Uit Stad sa Prsviwci».
Een pleidooi
Mr. Patljn
kippen hadden in den maar van dat vertrek
een groot deel van de kalk weggepikt en toen
waa er een gat voor den dag gekomen «waarin
men ieta had aien blinken". Er bleek, dat dit
een verborgen bergplaata waa en dat
't volgepropt lag met gouden en zilveren voor
werpen! De nienwe bewonera hebben deze
ontdekking voor aioh gebonden, en hadden
op het oogenblik, dat de knaap met den ring
werd aangehouden, reeda andere voorwerpen
nit die vindplaata te gelde gemaakt, en voor
de opbrengst meubelen gekocht. Toen de
politie in het huis in de Driehoekstraat een
onderzoek instelde, waa de buit verdwenen.
Het mocht haar echter gelukken bjj een
familielid op Eechtboomaloot, 67 gouden en
zilveren horloges, eenige kettingen en een
aantal gouden ringen op te sporen, die uit de
Driehoekstraat derwaarts waren overgebracht.
Gisterenmorgen is bovendien uit het IJ bij
den Weeterdoksdijk een zak opgeviaoht, welke
60 gouden horloges, een aantal ringen en
kettingen bevatte, welke sak door een ander
lid van de familie H. daar waa weggeworpen,
toen men bemerkte, dat de politie baar op
het spoor waa.
De heer Noaoh heeft al het goud en zilver
herkend als uit zijn winkel afkomstig.
In verband met deze zaak zgn eetr achttal
personen in hechtenis genomen.
19 Deo, Hedenochtend te aoht uur
ontstond een zware uitslaande brand in de
Rapenburgeratraat in een huis, bewoond door
den bakker Thya, de eerste verdieping door
diens moeder, de tweede door het gezin
Zwalb, man, vrouw en 5 kinderen, en de
derde door Kalm met vrouw en kind, alle
drie doofstom.
De laataten konden de woning langs de
trap niet verlaten en daarom schoof de vrouw
haar kind op een matras de woning uit en
sprong daarna op straat.
Alle drie zgn zwaar gewond naar het
Israëlietiaob ziekenhuis vervoerd. Hun toestand,
ofeohoon zeer zorgwekkend, is niet levens
gevaarlijk.
Het groote huis ia geheel verbrand. Behalve
Zwalb waren allen verzekerd. De oorzaak is
vermoedelgk het omvallen van een petroleum
stel.
's-Gravenhage18 Dec. Hedennacht
werd ten huize van een familie aan den
Stationsweg alhier een ijzingwekkend drama
afgespeeld.
Tegen den morgen, omstreeks vijf uur,
werd de geheele omgeving gealameerd door
het hulpgesobreeuw van een dienstbode, die
uit het dakraam van genoemd perceel, in
nachtgewaad, op het dak was gevlucht, en
onder veel misbaar en gehuil de sterren ver
klaarde, dat de zoon des huizes (die alleen
thuis was) door dieven was vermoord. Het
duurde niet lang, of ook dienstbode no. 2
kwam, en profond négligé, het dak opgesneld,
inmiddels baar stemgeluid ter beschikking
stellend, teneinde de hulpkreten meer kracht
bij te aetten.
Daar intusaohen door onthutste buren de
politie was gewaarschuwd, versoheuen na
verloop van een kwartier drie agenten op het
tooneel.
Na eerst de beide meiden, die heen en weer
op het dak snelden, te hebben aangeraden
vooral niet «naar benejen te donderen",
waarvoor aelfs één met sjjn revolver dreigde,
besloot het drietal tegen het baloon op te
klimmen. Vervolgens werd onder rinkelend
geraas een groote spiegelruit iogetimmerd en
langs dien weg da ontdekkingstocht in hois
aangevangen. Het eerst was natuurlijk de
koera naar de slaapkamer van den «vermoorde",
en wat bleekHet slachtoffer lag doodrustig
te droomen van de pret, die bij tot laat in
den naoht gemaakt had met een troep vrien
den. Tableau I
Het alot vau de geschiedenis is dan, dat
de drie agenten weer rustig zijn afgetrokken,
het huis met een stukgeslsgen ruit prijkt, de
meiden sioh een aware koude op den bals
hebben gehaald, en de bureo een slapeloozeu
nacht hebben gehad.
Hedenmorgen ten 9 nre zgn H. M.
de Koningin en de Prins in de residentie
teruggekeerd. Dadelijk o& aankomst brachten
zij een bezoek aan H. M. de Koningin-Moeder.
Amerikaansohe bladen berichten over
het optreden van mrj. Henriëite Kuyper
(dochter van den Nederlandsohen oud-minister)
«een zeer belangwekkende bezoekster van
Amerika",
Mej. Kuyper trad dezer dagen als spreekster
op in groote vergaderingen te Boston en gaf
daar een ovexaioht van het geneeskundig
zendingswerk op Java, verricht door het
Zendingsgenootschap, waarvan zij voorzitster is.
De bladen getuigen, dat miss Kuyper de
kunst van het woordvoeren verstaat, evenals
haar vader.
19 Deo. Tweede Kamer), In de heden
gehouden zitting bjj het debat over het
hoofdstuk Landbouw beloofde de minister aan
den heer Reyne overweging van het denk
beeld om allen gediplomeerden veeartsen,
bevoegdheid te verleeneo ia spoedeisohende
gevallen als plaatsvervangend veearts op te
treden.
De door de heereu Beokers, Roessingh en
Sehaper bepleitte aanvulling van het Kou.
besluit van 2 Sept. 1904 ia het belang van
meer afdoende bestrijding der tuberculose
onder het vee, aal de minister overwegen.
Zich met den heer Brants verheugende
over de werking der rgks-serum-inrichting te
Rotterdam, hoopte de minister, dat algemeen
bekend zou worden, dat de entstoffen gratie
worden verstrekt.
Voor eenzijdige subsidietoekenning voor eeu
internationale tentoonstelling te 's-Gravenhege
in 1907 behoeft geen vrees te bestaan.
De minister beloofde een onbevangen onder
soek van den wensch van den heer Schaper
tot instelling van een facultatief examen voor
machinisten.
Bij de afdeeling mgowezen drong de heer
Nolens aan op bespoediging der totstandkoming
van den bestuursmaatregel betrekkelijk de
veiligheid van den arbeid in de mijnen, op
merkende, dat in den laataten tijd ongevallen
tamelijk veel voorkomen.
Spreker gaf tal vau wenken in het belang
der mijoarbeiders.
De minister zal een bestuursmaatregel en
iovoering van de mgowet bespoedigen, en de
wenken van den heer Nolens overwegen.
Het staatstoeaicht droeg geen schuld aan het
ongeval in de mijn «Lanra".
De minister verwachtte van de Limbnrgsche
kolen goeden afzet, mits men goede recht-
•treeksohe tarieven heeft. Vandaar, dat bij
hoopte op medewerking der spoorwegmaat
schappijen.
Aan den heer Schaper, die wijziging der
sohipperawet had bepleitantwoordde de
minister, dat de bezwaren van de kleine
scheepvaart tegen de wet worden onderzooht.
De minister verklaarde niet te kannen
voldoen aan den wensch van de heeren Van
Asch van "Wjjok en De Waal Malefijt, die
het a/gebrande paviljoen voor magnetische
waarnemingen niet te De Bildt, maar elders
wilden herbonwen.
De heer Van A«ch van Wgck stelde een
amendement voor, waarvan de strekking was
het afgebrande paviljoen niet op de onde
plaats te herbouwen.
Dit amendement werd aangenomen met 57
tegen 14 stemmen.
Stellendam. Aan den rjjksveldwaohter
brigadier titulair J. Zoon, alhier, is vanwege
den Algemeenen Nederlandsohen Politiebond
de verguld zilveren medaille nitgereikt wegens
30 jarigen trouwen politiedienst.
Zierikzee, 19 Deo. Door de vrijzinnige
propsganda-olnb «De Jonge Vrijzinnigen"
alhier werd Maandagavond in do beneden-
ztal van het Café Adriaanae de gewone
maandelgksche vergadering gebonden.
De vergadering, die goed besocht was,
werd geleid door den heer Vroljjk, secretaris
der vrijzinnige propaganda club.
Na opening werden de aanweaige nieuwe
leden welkom geheeten. Met algemeene stem
men werd daarna besloten tot aansluiting bjj
den Bond voor Vrgsinnige Propaganda Clnbs
en tot aanachaffiig van de Handelingen der
2a Kamer. Er hadden ziob 11 nienwe leden
opgegeven, die na ballotage allen werden
aangenomen.
De fnngeerende voorzitter deelde de ver
gadering het hengelijke nieuws mede, dat de
propaganda-club 28 nieuwe donateurs bad
verkregen. Het ledental bedraagt thans reeds
71het aantal donateurs 63. Nienwe leden
en donateurs bljjven evenwel altgd welkom.
Na afdoening van nog eenige huishoudelijke
zaken verkreeg de heer M. B. Smits, voor
zitter der vereoniging, het woord, die in een
boeiende rede aan de aanwezigen het stand
punt der vrijzinnigen uiteenzette. De geachte
spreker oogstte veel bijval.
In debat kwam de heer N. van den BoutNs.,
student te Amsterdam, op versoek van één
der bestuursleden gtïatrodnoeerd, die na eenige
opmerkingen te hebben gemaakt omtrent het
gesprokene, nog wees op het weinige, dat
de spreker gesegd had over de sooiaal-demo-
oratie, en de leden waarsohuwde voor de
schoone beloften der socialisten en hnn toe
komst-ideaal. Toch erkende bij het goede door
hen verricht, door het steeds nitoefenen van
oritiek. Na repliek van den spreker werd bij
de omvraag nog even het woord gevoerd door
den heer Jhr. J. F. Schuutbeqae Baeije.
Het door dezen gesprokene bevatte een wenk
aan het Bestnnr. Hierop werd de vergadering
gealoten.
Gisterenavond waren verschillende inge
zetenen, waaronder ook vier dames, die door
het bestnnr der afdeeling Zierikzee van den
Volksbond, Vereoniging tegen Drankmisbruik,
waren nitgenoodigd het oomité te vormen
voor de alhier te honden Tentoonstelling van
Hnisvlgt, tot een vergadering, te bonden ten
huize van de wed. Kanaar, opgeroepen. De
voorzitter, mr. H. Potvliet, opende de ver
gadering, heette de opgekoroenen hartelijk
welkom, on betnigde hnn zgn dank, dat zij
aan de nitnoodiging, deel van het comité nit
te maken, hadden gevolg gegeven, waardoor
sij tot zgn genoegen tevens het bewijs leverden,
dat zij met het doel van de tentoonstelling
instemden, zoodat dit niet behoefde uiteen
gezet te worden. Hij verklaarde hierop het
oomité voor geïnstalleerd.
Het comité koos tot leden van het dagelijksoh
bestuur de heeren mr. H. Potvliet, ds. H. W.
Lenderink, en jhr. J. F. Sohunrbcqne Boeije.
Tot eere-voorzitter werd benoemd de burge
meester dezer gemeente, die zioh bereid heeft
verklaard het eere-voorzitterschap te aan-
vaarder, zgn atenn ten behoeve van de ten
toonstelling toezeggend.
Bepaald werd, dat de tentoonstelling óf in
April óf in Mei zal worden gehonden.
De door den voorzitter ontworpen circulaire,
die te dezer stede eerstdaags zal verspreid
worden, werd met algemeene stemmen goed
gekeurd.
Bij de gemeentelijke gasfabriek aan de
Ltaaaeusstreat te Amsterdam is een pas ge
bouwde reusachtige gashouder bij het beproe
ven ingestort. Toen de noodige drie niillioen
Liter water er in waren gelaten, maakte bet
inwendige van den gashouder een draaiendo
bewegicg, en er vertoonden ziob terstond groote
scheuren. Het water liep bij stroomen wég.
Het orgelnk is voor rekening van de firma
K'öase te Doidmu&d, die dezer dagen ket
werk zon opleveren.
Te Utreobt viel ongeveer 15 jaar geleden
een dergelijk geval voor, en in 1899 te
New-York.
Ons werd medegedeeld, dat diezrifde firma
met betrekking tot bet plaatsen van den gas
houder te deaer stede een advies gegeven
heeft, io het opvolgen waarvan de oorzaak
wordt gezien van de buitengewone werken, die
nu aan de gasfabriek alhier verrioht moeten
worden.
Met ingang van 1 Januari 1906 worden
verplaatst de kommiezen bij 's Rijks belastingen
M. Hogensteio, 2e kl., van Middelburg naar
Vlissingen (haven)L. C. Adrisansen, le kl.,
van Vlissingen (stad) naar MiddelburgJ.
Beerens, 2e kl., van Middelbnrg naar Blnis
I. M. Loog, 2e kl., van Sluis, naar Vlissingen
(stad)A. Bodderg, 2e kl., van Nenaen naar
MiddelbnrgA. Beun, 2e kl., van Renesse
(gedetacheerd te Brouwershaven) naar Neuzen
J. van der Werf, 2e kl., van Ellewoutsdijk
naar Brouwershaven M. G. J. Contant, le kl.,
van Nenzen, naar Ellewontsdgk F. Rgstenbil,
3e kl., van Nenzen (tijd.) naar Honteniase
D. C. Verpoorte, 2e kl., van Axel naar Neuzen
P. Melis, 3d kl., van Sas van Gent naar Axel
D. dn Pree, 3s kl., van Sas van Gent naar
NenaenJ. Kesteloo2e kl., van Oostbnrg
naar Nenaen L C. van Splnnter, 3e kl., van
Kauter naar Nensen J. M. van Ogen, 3e kl.,
van Sta van Gent (tijd.) naar SioisM.
Bootiema, 3a kl., van Sas van Gent naar
Oostbnrg A. I Cambier, 3e kl., van Sas van
Gent naar Zniddorpe, en J. J. Swemmelaar, 3e
klvan Sas van Gent naar Kanter.
Als tjjdeljjk deurwaarder der direote belas
tingen voor de gemeente Middelbnrg is met
genoemden datum aangewezen de daarheen
verplaatste kommies 2e klasse A. Bodderg en
voor de gemeente Vlissingen de kommies 2e
klasso I. M. Loog.
De nieuw gebouwde stoomboot «Wester-
schelde" van den prov. stoombootdienst op
de "Wester-8chelde, beeft Dinsdag op de roede
van Vlissingen opnieuw proefgestoomd, en
thans aan alle gestelde eisohen voldaan, aoodat
de boot na io dienst wordt gesteld.
De gemeenteraad te Zaame'.ag heeft
besloten een geldleeniog van f 13,500 aan te
gaan, rentende ten hoogste 4 pCt.
Het voornemen bestaat om de soldij
van een adjndant-onderoffioier met ingang
van 1 April 19C6 te verboogen met 25 oents
per dag, de aergeanten-msjoor-admiDistratcars
zonden dan ee* aaovsng-soldjj krijgen van
f 1.72 per dug, na 3 jaar f 1 87, en na G
jaar f 2 02, ierwgl de soldjj van een sergeant-
fourier met f 010 zal wordon verhoogd.
Renesie. In een gisterenavond gebonden
vergadering heeft ziob, evenals verleden jaar,
een commissie gevormd, bestaande uit 7 leden,
die sioh dezen winter drie avonden beschik
baar znllen stellen tot het bonden van
populaire voorlezingen en voordrachten voor
de iogeaetenen deaer gemeento.
Waar vorige jaren de leden een zeer
dankbaar gehoor vonden, znllen zij zich
beijveren de belangstelling meer en meer op
te wekken voor deze zoowel aangename als
nnttige avonden.
Ooaterl&nd, 19 Deo. Alhior io, vermoede
lijk door een hond, op twee plaatsen een
ware moordpartij aangerioht onder de kippen.
De gedoode dieren lagen hier en daar ver
spreid over de akkers. Naar men zegt, wordt
het getal vermiate kippen op 25 k 30 gesob&t.
Stavenisse. Blijkens de nagekomen lijsten
bij de commieaie is er nog ingekomen voor
de Jodenvervolging in Roeland van Sint-
Annaland f 80, en van Sint Philipslaod f 58,
zoodat er in het geheel f 529 (waaronder
f 9 voor Eliro) aan de boofdoommissie is
overgemaakt.
De commissie kan met voldoening o haar
gedaan werk nederzien.
St -Maartensdijk. Was het tot heden voor
dezen winter in onze gemeente nog vrij stil op
het gebied van kunstgenot, een paar zwakke
nntsavondj98 en een weinig bekend geworden
nitvoerinkje uitgezonderd, zoo langzamerhand
beginnen zioh Weer meer teekenen van ont
wakend kunstleven te openbaren. Twee
programma's, te gelijk van vereohillende uit
voeringen, werden den ingezetenen deze week
aangeboden. Die voor de uitvoering in de
zaal van den heer Polderman bereikte ons te
laat om er nog tijdig de aandacht op te
vestigen. Een zuiver sprekende en zingende
gramophone, afgewisseld door voordrachten,
vormen het menu voor den avond, 't Een en
ander zal hoogstwaarschijnlijk den toehoorders
een aangenamon avond versobsffen, dooh
zooals wij zeiden, ons woord van opwekking
en aanmoediging om te gaan boorer, zal voor
dezen knnstavond te laat komen. Anders is
het eohter mot de aangekondigde tooneel-
nitvoering in het lokaal van den heer De Ruiter.
Deze heeft na de Kerstdagen plaats en belooft
den ingezetenen een genoeglijken avond te
verschaffen, 't Is wel een nog jeugdige Ver-
eeniging, doch naar wjj vernamen, nemen de
werkende leden van «V. Z. O. S." het ernstig
op met de inetndeoring hnnner rol. Eo daar
wij het genoegen hadden den premier der
Yereeniging wel eens te hooren voordragen,
me8nen wij wel to durven aanrsdon brm
vooral ook eena te gaan hooren op het tooneel.
Opgevoerd znllen worden Een drama, get
«De tieHoh of de gevolgen der dronkensohap",
baLevens een kluoht, get.«Een zevenvoudige
moordenaar". Wij wentohen deze jeugdige
Yereeniging succes toe, opdat zij daaria een
spoorslag moge vinden tot verdere oefening,
welke ook onbetwist voor baar meerder kunst
zal baren,
Colijnspl&at, 19 Dec. Benoemd tot bode
van het «Groene Kruis" M. P. Slimmen,
alsmede tot magazijnmeester, op een jaarwedde
van f 15, J. J. de Krijger, beiden alhier
woonachtig.
Er bestaat hoop, dat, door rentelooze voor
schotten geholpen, weldra de vereeniging een
mooie, degelijke collectie van verpleginge-
middelen zal bezitten, ter waarde van pl. m.
f 400.
Door de vereeniging znllen een 100-tal
broohnres voor de leden, die daarvan gediend
kannen zgn, getiteld: «Reinheid, rast en regel
maat", een uiteenzetting hoe moeders hare
kinderen moeten verzorgen, worden aacgeeohaft.
De vereenigirg telt thans 136 leden.
Kortgene, 19 Deo. Met de benoeming
van den heer Danckacrts tot burgemeester,
hebben we weer gekregen een geboren
Kortgenenaar, iemand, hier woonaohtig, af
stommeling van een familie, van oude hier
ingezeten. Men moet vele jaren terngg&an,
sedert dit ook van één zijner voorgangers
kon worden gezegd.
Dat zou a.s. Donderdag met do indienst
treding van onzen burgemeester, hier wel
eens een gloeiend feest kannen worden. Dat
saakja is aan de «Kerijeenaere" toevertrouwd.
Een lijst tot 't verzamelen van materiaal
om te feesten heeft pl. m. f 200 opgebracht,
terwijl naar wij vernemen, de nieuwbenoemde
zorgt voor 't onthaal van schoolkinderen enz.
De feestcommissie voor de installatie bestaat
nit de heeren D. B Wegenaar, voorzitter,
M. C. Maas, secretaris, L. Maas. penning
meester, J. K. van Nieuwenbngsen, M. F
Zuijdweg, A. Maas, L C. Ssloroó J. van der
Linde, L. W. van Holst en J. Kesteloo.
Middelburg, 19 Deo. Uit goede bron
V6rre3mt men, dat q q aan het Yerpleeghu;s
io de Ltngeriele alhier esne gift is toegezegd
van f 10 000, «nit bewondering en sympathie
voor de werking dier imiohtirg".
Bjj Kon. besluit ia aan mevr. J M. E
van 8eters, wed. A. A. J. van Beters,
oo&trolenr van het kadaster te Middelbnrg,
pensioen verleend ad f 828 'ejaars.
Aanbestedingen, Verknopingen ena.
Bij de Zaterdag te Bergen-op-Zocm door
het beatnnr der vissobergen op de Schelde en
de Zeeuwsche stroomeo gehouden openbare
verpachting van verschillende visecherij-perceelen
was de totala opbrengst f 6445.
Yoor de pereoclen in de Zandkreek werd
geboden f 4219. in de Eendracht f 510, in de
Oostersohelde f 1216 en io de Grevelingen f 500.
Aan het gebonw van het prov. beetunr
van Zeeland te Middelburg werd heden
(Woensdag) aanbestaed: bet onderhond van
het Nederlandsoh gedeelte van het kanaal
van Terneuzon, met bjjbehoorende werken,
gedurende 1906, 1907 en 1908. Raming
f 23,950 per jaar. Minste inschrijver was de
beer A. Tbolens Ds. te Tementen, voor
f 20,300.
RECHTSZAKEN.
Do Haagscbe rechtbank veroordeelde Maan
dag 1.1. dei man en de vronw, die in bet
Qaageche Bosoh een Fransohman bestalen,
respectievelijk tot 2 jaar on 6 maarden en
tot 9 maandenden gewezen politie agent
aldaar, die getraoht had zgn vronw met een
revolversohot te doodeo, tot 9 maanden.
Voor de rechtbank te Middelbnrg beeft
Dinsdag 1.1. terechtgestaan zekere E. E. V. D.,
wegens het schrijven van brandbrieven aan
de burgemeesters van Middelburg en Ylissirgen.
De offioier van jaetitie achtte hst feit
wettig bewezen. De beklaagde was eohter op
het tijdstip zijner daed niet normaal, en spreker
vond bem niet geschikt om in de maatschappij
terng te keeron. Hij vroeg zijne plaatsing
voor een proeftijd van een jaar io een krank
zinniger gesticht.
Do verdediger achtte het feit niet bewezan
on vroeg ontslag van rechtsvervolging.
Uitspraak 29 dezer.
K B H KM I N I! W
Beroepen bij de Herv. Gem. te Vrouwe
polder, ds. J. van der Ylugt te Coavorden.
Beroepen bij de Geref. Gem te Koude-
kerke (Walcheren) ds. L. van Loon te
Zegwaard.
Zonnemaire. Met groote meerderheid zgn
de beide aftredende kerkeraadsleden, de heeren
M. v. d. Werf en M. L Sohilperoort, respec
tievelijk als onderling en diaken, in de ver
gadering van 18 Deo. II., herkozen.
De beer L. van Loersnm legt met
1 Jannari a s. zijne betrekking van diaken
in de Ned. Herv. Kerk alhier neer, zoodat
spoedig eene nieuwe keuze zal moeten worden
gedaan.
O N D E B W IJ 8.
Bonoemd tot onderwjjz9r aan do openbare
lagere school in de kom der gemeente Arne-
muiden de eenige sollicitant de hoer J. van
Loo te Middelburg. i;t
Tot onder wijser met verplichte hoofd-
acte aan de O. L 8. hooi te Oostorland ii
benoemd de heer Oldec burger, thans onder
wijzer te Lanteren.
Naar Het Volk verneemt ia ook het
overig peraonerl van school T., te Amsterdam,
waar ca do onder wijzers Edelman en Traan-
berg ontslagen zgn, reeds io verhoor genomen
en wel door dsn inspeotenr Fabins en den
arrondissement schoolopziener Gnnning. De
beide ontslagenen worden als getuigen gehoord.
Nog deze maand zal te Meliekerke
(Walcheren) een christelijke school worden
geopend.
VA N
voor de verheffing van de
Gemeentelijke Hoogere Burgerschool
te Zierikzee
tot Rijki Hoogere Burgerschool.
In bet telegram, dat Maandagavond in ons
blad werd opgeoomsn, deelden wij onzen Iezera
me Je, dat de Minister van Binnenlandeohe
Zaken, de heer Rink, in de Twoede Kamer
de toezegging deed bet volgend jaar een
voorstel omtrent de Hoogere Burgerschool te
Zierikzee te kannen doen. Die toezegging
geaohiedde naar aanleiding van een rede, die
onze geachte afgevaardigde, mr. R J. H Pat go,
bij de behandeling van de afdeeling Middelbaar
Onderwijs van hoofdstak V der SUatsbegrooting,
Zaterdag io de Tweode Kamer beeft gehonden.
Wij zallen die rede, waarvan de inhoud voor
do bevolking van Schouwon Dniveland ia
het algemeen, en voor die van Zierikzee in
het bizonder van groot gewicht ia, in haar
geheel onzen lezers mede loeien.
Mijnheer de Voorzitter I Ia het Voorloopig
Verslag is aangedrongen op overneming door
het Rijk van de gemeentelijke hoogere burger-
sohool te Zierikzee. De Minister verklaart in
de Memorie van Antwoord, dat de toestand
van 's Rijks financiën voorehands uitbreiding
van het aantal Rijks hoogere burgerscholen
onmogelijk maakt.
Ik ben door dat antwoord teleurgesteld.
Na hetgeen ik hier enkele weken geleden
in het midden heb gebracht, zal wel niemand
mij verdenken een te rooskleurigen kijk te
hebben op den toestand van 's lands financiën.
Maar dat neemt niet weg, dat, naar het mij
voorkomt, de finanoiëele exceptie alléén niet
alles afdoende is. wanneer groote belangen,
die in onmiddellijk gevaar verkeeren, en met
betrekkelijk kleine offers zijn te redden, in
het spel zijn.
Dat is bier het geval.
Ik zal op dit late uur niet in den breede
ontwikkelen de gronden, waarop ik meen, dat
de Regeering tot overneming dier scholen moet
besluiten. Ik wensch alleen te noemen het
m. i. beslissend element in deze quaestie, en
dat is, dat die school formeel wel is een bloot
gemeentelijke instelling, maar feitelijk hoe
langer boe meer is geworden de hoogere burger
school voor het geheele eiland Sohouwen i
Duiveland.
Zierikzee heeft steeds zijn onderwijs op hoog
peil weten te houden. Men vindt daar een
avondschool voor vakonderwijs, een ambachts
school, een hoogere burgerschool. Al die
onderwijs-inrichtingen en dat geldt trouwens
ook voor de lagere scholen zijn toeganke
lijk ook voor leerlingen van elders. Tot voor
korten tijd waren dat nagenoeg alleen leer
lingen uit de gemeenten, grenzende aan of
gelegen in de onmiddellijke nabijheid van
Zierikzee; maar in de laatste jaren is dit ver
anderd. Door den aanleg van de stoomtram
Zijpe—Brouwershaven komen nu op de Zie-
rikzeesohe scholen kinderen van het geheele
eiland. Dit geldt in bet bizonder voor de
hoogere burgerschool. Van de 88 leerlingen,
die het volledig onderwijs aan die school
volgen, zijn er reeds 4-0, dus bijna de helft,
elders woonachtig. Ieder jaar stijgt het aantal
leerlingen van die school, en ieder jaar stijgt
het percentage der leerlingen uit andere ge
meenten.
Hieruit vloeien natuurlijk allengs hoogere
kosten voort, en nu staat men eenvoudig voor
het feit, dat de toestand op die wijze Zierikzee
te machtig wordt. Zierikzee is een plaats van
pl. m. 7000 inwoners; men ziet er, zooals op
meer plaatsen voorkomt, de gegoeden wel
vertrekken, maar er zich niet vestigen; de
gemeente heeft het onderhoud van een lange
en dure haven. Kortom, ik zal niet in een
lange uiteenzetting van de gemeente-financiën
van Zierikzee treden, maar wensch mij er toe
te bepalen te constateeren, dat de draagkracht
er gering is, de lasten er hoog zijn. Onder
deze omstandigheden ie het voor Zierikzee
onmogelijk te blijven voorzien in de steeds
klimmende onderwijsbehoeften van het geheele
eiland.
Met de hoogere burgerschool is men nu reeds
getreden in een periode, dat men eigenlijk
niet meer voldoet aan behoorlijke eisohen.
Dat is zeer jammer; het is altgd een goede
school geweest, die onder leiding staat van
een uitnemenden directeur. Maar men moet
zich steeds meer gaan behelpen. Een volgend
jaar znllen onvermijdelijk parallelklassen
moeten gevormd worden, en zal zijn te voor
zien in eenige uitbreiding van het scheikundig
laboratorium, maar de gemeente kan dit niet
bekostigen. Grijpt de Regeering niet in, dan
zal men vermoedelijk nog enkele jaren traohten
voort te sukkelen met in deugdelijkheid steeds
achteruitgaand onderwijs, doch dan zal het
binnen korten tijd tot opheftiog dier school
moeten komen. Dit ware een ramp. niet alleen
voor Zierikzee, maar voor het geheele eiland
Sohouwen en Duiveland.
Zooals het daar ligt, aan alle kanten door
zeearmen omspoeld, kunnen de ouders van
daar hun kinderen niet elders heen op school
zenden. De gemeente Goes, waar een R\jks-
