ZIERIKZEESCIIE NIEUWSBODE. Donderdag 26 November 1903. 'It y (25 ierikzeesche 60ste JAARGANG. No. 7929. NIEUWSTIJDINGEN. (Jit Stad as ProviRGia. Courant). Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 1,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. Directeurs A, J. DE LOOZE. Redacteuren FRANKEL. WA ALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws. Advertentiënvan 13 regels 30 Cts. meerdere regels 10 Cts., kannen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags middags 2 ore bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee. Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Meelstraat 386, Zierikzee. Zuid-Afrika. Iemand schrijft aan De Vriend, van Bloem fontein Iemand vroeg mg hoe ik voel wanneer ik met National Scouts gezels. Ik zeg aan hem »Nie te slecht, want dan kan ik aan hen hnnne daden toonen, wat een ware Afrikaner is, en wat een landverrader is. Dan zeg ik aan hen»Ou maat jij weet mos jij is maar een van die bontbroekkies". Onlangs huurde ik een. Ik weet niet welk soort Boer hg was, doch op den tweeden dag sprak ik met hem over den oorlog. Hij vroeg mg toen waar ik gedurende den oorlog was. Ik zeideOnder die Engelsche". Toen zeide hij »Aha, dan is ons twee maats. Want ik was onder hulle. Bij zoo een man wil ik werk". Ik zeide toen: »Jan, het jij ook naar die Boere geschiet?" »Ja", antwoordde hg, »vooral als hallo zoo weg ja". Ik vroeg hem weer dezelfde vraag en bij vertelde mij dat bet waar was. Hij vertelde mij toen zijn geheele loopbaan in den oorlog. Daarna zeide ik aan hem: >Zien jij die hek daar in die tuin?" >Ja", zeide hij. «Nou ja", zeide, »trap, laat jij daar uit kom, en gauw ook. Jij het hier met een Wilde Boer te doen". Jan is toen weg in alle baast. Amerika. In Utah (Ver. Staten) bestaat een wet, gelijk in geen ander deel der Vereenigde Staten, misschien in geen ander land ter wereld bestaat, namelijk, dat ter dood ver oordeelden zeiven de wijze mogen kiezen waarop zij ter dood gebracht zullen worden. Zoo is dezer dagen zekere Peter Moren sen, die een man, op wien bij zich wilde wreken, had vermoord, te Salt Lake-City gefnsileerd. Hij had opgehangen of door den electrischen stroom gedood kunnen wordenmaar hij verkoos den dood door den kogel, en een exeoutie-peleton voltrok op die wijze bet vonnis. Italië. Rome, 24 Nov. De buitengewone gezant en gevolmachtigd minister van Nederland, dr. B. O. T. H. Westenberg, die sinds 27 Mei 1877 alhier in functie was, is heden morgen overleden. Er loopen opnieuw geruchten, dat er ten Vaticane een groot deficit ontdekt zou zijn in de financiën; er zou met 15 millioen ongelukkig gewerkt zijn. Te Bome is het Zaterdag, bij de be handeling voor de rechtbank van een proces wegens laster (van den socialistisohen afge vaardigde Ferri tegen den vorigen Minister van Marine in het dagblad Avanti) tusschen de advocaten van beide partgen zóó hevig toegegaan, dat men elkander eerst de grofste scheldwoorden en vervolgens inktkokers naar het hoofd wierp. Daarna ging men, zwart als roet van den inkt, elkander met vuisten en stoelpooten te lijf, en eene afdeeling karabiniers kwam er aan te pas om het sohandaal te doen eindigen. De zitting werd toen voor een week verdaagd. Zwitserland. In Zwitserland is Zaterdagavond een nood lottig spoorwegongeluk voorgekomen. De sneltrein uit Bern, welke om 6 n. 22 te Lansanne moest zijn, is om 6 nar bij het station Palezieux in botsing gekomen met een locomotief, welke op het spoor was blijven staan. De locomotief ontspoorde. Twee waggons werden vernield. Er zijn 5 dooden en een aantal gewonden. Frankrijk. Te Parijs is een gerechtelijke eisoh tot soheiding ingesteld door een echtpaar, waar van de man 80 en de vrouw 70 jaren telt. Te Saint-Cloud is de woning eener rijke dame uitgeplunderdallerlei voorwerpen van waarde waren gestolen en men vond bij de deur den 22-jarigen huisknecht, gebonden en met een prop in den mond. De jonkman verhaalde, toen hij weer kon spreken, dat er een dievenbende het huis was binnengedrongen en dat hij door de boos doeners geslagen en op de beschreven manier onschadelijk was gemaakt. De politie vond echter, dat hij zeer weinig sporen van mishandeling vertoonde en dat hij zeer zonderling was vastgebonden. Zij deed allerhande vragen en ten slotte kwam de bediende zoodanig in het nauw, dat hij moest bekennes, zeli den diefstal gepleegd te hebben. Hij werd, na teruggave van bet geld en de kostbaarheden, uaar de gevangenis te Versailles gebracht. Duitschland. Berlijn, 23 Nov. Te Voelpke, provincie Bronswijk, werd een dak van een arbeiders gebouw door den storm weggeslingerd. Er ontstond brand en de 76 bewoners van het gebouw konden zich ternauwernood redden. 14 werden zwaar gewond en 4 kwamen in de vlammen om. Te Chemnitz ia een in aan bouw zijnd gebouw van 4 verdiepingen in gestort, een voorbijgaande vrouw werd gedood. Te Hannover is de groote schoorsteen van den pietmolen te Peile omgewaaid, een werk man werd gedood en 5 personen werden zwaar gewond. Te Bremen is de Engelsche stoomboot j>TwizeU" gezonken. Op het kanaal Dortmund-Ems is de sleepboot Sophie Weesel" gezonken. De stoker verdronk. België. Te Brussel is het bij politie-verordening verboden, op of van tramwagens te springen, terwijl die in beweging zijn. Een laatstelijk daarbij gebeurd ongeluk gaf er aanleiding toe. Zaterdag stondeo er 22 overtreders van dat verbod terecht. Zij werden ieder tot eene geldboete van 22 francs veroordeeld. Brussel, 23 Nov. Een brand heeft 5 ge bouwen van de kazerne der Guides te Etter? beek vernield. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Nederland. 's-Gravenhage, 24 Nov. Heden is de Tweede Kamer ingekomen het wetsont werp tot wijziging der Gemeentewet. Naar men verneemt worden daarin geregeld de gemeentelijke bedrijven en het rekenplichtig beheer, beperkt het de aan de gemeente ge laten vrijheid om op elk gebied als onder nemer op te treden door aanwijzing der grenzen binnen welke de gemeente als exploi- tanto van bedrijven mag optreden. Eenerzijds vrijheid van handelen, onmisbaar voor de bedrijfsontwikkeling, anderzijds waarborgen voor deugdelijk beheer en behoorlijk toezioht. De geheele regeling van de verordening op het bedrijf wordt aan de goedkeuring van Gedep. Staten onderworpen; een minimum- afschrijving wegens waardevermindering van gebouwen wordt voorgeschreven, evenals de verplichting om het afschrgvingsbedrag door gaans voor aflossing te bestemmen. Een zelfstandige commissie met de leiding van het bedrag belast, verantwoordelijk tegen over den Raad, wil het ontwerp niet, dat echter wel toelaat overdracht van een deel van het beheer aan een commissie van bijstand De regeling van het comptabel beheer be oogt1°. volledige vrijheid voor het ge meentebestuur om de invordering der inkomsten en het doen der nitgaven voor het bedrgf aan een ander rekenplichtig en verantwoorde lijk ambtenaar van den ontvanger op te dragen2°. verscherping van het toezioht op het richtig comptabel beheer. Het ligt in de bedoeling van het Departement van Oorlog om alle bij de korpsen der bereden artillerie ingedeelde miliciens, in stede van in Maart, eerst op 1 October van het jaar hnnner inlijving in werkelijken dienst te stellen. Mr. P. J. Troelstra heeft aan den minister van justitie medegedeeld, dat het zijn voornemen is den minister bij de behandeling van diena begrooting in de Tweede Kamer de vraag te stellen of en in hoeverre is onderzocht of er reden was tot strafrechtelijke vervolgingen inzake de Wilhelmina-trust- maatachappijde mijnbouwmaatscbappij Mindrineti en de Noord-Brabantache Bank. En tevens, welk gevolg door den minister is gegeven aan het request van den heer Raupp, die een strafrechtelijke vervolging van de directeuren van laatstgenoemde bank heeft verzocht. Zierikzee, 25 Nov. Maandagavond ver gaderde ten huize van mej. de wed. Kanaar het Departement Zierikzee der Maatschappij van Nijverheid. De Voorzitter, de heer Ch. W. Vermeys, opende de vergadering, verzocht den seoretaris, den heer H. J. van Nouhuys, de notnien voor te lezen, die voorgelezen, onveranderd werden goedgekeurd, en deelde mede, dat de heer Iman J. van der Have als bestuurs lid had zitting genomen, na in een bestuurs vergadering geïnstalleerd te zijn, dat de heer C. A. de Looze de benoemiug van lid der Commissie van Algemeene Zaken bad aan genomen, en dat de volgende heeren als leden waren toegetreden, te wetenC. M. Bal, H. C. Berends, H. A. Geluk, A. Geluk, 8. de Graaf, mr. J. C. Immink, J. C. Krom wijk, jbr. R. R. de Muralt, mr. H. Potvliet en mr. H. J. Wervelman. Daardoor is het aantal leden tot 70 gestegen. Door den heer P. O. van de Velde Olivier werd namens de Commissie voor Kunsten, Handwerken, Fabrieken en Trafieken en die voor Koophandel, Zeevaart en Visscherij, rapport uitgebracht: I. betrekkelijk de volgende vragen a. Welke artikelen worden binnen den kring van nw departement door de buiten- landeche concurrentie bizonder geschaad? b. Welke zijn de redenen, waarom aan het gelijkwaardige en niet goedkooper buiten- landsche fabrikaat de voorkeur wordt gegeven c. Kent gij practische middelen om den verkoop van het Nederlandsoh nijverheids product in ons land te bevorderen? In den kring van het Departement wordt geen artikel voortgebracht, waarop deze vragen betrekking hebben. Wel doet bij het verhandelen van verschillende artikelen, als b. v. suiker, meel, confeotie-artikelen, zich vaak de scherpe concurrentie gevoelen tusschen binnenlandsche- en buitenlandsche aanbiedingen, maar de commissie meent, dat de gestelde vragen moeten beschouwd worden niet uit het oogpunt van handel, maar uit dat van voortbrenging van nijverbeidsproducten. Als zoodanig kan op de drie vragen niet anders dan negatief geantwoord worden. Conform bet rapport wordt besloten; H. betrekkelijk de tentoonstelling te Luik in 1905. De Commissie heeft zich de vraag gesteld kan met grond verwacht worden, dat van hier aan deze tentoonstelling zal kannen worden deelgenomen. Haar aandacht is gevallen op het volgendeboekbindwerk, materieel voor landbouwbedrijven, landbouw producten (veevoeder, bloembollen), schaal dieren (oesters, mosselen), verduurzaamde levensmiddelen (garnalen), en sigaren. In boe ver het bovenstaande in zoodanige hoedanig heid hier worden voortgebracht, dat die een waardige plaats zonden innemen op een wereldtentoonstelling, durft zij niet beslissen, maar zij acht het wenschelijk, dat dit bij een meer speciaal onderzoek werd uitgemaakt. Dan blijft nog over de vraag, of de producenten genegen zullen zgn hun voort brengselen ten toon te stellen. Zij geeft alzoo in overweging een onderzoek in te stellen omtrent: a. de geschiktheid der aangegeven of andere artikelenb. de gezind heid der producenten tot deelnamo. De voorzitter deelt mede, dat in de conranten een oproeping is gedaan aan hen, die aan de tentoonstelling zouden willen deel nemen. Daarop is geen enkel antwoord ingekomen, waaruit valt op te maken, dat niemand alhier zich sterk genoeg gevoelt op de tentoonstelling voor den dag te komen, zoodat een medaille kan behaald worden. Hij stelt voor, aan het Hoofdbestuur van Nijver heid te melden, dat van hier geen deelneming te verwachten is. Mocht later iemand nog willen inzenden, dan kan hij op den stenn en de voorlichting van het bestuur rekenen. De vraag van den hoer L. Koopman Cz., of voor dien steun van het bestuur het lidmaatschap van het Departement een ver- eischte is, wordt door den voorzitter beslist ontkennend beantwoord, terwijl aan den heer L. Ochtman op diens vraag, tot welken datum kan ingezonden worden, wordt mede gedeeld, dat het Bestuur vóór 1 December het rapport moet inzenden. Aan de orde is thans de uitreiking van getuigschriften en medailles aan werklieden van leden van het Departement voor 50- en 25-jarigen dienst. De Voorzitter aoht deze uitreiking het belangrijkste deel van dezen avond. Hij her innert er aan, wat de redenen geweest zgn, die daartoe aanleiding gaven. Er is namelijk een fusie ontstaan tusschen de Maatschappij van Nijverheid en de Vereeniging van Fabrieks- en Handwerksnij verheid. De laatste was gewoon medailles en getuigschriften aan hen uit te reiken, die daarvoor in de termen vielen. Onze Maat- schappij deed dat evenwel nooit, en wel daarom niet, omdat het een zustervereenigiog deed. Nn echter die fusie tot stand is gekomen, nam zij van Handwerksnij verheid de uitreiking van medailles over. In de wet is nu een daarop betrekking hebbende bepaling opge nomen, zoodat, wie gedurende 25 jaar bij denzelfden patroon of in dezelfde fabriek is werkzaam geweest, en uitmunt door bekwaam heid, vaardigheid, eerlijkheid, ijver en trouw, op een medaille aanspraak heeft. Alleen moet één voorwaarde vervuld zgn, en deze is, dat de patroon lid is van het Departement. Door ons Departement is nu een onderzoek ingesteld, en daaruit is gebleken, dat reeds terstond een tiental personen te dezer stede voor een medaille in aanmerking komen, waaronder één, die reedB meer dan vijftig jaar op den- zelfden winkel werkzaam is. Met bet oog op den geest van verzet, die elders in de arbeids- kringen rondwaart, spreekt de Voorzitter in hooge mate zijn ingenomenheid nit over het feit, dat alhier blijkbaar een zoo gunstige verhouding tussohen patroons en werklieden is waar te nemen. De namen van hen, aan wie een medaille werd toegekend, zgn deze: G. J. Lunenberg, 30 dienstjaren, en P. van der Weele, 2G dienstjaren, beiden letterzetter ter Stoomdrukkerij van de firma Lakenman Ochtman. J. T. Betbe, 55 dienstjaren, en M. Stoutjes- dgk, 33 dienstjaren, beiden timmerman bij den heer P. M. Panny. J. L. Dnlfer, 29 dienstjaren, boekbinder bij den beer L. Ochtman (firma 8. Ochtman Zoon). L. Krakeel, 28 dienstjaren, timmerman bij de firmA J. van Dijke Zoon. 8. Alburg, 33 dienstjaren, en I. L. van As, 26 dienstjaren, beiden zoutziedersknecht bij den heer P. P. de Crane, directeur der Zoutziederij >De Lege Keet". C. Tromper, 25 dienstjaren, hulpstoker en lantaarnopsteker bij den heer M. Couvóe Jr., directeur der gasfabriek. M. Kloote, 33 dienstjaren, boekbinder bij den heer H. G. Krom (voorh. Van Dishoeck). Deze medailles werden, zeide de Voorzitter, uitgereikt door de Maatschappij van Njjverheid, die zooveel in het belang van de volkswel vaart beeft tot stand gebracht. Daardoor hebben zij voor hen en hun nageslacht een groote waarde. Met trots mogen zij daarop blikken. Het Bestuur van het Departement heeft de mede-werklieden der begiftigden tot bijwoning van deze plechtigheid uitgenoodigd, opdat zij konden zien, hoe vaardigheid, eerlijk heid, ijver en trouw gewaardeerd worden. En na in treffende, welsprekende bewoordingen het tiental gezamenlijk te hebben toegesproken, richtte de Voorzitter tot een ieder, aan wien hij het eere-metaal en het getuigschrift uit reikte, in het bizonder nog het woord, voor een elk iets vindend, dat op hem of zgn vak toepasselijk was, beginnend met den timmer man J. T. Bethe, die vijf-en-vijftig dienstjaren op één en denzelfden winkel achter den rug heeft. De boekbinder J. L. Dulfer kreeg een extra-pluimpje, omdat Zierikzee door zijn kunetenaarsarbeid op verschillende tentoon stellingen een voortreffelijk fignur gemaakt heeft. Hierop vroeg en verkreeg G. J. Lunenberg het woord, die de volgende toespraak hield: Geachte Vergadering Met een gemengd gevoel van blijdschap en weemoed vraag ik den Voorzitter beleefd hem te mogen antwoorden op de waardee- rende en hartelijk uitgesproken woorden, die wij het voorrecht hadden heden avond tan hem te hooren. Het spreekt van zelf, dat wij als genoo- digden het Departement Zierikzee der Maat schappij van Nijverheid ten hoogste dankbaar zijn voor de moeiten en opofferingen, die het zich in deze heeft willen getroosten, en daarin een bewijs heeft gegeven, dat het Departement trouwe plichtsbetrachting op prijs weet te stellen; want de ervaring, die wij, jubilarissen, hebben, als wij op de afge legde baan terugzien, is van dien aard, dat wij met zelfvoldoening daaraan kunnen denken, en wij hebben dan ook alle reden tot dankbaarheid, dat ons het voorrecht is geschonken zooveel jaren onafgebroken bij één patroon of in één betrekking te mogen werkzaam zijn, vooral in den tijd, dien wij beleven, waarin de band tusschen patroons en gezellen en omgekeerd, ook al tengevolge der tegenwoordige sociale toestanden, hoe langer hoe losser wordt. Maar, zooals ik reeds zeide, ook met wee moed zijn wij vervuld, niet wanneer wij denken aan hetgeen achter ons ligt, of aan hetgeen wij heden doorleven, maar vooral als wij een blik slaan in de toekomst. Die onzekere toekomst, die door oude werklieden, welke hun gansche leven gewerkt en ge zwoegd hebben, met recht zoo donker wordt ingezien. Want wat zou het een groote gerustheid voor ons zijnindien wij op (55-jarigen leeftijd cf daaromtrent, wanneer wij niet meer in staat zijn onze werkzaam heden naar behooren te verrichten; ik zeg, wat zou het een groote gerustheid zijn, als wij op dien leeftijd het voorrecht hadden door een staatspensioen in de gelegenheid gesteld te worden eenigszins in ons onder houd te kunnen vooriien. Dat zoo iets niet door particulier initiatief kan tot stand ge bracht worden, hebben wij het vorig jaar te dezer stede ondervonden, toen door den heer Mr. Cau, met medewerking van de 'Vereeniging «Onderling Hulpbetoon" alles is in het werk gesteld om den ouden werk man een eenigszins onbezorgde toekomst te verzekeren. Wij allen weten, hoe dit edel streven een treurig verloop heeft gehad door de geringe medewerking, in deze onder vonden. Nu is mijn bescheiden vraag: kan het op den weg van het Departement liggen om nog iets te doen voor het grootsch en edel doel«den werkman een onbezorgden ouden dag te verzekeren?" Ik hoop, dat de Geachte Vergadering het mij niet ten kwade zal duiden, dat ik deze vraag op een avond als deze, die voor ons van zooveel gewicht is, aan haar heb ge daan. Onze dankbaarheid voor het genotene is er niet te minder om. (Applaus). De voorzitter zegt, dat het beele bestuur tot hen behoort, die niets vanger wenschen, dan den ouden werkman een onbezorgde toekomst te bezorgen. Naar hnn oordeel was echter het plan van mr. Can niet voor ver wezenlijking vatbaar, omdat de grondslag er van, liefdadigheid, een onvaste basis was. Vrijwillige bijdragen toch kannen heden worden toe- maar morgen weder worden opgezegd. Ook door uitsterving, woonplaats- verwisseling, zullen de vrijwillige bijdragen eer verminderen dan toenemen. Om die redenen is het bestuur tegen een pensioen regeling geweeet, zooale door mr. Cau werd voorgesteld. Wel acht hg zelf het wenschelijk, dat den ouden werkman een pensioen gegeven wordt. Het ligt in de bedoeling van de huidige Regeering den werkman, hetzij geheel, hetzij gedeeltelijk, een pensioen voor zgn ouden dag te verzekeren. Dit wil de Maat schappij van Nijverheid ook. Het onderwerp, dat Luuenberg heeft aangeroerd, en de sym pathie van de werklieden wegdraagt, die hier aanwezig zijn, zal een punt van over weging in het Departement uitmaken, teneinde bij de Maatschappij aan te dringen bg de Regeering pogingen te doen tot verkrijging van een rijksregeling der werkmans-pensi- oneering. Toejuiching Nadat P. van der Weele nog een kort woord van dank had genit voor diploma en medaille, wordt gepauseerd. Wegens plaatsgebrek slot in een volgend nummer. Aan den Zeedijk nabij het Westhaven- hoofd alhier is aangespoeld eene roodgeverfde flesoh, no. 4713, waarin eene kaart geadres seerd aan professeur G. Gilson, Instituut Zoölogique, Louvain, Belgique. Bij Kon. besluit is aan den luit.-kolonel L. Bolle van het le reg. huzaren met ingang van 1 December a.s. onder toekenning van pensioen eervol ontslag uit den militairen dienst verleend en het bedrag van dat pensioen bepaald op f 1677 'sjaars. Te Oostburg (Z.-V.) hebben Zaterdag de dragers en laders van suikerbieten aan de wissellgn der stoomtram Bresken Maldeghem het werk gestaakt. Zij eischen eenparig hooger loon. Als verdacht van brandstichting werd Zaterdagavond door de marécbaussée te Aardenburg voorloopig in arrest gebracht H., wagenmaker te St.-Kruis, wiens houtloods Vrgdagnaobt in brand geraakte, doch door de buren werd geblnsoht. De miliciens, lichting 1903, die tot geen der beide ploegen van het big vend gedeelte behooren dat zgn zij, die bg de loting daarvoor de hoogste nummers trokken vertrekken op 28 Nov. a.s. met groot verlof. De miliciens, behoorende tot de tweede ploeg, vertrekken op 28 November met verlof tot 30 Maart 1904, keeren alsdan terug en blijven in werkelijken dienst tot 29 Juli daaraanvolgende. Op 30 Maart 1904 (of 1 of 2 dagen later) vertrekken met groot verlof de miliciens van de eerste ploeg, die dus op 1 December onder de wapens gebleven zgn. i

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1903 | | pagina 1