ZIERIKZEESC1IE
NIEUWSBODE.
Dinsdag 24 November 1903.
(Z ierikzeesche
C our ant).
Tweede Blad
NIEUWSTIJDINGEN.
ADVERTENTIEN.
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG on
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 40,per jaar.
60ste JAARGANG. No. 7928.
Directeur a. ar. DE LOOZE.
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren:
Advertentiënvan 43 regels 30 Cts.
meerdere regels 40 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Yrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fiiünkkt., Meelstraat 386, Zierikzee.
Zuid-Afrika.
Elke nieuwe mail brengt qienwe klacbton
mee uit Zuid-Afrika. De Engelsche ambtenaren
vermorsen het geld, en de Boeren moeten
hongerlijden, 't Is er ook altijd mis. Zijn de
Boeren weken en maanden lang door droogte
geplaagd, dan komt de lang opgehouden
regen in eens met znlke waterstroomen, dat
alles wegspoelt en waardeloos wordt.
Een Boer uit Groot Spelonken schrijft aan
de Volksstem: »Na een vreeselijke droogte,
tijdens welke de hemel er voortdurend als
koper uitzag en de aarde hard als ijzer,
kwamen een paar weken geleden de zwarte
wolken uit het westen opdageD. 's Avonds
brak de bui in een hagelstorm los. In een
uur tijds waren de spruiten en laagten vol,
en in den tuin en op den akker was alles
weggeslagen. Aan sommige boomen was geen
blad gelaten, en overal lagen de vogels dood
op den grond".
Volgens een bericht uit Klerksdorp
is mevrouw Croojó, de waardige ecbtgenootc
van den vermaarden Bóeren-Generaaldie
hem in zijne gevangenschap op St.-Helena
vergezelde en daar ook al eens ernstig ziek
was, Donderdag overleden.
Uit Johannesburg -wordt bericht, dat
een groote brand, door bliksem ontstaan, do
»Railw»yprinting and StatioDary-Works", te
Germiston, heeft vernield en een schade van
85,000 pd. st. (f4,020,000) veroorzaakt heeft.
Amerika.
Dr. Nelden heeft nu te I5hiladelphia het
eerste gedeelte zijoer veelbesproken oor-operatie
volbracht. Hij heeft den man, die hem voor
5000 dollars zijn rechteroor verkocht, dat
oor half afgesneden en dat gedeelte als 't ware
geënt op den éónoorigen millionnair.
Zijn rijke patiënt en de verkooper van hot
oor liggen nu aan elkander vastgebonden op
een hospitaalbed en als het oor npakt", zal
in de volgende week de tweede helft worden
afgesneden en overgeplant.
Servië.
De ex-koningin van Servië, Nathalie,
heeft tegenover haar rechtskundigen raadsman
verklaard, dat zij er op staat uit de nalaten
schap van wijlen koning Alexander af te
scheiden de geschenkenwelke de koniog
ontvangen heeft ter gelegenheid van zijn
huwelijk met Draga Maschin. Zij weigert dez9
geschenken te aanvaarden en dus ook het
landgoed Maydanpeck.
Turkije.
Een blank eunuch of harem-opzichtor
in het paleis van den Sultan te Constantinopel
is onlangs het slachtoffer geworden van een
kluchtige vergissing der politie.
Hij bad bij een parfumeur te Weenen een
doos poeder, poudre de riz, voor pruiken
besteld. Maar toen die doos, met zijn adres
er op, aan Yildiz Kiosk werd bezorgd,
schrikten de nauwlettonde bewakers van den
Sultan van het woord poudre, hetwelk zij
ia zijn Fransche beteekenis van kruit" op
vatten.
De doos werd onder allerlei voorzorgen
naar een artillerie-werkplaats gebracht en
men gaf onmiddellijk don Saltan kennis van
de anarchistische poging des haremwacbterB
om ontplofbare stoffen het paleis binnen te
Bmokkelen.
De eunuch werd terstond gevangen gezet,
totdat uit een scheikundig onderzoek de vol
komen onschadelijkheid van de doos met
poeder was gebleken. Men liet hem toen vrij,
maar om hem te straffen voor de ontsteltenis,
welke bij verwekte, werd hij in ballingschap
naar Klein-Azië gezonden.
Rusland.
De akte van beschuldiging in het thans
te OdöBsa begonnen proces wegens do
ongeregeldheden tegen de Israëlieten te
Kiscbeneff wijst veel grootere cijfers aan, dan
vermeld is.
Zij betreft bet vernielen van 1350 huizen
of ongeveer een derde gedeelte der stad, het
dooden van 38 Israëlieten en 2 Christenen
en het verwonden van 438 Israëlieten en 67
Christenen.
Op de bank der beschuldigden zitten 102,
die aangeklaagd zijn wegens moord en dood
slag en 250 wegens plunderen on geweld
dadigheden. Er hebben reeds 308 personen
correctioneel terechtgestaan.
Het aantal te verhooren getuigen bedraagt
ongeveer 4000.
Engeland.
Uit Birmingham wordt weer een geheim
zinnige verdwijning gemeld.
Den 5en November j 1. ging Frank Stow,
oen bekend bacterioloog, die indertijd deel
uitmaakte van de naar Zuid-Afrika gezonden
expeditie om de daar heerschende besmettelijke
koorts te bestudeereu in gezelschap van een
vriend, naar het bacteriologisch laboratorium
te Birmingham. Na dien dag heeft men hem
niet teruggezien.
Te Londen stond onlangs een 54-jarige
vrouw terecht, beklaagd een paar kleeding-
stukken, door haar ter afwerking ontvangen,
te hebben verpand. Zij deed bet volgende
verhaalalk had 40 jassen voor '10 shillings
te maken en ik kan een jas maken voor n,
sir, voor 3 stuivers.
Ik ontving 3 shillings voor een dozijn en
had een meisje voor het pers werk te betaleD.
Toen ik van de rest mijn bunr had betaald,
bleef er niets over om van te leven. Ik werd
daardoor tot wanhoop gedreven en betreur
zeer wat ik deed".
Verschillende getuigen verklaarden, dat zjj
een vlijtige, sobere en zuinige vrouw was. Zij
werd door den rechter vrijgesproken, wat een
langdurig applaus oüder de aanwezigen opwekte.
Het ra te hopen dat zij van een of andere
zijde atenn ontvangt.
Londen, 21 Nov. Bij een botsing op do
sBrooklyn Elevated Railway" zijn oen viertal
waggons in brand geraakt en geheel vernield,
waardoor twee reizigers werden gedood en
negen gewond.
Het Italiaansob Koninklijk paar heeft,
door koning Edward en diens gemalin
uitgeleid, hedenmorgen reeds weder het
kasteel Windsor verlaten om de terugreis te
aanvaarden.
Over den uitslag der staatkundige
besprekingen wordt bericht, dat op allo punten
volledige overeenstemming ia bereikt, zoodat
wel spoedig, ovenals destijds na het bezoek
van President Loubet, do openbaarmaking
van het gesloten arbitrage-verdrag zal volgon.
Duitschland.
In een klein Duitsch stadje zou zich,
volgens de Schlesisclie Ztgde volgende
geschiedenis hebben afgespeeld. In een bierhuis
bad men het over den fraaien snor van één
der gasten en eindelijk kwam het zoover dat
men aanbood 400 mark aan de armen te geven
wanneer de man het offer aan zijn ijdeiheid
zou brengen om den volgenden avond zonder
snor in het bierhuiB te komen. Do man nam
de uitdaging aan en den volgendon dag zaten
de anderen in afwachting van het kaalgeschoren
gezicht.
Maar ze wachtten tevergeefs. Een half uur
later kwam er een brief van de vrouw van
den man, waarin ze meldde dat zij geen lust
had te lijden onder de weldadigheids-opwel
lingen van haar man en dat ze daarom meende
te moeten melden dat zij in gemeenschap van
goederen getrouwd was. Haar man had dus
geen vrije beschikking over zijn snor en de
briefschrijfster verklaarde daarom de wedden
schap ODgeldig. Waren de heeren het er niet
mee eens, dan moesten ze de zaak maar bij
de rechtbank aangeven.
In een postscriptum werd nog gemeld, dat
haar man dien avond niet zou komen omdat
zij den huissleutel had weggenomen.
België.
Te Oatende zal, in de zalen van de Kur-
zaal, godurendo het zomerseizoen van 4904
een internationale tentoonstelling van vrouwen
modes worden gehouden, onder beschprmiDg
van prinses Clementine van België on het
stedelijk bestuur.
Hare merkwaardigste afdeeliogen zullen zijn
die voor kleederen, voor hoeden on coiffuren,
voor bijhoorigheden van de toiletkamer, voor
reukwerk, voor kantwerken, voor juweelen
en aanverwante nijverheden, voor vrouwen
literatuur en boekhandel, voor vrouwenarbeid
en kunstgewrochten.
3D© storm,
die Zaterdagnamiddag en -avond uit het
Westen woedde, dreef het water te Rotter
dam geducht op, zoodat bet op de Noord-
blaak, het Hang, den Visechersdijk en den
Steiger tot 2 68 M. boven R. P. droef. Do
Oude Plantage liep onder water, waardoor
hier en daar aan huizen en boomen veel
schade werd toegebracht.
De treinen-loop tusschen Amsterdam
Gouda ondervond belangrijke vertraging.
Nabij Briolle werd do *Maasnymph IV"
op den wal gezet. De «Voorne en Putten II"
werd bg de Nes op den wal geworpen.
Te Nijmegen woedde een zwaar onwet".
Te Zwolle werden wegens den hoogen
waterstand de keersluizen in de Willemsvaart
gesloten, zoodat de vaart gestremd is.
To Bergen-op-Zoom is do haven
totaal ondergeloopen.
Do vrachtboot «Telegraaf I" is op de
Oostberra te Ilansweert vastgeraakt.
De storm leverde te VÜBshigen wrer
een mooi gezicht op. De wit schuimende
golven sloegen met woeste kracht tegon den
Boulevard op, waardoor het water daar hoog
boven uitspatte. Menig kijker liep dan ook
een nat pak op.
Do bewoners van de Bellamykade waren
verplicht met het oog op den to verwachten
grooten vlood de vloedplanken te plaatsen,
en dat dit niot overbodig was, is gebleken,
want het water bad de kade gedeeltelijk
blank gezet.
Brieven uit Berlijn.
Van onzen correspondent).
Van gravin Kwilecka en den eventa-
eelen erfgenaam van een majoraat.
Berl'JN, 12 - XI 03
Wanneer Conan Doyle, de schepper van den
scherpzinnigen detective Sherlock Holmes, om
stof voor een nieuwen «pannenden roman ver
legen is, zou ik hem wel den raad willen
geven, de zittingen te komen bijwonen van
het proces Kwilecka (uitspreken Kwiletschka).
Voor het Npeciale geval, ofschoon de kaarten
voor het publiek al lang uitgegeven en in «vaste
handen" zijn, zou de president misschien een
uitzondering maken voor deze specialiteit op
het gebied van criraineele romans, die hier alle
gegevens zou vinden voor een nieuwen ver
rassenden en boeinden delectiv-roman. Wie
weet, misschien volgt Doyle, als bij het Duitsch
machtig is, wel van uit de rijen der toehoorders
met gespannen aandacht het kruisverhoor, en
zet hij in gedachten Sherlok Holmes al in een
analoog geval aan het werk.
De strijd om het majoraat l Is gravin Kwi
lecka werkelijk de moeder van den zesjarigen
Stanislaus Kwilecki, of heefi zij het kind onder
geschoven? Is het kleine kereltje met de
zwarte oogen werkelijk de erfgenaam van het
majoraat en de laatste van een hoog-adelijk
Poolsch geslacht, of het onecht kind van een
Oostenrijkschen ritmeester en een Poolsch
meisje uit het volk, dat sedert met een wissel
wachter in het huwelijk trad?
Meer dan veertien dagen duurt reeds de
verhandeling in het reusachtig proces. Ver
moedelijk zal wel evenveel lijd verloopen, vóór
de ambtenaar van het Openbaar Ministerie en
daarna de advokalen aan het woord zullen
komen. Nagenoeg honderd getuigen moeten
nog gehoord worden. Tot dusver heeft het
getuigenverhoor de schuld van de beklaagde
gravin nog niet aau het licht gebracht.
Getuigenissen charge en a décharge hou
den gelijken tred. Wanneer ook de nog
resleerende getuigen geen helder licht, in de
ingewikkelde zaak brengen, zou het mij niet
verwonderen, wanneer de gravin wegen9 gebrek
aau bewijs wordt vrijgesproken.
Tal van getuigen zeggen nu het tegendeel
van hetgeen door hen werd verklaard bij het
eerste onderzoek, hetgeen trouwens geen wonder
is, wanneer men nagaat, dat het eventuëele
bedroe reeds bijna 7 jaar geleden werd ge
pleegd, in Januari 1897, en dat het grootste
aantal der honderden getuigen tot de onont
wikkelde en slaafsche Poolsche landbevolking
behoort, op wier woorden men geen huizen
kan bouwen.
Om uit het warnet van honderden getuige
nissen, welke soms op gewichtige punten totaal
van elkaar afwijken, de juiste gevolgtrekking
te maken, moet lang niet gemakkelijk zijn.
Met hoeveel schijnbaar onbeduidende leuter-
praatjes, met hoeveel omhaal van nietszeggende
omslachtige verhalenwelke misschien toch
licht zouden hebben kunnen breDgen, moet
de jury rekening houden, vóór hij tot de slot
som komt. De geschiedenis der bevalling van
de voorname gravin Kwilecka had in den
geheelen omtrek van het uitgestrekte landgoed
Wroblewo de uitwerking van een «sneeuwbal"-
kollekte. Ieder wist er het zijne van te zeggen.
Een tijdlang was men uitgepraat over de zaak,
nadat de gravin haar proces wegens beleediging
tegen de «Agnaten" van haar huis, die aan
spraak maakten op het majoraat in Posen,
voor den burgerlijken rechter had gewonnen,
doch toen daarop een jaar geleden de zaak
opnieuw aanhangig werd gemaakt, nu door
den strafrechter, en zoowel de gravin als haar
echtgenootde vroedvrouw en twee dienst
boden in preventieve hechtenis werden genomen,
begon de «sneeuwbal" opnieuw in den omtrek
van Wroblewo te rollen, zaakwaarnemers der
tegenpartij, namelijk eeD graaf Hector Kwilecki,
kwamen naar Wroblewo om het geheugen
van al degenen op te frisschen, die zich in
dertijd over de zaak hadden uitgelaten, of hun
meening over de al of niet echtheid van den
kleinen Stanislaus hadden te kennen gegeven,
kortom de geschiedenis van de bevalling werd
weer opnieuw een dankbaar onderwerp, waar
over men niet uitgepraat raakte.
Door persoonlijk aan het verhoor deel te
nemen, hebben de 12 Gezworenen in dit proces
menigmaal blijk gegeven, dat zij hun gewichtig
eereambt zeer ernstig opvatten. Door hen zal
moeten worden uitgemaakt, of de beklaagden
schuldig zijn of niet. Waar de rechter wel
licht uit gebrek aan bewijs zou vrijspreken,
daar zal missoliien het gezond menschenver-
stand reeds overtuigd zijn van de schuld of
omgekeerd. De uit 3 leden bestaande recht
bank is gehouden, zich naar hun beslissing te
richten. Worden de beklaagden door de Ge
zworenen vrijgesproken van schuld, dan moet
vrijspraak door deze rechtbank volgen; in het
tegenovergestelde geval kan de rechtbank geen
vrijspraak verleenen, docff moet een zekere
straf opleggen overeenkomstig de bepalingen
der in aanmerking komende strafwetboekpara-
fraaf. In het onderhavige geval zou de be
laagde gravin haar slot met het tuchthuis
moeten verwisselen.
Het heeft er wel wat van, of een Poolsche
landverhuizing Daar Moabit en het sombere
Kriminalgericht heeft plaats gehad. Op de
eerste verdieping, in de slecht verlichte corri
dors wemelt het van stevige boerenvrouwen,
bijna allen met een wollen puntdoek over het
hoofd. Snuggerheid staat niet op de grove
gezichten te lezen met de vooruitspringende
jukbeenderen en het lage voorhoofd. Telkens
hoort men het Poolscn, niet alleen uit den
mond dezer landlieden, die in troepjes dicht
opeen gedrongen druk met elkaar redeneeren,
maar ook uit den mond van dames en heeren
der Poolsche aristocratie.
Daar binnen in de gotische zaal, waar aan
beide smalle zijden introducés der rechterlijke
macht en van de baly op de amphitheaters-
gewijs aangelegde plaatsen in de loges door
het open lofwerk der gotische vensters naar
beneden kijken, is het stampvol. Dag aan dag
wordt het afgeschoten gedeelte voor het publiek
in beslag genomen door een elegant publiek,
voornamelijk dames, die 's morgens om half
tien al op haar «post" zijn en tot het einde
der zitting de verhandeling volgen. Dezelfde
dames, die zonder blikken of blozen de in
tiemste aangelegenheden van het huwelijks
leven in den breede hooren behandelen, want
waarlijk noch de president, noch de ambtenaar
van het Openbaar Ministerie, de advokaten of
getuigen nemen een blad voor den mond
zouden zich verontwaardigd afwenden, wanneer
ook maar een klein gedeelte van hetgeen
hier breed wordt uitgesponnen, in haar eigen
woning werd te sprake gebracht. Gedurende
de korte pauze, als rechters en gezworenen
zich hebben teruggetrokken, de advokaten in
hunne wijd achterwaarts fladderende open
toga's haastig de zaal uitloopeu, en het grafelijk
echtpaar in de bank der beschuldigden, zich
een glaasje rijnwijn goed laat smaken, waarbij
één der oude gerechtsdienaars als «kellner"
fungeert, wordt in het afgeschoten gedeelte
voor het publiek eveneens de mondvoorraad
voor den dag gehaald. Uit pompadours en
papieren pakjes komen smakelijke «belegde
schrippen", een soort pistolets te voorschijn,
pic-nic in de geriehtszaal. De meeste bezoekers
blijven op hun plaats zitten, uit vrees deze bij
hun terugkomst door een ander te zien inge
nomen. Enkelen wagen het er echter op, en
gaan zich even in de sombere corridor ver
treden, waar getuigen en nieuwsgierigen door
elkaar loopen, of gaan in het kleine automa
tische restaurant, schuin over de zittingzaal,
iets gebruiken.
En dan neemt de zitting weer een aanvang.
De rijnwijnflesschen en de wijnglazen zijn
van de balustrade verdwenen. Gravin Kwi
lecka zit weer op haar oude plaatsje in den
hoek der bank, steeds deftig in het zwart, het
interessante hoofd met het volle grijze haar
zorgvuldig gekapt, naast haar de vroedvrouw,
een onaangename verschijning met een sluw
terugstootend gezicht, vervolgens de graaf, een
lange magere verschijningvrij doof en
met wuivende grijze puntbakkebaarden', ten
slotte dc dienstbode Iiedwig Chiatowska, die
met haar schuwe oogen en laag ingedeukt
voorhoofd den indruk maakt van een bijzonder
Hom cn bekrompen schepsel.
Achter haar in een ouderwetsche, gemak
kelijke stoel met bekleede zijstukken, waar
tegen het hoofd kan steunen, de laatste aan
geklaagde, de oude vrouw Knoska, die van de
drie burgervrouwen er nog het voordeeligst
uitziet.
In de eerste dagen volgde gravin Kwilecka,
nadat haar eigen verhoor was afgeloopen, het
getuigenverhoor met gespannen aandacht, en
zag ik haar zelfs lachen, toen haar man op
de vraag van den president, hoe de verhou
ding tusschen hem en zijn vrouw geweest was,
en of het waar was, dat zijn vrouw hem uit
gescholden had, omdat hij zich te intiem met
andere vrouwen bezighield, doodleuk met een
gezicht en een armbeweging, of het iets van
zelfs sprekends goldten antwoord gaf;
«Warum soli ich keine Verhliltnisse habeDl"
Met het langgesteelde loignoir voor de oogen,
luisterde de gravin, zoo gemakkelijk mogelijk
in haar harde bank achterovergeleund, oplet-
I tend, nu eens naar de tafel der rechters, dan
naar het publiek aan de tegenover gelegen
zijde van de zaal starende, doch langzamer
hand verminderde de belangstelling waarschijn
lijk tengevolge der afmatting, om plaats te
maken voor apathie.
Ook bij de verschillende dramatische mo-
menten, waaraan dit proces zoo rijk is, hield
deze apathie de overhand, zoowel bij liet ge
tuigenverhoor van graaf Hector Kwilecki, den
j hoofderfgenaam van het majoraat, als bij het
verhoor van Cecilie Meyer, de eventueele echte
i moeder van het jonge graafje, die verklaarde,
haar in de laatste dagen van December 1896
geboren zoontje in het begin van de daarop
volgende maand voor 100 gulden te hebben
verkocht, ten behoeve van een jonge gravin,
zooals men haar had meegedeeld.
Toen de twee eventueele broertjes, beiden
in het wit gekleed, binnen werden gebraebt,
stonden rechtersgezworenen en «zaakkuu-
digen" op en vormden een kring ora de beide
kereltjes, die geen flauw begrip hadden van
welk een gewichtig drama zij het middelpunt
waren; de gravin bleef echter stil voor zich
uitstaren, en nam geen notitie van haar zoontje,
terwijl de eventueele heusche vader, de Oosten-
rijksche ritmeester verklaardeonmogelijk te
kunnen zeggen, welke van de twee zijn zoontje
was, daar hij hem voor het eerst zag.
Ie de gravin schuldig of niet? Tegenover
de belastende getuigenis van Cecilie Meyer,
die uit een rij portretten het portretje van den
kleinen Stanislaus sis dal van haar zoontje
aanwees, staat weer de verklaring van de
Kommissie van «zaakkundigen", die gisteren
hebben uitgemaakt in eene afzonderlijke zitting,
dat een gelijkenis tusschen de oude gravin en
den kleinen «Stas" inderdaad bestaat.
En nog steeds volgt het céne getuigenis op
het andere, meestal in het Poolsch, onver
staanbaar voor rechters en gezworenen, die
uitsluitend zijn aangewezen op de kundigheid
der twee beëedigde translateurs. Alle advo
katen in het proces zijn Polen of verstaan ten
minste Poolsch; waarom werden voor deze
rechtbank niet rechters aangewezen, die even
eens de Poolsche taal machtig zijn, cn dus
zelve zouden kunnen controleeren, of hetgeen
door de Poolsche getuigen werd verklaard,
ook zuiver en nauwkeurig in het Duitsch
wordt overgebracht K.
Heden ontvingen wij het treurig bericht
dat onze Zuster en Behuwdzuster,
Mejuffrouw Adriana Schoof,
Echtgenooto vod L. Melieste te
Rotterdamin den ouderdom van 64
jaar en 9 maanden is overleden.
Oosterland, 49 November 1903.
Namens de Familie,
A. SCHOOF.
Heden behaagde het den Qeere van
leven en dood van odzo zgde weg te
nemen, onze veelgeliefde Moeder, Behuwd-
en Grootmoeder,
Mejuffrouw Cornelia Jacoba
Adriana Snouck,
Weduwo van wijlen den Heer D. de
Wilde Cz., na een langdurig, zacht, doch
hoogst geduldig lyden van 5 weken, io
den ouderdom van ruim 70 jaar.
St.-Maartensdijk 22 November 4903.
Mede namens Kinderen, Behuwd- en
Kleinkinderen,
Iz. DE WILDE Dz.
Die iets te vorderen heeft of
verschuldigd is in vet band met
de zaken als Molenaar door ondergeteekende
gedreven, wordt verzocht hiervan opgave
of betaling te doen vóór of op 27
November aanst.
Noordoouwe,
zonnemaire,
24 November 1903.
G. HANSE.
