Landbouw en Veeteelt.
I
O X D K It W I# H.
Staat van de hoeveelheid Meekrap in de onderstaande Meekrapfabriekeu
gedurende de teelt 1902.
NAAM DER FABRIEK.
GEMEENTE.
Oüberoof.Je, I Racijn,
in K.G. in K.G.
Muilen,
in K.G.
De Eensgezindheid
De Galatheesche Dijksche Meestoof
Fortuna
De Zon
De Kapel
De Hoop
De Nijverheid
De Eendracht
De Onderneming
De Onverwacht
De Eendracht
De Oude Meestoof
De wassende Maan
St.-Annaland.
Idem.
Den Bommel.
St.-Philipsland.
Goes.
Nieuwe-Tonge.
Nieuwerkerk.
Idem.
Idem.
Oosterland.
Ouddorp.
Idem.
Oude-Tonge.
Oud-Vossemeer.
Zonnemaire.
In aansluiting aan bovenstaande opgave
verdient het volgende wel vermelding
Tot voor circa 25 jaren behield Zeeland
den ouden roem van haar meekrapteelt
sedert is deze plant haast van de wereldmarkt
verdwenen en gaat het langzamerhand tot de
bizonderheden behooren een akker met deze
plant bezet te zien. De meekrap, die in het
Oosten in 't wild groeit en van daar afkomstig
is, leverde een zeer gezochte roode verfstof.
Sedert onheugelijke jaren, zoo wordt gezegd,
werd zij als bij uitzondering in Zeeland
geteeldeerst in het begin der laatste helft
van de vorige eeuw had zij zich in andere
Êrovinoiën, met name in Gelderland en Noord-
Brabant en in den Haarlemmermeerpolder
verspreid. De meekrap is een langlevende
plant: men heeft dan niet alleen jarige, maar
ook twee- en zelfs driejarige mee. De lange,
tamelijk zware wortels der plant, die de
eenmaal gezochte kleurstof bevatten, dringen
vrij diep in den grond. De stengels komen in
het voorjaar te voorschijn, worden 6 d 8 d.M.
lang, doch gaan, daar zij zeer zwak zijn,
grootendeels liggen. In Juli geven ze kleine,
geelachtige bloemen, waaruit zich later eene
besvrucht vormt, die eene roodachtige zwarte
kleur aanneemt en zaad levert, dat echter
niet gebruikt wordt, wijl de plant uit jeugdige
kiemen of spruiten wordt aangekweekt. De
meekrap eischt diep losgemaakten klei- of
vruchtbaren Jichteren grond, mits beide kalk j
bevatten. Het land wordt in bedden verdeeld;
op elk bed komen eenige rijen plantende
planten, spruiten van welig groeiende meekrap,
10572
2798
17243
11070
15590
21573
28005
26072
1342
5 *617
14000
4040*
8201
4901
412
14058
13692
2200
162933 I 66342
1300
2534
*621*
4500
1940
3470
5475
2520
447
2381
25188
worden hierin, op den onderlingen afstand
van anderhalven d.M., met de zetspade gepoot,
hetgeen in Mei geschiedt. In den herfst dekt
men de planten ter dikte van één d.M. met
grond uit de ruimten tusschen de bedden, om
ze tot het maken van nieuwe scheuten te
nopen. In den tweeden herfst heeft doorgaans
de oogst plaats, wat door velen voor het
voordeeligst gehouden wordt; sommigen laten
ze echter drie jaren in den grond. De wortels
worden met de zoogenaamde meespade uit
den grond gehaald, blijven tot den avond op
het veld liggen, worden dan aan hoopen gezet
en blijven zoo staan, tot ze slap en winddroog
zijn, waarna men ze van aarde zuivert en ze naar
de meekrapfabriek of meestoof brengt, waar ze
tot racijn gedroogd en daarna tot poeder gemalen
worden, waaruit weder de garancine bereid
wordt. In de racine-fabrieken wordt alleen
racine gemaakt, die zoo verkocht of in andere
fabrieken gemalen wordt. Men rekent de
gemiddelde opbrengst per II A. op 1500 K.G.
groene wortels-, gedroogd blijft er slechts een
zesde gedeelte over. Van de verschillende
soorten eenmaal in Zeeland verbouwd zijn de
voornaamste: de Taaigroene, Zoeters, llijk-
raakers, Stroosnijders, Avignonsche, Willem-
stadters, die nu eens op dezen, dan op genen
grond het weligat tierden. Deze bizonderheden
ontleenen wij aan een beschrijving, gegeven
der teelt toen ze nog in vollen bloei was.
Een volgende maal is misschien wel wat
plaats voor mededeelingen over de eenmaal
bestaande keuren op het stuk der meekrap
bereiding.
RECHTSZAKEN.
Beleediging van Minister Kuyper
Voor de rechtbank te Middelburg stond
Dinsdag terecht F. de K,f 46 jaar, boek
handelaar en colporteur, geboren en wonende
te Vlissingen, ter zake dat hij den 5 April
1903 te Vlissingen achter een aan de open
bare straat uitkomend raam van zijn, aan de
Lange Walatraat gelegen winkel, op zoodanigo
wijze, dat zulks aan den openbaren weg goed
zichtbaar waa, openlijk heeft tea toon gesteld
of aangeslagen een plaac van Zijne Excellentie
den president van den Ministerraac en Minister
van BiDnenlandsche Zaken, dr A. Kuyper, ir.
en ter zake van de rechtmatige uitoefening van
zijn even vermelde ambtsbedieningen van 1
beleedigenden inhoud, op welke plaat was
afgebeeld voormelde Minister, dr. A. Kuyper,
worgende een aan den grond geketend
persoon, terwijl boven die plaat gedrukt waren
de woorden»Zóó temt men dierenzóó
bedwingt men wilden, maar zoo regeert men
geen volk. Dr. A. Kuyper iu 4903", met
welke afbeelding blijkbaar gedoeld werd op
de handelingen door meergenoemden Minister
dr. A. Kuyper in zijne voormelde ambts
bedieningen verricht in zake de totstandkomiog
en indiening der drie bij koninklijke bood
schappen van 23 Februari 1903 aan do
Tweede Kamer der Staten-Generaal ingediende
wetsontwerpen x»tot aanvulling en wijziging
van het Wetboek van Strafrecht", »tot ver
hooging van het VlIIe hoofdstuk der Staats
begroting voor het dienstjaar 1903" en »tot
het instellen van een onderzoek ten aanzien
van de rechtsverhoudingen en de voorwaarden,
waaronder het personeel bij het spoorwegbedrijf
in dienBt is", zulks met het oogmerk om aan
den beleedigenden inhoud van bovenomschreven
afbeelding ruchtbaarheid te geven of de
ruchtbaarheid daarvan te vermeerderen.
Het O. M. eischte deswege tegen beklaagde
f 5 boete, subs. 5 dagen hechtenis.
De uitspraak is bepaald op "Vrijdag 29 Mei.
Door den krijgsraad te 'sGravenhage
werd vrijgesproken een milicien te Vlissingen,
verwezen ter zake van het bedreigen met
woorden en gebaren van een meerderen in rang.
WegeDB gebrek aan bewijs, ondanks
zwaarwiobtige vermoedens, werd mede vrij
gesproken een milicien te Middelburg, verwezen
ter zake van diefstal in de chambree ten
nadeele van een kameraad.
De verdediger van den heer Hugenholtz
vroeg Zaterdag, bij de behandeling der zaak
voor de rechtbank te Haarlem, vrijspraak
voor zijn cliënt.
Hij wees er op dat de eisch van het
O. M., 1 jaar, een zware straf is, maar dat,
hoe zwaar die straf ook zou mogen zijn,
erger voor den beklaagde is de moreele
appreciatie uit den mond van het O. M. Voor
den beklaagde als politiek persoon weegt
de moreele zijde veel zwaarder.
De reohtbank te Assen heeft den slager
te Dragterop, die te Hoogeveen zijn zwager,
die hem steeds lastig viel, door drie revolver
schoten doodde, overeenkomstig den eisch
van het O. M., ontslagen van alle rechts
vervolging.
Te Ten Boer (Gr.) ia door den
burgemeester, op last van den officier van
justitie te Groningen, het diaconieboek in
beslag genomen.
De advocaat-generaal bij het gerechtshof
te Amsterdam eisohte Dinsdag 1.1. in hooger
beroep bevestiging van het vonnis der recht
bank, waarbij de beruchte Frans Hosier tot
G jaren gevangenisstraf werd veroordeeld
wegens poging tot diefstal van kippen en
poging tot moord door, toen hij op heeterdaad
werd betrapt, twee revolverschoten te lossen
op don kastelein Stephensen in de Czaar
Peterstraat.
Bok'aagdo veide den president op diens
Trageniet te zullen antwoorden, omdat bij
hem hield voor den ^rootsten schurk en
ellendeling die bestaat; waarop beklaagde
weggevoerd do zaak zonder hem behandeld
werd.
I)o verdediger, mr. Kronenborg, stelde ook
thans wedor op don voorgrond, dat z. i. eon
ondorzoek naar de geestvermogens van den
beklaagde behoorde to geschiedendaar bij
vreesde, dat eene gevangenisstraf op :m
sleclits vererging van zijn thans deornis-
waardigen toestand zou uitoefenen. Voorts
achtte hij de den beklaagde te laste gelegdo
feiten onbewezen.
Do uitspraak is bepaald op 26 dezer.
Do rechtbank te Amsterdam ontsloeg
van rechtsvervolging Sloot, drukker van de
bekende plaat van Het Volk, en Van Praag,
die do prent in den winkel tentoonstelde als
achtende het misdrijf enkel strafbaar op aan
klacht.
Diezelfde rechtbank veroordeelde een staker,
die een niet-staker een klap in het aangezicht
gaf, tot 3 weken en een ander, die een agent
in den vinger beet bij een opstootje in de
Willemstraat, tot 2 maanden gevangenisstraf.
K E R K N I E U W 8.
Ds. M. den Boer, predikant bij de Geref.
Gem. to Zaandam, heeft bedankt voor het
beroep naar Rotterdam.
Bedankt voor het beroep bij de Herv.
Gem. te Schellinkhout door ds, E. K. Groene-
veld Wz. te IJzendijke.
Zondagvoormiddag I.I. werd ds. II. Smelt
van Haarloo, beroepen bij de Ilerv. Gem. te
Wissenkerke, bevestigd door ds. Beukenhorst
van Laren. Des namiddags hield de nieuwe
leoraar zijne intree-rede naar aanleiding van
2 Cor. 5 20.
Noordgouwe. Door stemgerechtigden is
met algemeene stemmen tot predikant beroepen
de beer J. J. Meyer, candidaat tot den Hoiligon
Dienst te Utrecht.
PREDIKBEURTEN
VAN
Donderdag 2 4 Af
Ned. Herv.
1 9 03.
Kerk te Zonnemaire
's Voorm. 9,30 ureds. Zeeman.
Geref. Kerk te Zopnemaire:
's Voorm. 9,30 ureLeeskerk.
Ned. Herv. Kerk te Kerkwervo:
's Voorm. 9,30 ure: da. Blankert.
Bij kon. besl. is met ingang van i Sept.
benoemd tot leeraar aan de rijks II. B S. te
Leeuwarden, dr. W. A. Poort, thans leeraar
aan de R. II. B. S. te Middelburg.
Naar aanleiding van het optreden van
sommige openbare onderwijzers schrijft De
Standaard
»Toch mogen ook onze christelijke school
besturen toezien. Reeds verluidde van eene
enkele dier scholen, dat het er niet pluis
was. Zulk kwaad nu moet in den aanvang
gestuit. Want is oen sociaal-democraat reèds
contrabande, op eene christelijke school zou
bij een hoon voor den Daam des Heeren
zijn".
Het Christelijk Schoolblad zegt daarover:
»Eo zoo laten dan de bewoordingen van
De Standaard ruimte voor het vermoeden,
dat werkelijk reeds eene enkele onzer scholen
eeno kweekplaats zou zijn van de sociaal
democratische beginselen.
>Indien dat zoo mocht zijn op »eone enkele"
school, waarom zou het niet op vmeerdere'
kunnen Maar dan ia Groen van Prinsterer
niet gerechtvaardigd, dan hooft de sociaal
democratische propaganda zoo min met de
neutrale als met do christelijke school iets
uit te staan".
Tot zoover deze beide bladen, 't Is zeker
wel eigenaardig dat volgens do statistiek de
christelijke school naar verhouding meer
socialisten levert dan de openbare.
l'oat en Telegrafie.
Bij kon. besl. is benoemd tot adj -inspecteur
der posterijen on telegraphic, tor standplaats
Arnhem, de heer J. II. H. Guothermohr,
thans dir. van het post- en telegraafkantoor
te Terneuzen.
De drievoudige moord te Kuitaart.
Men schrijft hieromtrent
Zooals reedB bekend is, beeft do justitie te
Middelburg termen gevonden, om den zoon
van den vermoorde, Salomon, zwaar geboeid
naar de gevangenis te doen overbrongende
ernstige vermoedens van het publiek, dat hem
terstond als dader of medeplichtige aanwees,
schijnen dus oenigszins gegrond te zijn.
Ofschoon do verdachte do eerste dagen na
den aanslag do hofstede niet mocht verlaten,
kon hij toch nog vrij rondloopenna ver
klaringen van do dienstbode, met welke hij
intiemere betrekkingen onderhield, was hij in
de gevangenis to Hontcnisso opgesloten en
heeft, onder andere, daar een verhoor tot
middernacht ondergaan in hare tegenwoordig
heid olke van haro bezwarende verklaringen
hoette bij eenvoudig gelogen en verklaarde
overigens gansch onschuldig to zjjü.
Onder het masker van do koudste onver
schilligheid wiet hij de ganache week zijn
gevoelens te beheerechon. Toen hot tweede
slachtoffer, zijn vader, zou begraven worden
en by by de doodkist werd gebracht, moet
hij gansch ongeroerd geantwoord hebben op
de vraag.- »Wat hij nu te zeggen had". »A1
ondervraagt ge me een uur, een dag of een
jaar, ik weet niets en zeg niets".
Wie ook do sehuldige(n) zijn, zeker is het
dat do verklaringen van den verdachte zeer
vreemd zyn en zaken aan het licht zijn
gekomen, dio niet te zynen gunste pleiten.
Do moord is gepleegd met ploegkouters,
die zoodanig in de echuur verborgen stonden,
dat de knecht, Geluk, zelfs ze niet wist te
staan. IIoo kunnen vreemden die eerst gaan
zoeken en vinden om den aanslag te plegen.
Hot geweerwaarmede do inbrekers, volgens
zijne vorklaring, op hom schoton, was dat van
Koolo zelf en met mueschonhagel geladen
dio Bpatte hem tenminste, volgens zyn zeggen,
tegen de broek. Eerstena ia geen hagel
gevonden on tweedens was Koole de man
niet, om op een geweer, dat bij alle even
tualiteiten moeat kunnon dienon, zulk schot
te doon. Doch wat dit schieten nog onwaar-
scbynlyker maakt is, dat de knecht door den
verdachte nog moest gewekt worden, ofschoon
twee schoten in de nabijheid vielen, niet in
het open veld, doch tueachen gebouwen, wat
den klank nog veel versterkt.
Vorder moet gebleken zyn, dat de kleederen
van den verdachte met bloed zyn bespat en
niet bevlektvlekken zouden ontstaan by hulp
verleenen aan de verslagenenspatten schijnen
te wyzen op spuitend bloed, dus op een
tegenwoordig zijn bij 't vorwonden.
Een bizondere waarde zou gehecht worden
aan het volgende Het deurkozijn zou door
de inbrekers zoo uitgesneden zijn, dat de
springer van 't slot door de gemaakte opening
kon en dus de deur zonder sleutel kon
geopend wordenhet toeval heeft gewild, dat
een stukje of puntje van een mes in 't hout
is blyven Bteken; volgens sommigen moet
dat stukje of puntje juist aan 't mes van den
verdachte ontbreken, volgens anderen moet
by zijn mes kwijt zijn.
Een bizonder gewicht hecht men aan
't volgendeVolgens verklaring van den
verdachte werd op hem geschoten, toen by
op het erf kwam, ging zich toon achter de
schuur verborgen en vervolgens zyn zwager
Geluk roepen, die in dc schuur sliep, met
wien by het woonhuis binnenging. Nu is in
de groote schuurdeur eene kleinere, waardoor
men binnen kaD, zonder do groote te openen
en boven die kleine is nu een bloedige
handafdruk gevonden. Hoe komt die daar
Is zij van den vordachte afkomstig, van toon
hij Geluk ging wekken, dan moet hy van te j
voron in huis zyn geweest, hetgeen niet klopt
met zyn vorigo verklaring. De justitie vond
dien bloedafdruk van zooveel beteekenis, dat
zy een stuk plank, met dien afdruk er op,
heeft doen uitzagen en heeft medegenomen.
Naar men zegt, zou de vermoorde Koole
in een helder oogenblik een paar personen
genoemd hebben, doch moet hunne onschuld
volkomen gebleken zijn.
j De schoonzoon Geluk, de knecht, is gansch
onschuldig. Hy loopt treurende rond en
verklaart niets te hebben gezien wat op eene
vluchtende bende wees.
Ook moet hij geantwoord hebben, toen zyn
zwager op den noodlottigen avoDd tegen hem
zei»Ga maar binnen". »Neen, want ze
zouden me wel van kant kunnen maken",
waarop de verdachte weer zeide: »Nu, dan
zal ik hot eerst binnen gaan, de zaak zal
wel afgewerkt zyn".
Naar men verneemt, bestaat hot plan de
geheele hofstede en de omgeving nauwkeurig
te doen onderzoeken, of er het gestolen geld,
als er gestolen is, kan verborgen zyn.
Omtrent dit stelen wordt nog het volgeude
gemeld
Den morgen, volgende op den vreeselyken
avond, ging iemand uit belangstelling de
gewonden bezoeken, raakte ia gesprek met
Salomon, drukte 2ya afschuw uit over
't gebeurde en informeerde naar de som, die
kon gestolen zijn. »lk schat het tusschen de
2 en 3 duizend gulden", luidde het bescheid
»ze zijn een week te laat gekomen, anders
hadden ze een duizend gulden meer gevondeD,
want we hebben de vorige week een koppel
paarden gekocht".
Men meldt nog het volgende:
Do politie heeft iu de schuur een bebloede
hooivork gevonden, welke naar Middelburg is
medegevoerd. De vrijgelaten dienstmeid W.
Vinko is naar hare ouders te Axel weder
gekeerd. Verschillende praatjes doen natuurlijk
de ronde; doch met zekerheid valt hier geen
waarheid van verdichting te onderscheiden.
De politie laat niets los.
Nu de drie slachtoffers helaas, alleD
zijn overleden, is de hoop, dat een hunner
de justitie nog oenigo aanwijzing zou kunnen
doen, vervlogen, en is het slechts to hopen,
dat de justitie er in slagen moge zulk
bewysmateriaal aan te voeren, dio tot de vcr-
oordeeling van den bedryver van dit gruwel-
werk zullen leiden. Of deze verdachte de
schuldige is, men weet het niet, doch zooveel
is zeker, dat lot nog toe alles tegen hem pleit.
II© ramp (e Ketliel.
Een commissie te Ketbel en Spaland richt
de onderstaando oproeping tot l>aar land-
genooton
Er is een ramp gekomen ovor onze
gemeente, oen ramp, welke aan bon, dio zich
met eigen oogen daarvan kwamen overtuigen,
een gevoel van medelijden afperste. De
poldervaartkaai brak door en het daaruit
stroomendo water bedekt thans honderden
II.A. welig grasland. Boerderijen, woningen,
huisraad, alles ia aan het water prijsgegeven.
Do moeste bewoners zijn hun buizen ont
vlucht, het vee wordt verkocht, daar de vee
houders niet in staat zijn in bun verder
onderhoud te voorzien, en als do anders zoo
groeizame weidon weder droog komen, zullen
zij niet meer te herkennen zijn, na zoo lange
inundatie cn don boer dit jaar althans geea
gras of eetbaar hooi leveren.
Het bedryfskapitaal wordt aangesproken
en opgeteerd en do bevolking bedreigd met
ondergang.
Ondorgoteekendon, begaan met het lot der
ongelukkigen, hebben zich tot eon commissie
gevormd, teneinde giften in to zamelen ou-,
alB straks de boer weder zyn bedrij'
moeten opvatten, hom to kunnen
met gelden,-door liefdadige handen ges. J
om zoodoende hem in staat te stellen -cc voel
doenlijk zijn bedrijf voort to zetteo.
Tot het geven van die bydragen doon wy
een beroep op u, landgenooten Waar gy
steeds bereid zjjt gevonden te helpen, en
waar gy met milde hand uw gaven geofferd
hebt voor do Boeren daarginds in Zuid-
Afrika, vragen wij u nu oen milde gave voor
de boeren van uw eigen Vaderland.
Helpt, om de govolgen van de rampen af
te wenden, van uw zoozeer geteisterde land
genooten. Zendt uw bydragen, groot of klein,
aan één der ondergeteekenden on gy zult
door uw milddadigheid geholpen hebben een
eens zoo bloeiondo landstreek van ondergang
te behoeden.
Do commissio to Kethol en Spaland beslaat
uit do heeren: L. Mazel, burgemeester;
C. Bregman, wethouder; W. O. Kosvoets,
pastoordr. J. P. do Bio, predikantG. Sauor,
arts.
Brieven uit Berlijn.
Particuliere Correspondentie),
lm Wonne Honat.
Berlijn, 7—v—'03.
»lm wutderschönen Monat Mai",
Bloeimaand schijnt haar beste beentje te
willen voorzetten. Dikwijls genoeg Iaat zij de
dichters maar praten, die niet moe worden le
zingen van een ontwakende natuur, van heerlijke
lentelucht en ontluikende bloesems en knoppen,
van jonge liefde onder een lachenden, blauwen
hemel. Dan is zij eigenzinnig als haar voor
gangster April, die van onds doet, wat zij wil,
maar deze keer heeft zij blijkbaar nog bijtijds
bedacht, dat een goede naam nok groote
verplichtingen meebrengt.
Me dunkt, het moet op een «wonnigen",
stralende» Meidag geweest zijn, zooals deze
eerste Zondag van Bloeimaand ons te genieten
gaf, dat een goede tachtig jaar geleden de
onsterfelijke Heine door de prachtige blauwe
lucht, de warme zon, het jonge frissche groen
en het naar buiten stroomende jonge, levens
lustige volkje geïnspireerd werd voor één zijner
bekendste „amoureuse liedekens" „lm wunder-
sehönen Monat Mai, als alle Knospen sprangen,
da ist in meinera Herzen die Liebe aufgegangen"!
Dat was me nu een dagje als geknipt voor
amoureuse paartjes om buiten in de vrije
natuur rond te dolen, maar ook de ouderen,
in wier leven het proza successievelijk een'
groote rol ging spelen, en het jonge grut, dat
in de week niet naar buiten kan, snakten er
niet minder naar, in het boseh en aan het
water frissche lucht te gaan happen.
Al vroeg in den morgen was half Berlijn
op de been. In alle richtingen brachten treinen
van stadt- en untergrundbahn, trams, stoom-
booten, auto's en fietsen duizenden en duizenden
naar buiten. De liefhebberij voor het fietsen
is in de laatste jaren sterk afgenomen, maar
op dergelijke dagen kan men merken, dat er
toch altijd nog een groot aantal amateurs zijn
overgebleven. Tallooze clubs van twintig en
meer personen stoven op hun fiets den grooten
weg op naar Hundekehle en Wannsee, Potsdam
en Werden, om dan tegen den avond, beladen
met witte en rose bloesemtakken, afkomstig
van de Werdersche onafzienbare boomgaarden,
weer naar Berlijn terug te jagen, van onder
tot boven grijs van de stóf, alsof zij den
geheelen dag met meelzakken hadden gehanteerd
Op de keper beschouwd is een dergelijke tocht
en-masse langs den stofligen straatweg, waar
over ouophoudelijk ratelende auto's voorbij
snorren, een denkbeeldig genot.
Ik ijag in den namiddag de duizenden
fietsers op hun terugtocht. Op veiligen afstand
waren wij in het bosch onder de geurende
sparrebooraen. Ginds in de verte kronkelde
de breede heirweg, die van Berlijn naar
Potsdam voert. Als een dichte grauwe nevel
hing, zonder ophouden, een zware stofwolk
laag boven den met een dikke, grijze poeder
laag bedekten grond. In het midden snorden
de automobielen, en ratelden de rijtuigen,
telkens nieuwe, compakte stofwolken opjagend,
en daarnaast, als schimmen iö een grauwe
mist, joeg een onafgebroken file van lietaers
stadwaarts, steeds in plaats van frissche lucht,
stof en nog eens stof inademend.
Neen, dan \vas het in het boscli en aan het
water beter. Daar was werkelijk zuivere
frissche lucht, daar was het heerlijk, daar was
in de middaguren in de vele groote tuinen
van etablissementen en „Gartenïokale" geen
plaatsje onbezet. Overal heerschte een gezellige,
vroolijke drukte. En wie in de groote „koffie
tuinen" van Kolensee, Wilmersdorf, Treptow,
Grünau, Pankow, Tegel, de mooie plekjes
buiten Berlijn zijn legio, geen tafelfje kon
machtig worden, liet zich de meegenomen
„Kuchen" even goed smaken verderop onder
de ruischende sparren, al kon men hier de
opgewekte militaire muziek niet meer hooren.
Ginds in het drukke Gartenlokal, waar de
kellners handen le kort komen om de hoaderde
gasten van koffie en bier te voorzien, zou men
netjes opgeprikt aan het tafeltje hebben moeten
zitten, maar hier in het bosch kon men ten
minste z'n gemak nemen. En dat doet de
familie dan ook. Vader doet zijn jas uit en
ligt in zijn witte hemdsmouwen al gauw een
uiltje te knappen, terwijl moeder, die de
keelbanden van haar hoed heeft losgestrikt,
tegen een boom geleund een oogje in het zeil
houdt op de kinderen. Gezet als zij is, is het
voor haar geen genot daar op den grond te
liggen, en dan haar mooie lichte zijden blouse
Hoe licht zou er een vlek op komen 1
«Man, word eens wakker 1 Daarvoor zijn we
niet Daar buiten gegaan om hier dutjes te doen.
Dat kunnen we thuis even goed. Wat dunkt
je van een flinke wandeling over Paulsborn
en Onkel Toms-Hütle langs te Soubucht naar
Schildhorn en den Kaiser Wilhelms Turm, of
anders van Onkel Toms-Hütte langs de Grune-
waldsee naar Schlachterssee?".
Man en kroost kiezen het laatste voetpad
ogs de schilderachtige dennen. Misschien is
i in Schlachtensee in één van de Gartenïokale
an het water ook een tafeltje vrij. Na de
lange wandeling zal het potje bier smaken.
Maar o jee, dan de reis van Schlachtensee
terug naar Berlijn in de stampvolle coupé
Enfin, dat moet men er voor over hebben.
De rest van het meegenomen gebak verdwijnt
weer in de onvermijdelijke blikken bus, waarom,
heen de schuifjes van het bruin gewerkte
hoesje worden dichtgetrokken. De kinderen
hijschen mama overeind, en het gezelschap
zet zich in beweging. Moeder met de wapperende
keellinten, in haar fel lichte blouse eu hoog
corset op de donkere rok nog dikker lijkend
dan ze toch als is. Vader met den ja9 en de
manchetten aan den stok over den schouder
en de spruiten in paaschbest voorop, waarvan
één met de proviantbus zwaait.
In den uitgestrekten Grunewald is men er
niet zoo gauw bij geweest, de slachtoffers
van den jongste» hevigen storm op te ruimen
als in den Berlijnschen Tiergartec. waar een
paar dagen later de honderde ontwortelde
oude boomen al in stukken gezaagd, en de
grond gelijk was gemaakt.
Hier in het bosch heeft di r m geducht
huis gehouden. Overal ligt v plinlerd dood
hout, op veel plaatsen zijn Koogo sparren
scheef gewaaid, en leunen nu met hun kruin
tegen de buurlui aan. anderen liggen dwars
over het voetpad, en hebben in hun val een
groot stuk aarde mee losgerukt.
Nu, op dezen warmen achtermiddag bewegen
de hooge kruinen nauwelijks heen en weer.
Zwoel en drukkend is het tusschen de boomen.
Er schijnt wat te broeieD, maar als wij rechf
toe recht aan over wortels en knappend hout/
dwars door het boseh zijn afgedaald naar den
oever ven de Wannsee, is het onweêr al we/
voorbijgedreven. We laten ons dwars of
den geweldig breeden plas met zijn ho
begroeide oevers naar den overkant roeie
maken hier nog eens halt. Van achter b
door den steilen oever met het opgaai
liggen we hier in een heerlijk dolce-fa
Vóór ons een prachtig panorama, het
meer, dat feitelijk een bocht is
kronkelenden Havel, rechts in l
tegen dc hellingen de prachtige
