ZIERIKZEESCHE Hl NIEUWSBODE. Zaterdag 7 Januari 1905. Eerste Blad. NIEUWSTIJDINGEN. Uit Stad in ProviNCis. (Z ieriljLzeesclie Courant). VetMhgnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per poat f 1,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië en*, re ntend ing eens per week, f 10,per jaar. 61ste JAARGANG. No. 8101. DirecteurI j2L. ar. DB LOOZE. A. FRANEEL. Redacteuren: J. WAALE, alleen voor het binnen- en bnitenl. nieuwB. AdrertentiSaraa 13 regels 30 Ou. meerden regel* ,0 Ct*.kannen uiterlijk tot de* UeanJag*, 'Woenedag* en Vrgdog* middag* 2 ore beaorgd worden. Greets letter wordt naar plaatsruimte berekend. Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Loozk, Hoek Sc. hui (haven, Zierikzee. Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Meektraat 3S6, Zierikzee. Dit nummer bestaat uit twee bladen. D It AN K ff ET. De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee maken bekend, dat bij hen eea verzoeksehrilt is ingekomen om verlol tot verkoop, nk 31 December 1905, tan alcoliollioutleiulen «lranli, ande reu dan sterkten «lrank, krachtens art. 84, It [id a der Drankwet, van: DINGEMAN BOS, in het woon- en winkelhuis, staande in het Korte Groendal, wijk D no. 457. Binnen twee weken nh de dagteekening dezer bekend making kan ieder tegen het verleenen van het verlof schriftelijk bezwaren bij Burgemeester en Wethouders inbrengen. Zierikzee, den 31 December 1904. De Burgemeester en Wethouders voornoemd, CH. W. VERMEUS, Burgemeester. P. D. DE VOS, [.«-Secretaris. Algemeen Overzicht. Het belangrijkste politieke feit, dat wij te bespreken hebben, is de val van Port- Arthnr. Hoewel wij den oorlog verfoeien, en in eiken eoldaat, eiken officier zien een overblgfsel van het barbarisme, zoo dient foch door ons erkend te worden, dat de Raseen de vesting met taaie volharding ver dedigd hebben, ea haar eerat hebben over gegeven, toen hnn ammunitie op was, en zij zelve te uitgeput waren om nog langer den strijd te kunnen volhouden. Uit een militair oogpunt beschouwd, heeft Stoessei, de bevel hebber der vesting, zijn plicht betracht, en zal hg, wanneer hg voor den krggsraad ver schijnt, teneinde van de overgave verantwoording te doen, gemakkelgk kunnen aantoonen, dat niets is verzuimd, en alles is beproefd om den vijand uit de vesting te houden, maar dat deze, dapper en onversaagd, de één versterking na de andere, en het ééne fort na het andere stormenderhand veroverde, zoodat ten slotte men slechts voor de kens stond zich over te geven of te sneuvelen. Men koos het eerste, daar de dood door een vijandelgken kogel niet het minete nat voor Rusland had. De bezetting, die krijgsgevangen is, zal naar Japan worden gezonden, en daar gtïoterneord worden. Aan de officieren zal de optie worden gelaten, hetzij de gevangenschap van hnn soldaten te deelen, hetzij naar Roeland terug te keeren, waarbij zij zich dan op parool verbinden in dezen oorlog niet meer tegen Japan te zullen veohten. De Mikado heeft aan generaal Nogi het bevel doen toekomen den kommandant Stoessei met krijgsmanseer te behandelen. Deze heeft, alvorens de vesting over te geven, de weinige Russische oorlogs schepen, die zich nog in de haven en op de reede bevonden, doen zinken of in de lacht laten vliegen. De toestand der bezetting moet hartverscheurend zijn. De hospitalen liggen vol gewonden, die zonder geneeskundige hulp kermen van de pijn. De soldaten waren, wijl zij niet meer afgewisseld konden worden, doodvermoeid, en zagen er als schimmen uit. Zij, die in de loopgraven waren, had men reeds op half rantsoen gesteld. Goed te stade komt dan ook de Engelsohe kruiser, die nit Wei-ha-"Wei naar Port-Arthur is gestoomd, teneinde verband- en voedingsmiddelen aan de gewonden en hoogerigen te brengen. Niemand kan nog zeggen, welke de gevolgen zullen zijn van de capitulatie van Port-Arthur. Dit ia zeker, dat er geen gunstiger tijdstip is om vredesonderhandelingen aan te knoopen dan juist nu voor Japan, dat tot heden toe ter zee en te land voortdurend overwinnaar was, en dat das best den eersten stap tot den vrede te doenvoor Rusland, dat nog met een gedachte, ontsag-inboezemende legermacht in Mantfjourije staat, zoodat het de toegestoken hand kan aan nemen. Rusland ie nog altijd een grootmaoht, en zijn regeering dient te begrijpen, lettend op den volkswil, die den vrede verlangt, en rekening houdend met de omstandigheid, dat bet zeer gevaarlijk kan zijn in den strijd te volharden, omdat de kans op een nederlaag grooter is dan die op een overwinning, dat het staatsbelang gebiedend eisobt beëindiging van den oorlog. Er loopen trouwens reeds gernobten, dat diplomatiek pogingen worden aangewend om de oorlogvoerende partgen jaet elkander te verzoenen. De binnenlandache toestand in Bus- land is, sedert de Keizer zij a okase hoeft uitgevaardigd, waarin de volkseisoh om een Grondwet boudweg wordt afgewezen, er niet op verbeterd. In Polen komen tassohen de bevolking en de politiemacht aanhoudend botsingen voor. De Poolsohe opgeroepen reservisten trekken gewapend door de straten, roepend dat zij niet langer den Czar als soldaten willen dienen. Leve Polen, leve zijn onafhankelijkheid, zijn de kreten die zij aanheffen. Ia Finland eischt de pers de herstelling van de constitutioneel grond rechten, die door den Czar aan de Finnen willekeurig en gewelddadig zijn ontnomen. Poli tieke moordaanslagen op hooggeplaatste auto riteiten zijn aan de orde van den dag, zonder dat het gelukt de daders in handen te krijgen. De voorzitter der Semstvo te Moskou heeft aan den minister va a binnenlandsche zak^n een brief geschreven, waarin hij verklaart de volle verantwoordelijkheid op zich te nemen van het door genoemde corporatie aan den Czar gezonden adres. Hij acht het zijn plicht den Czar de volle waarheid over den toestand te onthullen. Die toestand is de voorbode van een revolutie. Een merkwaardige brief van Tolstoï is dezer dagen in de Times afgedrukt, dieo dtze reeds vroeger tot den Czar, door hem met »mijn broeder" aangesprokengericht heeft. De Czar, zegt hij daarin, plaatse zich aan het hoofd der volksbeweging, en leide die. Dat zal Roeland en zijn Stamhuis ten goede komen. Prins Mirski, die waarlgk niet van over dreven vrijzinnigheid beschuldigd kan worden, heeft als minister zijn ontslag genomen. De invloed, dien de reactionaire partij thans in Rusland wéér bezit en gebruikt, heeft hem genoopt zijn portefeuille ter beschikking van den Czar te stellen. Nederland. Heerenveen, 3 Jan. Gisteren ia het tele grafisch berioht bier ontvangen, dat onze oude geweatgenoot Folkert Kuiper (die zich in Amerika Cooper noemde), na een kort stondig lijden op zijne villa nabij New-York is overledon. De heer Kuiper vertrok met zijne vrouw, die een Zeeuwsch meisje was, Antoinette de Graaf, naar Amerika om fortuin te maken. Dat gelukte eohter niet sposdig, en alleen de taaie volharding van den Fries, die in den beginne allerhande baantjes bij de band had, doch steeds zorgde iets over te honden, bracht hem tot groote welvaart, zoodat hij na ver loop van eenige jaren drie groote magazijnen te Boston, New-York en Grand-Rapids kon opriohten, die, later gesteund door Amerikaansoh kapitaal, hem groote winsten opleverde. Zijne gehechtheid aan Friesland was groot, en in den laatsten tijd bezocht bij ook telken jare zijne geboorteplaats Akkrum, waar hij een gesticht voor beboeftigen deed bouwen, met bet benoodigde kapitaal voor onderhoud. Deventer, 5 Jan. In hot hier verschijnend Dagblad komt de volgende advertentie voor: »P. G. H. van Eps Reerink, geb. 28 Febr. 1823, roept bij zijn vertrek naar betere ge westen aan familie, vienden en bekenden een harteljjk vaarwel en tot weerziens toe. De venter, 3 Januari 1905". Deze advertentie is op uitdrukkelijk ver langen vau den overledene geplaatst. Amsterdam, 4 Jan. Ten stad huize word heden een niet alledaagech huwelijk gesloten. De bekende man, zonder boenen, die steeds voortschuifelend over het asphalt der hoofd straten heengleed, met de baad openhoudend den kost traohtte te verdienen, is beden in bet huwelijk getreden met een knappe, jonge, gezonde vrouw. Ia keurige rijtuigen werden bruid en brui degom en familie naar het stadhuis vervoerd. 's-Gravenhage. In liberale kringen alhier wordt als bijna zeker verkondigd, dat tussohen Liberale Unie en Vrijzinnig-DemocratiBohen Bond overeenstemming zou verkregen zjjn over de grondslagen van een gemeenschappelijk pro gramma bij de aanstaande Kamerverkiezingen en wel ten aanzien van onderwijs, belasting stelsel en vrijhandel, bezuiniging op leger- uitgaven en volksleger en blanoo-artikel 80 der Grondwet ten opziohte van het kiesrecht. Een jonge Amsterdammer, die te 's-Gravenhage werd aangebonden als verdacht in de Yaillantlaan twee revolverschoten te hebben gelost op zijn vroegeren kostbaas, beeft bekend den aanslag gepleegd te hebben. Toorts verklaarde bij dat bij de revolver beeft weggeworpen in de Tan der Helststraat of in den naasten omtrek daarvan. Gorinchem, 3 Jan. Vrouw Datema nit de Haarlemmermeer, wegens vergiftiging van baar man tot 20 jaar gevangenisstraf ver oordeeld, is naar de strafgevangenis alhier overge braoht. Botterdam, 4 Jan. Bij aanplakking is bekend gemaakt, dat eene beiooning van f 500 wordt toegekend aan hem of hen, die inlichtingen kunnen geven in verband met den gepleegden diefstal of verduistering van rnim f 17,000 in het effectenkantoor van den heer J. Grewen, in het v Witte Huis", op Zaterdagavond 12 October j.L Deze uitgeloofde som is door den heer Grewen ter beschikking gesteld van den rechter van instructie. Met de arrestatie van den sobipper J. P. en den kamerverhuurder A. R., beiden verblijf houdende in de Roniogeateeg alhior, heeft men thans zeer waarschijnlijk de daders in handen van den inbraak Zondagmorgen in het winkelhuis der firma Bernard Conrads Co., aan het Weet-Nieuwland gepleegd. Bergen-op-Zoom, 3 Jan. Aan de beet wortelsuikerfabriek van de firma P. Wittouok A Co. alhier, zijn in de afgeloopen campagne ruim 55.600.000 K.G. suikerbieten verwerkt, waaruit 29 millioen K.G. pulp werd sfgeleverd. Zierikzee, 6 Jan. Woensdagavond ver gaderde ten huize van de wedawe Kanaar Afdeeling B der Liberale Kieevereenigiag alhier. De voorzitter, de heer mr. A. J. F. Fokker, opende de vergadering. Door den waarnemenden secretaris, den heer J. Ver doom Azo., werden de notulen gelezen, die onveranderd goedgekeurd werden. De voor zitter, na herinnerd te hebben aan het doel, waarmede deze vergadering belegd was, het oandidaatetellen namelijk van een gemeente raadslid, ter voorziening in de vaoature, ontstaan door het bedanken van den heer J. A. Legemaat, schetste het verlies, dat de gemeenteraad door het aftteden van dit lid geleden heeft. De heer Legemaat toch was wegens zijn uitgebreide administratieve kennis in den gemeenteraad volkomen op zgn plaats. Kalm in zgn optreden, en helder in zija betoog, was bij iemand, naar wien men in don Raad gaarne luisterde. De belangen van de gemeento waren hem volkomen toe vertrouwd. (Applaus). Aan de orde is nu het noemen van namen voor de candidatuur. Voordat men daartoe overging, meende de voorzitter er op te moeten wgzen, dat wij staan voor een belangrijke keuze, belangrijk, omdat de kiesvereeniging met drie candidaten in het krijt zal treden, en waaraan, zooals het geruoht gaat, nog een vierde zal toegevoegd worden. Daarbij komt, dat wij staan aan den vooravond van de algemeene verkiezing. Het is van groot belang, dat wij met onzen candidaat geen fiasco maken, want dit zou op de algemeene verkiezing voor de Tweede Kamer een terugslag kunnen werpen. Men hondo derhalve bij het noemen van namen rekening met de omstandigheid, wie de meeste kans van slagen heeft, zoo niet bij de eerste stemming, dan toch by de herstemming, wanneer die noodig mocht blijken. De voorzitter noodigt alsnu de leden nit namen te noemen. De heer M. 8. Polak noemt jhr, R. R. L. de Muralt. De heer H. J. van Nouhuya noemt den heer F. A. Kloppert. Laatstgenoemde verklaart geen eandidatunr te willen aannemen. Alsnn noemt de heer H. J. van Nouhuya, mr. J. O. Immink, griffier van de reohtbank. De heer Gelderman vindt het vreemd, dat de voorzitter aanraadt den populaireten man te oandideeren, en niet den bekwaamstee. De voorzitter beaamt, wat de vorige spreker opmerkte, maar wijst er op, dat in den regel de populairste man bij de stembns de meeste kans van welslagen heeft. De heer Polak verdedigt de oandidatnnr van jhr. De Muralt, van wien hij ver klaart, dat deze is een bekwaam waterbouw kundig ambtenaar, wiens adviezen in den Raad vaak van veel belang kunnen zgn. Men heeft zoo iemand in den Raad noodig. De jongste vloed heeft dit weer bewezen, want toen bestond de klei, die men by de vloedplanken gebruikte, grootendeels uit zand. De heer Van Nouhuya heeft ter verdediging van zgn candidaat, mr, J. C. Immink, niet zoo veel aan te voeren als de beer Polak bijbracht voor den beer De Muralt. De heer Immink is een zeer ernstig man, die zich weinig op den voorgrond heeft geplaatst, maar op de boogte is van de meeste zaken, die in den gemeenteraad behandeld worden. En komt er al eens een zaak van tecbnischen aard aan de orde, dan kan bij zich door een deskundige doen voorlichten. De heer M. C. van der Vliet zegt, dat het kwestieus is, of de beer mr. Immink bet wezen wil, terwijl het van den heer jhr. De Muralt bekend is, dat bij het wel wil zgn. En nu meent spreker, dat men aan iemand, die gaarne lid van den Raad wil zgn, en reeds iets gepraeateerd beeft de voorkeur most geven boven iemand, die bier nog niets gepraeateerd beeft. Hierop ging men tot de stemming over, waartoe krachtens de statuten niet werden toegelaten zij, die in de laatste maanden tot de Liberale Kieevereenigiag zgn toegetreden. De uitslag van de stemming was, dat jbr. De Muralt 42 stemmen verwier f, terwijl 8 stemmen op mr, Immink waren uitgebracht. Door den voorzitter werd hierop een deputatie benoemd, bestaande uit de heeren M. S. Polak en M. C. van der Vliet, teneinde jhr. De Muralt te vragen, of hg de caodidatuur aanneemt. De vergadering werd inmiddels geschorst, eo heropend, toen de deputatie bij monde vau deo heer M. S. Polak mededeelde, dat jhr. De Muralt met genoegen de candidatuur aannam, de vergadering zgn dauk betuigend voor het in hem gesteld vertrouwen. De voorzitter hoopt, dat de stemming van deze vergadering zal zgn een photograpbiache afspiegeling van het geheel. Komen de liberalen ais één man terstond op voor den gestelden candidaat, dan is de mogelijkheid niet uit- gosloten, dat hg met de eerste stemming er komt. Namens het bestnnr wekt bij de leden op nieuwe leden voor de kiesvereeniging te winnen. Als elk jid er één aanbrengt, dan verdubbelt ons ledental. Ook spoort hg de leden aan, daar de fioantiëa niet rooskleurig zga, buu contributie van vijftig cent vrijwillig te verhoogen, opdat de kas gestijfd wordt. Spreker deolt voorts mede, dat mr. Polvliet in Februari over de Woningwet zal spreken. Nadat nog eenige zaken van huishoudelgken aard besproken zgn, wordt de vergadering gesloten. Na afloop van de vergadering der Liberale Kiesvereeniging begaven wij ons terstond naar het vHótel De Weerd", waar dien avond de heer K. ter Laan, lid der Tweede Kamer, in een openbare vergadering, uitgesobreven door do Sociaal-Demokratiache Arbeidersparty, zou spreken over de Sociaal- Demokraton in de Tweede Kamer gedurende de laatste vier jaren. Toen wg in de wel niet stampvolle, maar toch vrij goed bezette zaal kwamen, had de geaohte spreker een groot deel van zgn rede hadden wg gemist het over het atbeiderspensioen. Zooals wg vernamen, was daaraan voorgegaan een his torische Boheta van Dr. Koyper als politiek persoon, hoe bij tot de regeering geroepen werd, en wat hij als bewindeman in afwijking van zgn vroeger demokratisch standpunt gedaan of nagelaten beeft in zake onderwgs, b/riefhtffing en arbeiderspensioen. Na de paoze, gedurende welke met socia listische gesobriften gecolporteerd werd, ver volgde spreker zgn rede, waarin hij er op wees, dat men wel zich haastte om Prins Hendrik, toen deze hier in het land kwam, onmiddellijk een pensioen van f 150.000 'a jaara uit 's lands kaa te verzekeren, maar nieta deed voor pensioneering van arbeiders. Tengevolge van bet aanhoudend optreden van Van Kol om maatregelen te nemen in het belang van den gezondheidstoestand der mijnarbeiders in Limburg, ging de regeering er eindelijk toe over een sanitair onderzoek in te stellen. En wat was bet resultaat van dat onderzoek? Dat in de meeste mijnen de wormziekto voorkwam, zoodat Van Kol'a meening hieromtrent bevestigd werd. Toen werden verschillende maatregelen ter bevor dering van de veiligheid van de mijnarbeiders 8 uren arbeid, 8 uren ontspanning, 8 uren raat achten de socialisten voor den menroh noodig. De Vakbond der Amsterdamsohe diamantbewerkers beeft met het oog hierop den 9-urrgen arbeidsdag ingevoerd. Een niet lange arbeidsduur ia te meer in de mijnen noodig, waar de arbeider onder den grond, in een schadelijke atmospheer moet werken. De eiaob om acht uur werd eohter afgewezen. Bij het bespreken van den toestand der boerenarbeiders merkte spreker op, dat in de groote arbeidswet van Kuyper, die uit niet minder dan 444 artikelen bestaat, niet één artikel aan de boerenarbeiders gewijd ia. Io 1901 deed men van sooiaal-demokratisohe zijde bet voorstel ook de boerenarbeiders, die 300.000 h 400.000 man sterk zgn, in de Ongevallenwet op te nemen. Het amendement der sooialisten werd onaannemelijk geacht. Eerlijkheidshalve moet gezegd worden, dat onder de 35 vooretemmers destijds het Kamerlid Dr. Kuyper was. Hij was er dus voor, mr.ar in de vier jaren, dat hij nu Minister is, beeft hij er niet over gekikt. Spreker herinnerde aan den nachtarbeid van vrouwen, toegelaten in de Speetwet. Op justitieel gebied wees de afgevaardigde van Hoogezand op bet onmenscbelgke tucht scholen in te richten als cellulaire gevangenis waartegen zich de stemmen der socialisten verhievenop de verdediging van groote bankroetiers door onzen Minister van Justitie; op het heerlijk jachtrecht, waartegen de socialisten opkwamen. Waren het niet de socialisten, die in de Kamer hebben gesproken voor de 35 millioen bruine broeders, die in Indië worden uitgezogen, voor de koelies, die er worden mishandeld? In de Qejoe- en Allaslaoden zgn 3000 menschen, waaronder duizend vrouwen en kinderen, door onze soldaten neêrgesohoten. Wat het militairisme betreft, spreker merkt op, dat de oorlogsbegrooting nu 27millioen gulden bedraagt, «oodat zij in deze vier jaren tijde met 20 pCt. gestegen is. Hij wijst er op, dat het recht der minderen verkort, het recht van vereeniging en vergadering met voeten getreden wordt. Ten slotte verklaart de spreker, dat er in de eooiaafdemokratie niets is, dat met den godsdienst in strijd is. Het tegenovergestelde wordt vaak ten onreohte beweerd door de tegenstanders. Er werd gelegenheid tot debat gegeven, waarvan de heer J. A. de Broyne gebruik maakte. De heer J. A. de Brnyne zeide meer te hechten aan daden dan aan veel woorden. En de sooialisten konden wei wat minder spreken. Ook de manier, watrop de sociaal- demokraten optreden, kon wat beter zgn. Het beginsel van het socialisme zelf is door spreker niet aangeroerd. De arbeidersbelangen werden ten onrechte met do Sociaal-Demo- kratische Arbeiderspartij vereenzelrigd. Het Nederlandscb Werkliedenverbondwaarvan alleen werklieden kunnen leden worden, is een zuivere arbeiderspartij, wat de 8. D. A. P. niet is, waartoe ook zij kunnen toetreden, die niet arbeiders zijn, sooals advokaten, dominó's, onder wijzers. De spreker is jegens de liberale party onbillijk geweest, waar hij haar beschuldigt de KieswetTak te hebben doen vallen. De heer De Bruyne merkt op, dat versoheidene liberalen er vóór gestemd hebben. Das de afkeuring kan niet de geheele liberale partg treffen. Eenige wetten werden opgesomd ten bewgze, dat de liberalen terdege voor de belangen der werklieden zgn opgekomen. De sociaal-demokraten hebben tegen de Leerplichtwet gestemd. Toch heeft die Leer plichtwet iets goeds tot stand gebracht. In het algemeen traohten de vrijz.-dem. het mogelijke te bereiken, zoo op het gebied van den Leerplioht als op dat van Werklieden- ▼orzekeriog. Dat de persoonlijke dienstplicht is ingevoerd, en dat de schutterij is opgedoekt, zyn ver beteringen. Daarom werden de hierop be trekking hebbende wetsontwerpen door de vrijz.-dem. gesteund. Algemeene staatspensioneering zou'aan den staat 40 millioen kosten. De vrgc.-dem. hebben terdege een oog voor de belangen der boerenarbeiders. Dat bewget de landbouwparsgraaf in hun program. Dat de landbouwers nog niet in de Ongevallen wet zgn opgenomen, i9 daaraan te wijten, dat een regeling betrekkelijk de landbouwers verschilt van die ten aanzien van de fabrieks arbeiders. De vrijz.-dem. willen in de Onge vallenwet de landbouw en de visscherij opnemen. Hij maakt er de soc.-dem. een grief van, dat zg slechts letten op de belangen van één stand, die dtr werklieden, wat niet strookt met onze Grondwet, die zegt, dat de Staten- Generaal het geheele volk vertegenwoordigen. Men dient rekening te houden met de be langen van alle klassen, van het geheele volk. De socialisten voeren strijd tegen de andere

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1905 | | pagina 1