en eteen in de maag blijft liggen. In de
Belgische bloem komt de vervalsching van
meel met aluin scbier altijd voor. Zwaarepaath
is een geliefkoosd middel; dat voor vervalsohing
van allerlei producten dienst doet, niet
slechts van brood, maar ook van leverworst,
peper enz.
Boter wordt met aardappelmeel ver-
valsoht, maar hoofdzakelijk met margarine.
Hoe kwam men aan de margarine? Bij het
beleg van Parijs in 1870 werd een prijsvraag
uitgeschreven voor een boter-surrogaat. Even
als boter levert margarine voedende bestand-
deelen. Als voedingsmiddel keurt spreker de
margarine niet af. In Duitschland, Frankrijk
en België bestaat op de margarine een goede
controle. Margarine moet daar met saesam-
olie vermengd worden.
Kaas. In Duitschland wordt een groote
hoeveelheid margarinekaas geproduceerd, die
daar niet verkocht kan worden. Men zal
echter weldra Nederland van margarioekaas
voorzien.
Thee. De meeste thee, die hier ter stede
gedronken wordt, is een aftreksel van thee
bladeren waarvan reeds eem'ge malen thee
getrokken en gedronken is. In Engeland
namelijk worden groote hoeveelheden gebruikte
theebladeren van de koffiehuishouders en hotel
houders opgekocht. Deze worden gedroogd,
opnieuw verwerkt met caoutchouc, en dan
verkocht. Ook uit koffiebladeren, bladeren van
de wilde roos, aardbeziënbladeren en essen-
bladeren wordt thee gefabriceerd. Spreker
liet aan het auditorium het extract van thee
zien. Dat van zwarte thee bedraagt 40 pCt.,
dat van groene thee 35 pCt. De thee te
dezer stede bedraagt 20 k 25 pCt.
Toen de thee was afgehandeld kregen wij
pauze.
Na de pauze kwam het eerst aan de orde
het goedkoope snoepgoed voor de kinderen,
zooala tooverballetjes, dat zeer gevaarlijk voor
de gezondheid is, omdat het giftige kleur
stoffen bevat. In dat snoepgoed heeft spreker
gevonden dextrose, beukenloof, saccharine en
arsenicumhoudende kleurstoffen.
Koffie. Te Praag bestaat er een kunst-
koffiefabriek, die kunstkoffieboonen aan de
markt brengt. Te dezer stede wordt veelal
slechte koffie verkocht. De koffiesurrogaten
hebben vaak voedende bestanddeelen, zooals
de Kathrijner-Kneippsche Malzkoffie. Goede
surrogaten zijn te verkiezen boven slechte koffie.
Suiker. De gekristalliseerde suiker is
moeielyk te vervalscben, wel de meelsuiker
(melis). En die wordt vervalscht met saccharine,
dat schadelyk voor de gezondheid is.
Worst. Cervellaatworst, niet zelden ver
vaardigd van inférieur paardenvleesch, wordt,
om voor het gebruik wat friech uit te zien,
met alinerood of cochinille roodgekleurd.
Kwast. Wie een zuiver glas kwast wil
drinken, doet het best daarvoor te gebruiken
het uittreksel van een citroendaar met
kwast zeer geknoeid wordt. Soms is in de
kwast, die verkocht wordt, en uit onrijp ooft
getrokken wordt, geen spoor van citroenzuur
te vinden.
Bier, hoewel het vervalscht wordt, is in
Zierikzee over het algemeen van een goede
qualiteit.
Vleesch. Wordt in Amsterdam wel eens
kamelen vleesch gegeten, hier ter stede is het
vleesch gewoonlijk van een puike hoedanig
heid. Men zij slechts met de pannetjes, waarin
het vleesch gebraden wordt, voorzichtig, want
deze bevatten soms loodvergiftiging.
Kruidnagelen. Men brengt die in
twee soorten in den handel, te weten: met
en zonder kruidnagel-olie. De laatste deugen
niet. Het soortgelijk gewicht van de goede
kwaliteit kruidnagelen is zwaarder dan water.
Wil men nu onderzoeken of men goede of
slechte kruidnagelen heeft, men soyde van de
kruidnagelen de kopjes af, dompele ze ver
volgens in een glas water, en dan zullen de
kruidnagelen zonder kruidnagel-olie boven
drijven, terwijl de goede kruidnagelen, waarin
de kruidnagel-olie nog zit, zullen zinken.
Peper. Er is, zegt Bpreker, geen stof
te slecht om peper te vervalschen. Daarvoor
worden genomen gemalen eikels, gemalen
sigarenkistjes, zaagsel tot turfasch toe. Wie
zeker wil zijn, dat hij zuivere peper en
onvervalschte kruidnagelen gebruikt, koope
die by een apotheker of drogist.
G e n u a - o 1 i e. Er wordt veel Genua-olie
verkocht, die noch de reuk van olyven heeft,
noch Genua ooit heeft gezien. Saesam-olie
wordt er voor gebruikt.
A z y n wordt met zwavelzuur vervalscht.
Men kan met hectographen-inkt onderzoeken
of azyo zwavelzuur bevat.
W y n moest zyn gekleurd druivensap,
maar het is vaak kunstwijn, die in den handel
wordt gebracht. Zoo worden er circulaires
verspreid, waarin brutaalweg Medoc-essence
te koop wordt aangeboden. In één van deze
staat: «Onze Sève-Bordelaise of Medoc-essence,
«die reeds lang door de wynhandelaren met
«goed gevolg gebruikt wordt, geeft aan de
«ordinairste wynen een uitstekend parfum,
«die men niet onderscheiden kan van het
«natuurbouquet van de Bordeaux. Prys per
«flacon voor één okshoofd fr. 1,75".
Eveneens wordt verkocht: «Burgunder-
extrakt", «Bordeaux-extrakt" en «Medoc
extrakt".
Cognac. Echte cognac kost f 20 per
fiesch. De cognac, die wy hier drinken, wordt
vervaardigd van een cognac-essence en spiritus.
Spreker vestigt er de aandacht op, dat niet
altijd goede, maar vaak foezelhoudende spiritus
voor' de bereiding van cognac gebruikt wordt,
en deze is voor de gezondheid zeer sohadelyk.
Deze hoogst interessante, met proeven op
gehelderde voordracht, werd door spreker
met den wensch beslotendat door het
Gemeentebestuur van Zierikzee niet alleen 1
voor de melk, maar ook voor alle eet- en
drinkwaren spoedig een onderzoekings-bureau
in het leven worde geroepen.
De Voorzitter dankte den heer C. A. de
Looze voor zyn leerzame rede, en hoopt,
dat het Departement door hem op een spreek
beurt later wederom vorgast moge worden.
Hierop werd de druk bezochte vergadering
gesloten.
Naar wy met genoegen vernemen, heeft
het Comité der Zierikzeesche Paardenlotery
voor de a.s. 23ste jaarlyksche verloting de
koninklyke goedkeuring verkregen.
Het zal a.s. Vrydag vyf-en-twintig jaar
geleden zyn, dat de heer L. Tempelman,
machinist van den polder «Ooster- en Sir-
Jansland", zyn betrekking als zoodanig aan
vaardde. Wy wenschen den geachten jubilaris,
wien het zeker niet aan blyken van belang
stelling zal ontbreken, met dezen heugelyken
dag van harte geluk.
By de verpachting van staanplaatsen
op de kermis te TerneuzeD, werd een staan
plaats voor eon stoomdraaimolen gegeven aan
A. M. Peetere—Vincken te Bergen op Zoom,
voor f 872. Het vorige jaar werd hiervoor
slechts f 604 betaald.
Van de Belgische grenzen schryft men
Om een einde te maken aan den smokkel
handel in vee, welke in den laatsten tyd weer
sterk toegenomen is, heeft de Belgische
Regeering op verschillende grensplaatsen de
brigades versterkt. Ook zyn enkele ambte
naren in het bezit gesteld van rywielen en
hebben de gendarmes last gekregen om mede
de grens te bewaken en de douaniers steeds
behulpzaam te zijn in het opsporen en achter
volgen van smokkelaars.
Had men voor een paar maanden een
zonderlinge lotingskwestie te Overslag, eone
grensgemeente in Zeeuwsch-Vlaanderen, nu
is er weer een in twee grensgemeenten der
zelfde streek, namelyk te Ede en te St.-Kruis.
In elke gemeente woont een Belg, wiens zoon
by de laatste loting voor de Nederlandsche
militie een dienstplichtig nummer trok. Daar
de lotelingen niet wisten, hoe nu opzichtens
België te handelen, vervoegden zy zich by
den Belgischen Minister van Oorlog, die bun
dezer dagen deed weten, dat zy als Belgische
lotelingen werden beschouwd en dus ook in
't geboorteland hunner vaders aan de loting
moesten deelnemen, wilden zy niet als deser
teur worden aangeteekend.
Men is natuurlijk zeer benieuwd hoe zy
zullen moeten handelen, wanneer zy ook in
't land van koning t>Pol" een dienstplichtig
nummer hebben, daar dit voor hen als
grensbewouers een lastige geschiedenis kan
worden, aangezien ze dikwijls over de «schreef"
moeten.
Zeker toch is het, dat een zoon van
Belgische ouders, in Nederland gediend
hebbende, later in België als deserteur werd
gearresteerd en er vier jaar heeft moeten
dienen, omdat by er niet aan de loting had
Bruinisse. Dezer dagen werd ook onze
gemeente door de Zigeunerfamilie bezocht, die
dit eiland doortrekt. Jong en oud liep uit om
de menschen te zienook brachten velen hun
een bezoek in hunne tent. Een soort voor
stelling door hen in de conferentiekamer
gegeven, werd door zeer velen bezocht en gaf
hun in zeer korten tyd een aardige verdienste.
Dinsdag hebben zy de gemeente weer ver
laten, om elders hun zwervend leven voort
te zetten.
Stavenisse. De heer J. Letzer (geb.
alhier) is benoemd tot stadsarchitect te Edam.
Wy vestigen de aandacht er op, dat te
Stavenisse blijkens achterstaande advertentie
a.s. Vrijdagavond door het variété-gezelschap
onder directie en medewerking van den be
kenden karakterkomiek, den heer Henry Strous
van Rotterdam, een soirée zal gegeven worden.
Tholeil, 11 Jan. Reeds vele malen werd
ter sprake gebracht in den gemeenteraad de
ligplaats van den zoogenaamden «stadsmestput",
die thans juist by den ingang der stad ligt,
komende van de zijde van Oud-Vossemeer
in de laatste jaren was daar juist groote
verbetering aangebracht door beplanting enz.
en nu wordt het gezicht minst gezegd ten
zeerste ontsierd door de beltde vorige
ligplaats, in de onmiddellijke nabijheid van
de «Eendracht", was nataurlijk met het oog
op de beteekenis der oesterteelt voor Tholen,
al heel weinig geschikt, vooral waar van alle
zijden steeds wordt aangedrongen op zorg
vuldige reinheid in dit opzicht. Thans zal
men evenwel weldra een betere plaats
inruimen, zoodat dan het gejammer van alle
Nurksen een eind kan nemen.
Goes. Op 1 Januari 1903 telde de be
volking 7191 zielen, n.l. 3359 van bet mannelijk
en 3832 van het vrouwelyk geslacht. Door
geboorte vermeerderde het getal ingezetenen
met 220, en door zich in de gemeente te
vestigen met 518, samen 738. Er overleden
119 personen en er gingen uit de gemeente
539, geheele vermindering 658,jzoodat in 1903
het aantal ingezetenen toenam met 80.
Op 31 Dec. telde de gemeente 3398 per
sonen van het mannelijk en 3873 van het
vrouwelyk geslacht, samen 7271.
47 huwelijken werden gesloten en 1 huwelijk
ontbonden.
Vlissingen. Het Duitsche rykspoststoom-
schip «Herzog", komende van Zuid- en Oost-
Afrika, Kaapdienst, wordt Vrydag j.l. alhier
verwacht, ter ontscheping van een 50-tal
passagiers.
De zangvereeniging «Looft den Heer"
te Vlissingen zal Woensdag haar 30-jarig
bestaan op feestelijke wijze herdenken.
AanbestedingenYerkoopingen ena.
Het leveren van 32800 stuks gecreoso-
teerde dwarsleggers ten behoeve van de aan
te leggen stoomtram MiddelburgDomburg,
met zijlijn van Koudekerke naar Vlieringen,
is voor f 46446 50 gegund aan de naaml.
vennootschap Houthandel, voorheen G. Alberts
Lzn. Co. te Middelburg.
CS -TÜJUiUJ UJ
-7, CL CO 00 «O t-
21 Sï-ss i i i
i- r- r- r- r- r-
1
I coco-* I I
cS ca d 1
co -
»o I -T :s>
cS OJ
li
O O a
3 s .5e
2 2 2 S <u
*".0 2 2
38 .-2 2cS
5 S> o oai a A
«r -« .fJ-lr-S*
S-i •S~"§='2 S -V .'E® §- a
p iJiiliga .Mjffêi
2 5 - 5'- N v O
o QQ g 5 3 o jo" o -
,2 O Ad - a a «Q o« o «e
o 3 i l .H 33 4>
S-g™ „-■§£ 2 si S S'T
Ml .si«-§<2-£Sg
S 8°Sj-3 S S g S S8
II «!-><"*! S-g® •£-; SO' -C
js .a.«. .«8r2.o o..T3
Landbouw en Veeteelt.
St -Annaland. Uit het verslag dat in de
j.l. Maandagavond gehouden vergadering van
«Landbouwbelang" alhier werd uitgebracht,
bleek, dat over 1903 het ledental 103 bedroeg,
waarvan 102 leden gezamenlijk aankochten
1251 balen superphosphaat, 274 balen Chili-
salpeter, 23 balen Peru-guano, 6 balen
zwavelzure ammoniak, 10 balen patentkali,
5 balen Thomasphoephaat, 67 zakken maïs
en 3,65 H.L. zaaiwikken, waarvoor betaald
werd f 16359.ld6.
De huishoudelijke ontvangsten bedroegen
f 173 95, de uitgaven f 106.75, zoodat in
kas bleef f 67,80.
Met het verzenden van Amerikaanech
vee naar Antwerpen hebben de heeren Cokx
6 Cie. te Rozendaal en meer firma's opge
houden.
Aan tal van verzendingen hebben de onder
nemers geld verlorenmen spreekt van
f 15 000 op drie veeladingen.
B HO H TVz A K E N.
De rechtbank te Middelburg deed heden
(Dinsdag) uitspraak in de veel besproken
zaak tegen A. M. J., 44 jaar, werkster,
geboren te Middelburg, wonende te Vlissingen,
aan wie wordt ten laste gelegd, dat zy den
6en November j.l., te Vlissingen, in hare
woning, uit een portemonnaie van den
Belgischen loods A. J. van Hemelryck, met
bet oogmerk van wederrechtelijke toeëigeniog
heeft weggenomen een bankbiljet van 100
francs, toebehoorende aan genoemden Van
Hemelryck, althans aan een ander dan aan
haar beklaagde. De loods is in de woning
van deze beklaagde, in de Lange Noordstraat
te Vlissingen, bewusteloos geworden en heeft
daar 3 dagen in dien toestand op den grond
gelegen. Hij werd gevonden door een inspecteur
van politie, die hem naar bet gasthuis liet
overbrengen, alwaar hy, zonder tot bewustzijn
te zyn gekomen, den 13 November overleed.
Beklaagde werd, overeenkomstig den eiech
van het O. M., veroordeeld tot 6 maanden
gevangenisstraf.
De mede by deze zaak betrokken 62-jarige
vrouw A. H., zonder beroep, wonende te
Vlissingen, tegen wie, wegens heling, 3
maanden was geöiecht, werd, wegen diefstal
en heling, mede tot 6 maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
Een 28-jarige veldarbeider uit St.-Jan
steen, tegen wien door het O. M. bij de
rechtbank te Middelburg één jaar gevangenis
straf was gevorderd, beklaagd van meineed,
werd door de rechtbank vrijgesproken.
Naar wij vernemen zal de volgende
maand voor de rechtbank te Antwerpen worden
behandeld de bekende aanvaring in Mei j.l.
op de Schelde by Antwerpen, tusschen het
Engelsche stoomschip «Huddersfidd" en het
Noorsche stoomschip »Uto", tengevolge waar
van, zooals bekend en destijds in bizonderheden
door ons medegedeeld, een groot aantal passa
giers van eerstgenoemd stoomschip verdronken.
Dinsdag 1.1. is te Mechelen aangehouden
L. P. G., kantoorklerk, laatst wonende te
Middelburg, looals bekend een der betrokkenen
by den gepleegden diefstal op een der book
makerskantoren daar ter stede, in de jaren
1901 en 1902.
Door de Nederlandsche justitie zal zyn uit
levering worden gevraagd.
KEHKNIKUWS.
Gekozen tot Kerkvoogd te Zonnemaire
de heer J. M. van den Bout Fz.
Ter voorziening der vacature voor
predikant by de Ned. Herv. gemeente te
Vlissingen, ontstaan door het vertrek van den
heer Bakhuizen van den Brink, is een viertal
gevormd, bestaande uit de heeren J. P. de
Bie te Kethel, H. W. Creutsberg te "Wyk-
aan-Zee, J. A. van Leeuwen te Bloemendaal
en J. C. Scholier te Amerongen.
Tweetal voor predikant bij de Geref.
Gem. te Ierseke: ds. G. Dockcs te Heemse
en ds. D. Hoek te Heinkenszand.
Zondagmorgen werd by de Geref. Gem.
B te Tholen ds. B. Verry bevestigd door ds.
R. J. W. Rudolf van Leiden. Des namiddags
deed by zyn intrede met een preek over
Jesaja 40 vers 31.
De bevestiger had tot tekst gekozen Joh.
1 vers 14.
De kerk was beide keeren overvol.
O N D E B W IJ
Herbenoemd te Zonnemaire als leden der
Commissie tot wering van schoolverzuim, de
heeren J. Verseput, P. Verhulst, D. Deïst,
T. den Boer, J, van Nieuwenhuize en L. K.
Kluit.
Benoemd tot hoofd van de bewaarschool
te Haamstede, mej. E. J. C. Kuiper van Rot
terdam.
Poit ei Telegrafie.
By het laatst gehouden examen in den
postdienst zyn o. a. geslaagd de surnumerairs
M. N. D. Augustyn, D. J. Loeff en C. J. W.
Fagginger Auer.
De klerk der posteryen en telegraphie J. L.
M. Boot is verplaatst van Middelburg naar
Hnlst.
In het jaar 1903 werden te Zonnemaire
behandeld 1011 telegrammen.
Ontvangen 679, verzonden 332.
STEN OGRAPH1SCH VERSLAG van
het verhandelde in de zitting dei-
Provinciale Staten van Zeeland
van 13 November 1903, betrek
kelijk het verzoek van het Comité
voor de tram Brouwershaven
Burgh om subsidie in de kosten
van aanleg en exploitatie van die
tram.
V.
De heer Bolle. Mijnheer de Voorzitter 1 In
de eerste plaats moet ik voldoen aan een ver
zoek van een der leden om mee te deelen,
dat hij bezwaar heeft tegen eene uitdrukking
van het algemeen verslag, waarin staat, dat
de kostprijzen der waggons en goederenwagens
de helft hooger zijn geraamd dan elders, dat
lid beweert te hebben gezegd, dat de personen
rijtuigen ongeveer de helft en de goederenwagens
ongeveer twee honderd gulden hooger zijn
geraamd dan elders.
Ten opzichte van dat punt kan ik de
volgende inlichtingen geven, bij het opmaken
der begrooting is men te rade gegaan met de
prijzen die betaald zijn bij den aanleg van de
fijn Brouwershaven—Steenbergen, toen is de
levering van het materieel publiek aanbesteed
en daar juist voor de personenrijtuigen de
laagste inschrijver merkelijk llager had in
geschreven dan de andere fabrikantenzoo
heeft het comité die prijs met 10 pCt. verhoogd.
Het doet mij genoegen deze inlichtingen te
hebben kunnen geven.
Minder aangenaam is mij de bestrijding van
den voorzitter van de Maatschappij van Land
bouw en wel voornamelijk de scherpe wijze
waarop hij deze zaak behandelt. De heer
Hennequin zegt, met het oog op het laten ver
vallen der havens en de aansluitingslijnen,
dat het plan al zeer naïef is en daar ik mee
heb gewerkt om het plan te wijzigen zooals
het vorig jaar door de meerderheid der oppositie
werd verlangd, zoo behoor ik ook tot die
naïeve lui. Wat is in deze het geval, het
comité besloot om een nieuwe aanvraag om
subsidie te doen en gaf aan de Rotterdamsche
Tramweg-Maatschappij kennis, dat die aan
vraag was gedaan en hoe het plan was ge
wijzigd en verzocht aan die Maatschappij te
willen meedeelen of zij bijaldien de subsidie
werd toegestaan nog bereid was de concessie
over te nemen. De Maatschappij gaf te kennen,
dat zij het betreurde, dat havenverbindingen
uit het plan waren genomen, doch verklaarde
zich toen bereid, indien de steun van Provincie
en Rijk werd verkregen, de exploitatie op zich
te nemen.
Deze wijziging deed mij vermoeden, dat de
hernieuwde aanvraag de steun van Gedeputeerde
Staten zou hebben verkregen, daar in het
vorig jaar het bezwaar van Gedeputeerde Staten
slechts door enkele leden werd gedeeld, te
meer werd ik in dat vermoeden versterkt,
omdat bij een bezoek van den voorzitter en
secretaris van het comité namens het College
werd gevraagd, of de Rotterdamsche Maat
schappij reeds bericht gezonden had, dat zij
als nog bereid was, de exploitatie op zich te
nemen en toen daarop werd geantwoord, dat
dit bericht nog niet was ontvangen, werd het
comité aangeraden op spoedige beslissing aan
te dringen en het Gedeputeerd College daar
mede in kennis te stellen, daar dit antwoord
van invloed kon zijn op het voorstel van de
Staten.
Wat de beschuldiging betreft, dat het comité
listig is te werk gegaan, wil ik liever niet op
ingaanik vind het niet loffelijk om menschen
die zich hier niet kunnen verantwoorden van
eene minder nette handelwijze te beschuldigen.
Nu hebben wij van den heer Hennequin
gehoord, dat hij een voorstander is van deze
tram, doch bezwaar had tegen den vorm
waarin de hulp werd gevraagd, daar hij een
voorstander is om in 't vervolg steun te ver-
leenen door het geven van renteloos voorschot.
Dit denkbeeld is het vorig jaar ook door den
heer Hennequin ter sprake gebracht, dit heeft
aan het comité aanleiding gegeven om den
Directeur der Rotterdamsche Tramweg-Maat
schappij te vragen of daartegen bezwaar zou
bestaan, waarop geantwoord is, dat daartegen
feen bezwaar zou bestaan als aan de lijn
rouwershavenSteenbergen ook een renteloos
voorschot, zooals gevraagd is, was verleend,
doch dat het nu aanleiding zou geven tot eene
ingewikkelde administratie, zoodat daarvan
geen sprake kan zijn.
Over de bewering van den heer Hennequin
of deze tram is van locaal of algemeen belang,
wil ik niet twisten, de een noemt locaal belang
dat een ander algemeen belang noemt, doch
dat is zeker, dat als men nagaat dat een streek
die 11,000 H.A. groot is, direct daardoor aan
het wereldverkeer wordt aangesloten, dan kan
men toch wel zeggen, dat het een heel groot
locaal belang is.
De nieuwe cultures, die als een gevolg van
deze tram te wachten zijnkan men van
locaal belang noemen, maar als men aanneemt,
dat voor die cultures menschen uit andere
streken komen om zich te vestigen en dat
groote kapitalen zullen worden verschaft om
die op de meest practische wijze te doen slagen
en dat in een deel van deze streek in korte
jaren vele gebouwen zullen worden gesticht,
dan is het algemeen belang er ook wel eenigs-
zins bij betrokken, daar de toename der bevolking
aanleiding zal geven tot het opbrengen van
meerdere lasten en dus ook van meerdere
opcenten voor de provincie.
Omtrent de aanmerking, dat de prijs voor
den benoodigden grond te duur is, kan ik slechts
herhalen wat ik het vorig jaar gezegd heb.
De benoodigde grond werd voor de lijn
BrouwershavenSteenbergen gemiddeld met
ruim f 600 per gemet betaald en toch kwam
zij met de bij berekening van de kosten van
overdracht en akten van rooiement der
hypotheken op den prijs die nu is geraamd,
de oorzaak daarvan is hierin gelegen, dat de
eigendommen uit zulke kleine perceelen bestaan
en zoo verspreid liggen.
De verklaring door twee mijner medeleden
gedaan, dat voor eene eventueele aansluiting
der havens nooit geen steun van de provincie
zal worden gevraagd, kan ik niet onderschrijven,
want hoogstens zou ik kunnen verklaren, dat
ik nooit zal meewerken om als hoofd der
Gemeente, waarin een dier havens is gelegen,
eene dergelijke aanvraag te steunen, doch die
na mij komt zal zich door een dergelijke
belofte niet gebonden achten, dus komt vroeg
of laat eene aanvraag, dan zullen de Staten
leden overwegen of dan het bedrag, dat naar
ik hoop nu toegestaan zal worden, nog ver
hoogd zal worden.
Meer, Mijnheer de Voorzitter, heb ik op dit
oogenblik niet te zeggen.
De heer Hennequin. Mijnheer de Voor
zitter! Nu de heer Fokker zich zoo verstoord
toont over wat ik in het midden bracht om
mijne stem te verklaren, zoude ik bijna geneigd
zijn om op hem het Fransche spreekwoord toe
te passen dat handelt over booze menschen.
De heer Fokker heeft mijn denkbeeld ingenieus
genoemdwaar het geldt iets, dat in andere
provincies als regel plaats vindt, krijgt zulk
een compliment eene eigenaardige beteekenis.
De heer Fokker noemt mijn denkbeeld ook
aardigmaar zoude het nog aardiger gevonden
hebben als ik het op tramwegen in mijne om
geving in practijk had gebracht. Wel, Mijnheer
de Voorzitter, ik kan hem verklaren dat, als
het daar eene locale lijn gold als waarvoor
hier subsidie wordt gevraagd, ik niet anders
dan een renteloos voorschot zoude willen
steunen.
De heer Fokker kan in de beraadslagingen
van November 1902 naslaan, dat ik toen reeds
het denkbeeld van een renteloos voorschot aan
de hand deed overweging werd toen door
den heer Bolle toegezegd en uitwerking van
dit denkbeeld lag toch zeker niet in de eerste
plaats op mijn weg men hoorde er evenwel
niets van, wat dit overleg had tengevolge
gehad. Nu komt men met allerlei bezwaren,
die ik reeds bestreden heb met te verwijzen
naar wat in andere provincies regel is maar
nog sterker de Rotterdamsche Maatschappij
die nu gezegd wordt bij een renteloos voorschot
terug te schrikken voor dubbele boekhouding,
heeft bij het plan Brouwershaven—Steenbergen
zeifs het denkbeeld van een renteloos voorschot
aan de hand gedaan, wat mij uit een zooeven
ter beschikking ontvangen nota blijkt.
Buitendien kan men aan een renteloos voor
schot in dezen voorwaarden verbinden, die de
teruggave vergemakkelijken en er rekening
mede houden, dat de inkomsten eerst na eenige
jaren gaan vloeien.
Over de havens en het weglaten daarvan
heeft de heer Fokker zich, om zijne spreekwijze
te volgen, zeer mysterieus uitgelaten; de heer
Van der Lek de Clercq en hij wisten, hoe dat
in elkander zat, maar de vergadering scheen
het niet te mogen wetendat wij daarvan
later nog wel eens zullen hooren, meen ik dan
ook te mogen volhouden en ik geloof, dat de
heer Bolle over deze weglating ook niet zoo
gunstig denkt.
Als ik zeg, dat Schouwen te weinig bijdraagt,
verwijst de heer Fokker mij naar Walcheren,
maar dit zegt niet veel, want men beroepe
zich op goede voorbeelden, niet op die welke
ik zelf ook afkeur.
De heeren Bolle en Fokker hebben goed
kunnen vinden om te beweren, dat ik als
Voorzitter van de Zeeuwsche Landbouw-
Maatschappij hunne zaak had moeten steunen.
Dit schijnt een zuiver Schouwsch standpunt,
immers in den laatsten tijd ontving ik ettelijke
brieven uit Schouwen, waarin mij als voorzitter
der Zeeuwsche Landbouw-Maatschappij verzocht
werd om toch deze aanvrage om subsidie te
steunen. Moet nu toch een voorzitter van
de Zeeuwsche Landbouw-Maatschappij aan
iedere aanvrage om subsidie zoo maar goed
schiks zjjne stem geven, zonder rekening te
