ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 4 Juli 1903.
Eerste Blad.
Algemeen Overzicht.
i e r i li. z e e s c li e
C o u r a n t).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prg's per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië en», verzending
eens per week, f 10,per jaar.
59ste JAARGANG. No. 7867.
Directeur a. «t. de L0055EL
A. FRANKEL.ZIEKIK2EE,
J. WA ALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren:
Advertentie», van 13 regels 30 Ct«.
meerdere regel, 10 Cta.kunnen uiterlijk tot des
Haandags, Woensdag, en Vrijdags middags
2 are bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FhSnkei,, Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
"Wij gaan op het terrein van het staat
kundig leven zoo zoetjesaan den komkommertijd
in, den slechtsten en slimsten tijd voor den
journalist, die toch maar zorgen moet, dat
de lezers en lezeressen van zijn blad den
politieken kout, waaraan zij gewoon zijn
geraakt, niet missen. Het is voor zoo iemand,
wanneer hg althans uit liefde voor de waarheid
geen verboden uitstapjes naar het rijk der
mythen doet, in zulk een tijd om wanhopig
te worden. Zoover houden wij echter nog
niet. Er valt nog altijd wel een en ander te
bespreken. Beginnen wij met te vermelden,
dat vermoedelijk de Fransche Kamer deze
week zal uiteengaan, teneinde uit te rusten
van haar parlementairen arbeid. Het miniaterie-
Combea, dat ia deze warme dagen vaak voor
heete vuren stond, zal daarover niet ontevreden
wezen. Niet zonder moeite toch wordt de
meerderheid, waarop het in de Kamer steunt,
bgeengehouden. De regeeringspolitiek, namelijk
ten aanzien van de kloosters, vindt niet
alleen bij de oppositie feilen tegenstand, maar
kan ook niet op den algemeenen bijval der
republikeinen bogen. Zg zou wel eens het
blok kunnen worden, waarover het ministerie
vroeg of laat struikelt. Hoe ook, er breekt
nu voor de ministers een tgdperk van zalige
rust aan. De president, Loubet, zal zijn
vacantie nuttig besteden, en aanstaanden
Maandag inleiden met een bezoek aan zijn
gekroonden buurman aan de overzijde van
het Kanaal. De Kamer heeft èo voor deze
reis èn voor een waardige ontvangst van den
koning van Italië, die, als wij ons niet
bedriegen, in de volgende maand te Parijs
komt, een sommetje van f 300.000 grif
toegestaan. In Londen worden voor de
ontvangst van den president der Fransche
Republiek groote toebereidselen gemaakt. Men
is in Engeland met dit bezoek zeer ingenomen.
Na den oorlog met de Boeren, waarin Enge
land tot verontwaardiging van alle volken
recht en menschelgkheid met voeten trad,
doet Groot-Brittanië alle mogelijke moeite
de gunst der natiën te herwinnen.
Met hun expeditie naar Somaliland zijn de
Engelschen tot heden toe niet erg gelukkig ge
weest. Zij hebben, waar wij geen spijt van
hebben, van den Mollah geducht voor hun broek
gehad. Een dertigtal officieren en een twee
duizend man werden buiten gevecht gesteld.
De regeering heeft deze ernstige nederlaag
verzwegen, en tracht slechts tijd te winnen,
teneinde door een overwinningsbericht haar
te kunnen uitwisschen. De oude taktiek I
Het Hoogérhui8, een oude afgeleefde dame,
heeft een voorstel tot wijziging van het
formulier voor den eed, dien de koning bij
zijn troonsbestijging moet afleggen, verworpen.
In dat eeds-formulier Btaat namelijk veel,
dat aan de Katholieken terecht aanstoot geeft.
Daarom ware aanneming van de voorgestelde
wgziging een daad van plioht geweest. Maar
de Eogelache Lords, met hun verouderde
denkbeelden, stellen de traditie, als is die
ook nog zoo verkeerd, nog zoo stuitend
onrechtvaardig, hooger dan de betrachting
van hun plicht.
Een Amerikaansch eskader heeft Kiel
bezocht. Daarmede is de hartewensch van
den Keizer vervuld, die tot versterking van
het Duitsche rijk er naar streeft een zoo
machtigen staat als Amerika allengs als
vriend en bondgenoot te winnen. Natuurlijk
werden de Amerikaansche admiraal Collon,
en het officierencorps met groote militaire
eerbewijzen ontvangen. De Keizer, Prins
Heinrich, en de rijkskanselier Yon Bulow,
namen deel aan het feestmaal, dat de
Amerikaansche gezant ter eere van het
eskader gaf. Er werd gespeecht, geklonken
en gedronken, dat het een aard had. De
gezant bracht een toost uit op den Keizer
en zijn Huis, en de Keizer wijdde een dronk
aan Amerika en zijn President Roosevelt,
wiens energie door hem ten zeerste geprezen
werd. Zulke beleefdheidsdronken zijn on
schuldige zaken, waaraan zich niemand zal
ergeren. Maar waarover men zich in Duitsch-
land wel ergert, is over het volgende. Reeds
meermalen is de gegronde klacht geuit, dat
de Keizer van zijn recht van gratie een
hoogst bedenkelijk gebruik maakt. Officieren,
die zich aan het gemeene recht vergrijpen,
door een burger overhoop te steken, of die
door een soldaat te mishandelen een militair
delict plegen, worden, wanneer zg tot gevangenis-
of vestingstraf veroordeeld zijD, door den
Keizer in den regel begenadigd. Ook ten
aanzien van hen, die tot den adelstand
behoorend, door den rechter wegens het een
of ander door hen gepleegd delict tot
gevangenisstraf veroordeeld zijn, is de anders
zoo strenge Keizer, blijkens de veelvuldige
gevallen, waarin ten koste van het rechts
gevoel gratie verleend wordt, opmerkelijk
vergevensgezind.
Graaf Pückler is door de rechtbank te
Glogau wegens vernieling van den eigendom
van zijn buurman tot zes weken gevangenis
straf veroordeeld. Vaak door de rechters
ontzien, zoodat hij voor menig ernstig delict,
waar een ander tot gevangenisstraf zou
veroordeeld zijn, slechts een boetestraf opliep,
heeft hij het eindelgk zóó bar gemaakt, dat
de rechtbank wel gedwongen was hem ge
vangenisstraf op te leggen. En wat doet nu
de Keizer Deze verandert de reeds sedert lang
zoo dubbel en dwars verdiende gevangenisstraf
in een boete. Zou de Keizer, indien de graaf
geen hooggeborene, maar een zoogenaamd laag
geborene geweest ware, ook zoo goedertierend
zijn geweest? Niets is voor het prestige van
een vorst schadelijker dan partijdige kaste-
geest. Dit schijnt de Keizer niet te beseffen.
Deze gratie is nu weer koren op den molon
van de sooialisten, die voor den Keizer, die
tot den groei en bloei van hun partij zooveel
reeds heeft bijgedragen, en daarvoor nog
zooveel doet, uit erkentelijkheid wel een
standbeeld mogen oprichten.
Peter I heeft van den Czar de St.-Androas-
orde gekregen. Niet alleen de gowono
stervelingen hechten aan dat speelgoed vaak
nog zooveel, zoodat zij er soms schatten voor
over hebben om bet te bezitten, maar de
vorsten zelve ook, die toch wel weten kannen,
wat voor spul het iè, haken niet zelden naar
het bezit er van. Nu in dit geval beeft de
begiftiging met een orde een staatkundige en
historische beteekenie. Er blijkt immers uit,
dat de Czar het met zijn voorwaarde, die bij
aan de erkenning van Peter I als Koning
van Servië verbonden heeft, de voorwarde,
namelijk dat de moordenaars van het Konings
paar zullen gestraft worden, niet zoo ernstig
meent, gelijk trouwens wol gedacht werd.
Deze strooien na uit, dat de Koning door
één hunner gedood is, en dat de dader ter
stond na het volbrengen van de daad door
de mede-samengezworenen is doodgeschoten.
Leugen, tastbare leugen, dienend om men
kan niet weten, wat er gebeuren kan in
de toekomst buiten schot te blijven. Wij
zullen oog met dat laffe moordenaarsgebroed
niet langer bezig houden. Hoofdzaak is, dat
Peter I, die aan den aanslag vermoedelijk
niet zoo heel onschuldig is, en aan het
gelukken er van een koningskroon te danken
heeft, de moordenaars ongemoeid zal laten.
De Skuptcbina, bij ons de Tweede Kamer,
waarin de oppositie fel het hoofd opstak,
omdat zij, hoewel de meerderheid in het
wetgevend lichaam uitmakend, aan het bewind
geen aandeel heeft, is door Peter I ontbonden.
Nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven. Ver
moedelijk zal de nieuwe Skuptohina, op de
samenstelling waarvan de regeering wel haar
stempel zal drukken, gedweeër zijn, dan deze,
die nu naar huis gezonden is.
J'y suis, j'y reste (ik ben er en blijf er)
denkt Rusland ten aanzien van Mantsjourije,
De Russische regeering heeft in deze provincie
van China een spoorweg doen aanleggen,
aan den spoorweg volksplantingen gesticht en
versterkingen gebouwd, en is nu ter wille
van China, Amerika, Engeland en Japan wel
bereid Mantsjourije te ontruimen, mits het
zijn troepen aan de spoórweglijn versterken
mag. Maar als Rusland de spoorwegen bezet
houdt, dan bezit het uit een strategisch oog
punt feitelijk ook Mantejourge. De Russische
ijsbeer is zoo dom nog niet.
EUWSTIJPINGEH.
Nederland.
Nijmegen, 1 Juli. De gearresteerde politie
agent is hedenmorgen door de rijks veld wacht
gevankelijk naar Arnhem overgebracht. Een
groote menigte was op de been, toen de
verdachte zwaar geboeid naar het station
werd gebraoht, en gaf zoo nu en dan lucht
aan hare verontwaardiging over de ontrouw
van dien onwaardigen dienaar van het reoht.
Sinds 4 Febr. 1899 was hg by het politie
korps in dienst en daar hij nimmer reden tot
klachten had gegeven, had men aanvankelijk
moeite om aan zjjn schuld te gelooven.
Bij verdere nasporingen ie een gestolen
fiets, geheel in stukken geslagen, twee meter
diep onder den vloer in den kelder zijner
woning begraven gevonden.
Haarlem, 2 Juli. Héden had alhier de
begrafenis plaats van den uitgesloten smid-
bankwerker, H. Prins genaamd, die door de
tram Haarlem—Leiden is overreden en gedood.
Het eigenaardige geval doet zich voor, dat
de geestverwanten het willen doen voorkomen
of hg door de voortdurende uitsluiting tot
wanhoop gebraoht zichzelf voor de tram heeft
geworpen, torwgl de familie daarvan niets
wil weten en het ongeval toeschrijft aan een
ongeluk, omdat P. reeds lang sufferig was.
Daar de geestverwanten de begrafenis wilden
aangrijpen als gelegenheid voor een belooning,
bad de politie maatregelen getroffen die niet
noodig bleken, want aan de groeve, waarom
honderden geestverwanten stonden, sprak eerst
een uitgestotene, Klotzeman, die deed uit
komen hoe P. na de staking overal terug
gewezen, diep geroeid had te hebben
opgehouden te zjjn de verzorger van zjjn
gezin en daardoor ontmoedigd geworden geen
beheer meer had over zichzelf. Hjj riep de
mede-uitgeelotenen toe zich niet te laten
ontmoedigen, omdat, zoolang er op aarde
oten is, de arbeiders tenminste brood zullen
hebben en er eenmaal een tijd zou aanbreken
dat erkend zou worden dat dit hun recht
was. Tot troost der familie liet hjj gelden,
dat P. tot het einde toe gestreden had aan
de zijde zjjner kameraden. De tweede spreker
(Bos), lid der gemeente der gezondbidders,
zoi, dat P. hem herhaalde malen had betuigd
het noodlot te zjjn geworden zjjner familie,
doordat hjj stakende bet gezin broodelooe
had gemaakt, hij maande do andoren aan
zich voortaan niet te laten misleiden om deel
te nemen aan stakingen, doch aan den arbeid
te blijven, opdat hunno gezinnen niet zouden
worden prjjs gegeven aan de ellende. Staakt,
zeide bij, voort te leven in de zonde, doch
zoek het Koninkrijk Gods en zijn gerechtig
heid en al het andere zal u worden toegeworpen.
Zjjne redo werd onder gemor aangeboord en
later druk aan kritiek onderworpen, vooral
door hen, die bet ongepermitteerd vonden
dat zoo gesproken was.
Amsterdam, 1 Juli. Met ingang van
heden is hier een staking uitgebroken onder
de geneesheeren van het ziekenfonds Voor
zorg", Keizersgracht 490, tot voor kort onder
directie van dr. Joh. Peters.
De doctoren eischen intrekking van het
h. i. ongemotiveerde ontslag van één hunner
collega's, dr. De Mann, en betere organisatie
van het fonds, dat naar hun oordeel meer
het karakter heeft van een particuliere
winstgevende onderneming dan van een
instelling, die uitsluitend ten bate komt van
do leden.
Dr. Peters nam reeds ontslag als directeur
en in zijn plaats werd benoemd de boekhouder
van bet fonds, die volgens de ontevreden
doctoren, zeer sterk door den afgetreden
directeur wordt geïnfluenceerd.
Bjj de staking zijn betrokken 10 geneesheeren.
's-Gravenhage, 1 Juli. Bij besluit van
H. M. de Koningin is bepaald, dat voortaan
op Zon- en erkende Christelijke feestdagen
geen oefeningen of wapenschouwingen zullen
gehouden worden, tenzij zulks in bizondere
omstandigheden door H M. wordt bevolen.
Rotterdam, 1 Juli. Gisterenavond 10 uur
brak alhier brand uit op het drukste punt
der stad, n.l. hoek Hoogstraat en Hoofdsteeg,
waar gevestigd is het magazijn van gemaakte
kleederen van Salomon Frank. De brand
j bloek ontstaan op de tweede verdieping,
dienende tot magazijn. De winkel was kort
te voren verlaten door een bediende, die
verklaarde op de tweede verdieping geweest
I te zijn met een persoon die rookte.
Drie spuiten blusehten in een uur tijds
den brand, terwijl de smeulende voorraad,
welke op straat geworpen werd, weldra een
grooten berg vormde. De waterschade is
zeer groot.
Vanmiddag kwart vóór tweeën moesten
eenige bootwerkers eenige rubbercementwerken
van vaten gaan nazien in het voorschip,
onder den bak van het in de Spoorhaven,
achter loods 7 liggend stoomschip Saint
Hubert", kapitein Wardale en gekomen uit
New-York. Juist op dat oogenblik ontplofte
door onbekende oorzaak een zich daar be
vindend vat met benzine met het noodlottig
gevolg, dat vier werklieden ernstige brand-
I wonden bekwamen.
Eén hunner werd, na voorloopig te zijn
verbonden, naar zijn woning gebracht. Ern
stiger gekwetst bleken de drie andere werk
lieden dr. Schutte verbond ze en liet ze per
rijtuig naar het ziekenhuis brengen, waar ze
onmiddellijk in de operatiekamer werden
gebracht.
De brand, in het voorschip door de ont
ploffing ontstaan, was spoedig gebluschi
Het schip Avontuur", dat in het
begin van dit jaar nabij de spoorwegbrug
over de Oude Maas te Dordrecht is gezonken,
zal van rijkswege worden opgeruimd.
Door de Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland is meegedeeld dat de doorbraak van
den Kethelpolder hoogstwaarschijnlijk niet zou
hebben plaats gehad, indien de keurvoor-
schriften, regelende het onderhoud der water-
keeringen of kaden van de polders in Delfland
en verdere belangen, waren nagekomen en
vooral indien zij steeds onderhouden waren
geweest met goede specie. Gedeputeerden
vertrouwen dat Delfland krachtig tegen de
nalatige onderhoudsplichtigen zal optreden.
De raad van Kethel en Spaland besloot in
beginsel den ingezetenen van den Noord-
Kethelpolder het jaar 1903 geheel of gedeel
telijk ontheffing te verleenen van den aanslag
in den hoofdelijken omslag.
Roosendaal, 1 Juli. Bjj gelegenheid der
harddraverij alhier werd in een herberg aan
de Hooge brug gedanst. Plotseling hoorde
men een gil; er lag een jongmeosch op den
grond, badende in zjjn bloed. Het bleek dat
bjj met een mee in den rug was gestoken.
Do dader werd dadeljjk gegrepen, aan de
politie overgeleverd en zwaar geboeid naar
de gevangenis te Breda overgebracht.
Uit Stad ss Provincie,
Zierikzee, 3 Juli.
WEERKUNDIGE WAARNEMINGEN
bjj 's-Rgks-Kustverlichting te Westerechouwen,
gedurende Juni 1903.
Slechts 11 regendagen, slechts 6 aftappingen
toch verzamelde men 45.8 m.M., wat 14.6 m.M.
boven de normaal van Juni was. De Bannen
ontvingen alzoo 851880 M3. hemelschen dauw.
9 maal dauwde het, 27 maal was het nevel
achtig, 7 maal mistig, donder hoorde men
4 maal, weerlicht zag men 6 maal. De
luchtgesteldheid varieerde volgenderwijze
10 maal helder, 12 maal lichtbewolkt, 18 maal
bewolkt, 16 maal zwaar bewolkt en buiig,
14 maal betrokken. De windrichting was als
volgt: 17 maal Noord, 11 maal N.-O., 13
manl Oost, 5 maal Z.-O., 9 maal Zuid, 2
maal Z.-W., 5 maal West en 4 maal N.-W.
De kracht van den wind steeg 7 maal tot
nagenoeg marszeilskoelte. Eenmaal stond het
stormwaarschuwingssein bij.
Bjj Kon. besluit is benoemd tot djjk-
graaf van den Stadspolder de heer A. G. C.
Danckaerts te Cortgene.
In de St. Crl. van Zondag en Maandag
is opgenomen bet koninklijk besluit tot vast
stelling van de inrichting van den rijks-
waterstaatsdienst, als bedoeld bjj artikel 5,
tweede lid der wet van 10 Nov. 1900,
St.bl. no. 176, houdende algemeene regels
omtrent bet waterstaatsbestuur.
Er is één hoofdinspectie, er zijn twee
inspectiën en elf directiën.
Zeeland is de elfde directie en ressorteert
onder de eerste inspectie.
Prins Leopold van Battenberg kwam
Donderdagavond met de Duitsche mailtrein te
Vlissingen aan en zette met de naohtmailboot
«Prins Hendrik" de reis naar Engeland voort.
Te 's-Heerenhoek, waar twee raads
leden aftreden, heeft zich het merkwaardig
geval voorgedaan, dat geen oandidatenlijsten
zijn ingeleverd.
In dit geval wordt voorzien door art. 15
van de vigeerende gemeentewet, luidende:
«Wanneer het proces-verbaal van den
burgemeester niemand of minder personen
dan er plaatsen te vervullen zjjn, als benoemd
aanwijst, geschiedt binnen veertien dagen
een nieuwe verkiezing op den door burge
meester en wethouders te bepalen dag".
Bruinisse. Door de ingelanden van den
polder Bruinisse werd de rekening over het
dienstjaar 1Ö02/1903 vastgesteld in ontvang
op f 2168.485, in uitgaaf op f 1662,996;
goed slot f 498,49.
Naar aanleiding eener missive van Gedep.
Staten werd het voorstel gedaan een wjjziging
te brengen in het Algemeen Polderreglement,
zoodat de Besturen de bevoegdheid erlangen
om arbeiders, die meer dan 30 jaren in dienst
van een polder of waterschap zijn, te kunnen
pensioneeren. Dit voorstel vond inslemming,
maar daar bjj den polder Bruinisse geen
vaste arbeiders zjjn, wordt aan het Bestuur
der water keering de beantwoording der missive
overgelaten.
Door den Dijkra&d van het calamiteuse
watersohap Bruinisse werd omtrent diezelfde
zaak besloten aan Gedep. Staten te berichten,
dat tegen het voorstel geen bedenkingen be
staan. Men wenschte echter, dat ook de
kantonniers, die wel van hunne jeugd af aan
de waterkeering zijn werkzaam geweest, maar
niet bepaald als vaste arbeiders direct onder
de bevelen van bet Bestuur staan, in de
termen zouden vallen om voor pensioneering
in aanmerking te komen.
Stavenisse. Volgens den alhier vanwege
het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut te
De Bilt bij Utrecht geplaatsten regenmeter
viel er Juni 1.1. alhier 27.7 m.M. regen (in
4 aftappingen) tegen 11.3 in 1902; 79.8 in
1901 en 58.95 in 1903.
De hoogste barometerstand in de laatste
maand was 768, de laagste 749 m.M.
Een mooie vangst werd hedenmorgen
alhier gedaan. De twee honden van J. G. de VI.
en J. KI. vingen in de landbouwschuur van
M. St., op den Stoofdijk, niet minder dan 5
bunzings.
Poortvliet, 1 Juli. Alhier sprong heden
middag een band en een veer van een
automobielwaarin twee Amerikaansche
heeren waren gezeten, die van af Bergen-op-
Zoom over Gorishoek naar Middelburg wilden
rijden. Eerst des avonds tegen 8 uur, toen
alles door één dier heeren ae gerepareerd,
namen zg de terugreis in de richting van
Tholen aan.
Cortgene, 1 Juli. De heeren J. F. Gelner
en J. J. Hendrikse zijn resp ^ctievelgk her
en gekozen tot raadsleden bij enkele candi-
daats telling.
Biervliet, 1 Juli. Bij candid aanstelling zijn
gekozen tot leden van den Raad de heeren
A. de Groote en A. J. van der Linde.
Maandag 6 Juli bezoekt de Commissaris
der Koningin deze gemeente.
Bg verschillende landbouwers werd
onlangs een baal chili-salpeter weggenomen.
Vele arbeiders hebben één of meer stukjes
land in pacht, en hierbg komt genoemde
kunstmeststof zeer te pas. Doch zg is heel
duur, en de pacht (in 't klein) is al reeds
zoo hoog.
Zoo dacht ook de werkman C. D. er over,
die zonder koopen toch nitrate kon strooien,
wat echter de politie weer niet goed vond.
Om verdere onaangename gevolgen te voor
komen is C. D. Maandag j.l. naar Antwerpen
vertrokken, om vandaar Amerika te bereiken.
Maar hoe nu zgn vrouw en vier kinderen,
die hg onverzorgd achterlaat
Door den landbouwer H. A. Bugsse is
aan H. M. de Koningin het verzoek gericht
de gevangenisstraf van drie weken, waartoe
hg wegens wederspannigheid is veroordeeld,
te veranderen in een geldboete.
Een twintigtal notabele ingezetenen, o. a.
burgemeester, wethouders, raadsleden, gem.-
arts, pastoor, dominé en beide hoofden yn
scholen hebben een request ter ondersteuning
verzonden.
Dit verzoekschrift heeft maar een paar uren
gecirculeerd. Ware het meerderen gepresenteerd
ter onderteekeningmen had honderden
naamteekeningen kunnen verkrggen.
Hg is een flink werkgever en een
goeie vent.
Aanbeitedlnien, Verkooplnjcen enz.
Te Arnemuiden is aanbesteed bet stichten
van een kerkgebouw. Ingekomen waren 46
inschrijvingsbiljetten; het laagste was van
den heer Joan Hekker te Oost-Souburg, voor
f 6825het hoogste van den heer J. L. Troge
te Middelburg, voor f 8640.
Wijl de raming f 6100 bedroeg, is het
werk nog niet gegund.
Door het gemeentebestuur te Middel
burg werd heden middag ten raadhuize
aanbesteedhet maken van een gemetselde
ringfundeering voor een gashouder met ge
slagen gzeren kuip met toegankelgken koepel
bodem het inrichten van een der oude
gashouderkuipen tot put voor berging van
ammoniakwaterhet maken van fundeeriDgen
voor verschillende fabriekstoestellen en het
bouwen van lokaliteiten voor Pelouze-Kirk-
hamwasher-meter en regulateurkameralles
ten behoeve van de gemeente-gasfabriek.
