Brieven uit Berlijn.
HDVERTEIITIEN.
Sociëteit „Concordia".
C. van den Ende.
J. GUNDE, Vleeschhouwer,
I. TER POORTEN
D. Hondsmerk.
T. Hondsmerk—Van Driel.
M. LOKKER.
Qebr. LOKKER.
Wed. W. Kanaar.
T. J. YAN TILBURG.
L. M. van den Ende.
Vogelaar Bienefelt.
A. Timmerman Cz.
Wed. A. Anker Zonen,
b. voor de instandhouding van dit fonds
te vragen de jaarlijksehe bijdragen van
departementen, vereeüigingen en bizondere
personen
c, uit dat fonda^telken jare de noodige
gelden toe te staan ten behoeve van het
volgende qflan van actie in zake onderwijs:
I. het bevorderen van het lager onderwijs
in hot algemeen en meer in het bizonder, door
a. hot verdedigen en bevorderen van
dougdelijk openbaar lager onder wijs;
h. het stichten van voor allen toegankelijke
bizondere notssoholen in den geest der Maat
schappij;
c. het verbeteren van de opleiding van de
onderwijskrachten voor het lager onderwijs;
II. het bevorderen van het lager vak
onderwijs
III. het bevorderen van hooger onderwijs
voor het volk;
2o. in te stellen een «Nutscommissie voor
onderwijs", met subcommissiëa, als boven
omschreven, aan welke zal worden opgedrsgen,
overeenkomstig een door bet hoofdbestuur
vast te stellen reglement de uitvoering van
het sub lo. genoemde plan van actie ter
behartiging van de belangen van sub I, a,
b en o (lager onderwijs), sub II (vakonderwijs)
en sub III (hooger volksonderwijs) genoemd;
3o. uit de kas der Maatsohappij jaarlijks
in het Nienwenhngzenfonds te storten een
bedrug, telken jare door de algemeene ver
gadering vast te stellen
4o. voor de stichting van dit fonds nit
het kapitaal der Maatschappij bij te dragen
een bedrag van f 10 000.
NEELTJE LOKERSE.
In het kleine zaaltje van «Bellevoe" te
Amsterdam trad de vorige week Neeltje
Lokeree, geboren op Znid-Beveland, op om
te pleiten voor de totstandkoming van een
wet op onderzoek naar het vaderschap. De
opkomst van het publiek was zeer groot.
Men zag meer dames dan heeren.
Neeltje Lokerse ze was in Zeenwech
kostuum sprak met eenigezias bedeesde
stem, maar tooh was er moed in haar op
treden. De gang naar de lezing was haar
zwaar gevallen, zeide ze. Zij trad niet op in
het publiek, omdat ze dat nu zoo graag doet,
maar alleen, omdat ze zioh er geroepen toe
gevoelde om medo te helpen de overtuiging
te vestigen, dat men er meer de aandacht
san moet wijden, dat een einde komt aan
die schrikkelijke ellende> waarin meirjes en
vrouwen verkeeren, die verleid zijo. Krank
zinnigengestichten en toevlnohten zullen steeds
voller worden volgens haar, zoolang er geen
wet op het vadereohap is, en ze wilde dat
aantoonen met haar dagboek.
Daaruit deed ze eenige grepen, de trenrige
geschiedenissen van gevallen meisjes, die
stierven van verdriet, die krankzinnig werden,
toen ze vernamon, dat de man, die baar «lief
gehad" had, gehuwd was, èn zoo meer. Bij
een sterfbed van óén dier on gelukkigen had
Neeltje gezworen er op uit te gaan, en te
reddon, wat te redden was. Al gaf voor haar
en haar kind een wet op het vadereohap wel
niets meer, zij wilde zioh toch in dienst stellen
van het goede, en ijveren voor een wet, die
volgens hare meeniog veel goed zal doen.
Vandaar haar optreden su in het openbaar.
Hulde brengt Neeltje Lokerse aan de liefde
van de vereenigiog «Onderlinge Vrouwen
bescherming", welke een tehuis voor gevallenen
mede hielp ia het leven roepen, maar tooh
keurde zij dit af, omdat hierdoor h. i. het
kwaad der ontuoht eigenlijk nog meer in de
hand gewerkt wordt. De ongehuwde moeder
is alleen op te heffen door een huwelijk, dat
een wet moet voorschrijven. Hiervoor strijdt
spr. Zij doet 't in de eerste plaats voor de
kinderen, want een buiten echt geboren kind
heeft 't in de maatschappij zoo hard te ver
antwoorden. Dat kind worden soms verwijten
gedaan zoo lafhartig mogelijk dikwijls. Eq
treurige gevolgen bleven niet uit. Er zijn
gevallen bekend, dat een bniten eoht geboren
knaap, die opgevoed was tot een flinken
jongeman, en student werd, zóó gesard werd,
dat hij vlnchtte, en als koloniaal naar Iodlë
vertrok. Een andere joDgeling werd, toen hij
op zekeren dag vernam, dat hjj een natuurlijk
kind was, plotseling krankzinnig. Dat alles
is de schuld van gewetenlooze verleiders, zeide
de spr. Met nog meer voorbeelden kwam ze
aandragen, en telkens smeekte ze om wettelijke
bepalingen. Het ontwerp-Loefi gaat haar niet
ver genoog. Daarin wordt de verwekker aan
sprakelijk gesteld voor de opvoeding, de
moeder komt niet alleen te staan, maar voor
het kind geeft die wet niets. Deze is alleen
van stoffelijk belang. Die wet weerhoudt een
man niet voort te gaan op het afschuwelijk
pad, door hem ingeslagen. Nadat Neeltje
Lokerse nog io sterke matejiet Neo-Maltbn-
sianisme afgekeurd had, eindigde ze haar
rede, die rnim twee nren geduurd had. De
aanwezigen kochten nogil veel van hare
geschriftje». Binnenkort hoopt ze een boek
nit te geven.
Van onzen Correspondent).
Pcnsiongmama'ft lief en leed en
Pensions-amusementen.
BfRLiJN, 21 December '05
•Draagt elkanders lasten".
«De wereld is een schouwtooneel,
Elk speelt zijn rol, en krijgt *(jn deell"
placht de oude Judels te galmen, wanneer hij
weer .eens voor de zooveelste maal een aller
laatste voorstelling gaf. De inau had zoo'n
groot ongelijk niet. «Die Welt ist ein Theater",
en een Berlijnsch pension is een theater in
het klein, welks regisseuse, de //Pensionsmut-
ter", over regietalenten van een Sarah Bern
hardt en tegelijk over diplomatentalenten van
een Rouviermoet beschikken, om het roer recht,
en haar troepje onder één hoed te houden,
haar pensionaires, waaronder per sé eenige zich
afwisselend steeds beleedigdverongelijkt
achteruitgezet gevoelen, en met staking, m. a. w.
met vertrek dreigen, als haar want bij zulke
gevallen is alleen van diverse //haar's" en
uiterst zelden van «hemV sprake niet on
middellijk door de andere partij genoegdoening
wordt verschaft.
Op zulk een kritiek oogenblik treedt de
Pensionsmama als ,/dea-ex-machina" op, om
met al de overredings- en stuurmanskunst,
welke 2ij bezit, weer een verzoening tusschen
de naijverige partijen tot stand te brengen.
Gewoonlijk is de verzoening niet meer dan een
wapenstilstand. Want heel lang duurt de zoete
eendracht helaas niet tusschen de heterogene
bestanddeelen, waaruit het //tableau de la
pension" is samengesteld, tusschen de vele
concurrenten op het doornige pad der kunst,
de zangeressenviool-, klavier- en violoncel-
speelsters in den dop en hare zusters, die al
opgetredcu zijn, de min of meer nieuwsgierige
oudere dames met en zonder gezonde eetlust
en- met w^t. vrijen tijd,-onbegrepen-gescheiden
jonge vrouwtjes, andere jonge vrouwtjes met
en zonder veel temperament, vegeteerende en
levenslustige, alleenstaande, jongere en oudere
meisjes, tusschen aan den dag gelegde volks
eigenaardigheden van Amerika, Duitschland,
Engeland, Holland, Rusland enz.
Voor de Pensionsmutter is het waarlijk niet
gemakkelijk al die twisten telkens weer bij
te leggen, welke gewoonlijk wegens nietig
heden zijn uitgebroken. Want in een groot
pension, waarin de bewoners zoo goed en zoo
kwaad het gaat met elkaar overweg moeten,
wordt nog al eens openlijk of bedekt een
vinnige strijd gevoerd, waarbij beide partijen
dwars door elkaar heen kijkende, elkaar abso
luut negeeren, of wel, te pas of te ODpas
hatelijkheden debiteeren aan het adres der
tegenpartij.
Engelengeduld, beleid en zenuwen van staal be
hoort een Berlijnsche Pensionsmutter te hebben,
om haar scheepje tusschen de dreigende klippen
door te laveeren en zich door de toonen-
disharmonie der in tal van kamers tegelijk
studeerende, aanstaande kunstenaressen niet uit
het humeur te laten brengen, maar daarmee
komt zij er nog lang niet!
Als zij niet tevens een flinke vrouw van
zaken is, 's morgens vroeg bij de hand om
persoonlijk inkoopen te doen, en met de noodige
zelfverloochening gewapend om een puike
keukenmeid, al heeft deze ook nog zooveel
pretenties, vast te houden als zij niet een
dame uit goede kringen is, en over vele con
necties in binnen- en buitenland beschikt, zal
zij bezwaarlijk op een groenen tak komen.
Want de huishuren zijn enorm hoog, de con
currentie buitengewoon groot (zeer dikwijls
twee, drie pensions in één huis) en alleen dan
uitzicht op loonende verdienste, wanneer zij de
zaak flink durft aan te pakken, en niet door
veel' risico en woninghuren van 7000 tl'8000
Mark zich laat afschrikken,
Een Duitsch pension in het algemeen en
een Berlijnsch pension in het bizonder is op
een geheel andere leest geschoeid als in Hol
land, waar de pensionaires gewoonlijk weinig
of niet met elkaar in aanraking komen, daar
de diverse maaltijden bijna steeds door de
gasten afzonderlijk in hunne vertrekken worden
gebruikt, terwijl hier het tegenovergestelde
plaats heeft. Dientengevolge is het leven in
een Berlijnsch pension gezelliger en amusanter
dan in een Hollandsch. Aan de algemeene
middag- en avondtafel, waar zich alle elementen
treffen, welke door de Pensionsmutter met veel
overleg worden geplaatst, zóó, dat de strijd-
lustigen zoover mogelijk van elkaar gescheiden
zijn, wordt een levendig en druk discours ge
voerd.
Muziek in al haar onderdeelen, beschouwingen
over concerten en concerteerende kunstenaars
leveren een onuitputtelijke stof voor discours
van het meerendeel, hetgeen geen wonder is
in een st$d, welke zich heeft ontwikkeld tot
een wereldmuziekbeurs. De minderheid onder
houdt zich over andere zaken, of zwijgt en
observeert.
De keurig met bloemen en planten versierde
tafel wordt gepresideerd door de Peneons-
mutter, die steeds op haar qui vive is en,
terwijl zij zich met hare naaste buren onder
houdt, tevens een oogje in het zeil houdt, dat
de bedienende meiden bij het presenteeren der
«ohotels geen flaters maken. Onmiddellijk na
het dessert komt de koffie op tafel. De aan
wezige heeren steken den brand in hun
sigaretten, welk voorbeeld door verscheidene
dames gevolgd wordt, waarna de Pensionsmutter
de tafel opheft, en men met het stereotyp-
duitsche //Mahlzeit"wenschen en handjesgeven
uiteen gaat.
De eigenares van een voornaam Pension
behoort tot zeer goede burgerlijke of adellijke
kringen, en is gewoonlijk een onbemiddelde
weduwe van een officier of hoogeren regeerings-
beambte. Praktisch als zij is, heeft zij ingezien,
dat in de leus: /pVereenigt ui" veel waars
schuilt. Eu ook zij heeft zich met hare collega's
aaneengesloten tot een „Verein von Berliner
Pensionsbezitzerinnen", welke voor zijn leden
zeerjpraktische resultaten oplevert, en tweemaal
8 jaars gemeenschappelijke feesten arrangeert.
Op een goddelijken achtermiddag maakte ik
in den afgeloopen zomer met andere Hollanders
een alleraardigste boottocht mee naar de
Müzelberge aan de Bovenspree.
Een Berlijnsch Pension is een Theater in
het klein, en de heterogene pensionaires zijn
malgré lui de spelers. Voor den ontsider dik
wijls een amusant schouwspelNaast allerlei
kibbelarijen en tijdelijke botsingen ontbreekt
het in de voorname Pensions ook niet aan
allerlei pretjes. Men arrageert uit de opbrengst
van de //Fischkaase", waarin zij, die te laat
komen aan tafel, hun of haar obulus storten,
's zomers vroolijke pic-nics en boottochten naar
één der talrijke lieflijke plekjes van de mooie
bosch- en waterrijke omstreken.
En 's winters wordt voor gezinnenIijke reke
ning een gezellige bijeenkomst in het pension
geïmproviseerd, waartoe elk der deelnemers
nog eenige gasten noodigt. Alle kibbelarijen en
veeten zijn dan vóór, tijdens en na den grooten
dag vergeten. Dan heerscht eendracht en vroo-
lijkheid, evenals straks op /Heiligen Abend"
(avond vóór Kerstmis), wanneer alle pensio
naires, die niet naar huis ziju gereisd, bij deu
stralenden Kerstboom in de groote eetzaal
met de Pensionsmutter en hare familie onder
het genot van warme punch, Pfefferkuchen en
allerlei zoetigheden, gezamenlijk een genoeg
lijken avond vieren.
Een paar dagen geleden was het 's avonds
feest in het gezellige pension op een druk
kruispunt van de Kurfiirstenstrasse, waar ik
sinds geruimen tijd het middagmaal gebruik.
Drie groote kamers en suite dienden als feest
zaal voor de ruim 60 dames en heeren, die
in gespannen verwachting voor het opgeslagen
tooneel plaats namen.
De verwachtingen waren niet te hoog ge
spannen. //Seelenfriede Fieberwahn" was
de titel van de speciaal voor deze gelegenheid
geschreven grappige Schwank door één der
pensionaires, een „in allen Satteln gerechte"
jonge dame uit Oost-Pruisen, in welke klucht
zij zelve als //Ostpreussische diseuse" in ouder-
wetsch Krinolineko8tuum optrad.
Het leuke kluchtspel met het cabaret in het
laatste bedrijf, waarin alle deelnemers, de
slanke zangeres met prachtige stem en gitaar
begeleiding, de grappige «Ostpreussische"
diseuse Dorchen, de beide wonderkinderen, de
snelteekenaar, de vogel-imitator, de invalide
uit den troonopvolgingsoorlog van Lippe Det-
mold hunne beste beentjes voorzetten, had een
verbazend succes. Daarna Frau Geheimrat met
haar rijk voorzien buffet, dat klonk als een
klok, niet minder.
En ten slotte wiegden de paren op de tonen
van walsmelodieën tot diep ia den nacht over
het spiegelgladde parket. Mijn Hollandsche
introducés zullen dien avond niet berouwd
hebben. K.
Ingezonden stukken.
Fooien en de Rijkspostspaarbank.
De fooienquaestie is oud en afgezaagd. Veel
is daarvoor en daartegen reeds geschreven.
Doch, men zij in algemeenen zin voor- of tegen
stander daarvan, te ontkennen valt het niet,
dat schier overal bestaat: het gebruik om bij
het ontvangen van rekening-gelden een fooi aan
den brenger of de brengster, onzen bedienden,
te geven; hen bij jaardagen, né. den schoon
maak, op St. Nicolaas-, kermis-, Nieuwjaars
dag of andere feestelijke gelegenheden geldelijk
te bedenken.
De gever van de fooi, of deftiger, van de
douceur, zal, het stoffelijk belang van den
begiftigde voor oQgen houdendeméér dan
anders van zijne mildheid genoegen smaken,
wanneer hij zich hiertoe van de spaarbank
bedient.
Inderdaad mag reeds worden gewezen op
het verblijdend feit, dat menige gift van dien
aard door de zorg van Mevrouw, Mijnheer of
Patroon, op een postspaarbankboekje werd
ingeschreven, en menige bediende, langs dien
weg, jaarlijks een aardig sommetje bespaard
kreeg, te zijner tijd geschikt om nuttig dienst
te doen.
Die stuivertjesdubbeltjes en kwartjes
anders zoo lichtelijk door de vingers weg
rollende, kunnen, goed bewaard, verrassingen
bereidenen juist op oogenblikken, waarop
ze goed te pas komen.
Bedreigt een afgedragen rok elk oogenblik
den dienst op te zeggen, 't spaarbankboekje
komt geruststellend een andere brengenbegint
een japon of jas aanspraak op rust te maken,
boekje zendt er een thuis, zonder het even
wicht tusschen uitgaven en week- of maand
geld te verbrekenheeft men 't voorrecht den
jaardag van vader of moeder te herdenken, de
koperen of zilveren bruiloft te vieren, het
boekje zorgt, dat de herinnering aan het ge
noegen niet wordt vergald door akelige naweeën;
desgelijks brengt het uitkomst, wanneer een
of ander meubelstuk vernieuwing vraagt. Zoo
ziju de voorbeelden maar voor 't grijpen.
Met dergelijke gevolgen voor oogen, komen
we er toe, de medewerking in te roepen van
allen, die het met hunne dienstboden en be
dienden wel meenen, om te zorgen, dat het
zoogenaamd //verval" den weg vindt naar de
spaarbank.
Dien maatregel, welke bij velen reeds een
goede gewoonte geworden is en vaak uitstekende
diensten bewees, zouden wij wenschen algemeen
gevolgd te zien.
Als van zelf spreekt verdient het eveneens
aanbeveling in voormelden vorm, ook geld
geschenken aan kinderen en extra-toelagen aan
arbeiders te geven.
Dit kan ook een begin van aanmoediging
tot verder sparen zijn, want jn den regel zal
men zien, dat wie eenmaal een spaarbankboekje
heeft, voortgaat met sparen.
De Postspaarbank werkt overigens eenvoudig
genoeg en vordert zóó weinig tijd en moeite
van hen, die zioh voor het hier opgeworpen
denkbeeld wenschen te interesseeren, om te
mogen verwachten, dat nu Nieuwjaar voor de
deur staat, de Januari-statistiek van die instel
ling zal doen zien, hoezeer die giften wederom
in klimmende mate den weg naar de spaar
bank hebben gevonden.
Even een loopje naar het naastbij zijnde
postkantoor, daar den naam opgegeven van
den persoon ten wiens behoeve een boekje
verlangd wordt, verder zijne handteekening
gedeponeerd, het toegedachte geldgeschenk
afgedragen en ge hebt wellicht op stoffelijk
en zedelijk gebied den grondslag gelegd van
veel goeds en misschien afgehouden van veel
kwaads.
De waarn. Directeur der Rijkspostspaarbank,
DU BOIS.
Bij den aanvang van 1906.
Een jaarkring vloog heneD, een nieuwe begint,
De heilwen8chen doen zich weer hooren,
En het is of aan alles een nieuwere tint
Bij den aanvang des jaars is beschoren.
Weer lengen de dagen, al gaat het niet vlug,
De hoop doet weer allen herleven,
Vooruit, klinkt de wekstem, vooruit, niet terug;
Met moed ga uw weg door het leven.
Ook ik bied thans weer mijne heilwenschen aan
En hoop dat op nieuw wordt verkregen,
Dat St.-Maartensdijk steeds vooruit blijve gaan
Der nijvere burgers ten zegen.
Onze lieve Vorstin aan Prins Hendriks zij'
En ook hare Vorstelijke Moeder,
Zij God met Zijn hulp en Zijn zegen nabij,
Die blijve hun steun en Behoeder.
Het nieuwe Ministerie De Meester aan 't hoofd,
Wij hopen, het ons niet zal kullen,
Maar wat het bij d' aanvang zoo gul heeft
beloofd,
Getrouwelijk ook nu zal vervullen.
De vrede in 't Oosten wordt dankbaar herdacht,
Aan Roosevelt's pogen zij glorie,
De Russische knoet zwaait nog immer met
Schrijft bloedig zijn eigen historie. (kracht,
Moog voorts aan het einde van negentien zes,
Een ieder gestemd zijn tevreden,
Dan gaat er de handel ook niet op de flesch,
Maar is er tot roem alle redeD.
Dan deel ik in voorspoed en heb geen gebrek
En vraag om uw gunst voor mijn zaken,
In kruidenierswaren, vleesch, boter of spek,
Naar iedereen's zin zal ik 't maken.
CBR. VAN SPLUNTER,
Hoek Kaaistraat, St.-Maartensdijk.
Het jaar 190G wcnsch ik aan mijne geachte
clientele, vrienden en kennissen, binnen en buiten
de stad, een gelukkig, voorspoedig en gezond
jaar toe.
S. A. FRENK, Vlecschliouwer, Appelmarkt.
Ondergeteekcnde wènseht het heil van den
dag aan zijne geachte begunstigers, vrienden en
bekenden.
Zierikzee, 1 Januari 1906.
F. C. VAN METEREN.
wènseht het HEIL VAN DEN DAG
aati zijne geachte begunstigers, vrien
den en bekenden.
Zierikzee, 1 Januari 1906.
De ondergeteekende wenscht zijne geachte
familie, vrienden en begunstigers, zoowel binnen
als buiten deze stad, veel zegen in het nieuwe
joar. Tevens beveelt hij zich beleefd aan voor
de levering van solied Mandenwerk, zoowel in
't fijn als in 't grof.
J. FOLMER en Ecbtgenoote.
Zierikzee, nabij 't Station, 1 Jan. 1906.
en Echtgenoote.
p. f.
Pf
De ondergeteekende wensoht zijn familie,
vrienden en begunstigers een gelukkig Nieuw
jaar toe.
W. M. J. CA8HOEK Wz„
Mr. Timmerman, Zierikzee.
p.f.
p. f.
Bij den aanvang van het nieuwe jaar mijne
beste wenschen aan begunstigers, vrienden en
bekenden.
J. C. VAN DER EST,
Havenplein.
Aan familie, vrienden en bekenden een
gelukkig Nieuwjaar.
Zierikzee, 1 Januari 190G.
F. CAPELLE.
Hartelijke Gelukwcnsch aan mijne begun
stigers, zoowel binnen als buiten de stad.
J. HEÜSEVELDT, Schoenmaker,
Korte Groenendal.
„Bellevue". p.
A. DE GRAAFF, Nieuwehaven, wenscht zijn
geachte clientèle, zoo binnen als builen deze
stad, een gezegend Nieuwjaar.
P. Bodt Sr. en Echtg-enoote.
P- f-
Wed. H, VAN DER VALK,
Nieuwstraat, wenscht haren geachten begunstigers
een gezegend Nieuwjaar en beveelt zich bij
vernieuwing minzaam aan.
P-
CHIt. VKRKAART,
Kleermaker en Barbier, Botermarkt B 447,
wenscht aan familie, vrienden en begunstigers,
zoowel binnen als buiten deze stad, veel heil
en zegen toe.
P. f.
Hartelijk geluk gewenscht aan vrienden en
begunstigers, zoowel binnen als buiten deze stad.
C. STAMPERIUS.
G. W. Risch en Echtgenoote,
in Manufacturen.
P. f.
p-f-
HEILGROET
aan mijne geachte begunstigers, zoo binnen als
buiten deze stad.
P. VER BOST,
Zierikzee, 1 Jan. 1906. Meelstraat B 69.
Heilgroet aan familie, vrienden en begun
stigers.
D. PADMOS, in Ijzerwaren.
Zierikzee, 1 Januari 1906.
BOUDEYVIJN VAN DER VALK, Verre-
nieuwstraat, Zierikzee, wenscht zijnen vrienden
en begunstigers veel heil en zegen in het nieuw
begonnen jaar.
en Echtgenoote.
Dam, Zierikzee.
V f-
Stoom werktuigkundigen, Zierikzee.
p. f.
A. GAANDERSE,
voorheen F. B. Stroobant,
naast de Beurs.
P-f'
F. LEMSOM,
Gareel- en Schoenmakerij, Korte Nobelstraat,
Zierikzee, wenscht zijnen vrienden en begunstigers
een zeer voorspoedig jaar toe en beveelt zich
beleefdelijk in ieders gunst aan.
