ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Dinsdag 9 Mei 1905. RECLAMES. HONDENBELASTING. NIEUWSTIJDINGEN. (525 i e r i Is. z e e s c h. e Courant). Verachgnt DINSDAG, DONDERDAG «i ZATERDAG. De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post f 1,60. Noord-AmerikaTransvaalIndië ens. verzending eens per week, f 10,— per jaar, 61ste JAARGANG. No. 8152. Dlreoteurj A, T. DB LOOZEl Redacteuren: I A" HtANKEL. J. WAALE, alleen voor het binnen- en bnitenl. nieuws. Advertentiënvan 13 regels 30 Cts. meerdere regels 10 Cts., kannen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags middags 2 ure besorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee. Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fhünkfx, Meektraat 3S6, Zierikzee. 15 regels 75 cts. Elke regel meer IS cts. Diklto zwnro zulg-olingjen dikwijls aan hardlijvigheid en schreien uren lang, zonder dat men er de oorzaak van kan vinden. Deze kinderen krijgen doorgaans te veel koemelk, die zich in de maag tot groote klonters ophoopt, waardoor een hevige gisting in de ingewanden ontstaat die het lichaam hevig doet opzwellen, de kinderen door de opgezetheid lastig maakt en doet schreien. Door er Kufoke's Kimlcr- meel met water gekookt bij te voegen, verkrijgt de koemelk in de maag van het kind eene lij q vlokkige stremming, die voor de maagsappen meer toegankelijk is, en op de gisting in de ingewanden een genees- krachtigen invloed heeft, zoodat de opgezetheid geheel verdwijnt, de kinderen rustig worden en een geregelde stoelgang volgt De Drukkerij van R. W. J. OC11T- MAN, Papiermagazijn, Appelmarkt, is speciaal ingericht voor klein goedkoop Drukwerk, als: VisitekaartjesHuwe- lijkskaarten, Nota's, Kwitantiën, Enveloppen, Adressen, Briefhoofden, Briefkaarten, Sigaren zakjes, Banketzakken, enz. Net werk, tot de laagste prijzen. Houders van honden worden, ter voorkoming van kosten en onaange naamheden, er aan herinnerd, dat hunne aanslagen over 1905 vóór doll X 3 M o 1 a.s. moeten zijn betaald. Zierikzee, 8 Mei 1905. De Gemeente-Ontvanger, LEGEMAAT. Kazernementskmds. De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee maken bekend, dat de Commissie van beheer van het Kazernementsfonds rekening en verantwoording zal doen van haar beheer over het jaar 1904 op Vryrins; den ltï NXoi e.k^ des namiddags te 3 uur, in een der lokalen van het Raadhuis, en roepen alle gerechtigden tot dit Fonds op, daarbij tegenwoordig te zijn. Zierikzee, den 8 Mei 1905. De Burgemeester en Wethouders voornoemd, CH. W. VERMEZJS, Burgemeester. JAN SNELLEN, Secretaris. Staatkundige rede van mr. R. J. H. Patijn. Zaterdagavond trad alhier in de concert zaal ale spreker op de candidaat der Centrale Liberale Èieevereeniging, mr. R. J. H. Patijn, administrateur der Generale Thesaurie te 's-Gravenhage, en lid der Provinciale Staten van Zaid-Holland. Bij zijn binnentreden in de stampvolle zaal werd hij met een levendig applaus begroet. Mr. A. J. F. Fokker, voorzitter van de Kiesvereenigingopende de vergadering. Hij geloofde uit naam van alle vrijzinnigen te mogen verklaren, dat met verlangen het oogenblik is tegemoet gezienwaarop de candidaat der vrijzinnige partgen hier in ons district zou optreden, de candidaat, die met groote eendrachtigheid en buitengewone één stemmigheid als zoodanig gesteld is. Hg heet hem hier hartelijk welkom, daarbij uitsprekend den innigen wensch, dat het gelukken moge, dit district, dat in 1901 voor de vrijzinnigen verloren ging, thans in Juni te heroveren. En mocht meu in die herovering slagen, dan hoopt hij, dat mr. Patijn den zetel, die zoo langen tijd door wijlen Van Kerkwijk werd ingenomen, tot in lengte van jar on moge bezetten. (Applaus). Hierop was het woord aan den heer Patijn. Na in eene korte inleiding een persoonlijk woord met betrekking tot zijn oandidatuur te hebben gesproken, ging Bpreker over tot de behandeling van zijn onderwerp: »De stembusstrijd, die ons wacht". Het betoog bestond nit twee deelenWaarom zijn wij tegen deze regeering? Welke wettelijke maatregelen zijn te wachten, indien het tot een over winning der vrijzinnigen mocht komen? In de eerste plaats deed spr. do tegenstelling tnssohen de ongewoon vele beloften en den ongewoon sohralen oogst van dit Kabinet uit komen, en wees daartegenover op de resultaten van den arbeid van het miniaterie-Pierson Borgesins. Ook de hoedanigheid van het weinige, dat tot stand kwam, viel, van vrijzinnig standpunt, niet to prijzen. De H. O. wet is een onrechtmatige bevoor rechting van dr. Kuyper's Vrije Universiteit, welke instelling, haren naam ten spijt, de onderwijsinrichting ia der onvrijheid. Besliit werd ontkend, dat het bij deze wet ging over de keuze vóór of tegen het Christelijk beginsel. Tal van rechtzinnige Christenen waren tegen die wet. Do H. O. wet is niets dan de kroon op het werk der doleantie. Naar aanleiding der lager onderwija-novelle zette spr. zijn standpunt in zake de lagere school uiteen. Had men, in plaats van het openbaar onderwijs voortdurend verdaoht te maken en tegen te werken, gezamenlijk eerlgk gestreefd naar het wegnemen der bezwaren daartegen, dan had onze openbare school de ééne nationale school voor ons volk kunnen worden. Zooala de toestanden zich ontwikkeld hebben, is dat droombeeld echter onbereikbaar geworden. Nu moeten de vrij zinnigen ook traohten het bizonder onderwijs aan zijn doel te doen beantwoorden, des noods met losmaking van de koorden der beurs. Maar sleohts onder twee voorwaarden: dat waarborgen worden geschonken voor deugdelgk onderwgs, en dat het niet zij toegelegd op ondergang van de openbare school. De novelle voldoet aan geen dezer beide voorwaarden. Met dia wet zal voor millioenen uit de schat kist de volksontwikkeling worden geschaad. Onstaatkundig is het, dat door regeering en meerderheid geen acht wordt geslagen op de doorslaande bewijzen, dat ook onder de ver schillende fraotiën der vrijzinnigen velen worden gevonden, dio bereid zijn aan de bezwaren der rechterzijde in zake het onderwgs een goed eind weegs tegemoet te komen. Over de quaestie van bescherming wilde spr. niet uitweiden. Hij wees er slechts op, dat in ieder geval de landbouw, de schipperij en de visscherij daardoor ernstig zullen worden benadeel!, wat in het bizonder ia het district Zierikzee, waar men van die takken van volksbestaan moet leven, wel mag worden overwogen. Uitvoerig stond spr. atil bij de antithese •vóór of tegen den Christus". Bij ontkende, dat de vrijzinnigen zich tegen den godsdienst zouden keeren. Was dat waar, dan stond spr. hier niet als liberaal candidaat. Met groote helderheid zette spr. uiteen, dat de lenze »vóór of tegen den Christus" voor onze politiek onwaar is, omdat bijna ons geheelo staatsleven ligt op het terrein der nentrale zóne, eo juist het ander terrein, ten aanzien waarvan vroeger de anti-revolutionairen beweerden, dat het het godsdienstig bowustzgn der natie raakte, door dit ministerie wordt gemeden. Ook voor de lagere sohool is het onjaiat, dat het geloof protestanten en roomschen vereenigt. Moeten de protestanten kiezen tusschen de openbare school en de roomsche school, dan zenden zij hnn kinderen naar de openbare school, en niet naar die v»n den bondgenoot. De roomschen evenzeer. Wat de rochtsrzijde op dit gebied fjheidt, is het geloof: wat baar vereenigt, de gemeenschappelijke begoerte naar subsidie, niet voor de ééne christelgko school, die niet bestaat ten onzent, maar ieder voor zijn eigen school. De leuze van dr. Kuyper is tevens verderfelijk, omdat zij onberekenbaar veel nadeel doet aan den waren godsdienstzin, en blijkens de geschiedenis niets een volk zoozeer in zioh zelf verdeelt, als wanneer godsdienstige geschilpnnten worden gemaakt tot staatkundige veeten. Met citaten van verschillende voor mannen der anti-revolutionairen, o.a. van dr. Knyper en ds. Talma, toonde spr. aan, tot welk laag peil het openbaar leven ten onzent reeds is gedaald onder den invloed der ver derfelijke leuze van de tegenpartij. De coalitie is niet een gevolg van het beginsel, dat in die leuze heet te zijn uitgesprokenmaar omgekeerd de lenze is een uitvloeisel van de politieke noodzakelijkheid om met de katholie ken een coalitie aan te gaan. Het ergerlijke daarbij is, dat de naam van den Christus gemaakt wordt tot een wapen in den strijd om de macht in den Staat. Het gedeelte der rede betreflende de antithese gotuigde van een zeer hooge opvatting zoo van het godsdienstig als van het staatsleven. In het tweede deel van zijn betoog zag de spr. zioh door den tijd verplicht zioh zoor te bekorten. Hij schetste de vrijzinnige fcactëa als geplaatst niet alleen tegenover de olerioalen, maar ook tegenover de sooialisten, en deed scherp uitkomenwat ons van de socialisten scheidt: de liefde voor het Huis van Oraoje; de erkenning voor onafzienbaren tijd van den eigendom ah den occonomiechen grondslag van onze samenlevinghet principieel verwerpen van elk revolutionair bedrijf. De vrijzinnigen moeten hun standpunt verdedigen tegelijk naar rechts en naar licks; sg zijn de dragers van den geleidelijken vooruitgang. Eene groote partg, die zioh op dat standpunt stelt, kan eene Bohoone toekomst hebben. Maar dan is noodzakelgk, d t .nen er in bernat, dat de vrgzinnigen hebben een voorhoede, waartoe de meest vooruitatrevenden behoorer, een hoofdmacht, vormende het gros van het legeren ook een achterhoededie vaak nuttige oritiek kan oetenen. Spr. kwam met nadruk voor conoentratie der vrgzinnigen op. Hierop ging spr. het program van actie van 21 Januari na, bg elke paragraaf eene korte kantteekening plaateend. Ten aanzien van het blanco-artikel wees hg er op, dat het op dit oogenblik niet gaat om het kiesrecht zslf, dooh sleohts om den wetgever de vrgheid te verleenen, aan het kiesrechtvraagstuk de oplossing te geren, die in 's lande belang en in verband met tgd en omstandigheden de juiste zal voorkomen. Art. 80 der grondwet is zeide hg van alle zgden veroordeeld: het blanco-artikel sinds 20 jaren en langer door do bekende voormannen juist van de oud-liberalen bepleit. Allerminst was er dus aanleiding ter z»ke daarvan de eenheid van aotie ia de vrgzionige gelederen te verbreken. Met een welsprekend, geestdriftvol slot woord, waarbij de kiezers krachtig werden aangespoord, dit onde vrijzinnige district te heroveren, besloot de begaafde spreker zgn zakelgke vol vuur nitgesprokene rede. Meer malen werd die rede met onstuimige bijvals betuigingen afgebroken. Toen hg haar geëindigd had, vielen hem langdurige, storm achtige toejuichingen ten deel. Yan de door den voorzitter gegevene gelegenheid tot debat wensohteo gebruik te maken de heer Vliegen, sociaal-democraat, on de heer D. Mulder, hoofd der christelgke sohool alhier. De voorzitter wenechte eiken debater één kwartier toe te staan, maar de heer Vliegen achtte dien tgd onvoldoende, en verzooht een half uur. Uit het stilzwggen van den voorzitter werd zgn toestemming afgeleid. De heer Vliegen verheugde zich, dat de heer Patijn het bondgenootschap van de socialisten had afgewezendaarbij merkte bg eohter op, dat dit door de socialisten ook niet was aangeboden, en betoogde, dat de sooiaal-democraten zgn een arbeiders-her- vormiogsparty. Niet altgd waren, volgens spr., de liberalen aan Orarje gehecht. Want in 1848 hebben zg do macht van het Koning- sohap aanzienlijk beperkt, zoodat mr. Van Honten dit indertgd een ornament noemde. Spr. verweet de liberalen, dat zy tegen de opnemiog der landarbeiders en der visschers in de Ongevallenwet gestemd hebben. Hg herinnerde er aan, dat in do laatste vier jaren de liberalen goen enkele oorlogabegroolicg hebben a/gestemd, terwijl sg nu spraken van bezuiniging op de militaire uitgaven. Spreker betoogt, dat bet blanco-artikel, waardoor een betere regeling van het kiesrecht in de ver drukking komt, ten doel heeft het algemeen kiesrecht van de baan te knikkeren. De volkseenheid, waarvan de beer Patijn gesproken had, had niets te beteekenen, zoolang er twee kategorkoa van burgers bestaan burgers, die wel meetellen, en bnrgers, die niet meetellen. De voorzitter valt hier den spreker in de rede hem verzoekend te eindigen, daar het half nar, hetwelk hem voor dit debat was toegestaan, reeds door hem was overschreden. De beer Mulder het woord verkrijgend, brengt hulde aau de gematigdheid van den heer Patgn, die zaakrgk en Diet persoonlgk geweest ia. Achten, zeide bij, de liberalen dit ministerie een ramp voor het land, dan is het hun reoht, en ook hun plioht het te bestrijden. De spreker van den avond had dr. Kuyper verweten, dat bg, vroeger een voorstander van een volksleger, later een tegenstander daarvan is gebleken. Hij heeft eohter verzuimd te zeggen, waarom dr. Kuyper veranderd is. Die verandering is n.l. een gevolg van bet gezegde van den socialistisohen afgevaardigde Van Kol, die zioh daarom vóór een volksleger verklaard had, omdat al het volk dan een geweer in handen kreeg. Als men sociale wetten wil, dan moet men deze regeering steunen. (Hilariteit) Zg liggen klaar. Doet men dat niet, dan moet men weer van voren af beginnen. Van de rechter- zgde is steeds beweerd geworden, dat de vrijzinnige partgen zeer krachtig verweer tegen de socialisten gevoerd hebben. De liberalen hebben de sociaal-demooraten te veel naar de oogen gezien, de vrgzinnigen kannen niet aan de regeering komen, als zij niet door de sooiaal-democraten worden geholpen. Mr. Van Houten heeft gezegd, dat bg bg herstemming nog liever oen socialist din een anti-revolutionair stemt; ook werd door hem het blanco-artikel onoprecht genoemd. De heer Patgn, repliceerende, brengt een woord van dank aan beide opponenten, die in hun oppositie onberispelgk zgn geweest. Den heer Mulder het eerst beantwoordend, doet de heer Patgn nitkomen, dat bg dr. Knyper er geen verwgt van gemaakt heeft, dat deze t6Q aanzien van het volksleger van opinie veranderd is. Maar als een staatsman door den enkelen uitroep van één man ineens van overtuiging verandert, dan zat die over tuiging toch ook niet diep! De heer Mulder heeft het blanco-artikel onoprecht genoemd, maar als dat onoprecht is, dan vraagt spr., welk woord er dan in de Nederlandscbe taal bestaat om het monster verbond te qualifioeeren. Ten aanzien van de sociale W6tten verhaalt hg een anekdote: In zekere gemeente had men op het ééne mnur- bord een plakkaat aangeplakt, waarop stond Visschers denkt er aan, als gg den heer Sluis stemt, dan zult gg met betrekking tot aw bedrijf opgenomen worden in de ongevallen wet". Op het andere muurbord stond: •Lsndbouwors, denkt er aan, als gg den heer Sluis stemt, dan zult gg met betrekking tot uw bedrgf opgenomen worden in de ongevallenwet". De hoer Slnis werd gekozen. Nu die vier jaren verstreken zgn, zegt de heer Slnis tot diezelfde visschers en landbouwers: »Zgt gg niet tevreden en verheugd, dat gg thans op genomen zgt in het ongevallen-wetsontwerp 1" (Donderend applaus). In antwoord op de besohuldiging, dat de liberalen niet soherp genoeg tegen de socialisten optredenzegt spr., dat de liberalen van meening zgn, dzt de beste beetrgdiog van het socialisme is de verbeteriog van de sooiaie toestanden. Io zgn repliek tegenover den heer Vliegen stelt spreker in het licht, dat de klassenstrgd niet anders dan tot nadeel van bet geheele volk kan zgn. Een politiek, waaraan een dergelgke strgd ten grondslag ligt, noemt bg een anti-nationale politiek. Dat Van Honten het koningschap indertgd een ornament genoemd heeft, hierin ligt niets kwetsends, evenmin als bot een beleediging is, wanneer men den hoer Vliegen een ornament of sieraad van de socialistieche partij noemt. Ten opzichte van het feit, dat de landbouwers en visschers niet terstond in de Ongevallenwet zgn opgenomen, doet spreker dnidelgk nitkomen, dat, zoo men dat gedaan had, van de wet niets ware tereoht gekomen. Men nam, zeide hg, eerst de arbeiders uit de fabrieken en de werk plaatsen in do wet opom later aan de landarbeiders en visschers een beurt te geven. Dat de vrgzinnigen de oorlogs- begrootingen niet afgestemd hebben, is zéér verklaarbaar. Zg aehton het van een praktisch standpunt onbeteekenend. Wel hebben zg gepoogdgelgk spreker door voorbeelden aantoont, door amendementen op verschillende posten te bezuinigen. Spreker dankte na deze repliek de kiezers voor de hem betoonde sympathie begrijpend, dat die sympathie niet hem, maar de beginselen golddie hg voorstaat en verdedigd heeft. Ia het belang der zegepraal van die beginselen hoopt spreker den aan wezigen een tot weerziens te kannen toe roepen! (Onstuimige toejuichingen). De voorzitter dankt spreker voor de uit nemende wgze, waarop deze de beginselen van de vrgzinnige party hier heeft ver dedigd. Bij wensobte bet diatriot met dezen candidaat geluk, en spreekt nogmaals de vnrige hoop uit, dat het gelukken moge den zetel in de volgende maand te herwinnen. (Applaus). Amerika. Uit Chioago wordt aan de Daily Mail gemeld, dat de staking der voerlieden daar een waar sohrikbewind heeft doen ontstaan. De gouverneur heeft troepen moeten ontbieden. De stad verkeert als in revolutie; vrouwen en kinderen durven niet op straat uit vrees voor de kogels. Rusland. Warschau, 6 Mei. De Poolsche socialistieche partg beeft heden een manifest uitgevaardigd, waarbg de werklieden worden aangemaand den arbeid te hervatten, omdat de tgd voor het uitbreken eener revolutie nog niet gekomen is den werklieden wordt eohter aanbevolen zioh met geduld voor te bereiden voor den bealiesendea strgd voor de vrgheid. Frankrijk. Enkele bladen vestigen de aandaoht op de voldoening, die koning Edward getoond beeft over de ontvangst te Pargs, zoowel als over de delicate wgze waarop de pers over het bezoek sprak. In weerwil van bet streng in- oognito was de ontmoeting tusschen den koning en president Lonbet nimmer hartelgker dan nu. Ook de langdurige besprekingen met den minister Delcaseé hebben het bewgs geleverd, dat het pas gesloten verbond stevig bevestigd ie en dat de politiek inzake Marokko wel spoedig en afdoend op het tapgt zal worden gebracht. Te dezer zake werd reeds een onderhond aangekondigd tnsschen lord Landsdowne en den gezant Bompard. Duitschland. De vorige week werden te Dusseldorf twee jonge kantoorbedienden in hechtenis genomen onder verdenking in den spoortrein een moord aanslag te hebben gepleegd op den directeur Roblfs nit Keulen. Deze was in een wagon aangevallen en gewond door een persoon, die, toen de aangevallene zich krachtig verweerde, nit den trein wts gesprongen. Toen dit feit bekend werd, herinnerde zich een telegrafist te Kenlen dat twee jongelieden dien dag naar Dusseldorf hadden geseindAanval uitstekend geslaagd, alles best". Hg deed aangifte bg de politie, die de af zenders opspoorde en trots bnn betuigingen van onschuld gevangen nam. Echter om hen spoedig weder los te laten, nadat zg bg den beer Roblfs waren gebracht en deze verklaard had hen nooit gezien te hebben. Wat betee- kende dan bet verdachte telegram? Ook dit werd opgehelderd. De beide jongelieden waren verliefd op twee Kenleche jonge dames, had den zioh naar Keulen begeven om het jawoord te vrsgon en dit gekregen en hnn welgelukten aanval" nasr huis geseind De werkelgke dader is nog altgd zoek. Keizer Wilhelm begeeft zich vsn Karlsruhe, waar bg Vrijdag aankwam, naar Straatsburg, waar hg hedenmorgen werd verwacht. De Keizer zal daar niet anders rondrgden dan per automobiel. Er zgn drie auto's ver scheidene dagen vooruit naar Straatsburg gesouden, om proefritten te doen door Btad en ometreken. De Keizer heeft, naar men bericht, besloten, dat de voorgenomen onthulling van bet gedenk- toeken van den slag bg Gravelotte alleen eene burgerlgke plechtigheid zal zgn, waarbg alle militair vertoon, hetwelk eerst op het programma stond, wordt vermeden. Men aobt dit beafnit des Keizers, met het oog op de Dnitsoh-FrAnsoho stribbelingen over Marokko, zeer gelukkig. .België. Le Vingticine Siècle, een olerioaal blad, komt met kracht op tegen het geloof van allerhande wonderen, dat tegenwoordig ook in België steeds meer aanhangers maakt. Het katholieke blad is beschaamd, dat katholieken zich er op beroemen, dat do Heilige Antonius hnn een verloren huissleutel of jachthond heeft laten weervinden. Vooral spreekt het blad schande over den handel in wonderpenningen, die zelfa tot de som van 20 francs vetkooht worden. In het belang van den godsdienst wil Le Vingtième Siccle er het zgne toe bgdragen om deze scha&mtelooze kooplui uit den tempel des Hoeren te drgven. Het Schepencollege van Antwerpen met de liberale Kamerleden en het sooialietieoh lid Terwagoe hebben Donderdag, onder voorzitter- ccbap van den burgemeester, een vergadering gehouden over den doorsteek en de haven uitbreiding, waarin de hoofd-ingenieur Royer het voor en tegen van het plan uiteenzette. Nederland. Zwolle, 5 Mei. Nadat de politie van dr. Van IJsendgk kennis had gekregen, dat het huisgezin van J. D. Mkoperslager, wonende aan de Veohtstraat, bestaande uit 6 personen, alsmede een schoonzoon van M. en diens vrouw ernstig ongesteld waren geworden, vermoedelgk door het gebruik van een door joffr. M. op Zaterdag j.l. gekochte lever bg den slager G. v. d. B. aan de Vechtstraat, hebben de inspecteurs van politie Derksema en Broekema met den hoofdagent van politie W. J. Vos daaromtrent een onderzoek iogesteld.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1905 | | pagina 1