ZIERIKZEESGHE
NIEUWSBODE.
Donderdag 17 September 1903.
BURGER-AVONDSCHOOL.
(Z ierikzeesche
O o u r a n t).
60ste JAARGANG. No. 7899.
Dlreoteur, A. ar. DB loozel
Opneming van de Voetpaden.
KOLEHMETER.
Slachtoffers der Zee.
HIEUWSTIJDIHGEH.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indiê enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuwe.
Redacteuren
AdvertentiênTan 13 regels 30 Cto.
meerdere regels 10 Cts.kannen uiterlijk: tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure beiorgd «orden.
Groote Utter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FbSnxee, Meelstraat 386, Zierikzee.
BERICHT.
Zij, die zich met 1 October a.s.
op deze courant abonnecren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Alle brievengaarders en boek
handelaars nemen abonne
menten aan.
He Directeur
A. J. DE LOOZE.
Postkantoor te Zierikzee»
Lijst van brieven enz., geadresseerd aan
onbekenden, gedurende de le helft der maand
September 1903.
1. C. de Wit, Rotterdam.
2. Henderiks, Vlissingen.
3. Cato Rovers, Amersfoort.
4. Le Grand, Anvera.
De COMMISSIE VAN TOEZICHT op het Middelbaar
Onderwijs te Zierikzee maakt bekend:
dat de lessen een aanvang nemen op Dondor-
tlag 1 October n.8.
dat het toelatings-examen zal plaats hebben op
Maandag den 28 September a.s., des avonds te 7'/, nar; en
dat zij, die dat examen wenschen aI te leggen, zich
in persoon moeten aanmelden bij den Directeur der
school (ingang Manhuisstraat) op Woensdag den 23
September a.s., 's namiddags tusschen 1 en 2 uur.
Zierikzee, den 16 September 1903.
Namens de Commissie,
De f.' Secretaris,
H. SLOT.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
Zierikzee brengen ter kenni3 van belanghebbenden, dat
in de aanstaande week vanwege de gemeente eene
Algemeene Opneming
zal worden gehouden van de "Voetpaden.
Zierikzee, den 14 September 1903.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend, dat door hen op heden tot Kolenmeter
is benoemd
Willem Gilden.
Zierikzee, den 14 September 1903.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
"Vrijdag woei een storm zóó hevig, dat het
een orkaan geleek, en alhoewel wij veilig in
onze woning zaten, toch maakte een angstig
gevoel zich van ons meester.
«Voor geen geld ter wereld was ik heden
op zee", hoorden wij iemand zeggen. En on
willekeurig dachten wij daarbij aan hen, die
nu in dat noodweer op de schuimende, fel
bewogen zee met haar hoogopgestnwde voort
rollende golven rondzwalkten, teneinde voor
zichzelve, hun vrouw en hun kinderen het
brood des levens te verdienen.
In Arnemuideneen visschersdorp nabij
Middelburg, en in Bruinisse, de voornaamste
visschersplaats van deze streek, was het Vrijdag
menig gezin o zoo bang te moede.
Tal van viBschers namelijk waren ter uit
oefening van hun bedrijf met hun hoogaars
uitgevaren.
Zestien van hen echter, opgeruimd en kern
gezond van hnis gegaan, zouden hnn dierbare
betrekkingen, hun liefelijke woonstede niet
meer wederzien.
Toen zij de haven verlieten, was de zee
kalm, stil en rustig, één efFene waterspiegel.
Maar een hevige storm was plotseling opge
stoken, had hen overvallen, zoodat zij niet
meer in de veilige haven konden binnenloopen.
De ranke vaartuigjes, een spel der hoogop-
gaande golven, konden geen weerstand bieden,
sloegen om, en de bemanning er van verdween
jammerlijk in de diepte. Ijzingwekkend
oogenblik. Vreeselijke worsteling om het kost
baar menschenleven met het woeste element.
De krachten begaven, en in de armen des
doods sluimeren zij thans, die, zoolang bet
dag voor hen was, gezwoegd hebben voor hun
levensbestaan.
In Arnemuiden en Bruinisse zitten de vrou
wen en kinderen van hen, die in zee staken
om een bete broods eerlijk te verdienen, in
duizend angsten. Zij hooren het geloei van
den in kracht toenemenden storm, en een
siddering bevangt hen allen. En in hnn angst
richten zij hun beden tot den Hemelheer,
innig smeekend hun eohtgenooten en zonen
voor het hen dreigend gevaar te behoeden.
Daar dringt tot hen door de door hen ver
breide treurmare, die uit de zee in de baven
behouden zijn teruggekeerd.
Sprakeloos zijn zij van smart, de negen zoo
diep getroffen weduwen, die ban eohtgenooten,
hnn kostwinners, en de vijf en twintig arme
weezen, die hnn vader, hun verzorger ver
loren hebben.
Zij wilden het zware ongeluk, dat hun over
kwam, nog nauwelijks gelooven.
Het kwam zoo plotseling, zoo onverwacht.
Wij, hun natunrgenooten, vermogen niet
aan deze zoo zwaar beproefde weduwen hnn
echtgenooten, en aan de nog onverzorgde
weezen hun vader te hergeven, maar wat wij
wel kunnen, en wat wij ook verplicht zijn
te doen, dat is hen stoffelijk stennen, opdat
zij geen honger en gebrek lijden.
Reeds beeft zich daartoe to Arnomniden
een Comité gevormd, aan het hoofd waarvan
de burgemeester staat, de heer 8. v. Eenen-
naam.
WijZierikzeeënaarsdie zoo vaak door
daden getoond hebben een gevoelig hart to
bezitten, waar het betrof den nood te lenigen
van hen, die door rampen getroffen werden,
wij zullen ook in dit droevig geval niet aarzelen
een penninkske te offeren ten behoeve van
de negen achtergelaten weduwen der slacht
offers van de zee, ten behoeve van de vijf-
en twintig kinderen, die eensklaps weezen zijn
geworden.
Zoolang zich hiertoe geen Sub-commissie te
dezer stede gevormd heeft, noodigen wij onze
medeburgers uit hun giften te storten ten
bureele van den Directeur-Uitgever dezer
courant, den heer A. J. DE LOOZE, Schuit
haven.
De ingekomene gelden zullen aan het Comité
te Arnemuiden worden overgemaakt.
Elke gift zal welkom zijn 1
Turkije.
Hilmi pasja seint, dat hij den lOen en
11 en de opstandelingen, die zich bij Kroesjevo
in het gebergte genesteld hadden, een zware i
nederlaag heeft toegebracht. Zij verloren 90
man aan dooden, twee houten kanonnen en
vele geweren. De Turken hadden 3 dooden 1
en 2 gewonden. j
Een Turksche voorpost van zestig man, op
twee nur afstands van Ojergelu, beeft den lln
een aanval van vijftig Bulgaren afgeslagen.
Deze verloren drie dooden en zeven gewonden.
Een bataljon Turksche troepen, dat te
Milnik is aangekomen, is in de Mitlapas door
de opstandelingen gedecimeerd.
De Bulgaarsche regeering heeft door
hare vertegenwoordigers in het buitenland
aan de mogendheden een motie doen toekomen,
waarin zij verklaart, dat Turkije het geheele
leger onmogelijk op de been kan hebben
gebracht enkel met het doel om den opstand
te dempen. De regeering roept de mogendheden
op, om een einde te maken aan het moorden
en plunderen. De nota eindigt met de ver
zekering, dat, als de mogendheden niet bijtijds
tusschen beide komen, de Bulgaren gedwongen
zjjn de noodige maatregelen te nemen.
1
Officieele telegrammen melden, dat er
honderd opstandelingen gedood zijn in het
wilajet Monastir, waar de benden volkomen
gedemoraliseerd zouden zijn en óf zich ver
bergen óf zich overgeven. Bij Goriza zijn ook
een veertigtal opstandelingen gedood.
De gezanten van Oostenrijk en Rusland
hebben aan de Porte een zeer ernstig vertoog
gericht naar aanleiding van de vreeselijke
uitspattingen, door de Turksche troepen, in
het bizonder de Albaneezen, begaan in de
wilajets Monastir en Adrianopel. Zij gaan
met dat rooven en verwoesten voort en
dreigen van die wilajets een ware woestenij
te maken. De gezanten lieten uitkomen hoe
deze wijze van onderdrukken van den opstand
groote zorg voor de toekomst verwekt.
Het bataljon Albaneezen van Prizrend,
dat grootendeels schuld draagt aan de uit
spattingen in het district Kirk Kilisse, ia naar
Prizrend teruggezonden.
Er wordt gemeld, dat de algemeene
opstand in het wilajet Saloniki Maandag is
begonnen. Generaal Teontsjef voert over de
opstandelingen het bevel.
Zes klassen van de reserve, behoorende
tot drie Bulgaaracho divisies aan de Turksche
grens, zijn opgeroepen. Deze troepen tellen
20,000 man.
Servië.
De acte van beschuldiging tegen do te
Nisch in hechtenis genomen officieren stelt
vast, dat in de proolaroatie voorgesteld wordt
de samenzweerders van 1 i Jnni 1.1. te dooden.
De krijgsraad zou waarschijnlijk Dinsdag
bijeenkomen.
Uit Belgrado wordt geseind, dat de 24
gevangen officieren in den nacht van Vrijdag
op Zaterdag uit Nisch naar de hoofdstad zijn
evergebracht. Zij worden in de vesting op
gesloten gehonden, ieder afzonderlijk.
Volgens een bericht van'Ü-affan hebben de
officieren van de bezetting te Nisch tegen de
gevangenneming van hun kameradon krachtig
geprotesteerd en er bij generaal Pankowitsj
op aangedrongen, zijn bevel, waarvan hij
ontheven is, niet aan generaal Djoeknits, één
van de samenzweerders tegen Alexander, over
te geven. De officieren zouden zelfs besloten
zijn met hnn troepen tegen Belgrado op te
rukken, als hnn kameraden niet op vrije
voeten worden gesteld.
Frankrijk.
Op bet volksbanket, waaraan 2000 personen
hebben deelgenomen, hield de premier Combes
te Treguier zijn groote politieke redevoering.
Hij sprak er zijn vreugde over uit, zich te bevin
den te midden van zoovele republikeinen en bij
voorzag het oogenblik, waarop Bretagne op
de ruïnes van de oude vooroordeelen, de
repnblikeinsohe vrijheidsbeginselen zal op-
bonwen. «Wij zijn" zoide hij «te zeer
gewend aan de overdrijvingen der polemieken,
om ons veel aan te trekken van de aanvallen
der oppositie. Wij handelden in overeen
stemming met de meerderheid en met de wet
in de hand gingen wij over tot sluiting van
de orde-instellingen, in strijd met de wet
geopend, welke een verfoeilijk onderwijs ver
strekten, inentende verachting voor de burger
lijke maatschappij en haat voor de burgerlijke
instellingen. De openbare meening weet, dat
wij geen fanatieke partjjgangers zijn. Met
betrekking tot het verwijt, dat bij de nationale
verdediging ontzenuwde, zeide Combes: dit
verwijt komt van de zijde van hen, die het
mensohelrjkheids-ideaal leggen in hot krachte
regime.
Voortgaande, zeide Combes dat de tijd der
veroveringen plaats gemaakt heeft voor een
tijdperk van vrede, waarvan de regeering de
voortzetting met kracht moet verzekeren, met
de hnlp van het nationale leger, in staat zoo
noodig over te gaan tot een krachtigen aanval.
De oppositie heeft de schommelingen van de
geldmarkt toegeschreven aan de politiek-van
het kabinet; ging over tot geringschatting
van de staatsgelden, door een campagne ten
gunste van belastingweigering en opvordering
van de gelden uit de spaarbankon en spaart
evenmin de rente door de schommelingen te
schrijven aan het inkomstenbelasting-ontwerp.
Het buitenland heeft vertrouwen behouden in
onze markt en het Fransche krediet kan een
vergelijking doorstaan methetmeestbegunstigde.
Combes sprak de hoop uit, dat de meerderheid
niet zal uiteenvallen, voordat de reaotie tot
algeheele machteloosheid gebracht is.
De Republiek heeft zich sinds 45 maanden
bij voortduring bevestigd op binnenlandsch
gebied en heeft de meest waardevolle betui
gingen ontvangen van achting van regeeringen
en volkeren. Combes releveerde de uitnemende
relatiën met Rusland, Italië en Groot-Brittannië.
Allerwegen zien we glimlachende gezichten
ziet dus hoe Europa zich van Frankrijk
afwendtAlles duidt op vrede. De Republiek
heeft zich allereerst verbonden tot arbitrage
en ik hoop, dat wij spoedig den dageraad van
den wereldvrede zullen zien gloren. Mocht
deze hoop een iünsie zijn, sta mij dan toe te
gelooven, dat gij ze met mij deelt. Herhaalde
ovatiën volgden op deze redevoering.
Nederland.
Winschoten, 15 Sept. Te dezer stede is
gevankelijk binnengebracht Johanna B., oud
22 jaar, dienstbode to Oudepekela, verdacht
van kindermoord.
Doetinchem, 45 Sept. Even buiten Does
burg is een trein van de Geld. stoomtram
ontspoord. Yan de 2 locomotieven, die voor
den trein waren, ia er één omgevallen, en
kwam de andere dwars over de rails te staan.
Yan de personenrijtuigen werden de balcons
ingedrukt.
De machinist werd lioht gewond, de
passagiers kwamen met den schrik vrij. Met
behulp van het personeel der scheepswerf van
den heer De Goede, werd direct aan het werk
gegaan om den weg vrij te maken, waarmede
men tegen 3 unr gereed was. De materieele
schade ia aanzienlijk.
Medemblik, 15 Sept. Er zijn weer vijf
personen uit het rijkskrankzinnigengesticht
alhier ontsnapt. Ze behooren tot de «gevaar
lijken", zooala men bier zegt, en waren gehuis
vest in den nieuwen vleugel, ten vorigen jare
voor deze categorie gebouwd. De ontvluchting
ia aldus gegaan
Uit de werkplaatsen werden gaandeweg
stukje» touw meegenomen, waarmede ten
slotte een touw met kuoopen werd gemaakt,
dat voorzien werd van een haak. Zondag
avond is de haak over de 6 A 7 M. hooge
muur der binnenplaats geslingerd, zóó, dat
hij boven aan den maar bleef vastzitten. Vijf
verpleegden zijn toen langs dezen weg uit
het gesticht ontsnapt, de zesde kon nog bij
tijds gepakt worden. Tot nu toe is geen spoor
der vijf ontdekt.
Hilversum, 45 Sept. De berichten in
hnitenlandsche bladen, volgens welke President
Krüger den winter zal doorbrengon te Mentone,
zijn juist. Hg zal dezelfde villa aldaar be
trekken als verleden jaar, wjjl daaraan nog
hunrtijd verbonden is.
De dag van vertrek is nog niet bepaald,
doch zal vermoedelijk half October zijn.
Haarlem, 45 Sept. De politie beeft na
een hevig verzet hunnerzijds op de Kloppen-
singel gearresteerd vier der uit Medemblik
ontvluchte personen. Zij hadden gewone
kleeren aan.
Een 22-jarige arbeider bij de werken
aan de spoorlijn HaarlemUitgeest, die
Zondagochtend naar de kerk wilde gaan,
werd bij het Kleverpark door een trein ge
grepen en totaal in stukken gereden.
Barneveld, 45 Sept. Maandagochtend te
negen uur is de D-trein nabij deze gemeente
ontspoord.
De locomotief en bagagewagen bleven in
het spoor, doch de daar achter zjjnde 3de
klasse-wagen is in de hoogte gestegen, en
daarna gekanteld en in het zand voortgesleurd.
De andere wagens zjjn wel ontspoord, doch
niet omgekanteld, zoodat de passagiers, die
zich daarin bevonden, met den schrik vrij
gekomen zjjn.
Bijna onmiddellijk na het ongeval kwam
hulp, en werden de reizigers gered door hen
door de portierdeuren aan de bovenzijde van
den wagen op te trekken. Intusschen stegen
jammerlijke angstkreten der vrouwen en
kinderen op.
Een in den trein zittende Dnitsche medicus
verleende de eerste hnlp, en legde voorloopige
verbanden aan.
Het ongeluk bleek niet zoo ernstig te zijn
als eerst vermoed werd. In 't geheel zijn 7
personen verwond, waarvan geen enkele
levensgevaarlijk. Die met heen- en armbreuken, 1
drie in getal, zijn naar het ziekenhuis te
Amersfoort vervoerd. Tweevan welke één
een verbrijzelden teen, en de andere een
zware vleeschwond aan do heup had, zijn
door twee Apeldoornsebe dokters, die terstond
naar de plaats des onheils waren gespoord,
naar het ziekenhuis te Apeldoorn vervoerd,
en daar behandeld. De twee anderen bleven
te Barneveld.
's-Gravenhage, 45 Sept. De Tweede
Kamer, onder leiding van den heer Van
Alphen, heeft hedenmiddag besloten tot toe
lating van den heer Verhey, herbenoemd lid
voor Rotterdam Hl.
Zij heeft de nominatie opgemaakt voor het
voorzitterschap.
Tot eersten candidaat is gekozen de heer
Mackay met 56 van de 78 stemmen.
Tot tweeden candidaat is gekozen de heer
Miohiels van Yerdnynen en tot derden candidaat
de heer Röell.
Er was een nieuwigheid te constateeren
in de samenstelling van den stoet, waarmede
H. M. de Koningin zich naar de Staten-
Generaal begaf tot opening der zitting. Voor
de eerste maal namelijk maakte H. M. daarbij
gebruik van de gouden koets, haar vereerd
door de Amsterdamache bevolking bij gelegen
heid van Hr. Ms. inhuldiging. Dat was een
ware verrassing voor de kolossale menigte,
die dit jaar het altijd aantrekkelijke schouwspel
bijwoonde.
De troonzaal ontleende bij de plechtige
opening der zitting door H. M. wederom haar
gewonen luister, welken de in gala gestoken
Kamerleden, Ministers, Staatsraden en Bnreau-
Fnnctionarissen daaraan bijzetten.
De opkomst van de parlementsleden van
beide Kamers was buitengewoon talrijk. Bijna
allen droegen het ambtskostuum. Slechts een
viertal leden maakten hierop eene uitzondering.
Als gewoonlijk namen de socialistische af
gevaardigden geen deel aan de plechtigheid.
Dat de tribunen aan beide zijden de zaal
onmiddellijk na het luiden der bel voor de
opening der vereenigde vergadering volliepen,
behoeft nauwelijks gezegd.
Het viel velen op, dat de openbare tribune
dit jaar door een ander publiek bezet was
dan in vorige jaren. Er waren meer dames
onder de toeschouwers, wier belangstelling
weer werd gaande gemaakt door de ietwat
plechtstatige intrede van de Ministers met
den premier dr. Kuyper aan het hoofd.
De verschijning van H. M. te midden van
de volksvertegenwoordiging was weer even
liefelijk. Gaande aan de zijde van Haren
gemaal, die in marine-tenue was met het
grootlint van den Nederl. Leeuw over den
uniformrok, schreed H. M., links en rechts
vriendelijk groetende, naar den troonzetel.
De Koningin droeg een kleed van zeegroen
satijn met tablier van witte kant en dito
hoedje met veeren. Over het corsage wa3 het
lint van den Ned. Leeuw gehecht.
De voorlezing van de openingsrede nam
7£ minuut in beslag.
Onmiddellijk nadat H. M. de zitting geopend
had verklaard, klonk een Leve de Koningin 1
door de zaal, dat daverend door de geheele
vergadering werd herhaald, gevolgd door een
Leve de Prins I
DE TROONREDE,
waarmede Hare Majesteit de Koningin -de
Vereenigde Vergadering van de beide Kamers
gisteren geopend heeft, is van den volgenden
inhoud
Mijne Heeren,
«Het is Mij aangenaam in Uw midden te
verschijnen, teneinde de nieuwe zitting der
Staten-Generaal te openen.
«Onze betrekkingen met het buitenland
bleven zich kenmerken door het gewenschte
zeer vriendschappelijk karakter.
«Zee- en landmacht kweten zich hier te
lande en in de gewesten over zee op lofwaardige
wijze van hare roeping. Vooral toen een
misdadige woeling tegelijk het openbaar gezag
en de maatschappelijke levensbeweging be
dreigde, bleek hoe vast het vaderland op zijn
weermacht rekenen kan. Aan vloot en leger
en niet minder aan het korps burgerlijke
ambtenaren, betuig Ik voor de destijds betoonde
veerkracht en toewijding Mijnen dank.
«De bronnen van onze welvaart vloeiden
in menig opzicht op niet onbevredigende wijze.
"Wel hield de nijverheid zich niet dan met
moeite op de bereikte hoogte staande, maar
de landbouw ging ten deele vooruit, de handel
was niet onbelangrijk en het scheepvaart
verkeer kon zich herstellen van zgnachteruitgang
in het vorige jaar. Op het gebied van den
arbeid bleef de stoornis in den geregeldon
gang niet zonder nadeelige gevolgenToch
doet de nuehterheid van geest, die zich in de
dagen van spanning bij het overgroote deel
onzer werklieden openbaarde, hope koesteren
voor een gezonden voortgang van de arbeiders
beweging, tot wier welslagen Ik door voort
gezette sociale wetgeving wensch mede te
werken.