Zaterdag Yi Februari 006
Tweede Blad
ZIERIKZEESCHE
(Z i e r i Is. z e e s c tl e
NIEUWSBODE.
Courant).
Veraohgnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prgs por 3 maanden is f 1,30, franco por post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
•sna per week, f 10,per jaar.
62ste JAARGANG. No. 8272.
DlreoteilTi A, 7, Did LOOZB,
A. FRANKEL.
Redacteuren:
J. WA ALE, alleen voor het binnen- en buiten!» nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cta.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
t-
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Nieuwe Boogerdstraat 213, Zierikzee.
NiEUWSTIJDISgCiEIV.
Zuid-Afrika.
Piotermaritzburg, 14 Fubr. D eeerttari»
voor/.de zaken dt?r iclindors vergedordo heden
met drie hoofden, besevens 500 inlander*, ta
M-di'lovo, in h:t district waar de moorden
op do politie hadden phata gebad. De hoofden
dankte.-j den secretaris voor zijo bezoek 6n
beloofden het hoofdgeld te zullen betalen.
Durban, 14 Feb?. Do gespannen tosetand
te Midillovo ia vrij wat verminderd door het
bezoek van den secretaris voor da zaken d..r
inlanders. Dat er vrees hesrschto onder de -
Europeanen, blgkt uit bet feit, dat zij zich
in lagers hadden vereeuigd om de aanvallen j
der ioboorlirgon af te wachten,
St -Petersburg, 14 F«br. Het Petersburg-
soho Tolegraaf-ageritscbap meldt, dat de
ryksraad höd.-:u de nieuwe wet aannam betref
fende de bepalingen bij hst houden van
vergaderirgeu.
De daarop slaande wet van 25 Ootober
1905 wordt afgeschaft. Da nieuve wot bepaalt,
dat vergaderingen van kiesgerechtigden van
den eersten graad zonder vertegenwoordigers
van de politie kunnen plaats vinden, slechts
moet de politio vooraf er mede ia kennis
gesteld worden.
Kiezers van den tweeden graad hebben het i
reoht, om zonder aanmelding by de politie 1
to vergadereu.
De nieuwe wet zal in da volgende week
worden afgekondigd.
Verledaa week zouden in oen Peters-
burgsoh meinj ^gymnasium do lessen worden
her?ai. De langdurige vaoantio was blijkbaar
den jongen dames goed bevalleu, zoodat ze
nog niet konden besluiten da studie weder
te beginnen. Toen de leeraars binnenkwamen,
werd in alle klassen do Marseillaise gezoogeu
en tolkene weder herhasld, zoodat van onder
wijs geven geen sprake koa zijn, en de jeugdige
fiohocuen h&ar zia kregen, want ze werden
weder naar huis gezonden.
Frankrijk.
Nog meer dan te Parijs boeit de boedel-
bcsohiyving van het kerk bezit te Versailles,
gelgk gemeld is, aanleiding tot wanordelgke
tooneelen gegoveu. De verwonding van den
prefect van Seine et-Oke had daarbg onder
de volgende omstandigheden plaats. Toen hg
bg de kerk kwam, vergezeld van zgn ambte
naren en de gendarmes, verzochten verschei
dene personen hem, om niet verder te gaan.
»Ik vertegenwoordig do wet.'*, autweordde bg,
»en daar er gevaar ia. zal ik alleen biunen-
treden".
Toen degenen, die hem weerhouden wilden,
terzgde schuivend, giog bg de hoofddeur der
kerk binnen, waar de manifestanten gereed
stonden mvjt bun voornaamste wapen (de
kerkstoel), de komende dingen af te wachten.
Naar don pastoor toegaande, zei de prefect,
dat het slechts van dezen zou afhangen, dat
alles in de grootste kalmte zou kunnen ge
schieden. Terwgl hg sprak en eenige passen
voorwaarts deed, viel er een regen vau stoelen
van af de galerg boven den iDgang op den
profeet neder, die, zeer bleek wordend, uitriep
lafaards!" maar eohter niet terugweek. Als
door een wonder werd bg niet terstond gedood,
evenwel stroomde hem het bloed laogs het
gelaat. Hun chef in levensgevaar ziende,
stormden de politio-agenten cn gendarmes toe,
die, elk een stoel ter dekkiog grgpsud, de
kerk binnendrongen, die weldra bezet werd.
Ook generaal Dupemmier trad met eenige
mansohappen h6t kerkgebouw binnen, waar
een onbeschrgflgke verwarring heersohte. Van
af het koor stonden een tweetal priesters,
omringd door oen aantal dames, het woeste
tooneel aan te zien.
Nadat vervolgens de inventarisatie was
afgeloopen, heeft de justitie een onderzoek
naar de daders vau den aanslag tegen den
prefect ingesteld, wien, ver bondon io een
apotheek, door de menigte een hartelgke
ovatie werd bereid.
Duitschland.
Een paar jaar geleden werd io een tunnel
in Rga-Beieren het )gk gevonden van een
reiziger, die uit een spoorwagen was gevalleo.
De weduwe eisoht van het spoorwegbestuur
GO.000 mark vergoeding, omdat het ongeluk
blgkbaar zou zgn veroorzaakt, doordat de
p-reoon onder het rijden uit den slecht gesloten
wagon was gevallen. Immers or bestond niet
de minste roden om aaa zelfmoord te deuken,
gelgk de directie a's oorzaak aannam. De
rechtbank veroordeelde de directie tot betaling,
maar deze kwam in hocgor beroep, cn bood
aan te bowgzen, dat het oamogelgk was
geweest, dat de reiziger uit den wagnn was
gevallen. Het gerechtehof liet dit bewgs toe,
en nu io dezer dagen de proef genomen. In
een trein namen eenige raadshoeren met de
advocaten en een fpoorwegbaamMo plaats, en
in een afdeeliag werd eon pop, even groot
en zwaar als de verongelukte was geweest,
bg het oogaaloten portier geplaatst. Herhaftlds-
werd onder het rgdan met de gew.one snelheid
het portier geopend, maar do pop bleef op
h&ar plaats staan, ook bg de schokken, die de
wagen kreeg bg bochten. De bsslissirg van
het gerechtehof wordt nu met groote belang-
fitelliog tegemoet gezien.
Io een proces hetwelk byoa drie
eeuwen het ft geduurd is thans door het
hooggerechtshof te Leipzig uitspr«ak gedaan.
Het gading betrof een recht van de
gemeenten Dalo en Engeathal (op de grens
van Elzas Lotharingen), tot hont verdeeling uit
bet bosch vou Dabo.
Dat reoht werd dien gemeenten voortdurend
door de Staaisorerheid betwist. Na 1870
besloot de Duitsohe regeering de quaeetie tot
een beslissing te brengen. Een rechtsgeleerde,
de heer Esser, werd met eon onderzoek
belast. Hg workte 33 jaren, verzamelde
honderden bundels dossieren, en twee jaren
geleden kwRm de zaak voor het hof van
Zabern (Saverce) hetwelk den staat zgn
eiscben ontzegde.
Dat vonnis werd in hooger beroep door
het goreohtshof te Colmar bovosti^d on thans
heeft ook het hooggoreohtehof te Lerp!ig dan
Staat in het ongelgk gestold en veroordeeld
tot de koeten van het geding.
Deza zullen eenige honderdduizenden
marken bedragen.
Nederland.
Maastricht, 14 Febr. Dat er op de speel-
banken ia Vaals nog al hoog gespeeld werd,
misschien ook nog wordt, en dat men in een
paar minuten tgds eeu klein 3» rgkdom kan
winnen of verliezen ziot men uit het volgei.de.
dat wel voor een tiootel da get. gebeurd, tooh
nog waard is vertild te worden. Een vreemde
ling liet zich per wagen heel deftig nasr
Vaals brengen, ora ook eens zgn geluk te
beproeven op de bank van Graaf Stary. Op
een vooraf bepaald tgdatip moest da wagen
weer present wesen. Oaze heer had ook
werkelijk geluk, en won eenige duizenden
marken, doch de tyd van vertrek was uahg.
Even op 't bodoge gekeken, en dan tijd, die
nog restte, juist op de miuuut geteld. Jawel,
nog eenige miruten kleven over om nog de
kans, die hem don heelen avond zoo gunstig
was, even verder waar te nomen. Maar
jawel, Fortuca wees den ontevreden, steeds
meer wenschandan winner den rug, en eer
de tgd, die hom nog restte, om was, waren
met het g8woanene nog eventjes 6000 Mark
eigen geld door de croupiers ingepalmd. Met
oen bedrukt gemoed en een verlichte beurs
kon onze Puitucher in den juist op tgd
komenden wagen etappen, om naar zgn
vaderland terug te keeren. Onze paardje
hadden zooveel niet meer te trekken als bg
de hoen reis.
Da L K. verneemt, dat do hoeren van
de roubtteolub «Graaf Starg en consorten",
naar Roemenië vertrokken zgn. Denkelgk
om aldaar weer hnn geluk te beproeven.
Maandag wandelde een aanataand echt
paar lange den Kanaaldyk op het naburige
St-Pieter. Plotseling rukte zioh de toekomstige
vrouw van haar aanstaande los en
sprong in het Kanaal. Voor hulp kon worden
geboden was zij verdronken. Hot paartje zou
Woensdag huwen. Wat de drgfveer van het
meisje geweest is, is tot na toe een raadsel.
D8 jonge man kan met getuigen bewgzen,
dat zg zelve in de vaart is gesprongen,
Groningen, 14 Febr. In een slaapstee in
de Heerepoortenmolendrift alhier lag de vrouw
van zekeren Van D. met een kindje van
negen dagen te bed. Door het overmatig
gebruik vao sterken drank is da vrouw ia
een toestand geraakt, die haar de zo-gen
voor het kind deed vergeten, ia die mate,
dat zg niet het bewuslzgu had, dat zg op
hef kind lsg. De gevolgen zyn niet uitgebleven.
Het kind is gestikt. De Justitie bemoeit zioh
met de zaak.
Den Helder, 14 Febr. Door een comité
al bier werden de matrozen op de vloot per
oircnlaira opgewekt een uur loon te storten
voor de Rass sohe revoluth. Tosvallig raakte
»bd boord van de markc zulk een Jgat iff
henden der autorit" iten, waarop reeds eenige
inteekenaren stonden. A■■■x- die matrozen is
thans namens den schout-bg-naoht aangezegd,
dat zij de volgende conduite in hui boekje
krijgen
«Blgkeu gegoveu. eigenaardige militaire
begrippen to bezitten door in te teckcnon op
een circulaire, waarop geldeJyke steun gevraagd
wordt voor een revolutie in een bevrienden
Staat".
Amsterdam, 14 Febr. Oalarga kwamen
twee «hecren" in een restauratie, waar zg
vertering maakten en met een Amerikaansoh
vyfdollar-biljet bataaldea. Dit biljet was echt,
doch nu do truc. Diezelfde lui kwamen een
paar dagen later ia die restauratie terug,
bestelden weer wat, en huneer vroeg om
drie Amerikaansoha bankbiljetten, ééi van
100, éói van 50 en ééa van 20 doller te
wisselen. De restaurateur mocht een dollar
k f 2 30 berekenen, in plaats van f 2.46.
Do restaurateur, geen kwaad vermoedende,
betaelda der «hoeren" (nota-bene een
kwartjesvinder) f 408; dozo gaf het geld aan
een kameraad, die zich verwgdorde. De
restauratour giog intueschen paar eou geld
wisselaar, alwaar hg versara dat bg scheur
papier had gekocht, daar die biljetten waardeloos
waren.
Aangifte volgde; de man, die het g ld
octvirg, werd wel gevonden, doch bg wist
niet, waar zgn «vriend" was gebleven, nooh
waar hij woonde.
Tuinlieden, nu moet qe patentkali
koopen.'
Wat is patentkali, zult ge zeggen P Eigenlijk
dienen alle menschen, die groenten verbouwen,
dat te weten, en dus zeker de tuinlieden, want
het is in den laatsten tijd door tal van proeven
overtuigend bewezen, dat er bijna geen groenten
zijn, waarvoor patentkali niet een uitstekende
meststof is, die èn de kwaliteit èn de kwan
titeit verbetert, maar laat me eerst zeggen,
wat patentkali is. Zooals ge natuurlijk weet,
moet ge door uw bemesting voornamelijk drie
voedingsstoffen in den grond brengeD, n.l. kali,
phosphorzuur en stikstof. Welnu, patentkali bevat
één dier drie, de kali voor tuiniers, die op
lichten grond groenten telen, en daarbij nog
al veel gebruik maken van beer, zeker de
voornaamste der drie, daar lichte gronden en
ook beor juist weinig kali in hebben. Verder
is patentkali een gezuiverd en geconcentreerd
kalizout, dat uit kaïniet wordt bereid, door
verwijdering van chloornatrium en chloor-
magnesium. Het bevat ongeveer 50,4 pCt.
zwavelzure kali, 4 pCt. zwavelzure magnesia,
2,5 pCt. chloornatrium en 11,6 pCt. water.
Het wordt dan ook wel genoemd, zwavelzure
kali magnesia of patentkali magnesia. In 100 K.G.
patentkali is ongeveer 26 27 K G. kali en
het kost ongeveer f 6,50 per 100 K.G. Aan
gezien in de tuinen op de verschillende groenten
de hoeveelheden patentkali afwisselen tusschen
3 en 6 K.G. per Are of 100 M2., kost de heele
kalibemesting gemiddeld 30 cents per 100 M2.
Als men hierover goed nadenkt, ziet men dus,
dat de kalibemesting in een tuin, op elk bed
5 M2. (en dat is een fatsoenlijk groentenbed)
anderhalven oent kost. Dat is toch waarschijn
lijk niet te veel, natuurlijk moet men niet
enkel patentkali geven, er hoort ook Chili en
super bij, maar ook dan nog is het gebruik
van kunstmest in den tuin zeer goedkoop.
Als men sterk bemest, b.v. met 10 K.G.
Chili, 5 K.G. super en 12 K.G. patentkali per
2 Are (zie onderstaande proef), dan nog kost
een Are hoogstens f 1, dat is dus 1 cent per
M1. en dan heeft men alles, wat men hebben
moet. Sommige tuiniers gebruiken mengsels
dezer meststoffen. Zoo lezen wij b.v. in de ver
slagen van den tuinbouwleeraar uit Limburg:
lu. Deze proefnemer kreeg een mengsel van
2 K.G. Chilisalpeter, 4 K.G. super en 3 K.G.
patentkali, om op goed tuinland een proef te
nemen tegen een stalmestgave voor kom
kommers. Hij schrijft daaromtrent, dat de
komkommers op den kunstmest zeker ruim
zooveel opbrachten als de andere op stalmest.
2°. In deze gemeente staan de proefvelden
onder de voortdurende zorg van het hoofd van
den tuinbouweursus, zoodat van daar steeds
nauwkeurige opgaven te verwachten zijn (Ven-
ray). Het proefveld diende voor koolbemesting
en was 6 Are groot. De inrichting geschiedde
als volgt
Perceel I. 2 Are. 10 K.G. Chili, 5 K.G.
super, 12 K.G. patent kali, opbrengst 475 K G.
Perceel II. 2 Are. 10 KG. Chili, 5 K.G.
super, 16 KG. patentkali, opbrengst 540 KG.
Perceel III. 2 Are. Stalmest, opbrengst
437,5 K.G.
Ziedaar een proefveld, waaruit men ten
duidelijkste kan zien, dat kunstmest en met
name patentkaliin den tuin onmisbaar is. Niet
alleen bij komkommers en kool, doch bij alle
vroege groenten eveneens, zooals raapstelen,
spinazie, worteltjeskropsalade, ook aardbeien en
asperges kan en moet men patentkali als kali
bemesting gebruiken.
Het S t p a.
Wanneer men in den nawinter in het wes
telijk gedeelte van het eiland Schouwen komt,
hoort men er ieder van «de Stra" sprekende
één vertelt u, hoeveel gasten hij genoodigd
heeft, en de ander hoeveel pleizier hij verleden
jaar bij //'tStra-houden" gehad heeft. Wat echter
die gasten betreft, zij komen niet van verre;
zelfs de Duivelanders worden er niet bij ge
vraagd; de Stra is een Schouwsche zaak, die
de Schouwenaars onder elkander afdoen,
zonder er andere Zeeuwen bij te roepen.
Wie nu van Stra hoort spreken, en er nooit
iets van gezien heeft, denkt eerst, dat dit de
Schouwsche naam van /kermis" is, en in
't volgende oogeublik, als hij hoort van de
vele paarden, die er geweest zijn, denkt hij
weer, dat 't paardenmarkt beteekent. En vraagt
hij, wat van die twee het dan eigenlijk is,
dan voegt een geestig Sohouwenaar hem toe
,/ja wel, 't is kermis, maar zonder kramen
en 't is paardenmarkt, maar zonder kooplui".
Maar wat is het dan? Wel, het is ,/de Stra"
en dal is een vroolijke dag, die jaarlijks
weerkomt, en dien ieder dorp op zijn beurt
viert, en wel in deze volgorde: Renesse,
Haamstede, Noordwelle, Serooskerke, Ellemeet
en Eikerzee. Burg houdt er geen Stra-dag op
na, maar doet mat Haamstede mee.
De dag regelt zich naar Vastenavond. Valt
deze b.v. op den 9den Februari, dan houdt
Renesse zijn Stra op Maandag den lsten en
Haamstede op den.8sien, Noordwelle op Zater
dag den 13den en de drie volgende dorpen op
de drie voigende Zaterdagen (20 en 27 Februari
en 6 Maart).
Is de Stra-dag daar, dan worden alle paarden,
oud en jong, van stal gehaald en opgeknapt;
geen knol, hoe oud en stijf, die achterblijft.
Daags te voren hebben ze al een dubbele
portie gehad uit boonezak en haverkist, en ze
kunnen er dus tegen. Ze worden gekamd en
geborsteld, en de staarten netjes opgebonden;
de beesten denken misschien wel, dat het al
zomer is. De gansche mannelijke helft van
't dorp komt uit om mede te rijdende
boerenzoons gaan voor, zij nemen de beste
paarden voor zich, maar zitten er op zonder
zadel of stijgbeugels, want die zijn bij 't Stra-
rijden nooit in gebruik geweest, omdat ook
onze voorvaderen ze niet kenden. Dan mogen
de knechts kiezen, en als deze opgezeten zijn,
blijven de knollen over voor de andere lief
hebbers.
Op 't bepaalde uur zijn allen voor de her
berg vergaderd om den optocht te formeeren
maar eerst gaan de ruiters nog even naar
binnen, ora een morgenslokje te nemen, want
anders mochten ze eens verkouden worden.
En daarna gaat het in vollen draf naar het
strand, waar de paarden in zee gedreven
worden, terwijl men joelt en zingt. Wie hen
hoort, zou .denken, dat het de stalknechts van
Diomedes waren, die met de rossen huns
meesters te wedde gingen. Zij de paarden
namelijk, niet de boeren
Zij plassen De hoeven
En wasschen Beproeven
De kooten; Het voohtige zand;
#Hun pooten Een lustige kwant,
*Gaan klapperen Een vroolijke ruiter,
Bij 't dabberen Zwenkt om, maar hij stuit er
Door 't water Met zijn snuivenden ruin
Geklater. Op het stuivende duin.
Gewoonlijk houden ze zioh een uur aan
'tstrand op, wat natuurlijk van 't weer afhangt;
en daarna gaat het dravende terug. Och, als
ge ze op den weg voorbij ziet gaan, bekruipt
u zoo'n weemoedig gevoel. Een diaken zei
eensft is precies een preek van onzen
dominé!" „Ach ja", zuchtte een letter
kundige: «de meeste verhandelingen en romans
gaan net uit als deze optocht". //Hier", zei een
mathematicus, «hier zie ik 't levend beeld van
een afdalende reeks", 't Is niets bijzonders",
zei een philantroop, ft gaat onder de menschen
evenzoo de beste voor, de sukkels achteraan".
En wat valt hier dan op te merken? Dat ge
aan 't begin van den stoet mooie, vlugge
paarden ziet, en ruiters, die weten, hoe ze er
op moeten zitten, met den leeren toom in de
rechter- en een karwats of wat er naar lijkt
in de linkerhand; maar dat beide gaande
weg verminderen, en dat ge, als 't achtereinde
nadert, onwillekeurig de hand uitsteekt, om
de knollen vast te houden, eer ze omvallen;
de ruiters zijn kw&jongens met kromme knieën,
opgestroopte broekspijpen en een pet zonder
klep, die zonder toom of teugel en achterover-
hangende, zioh met beide handen vastklemmen
aan het overschot der manen van 't magere
dier, dat mogelijk heden voor de laatste maal
aan de vreugd heeft deelgenomen. Eer de
paarden weer op stal gaan, moet men //rond
rijden", twee aan twee, waar 't heele dorp bij
komt kijken, om zich in die equestrische
parade te verlustigen. Is deze afgeloopen en
toegejuicht, en zijn de paarden bezorgd, dan
wordt het feest door de ruiters in de herberg
besloten. De gasten brengen intusschen met
hun gastheeren en gastvrouwen //den dag
verder in genoegelijk samenzijn door", en zij
zijn blij, dat zij 't weer doen kunnen, want
op «een eiland, waar men 's winters van de
buitenwereld voor een groot deel is afgesloten",
verlangen de menschen wel naar een beetje
gezelligheid, als 't weêr voorjaar begint te
worden.
Ziehier, hoe ons «Ter Gouw" in zijn boek
«de Volksvermaken" het Stra-houden van
vroeger afbeeldt. In den loop der tijden is
ook hier al veel aan veranderd. Het aantal
ruiters is minder geworden, en misschien gaat
ook deze voorvaderlijke gewoonte eerlang aan
het versterven.
Maar wat is nu de beteekanis vau die Stra?
Wat den naam betreft, die is spoedig uitgelegd:
Stra is strand, de Schouwenaars bijten het
wat kort af. Waar echter dat strandrijder. r;ju
oorsprong van heeft, dat weet nier. ind meer.
Ware 't, als sommigen meenen, eenvoudig om
de werkpaarden, die weken achtereen den
warmen stal niet verlaten hebben, eens een
frisch bad en wat beweging te geven, dan
hadden er zooveel ceremoniën niet bij gemaakt
en de plechtigheid niet dorpsgewijze geregeld
behoeven te worden. Anderen, wier ideeën niet
zoo modern zijn, en die meer met de oude
herinneringen op hebben, verzekeren ons, dat
het van ouds geschiedde, om de paarden te
ontdoen van alle betooveriDg, die hun op stal
getroffen had.
Een zeebad omstreeks Vastenavond werd
zeer dienstig geacht, om hen tegen droesweer-
wolven en al dat kanalje te beveiligen; en al
gelooven de Schouwsche boeren daar nu niet
meer aaD, zoo blijven ze de Stra toch houden,
omdat het zoo'n oud gebruik is.
Op andere plaatsen hield men zoo'n paarden-
onttooveringskuur met Paschen.
O.
Kerkelijke curiositeiten.
ï7
Opmerkelijk komt voor de aanteekening in
de handelingen van 13 Juni 1630, dat vóór
het beroep van ds. Johannes Heystius een
predikatie gedaan werd ter voorbereiding van
de gemoederen van hen, die het beroep doen
moesten. Niet ongepast was de tekst: Mattb.
IX 37 en 38: «De oogst is groot maar de
arbeiders zija weinigen. Bid dan den Heer des
oogstes, dat, hij arbeiders in zijnen oogst uit-
stoote". Tot //voorbereiding van de gemoederen"
zou 1 Cor. XIV 40 misschien niet minder
doelmatig geweest zijn. Van zulke predikatiën
voor eene beroeping zijn schrijver van elders
geene voorbeelden voorgekomen.
Men rekent tegenwoordig een predikant geheel
vrij in zijn keuze, of hij een hem aangeboden
beroeping al dan niet zal aannemen. En men
is althans niet gewoon, te doen, zooals men
zioh ten aanzien van den naar Steenbergen
beroepen predikant Stephonus Vay in 1654
veroorloofde, wien men bij zijne demissie
rekenschap vroeg van de redenen, om welke
hij die beroeping had aangenomen.
Van het naar onze begrippen milder kiesohe,
om vele redenen afkeuring V3s lienende en
daarom terecht bij de tegenwoordige kerk
inrichting geheel afgeschafte nominatie-prediken,
vindt men hier en daar nog verscheidene
sporen. Reeds vroeg schijnen er toch predi
kanten geweest te zijn, die er het minder
voegzame van begrepen. Toen in 1662 een
vaeature was ontstaan door het overlijden van
den straks genoemden ds. Heystius maakte
men een zestal, waarop onder anderen geplaatst
waren dd. Esaias Clement, predikant te Seroos
kerke (W.) en Arnold de Rijcke, predikant te
Burgh. De laatste werd aangezooht, om, voor
zijne toerbeurt in de vacature te komen prediken
tot het doen hooren van zijne gaven, maar
verzocht daarvan verschoond te worden. De
eerste werd uitgenoodigd zich ten zelfder einde
te Zierikzee te laten hooren, maar sloeg dit
insgelijks af: hij werd echter na anderhalfjaar
haspelens beroepen. Zeer veel was daarover te
doen geweest door vervelende geschillen tusschen
de Regeering en den Kerkeraad, die vruchteloos
voor de classis werden gebracht, en zoo hoog
liepen, dat den 24 Febr. 1664, toen het
collegium qualiffoatum bijeen was tot het
werk der beroeping, eene groote menigte
mannen de consistoriekamer jstoof, onder den
uitroep: wij willen Clement üebben. Zij, die
vóór dezen waren, konden ongehinderd heen
gaan, maar diegenen, die voor De Rijcke gestemd
waren, werden letterlijk in de kerkekamer
gevangen gehouden den geheelen d?.g tot des
avonds negen ure, als wanneer de predikant
Aligrode en anderen ontkwamen «zonder dat
de waohters het merkten, evenals of hunne
oogen waren bedwelmd geweest".
Een dergelijke demonstratie had in dezelfde
