ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 3 Juni 1905.
11
AANBESTEDING.
Tweede Blad
(525 i e r i Is. z e e s c tl c
Courant).
Venchyot DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franoo per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,— per jaar.
61ste JAARGANG. No. 8163.
■eot
Dlreoteuri A, J, DEI L002SK
FRANKEL.
WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren:
AdvertenliSnvu 13 regel. 30 0t<.
meerdere regela 10 Cta.kannen niterljjk tot dee
Maandags, Woensdag. en Vrgdage middega
2 ore beaorgd «orden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FsaNKEL, Nieuwe Boogerdstraat 213, Zierikzee.
Postkantoor te Zierikzee.
Lgst van onbekende brieven enz. over de
maand Mei 1905.
1. Meerdink, Arnhem/Amsterdam, (van Zie-
riksee).
2. A. L. Vroon, Stavenisae, (ran idem).
3. H. J. Nouhuya, Zierikzee, (van idem).
4. De Vrieze, Poortvliet, (van Brouwershaven).
5. Schenk, Amsterdam, (van Zierikzee).
6. Maatschappij de Kampioen, Amsterdam,
(van idem).
7. P. H. M, Botterdam(van idem).
NIEUWSTIJDINGEN.
Rusland—Japan.
Het blijkt, dat de strijd, of laten we
liever zeggen het drama dat in de Straat van
Korea is afgespeeld, nog niet in zijn geheelen
omvang bekend is. Zeker is het echter thans,
dat de Russische vloot bijna totaal verslagen is.
Dat dit voor Japan eeno overwinning van
ba teekenis is, zal men begrijpende Russische
macht eerst verdreven ter land, waar de
Japanners het wonnen door hunne krijgskunst,
hebben zij ook thans getoond, ter zee de
macht te hebben.
Van de zoo kolossale Russische vloot, die
de schrik der Japanners had kunnen zija, is
slechts een getal van 4 groote en 5 kleine
schepen overgebleven.
Wel is Rusland machtig, doch door dit en
vorige verliezen op Aziatisch gebied onder
vonden, zal het toch rekening moeten gaan
houden met den vooruitgang op elk gebisd,
waarvan Japan heeft geprofiteerd.
Londen, 31 Mei. De Japansohe Legatie
maakt de volgende nadere berichten van Togo
openbaar
De torpedojager sSazam&mi" veroverde op
27 Mei 's avonds, ten Zniden van het Urleung-
eiland den Rusaischen jager «Biedovy", aan
boord waarvan Admiraal Rodjestvensky werd
gevonden.
Ook een ander Admiraal bevond zioh aan
boord.
Beide waren ernstig gewond.
Nog waren 80 andere Russen aan boord,
onder welke de officieren van den Staf, van
den op 27 Mei gezonken Sa war off".
Zij werden allen gevangen gemaakt.
Rusland verloor in het geheel 22 schapen,
te zamen metende 153411 ton.
Onze verliezen zijn cog niet opgerekend.
Die der eerste divisie zijn over de 400 man.
Admiraal Miau is licht gewond.
De «Sisao i Velikoi" is hedenmorgen ge-
zonken.
De zeeslag.
Een Russische lezing over den zeeslag.
St-Petersborg, 1 Juni. Het avondnummer
van de Birzjewija Wjedomosii bevat het vol
gende rapport over den slag dat de kruiser
Almas naar Wladiwostok heeft gebraoht en
dat ontleend ie aan de Moskonsobe Roeskoje
Slowo
Op den eersten dag van de botsing, 27 Mei,
opende 's ochtends bij het versobijnen van vier
niet gepantserde Japansohe kruisers het linie-
sohip Imperator Nikolaj I het vuur, waarna
de Japansohe krnisers er met volJe vaart van
door gingen. Het Russische smaldeel zette
daarna z(jn tocht door de zeeëogte io kielzog-
kolonnes voort. Rozjeetwenski formeerde het
eskader in orde van gevecht en opende den
strijd, terwijl hij op den vijand aanstoomde.
De Japanners traohtten, al manoeuvreerende,
het eskader van Rosjastwenski te omsingelen.
Het pantsersohip Soeworof vocht wanhopig.
Vijfmaal brak er brand aan boord uit ea
vijfmaal werden de vlammen gedoofd. Voor
treffelijk streden ook de Nawarin, de Admiral
Senjawio, de Apraxin en de Oesjakof, die op
dezen dag onbeaohadigd bleven. De hardnekkige
en meedoogenlooze strijd begon 's middags om
1 unr en dunrde tot laat in don avond. Hij
bood het volgende schouwspelDe hulp-
kruisers Roes en Oeral zonken en de be
manningen werden door de andere schepen
opgenomen. De Nikolaj I kenterde geheel,
goodat de kiel naar boven ligt. De Orel, welks
sohoorsteenen en masten zijn weggeschoten,
staat in vlammen. De Awrora wordt her
haaldelijk getroffen en verliest eveneens hare
masten. Twee eohepen van het type Borodino
gaan over stag, maar kannen zioh nog houden.
Admiraal Nebogatof geraakte in krijgs
gevangenschap, omdat de Nikolaj I kenterde.
Admiraal Rozjeatwenski gaf in den slag op
Zaterdag reeds tegen den avond het sein om j
het Bchiet6n (e staken. De vijand trok toen
terug. De torpedo aanvallen begonnen 'e caohls.
De zee ging boog, zoodat do beschadigde
schepen ondergingen.
De commandant van de Almas zag een
Japansohe kanonneerboot kenteren en een I
Japansoben kruiser zinken.
Amepika.
Een voor de wetenschap belangrijk proces
is thans te New-York hangend. Een rechts
geleerde werd beschuldigd van moord, met bet
doel om zioh, met behulp van een vervaleoht
testament, een vermogen van vijf millioen
dollars toe te eigenen.
Hij zou z'n slachtoffer, dat zich in slapenden
toestand bevond, een doek, gedrenkt met
ohloroform, onder den seua gehouden en zoo
den dood veroorzaakt hebben. Deze feiten
werden bevestigd door den bediende van den
vermoorde, de juiy achtte alles bewezen en
sprak het doodvonnis uit. Na veel moeite wist
de rechtsgeleerde revisio te krijgen, legde zioh
in dien tijd toe op het choloroformvraagstuk
en wist nu te bewijzen, dat men een slapenden
niet zonder meer door chloroform kan dooden
of verdooven, dooh dat het slachtoffer integen
deel ontwaakt, zoodra men hem de ohloroform
onder den neus houdt.
Uit verschillende getuigenissen van genees-
heeren blijkt dan ook, dat iemand in slapenden
toestand chloroformiseeren slechts in enkele
zeldzame gevallen gelukt. Intusschen ia in
wetenschappelijke kriogen de belangstelling
voor die interessante vraag weer levendig ge
worden.
Eng«lando
In een winkelhuis te Market Drayton brak
Maandagnacht een brand uit, die noodlottige
gevolgen had. Het lijk van den bewoner
werd boven aan de trap gevonden, en in een
der slaapkamers lagen verstikt twee kinderen
en de dienstbode. De vrouw en de oudste
zoon sijn, voor 't oogenblik althans, ontkomen
de eerstgenoemde viel door een verkoold deel
van den vloer van de slaapkamer in het ver
trek daaronder, en de jongen liep in zija
ontsteltenis de brandende trap af en kwam
nog levend beneden. Hij is echter zoo ernstig
in het gelaat verbrand, dat men voor zijn
leven vreesten ook de moeder is door hsar
val ernstig gekneusd.
Frankrijk.
De schipper van de boot «Marie Louise"
zat Maandag roetig op bet dek van zija schip,
liggende in het kanaal St.-Martin te Parijs,
en rookte na het avondeten op zjju gemak
zijne pijp. Zijne vrouw was kort te vorou weg
gegaan, onder het voorwendsel, eenige bood
schappen in het quartier te moeten doen.
Plotseling hoorde de sohipper een doordringen
den gil en vlak daarop het vallen van twee
lichamen in het water.
Hg trok jas en veat nit, snelde naar de
plaats, waar het ongeluk gebeurd was en zsg
een man en eene vrouw met de golven wor
stelen. Hij sprong in het water en redde eerst
deu man en toen de vrouw. Eerst toen bjj
ze op het droge had gebraoht, ke6k bij ze
aan en herkende in de vrouw zijae eigen
wederhelft en in den man een zijner vroegere
gezellen, dien hij had afgedankt, omdat bij
haar liefdesverklaringen deed.
De beide schuldigen bekenden den va a
woede bovenden redder, dat zij elkaar aan
den wal hadden ontmoet en gearmd samen
wandelden, toen de voet der vrouw uitgleed
en zij in het water viel.
De schipper hoorde die verklaringen sohni-
mend van woede en riep toen«Ik heb u
beiden het leven gered, zooals het mijn plicht
was. Thans heb ik het reoht, mij te wreken".
Daarop stiet bij zijne vrouw een dolk in de
borst. Zij werd zwaar gewond naar het hospi
taal gebraoht, doch den dader liet men voor-
loopig op vrije voeten.
Men heeft in het Gare de Lyon te
Parijs Maandag een koffer met niet-geladen
bommen gevonden, met het adres van een
werkman te Narbonne. Op de bommen is
beslag gelegd en de werkman is gearresteerd.
Men brengt deze bommen in verband met
een aanslag op hot leven van den jmgdigen
koning Alfonso XIII van Spanje.
Koning Alfonso van SpaDje kwam
Dinsdagmiddag te Parijs aan en word er met
geestdrift ontvangen. Aan een middagmaal op
het Elytée werd an tussohen President Loubet
en den gast der natie hartelijke toespraken
gewisseld.
Toen de koning door Parijs reed, snelde
op den hoek der «Avenue Malakof' en de
«Avenue du Beis de Boulogne" een man het
koninklijk rijtuig na, een dolk zwaaiend en
schreeuwend: «Weg met den tiran! Weg
met de Inquisiteurs
Hij werd onmiddellijk io hechtenis genomen
en naar het politie-bureau gebraoht. Het is
zekere Garnery, secretaris der syndicale kamer
van den diamanthandel. Hij was een paar
jaren geloden betrokken bij een aanslag tegen
een patroon.
Het voorval werd bijna niet opgemerkt en
men beschouwt het niet als een ernstig be
doelden aanslag.
Parijs, 1 Juni. Op het oogenblik dat
koning Alfonsus uit de opera kwam is op den
hoek van de rue Rohan en rue Rivoli een
hevige ontploffing gehoord. De koning nooh
president Loubet zgu geraakt.
Mr. J. A. Levy te Middelburg;
debat met mr. F. Dieleman.
Ia het Schuttershof te Middelburg trad
Woensdagavond voor de vrijzinnige propaganda-
club als spreker op de heer mr. J. A. Levy
uit Amsterdam, met het onderwerp:
„Het clerical© gevaar".
Op zeer scherpe wijze critiseerde mr. Levy
het tegenwoordig Kabinet, dat heel wat twee
dracht in den lande had gebracht. De uitingen
van den leidenden Minister, die zich niet ontzag
in de eerste vergadering des lands beleedigende
bewoordingen te slingeren naar het hoofd van
dat deel des volks, dat nu juist niet belieft
te denken naar zijn smaak, en de verdeeling
in „paganiaten" en //christenen" werd door
spreker in het juiste Iioht aangetoond. Nu doet
men het voorkomen, alsof men ran regeerings-
wege daarmede geen beleedigende bedoeling
heeft gehad, dat er slechts was gesproken van
het reageer en van paqanistische factoren, doch
spreker maakt duidelijk, dat dit hetzelfde is.
Ook het op den voorgrond stellen van de
antithese, de beruchte antithese, werd door
mr. Levy aan een scherpe en rake oritiek
onderworpen.
De heillooze vermenging van godsdienst en
politiek is door deze regeering doorgevoerd;
heilloos, omdat deze vermenging noodzakelijk
de verdeeling van ons volk in twee kampen
moet tengevolge hebben. Yan de zijde van de
vrienden dezer Regeering wordt nog altijd vol
gehouden, dat er vryheid van godsdienst
bestaat; dat er geen sprake is van gewetens
dwang, en dat juist dit Kabinet de verdraag
zaamheid heeft bevorderd. Mr. Levy bewees
met verschillende citaten van gezaghebbende
woordvoerders der gecoaliaeerde partijen, dat
dit evenwel in strijd met de waarheid is.
Zeer uitvoerig wees mr. Levy verder op het
clericale gevaar, dooh wij achten het niet
noodig hierbij langer stil te staan. Alleen
melden wij nog, dat spreker de hooger- en
lager-onderwijswetten als partijdige wetten
schetste, en genoegzaam be wijs-materiaal voor
deze zjjn meening bijbracht.
Met een aanhaling uit een werkje van bet
vroegere kamerlid mr. Farncombc Sanders,
destijds sohool-inspecteur in de provincie Utrecht,
toonde mr. Levy aan, waar het met de thans
aangenomen lager onderwijs-novelle heen moet.
Niet de kundigheden, die zullen moeten strekken
om de algemeene ontwikkeling van het kind
op hooger peil te brengen, zullen het hoofddoel
vormen van het onderwijs, integendeel zal de
godsdienst hoofdzaak zijn, en bet eigenlijke
onderwijs bijzaak worden. Verder zette de heer
Levy uiteen, dat het peil van het onderwijs
eveneens noodwendig moet dalen door de vele
kleine schooltjes.
De geleerde spreker eindigde zyn keurige
en heldere voordracht met een krachtig beroep
op alle vrijzinnigen, om ons land voor iedere
tweedracht te bewaren, en een opwekking om
te trachten ook in dit distriet de zege te
bezorgen aan den vrijzinnigen candidaat.
Een luid applaus viel mr. Levy ten deel.
Van de aangeboden gelegenheid om met
den spreker in debat te treden, werd gebruik
gemaakt door den heer mr. P. Dieleman (anti-
rev.), lid van de Prov. Staten en van den
gemeenteraad te Middelburg. Op verschillende
Eunten trachtte hij het gesprokene door den
eer mr. Levy te weerleggen. Hij traohtte een
andere uitlegging te geven van de antithese
en de verdraagzaamheid, en verschillende
citaten haalde hij aan om steun aan zijn
meening te geven. De hooger - en lager
onderwijswetten werden van anti-rev. standpunt
verdedigd. Hij aohtte het niet noodig met de
invoering der onderwijswetten op de volks-
beslissing te wachten. Wat de hooger onder
wijswet betreft, deze was reeds inzet bij de
vorige Staten-verkiezingen, toen het volk met
groote meerderheid de tegenwoordige regeerings-
meerderheid had gestennd. Mr. Dieleman
trachtte eveneens de aanneming der onderwijs-
novelle te verdedigen. De godsdienst was,
volgens den debater, door de liberalen verwaar
loosd, en bij meende, dat, indien zij anders
hadden gehandeld, de politieke strijd ook een
geheel ander karakter zou dragen.
Mr. Levy repliceerde op krachtige wijze.
Vooral kwam hij met klem op tegenjle reeds
zoo vaak gehoudene bewering, dat de liberalen
den godsdienst hebben verwaarloosd. Dat is
een beschuldiging, waarvoor de bewijzen niet
worden bijgebracht, dus loopt deze beschuldiging
in de richting van laster. Wel degelijk wordt
door de liberalen ook voor den godsdienst
gewaakt; de Grondwet biedt hiervoor de waar-
orgen aan. Doch er wordt voor gewaakt op
een andere manier dan aan de anti-revolutio
nairen welgevallig is.
Mr. Levy kwam er verder tegen op, dat de
debater zich steeds op godsdienstig zaken heeft
beroepen, terwijl er toch een staatkundige
strijd wordt gevoerd. Mr. Levy noemde dit
een bewijs, dat het onwaar is, dat de politiek
feheel wordt vrijgehouden van de kerk, doch
at wel degelyk de heillooze vermenging van
religie en politiek plaats heeft.
Nogmaals wekt mr. Levy de aanwezigen op
om pal te staan voor de vrijzinnige beginselen,
waarna de vergadering, met een woord van
dank aan den heer Levy, door den voorzitter
der vrijzinnige propaganda-club werd gesloten.
V erkiezingsstrijd.
Dinsdagavond was er een maaaa volk saam-
gestroomd vóór en in den tuin van oafó
ÖolJandia te Rotterdam. De rerkieaiBgereolame
braoht er iets nieuws.
De liberale propaganda club district II had
nl. tot aanbeveling van de candidatuur van
het aftredend Kamerlid, dhr. D. de Klerk,
een fists- en automobieltocht georganiseerd.
Onder de talrijke deelnemers-propagandisten
waren ook dames. Onder een oorverdoovend
gejubel zette de vrjj lange stoet, met een
anto als voorhoede, zich omstreeks negen nur
in beweging en zoo ging het, begunstigd door
het praohtige zomeravond-weer, met een rustig
gangetje het district door.
Langs de straten was veel belangstelling,
die zelf tot gejuich overging, wanneer geest
verwanten opschriften als«Kiest D. de
Klerk", «Geen tiriefverhooging", enz op
transparanten lazen.
Na een paar unr trappens werd de toobt,
in de beate orde volbracht, bij Hollandia
weder ontbonden.
Partijdige benoemingen.
Dr. Kuyper aan 't woord op 7 Februari j.J.
«Van partijdigheid bij de be
noeming van Bu rgemeeateri is
geen sprake bij mij geweest".
(Handelingen Eerste Kamer, bl. 344, 2e
kolom, 13e en 14e regel van beneden).
Als m8Q maar ontkent, gelooft de goe
gemeente dat wel; of de waarheid ook te
kort gedaan wordt, is bijzaak voor het
christelijk geloof.
Yoor de zevon zaideljjke provinciën van
ons land, waarvoor de opgaven in de N. R. Ct.
achtereenvolgens geplaatst zgu, vindt men;
Yan de 130 nieuwbenoemde burgemeesters
56 katholiek.
58 anti-revolutionnair.
3 ohristelijk-historisch.
13 liberaal.
Uit die getallen blijkt duidelijk, dut bet
geen dr. Bronsveld schreef in de Stemmen
voor W. en V.«Wordt door de verkiezingen
het Kabinot bestendigd, dan staat dr. Knyper
en zijn medestanders niets meer in den weg,
om in den lande allee om te zetten naar ago
wil, en de overmacht in alle regeoringsoolleges
te brengen in handen van anti-revolutioonairen*)
en roomrehen", waarheid worden zal.
Waar de heer H. de Wilde te Terneazen
bestreden werd met de gegevens door mij
verstrekt, liet hij de bonoemingen van school
opzieners te Brielle, te Ginneken, te Loenen,
die het bewijs leveren van nepotisme in
optima forma, onbeantwoord. Wat nu de
burgemeestersbenoemingen betreft, ontkende
bij, dat daarbij partijdigheid aan het licht
komt. Ik ben, zoo sprak hij, in al die
gemeenten goed bekend (nog al sterk) en ik
weet zeker, dat de inwoners bebooren tot de
antir. partij, in weerwil dat de raden over
wegend liberaal zijo. Dat dit laatste zoo is,
komt alleen daardoor, dat men in die gemeenten
bij gemeenteraads-verkiezingen de politiek
niet too op den voorgrond zet.
(Ik zou or zelf bijvoegenvooral doleerenden).
Alleen te Smallingerland, gaf bjj toe, be
hoorde een liberaal benoemd te zjjn. Wat
zijn die anti-revolutionnaireu toch poeslief,
voor de liberalen f Men moet maar durven.
Laat nu do heeren toch eens met getallen
bewijzen, dat zij de waarheid spreken; mjj
duokt, zij hebben er toch lang genoeg den
tijd voor gebad.
Maar met getallen moeten ze voorzichtig
zijn, nu 8ybrandy maar 3 katholieke notariaaen
in Noord-Brabant opgaf, en ook nog ateada
niet opgehelderd is, hoe dr. Koyper tot de
wetenschap kwam, dat er ia 1901 in Zuid-
Holland bijv. 162 liberale burgemeeaten
waren, terwjjl er in 't geheel maar 140 waren
van alle politieke kleur bij elkaar. Met ge
fingeerde cjjfera, sou de Standaard zeggen,
kan men gemakkelijk iets bewgzen. Dat is zoo t
Terdorg. A. VAN RIJ.
Burgerlijke Stuud vaa Zlerlkaee.
geboren:
96 Mei Een zoon van J. A. Krakeel en O. Oillesss.
27 dochter M. Thien en M. H. J. Zurlohe.
27 «II. J. Slegt en A. H. Kam.
1 Juni. P. Manni en E. den Hum.
2 L. Berrevoets en J. van
Westervoort.
overleden:
26 Mei. A. vzn Steyn, 64 jman van M. de Vos,
(overleden te Noordgouwe).
als levenloos aangegeven:
28 Mei Een dochter van F. A. v*n Bevaren en M.
Verburg.
ADVERT ENT I EN.
Getrouwd
MARINÜS DULPER
OORRY DE JONG,
diemede namens wedersjjdsohe Familie
bunnen dank betuigen voor de vele bewjjaea
van belangstelling bij hun Huweljjk onder
vonden.
Den Haag, 2 Juni 1905.
Heden overleed na een ongesteldheid
van 14 wekenmijn hartelgk geliefde
Eohtgenoot,
de Heer Albertus Eliza wan Et,
in den ouderdom van 65 jaar.
Rotterdam, 30 Mei 1905.
Jacob Catastraat 127.
J. L. BRANDENBURG,
Wed. A. E. van Es.
Ondergeteekende, A.v.d SANDE,
Veearts te Oud-Vomemeer, bericht,
dat hg eiken Donderdag van 11£
tot 12 uur, te consolteeren is bjj
den Heer M. Polderman te St.-Maartensdijk.
A. v. d. 8AVDE, Veearts.
Maatschappij tot bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland.
AfdeoHng ZIERIKZEE.
Vergadering op Zaterdag 3 Juni,
ten II'/a uur» in het van Nassau" te
Zierikzee.
Te behandelen:
Voorstel verandering statuten enz.
De Secretaris,
M. C. MULOCK HOUWER.
Tea beboer, ren den Heer L. KNOOK
te Oud-Voeiemeer iel, op Woemdsg den 14
Juni si, «nnbegteed wordent
Het bouwen van DRIE
Burger-W oonhuizen.
Bestek, teekening en voorwaarden liggen
van heden ter iozage in de Herberg van
Pu. Havermans aldaar.
Inlichtingen worden desverlangd verstrekt
door P. HAGE, Timmerman te Oud-Vosaemeer.
TB KOOF:
Een fraaie PENDULE met
twee COUPES,
zjjnde de 27ste prijs der Zierikzeesehe Paar-
deoloterij. Te bevragen Papiermagazijn van
MP R. W. J. OCHTMAN,
