ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Dinsdag 15 Maart 1904.
(Z ierikzeesche
Cour an t).
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad «N Proviwcis.
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
60ste JAARGANG. No. 7976.
Directeur I A. J. T~>"Fi LOOZE.
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren
Advurtentiën van 13 regela 30 Cta.
meerdere regels 10 Cte.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
3 ure bezorgd worden.
Groot* lettor wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkkl, Meelstraat 386, Zierikzee.
Zij, die zicli met 1
April a. 8. op deze
onrant abonneeren, ont-
angen de tot dien datum ver-
chijnende nu,tuners gratis.
A. J DE LOOZE,
Directeur.
Rusland—Japan.
Petersburg, 11 Maart. Een telegram van
iexejef uit Moekden van gisteren aan den
saar meldt: «De bevelhebber van Port-
.rthur bericht, dat om 1 uur in den nacht
a het bereik der lichtstralen van de Russische
oeklichten schepen, blijkbaar torpedobooten,
erdon gesignaleerd. De Russische batterijen
penden het vuur op deze schepen; om 10
linuten over halfdrie liepen de Russische
orpedobooten naar buiten en ontmoetten om
uur den vijand ten weeten van den vuur-
aren van Liaotecbane. De Japanners stoomden,
adat eenige schoten gelost waren, zuidwaarts
eg naar Cbandouue. De Russisohe torpedo-
ooten ondernamen een half uur later een
rerkenningstochl en keerden om halfzeven
n de haven van Port-Arthur terug. Zij
irachten de tijding, dat het Japansche
skader naderde. Om 8 uur openden de
apanners het vuur op de Russische kruisers
n de vesting. De Japanners hadden 14
ohepen en vuurden zoover, dat hun schoten
ielen achter den vuurtoren van Liaoteohane.
Tokio (Japan), 12 Maart. Heden is
'abinetsraad gehouden, waar ook de Raad
an Ouden tegenwoordig was. Er is besloten
»0 millioen jeu te vinden door het uitstellen
-an werken van staatswege en 70 millioen
eu door bet heffen eener oorlogs-belastiog.
De Russen concentreeren zich op de
estkust van het schiereiland Liantong.
Men verzekert, dat Rusland 75000 francs
eeft geboden aan de bereden bandieten van
iantsjoerije, teneinde ben als voorposten te
ebruiken, in verband met het onvoldoende
'er maatregelen, die genomen zijn tot ver-
edigiDg van Port-Arthur.
Peking, 13 Maart. Volgens particuliere
erichten uit Chineesche bron heerscbt in
eheel Mansjoerije groot gebrek, daar de
'ussen beslag leggen op alle levensmiddelen
al het noodige voor de militaire intendance,
et gebrek der bevolking en het plunderen
er Russen verwekt veel verbittering. Een
Jhineesch ambtenaar heeft zelfmoord gepleegd,
mdat by in de onmogelijkheid was het
ebrek der bevolking te lenigen.
Frankrijk.
Mr. Labori heeft, naar aanleiding van een
alsch bericht in een Fransoh blad, thans
erklaard, dat hij Alfred Dreyfus voor
olkomen onschuldig houdt en dat by het
rooes voor den krijgsraad te Rennes veel
eer schandelijke diogen zijn gebeurd dan
ians in het rapport van den raadsheer
oyer en den procureur-generaal Rendoura
ijn vermeld. Hy is bereid, als getuige op
e treden voor zooveel het ambtsgeheim
oelaat of by daarvan ontslagen wordt.
Zijne gereserveerde houding tegenover
Dreyfus wordt uitsluitend daaraan toegeschreven,
at hy, evenals Piquart, het verkeerd bad
P| e vonden, dat Dreyfus in 1899 van appèl
ad afgezien en gratie had aangenomen, in
ilaats van toen reeds alles te doen om de
alsarissen te ontmaskeren.
BelgiS.
Antwerpen, 12 Maart. Keizer Wilhelm
omt morgenochtend hier aan boord van de
iloyd-steamer x>Koenig Albert"begeleid
oor den kruiser «Friedrioh Karl". Koning
leopold was hedenochtend hier en vertrok
et zijn jacht naar Vlissingen.
Nederland.
Katwijk, 12 Maart. De gemeenteraad
eeft vastgesteld eene verordening op de
eewaardigheid der visschersvaartuigen. Be-
aald werd dat minstens 24 uur vóór de
fvaart van een visschersvaartuig aanvraag
ot keuring by burgem. en weth. moet zyn
Dit besluit is, na veel tegenkanting, genomen,
m te voorkomen dat oude schepen of »dry vende
oodkisten" naar zee gestuurd worden, waarbij
e bemanning gewaagd wordt aan het
eassureerde schip.
Amsterdam, 12 Maart. Het vrouwenlijk,
gisteren opgehaald uit de sloot tusschen Oud-
Roosenburgh eu de N. Oosterbegraafplaats,
bleek te bebooreu aan de 26-jarige A. A. Kr.
van hier. Een geneesheer, bijgestaan door de
gemeente-politie, was langer dan anderhalf uur
vruchteloos bezig, om de lovensgeesten weder
op te wekken. Hedenavond is bet lijk naar
de woniDg des broeders in de Oosterpark
straat vervoerd.
Zes weken (e voren was de minnaar van
de overledene ter aarde besteld, wat met
dit treurig einde in nauw verband schijnt te
staan.
L van der Laan, de moordenaar zijner
schoonzuster in de Celebesstraat alhier, is van
het vonnis waarby hij tot levenslange ge
vangenisstraf is veroordeeld, niet in hooger
beroep gegaan en hedenmorgen naar de straf
gevangenis te Leeuwarden overgebracht.
's-Gravenhage, 12 Maart. Op het rangeer
terrein van het iiollandsche spoorstation alhier
is heden nacht, ter hoogte van de Koning
straat, eene botsiDg ontstaan tusschen twee
goederentreinen, waarby gelukkig geen ernstige
persoonlijke ongelukken zyn te betreuren.
Een machinist heeft één zijner beenen
gekneusd; het andere personeel, dat de treinen
bediende, kwam er zonder letsel af.
Verscheidene wagens liggen in elkander
gedrukt, machines zyn beschadigdweer andere
wagens versplinterd en over den weg geworpen.
Om halfdrie kwam vannacht een goederen
trein uit Rotterdam, die op het rangeerterrein
moet aankomen. Op betzelfde oogenblik werden
andere goederenwagens, staande op het naaste
spoor, achteruitgezet, met het gevolg, dat juist
op een wissel de wagens tegen elkander liepen.
De rails zyn afgeknaktéén der machines
werd aan de voorzijde ingedrukt, toen andere
van het eene op het andere spoor gezet en
enkele waggons geheel of zoo goed als geheel
verbrijzeld.
In één der wagens van den Rotterdamschen
trein zaten twee remmers. Deze wagen ligt
omver, doch werd niet ingedrukt, zoodat de
beide mannen er goed zyn afgekomen.
Het Paaschreges der Tweede Kamer
zal tot 12, uiterlijk 19 April duren.
Donderdag trad te 's-Gravenhage
mevrouw Fremery-Hisser, bestuurslid vao den
«Bond tot verhoogiog van het zedelijk bewust
zijn der vrouw", als spreekster op io den
Dienstbodenbond met het onderwerp«Huur
en verhuur van dienstboden".
Dienaangaande stelde zjj vee) in het licht
over de min goede behandeling der dienst
boden, hetgeen dikwijls een toejuiohing der
vergaderde dienstboden tengevolge had. Ook
de meisjes zelf verhieven onder het debat
menigmaal haar stem om over misstanden in
haar dienst te klagen.
Zoo releveerde er o. a. één, dat haar me
vrouw haar verboden had «menschen" in de
keuken te ontvangen; en toen zy zeide, dat
de bezoekster haar moeder waa, werd, wel ia
waar, voor deze het bezoek toegestaan, dooh
onder de mits, dat ook zy zelfs niet te veel
mocht komen.
In afkeurenden zin werd beoordeeld wat
de presidente mededeelde (en wier schrijven
zij voorlas) van eene dame in Den Haag,
die een meisje in dienst had genomen, doch
het terstond weer den dienst opzegde, toen
zy had vernomen dat het meisje tot voor
noemden bond behoorde. De dame was, zooals
de brief luidde, zeer anti-socialistisch (gelach
van de vergadering) en kon dus niet toestaan
dat ook «meiden" (ook dat stond er en werd
afgekeurd) vergaderingen bezoeken die onte
vredenheid verwekken en waar de dienstboden
opgeruid werden.
Onder applaus werd besloten een schryven
van protest aan die dame te richten, waarna
de vergadering gesloten werd verklaard.
Men verzekert, dat het volgende staat te
gebeurenIn den loop van deze maand of in
April e.k. zou te 's-Gravenhage worden ver
wacht een gezantschap van den sultan van
Marokko, aan het hoofd waarvan zal staan een
broeder des sultans, met de opdracht om officiéél,
namens dien Afrikaanscben vorst, een keizers
mantel ten geschenke aan te bieden aan den
heer Jacques Lebaudy, keizer der Sahara.
Het gezantschap zal intrek nemen in het
Hotel des Indes, waar, gelijk men weet, ook
de keizer der Sahara logeert.
Hierbij wordt nog gemeld, dat de komst
van den heer Lebaudy naar Den Haag in
verband staat met zyn voornemen om daar
ter stede te vestigen een legatie van het
keizerryk der Sahara en tevens om, hetzij in
's-Gravenhage zelf of in de omstreken, een
terrein te zoeken waarop een paleis met een
uitgestrekt park kan worden gesticht.
De heer Lebaudy is vergezeld van de
heeren Benoit en Hidoux, die dienst by hem
doen met den titel van ordonnans-officieren.
Naar de Avondster mededeelt, mag eeD
Koninklijk bezoek aan de provincie Noord-
Brabant in September worden tegemoet gezien.
Ooltgensplaat, 42 Maart. De VereenigiDg
Algemeen Belang", alhier, besloot nogmaals
tweo harer leden op audiëntie te doen gaan
by den Minister van Waterstaat, teneinde
by Z. Exc te pleiten voor den spoedigen
I bouw van den aanlegsteiger aan het Volkerak,
of zoo met het maken van dien steiger voor
eerst nog niet mocht kunnen worden begonnen,
Z. Exc. te verzoeken voorloopig een hulp-
steiger te doen leggen.
Zierikzee, 14 Maart. Aan de Verslagen
omtrent 's Rijks Oude Archieven XXV 1902
('s-Gravenhage 1904) is het volgende ontleend
Rijksarchief in Zeeland. Een gedeelte der'
Abdijgebouwen, waarvan de restauratie is
voltooid, werd voor het archief ingeruimd;
eeo ander gedeelte, dat thans zal worden
hersteld, moest daarentegen worden verlaten.
De inventaris van het archief der Abdij werd
gedrukt. De regeling van het Statenarchief
vóór 1578 met bybehoorende regentenlyst is
voortgezet en nagenoeg voltooid. Tegelijk
werd een begin gemaakt met de ordening
der oude grafeiykheidsrekeningen, terwyl die
der rechterlijke archieven werd voortgezet.
Het depót werd met aanzienlijke archief
verzamelingen verrijkt, zoo met het rechterlijk
archief van Aardenburg, met een gedeelte
van het Naesausche domein-archief, met een
groote verzameling stukken, afkomstig van
de familie De Huybert, grootendeels van den
raadpensionaris Pieter de Huybert (gest. 1697),
met een deel van het rechterlijk archief van
Zierikzee, terwyl het archief der heerlijkheid
Bruinisse is toegezegd.
Uit overweging, dat bij geacht wordt
onmisbaar te zyn, hetzy voor het gezin waartoe
by behoort of waarin hy is opgenomen, hetzy
voor de personen in wier levensonderhoud hij
voorziet, is opnieuw ontheffing van den
werkelyken dienst verleend, thans tot 1 Maart
1906, aan den militieplichtige Petrus Josephua
Pauwels te Clinge.
Ingetrokken is de ontheffing van den werke
lyken dienst by de militie, verleend aan Pieter
Brasser, loteling der lichting van 1904 uit
Westkapelle.
Te Clinge is de vorige week een 17-jarige
jongeling overleden aan bloedvergiftiging,
ontstaan in een klein wondje aan de lip.
Vermoedelijk is de wond geïnfecteerd bij het
strooien van kunstmest.
Renesse, 14 Maart. Alhier heeft zich
onder voorzitterschap van ds. L. B. Onnes,
eene dames-commissie gevormd met het zeer
loffelijke doel te trachten met medewerking
van anderen, in het kerkgebouw een orgel
te plaatsen. Steun en medewerking zyn
bereids door kerkvoogden en notabelen dezer
gemeente toegezegd. Het comité bestaat uit
de dames mevr. HoogenboomBolle, mevr.
OnnesLeopold, mevr. del CampoGriffith,
mej. DormaarHamakers, mej. Leeuwe
Hendrikse, mej. M. Bienefelt en P. 8chooff.
Om tot het beoogde doel te geraken heeft
de commissie gemeend door een in Mei te
houden verloting van nuttige en fraaie voor
werpen en door het aanbieden van eene
inteekenlyst de noodige gelden bijeen te
kunnen krijgen. By elk der bovengenoemde
commissieleden zyn loten 25 cent verkrijg-
baar of kunnen giften worden ingezonden.
Laten wij hopen, dat de waarheid van het
aloude spreekwoord «Eendracht maakt
maoht" en van de zegswijze: «Vele kleintjes
maken één groot" weer bevestigd mogen
worden, dan zal na niet te langen tijd het
kerkgezang begeleid kunnen worden door -
en samensmelten met de liefelijke tonen van
een orgel.
Dreischor. Vrijdagavond gaf het Muziek
gezelschap Crescendo" zyn tweede uitvoering
voor dezen winter. Een zeer talrijk publiek
was, als gewoonlijk by deze uitvoeringen,
aanwezig. De uitvoering der verschillende
muziekstukken droeg zeker aller goedkeuring
weg en strekt zoowel den directeur, den heer
Theewis, als de werkende leden tot eer.
Behalv.e een nogental muzieknummers kregen
we nog te booren een vijftal voordrachten,
die algemeen in den smaak vielen en van
beter gehalte waren dan den eersten keer.
De president der Vereeniging bracht een
woord van dank voor de talrijke opkomst,
en de heer Van Staalen aan directeur en
werkende leden voor deze welgeslaagde uit
voering.
Stavenisse. L.l. Vrydagavond gaf de
Vereeniging «Tot Nut en Genoegen" alhier
eene zeer goed geslaagde soirée aan hare
leden, die in grooten getale waren opgekomen.
Na afdoening van eenige huishoudelijke zaken
en de opening door den voorzitter, trad als
lezer op de heer Crucq, die tot onderwerp
had«Het Pauweveêrke" van Cremer.
De lezing werd gevolgd door eene bijdrage
van den heer B. Giljam (Ouwerkerk), n.l.
«de Nederlandsche steden op theevisite te
Zierikzee". Na de pauze werd ten tooneele
gevoerd het kluchtspel in 2 bedrijven: Beter
één vogel in de hand dan tien in de lucht",
gevolgd door eene monoloog«de Wieg",
door mej. Buijze en de opvoering van «de
3 hofjes-dames", door de dames Buijze, Laüge-
rys en Hartog.
Alles liep vlag en goed van stapel, en naar
allen verzekerden, was deze avond waardig
gevoegd te worden by de vele genoegelijke
avonden, die de Vereeniging reeds aan hare
leden bereid heeft.
De veldarbeider Jobs. Potappel alhier,
die gisteren zyn 78sten geboortedag vierde,
heeft daarvan niet minder dan 56 achtereen
volgende jaren op één hofstede onder
vier werkgevers zyn brood verdiend. Op
merking verdient daarbij, dat de waardige,
krasse grijsaard nog zelfs geen enkelen dag
ziek is geweest.
Goes. De Burgemeester heeft iu de laatste
zitting van den raad op de meest sympathieke
wijze gesproken over het aftreden der heeren
Ramondt en Oohtman, respectievelijk als
wethouder en als raadslid, eerstgenoemde
wegens gevorderden leeftijd, laatstgenoemde
tengevolge van drukke werkzaamheden. Aan
gezien nieuwe vrij groote gemeentewerken
wachtende zyn (tweede aanzienlyke uitbreiding
der gasfabriek) meenden genoemde heeren,
dat zy hunne plaatsen aan jeugdiger krachten
moesten overlaten. Dat besluit moest men
eerbiedigen.
De Burgemeester zou niet releveeren, wat
die heeren in het belang der gemeente hebben
verrioht, hunne daden spreken voor zich zelf.
Sedert vele jaren hebben beide heeren in
diverse commiesiëa zitting gehad, en zyn al
dien tyd geheel belangeloos ten nutte der
gemeente werkzaam geweest. Daarvoor ver
dienen zy den dank der gemeente.
Deze woorden van den Burgemeester werden
zoowel door de raadsleden als door 't publiek
met applaus begroet.
Nogmaals werd één der leden aangedrongen
om de pers vooraf iu de gelegenheid te stellen
kennis te nemen van de ter visie liggende
stukken. Ter sprake werd gebracht de minder
goede bestrating van één der singels en van
één der los- en laadplaatsen aan de haven,
en van het leveren van plantboomen ten
behoeve der gemeente door een niet-ingèzeten.
De voorzitter zeide, zoo mogelijk, voor
ziening toe.
Een hoogstnuttige instelling hier ter
stede bestaat 35 jaren, en mag zioh in toe-
nemenden bloei verheugen, de coöperatieve
voorschot- en spaarbankvereeniging n.l. Het
aantal leden bedraagt 273 met een gezamenlijk
kapitaal van f 19607 met een reserve van
f 13981. In de spaarbank werd gedeponeerd
f 55382 en uitbetaald f 50100, zoodat op het
eind van het boekjaar de spaarders een tegoed
hadden van f 120746.
Er werden 271 voorschotten verleend, af
wisselende van 25 tot 5000 gulden, waarvoor
f 6940 rente werd betaald. De netto winst
der bank ia f 3783. Daarvan wordt f 766
toegevoegd aan de reserve, de leden ontvangen
6 pCt. van hun kapitaal, en de drie bestuurs
leden samen f 1900 voor hunne bemoeiingen.
De aftredende commissarissen werden herkozen.
Een brutaal stuk is hier uitgehaald. Er
ia ingebroken op de Groote Markt in de
onmiddellijke nabijheid van het postkantoor,
waar zeer vroeg dienst ia, en op kleinen
afatand van het politie-bureau, waar natuurlijk
altijd één of twee agenten aanwezig zijo.
Bij den horlogemaker De Poorten heeft de
schelm het houten luik van voor één der
uitstal-kaaten weggenomen, daarop een spiegel
ruit stuk geslagen, en daarop een standaard
met dames-horloges meegenomen. Vermist
worden 3 gouden en 5 zilveren dames
horloges, één er van werd op de stolp terug
gevonden, terwyl het voorwerp, waaraan de
uurwerken waren bevestigd, aan het begin
van den 'a-Heer-Hendrikskinderendyk is ge
vonden.
Op 't geluid van 't stuk slaan der spiegel
ruit werd de bewoner wakker, terwyl ook
de politie dadelijk bij de hand was. Van den
dief (of mogelijk de dieveD) heeft men nog
geen spoor gevonden.
Natuurlijk was deze brutale inbraak het
onderwerp van 't gesprek in de geheele stad,
en even natuurlijk werden er een aantal
pogiDgen tot inbraak bij verzonnen. Eén
geval is voldoende I
Wat doet zoo'n vent er mee. Een
marktbezoeker werd door de politie in het
bezit gevonden van een boksbeugel met
punten er aan. De politie heeft hem gever
baliseerd wegens het dragen van verboden
wapenen.
Geen proces werd opgemaakt tegen een
fietsrijder, die op een verboden plaats ging
rijden, n.l. in de haven. Trouwens by politie
verordening is het rijden daar niet verboden,
zeker in de veronderstelling, dat slechts
weinigen daaraan zich zouden schuldig maken.
Man en fiets kwamen weer op bet droge.
Middelburg, 12 Maart. De heer A. de
Vulder van Noorden, gemeente-secretaris,
heeft tegen 1 April eervol outslag uit deze
betrekking aangevraagd.
Burgem. en Weth. dezer gemeente
stellen den gemeenteraad voor een tijdelijke
geldleeniDg van f 11.477.98{ aan te gaan
voor den aankoop van twee huizen op het
Molenwater, die de gemeente bij een even-
tuëele uitbreiding der gasfabriek noodig heeft.
Te Souburg by (Middelburg) deed zich
dezer dagen een eigenaardig geval voor. Een
onder die gemeente wonende boer, houder
van een groot aantal kippen, zou naar gewoonte
de beesten voeren. Deze komen dan natuurlijk
op het eerste geroep naar buiten vliegen, doch
ditmaal kwam er niet één te voorschijn. Na
laDg roepen verscheen echter de huau en deze
had een briefje aan den hals hangen, waarop
met potlood geschreven stond: «Heelemaal
alleen".
De kippen waren natuurlijk 's nachts ge
stolen 1
In de te Middelburg gehouden jaar
vergadering der Stoomtram BreskeuH
Maldegem" zijn de balans en de wiust- en
verliesrekening over 1903, benevens het verslag
van den directeur, goedgekeurd. Het dividend
werd bepaald op 8 pCt.
Herkozen als commissaris de heer J. Sobotel
te Rotterdam.
Vlissingen, 12 Maart. De gemeenteraad
heeft het Vuurstel van Burgem en Weth.,
tut verhooging van het subBidie aan de zee
vaartschool van f 500 op f 750, zonder
hoofdelijke stemming aangenomen. De heer
mr. J. Smit, secretaris van deze sohool, ver
dedigde het voorstel van Burgem. en Weth.,
en toonde de noodzakelijkheid aan van de
uitbreiding van het leeraarspersoneel met een
leeraar middelbaar onderwijs in de wiskunde,
zoo mogelijk bevoegd tot het geven van
taalonderwijs.
Een zeer langdurige discussie ontspon zioh
over een verzoek van de Chr. Jongelings-
Vereeuiging «Gelijk aan het Mostaardzaad",
welke VereenigiDg verzocht tot het beschik
baar stellen van enkele lokalen vaD een
openbare school tot het geven van Zondagschool-
onderwijs. Burgem. en Weth. adviseerden,
overeenkomstig het rapport van het betrokken
schoolhoofd, het verzoek niet in te willigen.
Over dit voorstel werd een principiëel debat
gevoerd. De anti-rev. leden trachtten het nut
aan te toonen van dit onderwijs en droDgen
op verschillende gronden krachtig aau op het
in gebruik geven van de gevraagde lokalen.
Daarentegen verzetten enkele liberale leden
zich tegen de inwilliging van het verzoek.
De heer Van Raalte meende, dat, zoolang er
ohristelyke scholen voor dat doel te vinden
zyn en dat is hier het geval daarvoor
geen openbare scholen moeten worden beschik
baar gesteld, en de heer Winkelman vond
de openbare sohool allerminst de plaats voor
Zondagsschool-onderwijs; bij meende, dat daar
voor de ksrk is aangewezen.
Drie anti-rev. leden, de heeren Blum, Bos
en Van der Meer, trachtten de van liberale
zijde ingebrachte bezwaren te weerleggen,
dooh het bleek, dat de groote meerderheid
