ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Donderdag 25 Mei 1905.
(SS ierikzeesche
Courant).
KENNISGEVING.
De groote strijd.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verechgnt DINSDAG, DONDERDAG «in
ZATERDAG.
De prgt per 3 maanden ia f 1,30, franje per post
f 1,60.
Noord-Amerilt*Transvaal, Indië ens. verzending
tens per week, f 10,per jaar.
61ste JAARGANG. No. 8169.
Directeur S A, DB LOOZEL
A. FKANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en bnitenl. nieuws.
Redacteuren
AdvertentiSntan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterljjk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure besorgd worden.
Groots letter wordt naar plaatsruimte berekend
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. 3. de Looze, Hoek Sc buithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Feïskl, Meelt traat 3S6, Zierikzee.
De BURGEMEESTER van Zmmrzee brengt ter 1tennis
van de ingezetenen, dat er op tien
SO Mol o-lc.des namiddags te S uur,
op het Raadhuis, eene openbare Vergadering van den
Gemeenteraad zal gehouden worden, waarin de volgende
zaken ter tafel zullen worden gebracht:
1. Resumtie notnlen;
2. Brieven van de heeren J. Gloude c. 3., houdende
bericht, dat zij hunne benoeming tot leden of plaats
vervangende leden bij een der stembnreauz aannemen;
3. Adres van J. G Simmers c. om het rjjden met
rijwielen in het Vischslop niet te verbieden.
4. Verslag der Commissie benoemd tot onderzoek der
rekening van de bewaarschool voor minvermogenden
over 1904;
5. Voorstel van Bnrgem. en Wetb. daarbij terugkomende
op hun vroeger gedaan voorstel tot vermeerdering
van het onderwijzend personeel op school B met één
leerkracht.
Enz.
ZiKRiKiKE, den 23 Mei 1905.
De Burgemeester
CH. W. VERMEIJS.
n.
"Wg hebben in ons vorig hoofdartikel aan
getoond, dat, in strijd met haar bestemming
en plichtdeze regeering èn om haar
schadelijke partijwetten wij noemden de
Hooger Onderwijswet en de Onderwijsnovelle
èi om haar schandelijke partijbenoemingen
geen nationale is geweest, dat zij veel in de
troonrede van 1901 beloofd, maar blijkens
de wetten, die in het Staatsblad versohenen
zijn, weinig tot stand gebracht heeft, en dat
zij, door hen paganisten te noemen, die niet
tot haar volgeliagea bebooren, niet alleen
een groot deel van de natie, hetwelk aan
den godsdienst geheoht, nog tronw ter kerke
gaat, diep gegriefd heeft, maar daardoor ook
in ons politiek volksleven een beroering heeft
veroorzaakt, die ons geliefd vaderland tot
onberekenbaar onheil strekt.
Een regeering, die haar taak zoo afkeurens
waardig vervuld, haar macht zoo schromelijk
misbruikt, en haar tijd zoo slecht besteed
heeft, mag niet langer op het kassen
bestendigd worden.
En dit te minder, omdat ook de grondslag,
waarop zij stennt, onwaar, ondeugdelijk,
in moreel is.
Verpersoonlijkt in een man, die door de
enorme kraoht van zijn veelzijdig talent, en
door de onbuigzaamheid van zija ijzeren wil
heerscht en beheersoht, die in de menschen
en partijen, met behnlp waarvan hij in
het regeeringskasteel troont, slechts instrumenten
ziet, die voor niets terugdeinstwanneer
dit tot bereiking van zijn doel leidt, is deze
regeering, zoolang zij het roer van staat in
handen heeft, voor land en volk een voort
durend dreigend govaar.
En wie die man is, weet eon ieder.
Het is noodig, dat wij ons met de
merkwaardige figuur van Dr. Koyper eenige
oogenblikken bezig honden, alvorens den
draad van ons betoog te hervatten.
Onze Minister-President, de veldheer der
anti-revolutionairen, is iemand, die op politiek
gebied al heel wat campagnes achter den rog
heeft.
De demokratie was zijn zoogenaamd eerste
stokpaardje. De kleine luyden, met wier lot
hij in bet diepst van zijn medelijdende ziel
heette bewogen te zijn, moesten in de aller
eerste plaats geholpen worden. zHeere mija
God", zoo bad hij in 1891, zzij kunnen niet
wachten geen dag en geen naoht".
En zija zij door hem geholpen, toen hjj
bewindsman was geworden?
"Wat heeft hg, de alvermogende Minister,
voor hen gedaan?
Niets.
En wat heeft bij voor hen kannen doen?
Veel.
Maar hij liet hen doodoenvondig aan hnn lot
óver, hij had hnn hulp niet meer noodig, hij
had hen voor het bondgenootschap van de
Christelijk-Historisohe partij voordeelig inge
ruild. En deze door jonkheeren en baronnen
aangevoerde party wil van het volk, waarop
sjj van uit de hoogte neerziet, niets weten.
Ea nu vragen wij, welk vertrouwen kan
men in den bewindsman stellen, die aldas
biddend, aldus handelt?
Welk vertrouwen kan men hem sohenken,
die op het sociaal-congres openlijk verklaard
heeft, dat in den strijd tegen het Mam-
monisme sociaal-democraten en anti-
revolutionairen naast elkander staan?
Kunnen zelfs zijn bondgonooten, de aarts-
comarvatiove Lohmannianen, met wie hij nu
koek en ei is, hem vertrouwen?
Iotegendr 3].
Want als dr. Knyper de Lohmannianen of
Christelijk-HiBtorieohen niet meer noodig he3ft,
en zij betoonen zich niet handelbaar genoeg,
dan werpt hij, evenals hij met de kleine
loyden gedaan heeft, hen weg als een uit
geknepen citroen.
Zoo zija de manieren van onzen talent
vollen eersten Minister.
Voor de Katholieken geldt hetzelfde.
Hij is nu met hen broederlijk verbonden,
omdat Calvinisten en Katholieken heeten den
zelfden geloofawortel te bezitten.
Als een ander dat beweerd had, dan zon
een ieder hem spottend hebben uitgelachen.
Maar dr. Knyper verstaat de groote kunst
het zoo uit te drukken, dat de geloovige
sohare het hem ootmoedig nazegt.
En nu is tooh 2 mail 2 geen vijf.
Juist om het geloofsverschil hebben Lnther
en Calvija zich van de Katholieke kerk af
gescheiden.
Men zal ons tegenwerpen, ja, maar trots het
geloofsverschil kannen er toch in zake religie
tusschen Calvinisten en Katholieken ponten
van overeenstemmiog bestaan.
Zeker kan dat.
Maar als men nit dat vaatje gaat tappen,
dan zou door dr. Knyper, indien eens Cbi-
dsezen hier te lande moohten wonen, en deze
eveneens een staatkundige party vormden,
even gemakkelijk een geloofswortel kannen
gevonden worden, die Calvinisten en Chineezen
liefelijk met elkander verbondwant alle
godsdiensten komen in sommige zaken van
het geloof met elkander overeen.
Misiohien zon het scheppend genie van
dr. Knyper zelfs in staat zga om voor eon
eventaeel bondgenootschap een geloofswortel
tusschen het Christelijk deel en het pagatis-
tiach deel der Nedorlandsohe natie te ontdekken.
Die geloofswortel is geen ernstige grond,
is meer een doekje voor het bloeden.
Want in heel ons vaderland is er geen
man te vinden, die zich over een samengaan
met de Katholieken zoo schamper en scherp
heeft uitgelaten als joist dr. Knyper.
In De Standaard schreef bij indertijd het
reeds veelvuldig geoiteerdemaar dat in dezen
tijd nooit genoeg kan aangehaald worden.
9 Door u aan Rome te koppelon, verspeelt
9gij uw toekomst, brengt ge uw goeden naam
zin opspraakverloochent ge nw volkshistorie
zen handelt ge, wat het ergste is, met uw
zbeginzel in lijnrechten strijd".
zVerre van Rome's stemmen voor owe
zoandidaten af te bedelen, paste het n veeleer
zop middelen te zinnen om die stemmen voor
zuw oandidaat te weren".
„Keurt elk overleg met Rome in
„uwe leidslieden af, waar ge die ook
„op het spoor komt. Zeg nw vertron-
„wen op aan wie u door Rome ter
„overwinning wil leiden".
Wie zóó over het Katholicisme dnrfde schrij
ven, moet, wat wij trouwens streng laken, wei
met een feilen haat jegens deze kerk be
zield zijn.
En tooh gaat bij met Rome, die daarvan
begrijpelijkerwijze goed profiteert, een bond
genootschap aan, teneinde te trachten de
liberale party te vernietigen.
Welke zedelijke waarde aan een dergelijke
ooalitie moet gehecht worden, beboeren wij
niet in het lioht te stellen.
Hiervan houden wij ons overtuigd, dat
dr. Knyper, zoodra hg kans ziet om zonder
de medewerking der Katholieken tot zjjn doel
te geraken, bij tegenover Rome dezelfde
positie van vroeger weêr zal innemen.
En dat dool is de suprematie van de
Gereformeerde Kerk.
Misschien gaat Zija Excellentie zelfs reeds
van het denkbeeld zwanger, om, als het
tijdstip daarvoor hem gunstig toeschijnt, baar
£308 tot Staatskerk van Nederland te verheffen.
Maar of onze Minister-President al of niet
van die gedachte vervuld is, dit staat bij hem
vast, de Hervormde Kerk moet er onder, en
de Gereformeerde Kerk moet, het koste wat
het wil, er boven op.
Wie dat niet iniiet, is met blindheid
geslagen.
Da pas aangenomene Hoogere Onderwijswet
is de eerste C3hrede, die tot dat doel leidt.
Men zal ons toevoegen, maar hoe komt
het dan, dat er onder de hervormde predikanten
zoovelen zijn, die vurige aanhangers van
dr. Knyper, den kansel verlaten, hun kudde
aan heir lot overlaten, en voornamelijk het
platteland afreizen, om voor het behoud van
deze regcaring propaganda te maken.
Wg kannen dit batreurenswaardig ver
schijnsel slechts hierdoor verklaren, eensdeels
dat sommige predikanten met hun éécen voet
in de Hervormde Kerk, en met den anderen
voet in de Gereformearde Kerk staan, anders-
deels dat niet weinigen onder hen de verruiling
van een politieke rol hooger stellen dan de
waarneming van hun ambt.
Rusland—Japan.
St.-Peteraburg, 22 Mei. Linewitsj seint
dd. 21 dezer: Toen op 18 Mei een door
oavalerie versterkte Russische nfdeeliog ten
oosten van den spoorweg het dorp Bjahotse
naderde, werd hij door een aanzienlijke Japan-
sche strijdmacht aangevallen, die van nit de
kolenmijnen ten iniden van Sjahotse aanval
lend optraden.
Op de Mandergnenstraat marcheerden twee
Russische afdeelingen op zonder met elkaar in
verbinding te staan en daarvan stootte een op
oen afdeeling Jspanscbe infanterie. Onze oava
lerie wierp haar achtereenvolgons uit alls
stellingen en bezette het dal van den Kaokte
en dat van den Khanda, ten westeD ven
Nansjentse. De andere afdeeling dreef de
vijandelijke eavalerie-voorposten nit Tadlose.
Het berioht over de aanwezigheid in de
baai van Hongkong en omgeving van een
groot aantal transportschepen voor de Rus
sische vloot, wijst er op, dat de schepen van
Rodjsstvensky en Nebogatof de reis naar het
noorden voortzetten en wol in de riohting van
de Pescadores en Formoea, waar zich onge
twijfeld de lang verwachte gebeurtenis ter zcj
zal afspelen, die moot beslissen over het
verdere verloop van den oorlog.
De algemeen e opinio te St.-Petersburg is,
dat de Russisobe bevelhebbers er niet aan
denken de Japansohe vloot te vermijden en
Wladiwo8tock te bereiken, sondcr den strijd
aan te binden, waar Togo en Kamimoera hen
in weerwil van de gunstige ligging der haven,
tooh ten deele zou kunnen blokkeeren. Zij
willen integendeel vóór alles voeling krijgen
met de Japanners om, ten koste van wat
ook, een zoo groot mogeljjk doel hunner vloot
onbruikbaar te makeu, teneinde aan bet
vierde eskader de suprematie ter zee in het
Verre Oosten te verzekeren.
Het zSt.-Petersburgsohe Telegraaf-
Agentsohap" berioht
Het hoogste Prijsgerecht besloot in zake
bet opbrengen van bet Eogelsebo stoomsobip
zCalohas" in don Stillen Ooeaaa door den
kruiser zGromoboi", dat het schietkatoen
verbeurd verklaard zal worden, de plaats van
bestemming dor machinedoelen door informatie
.bij de eigenaars vastgesteld, de boot met de
rest van de lading vrjjgelaten en de aanhaling
voor gerechtvaardigd verklaard zal worden.
Tokio, 21 Mei. Maarschalk Oyama meldt
de mislukking van twee aanvallen van Rus
sische infanterie en oavalerie in de riohting
van Taknmen-Weiohuanpaomen, ten Noorden
van Kaiyuan op 19 Mei.
Indië.
Aan de Deli Crt. wordt dato 26 April uit
Batavia geseind
Het lid van den Raad van Indië, F. A.
Liefrinok, is met den oontr. voor inlandsohe
zakoo op Bali, H. J. E. F. Sehwarts, naar
Badoeng vertrokken. De vorst verklaarde be
reid te zgn aan het gouvernement 5000 dollar
te loenen. Aio boete wilde hg die som niet
geven.
Do heer Liefrinok beduidde hem, dat dit
antwoord de deur diohtdeed. Het vijftiende
bataljon te Panjoe Biroe staat gereed om te
vertrekken.
Twee ge rallen van oholera met doode-
ljjken afloop hebben zich te Batavia voorge
daan.
Rusland.
Petersburg, 21 Mei. De tsaar zond het
volgende rescript aan grootvorst Nikolaas
Nikolajewitech.
Om de ontwikkeling van de strijdmachten
van het Rgk, ia overeanatemming met de be
hoeften en do middelen van den Staat te ver-
sekeron, om eenheid te brengen in de werk
zaamheid van het opperste leger- en marine-
bestuur alsmede om deze in overeenstemming
te brengen mot de werkzaamheid van andere
regearingsinstellingen, die zich bezighouden
mst vraagstukken, die de veiligheid van den
Staat betreffen, heb ik het noodig geoorde aid
een permanenten Raad voor de verdediging
van den Staat op te richten.
Ik draag de uitwerking van een wet ba-
tuffende deze instelling volgens mijne onmid
dellijke aanwijzingen op aan een oonferentie
van door mg benoemde personen onder voor
zitterschap van uwe keizorlgke hoogheid.
Aan het slot van zijn rescript spreekt de
tsaar als zgn overtuiging uit. dat de oonferentie
den haar opgedragen arbeid onder leiding van
den grootvorst zonder dralen met de nauw
gezetheid en groote opmerkzaamheid zal uit
voeren, welke de hooge beteekenia van het
institnat voor den Staat vordert.
23 Mei. Het Peteraburgscb Telegraaf-
agentschap meldt, dat de moordenaar van
grootrorat Sergius, Kalajew, heden morgen
om drie nnr werd opgehangen.
Duit.ehl.nd.
Het Salzkammergnt tot aan de Beiersche
grenzen werd Vrijdag door een hevigen bagel
geteisterd. Steenen, zoo groot all kippeneieren,
naar de Frft. Zt. mededeelt, vernielden bet
zaaisel, doodden hazen en gevogelte op de
velden en brachten ook aan de huizen be
langrijke schade toe.
België.
Te Antwerpen is de bestuurder van een
oleotrisohen tramwagen plotseling krankzinnig
geworden. Hg liet de machine met alle kraoht
werken. De wagen vloog in duizelingwekkende
vaart alle balten voorbij Maar gelukkig
werd het eind der lijn bereikt zonder dat er
iets was beschadigd of iemand ecnig letsel
had bekomen.
Do krankzinnige werd onverwjjld in verze
kerde bewering gebracht.
Wij lezon in het Hbl. v. Antw.:
Een inwoner van de onzijdig.? grensgemeente
Moresnet is groot liefhebbsr van velo-rijden
en hg wandelde aanhoudend op zgn ijzeren
paard heen en weer langs de Fransch-Belgische
grens. Al de donaniors kenden hem en her
haaldelijk voerde hg een praal ja met hen.
Zaterdag was bij weer aan 't klappen met een
douanier, terwijl hg op zgn duizend gemakjes
voortreed.
Plots viel hij en 0 ramp 1 zgn kader
botste op een scherpen steen, wat eene opening
ia de stang maakte. Daaruit spoot een straaltje
alcohol juist in 't gelaat van den douanier,
die zijn vriend ophielp. De gevolgen van dat
kleine velo-ongeluk zullon wel groot zgn,
want hij vuldo verscheidene malon daags do
stangen van den kader met alcohol en ging
het vocht elders nitgieten, aldus de inkomst
rechten ontduikend.
Vrijdagmiddag werden te Evere nabij
Brussel tijdens een onweer twoe personen op
een steenbakkerij door den bliksem getroffen.
De eene was op slag dood; de andere kon
thuis verpleegd worden.
Te Boveren (Oost Vlaanderen) werd een
landbouwer doodgeslagen. Zijn medearbeiders
spoedden zioh naar de plaats eo zagen de
kleeren van den getroffene in brand, de
eohoenen van de voeten getrokken, de sokken
van de boenen. Het hoofd droeg twee gapende
wondon; het was eeu verminkt en zwart
geslagen lijk met doorwonde borst.
Te Gent heeft eon juwelier van 61 jaar,
die zoowat een jaar geleden een aanval had
gehad van beroerte en sinds dien lioht ge
krenkt waB in de hersenen, eon treurige daad
gepleegd.
Zondagnamiddag waren de kinderen uitge
gaan. Hun tante, de znster hunner moeder,
hield de ouders gezelschap. Daar de vrouw
hevig klaagde over pijn in de voeten, ging
de tante een paar sloffen halen. Nauwelijks
was de tante weg, of de man sprong op,
greep een revolver en loste een vijftal schoten
op zgn vrouw.
Deze bleef op slag dood. Na het plegen
van zijoe misdaad ging de man, in gezelaohap
van zgn hond ja, naar het politie-bnreau om
zich gevangen te geven.
Steeds heeft tueechen de eohtgenooten de
beste harmonie geheerscht. De man is aan
gehouden en zal door een geneesheer onder
zocht worden. Zgn vrouw was 58 jaar.
Nabg Tourneppa is een jachtopziener
dood in het bosch gevonden met een schot
in den baik. Hij had zijn geweer, waarvan
twee kogels waren afgeschoten, nog in de
hand. De dader, blijkbaar een strooper, had
zgn eigen geweer uit elkaar genomen en toen
weggewori ?n. Men heeft hem nog niet gevonden.
Dezer dagen is te Antwerpen aan
gehouden H. H. 't T., vroeger st&tionsohef
van de Dedemavaarfceobe Stoomtram te Zwolle.
Op Zaterdag 10 September 1904 bleek, dat
bg heimelijk zgn post had verlaten en dat
met hem verdwenen waren f 1275 aan bank
en mnntpapior. Bg onderzoek bleek toen,
dat hij den vorigen avond per naohtboot naar
Amsterdam was vertrokken, alwaar hij eohter
niet te viuden was. Later beeft men hem nog
te Haarlem en in Den Haag gezien, waarna
hg spoorloos is verdwenen.
Hij zal vermoedelijk van Antwerpen naar
Zwolle worden uitgeleverd.
Nederland.
Meppol, 21 Mei. Dezer dagen werd melding
gem takt van het vinden van een postzak met
f 60.000 door een eerlijken wisselwachIer.
De Meppeler Ct. sohrijft echter, dat het geval
zich aio volgt heeft toegedragen
Op het station Meppel is Woensdagavond
uit den Frieschen troin (laatsten trein), een
postzak uit het postrijtuig naast of tussohon
de rails gevallen, alzoo niet aan den kant
van het perron. Dat die postzak een waarde
inhield van f 60 000 is niet bekend.
De trein-bestellers bemerkten, toen de trein
Meppel reods had verlaten, hun verlies. In
middels had de etationechef te Meppel reeds
draadbericht naar Zwolle gezonden omtrent
het vinden van den postzak.
De treinbesteliers deden telographisoh ver
zoek den zak te deponeeren aan het post
kantoor te Meppel, ea beiden, in het holle
van den caobt oon rij wiel burende, fietsten
naar Meppel om den zak te halen. Des nachts
te 2 uur vertrokken ze weer op hunne wielen
om op tijd te zjjn voor den vroegtrein te
Zwolle, opdat in de verzonding geen vertraging
zou ontstaan.
Hilversum, 22 Mei. Alhier wilde Zondag
middag het twaalfjarig dochtertje van Gallen-
bacb, wonende in de Eemaesserstraat, op het
kooktoestel pap voor hare moeder koken.
Nadat zij bet toestel had aangestoken, liet
zij de nog brandende lucifer op den grond
vallen, waar een met petroleum gedrenkt
papier lagdit geraakto daardoor in vlam,
hetgeen zich aan hare kleederen mededeelde.
Ia een oogwenk tijd stond het meisje ia volle
vlam.
De politie was spoedig bij de hand en braoht
haar in deerniswekkenden toestand, met brand
wonden over het gehoelo lichaam, naar de
R.-Kath. Ziekenverpleging. Haar toestand is
niet zoader gevaar.
Utrecht, 20 Mei, Door de politie te De
Bilt werd in een graanakker nabg Watersteeg
aldaar een persoon aangetroffen, die druipnat
bloek te zjjn. Hij werd medegenomen naar
de politiewacht, alwaar hij mededeelde, dat
hij in den afgeloopen naoht was uitgeweest
met twoe soldaten nit Utreoht, dat een dezer
bom dien morgen, na hem zgn horloge te
hebben ontnomen, tot 2 maal toe kopje onder
had gedompeld, doch dat hij zich door
zwemmen telkens had weten te redden.
Onmiddellijk werd door den gemeente-veld
wachter en den rijksveldwachter een onder
zoek ingesteld en weldra waren twee personen
opgespoord, die gezien hadden hoe in de
gracht van hot fort Voordorp-Blauwoapel het
boven omschreven tooneel zioh afspeelde. Nog
denzelfden avond werden de beide militairen
in arrest gestold. Op één hunner werd het
horloge gevonden en in beslag genomen.
's Gravenhage, 22 Mei. Een zeker tot
dusver niet voorgekomen merkwaardigheid is,
dat thans bij het regiment grenadiers en jagers
alhier in garnizoen als gemeen soldaat voor
de eerste oefeningen onder de wapenen is
