Zaterdag 17 Maart 1906,
(Z ierilizeesclie
Courant).
Eerste Blad.
DRINGENDE
bede om hulp
De ramp op het eiland Thaise.
Verpachting Grasgewas.
Algemeen Overzicht.
Uit Stad «b Pravwcii.
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Veraohijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prija per 3 meenden ie f 1,30, franeo per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië ene. verronding
een» per week, f 10,per jaar.
62<te JAARGANG.
No. 8284-.
Dtreoteuri A, J", DU3 LOOZiES,
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., knanen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. dr Loozr, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FnaNKEL, Nieuwe Boogerdstraat 213, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Landgestooten
De 12q Maart was voor de gemeente
OUD-VOSSEMEER een noodlottige dsg.
Door vijf doorbraken in de zeedijken be
zweken ook de binnonzeedijken en werd deze
gemeente met pl.m. 1000 H. A. land overstroomd.
Velen konden zich redden op zolders en
daken, maar ban toestand was daar onhoud
baar. Met roei booten moesten de ongelukkigen,
waarvan velen vsn elles beroofd waren, naar
den dijk en van daar naar Tholen worden ver-
vo8rd, waar een 500-tal opgenomen werd in
de gemeente bewaarsohool en de ondsten en
zieken in de Sooieteit «Non Semper".
Eetige ingezetenen van Tholen vormden
oogenblikkelijk met het bestuar der plaatselijke
nfdeelicg van het Groene Kruis een voorloopig
Comité, waarin later eenige autoriteiten van
Oud-Vossemeer zitting namen.
Ia de eerste behoeften werd voorzien, maar
er is veel noodig, want, hoewel gelukkig tot
heden g«eu inoDBoJieclevess re D6ireuren zyn,
is de materieele schade van velen, die weinig
of niets kannon missen, enorm groot.
Daarom doen onctargeteekenden een beroep
op Uw liefdadigheidezio. Giften worden gaarne
ontvangen door oudergeteekenden en zullen
in de bladen worden verantwoord.
Namens het Comité:
M. G. VAN STAPELE, Burgemeester,
Eere - Voorzitter.
Mr. J. PLET Jz Kantoor., Voorzitter.
W. MOELKER, Vice-Voorzitter.
G. VERRIJ, Gsref. Predikant, Secretaris.
A. J. CLARIJ8, R.-K. Pastoor,
Penningmeester.
G. J. DE GRAAFF Az., Bargemeester.
W. H. VAN GOR8EL, Voorz. van het
Weezen-Armbestuur.
J. 8. VAN BUCHEM, R.-K. Pastoor.
J. A. DE BRUIJN, Geref. Predikant.
P. DE LOOZE, Herv. Predikant.
Postkantoor te Zierikzee.
Lgst van onbekende brieven enz. over de
eerste helft der maand Maart
Brieven:
J. van den Berg, Amsterdam.
F. Neerings, Haag.
Wed. De Graaf, Ooltgensplaat.
A. van de Bout, Rotterdam.
Mej. Vijverberg,
Briefkaarten:
E. A. Lootz-Bergman, Amsterdam.
J. Franken, idem.
Zij, die in aanmerking wenschen te
komen voor het gedurende het jaar
1906 pachten van het Grasgewas van
het terrein aan de Noordzijde van het
Sas, behooren zich, onder opgaaf der
door hen te bieden pachtsom, vóór
of op Maandag 19 Maart
190 6, schriftelijk te wenden tot
den Bargemeester.
Van de ontzettende mijnramp in bet steen-
kolenbekken te Courrières. een dorpje liggend
in 't Fransehe departement Pas du Calais, waurbij
1300 mannen in de kraoht van hun leven
een verechrikkelgken dood stierven, woDsoben
wij aan do lezers een mededeeling der
bizonderheden to besparen. Zij zjja te afgrijselijk.
Ook van de hartroerende tooneelen, die voor
vielen bij het naar boven helen der misvormde
lijken, zullen wij geen beschrijving geven.
Wie, die mccech is. voelt niet levendig mede.
Ook i» de Kamer heeft de catastrophe diepe
ontrosriog tew8eggebrsobt Op voorstel van
deü afgevaardigde van het district, BasJy.
besloot do Kamer een oredist van een h&if
millioen franc voor de oagelakkige slacht
offers van do ramp toe te staan. De oorzaak
er van was een brand, die eenige dagen te
voren in een sohaoht was aitgebrokeu. Om
de brand te beperken, bad men de schacht
met een muur afgesloten. Of nu die muur te
zwak was gebouwd, dan wel of die nmur
tengevolge van een ontploffing is ingeptort,
bij is bezweken, en met bliksemsnelheid
breidden zich de vlammen nit, het mijngas
allerwege doen ontploffend. Afgezien v&d het
jammerlijk verlies van zoovele measohenlevonB
Jgdt de Mijnmaatechappij een enorme fioan-
tiëele schade, daar zij door de Ongevallenwet
verplicht wordt voor bet levensonderhoud van
600 weduwen Gn weez&n zorg te dragee,
zoodat zij alleen hiervoor jaarlijks 400,000
franc heeft nit te keeren.
Het nieuwe Fransohe Ministerie, waarvan
de hoofdfiguren zijn: Sarrien, Bourgeois en
Cémenceau, en wasria da socialist, Aristid6
Briand, de portefeuille van onderwijs beeft,
zal zooals her, toen het zioh aan do Kamer
voorstelde, bij moede van zijn minister-presi
dent Sarrien, verklaarde, zorg dragen, dat
do wet op de soheiding van kerk en staat
in den vrijzinnigen geeet wordt toegepast,
waarin zij is aangenomenzij zal de personen
opsporen, die voor de jongste onlusten ver
antwoordelijk ,*riq. en nnn dn amSfcsïmrsn
waarborgen sohenken tegen willekeur, on zal
van do officieren zoowei els van de Bo'isten
eerbied voor de wet cfsohen. 2if zal ook
traohten om een herhaling van een ramp als
die te Courses te voorkomeo.
De ie Engeland met 1 Januari in werking
gefcredene vreemdelingenwet, die ten doel
heeft oBgeweasohte emigranten te weren, is
een erfenisje nog van het vorige coneervatieve
Ministerie, zaliger negedachtenis. Het schijnt,
dat do toepasBicg van die wet veel te wenschen
overlaat, en tot schromelijke misbruiken aan
leiding geeft. In strijd tooh met de wet
worden personen niet zelden geweerd, die in
hun vaderland om politieke of godsdiefcstige
redenen vervolgd worden, en in Eogeland
een veilig toevluchteoord dacbten te vinden.
Immers de wet Btaat de toelating van hen
toe, al hebben zij zelfs geen voldoond middel
van bestaan. Minister Gladstone, een zoon
van den overleden beroemden staatsman,
heeft, met het oog op de klaohten over de
uitvoering der wet, in het Lagerhuis ver
schillende wijzigingen ia de toepassing dar
vreemdelingenwet toegezegd.
Onder instemming van het Ministerie nam
het Lagerhuis een motie aan, waarin de
wensohelgkheid tot toekenning van een be
zoldiging aao de Parlemeateledeo, ten bedrage
van 300 word uitgesproken.
De dood van den leider der vrijzinnige
partij in Duitschland, Eugen Riohter, is
voor deza een groot verlies. Bij was in
den Rijksdag en in den Provincialen Land
dag jarenlang haar taloot vollen on on ver
moeiden woordvoerder, die, toen de oude
Bismarck nog leefde, zijn geduchtsto tegen-
stander waa. Met hein is één der weinig
overgeblevenen van de oude parlementaire
garde ten grave gedaald.
Yoor de journalisten is het in Rusland
een kwade tijd. Zijn zij oerlijke mannen, dan
kunnen zij niet anders dan in »f keurenden
zin schrjjven over het reaotionair regime van
geweld, dat nu in Rusland hcerecht. Maar
daarean zijn natuurlijk groote gevaren ver
bonden, gelijk blijkt uit de omstandigheid,
dat sedert Januari vau dit jaar 24 door hen
geredigeerde bladen geechorst zijn, en zij
zelve in de gevangenis geworpen zijn, waar
zij aan allerlei kwellingen zijn blootgesteld.
Één der bnitenlandsche bladen heeft ver
meld, dat Gapoü, de bekende priester, die op
den Wladimirdag de volksmenigte te Peters-
burg naar het Keizerlijk paleis aanvoerde,
door do politie zou zijn govangen genomen.
Als dat borioht joint is, don blijkt daaruit
zonneklaar, dat alle beweringen, alsof bij
slechts een instrument in de handen der
regeeriog was, die als egent-provocateur dienst
deed, verzinsels waren, uitgestrooid met de
bööoeling in de rijen der revolutionairen
tweedracht en wantrouwen te zaaien.
De conferentie te Algeciras over Marokko
vordert Jacgzanm, of juiste' ia 't geheel niet.
Nu heeft de Oopterrijkr -ne afgevaardigde,
vermoedelijk met medewetü/j van Duitsehlaud,
een bemiddeliügs v oorstel gedaan, dat ia hoofd
zaak hierop neerkomt. De Sultan zal hebben
het opperbevel over do politietroepen, en
Frar.sohe officieren met de organisatie van die
troepen in bepaald aangewezene streksn
belasten, terwijl aan Spas ;eobe officieren de
organisatie der politie in at dare streken wo>dt
opgedragen. Bovendien zal de Soltan ean
officier van hoogeren rang bsnormon, die de
functie van inspeoteur-generaal over alle
politietroapen zal hebben te vervallen. Deze
offioier zal nit een drietal officieren gekozen
worden, voorgedragen óf door de Neder-
laadsohe óf door de Zwiteersche regeeriog.
De iDspecteur-generAal most van zijn ambte
lijke handelingen rekening en verantwoording
doen aaa hot oorpa-diplomat'que in Tanger.
Of dit bemiddelingsvoorstel kans van slagen
beeft, zal men nog moeten afwachten.
Zierikzee. 15 Maart. Ia de Woensdag
avond j 1. gehouden vorgaiericg der vrgz-
propaganda-club «de Jonge Vrijzinnigen" albiar,
die geleid W6rd door den nieuw benoemden
voorzitter, de heer J. M. vau der Kloot,
heeft den heer Jhr. de Hurelt, icgonieur
alhier, ondanks de vele drukke werkzaam
heden welke bij aohter d?n rug had, ver
oorzaakt door het hooge water, de aauwezigen
op een boeiende wijze bsziggehoudea met een
lezing over «Algemeen kiesrecht".
De lMitorötCr
frj tegen konden zija, daar tooh bij invoaring
daarvan dan wel één van de laatste strijd
middelen uit de handen der socialisten zcude
zijn geslagen en alzoo do niet kiesgerechtigden
zioh ta de verkregen bevoegdheid niet onder
de vaan van het Eooialisroo zonden eoharen.
Niet uit vrees moest dit aan alle bevoegden
worden gegeven, maar veeleor uit een oogpunt
van billijkheid, daar ook de arbeiders behooren
tot het volk. Da tegenwoordige Kamerleden
zijn volstrekt geen vertegenwoordigers van
het «geheale volk", hoewel da Kamers de
«volksvertegenwoordiging" genoemd worden.
Niets ie oen grooter leugen dan dat. Hot
blanco-artikel word in verband hiermede door
hem uiteengezet.
Hij onderwierp de Kieswet Van Houten
aan een scherpe criiiök, wat dikwijls aanlei
ding gaf tot vroolijkheid.
Eén voorbeeld van vreemdsoortige bepalin
gen om kiezer te worden en ocgesohikt
daarvoor to zijn slechts nit vele. Stel dat
iemand f 50 of meer op do spaarbank heeft
en dus spaarbankkiezer kan zijn. Hij gaat
trouwen, en neemt zijn geld op voor het huis
houden, [dan verliest hij volgons die zoo
genaamde volmaakte wet zgu kiesrecht. Is die
man nu opeens ongeschikt geworden om zijn
stem uit te brengen? Neen, immers; na pus
heeft hg véél meer bslang bij do al of niet
totstandkoming van wetten, ingrijpende in zgu
huishoudelijk leven dan vroeger, en mag hij,
wanneer bij door andere omstandigheden geen
kiezer worden kan, daar niet vóór of tegen
Btvrnmen.
De spreker hsalde nog meer van die be
lachelijke staaltjes aap, en kwam tot de
oonolusie d*t algemeen kiesreoht over het
algemeen meer nut zal stichten dan kwaaddoen.
Hij weet wel, dat door het bacgmaken met
bet socialistische spook zeer velen er nog
huiverig voor zija, maar vraagt bewijzen, of
andere landen en at&ten, waar het algemeen
kiesrecht bestaat, er door achteruitgegaan zijn
en de socialisten den baas spelen?
Een afschrikwekkend voorbeeld van het
tegenhouden van dat kiesrecht toont Rusland ons.
Ook wordt zoo'n wet maar niet binnen
enkelo maanden ingevoerd, er kunnen wel
jaren over heengaan, eer we dan zoover
zouden zijn.
Nog vereohillende andere weiten worden
door spreker in het kort besproken, o. a. de
Leerplichtwet, de Woningwet, en da Oogo-
vallen wet, die in het begin wel eens niet
meevallen, maar later zullen blijken goede
sociale wetten, die voor velen een zegen
zullen zijn.
Hierbij wordt eon hoofdartikel van de
Standaard door hem onder banden genomen,
handelende over Sociale Wetgeving" en de
daarin voorkomende «onjuistheden" aan het
licht gebracht.
Onder opplaua der vergadering betuigt de
Voorzitter <fen spreker dank voor diens keurige
rede, die zeer leerrijk was voor de toekom
stige verspreiders der vrijzinnige beginselen.
Daarna worden 5 nieuwe leden aangeno
men, en eesige andere huishoudelijke zaken
behandeld ca afloop waarvan de vergadering
door den Voorzitter, onder denkbetuigiog voor
de opkomst der aanwezigen, wordt gesloten.
Yan wel onderrichte zijde verneemt
men, dat aan den gemeenteraad een adres is
ingediend, ondertcekecd door 35 groenboeren
en verdere belanghebbenden, houdende het
verzoek te worden oothevon van de nedcelen
van het opbonden van het water binuen
Zierikzee en tea opziohte van den waterafvoer
te worden gelijkgesteld met den polder
Sohonwen, waarvan ook voor de binnengronden
van Zierikzee in de polderbelastirg wordt bij
gedragen.
Met ingang van 1 Mei a.s. ia verplaatst
van da directie der directe belastingen enz.
te 's-Hertogenbesoh naar die te Middelburg
de rijksklerk 3e kl. J. C. H. van den Broek.
Aan den sergeaet-msjoor J. G. Brofksma,
vau het 2e bataljon 3e regiment infanterie te
Middelburg, is met ingang van 1 April a.s.
een voortdurend pensioen toegekend ten bedrage
van f 480 's jaars.
Bij kon. besluit zija benoemd bij de
rijksbelasting tot ontvanger te Goes jbr. J.
von Schmidt suf AStenotad. thans ontvatger
te Leerdamte Hoogezand P. Luoieoer, tbans
ontvanger Vlissingen; en te. Axel A. Motké,
thans ontvanger te Bergeijk.
- Ia een^Woenqdazsvoad te Coljjoeplaat
Öavöland der Maatschappij »Tot Nut van
't Algemeen" werd door den heer Danckaerts
van Cortgeaa een lezing over Griekenland
ten tijdo van Pericles", en daarna een over
«Godsdienst en Staatknr.de" gehouden.
De voorzitter dankte Damecs de hoorders
den ppreker voor zijn boeiende voordracht.
Zonnemaire, 14 Maart. Bij den storm
en hoogea vloed van Maandag 1.1. was de
peilschaal bij den dijkbaas Nieuwdorp alhier
2 15 M. -f A. P., nog ruim 20 o M. lager
dan in '94 De golfslag bereikte eon hoogte
van 4 75 M. A. P.
Het schip van schipper A. v. d. Lind9
alhier geraakte ia de haven op drifc, maar
werd met vereende krachten behouden.
Westelijk Schouwen In onze bloem
bollenstreek zijn de uitgestrekte velden alle
van de rïet-, etroo- of hooibedekking ontdaen.
De planten hebben zioh flink ontwikkeld en
beloven ean goeden oogst. De narcissen staan
volop in koop.
Stavenisse. «Vele kleintjes maken een
groote*', zegt een bekend* uitdrukking. Deze
is ook alhier weder bewaarheid door do
gelegenheid, die het hoofd dor sohool geeft
aao de leerlingen, om in de Rijkspostspaar
bank te sparen. Ia bet afgeloopen sohoo'j;ar
werd door eenige sparende leerlingen alhier
niet minder dan f 145 ingelegd.
St. Filipsland, 15 Maart. Dinsdag hield
de muziekvereeciging «Concordia" hare jaar
vergadering. Uit-het fiaantiëeel verslag bleek,
dat de ontvangsten plus 't batig saldo van
't vorig jaar bedroegen f 245 58, de uitgaven
in 1905 waren f 189.37 zoo lat er een
voordeelig slot is van f 56,21. Een renteloos
voorschot van f 25 (co. 2) werd nitgeloot,
betaalbaar 1 Mei a.s. Het aantal kunstlievende
leden klom van 40 tot 45. De seoretaria
C. van Bendegom en de 2e penningmeester
P. Smits, die aan de beurt van aftreden
waren, werden bij acolamatie herkozen. Io
beginsel werd besloten dezen zomer deel te
nemen aan het festival, dat te Tholen zal
gehouden worden. Meer en meer blijkt, dat
«Concordia" zioh in de sympathie van Fiip-
laiids burgerij mag verhonger, en zonneklaar
is bewezen, dat zoowel het bestnur als do
werkende leden, tijd, moeite en kosten veil
hekben, om de vereeniging tot meerdere bloei
te brengen. Aan hen, die nog geen kunst
lievend lid zijn, ligt 't nu, om hun die
opofferingen goinakkeljjker te maken, en eon
steentje bij te dragen tot meerdere ontwikke
ling der muziek vereeniging «Concordia".
Wi8senkerka, 14 Maatt. In de hedon
gehouden raadsvergadering werden sleohts
2 punten "behandeld, n.l. een voordracht van
2 zetters (door het overigden van den heer
C. van Hee), waarop als no. 1 werd voor
gedragen de heer A. de Regt en als no. 2
de heer H. M^alenberg, en benoeming van
een lid voor de plaatselijke schoolcommissie,
waarvoor werd beroemd de heer P. Deur
waarder. E-n beredeneerd verslag dier Com
missie zal den leden ter inzage worden toe
gezonden.
Goes. Een abnormaliteit in de natuur is
zeker een fluitende haan. Wij hebben zulk
een merkwaardigheid. Het is n.l. de haan op
den toren der nieuwe katholieke kerk. Deze
haan is van een opeDiDg voorzien, en bij
eenigszins sterken winddruk ontstaat daardoor
een fluitend geluid, dat over een groot deel
der stad gehoord kan worden.
Goes. BigkeDs het jaarverslag der coöpera
tieve Voorschot- en Spe&rkas steeg iu 1905
het aantal leden van 281 tot 283, wier aan
deden kapitaal steeg tot f 20246 24.
Het reservefonds ging van f 14615.36 tot
f 15458.92.
De ingebrachte ep&argolden klommen van
f 138011.955 tot f 139673.196. De bank
heeft in omloop 1375 epaerboebjes.
Er werden verleend in het geheel 249
voorschotten, afwisselende van f 25 tot f5000,
van welke laatste er 24 uitstaan. Het bedrag
der niet nog niet afgeloste vooreohotten is
f 131910.
Do netto-winst der bank heeft bedragen
f 3761 88, waarvan na aftrek van reserve
fonds en bedrijfsbelasting, aan de leden 6 pCt.
van hnn kapitaal kon worden uitgekeerd.
Herbenoemd werden tot oommiesariesen de
heeren J. A. van Heel en P. A. Penninga,
en benoemd tot commissaris vacature-Temper
man) de heer W. 8. Duvekot.
Aan den heer J. M. Pilaar ie op ver-
dar strafgevangenis alhier, en in zijn pleats
benoemd jhr. U. E. Lewo van Nyer.stgn,
plaatsvervangend kantonrechter.
Vlissingen. De maildienst van de stoom-
vaart-maatvchappij «Zeeland" elhier onder
vindt, doordien de dienst op de Zeenwsohe
spoorliji geheel io de war is, groote vertraging.
Dinsdag vertrok de dagmailboot, io plaats
van om elf uur des morgens, eerst des avonds
half zeven; de nachtboot verliet dien dag de
haven eerst Woensdagmorgen 4 nur, terwgl
de digboot denzelfden dag om 1,15 naar
Ei gel and stoomde.
Het Dnitsche stoomschip «Termini", dat
aan de werf der Kon. Maatsch. «De Sobelde"
alhier van machines en ketels is voorzien,
heeft bij den op de r&ade gebonden proeftocht
uitstekend voldaan, waarna het schip naar
Newport (Mod) ia vertrokken.
Bij het loodswezen te Hellevoetslois
zija bevorderd tot zeeloods, de loodskweekeling
le klnsso C. van der Brugge, en tot loods-
kwoekeling le klasse, de kweekeling 2a klasse
A. C. Mouldgk.
Door benoemirg van den beer P. Lno'.ësr
tot rijks ontvanger te Hoogrzand, ontstaat 6en
vacature voor Ld van den gemeenteraad in
het der3a district.
Gfdarende het jaar 1905 warden met
de booten van der» provinoialen stoomhoot-
discst op da Wester-Schelde vervoerd 141.248
passagiers, tegen 156 857 in 1904 De opbrengst
van het passagiers vervoer bedroeg in 1905
f 66 439.15, tegen f 73.276 90 iif 1904, aan
vrachtgoederen en vee werd reap, ontvangen
f 21792 en f 20750 55.
De onderzeesche torpedoboot >Lnctor et
Emergo", welke in het droogdok alhier ^ver
schillende voorzieningen heeft ondergaan, heeft
het dok weder verlaten. Er zullen nu weer
duikproeven met dit vaartnig genomen worden.
Benoemd tot ambtenaar 3e klasse ter
sroretarie te Delft de heer J. 8. J. Walhout
te Vlissingen, vroeger te Heinkenszar.d.
Terneuzen. Bij herstemming zijn tot leden
van den gemeenteraad gekozen de heeren
L. de Koeijer en J. J. de Jager (beiden
anti-rev.), met respectievelijk 605 en 537
stemmen. De heeren R. Drost en T. van
Bore8um Waalkea (beiden lib.) kregen 521
en 616 stemmen.
Hulst. Nu de Nationale Maatschappij van
Buurtspoorwegen te Brussel besloten heeft
niet mede te werken tot de totstandkoming
van een stoomtram HolstSt.-Nieolaas via
St.-Jansteen, hebben belanghebbenden het plan
geheel opgegeven.