
en verfraaiingen der stad is een millioen
uitgetrokken.
Verbazend hoog zijn de werkloonen.
Timmerlieden, bakkers, bankwerkers
worden betaald met f 12 tot f 20 per dag,
terwijl de gewone werkman f 7.50 tot
f 8.75 per dag verdient. Metselaars en
bakkers maken de hoogste Ioonen: f 17.50
tot f 20 per dag.
De vrouwen van al deze werklieden
leven nu geheel op gelijken voet als de
patroons.
De 5 a 6 theaters zijn eiken avond ge
vuld en de winkels, waar damesartikelen
verkocht worden, deden in dit seizoen
betere zaken, dan ooit te voren, doch de
cliënteele is totaal veranderd, in de plaats
der vroegere richards (thans tijdelijk op
zwart zaad) zijn de vrouwen der nijveren
getreden.
Voor onze kerk werd 3 maanden ge
leden f 625.000 geboden en nu wordt
overwogen of men een bod van f 1.125.000
zal aannemen.
Het is een wondervreemde ommekeer
van zaken, tal van rijken zijn arm en tal
van kleine luiden rijk geworden. En dat in
eenige maanden tijds. Interessant is het
hier getuige van te zijn en dit alles mee
te beleven.
Washington, 14 Maart. De school
commissie te San-Francisco trok het
besluit in om de Japansche schoolkinderen
af te zonderen.
Roosevelt zal nu een aanvulling der
immigratiewet teekenen, waarbij geweigerd
wordt paspoorten aan koelies toe te staan.
Overeenkomstig het verzoek van
president Roosevelt heeft de wetgevende
vergadering van den staat Californië be
sloten, tot nader order geen enkelen maat
regel met betrekking tot de Japanners te
nemen.
BULGARIJE.
Te Sophia werd Dinsdag 1.1. de
president van den ministerraad, Petkof,
terwijl hij in het stadspark met andere
ministers wandelde, plotseling aangevallen
en gedood door drie revolverschoten. De
minister van den handei, Gonadiof, werd
aan den arm gekwetst. De dader is een
ontslagen bestuursambtenaar.
ZWITSERLAND.
Dit voorjaar zal men in Zwitserland veel
lawines krijgen. Bij Oberterzen is er reeds
één gevallen, die een, gelukkig onbewoond,
kurhaus verwoestte. Er zijn dezen winter
geweldige sneeuwmassa's op de Alpen
gevallen, en dat alles moet volgens de
wetten der natuur losraken en neerglijden
in de dalen.
RUSLAND.
Te Moskau staat het gansche tram
verkeer stil. De machinisten hebben het
werk gestaakt. Ook de werklieden der
gasfabrieken dreigen met staking, wanneer
de machinisten der trammaatschappij geen
inwilliging hunner eischen verkrijgen. Een
sterke gisting wordt waargenomen onder
de werklieden van het abattoir. Dat gaat
zoo langzamerhand op een algemeene
staking gelijken.
Te Moskou moet een, natuurlijk
geheim, congres van Russische officieren
gehouden zijn, uitgaande van den bond
van officieren De volgende motie werd
daar aangenomen„Wij, officieren, weigeren
deel uit te maken van veldgerichten en
op te treden bij terechtstellingen; we
weigeren mee te doen aan straf-expedities;
we verbinden ons op eerewoord, niet te
schieten op betoogende menigten of te
gehoorzamen aan de bevelen van de
politie".
Ook werd besloten zich hij het volk
aan te sluiten, zoodra dit openlijk tot den
opstand overging.
Een jongetje van 10 jaar heeft te
St.-Petersburg, bij 't spelen in de sneeuw,
niet ver van het polytechnisch instituut
een bom gevonden; hij waarschuwde de
politie, die na eenig onderzoek nog tien
andere helsche machines onder de sneeuw
ontdekte.
In de couloirs van de Doema ver
oorzaakte het nogal opzien, dat de presi
dent Golowin steeds vergezeld was van
een rits politie-agenten. Dezen hebben nu
in opdracht gekregen hun taak, de be
waking van Golowin's persoon, zooveel
mogelijk onopgemerkt te verrichten.
ENGELAND.
Na een behandeling van vier dagen
heeft de rechtbank te Londen de dienst
bode Millie Marsh, die door haar valsch
getuigenis den handelsreiziger Lewis
24 Nov. 1.1. deed veroordeelen tot drie
jaren dwangarbeid voor uitgifte van een
valschen wissel van twee pondzelve
schuldig verklaard aan meineed (zij gaf
zichzelve aan) met vonnisvelling later.
Zooals men weet, is Lewis onlangs in
vrijheid gesteld, nadat Millie in 't laatst
van Januari op haar lasterlijke verklaring
te zijnen aanzien was teruggekomen uit
eigen beweging, teneinde zich te wreken
op haar verloofde Duncan Brady, den
eigenlijken dader, die zijn trouwbelofte
niet hield. Deze Duncan Brady werd nu
Zaterdag als de hoofdschuldige (hij was
de oorzaak van alles, ook van Millie's
meineed), veroordeeld tot twaalf m.randen
dwangarbeid.
Londen, 13 Maart. Even vóór sluitings
tijd, gisterenavond, kwamen, elk afzonderlijk
zes mannen het lokaal binnen, waar de
Zuid-Afrikaansche tentoonstelling gehouden
wordt. Toen, terwijl zijn medeplichtigen
de aandacht van oppassers en politie af
leidden, greep één van hen een vitrine,
klompjes goud bevattende, nam ze onder
z'n manteljas, liep rakelings eenige dames
voorbij, en snelde toen door den achter
uitgang het lokaal uit.
Het goud, ter waarde van 1600 p. St.,
was een monster van het eerste in
Bechuanaland gevonden fijn goud. Van
den dief geen spoor.
FRANKRIJK.
De ontploffing op de „Jena".
De geredde hofmeester van admiraal
Manceron de „Jena" was het admiraal
schip vertelt het volgende van zijn
indrukken
„Ik bevond mij in de eetzaal, waar ik
met mijn gewone werk bezig was. Het
was ongeveer half twee. Plotseling klonk
er een ontzettende ontploffing in de kruid
kamer, die zich onder de eetzaal en de
vertrekken van den admiraal bevindt. De
ruiten vlogen in stukken. Van alle kanten
braken de vlammen uit. Ik voelde, dat ik
aan mijn voorhoofd gewond was.
De rook verstikte me, maar ik verloor
den moed niet. Ik snelde naar de kamer
van den admiraal, dien ik juist koffie had
gebracht. Ik wilde hem voor het gevaar
waarschuwen, en zag, dat hij gewond was.
De ontsteltenis aan boord was onbe
schrijfelijk. Er waren mannen, die van het
schip af in het droge dok sprongen, of
wel er werden ingeslingerd door de ont
ploffing. Het is heel waarschijnlijk dat
degenen, die zich niet den schedel hebben
gebroken bij dien val, zijn verstikt door
den rook".
Men is er na eenigen tijd in geslaagd
het dok weer met water te vullen, en zoo
het brandende vaartuig te doen onder-
loopen. Dientengevolge was te half vijf
alle verder gevaar bezworen.
Maar tegen dien tijd waren er ook
zooveel slachtoffers gevallen dat deze ramp
de lijst van groote ongelukken, waardoor
ook dit jaar de maand Maart zich kenmerkt,
komt vermeerderen.
Vermoedelijk is het aantal dooden 200,
en dat der gewonden zal een 100-tal zijn.
De matrozen, die aan den wal kwamen,
waren geheel zwart in het gezicht. Ze
vluchtten met verschrikte oogen weg zonder
te weten, waarheen. Een van hen vertelde
later, dat hij zich door delontploffing voelde
opgenomen, en dat hij zich enkele
sekonden later half verdoofd op de kade
terugvond. Hij was toen ook weggevlucht
zonder te weten, waarheen.
Admiraal Manceron is gered. Maar de
kommandant van de „Jena" Adigard is
onder de dooden en ook kapitein Bertier,
de chef van den e'tat major van de
Middellandsche zeevloot.
Laatstgenoemde was in zijn hut, die
gelegen was bij de achterste gevechtstoren.
Hij wilde er na de ontploffing uit, maar
een groot projectiel had de ijzeren deur
verbogen, zoodat hij er niet uit kon. Hij
deed alle mogelijke moeite, maar de zware
platen van zijn hut weerstonden al zijn
pogingen. Toen men later na de biussching
op het schip kwam, vond men in zijn hut
een verkoold lijk.
Zooals we reeds zeiden, werd in de
omgeving een groote paniek veroorzaakt
door de met een kwartier tusschenpooze
opnieuw klinkende ontploffingen, en door
het neervallen van de weggeslingerde
granaten.
In het Arsenaal, waarin het dok gelegen
is, kregen de arbeiders bevel van de
officieren om zich zoo spoedig mogelijk
uit de voeten te maken. Door het springen
van de electrische geleiddfaden, die met
hun kronkelingen ieder met een electro-
cutie bedreigden, werd het gevaar nog
vergroot. Eenige gebouwen vatten vlam
drie werkplaatsen stortten in.
Het in de nabijheid gelegen slagschip
„Suffren" liep ook groot gevaar door de
neervallende granaten, zoodat het moest
verhaald worden.
In een naburig dorp werd een kind door
de scherf van een springend granaat ge
dood.
Het aantal gesprongen granaten wordt
geschat op 300.
Toulon, 13 Maart. Het aantal dooden
bij de ontploffing wordt op 150 a 200
geraamd. Het aantal gewonden in het
hospitaal is 60. Er zijn 7 officieren gedood.
De bevolking van Toulon was natuurlijk
zeer onder den indruk van het voor
gevallene.
De straten waren zwart van menschen.
De toegang tot het arsenaal was verboden
slechts officieren, onderofficieren, mariniers
en werklieden werden binnengelaten.
Hulp verleenen ging uiterst moeilijk,
omdat men telkens nieuwe ontploffingen
verwachtte. Men vreesde dat de „Suffren",
het admiraalschip van het actief eskader,
in brand zou vliegen.
Verscheidene werkplaatsen van het
arsenaal stonden in brand, 'n gevolg van
de brandende overblijfselen, die op de
daken vielen.
De daken van de torpedo-werkplaatsen,
de machine-hall en het stoomgemaal, die
aHe het Missiessy-dok bedekken, werden
weggeslagen.
In de stad had tengevolge van de ont
ploffing, 'n paniek plaats. Oude mannen,
vrouwen en kinderen liepen doodelijk
verschrikt over straat. Ook op de „Suffren",
die op een 100 meter van de „Jena" lag,
ontstond een oogenblik een heillooze ver
warring, die echter spoedig was hersteld.
Zondagavond heeft zich op de
Montmartre te Parijs een ontzettend drama
afgespeeld, waarbij in minder dan geen
tijd twee personen gedood en drie anderen
gewond werden.
In één der hotels daar in de buurt had
een negentienjarige nachtvlinder, Lucie
Ropincaud genaamd, een kamer gehuurd.
Met een grooten, stevig gebouwden kerel
begaf ze er zich heen en eenigen tijd
later hoorden de eigenaar en één der
kellners haar jammerlijk om hulp scheeuwen.
Ze stormden naar boven. De kellner
trad het eerst de kamer binnen.
„Schurk", schreeuwde de man hem toe,
„waar wil je je mee bemoeien? Wacht,
'k zal je laten zien, wie ik ben".
Meteen richtte hij een revolver van vrij
groot kaliber op hem.
Verschrikt week de kellner achteruit.
Op 't zelfde oogenblik weerklonk een
schot, en doodelijk getroffen stortte de
zeven-en-twintigjarige jonge man ter aarde.
Bijna tegelijkertijd kwam de patroon
binnen, die door een tweede schot aan
den arm gewond werd.
Van de verwarring gebruik makend
gelukte het den woesteling te ontvluchten.
Met zijn revolver in de hand stormde hij
als een gek de straat op, doch de kreten
der vrouw, die hem onder 't voortdurend
geroep van „houd den moordenaar" volgde,
maakten de opmerkzaamheid der voorbij
gangers gaande.
Onder hen, die hem den weg trachtten
te versperren, behoorden'ook twee politie
agenten in burgerkleeding. Één van hen,
'n stevige kerel, gelukte het den moorde
naar te grijpen, die hem evenwel met de
uiterste krachtsinspanning naar beneden
duwde. Eer hij zich oprichten kon, weer
klonken opnieuw twee revolverschoten,
die den anderen agent in het hart troffen,
zóódat hij onmiddellijk dood neerviel.
De moordenaar waande zich thans vrij,
doch een jong officier, die toevallig met
zijn vrouw passeerde, snelde op hem toe
en sloeg hem met den degen op zijn
handen, om hem de revolver te ontrukken.
De ellendeling slaagde er in ook dezen
man tot zijn slachtoffer te maken. Een
revolverschot trof den officier in de borst.
Door een vijfden kogel werd één der
omstanders, 'n jongen, licht gewond.
Juist op 't oogenblik dat ook het laatste
schot gelost zou worden, gelukte het een
agent den woesteling zijn wapen te ont
rukken.
De oogen met bloed beloopen, spuwde
de moordenaar hem in 't gezicht, terwijl
hij uitriep: „Vuil beest, die laatste kogel
had ik voor jou bestemd. Je hebt niet
noodig je met mijn zaken te bemoeien"
Meer kon hij niet zeggen. Een woedende
menschenmassa stortte zich op hem, en
de man was reeds half gelyncht, eer het
de politie gelukte hem in een naburige
melkinrichting te brengen. Met veel moeite
werd dit huis door de politie verdedigd.
Voortdurend stormde het publiek erop af
en dreigde alles kort en klein te slaan
om den onmensch te bereiken.
Eindelijk kon hij naar 't politie-bureau
gebracht worden, 't Bleek een zes-en-
dertigjarige schrijnwerker te zijn'n bekend
dronkaard.
Een verslaggever van de Matin heeft
den woesteling in zijn cel gezien. Hij is
deerlijk toegetakeld, en schijnt nog niet
van zijn razernij bekomen. Toen de cipier
den reporter vroeg, van welk blad hij was,
gilde de gevangene: „Een journalist. Als
ik mijn revolver maar hier had, zou hij
niet veel van me kunnen vertellen".
De vermoorde agent, die twee maanden
geleden zijn eenig kind verloor, stond
bekend als een voorbeeldig ambtenaar.
Parijs, 13 Maart. Volgens het Journal
des Débats zou de ondergang van de „Jena"
toegeschreven moeten worden aan kwaad
opzet. Deze bewering, die pertinent weer
sproken wordt, berust op het feit, dat de
ontploffing plaats had in het gedeelte van
het schip, dat achter het verblijf der
officieren gelegen is.
DUITSCHLAND.
Voor de strafkamer der rechtbank te
Allenstein werd dezer dagen een procedure
gevoerd tegen den eigenaar van de
drukkerij van een Poolsch blad, waarbij
dingen aan het licht kwamen, die een
allerzonderlingst licht werpen op het aan
deel, dat het buitenland heeft aan de
actie der Polen. De man bleek een stroo-
pop te zijn en de zaak te hebben gedreven
voor een Poolsche vereeniging in Teschen
(Oostenrijk). Voor een ander Poolsch blad
kwam, zoo bleek hier, het geld uit War
schau. Het bekend worden dezer bizonder-
heden versterkt de positie der Pruisische
regeering tegenover de Polen natuurlijk
grootelijks.
Een wijnhandelaar uit Neustadt a. d.
Haardt zag zich door de rechtbank te
Frankenthal veroordeeld tot 2000 mark
boete, benevens de inbeslagneming van
zijn product. De man had reeds sedert
jaren enorme hoeveelheden „wijn" ver
vaardigd alleen in 1899 55.000 L.,
waarin geen druppel natuurwijn. Rozijnen,
potas, glycerine, citroenzuur, wijnsteenzuur,
tamarinde, dat waren eenige der door hem
gebruikte materialen.
Te Rockanje werd Dinsdag ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van den
loods Johs. Bronder, oud ruim 53 jaren,
die bij de jongste zeeramp van de Harwich
boot „Berlin" tegelijk met den kapitein van
de brug werd geslagen en Zondag aan
Rockanje's strand gevonden werd.
De commissaris van het loodswezen
Van der Sloot, benevens een groot aantal
loodsen van het 5de en 6de district waren
overgekomen, om den beminden collega
de laatste eer te bewijzen.
Ook zijn vrouw en 8 kinderen waren op
den doodenakker aanwezig.
Door den commissaris van het Loods
wezen, die hevig was aangedaan, werd
Bronder ten voorbeeld gesteld van trouwe
plichtsbetrachting gedurende 32-jarigen
diensttijd.
Hierna werd nog het woord gevoerd
door mr. Egter van Wissekerke, burge
meester van Rockanje en Nieuw-Helvoet
ds. Datema, uit Rotterdam en ds. Mol, uit
Zwartewaal.
Op verzoek van één der collega's van
den ontslapene werd op het graf gezongen
Ps. 103, 8ste vers.
Ook Nederlanders in den vreemde doen
hun best, de gevolgen van de ramp der
„Berlin" te lenigen, De heer W. J. Gartsen
te Londen liet op de metaalbeurs aldaar
een inteekenlijst rondgaan. Zijn moeite
werd ruimschoots beloond, want voor f 4000
werd ingeteekend. Algemeen werd die
daad van den „Dutchman" op de Beurs
toegejuicht. Van de bijeengebrachte som is
f 3000 voor de weduwen en weezen der
omgekomen bemanning bestemd en f 1000
voor de redders. Hulde aan den wakkeren
Hollander Gartsen.
Dinsdagavond had te Berlijn een ge
dachtenisviering plaats voor de omge
komenen bij de ramp van de „Berlin", die
door de kroonprinses werd bijgewond.
Een elite-publiek vulde de zaal geheel.
Ter bevordering van den geregelden
gang van zakenverzoeken wij
dringend de voor ons blad bestemde
brieven en drukwerken te adresseeren
als volgt
Advertentiën en abonnementen aan
de Administratie Hoek Schuithaven.
Berichten en ingezonden stukken
aan den Hoofd-Redacteur, den heer
A. FRaNKEL, Oude Haven D 394.
Klachten aan den Directeur
A. J. DE LOOZE.
