ZIERIRZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 22 April 1905.
Derde Blad.
NIEUWSTIJDINGEN.
iii
■f1
APVERTENTIEN.
Doctor De Wilde,
Rotterdam, Schiedamsche Singel tl.
(Z ierikzeesche
Courant).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prga per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransraal, IndiS en*, renend ing
•us per week, f 10,per jaar.
6fste JAARGANG. No. 8146.
Directeur A, S. DB DOOSSEL
Kedacteuren: A' FR^NKEL"
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buiten! nieuws.
Advertentiënran 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cta.kannen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ore betergd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Sthuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fbünkel, Meetstraat 3S6, Zierikzee.
Engelsch-lndië.
Betreffende de aardbeving in het noorden
ran Engelsch-lndië verluidt nog nit Lucksow,
dat het aantal omgekomen meneohen tot dus
verre op 4500 geraamd wordt, de levend
bedolvenen hieronder begrepen.
Talloosen moeten doodgehongerd zijn.
Levensmiddelen kunnen Dharmsala niet be
reiken, alvorens de verwoeste straatweg daar
heen hersteld is en daarmee sijn twee weken
De hongersnood te Dharmsala veroorzaakte
allerlei pijnlijke tooaeelea en de overlevende
Goor kha-soldaten moesten gewapenderhand
plunderingen beletten en onderdrukken.
Geheele dorpen rondom Dharmsala zijn weg
gevaagd.
Intussohen houden de geleerden sich nog
steeds bezig met het opsporen van de oorsaak
en een van hen, professor Milner. wgt ze aan
de permanente vuloaniiche werking van den
Humalaja, waardoor reusachtige rotsmassa's
het evenwicht verliezen en neerkomen in de
dalen, hetgeen wordt aangekondigd door een
hevig schndden van de aardkorst.
Het bewonen van de zomerresidentie van
den vioe-koning te Simla wordt gevaarlijk
beschouwd ten gevolge van de aardbeving en
lady Gurzon en bare kinderen, evenals hun
personeel, hebben sioh moeten vestigen in
naburige woningen.
De moeilijkheid, tijdig# te krijgen uit
Boudjab is te wijten aan de afbreking van
de wegen en van de telegrafische verbinding.
Uit Labore werd gemeld, dat er waar
schijnlijk nog levende menschen in de puin-
hoopen in het district Eangra sijn opgesloten.
Kitchener heeft twee compagnieën sappenrs
en 600 genisten naar Dharmsala gezonden,
om naar slachtoffers te zoeken, en bij hunne
aankomst aanschouwden zij een onbeschrijflijk
tooneel. De verwoestingen strekken zich over
een zóó wijd gebied nit, dat de sobade nog
niet te sohatten is. Nu reeds komt men tot
eene som van ettelijke millioenen ponden
sterling. Het heele Kangradal is ééne
woestenij. Te Kangra bleef geen hnis overeind
en alle inlandsohe ambtenaren aldaar, de
politie inbegrepen, zijn omgekomen.
Ten slotte tij medegedeeld, dat, naar nit
Berlijn wordt geseind, in de sterrenwacht op
den Koningsstoel bij Heidelberg het aard heef-
toestel zeer duidelijk eene reeks van heftige
aardsohokken tijdens ds ramp in Engelsch-
lndië opgeteekend heeft en dat in den naoht
van de aardbeving het grondwater, dat in
greppels bg de sterrenwaoht stond, plotseling
wegliep.
Amerika.
Een houthakker te Lincoln-Park vond bg het
boomenvellen in een ouden hollen eik eene
groote blikken trommel.
Hg nam die mee naar huis en maakte het
deksel los. Groot was zijn verbazing, toen hg
er een schat edelgesteenten in vond, waarvan
bij zelfs het bestaan niet vermoedde.
In een hoek van de trommel lag eene akte,
gedateerd van 12 December 4889, waarin een
zekere Charles Grovenor aan Nathan Weat-
bersby twaalf aren land ten geschenke gaf.
Juist op dezen grond werd de City van New-
York gebouwd.
Mevrouw Carnegie heeft aan de vrouw
van den Japansohen consul te New-York op
een verzoek voor eene bijdrage ten bate der
JapaoBohe gewonden aan den bekenden milli-
ardair-pbilantroop gericht geantwoord
»Gij vergist u, door u tot ons te wenden.
De heer Carnegie en ik maken misschien nu
en dan een excentriek gebruik van ons for
tuin, maar wg sijn zulke felle tegenstanders
van den oorlog, wanneer zij geen edel doel
heeft, dat wg het beter oordeelen de mensohen
er de vreeselgke gevolgen van te laten onder
vinden. Met andere woorden, wij achten het
een premie op den oorlog om de gevolgen
daarvan door giften voor de gewonden te ver
zachten. Men moet de menschen een afaohuw
van den oorlog laten krijgen in plaats van de
strijdenden te ondersteunen ten gunste van
hunne weduwen en weezen. Buitendien wil
den wij noch voor de eene, noch voor de
andere oorlogvoerende mogendheid partij kie-
sen."
De Amerikaansoho senator Mc. Cumber
van Noord-Dacota heeft een boekje openge
daan van de vervalsohingen op reusachtige
schaal van voedingsmiddelen in de Vereenigde
Staten. Hij verzekert in een maandblad, dat
het getal eerlijke fabrikanten van bgna geen
beteekenis is tegenover het aantal oneerlijke
dito. De secretaria van landbouw heeft onlaDgs
gezegd, dat er van alle voedingsmiddelen in
Noord-Amerika 20 tot 35 percent zijn ver-
valaoht, maar de heer Cumber is overtuigd,
dat deze oijfers te laag zijn. Hij berekent,
dat de Amerikaansche burgers jaarlijks meer
dan een milliard voor verralschte en schade
lijke voedingsmiddelen uitgeven. In den staat
Noord-Dacota, waar de senator in de eerste
plaats een uitgebreid onderzoek ingesteld
heeft, moeten niet minder dan 90 peroent van
de mensohen, die vleesoh aan de markt bren
gen, groote hoeveelheden boorsuur verwer
ken". Ook vleeoh in bussen, gerookt en gehakt
vleesoh, ham, spek, ens. worden volgens hem
op zekere wijze vergiftigd Yan da zooge
naamde >Fransche" erwten bevatten 90 per
cent koperzont, de champignons in blikken
bijaa alle vergiftige zwavelverbiodingen. De
chocolade is soms voor 90 peroent vervalscht
in sommige monsters valt de cacao nauwelijks
aan te wijzen. Olijfolie wordt gemaakt van
katoenzaad, in de gecondenseerde melk zit
varkensvet, in kaas reuzel, enz. enz.
Duitschland.
Bij het 10de regiment voet-artillerie te
Straatsburg heeft eeu onderofficier sioh schuldig
gemaakt aan zware mishandelingen van min
deren.
Uit het ingesteld onderzoek is gebleken,
dat hg de soldaten in het aangezioht sloeg
met de bajonetscheede. Hij plaatste hen ia
een rij en sloeg er dan naar willekenr op los.
Ook strafte hg hen met het onthooden van
voedsel.
Dat vond hij de beste manier om de sokkels
te dresseeren. Wanneer het heerschap eenige
soldaten mishandelde, en dit geschiedde ge
woonlijk op de chambree, dan moesten de
anderen liedjes zingen, en daardoor werd de
sectie besohouwd als de geselligate van het
geheele garnizoen.
De man, Eisner genaamd, komt nu voor
deu krijgsraad.
De postadministratie heeft het besluit
genomen, dat voortaan drukwerken, die bij
onderzoek blijken over buitenlandsohe loterijen
te handelen, niet zullen worden besteld.
Ter navolging I
De schrijfster Laura Marholm is te
Munohen bij de politie geroepen eu als het
ware met geweld vervoerd naar een krank-
sinnigengesticht. Haar zelf werd gazegd, dat
het geschiedde met goedvinden van haar echt
genoot, terwijl haar echtgenoot werd gezegd
dat sijn vronw gevaarlijk was voor de gemeen
schap.
De beide echtgenooten leefden zeer goed
samen en hebben hun beswaren ingediend,
dat zij volkomen gezond is. Zij gelooven dat
de zaak in verband staat met door hen bg
den Prins-Regent ingediende bezwaren tegen
den Hofgeestelijke.
Ludhsiw Veeteelt.
O
W
o m
00 (N
O 00
s s s i
Cl CO Cl 00 CO O O
51 f. O (O OS
-a 3
I S<
O co
T3 Q
O
O 'ea O
O
sihn
'M
1 SP s
1 O -i
'1 S 8 .sl
■°r.s txo
.as*!,-.»
- s
i
-Së3N i
3
u*
a jï
g s 1
S
£at2 gallis
Overdreven Chloorvrees.
Kaïniet Goed, gebruik het, maar alleen
in den herfst of in den winter, want men
moet voorzichtig zijn mei alle meststoffen,
waarin chloor is. Chloor is zeer gevaarlijk".
Deze en dergelijke waarschuwingen hoort men
vaak. En zoodoende is er bij den landbouwer
een zekere soort vrees ontstaan, voor alles,
waarin chloor is. Hij schrikt al, als hij het
woord chloor hoort of ziet. Die vrees is zeer
overdreven. Het is waar, dat voor zekere
gewassen chloorzouten niet gewensoht zijn,
maar er zijn ook tal van andere planten, die
vrij onverschillig zijn voor het chloor en nog
andere, bij welke het chloor zeer gunstig
werkt. Daarenboven moeten wij wel in over
weging nemen, dat in ons klimaat, waar het
betrekkelijk zeer veel regent, het chloor met
de kalk, die zich in den bodem bevindt, vrg
spoedig in den vorm van ciTloorzare kalk,
uitspoelt. Nu en dan hebben de uitkomsten
van proefvelden, in ons land aangelegd, dan
ook reeds bewezen, dat het met het gevaarlijke
van het chloor niet zoo'n vaart neemt.
Luister nu eeus verder, naar wat professor
Sohneidewind ons omtrent den invloed van
het chloor mededeelt, naar aanleiding van zijn
zeer belangrijke proeven, door hem onlangs
gedaan.
Professor Sohneidewind heeft gedurende tal
van jaren onderzoekingen gedaan, op ver
schillende grondsoorten omtrent den invloed
van de kalisouten op aardappels, suikerbieten,
voederbieten, gerst, haver, tarwe, rogge,
vlinder-bloemige gewassenzooals erwten
boonen, klavers enz., op de weidegronden, op
koolzaad en op andere minder belangrijke
gewassen. Ons bestek zou niet toelaten de
uitkomsten van al deze proefnemingen in eens
mede te deelen. Slechts over de drie eerste
gewassen een enkel woord.
Uit de genomen proeven blijkt ten duidelijkste,
dat de aardappelen groote hoeveelheden chloor
gebruiken, doch tevens dat zij zeer gevoelig
zijn voor groote hoeveelheden zouten, waardoor
het zetmeelgehalte daalt. De proefnemer raadt
dan ook aan, deze vracht sleohts in den
herfst met ruwe kalizouten te bemesten.
De suikerbieten gedragen zioh tegenover het
chloor anders dan de aardappelen zulks doen.
Da fljne suikerbiet is geheel ongevoelig voor
het chloor, dat in elk geval gunstig werkt
op haar groei. Om deze reden is het kaïaiet
beter gesohikt voor de suikerbieten dan voor
de aardappels. Zeer groote hoeveelheden
kannen op sommige grondsoorten een on-
gunstigen invloed uitoefenen op de structuur,
doch bij gewone giften is daarvoor geen vrees.
Het kaïaiet is in genoemde proefnemingen op
versohillende manieren gegeven. De beste
resultaten verkreeg men, als men het in drie
partijen gaf. Het eerste gedeelte voor den
zaai, het tweede ongeveer twee weken nadat
de bietenplantjes boven den grond gekomen
waren en het laatste derde gedeelte nog drie
weken daarna. Deze bemestingswijze is zeker
iets nieuws, wat het kaïaiet betreft. Daar ik
echter zelf gezien heb, dat ksïniet bij wijze
van overbemesting, naast de reeds gevormde
peeën teer goed gewerkt heeft en de resnltaten
van prof. Sohneidewind geheel dezelfde zyn,
durf ik deze nieuwe bemestingswijze met
kaïaiet gerust aanbevelen. Eu nu eindelijk de
voederbieten of mangelwortels nog. Voor deze
geldt geheel hetzelfde als voor de suikerbiet.
Men heeft b.v. om eens een enkel staaltje
van de wijze van onderzoek mede te deelen
aan de voederbiet behalve een gezuiverd
kalizout, gewoon keukenzout gegeven. No
weet ge, dat keukenzout chloor bevat. Welnu
de voederbiet nam het keukenzout eu dus het
chloor tot zich en groeide zooveel te harder.
Wij kunnen dus gerust zeggen, dat de
vrees voor chloor minstens zeer overdreven is.
Brieven uit Berlijn.
{Van onzen Correspondent).
Berlijn, 5 April 1905.
April heeft zioh hier ditmaal ingezet met
het weêr, dat traditioneel bij zijn naam past:
buien en nog eens buien.
Wat die buien hier voor een groot aantal
familiën dubbel onaangenaam maakt, is, dat
zij juist bezig zijn met verhuizen. Evenals
omstreeks 1 October, bevindt zich omstreèks
1 April een vrij boog percentage van de
Berlijnsehe inboedels in transport-toestand,
ligt, wegens den grooten omvang der huizen
en de betrekkelijke kleinheid der afzonderlijke
woningen, bij het in- en uitpakken der ver
huiswagens, tijdelijk op straat, en loopt dus
veel gevaar, in ongewenschte aanraking te
komen met hemelwater, modder, en begeerige
vingers van passanten.
Men besluit hier veel liohter tot een ver
huizing dan bg ons. Zoodra een huurwoning
er een beetje uitgewoond begint uit te zien,
verwisselt men haar liever met een nieuwe,
dan dat men zich den last van ververs- en
behangers-aanwezigheid getroost.
Dikwijls ook wordt men er tussohentijds
uitgecomplimenteerd, en stelt dan zijn condities.
Kan een huiseigenaar zijn perceel goed ver-
koopen, dan komen de huurders daarbij niet
te kort. Waar men hout hakt, vallen spaanders.
Ter kenschetsing van de schaal, waarop dat
hier zoowat gebeurt, diene het volgende:
Aan den Wittenbergplatz, ongeveer op de
grens tusschen Berlijn en Charloltenburg, zal
een groot Warenhuis gebouwd worden. Daar
voor zijn negen grondstukken aangekocht,
waarop flinke nauwelijks tien jaar oude huizen
van vier verdiepingen staan. Voorden aankoop
dezer eigendommen wordt te zamen zes mil-
lioen mark betaald. Een der verkoopers krijgt
voor zijn huis 300.000 mark meer dan hij er,
zes jaar geleden, voor gegeven heeft. Een
ander had zijn grondstuk pas ruim een maand
in beziten heeft er in dien korten tijd
100.000 mark op gewonnen. De overigen
hebben allen tusschen de 60.000 en 100.000
mark aan baargeld «verdiend". De bewoners,
wier haar nog niet was afgeloopen, hebben
er ook aardig bij geprofiteerd; één winkelier
kreeg de bagatel van 75.000 mark als schade
loosstelling.
Dit bericht is geen grap, waarop men anders
met 1 April hier terdege moet oppassen.
Hoe weinig men die hier kwalijk neemt,
blijkt uit de omstandigheid, dat zelfs couranten
van naam (als het Berliner Tageblatt) zioh op
dien datum artikeltjes veroorloven, meer ge
schikt voor een Witteblatt dan voor hen.
Wat dunkt u b.v. van het volgend «plan",
ter oplossing van het «Potsdamerplatz-vraag-
etuk".
Dit pleintje, aan het binneneind van de
Potsdamer 8trasse, bezorgt in den laatsten tijd
aan den Berlijnsohen magistraat heel wat
hoofdbrekens, omdat het chassez-croisez van
trams, rijtuigen, auto's en fietsen, tot voort
durende klachten van levensgevaarlijkheid
aanleiding geeft, en voetgangers bijna niet
meer dnrven wagen dwars over te steken. Er
gaat haast geen week voorbij, waarin niet
iemand eenigen maatregel opwerpt, om in die
verkeers-verwarring tegemoet te komen.
Nu wordt hier (in het B. T. van 1 April)
een project aan dc hand gedaan, naar het
heet afkomstig van zekeren ingenieur Bouffon,
en «met het oog op den cirkelronden vorm
van het plein, en de vier, elkaar bgna recht
hoekig snijdende tramlijnen, volkomen mathe
matisch plausibel".
Meu denke zich, gelijk met den bezanen
grond, een schijf van 70 75 meter middel
lijn. Op de manier van een groote lokomotief-
draaiechijf moet die over raderen loopen,
welke door onderaardsohe elektrische mecha
niek gemakkelijk in beweging gebracht worden.
Bovenop de schijf, in het midden, is een tail,
vanwaar, als van de commandobrng op een
schip, het geheele bedrijf wordt gedirigeerd.
Door eenvoudig op een eleotrischeu knop te
drukken, of den hefboom rechts of linke te
draaien, reguleert de plaatselijke opzichter (of
de plaats-majoor, zooals men geneigd zou aijn
deu drager van dit gewiohtig ambt te noemen)
de bewegingen der schijf. Terwijl deze in rust
is, nemen voetgangers, tramwagens en andere
voertuigen daarop plaats, laten zioh door hare
gedeeltelijke draaiing naar één der andere
straatopeningen bevorderen, en verlaten, even
ongedeerd als sij er op gekomen zijn, deze
horizontale lift.
«Een schijnbare moeilijkheid bestaat ddérin,
dat wagens, die naar eene tegenovergestelde
riohting getransporteerd wordenachterste
voren het punt nunner bestemming bereiken.
Maar dit bezwaar werd dtUrdoor overwonnen,
dat, in den rand der groote sohijf, verschillende
kleine sohijven zijn aangebracht, en wel voor
tramwagens en andere voertuigen afzonderlijk.
Deze kleine schijven draaien, tegelijk met de
groote en met gelijke snelheid als deze,
rondom haar eigen as, en zetten aldus de rij
tuigen in gepaste houding op het verlangde
punt af. Voor voetgangers zijn veilige perrons
beschikbaar gesteld. De zuivere aansluiting
der tramrails van de schijf aan die van de
straat, is gemakkelijk te bewerkstelligen, daar
de sohijf, dank zij haar zinrijke meohaniek,
tot op eeu millimeter heen en weer bewogen
kan worden. Een hoogst interessant gezicht
zal ongetwijfeld de in haar geheel en in bare
onderdeelen draaiende schijf, met alles wat
daarop staat, van haar verhoogd middelpunt
uit, aanbieden. Daarom geven wij iu bedenking,
de commando-zuil zóó iu te riohten, dat die
tegelijk als belvedère-toren voor het publiek
kau dienen.
Zou men niet meenen, dat bij dit «project"
de schim van Jules Verne nu aan het werk
was geweest?
En zou het niet eveneens een April-grap
zijn, dat in datzelfde nummer de vraag wordt
opgeworpenof Schiller eigenlijk 9 Mei 1805
of 9 Mei 1806 gestorven isP
Tegen de gewone opvatting in, beweert de
schrijver van een uitvoerig feuilleton het
laatste. En hij bepleit zijne bewering met eene
argumentatie, die gevoegelijk kan doorgaan
voor een geestige parodie van de manier,
waarop doorgaans dergelijk redeneeringen
gevoerd worden. Soms is men, onder het lezen,
eventjes geneigd hem au sérieux te nemen;
maar als hij ten slotte met een «Daguerréo
typie uit het jaar 1806" als bewgsstuk aan
komt, krijgt meu toch plotseling genoeg van
de zaak, en laat zioh niet langer voor den gek
houden
Waarschijnlijk znllen de verschillende auto
riteiten en vereenigingen, die zioh gereed
maken om, over vijf weken, dien gedenkdag
te vieren, zich door deze mystificatie niet van
hun stuk laten brengen.
De vensters van ooek- en kunsthandelaars
worden elke week meer gevuld met portretten
en gedenkschriften en boekwerken, die in een
of andere richting, betrekking hebben op
Sohiller.
Bizonder merkwaardig komen mij twee
vingerdikke boekjes voor, bestemd om bij deze
gelegenheid op ccholen enz. uitgedeeld te
worden, maar beide van dien aard, dat ook
«literarisch gebildete" lezers er het noodige
aan kunnen hebben.
Het ééne heet eenvoudigSchiüerbüchlein
(Leipzig, DUr'scbe Verslagsbilchbandlüog. Op
ruim honderd bladzijden geeft de schrijver een
onderhoudende levensschets van den dichter
en achteraan zijn eenige uittreksels uit de
correspondentie van 8chiller en Goethe afge
drukt. Een groote aantrekkelijkheid zijn de
vele illustraties: goed uitgevoerde fotogrammen,
hetzij naar de natunr of naar oude schilderijen,
punten, silhouetten. Tegenover den titel is een
aardig historisch-geografiioh overzicht van
Sohillers leven aangebracht.
Het tweede noemt zich.- Schillergabe für
Deutechlands Jugend. (Dusaeldorf, Fischer llnd
Franke). De levensschets is hier slechts acht
tien bladzijden lang, en dient alleen als inleiding.
Hoofdzakelijk is Sohiller zelf aan het woord,
met een paar dozijn van zijne meest bekende
gedichten. Doch daarbij zijn illustraties van
één der pittigsten onder de levende Berlijnsehe
teekenaars: Franz Stassen. En hieraan ontleent
dit kleine boek, in al zijn eenvoud, een
speoiaal artistieke waarde, waaraan ook fijn
proevers op het gebied van «zwart - en - wit"
hun hart kunnen ophalen I K.
Ondertrouwd
NATS. NELI8SE
en
ADRIAANTJE YAN DER HEIJDE.
St.-Maartensdjjk, .q
18 April 1905;-
Klaaswaal,
Getrouwd t
ADRIAAN J. ROMEIJN Hz.
en
GEERTRUIDA J. VAN OEVEREN C.Wd,
die, ook namens wederzgdsche Familie, hunnen
hartelijken dank betuigen voor de vele
blijken van belangstelling bij hun Huwelijk
ondervonden.
Ounverkerk, 20 April 1905.
Hartelijke dankbetuiging
aan den Heer A. ROS, Opzichter bij 'e-Rgkc
Kostverliobting te Westensohonwen, en rijne
Eohtgenoote, voor de genoten vriendschap.
Ook mjjn dank aan het Personeel voor de
plaatsing der advertentie in de Zierikzeesche
Nieuwsbode en verdere vriendschap als collega's,
zoomede aan allen zoo van hier als elders,
voor de betoonde belangstelling op 16 dezer
bij mijn 25-jarige Ambtsvervulling.
Haamstede, 22 April 4905.
J. BAKKER, Liohtwaohter.
Arts,
Speciaal voor Blaas- en
Huidziekten, enz.
Bierstraat 6, Botterdam.
Physischs Inrichting
ter behandeling van Zennw-, Inwen
dige en Rheumatische Ziekten.
Directeur-Geneesheer
JOr. TJBJV CJLTM
Magazijn van
Grafmonumenten
en Marmeren Schoorsteenmantels
Steenhouwerij, Marmer, Hardsteen voor
Bruggen, Sluizen en Gebouwen, Slijpsteenen
en Straatkeien.
AUG. VAN DYCK—PETIT,
Stationstraat L 5 en 6, Bergen-op-Zoom,
