Zaterdag 12 Mei 1906. (Z ierils-zeesclie Courant). Derde Blad. NIEUWSTIJDINGEN. Het Drievoudig Verbond. Gemengd Nieuws. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Verwhgnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prija per 3 maanden ia f 1,30, franoo per poat f 1,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,— per jaar. 62ste JAARGANG. No. 8307. nireoteuri.A, J", DH Uitgever-Kedacteur: A. FRANKEL. Redacteur: J. WAALE, alleen voor het binnen- en bnitenl. nieuws. Advertentiënvan 13 regels 30 Cta. meerdere regels 10 Cts.knnnen uiterlijk tot des MaandagsWoensdags en Vrijdags middags 2 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaateruimte berekend. Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee. Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fhünkel, Nieuwe Boogerdstraat 213, Zierikzee. Indië. Zooals te verwachten was, blijkt een mili taire expeditie naar Badoecg, op Bali, ten slotte tooh onvermijdelijk. Men riet het bij de iolandsehe voreten nagenoeg altijdwanneer ons beetanr met alle lankmoedigheid traeht de gerezen ver schillen langs vredelievenden weg op te lesson, sohri,v<m zij dat toe aan onmaoht of vrees, en worden zij steeds overmoediger. Zij sleepen andere vorBten mede, het verzet breidt zioh uit, al ons uitstellen doet ten slotte het zenden ▼an troepen te onvermijdelijker worden. Aldus is het gesohied op Celebes waar Boni gaandeweg gesteund werd door Loewoe, door Sidenring, door Qowa, enz. aldus is thans de loop van zaken op Bali. Er was wel eenige reden om te verwaohteo, dat de Balisohe potentaatj es nog tot ickeer zouden komen ouder den indruk der over winningen, door ons op Celebes behaald, en van het lot der radja's van Boni en Gowa tengevolge daarvan het heeft niet zoo mogen wezen. Eo nu staan wij Diet alleen tegenover Badoeng, maar ook tegenover Tabanan en zelfs tegen over Bangli, dat zioh onlangs reeds een inval op Gouvernementsgebied (ia Karang Asem) veroorloofde Het gevolg daarvan zal zijn »een groote schoonmaak", gelijk verleden jaar op Zuid Celebes gehouden werd Na twde jaren lang is onzerzgda alles gedaan om zonder veohten een eiade aan de met Badoeog ontstane moeielijkbeden te maken. Nu alle pogingen ia dien zin zijn mislukt, echiefc er niets anders over dan den radja's de kracht onzer wapenen te doen gevoelen. Er is dunkt ons, wel hoop dat do strijd niet zwaar zal zijn. Verreweg het grootste gedeelte van Bali is Gouvernementsgebied, en de bevolkirg weet, dat zij het daar bete? heeft dan onder het bestunr der eigen vorsten. De heer Liefrinok, beter dan iemacd met Balisohe toestanden bekend, thans lid ia dea Raad van Nederlandsch-Indië, betoogde reeds jaren geleden hoe ellendig de toestanden zijn in de vorstenrijken. De radja's achten de bemoeienis met bestuurszaken beneden hun waardigheid, laten haar derhalve aan anderen over zoeken in wreedheid en ia folterende straffen het middel om zioh staande te houden, en men kan naar waarheid spreken van een stelsel van afpersing door hen eu hun onder geschikte hoofden in ruime mate ia toepasricg gebracht. Telkens en telkens voeren zij oor logen onder elkander, soms gaau er dienten gevolge tijdelijk of voor goed rgfcjes te niet. zooala in 1886 met Gianjir, ia 1891 met Mongi het geval wes H it zal das voor de bevolking eeu zegan zijo, wanneer wij, door de omstandigheden daartoe gadwongea, op geheel Bali ons gezag kanoën doen gelden, hetzij op vGoavernomeats- gebied", als ia Boeleleng on Djembraaa, hetzjj door tussohenkomat vao ^stedehouders", ge- reuohtigden, als in Karang Asem on Giarjir. En de bevolkiog is rich daarvan wel reeds bewust. Heeft zioh de handel van B&li niet naar ons gebied verplaatst, omdat hij daar meer veiligheid en bescherming vindt, komen er niet jiarlijke onderdanen uit do vorstenrijken zich vestigen onder ons gezag, omdat zij de willekeur en onderdrakking moede zijn En de ervaring leert dat de Balie eenmaal onder ons gezag geplaatst, trouwe onderdanen zga. Dat is gebleken, zoowel cp het gouvernementsgebied op Bali, als op Lombokdaar worden voortdurend orde en rost zonder bezwaar gehandhaafd, ofschoon er zich geen enkel soldaat bevindt. Al betreuren wij dus de offers, welke de aanstaande expeditie zal eiaohen, wij kunnen j gerust vorklaren, dat zij niet tevergeefs zullen i worden gebraoht. De expeditie zal, in haar gevolgen, de geheele bevolking van Bali in ruime mate ten goede komen, haar rust en welvaart eohenken. Wij hebben dus nu aleohts den wensch uit te spreken, dat die offers gering zullen blijken te zgn. Zuid-Afrika. Dinsdag is te Pretoria door generaal Louis Botha het gedenkteeken onthuld, hetwelk werd opgericht op het graf van den oud president Kruger, als bewijs dat de nagedachtenis van «Oom Paul" bij de Boeren in eere blijft. Amerika. P/of Würtenberger te East Cheater in de Var. Staten van N. Amerika is dezer dagen een vreeselijk ongeluk overkomen. Hij heeft een ontploffende stof samengesteld, die 20 maal de kracht van dynamiet bezit en bij proef neming met eeu »zunder" zóó voldeed dat de regeering zioh bereid verklaarde het geheim voor een groot bedrag, men zegt 1 millioen dollars te koopen, mits werd aangetoond, dat door een electrisohe vonk de ontploffing kan worden veroorzaakt. Om dat aan te toonen liet prof. W. ia een eenzame streek, 2 mijlen van Chester, een laboratorium iuriohteu, waarin bij geheel alleen was, toen hij met een electrisohe vonk de stof wilde doen ontploffen. Dit gelukte, maar zelf werd hjj aan gelaat en armen vreeeelijk gewond. Eerst na eeu uur kwam hulp, en weid bij met vele wonden eu versoheurde kleeren naar de stad vervoerd. Er iB kans op genezing, maar vermoedelijk zal hij blind blijveu. Hoe het ongeluk ie gebeurd, heeft bij nog niet kunnen zeggen. Verleden Zondag is in den staat Virginia zekere mevr. Ware overleden in den ouderdom van 130 jaar. Zij laat 98 afstam melingen na. De toestand in San-Franci6Co gelijkt in veel opzichten op het tentenkamp der goud zoekers in 1849, die den grondslag legden voor de stad aan de Gouden Poort. De bevol king is zeer verminderd, maar de voeding en verpleging van degenen, die niet zijn uitgetrokken, vordert veel zorg en overleg. Het schijnt een feit, dat sommigen in overvloed leven en anderen gebrek lijden. Onder de lieden die belast worden met de verdeeling van onder stand, schijnen personen te zijn, die zich sohuldig maakten aan ergerlijke verduisteringen. Er worden treinen vol levensmiddelen aan gevoerd en tooh lijden honderden honger. Nu heeft de overheid gelast, dat de tenten geregeld moeten worden bezooht, opdat niemand tekort zal komen. Alleen klinkende munt en bankpapier geldt als betaalmiddel, obèques worden weinig meer aangenomen, al zijn ze onderteekend door bekende rijkaards. Bij zulk een grooten woning nood weet men zich zoo goed mogelijk te behelpen. De handel heeft zich vooral gecon centreerd in de vroeger onbeteekenende Tillmorestraat, in de oude stad; de grootste firma's achten zich gelukkig, als ze er een klein vertrekje in een achterhuis kunnen krijgen. De commissaris van politie zit nu achter de toonbank vau een kruidenier, het telegraafkantoor is opgeslagen in een timmer manswinkel, de militaire administratie in een antiquiteitenzaak, een groote cultuuronder neming houdt kantoor in een barbierswinkel, en in een oestersalon worden hoeden verkocht voor 5 dollar het stuk. Een vereeniging heeft haar zetel opgeslagen in een kermiswagen en een advocaat geeft advies aohter een sigarenwinkel. Het aantal behoeftigen neemt zoowel in Oakland als in San-Franci6co zelf steeds toe, ofschoon er werk genoeg is. Maar de tallooze klerken en bedienden der koopmanekantoren zijn weinig geschikt voor de bouwvakken. De gouverneur van Californië, Pardee, heeft bij het congres pogingen gedaan om direote betaling te krijgen van ruim 51/, millioen dollars, welke de regeering der republiek aan den staat Californië schuldig is. De gouverneur heeft het geheele geteisterde gebied afgereisd en vooral noemt hij den toestand in Santa- Rosa bedroevend. Daarbij klaagt hij mede over den ongeregelden toevoer van levens middelen, waarbij enkele streken nog in grooten nood verkeeren. In het algemeen zijn er nog slechte tijden in het vooruitzioht. De rijke Amerikaan Speier, een der voornaamste belanghebbenden bij de /Standard Oil Trust", werd dood gevonden in zijn huis te New-York, waar allerlei kostbare voor werpen dooreen geworpen waren, hetgeen deed vermoeden, dat hij door inbrekers was vermoord. De politie is echter na een nanwkeurig onderzoek tot de overtuiging gekomen, dat de heer Speier, die in den laatsten tijd nog al verliezen leed, en zeer onder den indruk was van de vervolging, op aandringen van president Roosevelt tegen de A Standard Oil Trust" ingesteld, zelfmoord moet hebben gepleegd en daaraan den sohijn van een moord door inbrekers trachtte te geven, teneinde zijn jonge vrouw in het bezit te stellen van een te haren voordeele gesloten verzekering van zijn leven. Rusland. St -Petersburg, 8 Mei. Een aanzienlijk aantal bosrenafgovaardigden besloot een zelfstandige parlementsfraclie met radicaal- eooialietisch program te vormen en de arbeiders op te wekken elke provocatie van de zijde der regeering weerstand te bieden en ruet'g den gang der gebeurtenissen af to waohten de doema zou hun wensoheu tegemoet komen. Engeland. De godsdienstige opwinding in Wales open baart zich telkens ia nieuwe buiteneporighsden. Na de wonderdoende vrouw te Karmel is nu een predikant te Garth, ergens in Mid-Gla morgan, op aller tong. Men zegt dat deze Rer. Meredith Morris een visioen beeft gehad van 7 mijnwerkers, van wie er één ia een mijn om 't leven kwam Er kort daarna viel van zeven jonge mijnwerkers er één in eon Eohaoht en werd verpletterd Badert dien is het stampvol in Morris' kerk. Zondagavond sprak hij weer over de vervulling van zijn gezicht. Hij kon in de harten van zjjn toehoorders lazen, zeide bij voortsen toen wees hij de zondaars met den vinger aan. Dronkeasohap is de grootste zonde hier, zeide hij en ver volgde (op iemand in zijn gehoor wijzende) x>Gisteravond dronken eu nu in de kerk" (op een ander) ^Gisteravond dronken en heden aan het avondmaal deelgenomen." Dao »Ik weet zeer goed, welke diaken nog eenige uren geleden met drank is rondgegaan. Gisteravond dronken met sohuim om uw mond en van avond zingende: vJezae, minnaar mijner ziel!" Toen brandmerkte bij het dobbelen, en begon weer over den verongelukten mijn werker te spreken. Ü8 vader en moeder van den jongen kreunden on snikten luide, eu een aantal vrouwen weenden overluid. Nu begon Morris zelf te snikken als een kind. »Er zija hier in Garth zes speelholen 1" riep hij weer uit, »en de hel heeft er pas weer één geopendI j groote opwinding schreeuwde bij nu, op zes of zeven mannen in de kerk wijzende»Uaar zijn zij, die spelen. Ik weet 't, ik kan 't op hun gezicht lezen. Houdt op er mee, beveel ik u, of gij znlt het Koninkrijk der Hemelen niet bionen- gaan". Hg smaekto zijn gehoor voor de zondaars te bidden anders gaan zij verloren. To9n, ca een stilzwijgen, riep bij»Gij kunt mij niet bedriegen. Ik zal van avoad om 10 uur weten, hoe zelen uwer voor de jonge mannen gebeden hebben. Gij kunt mij niet bedriegen, want ik doorzie u". En opnieuw barctte bij in snikken uit. Zoo ging het de heele preek door. Hij zei ook nogIk weet, dat ik niet tang meer leven zal. Het is te vrsezen, dat bjj gelijk heeft, want tegen zulke zenuwopwindiog is geen liohaam lang bestand. Uit andere uitlatingen van Morris is reeds gebleken, dat hij gedurig zoogenaamde transee heeft. Frankrijk. Dinsdagmiddag om half vier hoorde men te Parijs in de rue de Plantos een ontploffing. Het bleek te zijn in de woning van zekeren Habert, een stekenden timmermansknecht. Habert was bezig 68n bom te maken. Voor dat de bom af was, was die gesprongen, Habert was aan de hand gewond, maar heel erg was de ontploffing niet. Dadelijk na de ontploffing wilden eenige sganton de wociog binnendringen, maar Habert sloot de deur van binnen dicht, zoodat die moest wgrden ingeslagen. Na een korte worsteling maakte de politie zioh van hem moester en van nog twee mannen. De agenten vonden nog twee bommen, die in de maak waroo. Ook vond men allerhande materiaal, d it bg bet bommenmakersbedrijf te pas komt. Habert blijkt niet zwaar gewond te zgo, bg heeft zga handen en zga gezioht wat verbrand. Hy zegt, dat hg volstrekt Diet de bedoeling had gehad, die bommen te gebruiken voor het plegen van aanslagen, hij nam alleen maar proeven met ontplofbare stoffen. Te Parys zgn 4 mensohen in heohtonis genomen onder verdenking van te behooren tot een bende valtche munters, die hun voor naamste werkplaats ergens in Spanje moeten hebbon. Te Parya hebben van de 611,793 kiezers 498 846 aan de verkiezing deelgenomen, en in geheel Frankryk hebben ongeveer 1,100,000 kiezers niet medegestemd. Le Petit Paritten geeft een verkiezings- statistiek, waaruit het volgende blgkt: Op radicalen en radicaal-socialisten werden uitgebraoht 3,100,000 stemmen; op republi keinen 850,000; socialisten 160.000; ver- eenigde socialisten 960.000; progressisten 1,170.000; liberalen 1,240.000; conservatieven 900.000; nationalisten 360,000 stemmen. Ia vergelgking met 1902 hebben de radi calen on republikeinen 250,000, de socialisten 270 000 stemmen gewonnen. Ook de rechtsohe party en gingen nog belangrgk in stemmental vooruit (400,000), de progressisten moesten het gelag betalen, zg verloren 270,000 stemmen. Ia het geheel zga 8 900.000 stemmen uit gebraoht, dat is 800 000 meer dan in 1902. Te Saint-Cbamond is een medeplichtige van Ravaohol, den berechten dynamiet anar- obiat, ortdekt, die bij verstek tot 20 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld en dien de politie 15 jaren lang vruchteloos heeft gezoobt. Deze man, Crozet of Aramis genaamd, werd met nog twee anderen wegens inbraak gevat. Hg moet ook bg de jongste onlusten zgn betrokken. De P/ansohe minister van buitenland- sche zaken, de heer Bourgeois, deelde in den ministerraad mede, dat de Duitsohe gezant hem 246,000 frs. voor de slaohtoffera van de mgornmp to Courrières ter hand had gesteld. De minister had den gezant verzooht aan de edele gevers den dank der Fransohe Regeering en der door de ramp getroffen bevolking over te brengen. België. BruBtel, 9 Mei. Heden is te Londen tus8chen Sir Edward Grey eo Baron Van Eet- velde een overeenkomst geteekend, waarbg een einde wordt gemaakt aan de bestaande moeiiykheden tnssohen Engeland en den Corgo- staat ten aanzien van het Boven-Nijlgebied. Ia hoofdzaak wordt bepaald de opheffing van de pacht iu 1894 aan den Congostsat in het Boven-Nglgebied verleend, het behoud van de euolave Lado door den Koning gedurende zgn regeering, den aanleg van een spoorweg van Ludo naar de Congoleeeohe grens en eiodelgk de verplichte arbitrsge voor het Hasgrohe Arbitrage-Hof in de grensgeschillen, die voort aan tuesohen Engeland en den Congo Staat zouden kannen ontstasn. Ik bedoel niet de beroemde triple alliantie door Jan de Witt's scherpzinnigheid in het leven geroepen, om aan Lodewijk XIV «tot hiertoe en niet verder" toe te roepen, nooh die welke in Europa tegenwoordig nog bestaat en Duitschland, Italië en Oostenrijk verbindt of niet verbindt, zoo ge het nemen wilt, dooh ik heb het oog op het drievoudig verbond in de landbouwkunde en wel in de bemestingsleer. Het is de alliantie tusschen kali, phosphorzuur en stikstof. Men moge hierover nu reeds veel gesohreven hebben, de feiten wijzen het uit, dat ze toch nog niet tot de keDnis van alle landbouwers is doorgedrongen. Nog niet alle landbouwers begrijpen, dat alle planten, om tot volkomen ontwikkeling te komen, behalve enkele stoffen, die gewoonlijk in voldoende hoeveelheid in den bodem aanwezig zijn, in de eerste plaats in betrekkelijk groote hoeveel heden noodig hebben alle drie de stoffen, welke tot het drievoudig bemestings-verbond behooren, namelijk de kali, het phosphorzuur en de stikstof drie stoffen, welke niet altijd in voldoende mate in den bodem voorkomen. Dit is in elk geval zeker, dat men de bizonderheden van deze alliantie niet genoeg in het oog houdt. Die bizonderheden wil ik nog eens kort be spreken. Hoe meer men van de éóne stof gebruikt, des te meer moet men ook van de andere nemen, om door een grooteren oogst voldoende winst te maken. Een landbouwer heeft b.v. op zijn akker eenige balen cbilisalpeter ge strooid en meent daarmede genoeg bemest te hebben. Nu zijn er twee gevallen mogelijk: 1o. de akker bevat genoeg phosphorzuur en kali en zal door het chilisalpeter een grooteren oogst opleveren, maar daarbij natuur lijk een evenredig deel phosphorzuur en kali verliezen, want het eigenaardige is, dat niet de stikstof alleen verbruikt wordt, dooh altijd stikstof èn kali èn phosphorzuur. Hoe meer er van het eene is, zooveel te meer wordt er ook van de beide andere vereischt2o. is mogelijk, dat de akker niet genoeg phosphorzuur en kali bevat. Hij kan dus voor de gegeven hoeveel heid chilisalpeter ook niet genoeg afstaan. Het gevolg daarvan is, dat niet alle chilisal peter gebruikt wordt en de oogst dus ook niet naar evenredigheid grooter wordt. Aldus is er door gebrek aan phosphorzuur en kali, verlies aan chilisalpeter en zijn er kleinere oogsten. Kali is onder de drie genoemde meststoffen die, welke vaak ontbreekt. In sommige streken begint min de zaak in te zien en men laat de kali nooit weg. In andere wordt de akker er zeer stiefmoederlijk mee bedeeld. Men weet gewoonlijk niet, welke groote verliezen men daardoor lijdt, hoeveel stikstof en phosphorzuur er door gebrek aan kali ver loren gaat, eu hoe de oogst juist door het te weinig aan die één© meststof gedrukt wordt. Hoe vaak gebeurt het, dat een landbouwer van meening is, dat elk gewas een bepaalde meststof noodig heeft en men b.v. alleen chilisalpeter of alleen superphosphaat geeft. Dit is dan alleen juist gehandeld als men over tuigd is, dat de bodem genoeg kali heeft, wanneer dus b.v. de voorvrucht een rijke kalibeme8ting heeft gehad. Gij kunt er dan ook van verzekerd zijn, dat gij, wanneer ge, bij genoegzame bemesting met stalmest, ohili- 8aI peter, peru-guano of superphosphaat, geen rijke en uitstekende oogsten verkrijgt, de schuld hiervan in negen en negentig gevallen van de honderd te zoeken is in het kaligebrek terwijl ge door kaïniet, patentkali of een ander kalizout te geven, het meest gewensohte resultaat zoudt verkrijgen. Ziedaar het groote geheim van het Drievoudig Verbond in de bemesting. Drie en-vijftig uren onder een spoorwagen. Een staaltje van wilskraoht en uithoudings vermogen, dat vrgwel eenig in zgn soort mag heeten, is geleverd door een joDgen Rumeniër, door de wgte waarop bg een spoorreis heeft gemaakt met de Orient-Express. Deze luxe-trein had Woensdagmorgen om 2.20 Conetanza, de Rumenieohe haven aan de Zwarte Zee, verlaten, met bestemming naar Pargs. Even vóór het vertrek was een 18 j*rige jongen, Dimitri Bonzilas genaamd, onder den restauratiewagen gekropen, gebruik makende van de duisternis, en had een plaats gezocht ia de »boggie". Dit is een bak, die aohter de treeplank onder den wagen hangt en een breedte van hoogstens 40 centimeter heeft, terwgl er twee groote verwarmings buizen langs loopen. Deze zonderlinge reiziger maakte zioh eeo hoofdkussen van zga oude jas en de trein zette zioh ia beweging naar Pargs, waar hg Vrgdagmorgen om 7 33 aan het Oosterstation aankwam, na een reis van 53 uren. Al dien tyd bracht het jongmenech zonder eten of drinken door, terwgl men daar boven hem at en dronk naar hartelust en hg de spgzen rniken kon, wat zgo honger nog meer prikkelde. Toen de train aan het Oosterstatioa zgo reizigers had uitgelaten, werd hg naar de remise van La Vilette gebracht en daar nagezien, waarbg men den vreemdeoortigen passagier vond. Zga ver- schgning veroorzaakte niet weinig sohrik bg de spoorbeambten. Hg zag er dan ook vreeselyk uit, zoo zwart als een moor en kon van zwakte niet op zga beenea staan. Tooh had bg zga sboggie" nog gelukkig gekozen, nsmeiyk de voorste. Er hangt er nog een van achteren aan den wagen en had bg die genomen, dan zou bg bet heete en vuile water uit de restaurant-keuken over het Igf gekregen hebben. Men trachtte hem te onder vragen. maar bg sprak geen woord Framoh. Wol soheen hg die taal eenigszirs te verstaan, want op een vraag, waar bg vandaan kwam en waar bg heen wilde, antwoordde hg »Constanza-Bordeaux". Verder gaf hg te verstaan, dat bg wgnbouwer was en hoopte werk te vioden in den omtrek van Bordeaux. Alleen nit geldgebrek bad hij de reis op deze wyze gemaakt. Op het politie-hureau werd hem eten en drinken gegeven, maar na zal tegen den armen drommel nog een vervolging worden ingesteld, omdat bg per spoor gereisd heeft zonder plaatskaartje. De tSoerabaja" gevonden. Volgens te Londen ontvangen berioht is het stoomsobip j>Soerab»ja" bg Nikolajewsk, nabg de rivier Amoer, door inboorlingen gevonden. Het eohip zit geheel tussohen bet ga ingevroren. Alle opvarenden zgo doodgevroren. De lyken bevinden zioh aan boord. De »Soerabsja", de vroegere welbekende mailetoomer van den Rotterdamsohen Lloyd, werd naar Duitschland verkucht en nam tgdens den Russisoh-Japansohen oorlog een lading kolen ia voor Japan, om daarna ia dienet van de Russische Regeering over te gaan. Zg vertrok met een lading wapens en ammunitie naar Vladivostok, kon echter, wegens de Japansoh8 blokkade, niet in die haven bionenloopen en zooht een wgkplaats op da Amoer. Hier kreeg zg in October 1905 order niet naar Vladivostock te gaan voordat het vredesverdrag gesloten was, doch kort daarop verdween het sohip. In November werd het stoomschip »Erna" van Vladivostok uitgezonden om het sohip te zoeken, dooh keerde terug zonder er een spoor van gevonden te hebben. Thans is zgn lot bekend. De »Soerabaja" (ex j>Smeroe") mat brnto 2441, netto 1804 toD, had machines van 1500 I. P. K. en werd in 1884 gebouwd.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1906 | | pagina 9