ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
u
D
D
Donderdag 15 Juni 1905.
Mr. R. J. PATIJN.
Mr. R. J. PATIJN!
(525 ierikzeesohe
Eerste Blad.
BERICHT.
den heer E. A. Vorsterman van Oyen,
Het stembiljet
Courant).
Venolijni DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indie enz. verzending
eens per week, f 10,— per jaar.
61»te JAARGANG. No. 8167.
DlreoteuTj A, J, DEI LOOZK
A. FRANKEL.
J. WA ALE, alleen voor het binnen- en bnitenl. nieuws.
Redacteuren:
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlgk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Loozb, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fbünkïx, Nieuwe Boogerdstraat 213, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Het Redactie-Bureau van
de Zierikzseacha Nieuwsbode
zal Vrifdagavond voor niemand
toegankelijk ziju.
DE REDACTIE.
Zij, die etch met 1 Juli a.t. op
deae Courant abonneer en,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis
Alle brievengaarders en boek
handelaars nemen abonnemen
ten aan.
He Directeur,
J. n K hOOZB.
WttT Wij bevelen bij de
stemming voor de Tweede
Kamer met aandrang aan
voor het kiesdistrict Goes.
Afsluiting Weg.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zikukzee
maken bekend, dat ten behoeve van de vervanging van
de houten heul, gelegen in den Brnamsweg
(No. tl van den ligger der wegen en voetpaden in de
gemeente Ouwerkerlt), door een brug met ijieren
liggers en steenen landhoofden, lang 4.30 M. wijd 2 M.
bovenkantdek 0.80 M. boven- en bovenkantfundeering
t M. beneden xomerpeil, het gedeelte van den Braums*
Wöfrf, begrepen tusschen den Molenweg: (No. 12
van den ligger in de gemeente Onworltork),
en den Nlenwon oordd(jksohen wejj
(No. 8 van den ligger in de gemeente Oaworkork),
voor het ve>ke«r met r\j» en voertuigen en vee zal
«Ijjesloten zjjn van den 19Jen tot en met den
2Csten Juni 1905.
Zibrikzbe, den 14 Juni 1905.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Eik kiezer heeft een oproepingskaart ont
vangen.
Met die oproepingskaart moet bij Vrijdag
den 16en Juni, tusschen 8 en 5 nur, naar
de stembus gaan. Hij geeft daar dio kaait
Mn den voorzitter over, waarop men van
dezen een stembiljet ontvangt.
Zonder oproepingskaart krijgt men geen
atembiljat.
Die kaart moet men das in de allereerste
plaats medebrengen.
Heeft men ze verloren, dan kan de
Burgemeester een nieuwe geven.
Het stembiljet, dat men na bet o vergeren
der oproepingskaart ontvangt, ziet er aldus uit
CANDIDATE N.
60
a
I J
NAMEN.
PATIJN.
POMPE
vanMEERDERVOORT.
VLIEGEN.
VOORLETTERS.
Mr.
R. J. H.
.Jhr. Mr.
J. J.
W. H.
Ulet dat stembiljet graat men
na naar één der lessenaars, en
moet daar met een potlood het
witte rondje vóór den naam wan
hem, dien men fciest, zwart
maken.
Daarna vouwt men het itembiljet toe, en
steekt het in de bus.
Men mag niets anders aan het stembiljet
doen. Men mag er niets op schryven. Ook
niet de namen van da heeren Pompe van
Meerdervoort of Vliegen doorschrappen. Doet
men dat, dan is het stembiljet ongeldig.
Heeft men bij vergissing het witte rondje
zwart gemaakt van hem, dien men niet wil
kiezen, dan kan men aan het stembureau een
nieuw stembiljet aanvragen, mits het eerste j
stembiljet, dat abusieve! jjk is ingevuld, wordt
teruggegeven.
Kiezers! het stembiljet, dat ge dus Vrijdag
den 16en Juni in de bus steekt, ziet er uit,
zooals hieronder ia aangegeven.
CANDID ATEN.
'S <u
'?4) 3
Ï'O S>
s
NAMEN.
VOORLETTERS.
PATIJN.
Mr.
R. J. H.
POMPE
VANMEERDERVOORT.
Jhr. Mr.
J. J.
VLIEGEN.
W. H.
Aan den vooravond van
den stembusstrijd.
Wij hebben de kiezers van de groote be-
teekecis, die deze felle verkiezingsstrijd voor
ons vaderland heeft, voldoende ingelicht, hun
de gevaren geschetst, waaraan zij zich bloot
stellen, wanneer dit Ministerie, dat zich ge
durende zijn vierjarig bewind door een geest
van reactie, onverdraagzaamheid en partijdig
heid gekenmerkt heeft, aan de Regeeriag
blijft, en hen opgewekt allen aanstaanden
Vrijdag hun plicht als staatsburgers naar
behooren te betrachten, en met een ver
pletterende meerderheid hunne stemmen op
mr. B. J. H. PATIJN nit te brengen.
Wg hebben daaraan niets meer toe te
voegen.
Onze strijd is thics volatreden.
Het woord is nu aan de kiezers, die door
middel van het stembiljet hun gevoelens
moeten kenbaar maken.
Moge hun uitspraak ia dien geest uit rallen,
dat Zierikzee een afgevaardigde erlarge, die
in allen deele zoowel om zjjn persoonlijke
verdiensten ais om zjjn staatkundige richting
waardig is dit vooruitstrevend, vrijheidminnend
district in de Tweede Kamer te vertegen
woordigen.
Wordt dio vurige wenscb vervuld, dan is
ook het doel, dat wij met deze verkiezings
campagne beoogden, volkomen bereikt, want
dan is het niet twijfelachtig, of mr. B. J. H.
PATIJN zal Vrijdag als overwinnaar uit
de stembus te voorschijn komen.
Wenken aan de kiezers.
Komt vroeg ter stembus.
Zorgt in elk geval, dat gij vóór tweeën
gestemd hebt, want daardoor vergemakkelijkt
gij de taak der Comité's van Bijstand of Actie.
Neemt een partijgenoot of geestverwant
naar de stembus mede.
Wekt, zoo, wat wjj betwijfelen, er nog
lanwen mochten zijn, deze krachtig op hun
stemplicht te vervullen.
Christelijke Naastenliefde of
Kerkelijke Onverdraagzaamheid.
Men herinnert zioh, dat ds. Van Belkum
indertijd te dezer stede predikant bij de Ncderl.
Herv. Gemeente geweest is. Toen ZijnWel-
eerwaarde als zoodanig naar de Zuid-Afri-
kaansche Republiek beroepen werd, aanvaardde
hjj dit beroep, en verliet hij met vrouw en
kinderen Zierikzee. In Transvaal wijdde hij
zich geheel aan de waarneming van zijn geeste
lijke waardigheid. Hij bezocht de kranken,
verleende ziju bijstand aan de stervenden,
troostte weduwen en weezen, en hielp de
nooddruftigen. Met de politiek liet hij zich
niet in. Hg had daar trouwens ook geen tijd
voor. Zoo leefde hij gelukkig en tevreden.
Maar de Transraalsch-Engelsche oorlog brak
uit, en met zijn gelukkige rust was net nu
gedaan. Hij werd door de Engelsohen ge
vangen genomen, en in de tronk opgesloten.
Zijn vronw en kinderen werden door de
Engelsohe soldaten weggevoerd, en in een
concentratiekamp gebracht. Zij leden daar
aan het allernoodzakelijkste volslagen gebrek.
De betreurenswaardige toestand, waarin zij
verkeerden, werd hier bekend. Een conoert
werd georganiseerd, waarvan de opbrengst
zou strekken tot leniging van den vreeselijken
nood, waarin het huisgezin van den gevangen
predikant verkeerde. Nu zou men denken,
dat elk christen zijn penningsken zou otteren
op de lijst, die voor het welslagen van dit
ooneert by de ingezetenen circuleerde. Zoo
zou men althans mogen verwachten. Maar mis
De christelijke barmhartigheid openbaarde zioh
niet bij hen, die tot de kerk van Meester
Mulder behooren. Niet één zelfs van hen
teckende op de Ijjat. Hunne zakken bleven
hermelisoh gesloten. Was wat naastenliefde,
of kerkelijke onverdraagzaamheid?
Hoe zullen de Weiselianen stemmen 7
Men deed ons bovengenoemde vraag, en
wij antwoordden, zonder één der leden van
de kerk in de Meelslraat gesproken te hebben:
«eer op Patyn dan op Pompe", want, zeiden
wij, zij mogen als Christenen vergeveD, maar
zij kunnen het toch nooit vergeten, hoe schande
lijk door het orgaan der anti-revolutionairen
de nagedachtenis van den man is gesmaad
geworden, die jarenlang hun beminde ziele-
herder is geweest. Bovendien weten zij maar
al te goed, dat zij van de liberalen nooit iets
te dachten hebben, maar dat zij door de kerke
lijke volgelingen van Meester Mulder, al pogen
deze vaak bij staatkundige verkiezingen bij
hen in het gevlei te komen, met den nek
worden aangezien.
De Christelijk-Historischen.
De Chriatelyk-Historisohe partij in ons land
is van betrekkelijk jongen datum, en niet zeer
eens van zin, want terwijl de Friesohe Christe
lijk-Historischen een zeer afzonderlijk standpunt
innemen, in Utrecht en in Leiden de Christe
lijk-Historischen te zamen gaan met de liberalen,
is in het overig deel van ons land de Chris-
telijk-Historische partij gewoonlijk de slippen-
draagster der aQti-revolutionairen.
Men heeft wel eens gevreesd, dat de Chris-
telijk-Hist. partij eigenlijk niets anders is dan
een handig bedacht middel om vele orthodoxe
protestanten, die niet van dr. Kuyper gediend
zijn, te vangen, en hen aan 't verstand te bren
gen, dat zij zelfs een gematigd liberaal niet
kunnen steunen, en dus den anti-revolutionair
of katholiek moeten stemmen
Die bewering kwam ons in de gedachten,
toen wij onlangs vernamen dc opriohting eener
Chr.-Historische kiesvereenigiog te Zierikzee,
onder voorzitterschap van iemand, die tot nn
toe altijd gegolden had voor anti-revolutionair,
anti-revolutionaire candidaturen had aange
nomen, en zioh nu ontpopt als Chr.-Historisch.
Do Christelijk-Historischen gaan ook in dit
district mede met anti-revolutionairen en katho
lieken.
Daar speciaal onder de Chr.-Historischen heel
veel zoogenaamd deftige menschen zijn, zelfs
jonkheeren en baronnen, die het een beetje
rood vinden liberaal te heeten, en ook niet
deftig genoeg om anti-revolutionair te zijn,
menschen, die veel houden van fatsoen en ge
matigdheid, en altijd zeer Oranjegezind zich
noemenis het misschien niet van onpas
hen te herinneren dat zij na samengaande
met de Roomschen, komen in voor hen als
deftige oranjeklanten zeer vreemd gezelsohap.
In een geschrift, uitgegeven door een katho
liek en gericht lot dominé Van Pellecom,
schreef gene: «wij prijzen den Antwerp-
«sohen bisschop Levinns Torrentiusden
«man, die moed genoeg had onzen vader
«Willem, dat monster, uit de voeten te helpen,
«hem, den verrader van zijn wettigen vorst,
«den sedert lang kennelijken leider des op-
«roers, den vooratander van valsche leer-, wij
«houden met dien zoo geleerden als waardigen
«herder der Christenen, Balthazar Gerards voor
«waardig den martelkroon te ontvangen".
Let wel lezer, Balthazar Gerards, de moor
denaar van prins Willem van Oranje, wordt
waardig geacht de martelkroon!
Men zal missohien zeggen, dat geschrift is
al 70 jaren geleden verschenen. Toegegeven.
Maar in 1904 verscheen het Jaarboekje van
Alberdink Thijm, en daarin staat een opstel
waarin de sohrijver prins Willem van Oranje
noemt, verraderlijk, dubbelhartig en zedelijk
medeplichtig aan de beeldstormerij.
Krijgen die deftige menschen van de Christ.-
Historisohen geen akelige steekjes, als zij, de
Historische partij bij uitnemendheid, vol liefde
voor land en stamhuis, zoo hand in hand gaan
met een partij, die de glorievolste figuur uit
de vaderlandsohe geschiedenis, den stamvader
van onze geliefde Koningin Wilhelmina noemt
een monster?
Orthodoxe kiezers, laat a niet
misleiden, kiest geen ander dan
mr. PATIJN, een goed Chris
ten en een goed Oranjeman,
Een laatste woord.
Nog enkele dagen, kiezers! en het beslis
sende uur is daar
Dan zal de stembus uitspraak doen, in
welke richting ons land in de eerste vier
jaren zal worden geregeerd.
Of het zal worden bestuurd nationaal, in
de Iga onzer roemrijke geschiedenis, óf dat
het zal worden beheerecht door dr. Kuyper,
die de hegemonie van een bepaalde kerkelgke
riobting beoogt en daarmede ook zijn eigen
grootheid.
Onder het mom van godsdienst tracht men
aan eigen eer- en heeracbauoht te voldoen.
Het christelijk geloof wordt geëxploiteerd
om aan dr. Knyper den Ministerzetel te doen
behouden, en om een zwerm domité's, die
niet» voor hun heilig ambt gevoelen, en liever
in de Kamer zitten, dan op den preekstoel
staan, aan een Kamerzetel to helpen.
Mag dat, kiezers! geschieden?
Aan u do beslissing.
Men dreigt u met het roode spook, maar
weet gij dan riet, dat juist het clericafieme
het volk in de armen der socialisten drijft?
Sleohts eone flinke vrijzinnige meerderheid
kan dat Terhoedon!
Hoe brutaler de kerkdijken optreden, boe
meer velen den kant van het socialisme uit
gaan.
Op de vrijzinnige partij rust de plicht, om
het schip van staat, tusechen zwart en rood,
in veilige haven binnen te koersen.
Daarom niet getwist over kleine verschil
punten. In het gezicht van den etcyd past
eendracht. Gij kent immers de spreuk onzer
vaderen, waarmee ons klein volk groot is
geworden Eendracht maakt macht".
Niemand blij re a.s. Vrijdag thuis. Zegt
niethet komt op ééi stem niet aan. Reeds
meer dan eens ie het tegendeel gebleken.
Daar komt nog wat bg.
Gij zendt immeri liever nazr de Tweede
Kamer flinke mannen, die weten, wat tg
willen, die hunne meening kunnen argamet-
teeren, dan stcmmachines
Maakt daarom het bovenste blokje van uw
stembiljet zwart, en kiest met ons, onzen
Binken osndidaat, den aao, waar ons district
trotsch op zya mag
Ter Overdenking!
Wannoer men beweertDit Ministerie heeft
veel tot stand gobraobt, dan is er niets minder
waar dan dit. Behalro twee partjjwelten, die
er met haastigen spoed vóór de Joni-verkie-
zingen dóórgejaagd zijn, is het resultaat der
werkzaamheden in het 4-jarig tijdvak ongeveer
nul. Geen onkole daad getuigt van groote,
heerlijke beginselen. Wat wil het Ministerie,
als het aanblijft verder doen Zg wil oen
pensioenwet voor ouden en invaliden, doch
daarvoor een verhooging van het invoerrecht
met 9£ miilioeu.
Kiezers in hot district Zierikzee, op dit
feit mag nog wel eenz in do laatste ure de
volle aandicht gevestigd worden! Kleine
luyden, boerenarbeiders, middenstanders en
landbouwers past allen op I
De belaetiogplaonen volgens de clericale
Regeericg, die volstrekt geen rekening
hondt met de draagkracht, ago gebaseerd op
de lioogcre prijzen van allerlei artikelen, door
dat de Tariefwet alles duurder zal maken.
Op het inkomen der belastingsobuldigon wordt
niet golet! Volgeno de vrijzinnige belasting
plannen zallen do boerenarbeiders en kleine
boeren, die op hooge uitzondering na beneden
de grens der belaetbaarheid vallen, in die
beiaatiog niets betalen.
Voorstander» van het Ministerie—Kuyper
verbreidei op groote schaal het praalje, dat
van een vrijzinnige Regeering een zeer
drukkende bedrijfsbelasting op het landbouw
bedrijf te waobten is, terwijl de Christelijke
Regeeriog het benoodigde gold zal vinden uit
matige invoerrechten te be flan op den invoer
van weelde- en luxe artikelen, Als men weet,
dat de tccdie-artikelen hoogstens millioen
opbrengen, waar zal dan de overige 9 millioen
van dasn komen Dr. Kuyper wil ze balen
uit de duurdere pry «en der dagelijksche
levensbehoeften. Nu valt bet niet te loochenen,
dat de verbruikers, waaronder ook de land
bouwers behooren, die 9 millioen helpen
betrieu. De voorstelling als zou de door de
Christelijke Regeering voorgestelde tariefs
verhooging den boerenstand weinig of niet
drnkken is dus zoo onoprecht, als het maar
zijn kan. Oader elk Ministerie moet belasting
worden opgebracht. Natuurlijk, 't Is maar de
vraag onder welke Regeering moet de land
bouwer, de kloine man, de middenstand bot
minst opbrengen. Dat zal zijn onder een
vrijzinnig Ministeriel Is bet dan nog twjjfel-
aohtig, op wien ge nw stem op 16 Juni zult
uitbrengen? Men zegt altijd: Keer een
dubbeltje tweemaal om oer go hot uitgeeft,
maar wij roepen u toe: Kiezers, keert uw
stembiljet 5 maal om, eer ge op een Christe-
lijken candida&t stemt. De clericalen maken
u bang, gelooft het, voor de vrijzinnige be
lastingplannen. Wij zeggen: de belastingpolitiek
van dr, Kuyper treft de landbouwende bovol-
king veel zwaarder, dan de vrgiinnige
belastingplannen.
Kiezers! gaat niet in op de averechtsche
voorstellingen der Cbristelijken, maar stemt
op hem, die een minder drukkenden last op
dè schouder? legt.
Go zult goed doen, als ge uw stem uit
brengt op den heer
Een vergeten bladzijde.
Do Bruinisser verheft in haar nos. van 3
en 10 Juni do woorden en daden van jhr.
Pompe van Meerdervoort hemelhoog en men
zou zoo gaan denken, dat hg zoowut de beste der
honderd Kamerleden is (volgens den Qasgsoheu
oorrespondent van de Middelburgsche Courant
krijgt men evenwel een gansch andere ge
dachte) Doch de Bruinisser gebruikt aüeen,
wat in haar kraam te pas komt; zij geeft
alleen de helfthet te goed; het te kort ver
zwijgt zij. Men zou dat wol van een paga-
nistisoh, maar niet van een christelijk blad
verwachten. De gebeele waarheid bovenal,
niet waar, Bruinisser, en een halve waarheid
is geen waarheid.
Men oordeele
1. Een voorstel om een vader, die in de
geraogenis zat, naar zjjn stervend kind te
leten gaan, stemde jhr. Pompe tegen.
2. Een voorstel om by de militairen bij
beleodigiogen meerderen en minderen gelijk
to straffen, stemde jhr. Pompe tegen.
3. Een voorstel om feitelijkheden door
meet deren tegenover minderen strafbaar te
stellen, stemde jhr. Pompe tegen.
4. Een voorstel om do straf, vermindering
van kost", op te heffen, tegen.
5. Opheffing van de straf *het in boeien
sluiten", tegen.
6. Een voorstel om eerst de zaak te onder
zoeken, vóór do straf opgelegd wordt, tegen.
(Du< eerst straf, daarna kan men reclameeren,
Pieizieiig als men ocschuldig is).
7. Eea voorstel om eerst de grieven en
toestanden der arbeiders te onderzoeken en
tot klaarheid te brengen voor meu de dwang-
wel t9n invoerde, tegen.
8. Een voorstel om do toelage van f 1065
aan een cftbier, die wegens plundering in
Iodië veroordeeld en uit het leger gfjiagd
was, te schrappen, tegen
9. Een voorstel om f 2500 op de begrooting
uit to trekken, om onvermogende leerlingen
bet bezoeken der H. B. School gemakkelijk
te maken, tegen.
10. Den arbeidatyd in de mijnen te ver
minderen tot op 8 uur, tegen. (Zeer zwaar
werk)
11. Een voorstel om bij bet onderzoek io
zake de B&roepswet, de patroon niet tegen
woordig te doen zijn, opdat de arbeiders vry
nit zullen knnnon spreken, tegen.
12 Eon voorstel om de vergooding voor
kostwinners bij gelegenheid der militaire
oefeningen te brengen van f 1 op f2, tegen.
13 Gelijkstelling van sociëteiten (voor den
gegoede) met gewone drankgelegenheden (her
berg m voor den mindere), t»gen
14. Om oorlogseohepen en cantines drank-
vrij te houden, tegen.
15. Om by eerstvolgende vacature het
traotement van den gouverneur-generaal van
Oost-Iodië te brengen van f 132000 op
f 100000, tegen.
16. Om de veetiogbegrooting mot f 300000
en de marinebegrooting met f 290000 te
verminderen, tegen.
17. Een voorstel tot betere regeling naar
draagkracht van de belastbare opbrengst der
landerijen met het oog op de kleine en groote
landbouwers, tegen.
18. Een bedrag van 7 millioen gld. voor
snelvaar-kanonnen, voor.
19. Allo oorloge- en marinebegrootingen,
voor.
Men aiet het, wat de minderen betreft tegen.
meerderen voor.
Arbeiders, bedenkt dat. Men geeft u van
christelijke zijde wel mooie woorden, maar
leelyke daden.
BELOFTEN.
In haar no. van 10 Juni sohryft de
Bruinisserdat mr. Pompe te Nieuwerketk
heeft gezegd, dat bij liever tegen de Tarief trot
zou stemmen, dan den arbeiders kwelling
aandoen, indien hem blfjken mocht, dat die
er hot gevolg van zou zijn; en ook, dat een
wijziging inzake de Leerplichtwet gereed ligt.
Iedereen zal zioh nog wel berirreron, wat in
1901 van anti-revolutionaire zydo gezegd en
1