ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 23 Februari 1907.
Eerste Blad.
(Z ierilizeesche
tlgemeen Overzicht.
Courant).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post
1,60.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
63ste JAARGANG. No. 8428.
Directeur: A. J. DE LOOZE.
Uitgever-Redacteur: A. FRaNKEL.
Redacteur: J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenlandsch nieuws.
Advertentiën, van 1—3 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdag-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FRANKEL, Oude Haven D 493, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
er bladen.
Het in Nederland nog nooit voorgekomen
val heett zich voorgedaan, dat op een
nister een aanslag is gepleegd. Op den
nister van Justitie, mr. Van Raalte,
•rden namelijk, toen hij Zaterdag zijn
ining wilde binnentreden, door een
veloos gekleed persoon a bout portant
:r revolverschoten gelost, die gelukkig
en doel troffen. De dader, die zich
rongelijkt waant, omdat hij van oordeel
dat hem door het rijk een lager pensioen
toegekend, dan waarop hij meent te
jgen aanspraak maken, heeft om die
ien zich op den één of anderen hoogen
;eeringspersoon willen wreken. Zijn
us viel daarbij op het hoofd van het
partement van justitie, mr. Van Raalte.
ij hopen, dat deze verfoeilijke aanslag,
missend elk politiek karakter in de
rlamentaire geschiedenis van ons vrij
:derland een unicum is, ook een unicum
blijven.
|De ministeriëele crisis is nog niet tot
oplossing gekomen. De rechterzijde,
haar door afstemming van de Oorlogs-
Jgrooting veroorzaakt heeft, durft het
wind niet te aanvaarden, omdat zij in
Tweede Kamer over geen meerderheid
In beschikken, en niet ten onrechte
eest, dat de Eerste Kamer bij de
nstaande verkiezing zal omgezet worden,
odat daarin niet meer rechts zal
|aedomlneeren. En de linkerzijde weigert
een ministerie plaats te nemen, omdat
reactionnaire Eerste Kamer haar het
teeren onmogelijk maakt.
De Duitsche Keizer heeft in de Witte
lal van het koninklijk paleis te Berlijn
n Rijksdag met een troonrede geopend,
optocht, terwijl vooraf gedragen werden
insignia van het Duitsche keizerrijk,
|)k de vorstelijke stoet, waarin zich ook
keizerin en de keizerlijke prinsessen
(vonden, naar de van een fraaien troon-
:mel voorziene zaal, die gevuld was met
ministers, de leden van den bondsraad,
rijksdagsleden, en de gezanten der
leemde mogendheden met hunne dames,
aande vóór den troonhemel en met
:dekten hoofde, las de keizer de troon
de voor, waarin vermeld werd, dat het
uitsche volk had blijk gegeven, dat het
eer en het goed der natie zonder
leinzieligen partijgeest trouw en vast-
;raden behoed wil zien. Aan dat krachtig
ïtionaal gevoel, zeide de keizer, kan het
t van het vaderland veilig worden toe-
:rtrouwd. De verkiezingsstrijd heeft de
;weging tegen de gestadige en vreedzame
ïtwikkeling van staat en samenleving
;stuit. Met deze zinsnede werd natuurlijk
edoeld de nederlaag der socialisten bij
stembus geleden, een nederlaag, waarin
ch begrijpelijkerwijs Zijne Majesteit zeer
erheugt. Zijn blijdschap steekt hij niet
nder stoelen en banken, maar hij open
aart haar overeenkomstig zijn keizerlijken
wendigen aard onomwonden. Deze rond-
orstigheid zal door elk eerlijk man
jewaardeerd worden, maar toch is zij niet
overeenstemming met het beginsel van
et constitutioneele stelsel, hetwelk voor-
drijft, dat het hoofd van den staat, hij
ij keizer, koning of president, zich houdt
uiten den partijstrijd.
De Germania, het hoofdorgaan van het
lentrum, zoekt, nu de socialisten geslagen
ijn, met de regeering weêr op goeden
oet te komen. Zij betoogt, dat een ver-
ond van het centrum met de conservatieve
artij in de gegevene omstandigheden
oor de regeering het beste is. Of de
bnservatieven zich tot een coalitie met
en zullen leenen, die bij de stembus de
ocialistische candidaten gesteund hebben,
lag met grond betwijfeld worden. Trouwens
it de samenstelling van het bureau van
en Rijksdag blijkt reeds, dat de conserva-
even slechts met de liberalen willen samen-
aan. Tot voorzitter toch van den Rijksdag
,L-rd gekozen de conservatief Graaf
tolberg, en tot onder-voorzitter de
ationaal-liberaal Paasche. Eerstgenoemde
heeft het voorzitterschap met een door
den Rijdsdag herhaaldelhk toegejuichte
toespraak aanvaard.
De Zweedsche regeering heeft, gelijk
wij reeds hebben vermeld, geweigerd.
Tcherniack aar, Rusland uit te leveren, en
hem vrijgelaten, op voorwaarde dat hij het
Zweedsche grondgebied onmiddellijk zal
verlaten. Tot nakoming van die conditie
scheepte hij, toen hij uit de gevangenis
ontslagen werd, zich in naar Antwerpen,
waar hij echter als lijk aankwam. Blijkbaar
was hij met nog drie passagiers ver
giftigd. Op wiens last dat gift is toegediend,
'wie den moordenaar betaald heeft, deze
vragen zal men vermoedelijk in Petersburg
beter en nauwkeuriger kunnen beantwoorden
dan wij. Opmerkelijk is het, dat de
Zweedsche consul te Antwerpen, den dood
aan een ongelukkig toeval toeschrijvend,
een onderzoek naar het gebeurde belem
merd heeft, en zelfs den kapitein van de
stoomboot, waarmede Tcherniack naar
Antwerpen voer, met ontslag uit zijn
betrekking door de reederij gedreigd heeft,
indien deze voortging te getuigen, dat
Tcherniack laaghartig vermoord was. Zondag
is Tcherniack te Antwerpen ter aarde
besteld. Russische studenten omgaven de
lijkbaar, terwijl drie muziekkorpsen treur-
marschen speelden. Een onafzienbare volks
menigte begeleidde den lijkstoet naar de
begraafplaats. De duisternis was reeds
gevallen, toen het stoffelijk overschot van
dezen jeugdigen martelaar voor de Rus
sische vrijheid onder gebed en zang in de
groeve werd nedergelaten. Tcherniack was
28 jaar.
In Londen hebben de dames, die ijveren
voor de verkrijging van het vrouwen
kiesrecht, wederom een betooging gehouden.
En corps optrekkend, beproefden zij het
Parlement binnen te dringen, maar werden
in de uitvoering van haar voornemen, door
de bereden politie verhinderd, die de
manifesteerende dames op ongalante wijze
uiteenjoeg, en zestig van haar gevangen nam.
Gebracht voor den politierechter, ver
klaarden zij tot haar verdediging, dat zij
geen wetten willen gehoorzamen, die zij
zelve niet hielpen vaststellen, en ontzeiden
den politierechter het recht wetten op haar
toe Ie passen, zoolang zij het stemrecht
missen. De rechter antwoordde, dat hij,
zoolang er wetten zijn, verplicht was deze
toe te passen, en veroordeelde daarom de
dames tot betaling van een boete. Bij
wanbetaling moesten zij de gevangenis in.
De meesten harer, waaronder ook een
zuster van den bekenden generaal French,
belust als martelaressen te poseeren, ver
kozen de gevangenis.
De verkiezingen in Rusland voor de
Rijksdoema, zijn ondanks den staat van
beleg, ondanks de gewelddadige onder
drukking van het vrije woord door de
politie, en ondanks de volledige aanwending
van alle middelen, waarover een reac
tionnaire, bureaukratische regeering be
schikken kan, in het voordeel van het voor
vrijheid en recht kampende Russische volk
uitgevallen. Er blijkt uit, hoe diep bij alle
lagen der bevolking het besef is doorge
drongen, dat de huidige regeeringstoestand
door en door rot is, en dit geeft aan hen,
die reeds wanhoopten, dat ooit een nieuwe,
betere staat van zaken het oude op geweld
steunend regime zal vervangen, nieuwen
moed vertrouwen te stellen in de toekomst.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 22 Febr. Woensdagavond
vergaderde ten huize van den heer A. Adri-
aanse de Vrijzinnig-Demokratische Kies-
vereeniging. Na afdoening der huishoudelijke
werkzaamheden was tot bijwoning der
lezing van den heer A. Geluk de vergade
ring toegankelijk gesteld voor de leden
van „de Jonge Vrijzinnigen" en voor die
der afdeeling Zierikzee van het Algemeen
Nederlandsch Werkliedenverbond. De voor
zitter, de heer J. A. de Bruyne, heette hen,
die aan de uitnoodiging gevolg gegeven
hadden, welkom. De heer Geluk, zeide
spreker, zoude behandelen de laatste be-
lastingontwerpen, ingediend door Minister
De Meester, en daaraan doen voorafgaan
een overzicht van de geschiedenis der
belastingen sedert 1848. Ten gevolge van
de verwerping der Oorlogsbegrooting door
de Eerste Kamer heeft het Ministerie bij
de Koningin zijn ontslag ingediend. Maar
toch zullen de ingediende wetsontwerpen,
ook al komt er een nieuw Ministerie, hun
belang blijven behouden. Want voor de
deur slaan de verkiezingen \oor de Provin
ciale Staten, die de leden der Eerste
Kamer kiezen. En nu zal men van de
rechterzijde bij die verkiezingen vermoede
lijk als wapen tegen de vrijzinnigen ge
bruiken de omstandigheid, dat in genoemde
belasting-ontwerpen ook de boeren belast
worden. Vandaar het groote nut den inhoud
er van te leeren kennen. Hierop verkreeg
de heer A. Geluk het woord. Alvorens de
belastingvoorstellen van den Minister De
Meester uiteen te zetten, gaf spreker een
historisch overzicht van de belastingwet
geving van het jaar 1848 af tot op heden.
Hij schetste daarin het programma der
liberale partij op het stuk van belastingen,
dat, door haar in 1849 ontvouwd, neer
kwam op bezuiniging, opheffing van het
stelsel van bescherming, en belasting naar
draagkracht. De onderscheidene wets
ontwerpen, die onder de verschillende
Ministeries bij de Kamer werden ingediend,
of die wet geworden in net Staatsblad
verschenen, werden door hem in chrono
logische volgorde behandeld. Spreker deed
daarbij uitkomen, hoe het Ministerie-Kuyper
in 1901 van de liberale lijn in zake belas
tingen afweek, en uit de beurzen der
burgerij trachtte geld te kloppen. De
Minister van Financiën toch, Harte, wilde
gelijk spreker uitvoerig aantoonde, de
tarieven van invoerrechten zoodanig her
zien, dat zijn wetsontwerp in strijd met
hetgeen de liberalen reeds vijftig jaar
hadden voorgesteld, het karakter kreeg
van een belasting op de armoede. Immers
de liberalen hadden steeds gestreefd naar
vermindering van den druk op de kleine
luyden. Zij hadden o. a. de plaatselijke
accijnzen afgeschaft, den zoutaccijns ver
minderd, de invoerrechten verlaagd, de
patentbelasting vervangen door een bedrijfs
belasting, de personeele belasting ver
minderd, het percentage van de grond
belasting verlaagd enz. Door dat alles
hadden zij 35 millioen gulden van de
schouders, die te zwak waren deze te
dragen, afgenomen. Spreker kwam nu tot
de door Minister De Meester binnen een
jaar tijds ingediende wetsontwerpen, die
een algeheele herziening van ons belasting
stelsel beoogen. Door hem werden achter
eenvolgens besproken het ingediend
wetsontwerp eener inkomstenbelasting (in
komsten uit vermogen en uit arbeid), de
ontwerpen tot wijziging der wetten op de
registratiebelasting, van het zegelrecht op
effecten, debietrecht op tabak, den accijns op
suiker (die verlaagd wordt), en dien op
gedistilleerd (die van f 63 tot f 90 per ILL.
verhoogd wordt). Na nog behandeld te
hebben de voorgestelde wijziging van de
successierechten, en de belasting op de
moesseerende wijnen en speelkaarten, werd
door spreker er op gewezen, dat de door
deze belastingen verkregene gelden noodig
waren voor de ziekteverzekering, de uit
breiding van de ongevallenverzekering tot
de zeevisscherij en de zeevaart, voor de
ouderdomsverzekering, en voor de invoering
van de administratieve rechtspraak.
De voorzitter dankt den heer A. Geluk
voor zijn leerzame voordracht, die duidelijk
van vorm en actueel van inhoud is. De
liberale partij was, al heeft zij ook lang
met een inkomstenbelasting gewacht, toch
steeds in de goede richting door de
indirecte belastingen te verminderen of af
te schaffen.
Met de mededeeling, dat den lOen April
kapitein Fabius over de militaire kwestie
een spreekbeurt hier zal vervullen, werd de
vergadering gesloten, nadat namens „de
Jonge Vrijzinnigen" door hun voorzitter,
den heer J. M. van der Kloot, spreker was
dank gezegd.
Tot ons genoegen kunnen wij belang
hebbenden mededeelen, dat wederom de
Koninklijke toestemming verkregen is tot
het houden van een verloting van paarden
enz., bij gelegenheid van de Zierikzeesche
paardenmarkt in Juni a.s.
De Westlandsche Hypotheenbank te
's-Gravenhage zal aan de op I Maart te
houdene algemeene vergadering van aan
deelhouders voorstellen een dividend van
24 pCt. uit te keeren.
Uit het jaarverslag der gezondheidscommissie te Tholen blijkt uit een overzicht
van de sterfte-cijfers in de gemeenten op het eiland over de jaren 1900—1906 het
volgende
St.-Annaland 2464 18.7 10.3 17.01 15.06 13.77 17.33 18.26 15.77.
St.-Maartensdijk 2773 17.2 20.8 11.17 17.99 16.86 10.09 17.67 15.96.
Oud-Vossemeer 2137 19.7 10.9 25.09 17.59 16.22 16.68 12.69 16.98.
Poortvliet 1554 15.4 15.01 14.96 10.89 13.65 14.26 20.59 14.96.
Scherpenisse 1379 17.2 15.9 13.71 13.71 12.12 15.92 10.87 11.34.
Stavenisse 1741 18.7 11.2 11.45 19.10 10.65 12.30 13.78 13.88.
Tholen 3172 16.2 14.03 14.04 13.37 11.69 6.10 13.87 12.75.
Wat bovenstaande cijfers betreft, is het eerste het bevolkingscijfer op 1 Januari
1906, terwijl de andere van 1900 tot 1906 respectievelijk aangeven het getal over
ledenen per 1000 inwoners, terwijl de laatste rij cijfers het gemiddelde sterfteprocent
aangeeft voor elke gemeente per 1000 zielen. Er is nog aan toegevoegd, dat, toen op
12 en 13 Maart een groot deel van Oud-Vossemeer onder water liep, te vreezen was,
dat later in de doorweekte gronden tal van ziekten zouden uitbreken. Gelukkig is
die vrees ijdel gebleken. De algemeene gezondheidstoestand was na dien tijd niet
slechter dan andere jaren.
De watersnood, welke niet alleen in Zeeland, maar ook in 't overige gedeelte van
ons vaderland aller harten in beweging bracht, heeft vooral den dienstkring Tholen
getroffen. Want al was de ramp het ergst te Oud-Vossemeer, ook te St.-Annaland en
in mindere mate ook in alle andere gemeenten van het eiland Tholen werd veel
schade teweeg gebracht.
De commissie nam ijverig deel aan allerlei besprekingen, ten doel hebbende het
treffen van sanitaire maatregelenvaak kon zich haar werk bepalen tot toezien dat
geen verkeerde maatregelen werden genomen, waar het particulier initiatief zoo
krachtig optrad.
Benoemd tot ambtenaar ter secretarie
te Wolphaartsdijk, de heer J. Goetheer,
volontair ter secretarie te Oudewater.
Hoe verkeerd het is om glas in een
mestput te werpen, ondervond Zaterdag j.l.
iemand te Goes, wiens varken een stuk
glas inslikte, waardoor het moest worden
afgemaakt. Het vleesch werd echter goed
gekeurd voor de consumptie.
Door den storm is onder Nieuwer-
sluis een visschersvaartuig tegen de glooiing
geslagen. De opvarenden wisten zich te
redden.
Zonnemaire, 15 Febr. In de heden
gehouden poldervergadering werd besloten
alle dijkwerken, zoowel dijksophooging
als glooiing, uit te voeren in gewapend
beton. Met de uitvoering zal zoo spoedig
mogelijk een aanvang worden gemaakt.
Bruinisse. De heer J. Kastelein, secre
taris-ontvanger dezer gemeente, is benoemd
tot burgemeester te Ransdorp.
Stavenisse, 21 Febr. Hedenavond trad
alhier op de heer W. Merle uit Zierikzee,
voor slechts een klein publiekmet
een lezing over: „De landbouwdieren en
hunne behoeften".
Na een inleiding over den tegenwoordigen
toestand van den handel op het gebied
der enorme knoeierij in het fouragevak en
zijn plaatsing onder controle, ging hij over
tot zijn lezing, waarbij hij de volgende
punten behandelde:
„De samenstelling der dieren, hunne
spijsvertering, bloedsomloop, stofwisse
ling, enz.
Na de pauze trok hij hieruit verschillende
conclusies voor meer practische voedering
der verschillende dieren, n.l. kalveren,
jong vee, melk- en mestvee en varkens.
Hij besloot zijn lezing onder aanbieding
van verschillende door hem saamgestelde
voederrantsoenen, en een aanbeveling tot
proefname zijner voederartikelen.
Oud-Vossemeer. Woensdag l.l. werd
alhier een vergadering gehouden van
ingelanden van hel waterschap Oud-Vosse-
meer, waarin, behalve eenige huishoudelijke
zaken, werd behandeld het voorstel van
heeren Gedep. Staten betreffende de wijzi
ging van het reglement in zake het ver
beteren van binnendijken. De meerderheid
der vergadering was tegen machtsuitbrei
ding van Gedeputeerden in dit opzicht,
vooral met het oog op de kosten, die
ingelanden zouden moeten dragen, ingeval
de Staten van dat art. gebruik maakten.
De gewone bezwaren, dus die in tal van
poldervergaderingen werden geopperd.
Het is licht te begrijpen dat de
landbouwers onder deze gemeente, welke
gronden hebben in de ondergevloeide
polders, met meer dan gewone belang
stelling uitzien naar den prijs die in 1907
bij het contracteeren van bieten zal besteed
worden en nog meer wachten op de be
antwoording der vraag of fabrikanten
genegen zullen zijn de in die gronden
geteelde bieten te aanvaarden. Naar men
ons mededeelde zou een toestemmende
beantwoording dier vraag afhangen van den
uitslag van het grondonderzoek op zout
gehalte aan het rijkslandbouwproefstation
te Goes.
Behalve een groot deel der boomen
aan den dijk tusschen deze gemeente en
Tholen, is men nu ook begonnen met het
rooien van die boomen, welke nog in
weilanden enz. in de omgeving van het
dorp staan, zoodat in de eerstvolgende
jaren een „boomlooze vlakte" ons deel
zal zijnbovendien zijn vele vruchtboomen
en alle heesters en hagen dood en door
deskundigen wordt beweerd, dat de mee
ning omtrent de mogelijkheid van nieuwen
aanplant nu de eerste jaren een utopie
zal blijken.
Vlissingen, 21 Febr. Naar de Kötn. Ztg.
meldt, zal 1 Mei a.s. een nieuwe sneltrein
verbinding van Londen over Vlissingen,
Keulen en Frankfort naar München en
Weenen worden ingesteld, door inlegging
van een nieuwen nachttrein van Keulen
naar Frankfort, die 1,40 uit Keulen vertrekt,
en aansluiting geeft voor de passagiers
die 9,45 v.m. uit Londen en met de dag
boot naar Vlissingen zijn vertrokken, en
dan iets vroeger dan nu in Keulen aan
komen.
De agent van politie C. J. Boogaart
alhier wordt, op zijn verzoek, met ingang
van 1 Maari a.s, eervol ontslagen, gevolg
van het aannemen door hem van een
betrekking als particulier jachtopziener.
Hr. Ms. kruiser „Noord-Brabant",
welke ongeveer een jaar aan de Kon.
Maatschappij „De Schelde" alhier in
reparatie heeft gelegen, zal de volgende
week naarNieuwediep worden overgebracht,
en zullen daar de proeftochten worden
gehouden.
Met de booten van den prov. stoom-
bootdienst op de Wester-Schelde werden
in 1906 vervoerd .154,016 personen, en
wel van Vlissingen naar Breskens v. v.
77,590; VlissingenTerneuzen v. v. 67,576;
Borselen-Terneuzen v. v. 8436, en Ter-
neuzen—Hoedekenskerke v. v. 414.
Graauw. De kath. kiesvereeniging heeft
instemming betuigd met de motie der
zustervereeniging te St.-Jansteen, waarin
afkeuring wordt uitgesproken over de
bekende motie der kath. kiesvereeniging
te Stoppeldijk, waarin de wensch werd
uitgesproken tegenover het aftredend anti-
rev. Statenlid voor het district Hulst, den
heer P. Moes, een katholiek, te stellen.
Landbouw en Veeteelt.
Stavenisse. Van wege de Vereeniging
van oud-leerlingen van den landbouw-
wintercursus te Stavenisse zullen dezen
zomer onder St.-Maartensdijk 3 proefvelden
aangelegd worden. Twee er van, n.l. op
aardappelen en haver, hebben ten doel de
werking van de stikstofkoek in vergelijking
met Chilisalpeter te onderzoeken en het
derde beoogt de werking te zien van de
toepassing van Chilisalpeter op suikerbieten,
met bemesting op verschillende tijdstippen.
Van wege den landbouwwintercursus te
Stavenisse wordt onder leiding van den
