ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 19 December 1903.
B ERICH T.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierilizeesclie
Courant).
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië ens. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
60ste JAARfiAMS. 7939.
Directeur 9 A. J. DB loozb.
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren:
Advertentiënvan 13 regels 30 üts.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaateruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. db Loozb, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FnaNKBL, Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Eerste, J31acL
zy, die zich met 1 Januari a.s.
op deze courant abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Alle brievengaarders en boek
handelaars nemen abonne
menten aan.
A. J. DE JLOOZE,
Directeur.
Algemeen Overzicht.
Zal er tusBcheu Japan en Rusland al
of uiet een oorlog uitbreken Dit is de vraag,
die op veler lippen zweeft. Want aan de
tegenstrijdige berichten, die de telegraaf ons
brengt, kan zelfe de scherpzinnigste geen
touw vastmaken. Op den éénen dag toch zijn
die berichten van oorlogznchtigen aard
terwijl op den daaropvolgenden de wind een
vredelievende richting heeft. Zoo gaat de
politieke barometer op en neer. Één zaak
in deze is zeker. Het Japanache volk verlangt
vurig den strijd met den Russischen kolossus
aan te binden. Dit bleek zonneklaar uit het
adres van antwoord, dat de Kamer op de
troonrede van den Mikado (aldus is de titel
van den Keizer van Japan) zonder hoofdelijke
Stemming éénparig aannam. Immers, in dit
adres wordt het regeeringsbeleid ten scherpste
afgekeurd. Het heet, dat daardoor de nationale
invloed niet verhoogd wordt, en dat het
eigenlijk niets anders is dan een politiek
schipperen. De Mikado heeft, toen bij dit
adres van antwoord, dat aan duidelijkheid
niets te wenschen overlaat, ontving, onmiddellijk
de Kamer ontbonden, en natuurlijk de Ministers,
in wier buitenlandsoh beleid de natie geen ver
trouwen heeft, op hun post gelaten. En daar
de verkiezingen voor de nieuwe Kamer eerst
in Maart zullen plaats hebben, zoo kan ten
gevolge biervan dit jaar de begrooting niet
door de wetgevende macht worden vastgesteld.
Ia dit geval hoeft echter de Grondwet voor
zien, die bepaalt, wanneer de Kamer het
budget niet op tijd vaststelt, dat dan de
regeering met de begrooting van het vorig
jaar het staatsrad in beweging moet houden.
Om evenwel op de gezindheid van het
Japansche volk terug te komen, men ont
waart er nit, dat het zeer beslist den oorlog
met Rusland wil, en dien wil door zijn ver
tegenwoordigers in 's lands vergaderzaal on
omwonden heeft doen uitspreken. Uit de
ontbinding der Kamer, en nit de talmende,
weifelende houding der regeering ten opzichte
van Rusland zou men opmaken, dat het
gouvernement er naar streeft den vrede te
bewaren. Een Engelsch blad echter, de
Morning Post, laat het voorkomen, dat het
adres van antwoord der Kamer een met de
regeering doorgestoken kaart is, die den
schijn aanneemt den vrede met Rusland tot
eiken prijs te willen, intusschen de onder
handelingen om tot een vergelijk te komen
sleepende houdt, teneinde tijd te winnen om
zich tot den oorlog krachtiger te kunnen
toerusten. Wij kunnen niet beoordeelen, wat
daarvan waar is. Des menschen wegen zijn
dikwerf duister, maar die der diplomaten
onder hen zijn vaak zoo duister, dat men
zelfs het onderscheidingsvermogen verliest.
Wat Rusland betreft, dit rijk, steunend en
vertrouwend op zijn groote macht, en zich
daardoor onoverwinnelijk wanend, is van een
oorlog met Japan, die in de toekomst tooh
onvermijdelijk is, zoowel om economische als
om staatkundige redenen, in het geheel niet
afkeerig. Het wil dien zelfs graag, al klopt
dit juist niet met den naam van Vredevorst,
dien de Czar zich zoo gaarne laat aanleunen.
Of hij dien naam verdient, hierover oordeele
de geschiedenis, die weet te verhalen van de
ontzettende gruwelen, waaraan onder het
bewind van dezen Czar zich het Russische
leger in den oorlog met China aan de rivier
de Amoer heeft schuldig gemaakt, waar
duizende menschen, vrouwen, grijsaards,
moeders met haar znigeliogen, door het
Kozakkengepeupel naakt de rivier werden
ingejaagd. En hoeveel moorden in massa zijn
onder de regeering van dezen zoogenaamden
Vredevorst in zjjn eigen rijk niet gepleegd,
wel niet op zijn last, maar toch op bevel
van het gouvernement, dat in zijn naam
regeert I Men denke slechts aan het gruweljjke
bloedbad te Kisjenef om niet te spreken van
de roof en plundering. Uit het schijn-proces,
dat daar voor het Hof gevoerd werdt, bljjkt
helderder dan het lioht, dat deze massale
moord met goedvinden der regeering gepleegd
werd, die voor haar binnenlandsche onlusten
naar een afleiding zocht. De advokaten der
moordenaars wilden nog eenige getuigen doen
dagvaarden, teneinde door hen het bewijs te
leveren, dat hun cliëaten op last van booger-
hand hebben gehandeld. Maar het Hof
weigerde pertinent deze getuigen te hooren.
Hierop verlieten vijftien advokaten de rechts
zaal, nadat één hnner, wiens naam ons ont
schoten is, verklaard had, dat het hem en
zijn collega's dan onmogelijk was de beklaagden
behoorlijk te kunnen verdedigen. De moord
en roofpartij te Kisjenef is een eeuwige smet
op Ruslaod's gouvernement. En die smet kan
door een schijn-proces niet worden uitgewischt.
Peter I, Koning van Servië, beleeft
tot nu toe van zijn koniuklijke waardigheid
niet voel genoegen. Hij zit geheel onder den
plak van het moordenaaratuig. Geen wonder l
llij wist van te voren, voordat hij tot den
troon geroepen werd, wat de samengezworen
officieren voor haddenhij wist, dat Koning
Alexander en zijn gemalin Draga door hen
vermoord zouden worden, en dat over hun
lijken hij den troon bestijgen zou. Daardoor
was hij bun medeplichtige. En van deze
medeplichtigheid maken de samengezworenen
gebruik om Petertje naar hun pijpen te doen
dansen. Zij krijgen de hoogste posten en
ambten, en zijn in de naaste omgeving van
den Koning. De Mogendheden eischen nu van
hem, dat hij de samenzweerders, die gemeene
moordenaars en verachtelijke dieven zjjn, van
het Hof zal verwijderen, en hebben, daar die
eieoh tot nu toe niet ingewilligd is, hnn
gezanten met onbepaald verlof teruggeroepen.
Voldoet Peter aan dien eisch, dan krijgt hij
het te kwaad met de samengezworenen, die
verraden zullen, welke rol hij in het bloed-
drama te Belgrado gespeeld heeft, en die
wellicht ook hem naar het leven zullen staan.
Willigt hij echter de eischen van Rusland,
Oostenrijk en Italië niet in, dan is hij gelijk
een paria onder de vorsten.
De rijkskanselier Von Bülow heeft in den
Duitschen Rijksdag naar aanleiding van
Bebel's kritiek op het regeeringsbeleid een
donderende rede tegen de socialisten gehouden.
Het was, alsof Bismarck, de ijzeren rijks
kanselier, aan het woord was. Als een Jupiter
tonans slingerde bij zijn schichten tegen hen,
van wie bij zeide, dat zij kritiek oefenden
niet om te verbeteren of te hervormen, maar
om te vernietigen.
Het schijnt, dat de Keizer hersteld is. Hij
heeft de bezorgde bewoners van zijn hoofdstad
met een plotseling bezoek verrast, en beeft met
de Keizerin een voorstelling in den schouwburg
bijgewoond. Ook de president van den Rijks
dag, Ballenstrem, heeft in de zitting uit
drukkelijk verklaard, dat de Keizer van zijn
keelziekte volkomen genezen is.
De Poolsche fractie heeft bij den Rijks
dag het voorstel ingediend, dat elk kind
godsdienstonderwijs in zijn moedertaal zal
ontvangen, en dat tegen den zin van ouders
en voogden geen kind gedwongen mag
worden aan dat onderwijs in een vreemde
taal deel te nemen. Dit voorstel vindt zijn
oorsprong in den dwang, dien de Pruisische
regeering bezigt om aan kinderen van Poolsche
ouders godsdienstonderwijs in de Duitsohe
taal te doen verstrekken. Men wil de Polen
germanieeeren. En doodt men de taal, dan
doodt men het volk.
De processen wegens soldatenmishandeling
zijn in Duitschland aan de orde van den dag.
In het algemeen zijn de straffen, die opgelegd
worden, veel te lioht. Zij staan niet in ver
houding tot het delict, dat gepleegd wordt.
Zoo kreeg de luitenant Yon Arnim slechts
veertien dagen kamerarrest, hoewel hij het
gezicht van een grenadier met zijn vuisten
zoodanig bewerkt had, dat het bloed er langs
liep. Te Breslau ontvingen de onder-officieren
last »er op los te slaan, maar altijd onder
vier oogen". Een onderoffioier, die dezen last
opvolgde, kreeg slechts vier dagen lichte
kamerarrest, hoewel hij voor acht gevallen
van mishandeling terechtstond.
De jonge Koning van Spanje is de gast
van Portugal's Koning. Of dit vriendschappelijk
bezoek ook een toenadering zal teweegbrengen
tusscben de twee elka&r vijandige volken,
moet de toekomst leeren.
Medarland.
Groningen, 16 Deo. Bij de gisteren alhier
gehouden coke# veiling was hoogste prij*
43 ct. per H.L., waarvoor de cokes aan de
fabriek is te bekomen.
Meppol, 16 Dec. Een dienstmeisje alhier,
dat een speld, welke zij in den mond hield,
doorslikte, is Maandag in het ziekenhuis te
Zwolle voor de derde maal geopereerd. Echter
is het niet mogen gelukken de speld te ver
wijderen.
Maastricht, 16 Deo. Zondagavond liep
er hier een leelijk tegen de lamp, die zich
een veel te gering idëe had gevormd van
het herinneringsvermogen der plaatselijke
politie.
Zekere W. J. C. B. nl., meldde zich bij
de politie aan om inlichtingen en verklaarde
daarbij openhartig een goruimen tijd in
Parijn te hebben vertoefd.
's Mans uiterlijk, manieren en spraak waren
zeer beschaafd, dooh dat bracht de politie
niet op een dwaalspoor.
Zij vertrouwdo den beschaafden Paryzenaar
niet en veroorloofde zich de vrijheid dan ook
de registers eens open te slaan.
En jawel, daar stond de heer W. J. C. B.
in de boeken des levens genoteerd als
gesignaleerd van diefstal en verduistering
van plm. 300 heeren- en dameskettingen in
1901 gepleegd bij een firma te Ameterdam.
Het Parijzenaartje ie door de marécbaueeée
terstond naar Amsterdam getransporteerd,
ten zeerste verbaasd over het uitmuntende
geheugen der Maastrichtsche politie.
Haarlem, 16 Deo. Het accoord in het
faillissement der firma Klein alhier werd
bepaald op 5 pCt., en aangenomen.
De failliet nam de moreelo verplichting op
ziob, om later de rest te voldoen.
Tegen den gefailleerden bankier A. C.
Laane alhier ia een aanklacht wegens ver
duistering iogediond.
Deze aanklacht betreft de verduistering
van gelden, welke de heer Laane onder zich
bad als agent eener assurantie-maatschappij.
Op de Woensdag gehouden verificatie
vergadering io zake de kasaierefirma Laane
Yan Bemmel, rapporteerde de curator, mr. De
Kanter, dat de oorzaak der catastrophe niet
is de Amerikaansche crisis, maar de verleende
credieten aan de firma Kievite, te Papendrecht,
de firma Kleinmann te Haarlem, een linoleum-
fabriek te Antwerpen, en door gemis aan
dubbele boekhouding. Er is geen moedwillige
fraude gebleken.
De debetsaldo's van twee ton, betreffende
de firma Kievita en f 84 000, firma Kleinmann,
zijn verlorende hypotheek op de werf
Kievita is verkocht voor f 31 000de affaire
Kleinmann verkocht voor f17 500de hypotheek
op de werf en de verkoop van bet woonhuis
van den heer Laane worden betwist.
De curator heeft reeds ruim een ton geïnd,
terwijl de firmanten aan concurrente credi
teuren boven de liquidatie-opbrengst f 35.000
aanbieden.
's-Gravenhage, 16 Dec. Minister De Marez
Oyeos stelt zich voor, bij gelegenheid eener
algemeene herziening der Jachtwet, de afschaf
fing der heerlijke jachtrechten te bevorderen.
Delft, 16 Deo. Naar gemeld wordt, is
het tekort in den boedel vad den zich te
'e Gravenhage in arrest bevindenden curator
mr. J. M. v. M. ongeveer vijf ton. De baten
beloopen niet meer dan ongeveer f 10.000.
Aangaande de zaak Gebrs. Van Hoytema
blijkt, dat deze ingewikkelder is dan men
zich aanvankelijk had voorgesteld. Men spreekt
nu van een accoorddat niet meer zou
bedragen dan 50 pCt.
Rotterdam, 16 Dec. Gisterennamiddag
heeft in de Erasmusstraat een poging tot moord
plaats gehad, die gelukkig verijdeld is geworden.
Het geval heeft zich ongeveer als volgt
toegedragenDe 20-jarige J. Grünewald,
wonende aan Crispijnlaan 127 en die pas
27 Augustus j.l. uit de gevangenis ontslagen
was, alwaar hij drie jaar straf ondergaan
had ter zake van inbraak, bracht oen bezoek
aan de 27-jarige S. F., die met haar moeder
in het benedenhuis aan de Erasmuzstraat 21
woont. Vroeger waren G. en F. in de Crispijn-
laan buren en beiden kenden elkaar als zoo
danig. Volgens zijn verklaring kwam G.
gisterenmiddag om 4 uur afscheid nemen van
haar en haar moeder, omdat bij aangemonsterd
zou zijn op het s.i. sBrittannia", te Amsterdam.
Vermoedelijk berust dat op een onwaarheid,
doch G. kwam zijn misnoegen te kennen
geven, dat zijn vroeger buurmeisje met een
eerste-machinist zich binnenkort in hel huwelijk
gaat bogevea. -
Bij het gesprek, dat met G. in de woon
kamer van de moeder van jnffrouw F. gevoerd
werd, gaf deze hem den raad zijn leven te
beteren en zich goed te gedragen, na al het
geen met hem vroeger gebeurd was. Terwijl
het drietal personen bjjeen zat in de kamer,
speelde G. met een revolver, die geladen
bleekjuist had bij het van de arret ontdaan,
toen de moeder zich naar de aangrenzende
keuken begaf. Plotseling stond G. nn overeind,
greep het meisje beet met de linkerhand en
drukte de revolver tegen haar linkerslaap,
terwijl bij bijna onmiddellijk vuur gaf. Zij
voelde het koude staal van de revolver tegen
haar hoofd, waarop zij dadelijk bukte. Een
ondeelbaar oogenblik later knalde het schot
en vloog de kogel rakelings over haar achter
hoofd door een vensterruit en kwam daar op
een binnenplaats terecht.
Groote ontsteltenis maakte zich meester
van de moeder, die uit de keuken kwam
toesnellen, zoowel als van het meisje, wier
leven aan een zijden draadje gehangen had.
Toen zij eenigezins tot bezinning gekomen
waren, hoorden zij van een buurjongen, dat
de dader zich ijlings verwijderd had.
De politie van het bureau aan de Vinkeu-
straat werd van het voorgevallene io kennis
gesteld en dadeljjk werden alle nasporingen
gedaan.
Reeds gisterenavond om halfnegen werd
de dader in de Crispijnlaan aangebonden door
den hoofd-agent J. C. van L«ent en over
gebracht naar het politie-bureau aan de
Vinkenstraat. In zjjn bezit werden gevonden
de thans ongeladen revolver, een dolkmes en
een aantal scherpe patronen.
De eigenlgke aanleiding tot den moord
aanslag ligt Dog in het duister. Toen de ouders
van G. en jnffronw F. nog buren waren in
de Criepijrlaan, ontvingen G. en zijn huis-
genooten meermalen geschenken van juffrouw
F. en baar moeder.
In alle opzichten blijkt Grünewald een
gevaarlijk sujet te zijn; in Augustus 1900
was bij het hoofd van een brutale inbrekers
bende, die gedurende 14 dagen, op ergerlijke
wijze huishield in de woniDg van bet hoofd
der bewaarschool aan de Crispijnlaan no. 425.
De commissaris van politie de heer J. J.
Soer en de inspecteur de heer W. G. Klein,
door wie het onderzoek in deze zaak geleid
wordt, hebben den dader nog vannacht aan
een gestreng verhoor onderworpen, maar G.
weigerde eenige inlichting te versohaffen en
zelfs de reden van zijn daad op te geven.
Vlaardingen, 16 Deo. Omtrent de aan
leiding van den bier plaats gehad hebbenden
moordaanslag vernemen wij nog het volgende
v. d. W., die reeds 2 jaar verkeering met
het meisje had, kreeg van haar tegen
St.-Nicolaas een brief, waarin stond dat zij
de verkeering verbrak.
Hij schreef haar toen terugzelf nog
weieens over te komen. Met dat doel kwam
de jongeman Maandagavond naar hier, na
vooraf een revolver te hebben gekocht.
Hij ontmoette haar en zij gingen' samen
den Parallelweg op.
Toen zij bleef weigeren om de verkeering
weer aan te knoopen, schoot hij op haar met
het bekende gevolg.
In den zak van den jongen man vond men
een brief, door hem geschreven, waarin stond
dat indien zijn opzet geslaagd was (het meisje 1
en ziohzelf te dooden), men weten zou wie
hij was en waar bij woonde.
Hedenmorgen was de toestand van bet
meisje nog steeds dezelfde. De pogingen om
den kogel te verwijderen zijn nog niet gelukt.
Nog steeds is zij bewusteloos.
Hedenmorgen is J. J. v. d. W. naar het
huis van bewaring te Rotterdam overgebracht.
Numansdoip, 16 Dec. Gisterenmorgen bij
dikken mist, wilde de winkelier J. Snijders
met kar en paard den Zeedijk alhier over
steken juist toen de stoomtram naar Zuid-
Beierland daar passeerde. Het gevolg was
dat de kar werd aangereden en geheel ver
nield, terwijl het paard zoodanig vernynkt
werd, dat het moest worden afgemaakt.
Snijders bekwam slechts onbeteekenende
kneuzingen. De kruidenierswaren waren
grootendeels weg.
Goedereede, 16 Dec. Eindelijk is de
hier gedurende ruim 17 maanden gewoed
hebbende besmettelijke ziekte febris typhoïdia"
geweken.
In het geheel werden 57 personen door
deze ziekte aangetast, terwijl 8 gevallen met
dood e] ij ken afloop werden geconstateerd.
Dinsdag is, na ontsmetting, bet laatste
geval, voorkomende in de woning no. 171a,
geweken verklaard.
JJit Stad en Provincie.
Zierikzee, 18 December.
Dat de lust om zich vrijwillig voor den
zeedienst te verbinden, in ons land niet bij
zonder groot is, kan ook daaruit blijken, dat
van de laatste liobting miliciens geen enkel
man gebruik heeft gemaakt van de gelegenheid
om in den zeedienst over te gaan.
Voor de nagelaten betrekkingen der op
11 September 1.1. omgekomen Arnemuidsche
vieschera is totaal ingekomen f 22.826.17.
Oosterland. Benoemd tot onbezoldigd
Ryksveldwachter met ingang van 17 Deoember
C. van der Graaf alhier.
Bruinisse, 17 Deo. Hedenavond trad
ds. Bootema van Loosduinen in de Ned.
lierv. Kerk alhier op, ter bespreking van de
christelijke verzorging van krankzinnigen. Hij
deed dit naar aanleiding van Matth. 14,
vers 14. Spreker wees er op, dat de Heere
Jezus allerlei kraoken genas, booze geesten
uitdreef, en al kunnen wij menschen dit niet
zooals de Heer het deed, door het opleggen
der handen, wij tallen toch naar Zijnen wil
bandelen, zoo wij onze kranken en in 't bizonder
die ongelukkigen, welke krankzinnig zijn, met
de meeste zorg en liefde verplegen. Eerst in
de vorige eeuw kwam men tot het inzicht,
dat niet geweld en ruwe behandeling de
wjjze was, waarop die beklagenswaardigen
moeten behandeld worden. Vóór dien tijd
werden idioten en krankzinnigen eenvoudig
opgesloten en vaak overgegeven aan ruwen
spot 6D mishandeling. Was dit reeds zoo in
de middeleeuwen, ook de Hervorming liet zich
Diets aan de krankzinnigen gelegen liggen.
Zelfs een Luther liet zich op zeer onbarm
hartige wjjze over hen uit.
Eerst de Humanisten wezen er op, dat
ook een krankzinnige met liefde en zorg
moest behandeld worden, aan hen is het te
danken, dat in de behandeling dier kranken
eene geheele verandering kwam.
Werden tot voor betrekkelijk weinig jaren
de krankzinnigen in groote gebouwen afge
zonderd van de buitenwereld verpleegd, ook
daarin is groote wijziging gebracht, daar velen
tbans gezinsverpleging genieten of in kleinere
gebouwen, het zoogenoemde paviljoensteleel,
worden verpleegd. Men is er thans vooral op
nit, den krankzinnigen zooveel mogelijk bezig
heid te verschaffen en het verkeer in de
buitenlucht toe te staan, terwijl alle geweld
buitengesloten is. De christelijke verpleging
stelt zich niet alleen ten doel het lichamelijk
lijden te verzachten, maar bovenal zooveel
mogeljjk ook voor het eeuwig welzijn dor
patiënten te zorgen, 't Is daarom, dat in de
gestichten, die van de christelijke vereeniging
uitgaan, zoowel de geneesheeren als de
bedienaren des woords alles in 't werk stellen
om die christelijke verpleging tot haar recht
te doen komen en veeltijds, zooals de spreker
door eenige voorbeelden aantoonde, met goed
gevolg. De aanwezigen werden nitgenoodigd
de zaak te steunen door het opriohten eener
afdeeling, terwijl ook zij, die zich aan de
verpleging willen wijden, welkom zullen zijn.
Aan het einde der bjjeenkomst, die door
een talrijk en aandaobtig gehoor bijgewoond
werd, werd een oollecte ten bate der ver
eeniging gehouden.
Stavenis8e. Heden (Donderdagavond) trad
alhier in het sHötel Van Dalen" op de heer
Abr. de Winter Jr. Een tamelijk groot publiek
was opgekomen om te genieten van de bekende
vaardigheid en vlugheid, in 't déclameeren van
genoemden heer, wat voor de liefhebbers van
muziek nog zeer verhoogd werd door prachtig
pianospel.
Scherpenisse, 17 Dec. De reeds jarenlang
alhier bestaande Zondagschool zal met den
a.s. Kerstdag weer feest vieren. Pogingen
worden dezer dagen in 't werk gesteld om
een kerstboom te plaatsen. De wekeljjksobe
ontvangsten, om op dergelijke wijze feest te
vieren, brengen niet genoeg op om de kosten
daaraan verbonden te kunnen bestrijden, doch
de onderwijzeres mej. H. A. Heijboer en
