ZIERIRZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag Februari 1904.
(S25 i e r i li zeesche
Cou.r an t).
Eerste Blad.
Algemeen Overzicht.
Uit Stad »h Provincie.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
60ste JAARGANG. No. 7960.
Dlre oteur A. J. DB LOOZK
Redacteuren: j A- FRANKEL.
f J. WA ALE, al
alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en bex-ichten van correspondenten te adresseeren aan A. FitiiNKEL, MeeLstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis
van de Ingezetenen, dat er op Muamlag; clou
Februari e.lr., des namiddags te 2 uur,
op het Raadhuis, eene openbare Vergadering van den
Gemeenteraad zal gehouden worden, waarin de volgende
zaken ter tafel zullen worden gebracht:
1. Resumtie notulen.
2. Brief van Gedep. Staten, houdende goedkeuring van
het Raadsbesluit tot af- en overschrijving van
begrootingsposten.
3. Mededeeling, dat de rijksbijdrage in de kosten der
alhier te stichten avondschool voor vakonderwijs
door den Minister van Binnenlandsche Zaken is toe
gezegd.
4. Brief van den heer Hendrik Loewer, houdende be
richt, dat hij zijne benoeming tot regent van het
Burgerlijk Armbestuur aanneemt.
5. Brief van den heer II. C. van den Ende, houdende
bericht, dat hij zyne herbenoeming tot regent van
het Burgerlijk Armbestuur aanneemt.
6. Brief van den heer A. Velzink, houdende bericht,
dat hij zijne benoeming tot leeraar in het teekenen
aan de Hoogere Burgerschool aanneemt.
7. Brief van mej. G. Marwitz, houdende bericht, dat
zij hare benoeming tot leerares aan de Hoogere
Burgerschool aanneemt.
8. Mededeeling der opbrengst van verschillende middelen
der gemeente over 19ü3.
9. Verslag van den toestand van het lager onderwijs
over 1903.
10. Adres van A. J. Wansink, daarbij zich beklagende,
dat hij niet is aangenomen als onderaannemer van
het loodgieters- en fitterswerk van het 7e perceel
der onderhoudswerken van de gemeente over 1904.
11. Voorstel van Burgem. en Weth. tot af- en over
schrijving van - en op posten der gemeentebegrooting
voor 1903.
12. Voorstel van Burgem. en Weth. tot het verleenen
van afschrijving van hoofdelyken omslag.
13. Brief van het Burgerlijk Armbestuur, houdende
aanvrage om machtiging tot af- en overschrijving
van - en op posten der begrooting hunner adminis
tratie voor 1903, met voorstel van Burgem. en
Weth.
14. Adre6 van den heer M. Oouvëe Jr., houdende verzoek
om eervol ontslag als directeur der gemeente
gasfabriek, met ingang van 1 April a.s., met voorstel
van Burgem. en Weth.
15. Voorstel van Burgem. en Weth., om de tot heden
verleende bijdrage in het onderhoud van den straat
weg Zierikzee—Brouwershaven, ook voor volgende
jaren weder beschikbaar te stellen.
16. Voorstel van Burgem. en Weth., om A. van de Velde
in rechten te betrekken tot het betalen van achter
stallige erfpacht.
17. Voorstel van Burgem. en Weth., om machtiging te
verleenen tot het uitvoeren van werken aan de
gemeente-gasfabriek.
18. Voorstel van Burgem. en Weth. naar aanleiding
van het verzoek van den heer D. Q. Mulock
Houwer Sr., om een gedeelte van den Oosthavendijk
bij de voormalige steenbakkerij te mogen pachten
en hem vergunning te verleenen tot het plaatsen
eener nieuwe af heining.
19. Behandeling van het suppletoir kohier der belasting
op de honden voor 1903.
20. Behandeling van het primitief kohier der belasting
op de honden voor 1904.
Enz.
Zierikzee, den 4 Februari 1904.
De Burgemeester,
CH. W. VERMEIJS.
Ten aanzien van het Russisch-Japansch
conflict valt te vermelden, dat de wind voor
heden kraohtig uit den oorlogshoek waait.
Het heet, dat Rusland order gegeven heeft
tot mobilisatie van zijn vloot in het verre
Oosten, en dat het op punt staat den oorlog,
waartoe reeds besloten zou zijn, te verklaren.
In zijn antwoord aan Japan zoude het beslist
geweigerd hebben zich tot de erkenning van
China s souvereiniteit over Mandschourije te
verbinden. Japan, dat zijn twee in Italië
gekochte kruisers nu in veiligheid heeft,
zoodat aan Rueiand de pas ia afgesneden ze
te onderscheppen, zou geheel tot den oorlog
toegerust zijn. Ons komt het bij dit alles
nog niet onmogelijk voor, dat de oorlogswolk
afdrijft. Immers, wat is er inmiddels geschied.
De Yereenigde Staten van Noord-Amerika
hebben met China een handelsverdrag gesloten,
^waarbij aan dit rijk het recht gegeven wordt
'in een tweetal plaatsen van Mandschourije
consulaten te vestigen, en tevens de bevoegd
heid om vrijelijk in Mandschourije handel te
drijven. Tegen een mogendheid als Amerika
durft Rusland niet in verzet komen. Gold het
Japan, dat precies hetzelfde tractaat met
China heeft gesloten, dan ware het een
andere zaak. De Amerikanen kunnen dus
hun producten vrijelijk in Mandschourije in
voeren, al bleef ook Rusland Mandschourije
bezet houden. Maar juist daardoor wordt het
doel, waarmede Rusland Mandschourije feitelijk
in bezit nam, niet bereikt. En dit doel was
om uitsluitend voor de Russische nijverheid
in het uitgestrekte Mandschourije een nieuw
afzetgebied te vormen. De Russische regeeriog
tracht voor de grootendeels door haar toedoen
en steun in het leven geroepeno industrie
nieuwe afvoerkanalen te openen. Zij begrijpt,
dat, wanneer in haar rijk welvaart heerscht,
deze de kraohtigste bestrijdster van de
revolutie is, waarop millioenen in Rusland
hopen. Wellioht echter acht zij in weerwil
dat het door haar beoogde doel nu mislukt
is, een oorlog toch noodzakelijk. Die leidt
toch het ontevreden volk van den betreurens-
waardigen binuenlandsohen toestand af.
De Duitsche Regeering heeft bij den
Rijksdag een hoogst belangrijk wetsontwerp
ingediend. Voorziende in een leemte, die ook
in Nederland bestaat, heeft zij wetsbepalingen
ontworpen, waarbij aan personen, die bij een
strafproces vrijgesproken zijn, het recht wordt
gegeven om voor de ondergane voorloopige
hechtenis een schadevergoeding uit 's-rijks
schatkist te verlangen. Dat verlangen wordt
ingewilligd in twee gevallen: 1°. indien uit
het gevoerde strafgeding zonneklaar blijkt,
dat de in voorarrest gezeteno onschuldig was
2°. als uit het strafproces gebleken is, dat
tegen den vrijgesprokene geen redelijke ver
denking bestond. In den Rijksdag is men
wel met het grondbeginsel, waarvan dit
wetsontwerp uitgaat, ingenomen, maar niet
met de wijze, waarop dit uitgewerkt is.
Tereoht voert men aan, dat voor de beoor
deeling van het recht op schadeloosstelling
te veel aan het arbitrium judicia (meening
van den rechter) wordt overgelaten. In elk
geval, al is het grondbeginsel ook zwak en
gebrekkig uitgewerkt, het wetsontwerp is de
eerste stap op den weg der rechtvaardigheid.
Moge Duitschland's loffelijk voorbeeld hier
navolging vinden
Het zal voor de Duitsche regeering een
pak van het hart wezen, dat in Zuid-West-
Afrika Qkahandja en Windhoek ontvel aijo
En nu de eerste versterkingen uit Duitsoh-
land zijn aangekomen en aan wal gezet, zal
de opstand der inboorlingen vermoedelijk weldra
bedwongen wezen.
Het Engelsche Parlement is door den
Koning met een troonrede geopend. Niet
begunstigd door «Queen's weather", wat wij
hier te lande noemen «het Oranjezon netje",
maar onder mist en regen trok de Koninklijke
stoet, door duizenden aangegaapt, van het
Buckingham-paleis naar Westminster, de
plaats, waar Eogeland's volksvertegenwoordi
ging bijeenkomt. De troonrede blonk uit door
haar onbeduidendheid. Over de «question
brülante", die het geheele land in beweging,
in spanning houdt, over den strijd, dien
Chamberlain tegen het heerschend stelsel van
vrijhandel heeft aangebonden, en waarvoor
hij propaganda tracht te maken, teneinde de
meerderheid der natie aan zijn zijde te krijgen,
werd gezwegen. Zij maakte gewag van het
arbitrage-verdrag, dat Engeland mot Frank
rijk tot beslechting van internationale geschillen
gesloten heeft, en van de onderhandelingen,
die men met Italië en Nederland over het
sluiten van een dergelijk verdrag had aan
geknoopt. Medegedeeld werd, dat in overleg
met China de Thibet-expeditie ondernomen
was. Verder zou een vreemdelingenwet worden
ingediend, waarbij het verouderde passenstelsel
zal worden iogevoerd. Als het Parlement een
dergelijke wet tot stand brengt, dan zal
Engeland ophouden het asyl te wezen voor
die vreemdelingen, die ter wille van hun
kerkelijk geloof of politiek beginsel uit hun
land moesten wijken. Met een dergelijke wet
zal de reactie haar betreurenswaardigen in
tocht in Groot-Brittanië doen. De troonrede
deelde voorts nog mede, dat de regeering de
afschaffing wenschte van de verplichting voor
leden van het Lagerhuis om bij eventueele
benoeming tot een rijksbetrekking, zich aan
een herkiezing te onderwerpen. Over het
Japansch-Russiach conflict werd in algemeen
heden gesproken, die geen ruimte geven
daaraan beschouwingen vast te knoopen. De
toongevende Minister Balfour was bij de
opening van het Parlement wegens ongesteld
heid afwezig.
Turkije, gedachtig aan het spreekwoord
«V6el beloven, maar weinig geven enz.", heeft
het invoeren van hervormiogen in Maoedonië
aan de mogendheden toegezegd, maar blijft
in gebreke zijn belofte gestand te doen. De
civiele agenten, die door Rusland en Oosten
rijk zijn aangesteld om toezicht te houden
op de naleving der hervormingen, worden
door de Porte gewoonweg als niet bestaande
beschouwd. Als de boog te sterk gespannen
wordt, dan breekt zij. Dat zoude Turkije tot
zijn nadeel wel eens kunnen ondervinden.
En wie zou van de onwilligheid van Turkije
het meest proflteeren? Natuurlijk Bulgarije,
dat reeds als een tijger op zijn prooi, in
casu Macedonië, loert.
Zierikzee, 5 Febr. Wij^ herinneren de
kiezers, die op de nieuwe kiezerslijsten ge
plaatst wenschen te worden, eraan dat de
aangiften daarvoor moeten geschieden vóór
16 Februari a.s. ten gemeentehuize.
Men deelt ons mede:
In verband met de advertentie, voorkomende
in het nummer van Dinsdag 1.1., betreffende
de schenkiDg door jhr. mr. J. W. D.
Schuurbeque Boeije aan de bewoners van de
y>Koeijershuizerite Noordgouwe, zij opgemerkt
dat dit moet zijn Konijershuizen'Zij hebben
dezen naam gekregen naar den stichter, den
Riddef Johan Konijer, die ze, naar den wil
zijner vóór hem overleden vrouw, hier in
1651 stichten liet, tegenover zijn toeomalig
slot, terwijl bij ze bestemde tot woning voor
offioiers- en doktersweduwen, maar dat ze
thans als zoodanig niet meer mogen aan
gemerkt worden. Dit ter toeliohting van de
schrijfwijze van den Daam, zooals wij die
aangeteekend vonden.
De heer Danckaerts te Cortgene heeft,
met het oog op zijnen hoogen leeftijd, ontslag
genomen als lid van den Raad.
De oandidaatstelling is bepaald op 12
Februari.
Tot buitengewoon opzichter bij 's Rijks
waterstaat te Brielle is benoemd de heer
J. Lommertzen te TernenzeD, teneinde werk
zaam te zijn bij den aanleg der tramlijn
RotterdamBrielle.
Bij net op 20 Januari j l. door de
Staatsspoorweg-Maatschappij te Utrecht ge
houden surnumerairs-examen zijn van de tien
candidaten vier geslaagd, waaronder de heer
J. H. van den Berge te Terneuzen.
Kerkwerve. Naar wij vernemen heeft de
alhier gehouden collecte voor het Emmafonds
ruim f 30 opgebracht, en heeft er bovendien
op den feestdag een bedeeling onder de
behoeftigen plaats gehad.
Eikerzee, 3 Febr. Nadat ds. De Leur
in 't gebed was voorgegaan en psalm 23 had
voorgelezen, opende bij de openbare vergade
ring der afdeeling van den Chr. Nat. "Werk
mansbond alhier. Het was hem aangenaam
den spreker van dien avond, de heer Nahuyzen
uit Utrecht, lid van het Hoofdbestuur en zelf
werkman, bier te begroeten en 't woord te
geven, daarbij de hoop uitsprekend, dat mede
door deze samenkomst het aantal leden dezer
afd., thans 16, zou mogen klimmen.
De Bond, zei spreker, vóór ongeveer 10
jaren in strijd geboren, toen met spot beje
gend, is thaDs, daük vooral aan dr. De Visser,
eere-voorzitter, zekere macht geworden. Het
vorig jaar werd bij een 30-tal afd. rijker.
Vele Christelijke werklieden, gehecht aan
de Ned. Herv. Kerk, strevend naar vervul
ling eerst der geestelijke behoeften naast die
der stoffelijke, gevoelden zich noch in een
neutralen bond, volgens spreker een ondiDg,
noch in «Patrimonium" met zijn opzweepende
politiek, en allerminst in een socialistische
vereenigiDg op hun plaats. Aan de socialisten
brengt hij onder aanhaling van woorden van
Liebknecht en artikelen uit Het Volk zijn
dank, dat zij voor den Christelijken werkmau
de reveille hebben geblazen, hem hebben
wakker geschud. Toch, zegt spreker, kunnen
de vereenigiogen, naast elkaar levend, elkaar
schragen in haar gemeenschappelijke belangen
op zekero tijden voelen we ons één. Met
enkele woorden zette hij de treurige gevolgen
der jongste staking uiteen, om dan den
meesten nadruk te leggen op de schoone
stichtingen van de BondsafdeeliDgen.
De ziekenfondsen zijn een zegeD. Daarmee
helpen we ons zelven't is zelf bespaard
geld, geen aalmoes der liefdadigheid, wij
hebben er recht op in dagen van ongesteld
heid. Ook de weduwen- en begrafenisfondsen
der afd. werken overal heilzaam en bij al
deze instellingen komt het Christelijke be
ginsel tot zijn recht: niet allereerst ons zelven,
maar anderen helpen
't Hoofdbestuur tracht het thans daarheen
te leiden, dat de Bond een Algemeen Zieken
fonds opricht.
En daar de Bond steeds verzoenend werkt
tusschen werkman en patroon, allerminst op
het standpunt van den klassenstrijd staat, zal
ook de laatste zonder twijfel zich offers willen
getroosten.
Ds. De Leur, den spreker dankend, zegt,
nu geen der aanwezigen eenige vraag wenscht
te stollen, dat hij het donkbeeld van Provin
ciaal fonds gaarne prijs geeft voor een
Algemeen fonds, en hoopt, dat de belang
stelling voor wat de Bond wil, zich na afloop
dezer bijeenkomst in daden zal worden om
gezet.
Met dankzegging wordt gesloten.
Nieuwerkerk, 3 Febr. Gisterenavond trad
voor de leden van het Departement «Duive-
land" der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen,
die in vrij groot aantal met hun dames^waren
opgekomen, op, de heer dokter J. A. Spruyt
met een lezing over «bet bezoek aan een
Engelsche kolenmijn", opgehelderd door licht
beelden. De sciopticon van het Hoofdbestuur
werkte uitstekend, en door de zorg van den
heer R. Homan kwamen de beelden op het
juiste oogenblik op het doek.
Verder werd deze Nutsavond aaDgevuld
door muzikale en letterkundige voordrachten.
Donderdagavond trad de heer Bastmeijer
van Bruini8se in eene openbare vergadering
der Anti-rev. Kiesvereeniging, gehouden in
een der lokalen van de openbare school, op
als spreker over het onderwerp: Tweeërlei
staudpunt, n.l. regeeren met en zonder
Christus. Spreker behandelde de verschillende
fracties der rechterzijde en stelde hun be-
teekenis in het licht. Lang stond hij stil bij de
materialisten en hun beginselen, de leer van
Marx. Daarna besprak hij de beginselen der
clericale -, anti-revolutionaire - en katholieke
partij. Ten slotte drukte hij den aanwezigen,
die voor verreweg het grootste gedeelte tot
de anti-rev. partij behoorden, op het hart, de
beginselen dier Dartii eetrouw to Mü*«n.
omdat volgens deze, God in de Nederlandsche
staatswetten wordt erkend. Van de gelegen
heid tot het stellen van vragen werd geen
gebruik gemaakt.
Oosterland. Woensdagavond j.l. gaf de
Vereeniging «Onderling Genoegen" een uit
voering in de zaal van den heer J. J. Beije
alhier; de zaal was flink bezet. Met alle recht
kan gezegd worden dat deze uitvoering goed
van stapel is geloopen, de twee nummers
volgens programma werden op zeer ver
dienstelijke wijze gespeeld en dat ze zeer in
den smaak vielen van het talrijk publiek
bewees telkens het luide applaus.
Aan de leden van «Onderling Genoegen"
een woord van dank voor den genotvollen
avondaan zoo velen van Oosterlands
ingezetenen verschaft.
Daarna werd nog gelegenheid gegeven voor
den daDS, welke nog een geruimen tijd duurde.
Ieder keerde voldaan huiswaarts.
Brninisse, 5 Febr. Gisteren trad alhier
als spreker op de heer dr. D. van Embden,
bestuurslid van den Vrijz. Democr. Bond. Door
den heer De Bruyne van Zierikzee werd de
spreker bij het talrijk publiek ingeleid, er op
wijzende, dat waar elke partij haar meening
wil uiten, ook de Vrijzinnig-Democratische
partij thans in de tweede gemeente van ons
eiland hare beginselen wil ontvouwen. Spreker,
die alsnu het woord nam, wees er op, dat
waar in 1901 de christelijke partijen de meer
derheid verkregen, men zou mogen verwachten,
dat na 2'/2 jaar er ook iets merkbaar zou zijn
van den nieuwen koers, waarin geregeerd zou
worden. Maar tot nu toe was daarvan niets
gebleken. Had men mogen verwachten dat
bijv. de leerplichtwet zou ingetrokken worden,
deze wet is nog altijd van volle kracht. In
de eerste troonrede werden verschillende maat
regelen opgesomd, waaruit de nieuwe koers
zou moeten blijken. Zoo werd een wet ter
beteugeling der speelzucht in uitzicht gesteld.
Nu verscheen er een wetsontwerp bedoelende
de intrekking der staatsloterij, maar eerst over
20 jaar zal die wet pas geheel verdwijnen.
Als motief daarvoor werd opgegeven, dat men
den collecteurs toch de gelegenheid moet geven
op andere wijze in hun onderhoud te kunnen
voorzien en daarvoor wordt nog 20 jaar lang
de gelegenheid gegeven in de loterij te spelen.
Juist door de opheffing van de staatsloterij zal
men zich tot de buitenlandsche loterijen wen
den die uit den aard der zaak vaak veel
minder betrouwbaar zijn, bovendien moet do
Staat door de intrekking f 600000 aan inkom
sten missen. Waar men nu aan den eenen
kant de staatsloterij wil intrekken, laat men
het speculeeren aan de beurs ongemoeid, een
speculeeren, waardoor ons land in 1903 zeker
200 millioen gulden verloren heeft. Nog steeds
wacht een uitbreiding der Ongevallenwet tot
de zeevisscherijen en den landbouw. Van de
verschillende zaken bij de verkiezingen beloofd,
is nog niets tot stand gebracht. Eerst in de
laatste dagen zijn een paar belangrijke ont
werpen ingediend, maar een ontwerp is nog
geen wet. Op .verschillende punten is de
meerderheid het ook oneens, zoo over de dood
straf, de eedskwestie, en zij het ook een minder
belangrijk punt, in het dansen van de ministers
en kamerleden op een hofbal enz.
Voor de minvermogenden wordt weinig of
niets gedaan. Een pensioen voor oude lieden,
een arbeidscontract, een invaliditeitswet enz.,
alles ontbreekt nog. Werkelijk goede wetten
worden door dit ministerie zelf benadeeld. Zoo
de Woningwet, die door een koninklijk besluit
door minister Kuyper uitgelokt, zeer belem
merd werd. In de kamer op het onpractische
gewezen, gaf dr. Kuyper dit toe, maar het
duurde 11 maanden eer een ander koninklijk
besluit verscheen.
De Vrijzinnig-Democraten zijn in de eerste
plaats democraat in het belang van de volks
klasse. De kerkelijke democraten doen wel
veel beloften, maar als het op doen aankomt,
wordt het een achter het ander geschoven.
Zoo wordt de uitbreiding der Ongevallenwet
verschoven tot de invoering eener ziektever
zekering, die nog maar in studie is.
Het ministerie is slap en onvast. Wetsont
werpen worden ingediend om kort daarna te
worden ingetrokken. Zoo de verhooging op
den accijns op den alcohol, zoo het plan om
den accijns op de suiker te verlagen, de invoer
rechten op koffie en tabak. Bovenal blijkt
dit uit de intrekking van het voorstel op de
verhooging van het blijvend gedeelte der
militie. Als reden van het voorstel werd o.a.
opgegeven, dat er waarheid moet zijn in de
wetgeving, en dat versterking van het garnizoen
te Amsterdam noodig was. Maar na een
krachtig verzet van den vrijzinnig-democraat
Marchant en van den tegenstand der Katho
lieken, werd dit gedeelte van het ontwerp
maar weer teruggenomen. Spreker herinnerde
ook aan de onrustige dagen in het voorjaar
van 1903, waarin misschien de regeering het
meest in onrust was. -
Een prachtig kenmerk van dit ministerie
was de strenge maatregelen tegen den minderen
man, en de toegevendheid jegens de meer-
gegoeden. Bij de vaststelling van de rechts
positie van de spoorwegarbeiders werden ver
schillende voorschriften door de regeering
vastgesteld. De Hollandsche Maatschappij
verzette zich en de regeering, die de beslissing
had, liet aan die Maatschappij het gezag. Een
staaltje van het meten met twee maten was,
dat de collecteurs 20 jaren tijd krijgen om
zich naar de omstandigheden te regeleD, ter
wijl de vrouwelijke arbeiders aan de steen
fabrieken slechts 20 dagen daarvoor kregen,
toen de arbeid verboden werd en dat midden
in 't seizoen. Bij het ontwerp op de landbouw-
vertegenwoordiging werden de landarbeiders
voor 't gemak vergeten. Veel is er door het
ministerie beloofd, maar slechts onbeduidende
wetjes werden ingediend. En de grootere
wetten, die ingediend worden, zitten meest niet
al te best in elkander. Zoo de drankwet,
waarop tal van aanmerkingen gemaakt wor
den de arbeidswet, die verkeerde toestanden
zal laten bestaan. Zoo bij het bakkersbedrijf,
waar de nachtarbeid er verboden wordt, maar
niet voor de patroons, hetgeen aanleiding zal
geven tot velerlei ontduiking. Zoo zullen de
gemeenteraden een sluitingsuur voor de win
kels mogen bepalen, doch de winkelwaarin
alleen de patroon werkzaam is, is daarvan
vrij. Verschillende misstanden in den land
bouw eischen wegneming. Zoo is wijziging van
het pachtcontract, van de jachtwet dringend
noodig. Wanneer nu minister Kuyper op min
voldoende van zijne wetten gewezen wordt,
verontschuldigt bij zich met de bewering, dat
hij reeds niet meer zoo jong is, dat hij niet
voor wetten maken is opgeleid en het dus
niet zoo goed kan. Maar, zegt spreker, waar
om dan gekomen?
Is er dus van den nieuwen koers in chris
telijken zin niets te bespeuren, wordt door
den man, die eens als oppositieman sprak:
wzij kunnen niet wachten geen dag en geen
nacht", voor den minderen man niets gedaan,
de Vrijzinnig-Democraten zullen, aan de regee
ring gekomen, in de eerste plaats voor sociale
wetten zorgen.
Van de andere partijen is op dat punt weinig
te verwachten. Alleen de socialisten en de
unie-liberalen misschien zullen op dit punt
medewerken. Zoo bijvoorbeeld aan betere
woningtoestanden, die, een enquête o. a. te
Rotterdam heeft het geleerd, dringend ver
betering behoeven, goede arbeidsbepalingen
enz. Spreker heeft dit tegen de socialisten, dat
zij steeds opwekken tot klassenstrijd en hunne
kracht zoeken in verdachtmakingen. Vooral
zullen de Vrijzinnig-Democraten strijden voor
algemeen kiesrecht. Niets dat waarlijk in het
belang van het volk is zal tot stand komen
zoolang het kiesrecht niet is uitgebreid. Niet
dat de andere partijen ook niet iets goed willen,
maar zij fcien alles door een gekleurde bril.
Waar in Frankrijk, Duitschland, België,
Zwitserland en meer landen algemeen kies
recht bestaat, wacht men hierop nog steeds in
