ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Dinsdag 17 November 1903.
HOSANNA.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z i e r i Is. z e e s o b. e
Courant).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
60»te JAARGANG. Na. 7925
DirecteurA. 3". DB LOOZB.
A. FRANKEL.
Redacteuren:
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nienwB.
Advertentiënvan 13 regels 30 üts.
meerdere regels 10 Cts.kannen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 are bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FjiaNKKi., Meelstraat 386, Zierikzee.
Door geheel SchouwenDuiveland ging
een jubeltoon op, toen de bigde mare kwam,
dat de Provinciale Staten van dit gewest niet
waren in gegaan op het voorstel van Gedep.
Staten om afwijzend te beschikken op het
nader verzoek van het comité van de tram
BrouwershavenBurghslnis, tot toekenning
van een,' subsidie van f 107.400 ten behoeve
van eorn tramverbinding tusscben Brouwers
haven «n Burgh, en dat zij hadden aan
genomen^ een amendement van het statenlid,
den heer: mr. A. J. F. Fokker, om te verleenen
een suq.sidie tot der kosten van aanleg van
ovengenoemde lijn, en wel tot een maximum
van f 132.400, verminderd met de tegen
4 pCt.l gekapitaliseerde waarde der bijdragen,
I r belanghebbende gemeenten gedurende
tot een gezamelijk bedrag van f 1600
fenoemden aanleg waren toegestaan.
dan na feilen strijd, en als het ware
l kantje af, werd dit resultaat verkregen,
verwinning behaald.
[aet op zich zelf in een vergadering van
Proviwnciale Staten geen gemakkelijke zaak
7 amendement er door te halen, dat een
tel van Gedep. Staten niet slechts wijzigt,
zelfs, gelijk bier het geval is, geheel
!il omverwerpt, nog moeilijker wordt de
.ng daartoe, nog twijfelachtiger de uitslag
van, wanneer Gedep. Staten gesteund
den van een zijde, aan wie niemand de
e van het woord, en de kracht, die daar-
3 uitgaat, zal betwisten.
Het statenlid namelijk, de heer mr. P. C. J.
.ennequin, van Aardenburg, had gelukkig
j vergeefs al zijn welsprekendheid in het
uur gebracht om het amendement-Fokker
te doen vallen.
Hoewel bet voor zeer velen pijnlijk en
onverklaarbaar is, dat iemand, die nog wel
voorzitter is van de Zeeuwsche Maatschappij
van Landbouw, in het kr$t kan treden tegen
de bewilliging van een subsidie, vau de toe
kenning of weigering de bloei of stilstand
van een geheele belangrijke landbouwstreek
van Zeeland afhangt, zoo zullen wij in de
vreugde over de bevochten zege daarover niet
uitweiden, maar ons slechts tot die opmerking,
die wij niet konden onderdrukken, bepalen.
De hoofdzaak is, dat, zij het ook slechts
na hevigen tegenstand, zij het ook met de
meerderheid slechtB van één stem, het amende
mentFokker werd aangenomenzoodat
Westelijk Schouwen nu dan toch zijn hoog
noodige, lang begeerde tram zal verkrijgen.
Wenschen wij Schouwen en zijn geacht
Tramcomité met dit succes, dat, naar wij
vurig hopen en vast vertrouwen, tengevolge
zal hebben een toenemend verkeer van per
sonen en goederen, een verdere ontwikkeling
van landbouw- en tuinbouwproducten, en niet
het minst ook een aanzienlijke uitbreiding
van den handel, van harte geluk, wij geven
aan een algemeen gevoel van erkentelijkheid
uiting, wanneer wij aan hen, die tot dat
succes zoo enorm veel hebben bijgedragen,
een eere-saluut brengen.
In de allereerste plaats aan hen, die het
kiesdistrict Zierikzee in de Provinciale Staten
vertegenwoordigen, en die op een zoo uit
nemende, krachtige wijze voor de belangen
van dit district zijn opgekomen.
Wij a bedoelen de heeren M. BOLLE Lz.
van Haamstede, mr. A. J. F. FOKKER en
mr. J. C. VAN DER LEK DE CLERCQ,
beiden van Zierikzee, en C. J. HOCiCE
IIOOGENBOOM van Zonnemaire.
Het doet ons leed onder deze niet te
kunnen noemen het Statenlid, den heer B. G.
van der Have, burgemeester van Ouwerkerk,
die de voor dit kiesdistrict zoo belangrijke
Statenzitting, waarin, zooals gebleken is,
van de stem van één zooveel voor deze streek
afhing, om een, naar wij hopen, geldige reden
niet heeft bijgewoond.
Hun echter, die tegenwoordig waren, en
voor de goede zaak met warmte gestreden
hebben, zij hier openlijk een oprecht woord
van hulde gebracht voor hun beleidvol en
kloek mannelijk woord ter verdediging der
subsidie voor de geprojecteerde tramlijn
gesproken.
Inzonderheid aan den heer Fokker, die het
debat openend, 't finantiëele net van argumenten
van Gedep. Staten, dat namelijk Schouwen reeds
zooveel uit de Provinciale kas zonde genoten
hebben, met cijfers uiteenrafelde, zoodat er
geen stukje van overbleef, en onvermoeid de
aanvallen pareerend er veel toe heeft bij
gedragen, dat het door hem ingediende
amendement werd aangenomen. Hij werd
hierin, gelijk reeds gezegd is, krachtdadig
gesteund door zijn mede-afgevaardigden, de
heeren mr. Van der Lek de Clercq, Hocke
Hoogenboom en Bolle, die allen van een min
of meer verschillend standpunt de noodzakelijk
heid van de tram en de subsidiëering er van
door de provincie ijverig bepleit hebben.
De tweede tramlijn zal op Schouwen ver
moedelijk niet lang op zich laten waohten,
en al zal die dan ook niet komen overeen
komstig het eerste project, een ieder hier is
dubbel en dwars tevreden met hetgeen ver
kregen is. Met het oog toch op de omstandig
heid, dat het vorig jaar de Prov. Staten met
22 tegen 17 stemmen het amendement-Fokker
verwierpen, om een subsidie van f 130.630
voor den aanleg en de exploitatie van de
tram toe te staan, omdat het plan volgens
vele leden vereenvoudigd kon worden, zag
zich het Tramcomité, teneinde thans eenige
kans van welslagen te hebben, genoodzaakt
zijn oorspronkelijk plan eenigszins te wijzigen,
en daarin te schrappen de voorgenomen ver
betering der havens te Burghaluia en Klooster-
nol en de aansluitende lijnen.
Uit een en ander ontwaart men, dat- de
tram in Wester-Schouwen niet zonder veel
moeite en zelfs met grooten strijd, en zware
tegenkanting is tot Btand gekomen.
Maar hoe grooter de bezwaren waren, die
men te overwinnen had, des te grooter ib ook
de eer voor hen, die het groote werk het
Westelijk deel van dit eiland uit zijn staat
van isolement op to heffen, en tot nieuw
leven te brengen, hebben tot stand gebracht.
Wij herinneren er aan, dat ook de tot
standkoming van de lijn Brouwershaven
Steenbergen indertijd lang niet van een leien
dakje ging.
Het heeft heel wat voeten in de aarde
géhadéér Prov. Staten er toe konden
besluiten daarvoor de gevraagde subsidie toe
te staan.
Die toekenning geschiedde ook destijds,
wat zeer opmerkelijk is, evenals nu met
slechts één stem meerderheid.
21 Statenleden verklaarden er zich namelgk
toen voor, terwijl 20 er tegen waren.
Dat was ook toen op het kantje af.
Zuid-Afrika.
Pretoria, 13 Nov. In den afgeloopen nacht
drongen twee mannen een trein, welke de
PietersburgNijlstroom opreed, binnen, over
meesterden het trein-escorte en stalen daarna
10,000 pond sterling, geconsigneerd aan de
•Standard-Bank" alhier.
Indië.
Te Selong Lombok had bij de aanstelling
van een districtshoofd oppositie plaats, die
eindigde met bedreiging tegen den resident
en den controleur door een 100-tal gewapenden.
De ambtenaren vluchtten.
De pradjoerits van Matarara en Praja zijn
er heen.
Amnrika.
De heer Andrew H. Green, één der meest
invloedrijke en geachte mannen te New-York,
is door een neger vermoord. De heer Green
werd door den moordenaar (van wien gezegd
wordt, dat hij krankzinnig is) opgewacht in
de vestibule van zijn huis en toen door vijf
revolverschoten neergeveld. Een half nnr na
den aanslag overleed de heer Green. De
neger is dadelijk gepakt. Onmiddellijk nadat
de tijding van den moord bekend was ge- J
worden meldt de Ternes-correspondent te
New-York werden van het stadhuis, de
openbare gebouwen en de dagbladbureaux
de vlaggen halfstok gebeschen.
Italië.
Paus Pius X heeft Donderdag 1.1. in een
plechtig openbaar Consistorie de nienwe
Kardinalen Ajuti, Taliani, Katschthaler, Merry
del Val en Callegari geïnstalleerd.
Behalve de Kardinalen en andere hooge
geestelijken woonden ook vele genoodigdeu
de plechtigheid bij en onder dezen een aantal
bedevaartgangers, die den Paus zeer toejuiohten
en »Leve de democratische Panel" riepen,
hiermede doelende op de vereenvoudiging van
zeden ten Vatioane en de afschaffing van be
perkende bepalingen tot het naderen van den
Paus.
De Paus is, volgens een bericht uit Rome,
verplicht geweest de vertrekken, welke hij in
het Vaticaan bewoonde, te verlaten, omdat
die, als in den laatsten tijd meer Italiaansche
metselwerken, bouwvallig werden. Hij woont
nu iu een anderen vleugel van het paleis.
De Italiaansche Regeering heeft zich
ten behoeve van de zwaai met malaria be
zochte streken belast met bereiden en ver-
koopen van kinine.
Te Turijn worden dagelijks 130 kilogram
gemaakt en in den kleinhandel gebracht,
meestal door bemiddeling van tabakswinkels.
De kinine moet aan het publiek worden ver
kocht voor 12 centesimi per gram, terwijl zij
vroeger iu de apotheken alleen te verkrijgen
was tegen 25 sentesimi.
Gemeentebesturen en liefdadige instellingen
krijgen het geneesmiddel voor 8 centesimi.
Ondanks die lage prijzen werd toch een
zuivere winst behaald van 34000 lire en
waarschijnlijk zal nu de prijs der kinine nog
meer worden verlaagd.
In Oostenrijk volgt men dit voorbeeld der
Italiaansche Regeering na.
Servië.
Tot de nalatenschap van koningin Draga
van Servië, ter waarde van 550,000 francs,
welke, zooals wij reeds gemeld hebben, door
de rechtbank te Belgrado ter beschikking van
den advocaat Welitecbkowitsch is gesteld,
behoort een huis, dat oen waarde heeft van
50,000 franca, kostbaarheden ter waarde van
190,300 francs, effecten tot een nominale
waarde van 100,000 francs met de coupons;
verder 155,000 franca baar geld en 64,000
francs, die bewaard worden door de rechtbank,
de helft van do waarde van hot yacht Draga"
van 20,000 francs, tezamen ongeveer 550,000
franca.
De znaters der koningin verlangen ook
schadevergoeding voor de gestolen voorwerpen
en het ministerie van oorlog heeft nu oen
onderzoek ingesteld, waarbij roods verschillende
stukken, waaronder twee brillanten ringen en
een kostbaar horloge gevonden zijn.
Nog wordt vermist een ring, ter waarde
van f 5000 francs en het bare geld. Het
onderzoek wordt voortgezet.
Oostenrijk.
Weenen, 13 Nov. Uit betrouwbare bron
wordt nu gemeld, dat de Czaar tegenover
Keizer Wilhelm nadrukkelijk verklaard heeft,
dat van hem onder geen enkel voorwendsel
immer een oorlogsverklaring tegenover Japan
zou uitgaan, en dat das, indien Japan den
oorlog wenscht, het dien zelf zal moeten
verklaren.
Duitschlsnd.
Frankfort, 11 Nov. Het Oberkriegsgericht
heeft den onderofficier Hoffman van het vijfde
regiment veldartillerie veroordeeld tot een jaar
gevangenisstraf met degradatie wegens mis
handeling van ondergeschikten.
De soldatenbeul had niet minder dan 693
govallen te zijnen laste.
België.
Twee broers, die beiden werkzaam waren
bij den havendienst te Ostendekregen
Donderdag twist, waarvan bet gevolg was,
dat de ééne een ijzeren staaf greep, waar
mode hij den ander een slag op het hoofd
gaf. De getroffeno viel met gespleten schedel
neer. Zijn toestand is hopeloos.
Nederland.
Arnhem, 14 Nov. De 40-jarige H. v. M.
trok met zjjn kar Woensdagmorgen om 5
uur uit deze stad naar de Worth-Rhedensche
heido, om bij den berg, bijgenaamd de Stikke
Trui, wit zand te halen. Toen hg 's middags
niet thuis kwam, ging zijn vrouw hem zoeken
en vond bij den berg slechts de kar en een
zak. Twee passeorende mannen groeven op
haar verzoek het zand onder aan den berg
om en vonden op ongeveer 1 M. diepte het
lijk van den ongelukkige, die volgens den
geneesheer, reeds 'a morgens 10 uur door
het neerstortendo zand moest zijn bedolven.
De gemeentepolitie vervoerde bet lijk des
avonds naar hier, waar het, daar de vrouw
met 4 kinderen zeer klein behuisd is, in het
lijkenhuis onder de Linden werd gebracht.
Zeist, 14 Nov. Gisteren werden door de
politie in het bosch bij den Dolderéoben weg
gevonden de welbekende H. K. en K. L.,
die zich gedurende ongeveer vier maanden in
het bosch ophielden. Reeds geruimen tijd heeft
de politie getracht hen te vinden, daar zij
zich aan versohillende strafbare feiten hadden
schuldig gemaakt.
Rotterdam, 15 Nov. Twee kinderen
van den werkman K., een jongen van 3 jaar
en een meisje van 8 maanden, waren gisteren
morgen alleen thuis gebleven in de ouderlijke
woning in de Lange Lijnstraat no. 41 alhier.
Terwgl het meisje van 8 maanden op een bed
in de achterkamer van het bovenhuisje lag,
speelde het driejarig knaapje met lucifers, en
raakte het beddegoed, waarop het kleine kind
lag, in brand.
Zoo vond de moeder den toestand, toen cg
terugkeerde. Met behulp van een bewoner
werden de kinderen buiten gebracht, doch
daarbij bleek, dat bet joDgste zulke gevaarlijke
brandwonden had bekomen, dat er weinig
hoop op behoud van het leven bestaat. Het
kind is dadelijk naar het Ziekenhnis gebracht.
De brand, die zich intusschen over bijna het
geheele achtervertrek en de zoldertrap ver
spreid had, werd met één spuit gebluscht.
De achterkamer brandde nagenoeg geheel
uit. De bewoner is niet tegen brandschade
verzekerd.
Het kindje is in het ziekenhuis overleden.
Voor de inspecteurs en agenten van
politie heeft de gemeenteraad van Rotterdam
onlaDgs goedgekeurd eene algemeene tracte-
mentsverhooging, en op de begrooting werden
de verschillende verhoogingen over de drie
klassen van inspecteurs uitgetrokken. Volgens
eene gemaakte regeling in verband met het
aantal dienstjaren zou een bepaald getal
titularissen reeds met 1 Januari a.s. de
maximum-wedde krijgen, oen groot gedeelte
het gemiddelde en een kleiner getal de
minimam-jaarwedde volgens de verordening.
Ovor het algemeen werd de regeling met
groote ingenomenheid begroet en maakte men
zich blijde met de tractementsverhooging op
1 Januari a.s.
Thans is onverwacht eene dagorder ver
schenen vermeldende, dat de tractements
verhooging in zooverre met 1 Januari a.s.
ingaat, dat voor alle drie de klassen de
minimum-jaarwedde zal worden toegekend.
De beteekenis hiervan is, dat voor de
meeste inspecteurs de salarisverhooging voor-
loopig slechts in naam bestaat in plaats van
eene werkelijke verhooging van f 100 en
f 200. Alleen de jongBte titularissen van
elke klasse maken eene kleine promotie door
verhooging van het minimum.
AIb oen pleister op de wonde wordt in de
dagorder vermeld, dat met 1 Mei a.s. over
wogen zal worden wie van de inspecteurs
door toewijding, nauwkeurige plichtsbetrachting,
dienstijver en goed gedrag voor verhooging
in aanmerking kannen komen.
Tilburg, 14 Nov. Minister dr. Kuyper
arriveerde heden via Breda te 1.19 alhier,
waar hij aan het station werd opgewacht door
den bargemeester, den heer Mutsaers en
dr. "Woltering, hoofdinspecteur der Volks
gezondheid te *8 Hertogenbosch. Gezamenlijk
werd een bezoek gebracht aan den septinctank,
een machine tot zuivering van fabriekswater,
ongeveer een half uur buiten de stad aanwezig,
waarna het terrein voor de industrieschool
werd bezichtigd. Daarna had een bijeenkomst
plaats van den minister met het dagelijksch
bestuur der weefschool en het voorloopig
bestuur dor industrieschool.
De minister en dr. Woltering dineerden bg
burgemeester Mutsaers.
Uit Stad sn Provincie.
Zierikzee, 16 Nov. In tweeërlei opzicht
is onderstaand bericht ons aangenaam; voor
eerst omdat het nogmaals bewijst, dat men
niet altijd »in den vreemde" behoeft te zoeken
om zijn doel te bereiken, en 2°. omdat men
door deze grondboringen bekend geraakt met
de grondslagen van den bodem op de meest
aangevallen oevers van den polder
Vanwoge het Waterschap Schouwen
wordt thans eene grondboring verricht in den
buitenberm van den zeedijk van het distriot
Kondekerke, dicht bij de haven van Burghsluis.
Daarna zal eene dergelijke boring plaats
hebben aan het district Langendijk (Noord-
Schouwen).
•Vroeger werden zulke werkzaamheden
opgedragen aan personen buiten ons eiland,
thans geschieden ze door de firma wed.
A. Anker Zonen alhier. De tot nog too
verkregen resultaten beloven het beste succes".
Naar wij vernemen zijn de boringen reeds
op 30 Meters diepte verricht.
Zooale onzen lezers bekend is, werd
door de Vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer" alhier een ótalage-
I
wedstrijd uitgeschreven van 24 - tot en met
30 dezer, met het oog op bet aanstaande
St.-Nioolaasfeest. Dat deze poging om »wat
leven in de brouwerij te brengen" ten zeerste
dient te worden toegejuicht, hebben wg reeds
vroeger betoogd. Immers, een druk bezoek
aan de stad kan niet anders dan ten voordeele
der winkeliers zijn.
Aangenaam is bet ons dan ook, te kunnen
mededeelen, dat 38 winkeliers op verschillend
gebied te dezer stede gehoor gegeven hebben
aan de oproeping en alzoo zullen concurreeren
om de prijzen, die door de Vereeniging worden
uitgeloofd voor de mooiste raam- en binnen-
étalage en voor de grappigste étalage.
Aan de leden der Vereeniging suilen
circnlaires worden gezonden met bijgevoegde
lijsten, waarop kan worden ingevuld wie,
naar hun oordeel, een bekroning waardig is,
Het resultaat dier beoordeelingen zal op
een 30 dezer te honden vergadering worden
bekend gemaakt.
Door den Commissaris der Koningin in
Zeeland is een wijziging gebracht in zijn
besluit van 14 Ang. j.l. betreffende de militie-
kantons.
Thans is bepaald, dat van het 6e kanton
is de hoofdplaats St.-Maartensdijk en er onder
behooren de gemeenten St.-Maartensdijk
8t.-Annaland, Scherpenisse en Stavenisse;
verder dat van het 7e kanton is de hoofd
plaats Tholen en daaronder behooren de ge
meenten Tholen, Oud-Vossemeer, Poortvliet
en St-Philipsland.
Tot voorzitter van den militieraad in
Zeeland voor de lichting der nationale militie
van 1904 is benoemd J. H. C. Heijee en tot
zijn plaatsvervanger de heer mr. F. J. N. van
Dam, beiden lid der Provinciale Staten; tot
lid de heer L. K. van der Harst J.Jz. en tot
zijn plaatsvervanger de heer D. Wisboom
Verstegen, beiden lid van den gemeenteraad
van Middelburg.
Benoemd tot tijdelijk commies te water
bg de ambulante recherche, de varensgezel
J. Fenyn te Rotterdambij wordt geplaatst
aan boord van het recherchevaartuig no. 3
te Hansweert.
Bij Kon. beslnit is benoemd tot dijkgraaf
van den Mugepolder" de heer N. Polderman
te St.-Maartensdijk.
Bij Kon. besluit is eervol ontslag ver
leend aan den luit. ter zee 2de klasse J. E.
de Bruyne onder toekenning van pensioen
f 899 'sjaars.
Gedep. Staten van Zeeland hebben de
gemeentebesturen herinnerd aan de inzending
van verordeningen betreffende de Woningwet.
Op 1 Augustus 1904 moeten deze niet alleen
vastgesteld, maar ook goedgekeurd zjjn.
Geslaagd voor het examen van klerk-
telegrafiBt dor Staatsspoorwegen de heer J. S.
Segers, surnumerair te Arnemuiden.
Midden-Schouwen, 14 Nov. Wat een
verrassend nieuws, na tot op bet vriespunt
gedaalde hoop! >De tram komt!" klonk ons
overal tegen. Met een eenstemmigheid ditmaal,
helaas in onze landouwen voortdurend zeld
zamer in zaken van algemeene belangen,
werd de heugelijke tijding uit de krant ver
breid en toegejuicht. Overal wapperden
vlaggen! Met meer bereidwilligheid stak men
de driekleur zeker in lang niet uit.
En in die opgeruimde stemming, onder
blijde plannen, somB hersenschimmig, voor de
toekomst, onder 't ledigen van een extra
glaasje, werd de kloeke houding, den taaien
moed en welsprekende verdediging onzer af
gevaardigden warm geprezen. Hun trouw op
hun post zijn in hachelijken tijd blijft hier
gevestigd in dankbare herinnering.
Schouwen. Vrijdagnamiddag, toen de
burgemeesters van de verschillende gemeenten,
die betrokken zijn in het groote belang bij
den aanleg van een tramlijn Brouwershaven
Burgh van uit Middelburg getelegrafeerd
werden; ^subsidie tram aangenomen" en dit
blijde bericht als een loopend vuurtje de
rondte deed, wekte dit natuurlijk bij velen
eene aangename gewaarwording. Ofschoon
het heugelijk nieuws laat op den middag de
gemeenten bereikte, toch werd van openbare
en particuliere gebouwen terstond de vlag
uitgestoken.
Van gemeentehuis en torentrans ontplooide
zich ook des anderen daags de Nederlandsche
driekleur als tolk onzer ingenomenheid en
vreugde, omdat ons isolement wordt opgeheven,
omdat welvaart en bloei een hoooger vlucht
zullen nemen, omdat voor deze streek nieuwe