ZIERIKZEESGHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 20 Mei 1005.
I f.
(525 i e r i It z e e s c li e
Courant).
Eerste Blad.
Onveiligheid Vaarwater.
De gpoote strijd.
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad sa Provincie.
Yersohgut DINSDAGDONDERDAG »n
ZATERDAG.
Oe prjjs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië en*, renend ing
mii per week, f 10,per jaar.
61tie JAARGANG. No. 8167.
root*
Directeur i f\7. DE! LOOZH.
Redacteuren: FRÏNKEL-
WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënran 13 regela 30 Cts.
meerdere regela 10 Ota.kannen uiterlijk tot dei
Maan dage, Woensdag b en Vrgdaga middagi
2 are besorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend,
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuilhaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fbünkel, Meetstraat 3S6, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
De BURGEMEESTER vau Zierikzee brengt de volgende
berichten betreffende Schietoefeningen ter kennis van
Zeevarenden, die daarby belang kunnen hebben, t. w.
Wrakton is van toptoeken voor-
aden. Thasos. Zeegat van
Terselielling. (2de District).
Volgens mededeeling van den Inspecteur over het Loods
wezen is de wrakton by het wrak van bet ss. »Thasos'
voorzien van een groene raan als topteeken Ligging
ongeveer: 53» 25' 45" NT. en 0» 17' 20" 0.1 (5* 10*
24" OJ. volgens Greenwich).
Schietoefeningen op de Haraaeus.
Beedo van Texel. (3de District).
Volgens mededeeling van den Minister van Staat,
Minister van Oorlog, zullen op 14, 15, 16 en 17 Juni
1905 en zoo noodig op volgende dagen schietoefeningen
worden gehouden van het fort op de Harssens.
Er zal gevuurd worden met kanonnen van groot kaliber
(30 c.M.), bij welk vuur de reede tot op een afstand
van 9000 M. van het fort als onveilig moet worden
beschouwd en met kanonnen van klein kaliber (6 c.M
bij welk vuur de reede tot op een afstand van 4500 M.
als onveilig moet worden beschouwd en waarby geen
vaartuigen ten behoeve der veiligheid worden uitgelegd.
Op de dagen, waarop gevuurd wordt, zal eene roode
vlag van het lort waaien van minstens één uur vóór
den aanvang der oefening, alsmede gekleurde vlaggen,
aangevende de richtingen waarin gevuurd zal worden.
Bovendien zullen op die dagen groote waarschuwings
borden worden geplaatst aan den ingang der haven en
op de batterij Vischmarkt, vermeldende in welke rich
ting dien dag gevuurd zal worden, terwyl nabij het
Torpedo-magazyn en aan den ingang der haven borden
zullen worden geplaatst, waarop is aangegeven de be-
teekrnis der bovenbedoelde gekleurde vlaggen als volgt:
rood en witte vlag beteekent Noord, wit en zwarte vlag
Noord-Oost, zwarte vlag Oost.
De data der schietoefeningen zullen nader in enkele
plaatselijke bladen aangekondigd worden.
Zierikzee, den 18 Mei 1905.
De Burgemeester voornoemd,
CH. W. VERMEL1S.
Om de tier jaren treden volgens grond
wettig voorschrift de leden der Tweede
Kamer gezamenlijk af, leggen het hnn
opgedragen mandaat van volksvertegen
woordiger in handen der kiezers, welke hen
afvaardigden, die dan te beslissen hebben,
of zij hen herkiezen of vervangen zullen
door anderen, die in hnn oogen beter de
belangen van het Nederlandsehe volk znllen
behartigen dan door hen io het verstreken
vierjarig tijdperk geschied is.
De noodzakelijkheid en het nnt van deza
grondwettige bepaling behoeven wij niet io
het lioht te stellen.
Voor een ieder zullen die wel duidelijk zijn.
Wij wemchen er alleen dit van te zeggen,
dat zjj tot gevolg heeft, dat door de
natie voortdurend controle wordt geoefend
op den wetgevenden arbeid van onze volks
vertegenwoordiging, een controle, die, als de
vierjarige parlementaire periode verstreken
is, haar nitwerking heeft, en haar praktische
toepassing bij de stembus vindt.
Toen in 1901 -de Tweede Kamer omging,
en ook de zetel van Ziorikzee, vooral dgor
bet schennen met de Leerplichtwet, op het
aambeeld waarvan de anti-revolntionaire woord
en penvoerders met groote liefde hamerden,
voor de liberale partij verloren ging, spoorden
wij in een hoofdartikel onze partijgenooten
aan, nn de strijd volstreden was, tegenover
onze staatkundige tegenstanders geen animosi
teit te betoonen,
»Er heersohe", schreven wij, «tnssohen alle
bewoners, tot welke staatknndige of kerkelijke
partij zij ook mogen behooren, vrede".
«Vrede na strijd, om met gezamenlijke
kraoht te kannen arbeiden aan het groote
doel, dat ona allen vereenigt, aan de
bevordering van het algemeen welzijn".
Wij waren das blijkbaar niet met onvrien
delijke gevoelens tegenover de meerderheid
der volksvertegenwoordiging, en het nit haar
boezem voortgesproten kabinet-Kuyper bezield.
Wij zonden, indien ons orgaan ook buiten
het verkiezingstrgdperk politieke klenr bekende,
or.s dan ook beslist van een oppositie qnand
méme onthouden hebben.
Integendeel, de eerbied en bewondering,
die wij voor het maohtig genie van dr. Koypar
koesterden, zonden ons er veeleer toe gedreven
hebben de daden van dit Ministerie met wel
willendheid af te waohten.
Hoewel wij ons das bislden buiten den
politieken strijd, en zwegen, zoo hebben wjj
tooh met stijgende ontstemming de daden van
dit Ministerie gevolgd.
Ja het kostte ons wij willen dit gaarne
bekennen vaak groote moeite in dit zwijgen
te volharden.
Maar nn het tijdstip gekomen is, waarop
het Nederlandsehe volk aan zjjo vertegen
woordigen en bewindslieden zal vrsgen, wat
hebt gij in de vier jaren, waarin gij den staf
der heerschappij voerdet, voor de natie gedaan,
nn behoeven wij niet langer de stem in ons
binnenste, die vaak van verontwaardiging trilde,
te smoren, maar zullen haar laten spreken,
duidelijk en onomwonden.
De groote grief, die wjj tegen deze regeering
hebben, is, dat zij de nationale eenheid van
ona volk schromelijk miskend heeft. Zij beeft
ons volk vaneen gescheurd, scheiding en onder
scheid gemaakt, en zieh in sohier al haar
handelingen geplaatst op een zniver partij
standpunt.
In stede van zich boven dat standpunt te
ver he ff an, gelijk haar plicht was, en sieh uit
sluitend te laten leiden door de zucht het
algemeen welzjjn te bevorderen, heeft zij
slechts de belangen der partijen gediend
waaruit zij is voortgesproten.
Wij wjjzen op de Hoogere Onder wijs wot,
waardoor tot schade van het universitair
onderwijs de Gereformeerde Kerk in een
bevoorreohte positie komt.
Wij wijzen op de Onderwijsnovelle, waardoor
tot nadeel van de openbare sohool, op het
behond waarvan het grootste deel der natie
den hoogsten prijs stelt, en tot Bohade van
deugdelijk onderwijs, de bizondere scholen der
anti-revolntionairen, en de kloosterscholen der
katholieken opnieuw nit 's lands schatkist
flink gestennd worden.
Wij wijzen op de partijdige benoemingen,
waarnit men bespeurt, dat niet meer gevraagd
wordt, wat weet gij, of op welke verdiensten
kant gij bogen, maar dat alleen den doorslag
geeft het antwoord op de vraag, of men al
of niet een partijgenoot of geestverwant van
dr. Knyper is.
Zoowel dus de betreurenswaardige partij-
wetten als de lakenswaardige partijbenoemingen
nopen ons stelling te nemen tegenover doze
regeeringsmannen, die, verlooohenend het a b o
van ons staatsrecht, getoond hebben, dat zij
niet zijn een nationale regeering.
Daarbij komt, dat dit Ministerie wel in de
Troonrede van 1901 veel beloofd heeft, msar,
nn de bAlans wordt opgemaakt, blijkbaar
weinig tot stand heeft gebraoht, hetgeen zelfs
door onze politieke tegenstanders erkend wordt,
die dit evenwel wijten aan de linkerzijde
want deze maakte zioh, volgens hen, aan
breedsprakerigheid en obstrnotie schuldig.
Wij prijzen het in de mannen van de
linkerzijde, dat zij zioh met hand en tand
verzet hebben tegen wetten, die zij een ramp
voor ons land aohttenwij prijzen het in hen,
dat zij wetsontwerpen, waarvan bijkans geen
1 artikel deugde, (men denke sleohts aan de
I drankwet), door amendementen hebben getracht
te verbeteren; wij prijzen het in hen, dat zij
niet slaafs en gedwee, zooals de reohterzijde,
die met dit Ministerie door dik en dan ging,
dr. Knyper volgden.
Gewezen wordt door onze tegenstanders op
verschillende gereedgemaakte wetsontwerpen
van dit Ministerie, die onafgedaan blijven
liggen, daarmede willend betoogen de legisla-
tieve werkkracht van dit bewind.
O sanota simplioitasl
Weet men niet, dat de menseh wordt
beoordeeld naar zjjn daden, en niet naar agn
voornemens, naar hetgeen hg tot stand heeft
gebracht, en niet naar hetgeen hij tot stand
wil brengen?
Dit geldt op handelsgebied voor den koop
man, op wetenschappelijk terrein voor den
geleerde, en op politiek gebied voor den
staatsman.
Wij liberalen vragen, welke wetten van
dit Ministerie afkomstig staan in het Staat&blad,
en wij bekreunen ons niet om de wetsont
werpen in de ministeriëele portefeuille.
Zoowel dus om hetgeen deze regeering
deed, als om hetgeen sij in gebreke bleef te
doen, heeft dit bewind in de verste vei te
niet aan de verwaohtingen van de natie beant
woord, verwachtingen, die men redelijkerwgse
mocht koesteren.
■ederland.
Vriezen veem. Naar wg vernemen heeft
Hare Majesteit de Koningin etn bedrag van
f 1000 doen toekomen aan den burgemeester
dezer gemeente, ter leniging van don meest
dringenden nood in deze zoo zwaar getroffen
gemeente.
Amersfoort, 18 Mei. Het meer dan
ergerlijke optreden van mr. Sybrandy alhier
wekt inlk een algemeenen afkeer, dat de
anti-revolntionnaire kieaveresnigiog, tegen
Donderdagavond bijeengeroepen, een motie
zal behandelen om het optreden van mr.
Sybrandy af te keuren, 't Doet weldadig aan,
dat ten mioste de eigen partggenooten niet
van de lengentaal van mr. Sybrandy willen
weten.
Dordrecht, 17 Mei. De landbouwer Van
Pelt, aan den Zuidendgk nabij Smitahoek,
beeft gisteren op trenrige wijze een merrie
met veulen verloren, 'a Middags omstreeks 4
uur viel het hem op, dat die dieren, welke
kort te voren nog vreedzaam in de weide
graasden, als bezeten ronddraafden. Terstond
begaf hij sich daarheen om do oorzaak daar
van na te gaan, maar het was reeds te laat.
Bij zijn komst lagen de beide paarden op den
grond, geheel overdekt met bijen, die nit de
hem toebahoorende korven op de dieren waren
neergestreken en hen zoodanig hadden ge
stoken, dat hnnne lichamen geheel waren
opgezwollen. Dadelijk werden de bijen ver
jaagd en de paarden naar den stal gebracht,
maar geen hulp mocht meer batenhet
bijengif had reeds een eind aan hnn leven
gemaakt.
Sommelsdijk, 19 Mei. Alhier trad
Woensdagavond in een zaal van het «Hotel
Spée" als spreker op mr. R. J. H. Patgn,
de candidaat in dit*district van de liberalen
en de vrij zinnig-demokreten voor de Tweede
Kamer. De talentvolle redenaar, die een
boeiende, wegsleepende staatknndige rede
hield, oogstte van het talrijk anditorinm
daverenden bijval.
Zierikzee, 18 Mei. Heden vergaderde
alhier in de Concertzaal de Centrale Liberale
Kiesvereeniging. De voorzitter, mr. A. J. F.
Fokker, deelde in zijn openingswoord mede,
nadat de notnlen door den heer Van Vessem
waren voorgelesen, dat deze vergadering belegd
was naar aanleiding van het ontslag, dat
mr. J. C. van der Lek de Clercq als Statenlid
op een ongelegen tijdstip genomen heeft. Hij
kent de beweegredenen niet, die den heer
Van der Lek de Clercq tot dit ontslag genoopt
hebben. Of de grond gezocht moet worden
in de omstandigheid, dat de heer Van der
Lek de Clercq is toegetreden tot de Nationaal-
Historisohe partij, hij weet het niet. Maar
welke de redenen ook zij, dat zal men één-
Earig erkennen, dat wij in hem verliezen een
oogst verdienstelijk Statenlid, die in de ver
gadering der Provinoiale Staten gedurende de
jaren, dat dit district door hem vertegenwoordigd
werd, zieh niet beperkte tot de behartiging
dor belangen van Schouwen—Dniveland, maar
de generale Zeeuwsohe belangen bevorderde.
Door al zijn geestverwanten en zelfs door
hen, die tot zijn staatkundige tegenstanders
behooren, wordt erkend, dat hg in de Prov.
Staten de man was, die daar op de reohte
plaats was. (Applaus).
Wg staan, vervolgde de voorzitter, aan den
vooravond van eea gewichtige gebeurtenis,
die wij bij deze candidaststelling niet uit het
oog mogen verliezen. Niemand onzer weet rog
met eenige zekerheid te zeggen, wie als de
candidaat voor de Provinciale Staten nit de
stemming zal te voorschgn treden. Maar wie
van de twee mannen het ook zijn moge, laten
wg ons allen voornemen hem, als de beslissing
gevallen is, éénparig te steunen. Doen wij
dat niet, dan brengen wij groot nadeel aan
de liberale party toe.
Hierop werden de procesien-verbaal der
gehondene stemmingen in de verschillende
kiesvereenigingen voorgelezen, waaruit bleek,
dat 136 stemmen op mr. Moolenhnrgh, 104
stemmen op mr. Van der Vliet en 1 stem
op dsn heer Ch. W. Vermeys waren uitge
bracht. Het resultaat der stemming van de
afgevaardigden was, dat mr. Moolenburgh
30 stemmen op zioh vereenigde en mr. D.
van der Vliet 19 stemmen, terwijl 2 stemmen
in blanco waron uitgebracht.
De voorzitter sprak de verwachting uit, die
hg reeds bij de opening der vergadering had
uitgesproken, dat nu mr. H. C. Moolenburgh
door de stemming sla candidaat is aangewezen,
alle vrijzinnigen al hnn krachten zullen aan
wenden om mr. Moolenburgh gekozen te
krggen.
Het woord wordt door den heer J. van
der Vliet gevraagd, die nit naam van mr. D.
van der Vlist de volgende verklaring aflegt.
Hij betuigt zgn hartelgken dank aan allen,
die hem candidaat hadden willen stellen bij
deze verkiezing. Nn mr. Moolenhnrgh candidaat
der Contrale Liberale KiesvereenigiDg is ge
worden, wenscht bij, gelijk van zelf spreekt,
beslist ditmaal niet meer in aanmerking to
komen, en noodigt bij allen, die hem als
candidaat hadden willen stellen, nit thans met
alle kracht de candidatuur van mr. H. C.
Moolenhnrgh te steunen.
Nadat een lid zjjn afkouring bad te kennen
gegeven over een bepaalde advertentie contra
mr. Moolenburgh in de Nieuwsbode, en de wensch
werd uitgesproken, dat dit zioh niet moge
herbalen, werd do vergadering door den
voorzitter gesloten.
Ia de Donderdag j.l, gehouden ver-
gaderiog der Afdeeling Zierikzee van bet
Algemeen Nederlandsoh Werklieden-Verbond
is o. a. besloten de candidatour van mr. R. J. H.
Patgn te steunen.
De Afdeeling gaat flink voornit, en telt
thans 40 leden.
Wij vestigen de aandacht van partg
genooten cn geestverwanten op het uitstekende
Propagandaboek voor de verkiesing van 1905,
«Wat willen de Vrijzinnigen". Dit boek, 151
bladzijden tellend, bevat artikelen van de
voormannen uit de liberale partg. Wij noemen
slechts Goeman Borgesius, De Louter, Roessingh,
Ketelaar, enz. De prijs van dit boek, waarin
bijkans alle onderwerpen behandeld worden,
die op den hnidigen politieken strijd betrekking
hebben, is in den boekhandel sleohts 5 oent.
Franco per post kost het 10 oent. De uit
gever is C. Misset te Doetinohem. Men eohaffe
zioh dit werk aan.
De Zeeuwsohe «Spoorboot No 2" onder
gaat nn op de werf der «Sohelde" aan machine
en ketel de noodige herstellingen.
Bg Kon. beslnit is de heer L. van Ea
benoemd tot bnrgemeester der gemeente
Soherpenisse. 4
Op verzoek is eervol ontslagen als
hulpslnismeester aan de Oranjesluizen te
Schellingwonde H. Keating aldaar en benoemd
als zoodanig H. de Jong te Hansweert, met
eervol ontslag als hnlpelnismeester aan bet
kanaal door Zuid-Bevel and te Hansweert.
Zonnemaire, 17 Mei. De door de anti-
revol. kiesvereeniging belegde vergadering,
waarin als spreker zou optreden de weleerw.
heer Klomp, pred. der Ned. Herv. kerk, heeft
gisterenavond plaats gehad. Zoowel nit deze
als nit de omliggende gemeenten was men
opgekomen om de vraag «Rechts of Links"
to beantwoorden. Ongeveer 100 personen
waren aanwezig. De heer Ringelberg, leider
der soo.-dem. partg te Brouwershaven, trad
met spreker in debat.
Brouwershaven, 19 Mei. Donderdagavond
trad alhier in het «Hotel Kloet" voor een
talrgk publiek op dominéé W. Bax van
I Zaandam, met een rede, waarvan het onder
werp w&s «Christus of Marx". Van deze
rede, die indertgd ook te Zierikzee werd
uitgesproken, hebben wg toen een vrg uitvoerig
verslag gegeven. Een relaas wederom van
deze rede te geven aebten wg overbodig.
Alleen wenschen wg mede te dealen, dat de
vergadering door den voorzitter der afdeeling
Brouwershaven der S. D. A. P. geopend
werd, die den spreker inleidde en het
anditorinm, waaronder ook eenige dames, een
hartelgk welkom toeriep. Van de gelegenheid
tot debat werd door niemand gebrnik gemaakt.
Na de pauze vond spreker nog gelegenheid
de redenen uiteen te zetten, die hem er toe
bewogen hadden tot de S. D. A. P. toe te
treden. De vergadering werd door den voor
zitter met een woord van dank aan den
geaohten spreker, wien een warm applaus
ten deel viel, gesloten.
Dreischor. Woensdagavond hield de heer
Klomp, Herv. predikant to Wassenaar, in
het lokaal van D. v. Blooie een rede, die
door een talrgk publiek werd bggewoond.
Spreker had tot onderwerp: «Rechts of
Links".
Besproken werden de beginselen en het
ontstaan der anti-rev. partg en de verschillende
politieke partgen, die men aan de rechter-
zoowel als aan de linkerzgde aantreft.
Van de gelegenheid tot debat of het stellen
van vragen werd geen gebrnik gemaakt.
Deze week arriveerde hier schipper
J. Vermeulen met een lading steenkolen,
ongeveer 3900 H.L. Hot schip, groot 328
ton, kwam hier in één tg bg gewoon hoog
water in de haven, een bewgs, dat de toestand
van onze haven veel verbeterd is, daar bet
vroeger meermalen gebeurde, dat een schip,
van veel kleiner afmetingen, met veel moeite
binnenkwam.
Bovengenoemd schip is, voor zoover bekend
is, het grootste, dat hier ooit binnenkwam.
Nieuwerkerk, 16 Mei. Uitgenoodigd door
de Centrale Anti-Revolutionaire Kiesvereeni
ging te Zierikzee trad Maandagavond voor
eon goed bezette zaal op de WelEerwaarde
heer de. Klomppredikant te Wassenaar.
De heer Baetmeger van Bruinisse opende de
vergadering met gebed, en leidde den spreker
in, die in een rede, welke twee uren duurde,
en zich door kalmte en bezadigdheid onder
scheidde, het anti-revolutionaire standpunt
uiteenzette. In den loop van zijn rede drukte
spreker zgn toehoorders, die voorn&melgk uit
anti-revolutionsiren bestonden, vooral op het
hart reoht door zee te gaan, mot geen
enkele onwaarheid den strijd te be
zoedelen en geen lengens te gebruiken
om iemand over te halen. Van de
gelegenheid tot debat werd door de weioige
liberalen, die aanwezig waren, geen gebruik
gemaakt. Met dankzegging en gebed werd de
vergadering gesloten.
Nienwerkerk. Dit jaar zgn aan de beurt
van aftreden als leden van den gemeenteraad
de beeren A. Mol (wethouder), C. van Oeveren
(wethouder), en D. A. Labrgn.
Sirjansland, 18 Mei. Door de Kerkvoogdg
en Kerkeraad der Ned. Herv. gemeente alhier
is een Igat ter inteekening nedergelegd, ten
einde een ieder in de gelegenheid te stellen,
hierop te teekenen, om den weleerw. heer
ds. J. H. C. Kamsteeg als blgk van hoog
achting en waardeeriog een huldeblgk aan te
bieden ter gelegenheid van zgn huwelijk.
Bruinisse. Door de Kiesvereeniging
«Burgerplicht" alhier was candidaat gesteld
voor de Provinoiale Staten de heer mr.
D. van der Vliet.
Stavenisse. Vanwege den A. N. W. B."
is alhier achter de kerk, bg het begin van
den weg naar St.-Maartensdgk, een ijzeren
wegwgzer met 2 armen geplaatst. Duidelgk
geeft bg den weg, met den afstand in K.M.,
naar de nabgliggende plaatsen aan. «Dank
baar, maar niet voldaan". Daar er ook zeer
veel vreemden van den anderen kant, hetzg
met één der vele booten, die hier dagelgks
aanleggen, hetzij over Vossameer en Sint-
Annaland, hier komen, zuu het tenminste even
gewenseht zijn, dat er een dergelgke wijzer
aan den anderen kant van het dorp werd
geplaatst. Missohien zal ook deze wensch nog
wel eens bevredigd worden.
St.-Maartensdijk, 18 Mei. In de gisteren
gehouden vergadering van ingelanden van hot
vrge waterschap «St.-Maartensdgk" werd
behandeld bet pnnt stoombemaling, naar
aanleiding van het daarvan opgemaakt verslag.
