ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Dinsdag 31 Maart 1903.
(Z ierikzeesche
Courant).
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
S9ste JAARGANG. Nc. 7828,
Directeur A. «r. DB looze.
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en VrijdagB middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaateruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingebonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fbèlnkfx, Meelstraat 386, Zierikzee.
De DIRECTEUR van het Post-
en Telegraafkantoor te Zierikzee
maakt bekend, dat met ingang van 1 April e.k.
de naohtposten zullen worden vervoerd per
stoomtrammen Brouwershaven, Steenbergen,
Roosendaal v.v.
Laatste buslichting aan het kantoor
richting Steenbergen te 10.45 avond (plaatstijd)
BrouwerBh. 12.33 nacht
Aan het tramstation:
richting Steenbergen tel 1.2 avond
Brouwereh. 12.50 nacht
dat voorioopig behouden blijft de verbinding
tosschen de eilanden Tholen en Schouwen
Duiveland over het veer StavenisseViane v.v.
Laatste buslichting aan het kantoor:
voor Ouwerkerk, Viane en de plaatsen op het
eiland Tholen gelegen, te 10.40 avond
(plaatstijd).
Zierikzee, den 30 Maart 1903.
De Directeur voornoemd,
DE KLERCK.
De bouw van een nieuwe
Ambachtsschool.
Met groote ingenomenheid hebben wij de
vorige week kennis genomen van de gewichtige
plannen, die met betrekking tot de Ambachts
school en do Burgeravondschool te dezer stede
aanhangig zijn, plannen, die, welberaamd, den
ontwerpers er van tot eer strekken, omdat
zij getüigen van een energiek optreden voor
een tak van onderwijs, voor de behartiging
en bevordering er van niet genoegzaam kan
gedaan worden.
Gelijk onze lezers uit het verslag, dat wij
de vorige week van de algemeene vergadering
der «Yereeniging tot oprichting en de instand
houding van de Ambaohteschool" gaven, be
speurd hebben, werd in het begin van deze
maand ten stadhnize ter bespreking van de
belangen, zoowel van het ambachteonderwija
als van het onderwijs aan de Burgeravond
school alhier, een bijeenkomst gehouden van
het Dagelijksch Bestuur dezer gemeente met
den Inspecteur van het Middelbaar Onderwijs,
den heer H. J. de Groot, het Bestuur der
Ambachtsschool, de Commissie van Fabricage,
die van Toezicht op het Middelbaar Onder
wijs, de directeuren van de Burgeravondschool
en de Ambachtsschool, respectievelijk de
heeren J. A. de Bruyne en J. Th. Vermunt,
en den gemeente-bouwmeesterden heer
L. Koole Wz.
In die bijeenkomst werd met het oog op
het zich voortdurend uitbreidend aantal leer
lingen aan voornoemde inrichtingen een com
missie gevormd, bestaande nit den burgemeester,
den heer Ch. "W. Vermeys, den voorzitter
van het Bestuur der Ambachtsschool, den
heer J. A. de Bruyne, en den voorzitter der
Commissie van Toezicht op het Middelbaar
Onderwijs, den heer A. H. W. van der
Vegfc. Deze commissie verkreeg de opdracht
plannen te beramen tot een betere regeling
van het onderwijs aan de Ambachtsschool en
de Burgeravondschool. Zij heeft een nauw
gezet onderzoek ingesteld, en is tengevolge
daarvan tot het resultaat gekomen, dat het
tegenwoordige, door de gemeente kosteloos
afgestaan gebouw, waarin het ambachts
onder wijs wordt gegeven, wegens de toeneming
van het aantal leerlingen, te beperkt van
rnimte is om aan de daaraan gegevene be
stemming te voldoen, en ook voor een afdoende
uitbreiding en verbetering door verbouwing
niet vatbaar is, zoodat zij 'het noodzakelijk
achtte, dat voor het ambachtsonderwijs een
geheel nieuw gebouw verrees. Zij was tevens
van oordeel, lettend op den aard en de
strekking van het onderwijs, dat aan de
Burgeravondschool gegeven werddat het
wenschelijk was deze instelling van onderwijs
onder den meer passenden naam van «Avond
school voor Vakonderwijs" met de Ambachts
school in één gebouw te vereeoigen. Daarbij
kwam, dat de Burgeravondschool het aantal
toegelaten leerlingen niet kon bevatten, die
tot bijwoniag der lessen het recht hadden
verkregen, en die natuurlijk nu moesten weg
gestaurd worden, zoodat het bouwen van een
nieuw schoollokaal een dringende behoefte is
geworden, een behoefte, die ook door' de
Commissie van Toezicht op het Middelbaar
Onderwijs levendig gevoeld wordt. Komt nu
de nieuwe Ambachtsschool tot stand, en wordt
er ook de Burgeravondschool gevestigd, dan
zijn vooreerst in één gebouw vereenigd twee
instellingen van onderwijs, die met elkaar in
een zeer nauw verband staan, die als het
ware elkaar aanvullen, en daarom bij elkadr
behooren, want op de Burgeravondschool
worden, zooals de Commissie terecht zegt, het
voorbereidend onderwijs en het teekenonderwijs
aan den aanstaanden ambachtsman verstrekt.
En ten tweede wordt aan de gemeente de
niet onaanzienlijke uitgave voor den aanbouw
van een nieuw schoollokaal bespaard.
De gemeente-bouwmeester, die van boven
genoemde commissie de opdracht ontving een
gebouw volgens de door haar verstrekte
gegevens te ontwerpen, een gebouw, waarin
voor beide instellingen van onderwijs ruim
schoots plaats zou zijn, heeft zich van zijn
taak oordeelkundig gekweten, en een plan in
teekening gebracht, waarbij niet alleen gelet
is op de bestaande behoefte, maar waarbij
ook met de mogelijkheid eener toeneming
van het aantal leerlingen behoorlijk is rekeniDg
gehouden.
De commissie adviseert de leiding van
beide in één gebouw geconcentreerde instel-
liogen van onderwijs in één hand te ver-
eenigen, dat wil zeggen aan één directeur op
te dragen. Dit kan met het oog op de
innige betrekking tusschen de Ambachtsschool
en de Burgeravondschool voor de éénheid
van bet onderwijs niet anders dan in hooge
mate bevorderlijk wezen. Deze directeur zou,
indien het ontworpen plan de goedkeuring
van den Gemeenteraad mocbt wegdragen, door
het Gemeentebestuur en het Bestuur van de
Ambachtsschool in gemeen overleg benoemd
worden. Gemeente en Ambachtsschool zouden,
elk voor de helft, dezen ambtenaar salariceren.
Een reorganisatie van het onderwijs aan
beide instellingen kan met het oog op de
uitbreiding, die deze ontvangen zouden, niet
uitblijven.
"Wat het gebouw zelf betreft, do plaats,
waarop het verrijzen zal, wordt wei genoemd,
maar is nog niet aangewezen. Door de com
missie wordt een deel van het Kerkplein
nabij de Balie, dat aan de Kerk in eigendom
toebehoort, geschikt geacht, maar gelijk uit
het schrijven van haar aan het Bestuur van
de Ambachtsschool blijkt, de mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat aan een ander terrein,
zonder dat men reeds een bepaald op hot oog
heeft, de voorkeur wordt gegeven.
Over de finantiëele zijde van het plan
zullen wij in een volgend nummer spreken.
Rusland.
St.-Petersburg:, 28 Maart, Nabij Oef»
hadden arbeiders van de kroon-ijzermijnen het
werk gestaakt. Zij verlangden nu vrijlating
van drie kameraden, die gevaDgen werden
gehouden, en drongen den gouverneur, die
uit Oefa was overgekomen, in het huis van
den mijn-directeur en sloegen deuren en
vensters stuk. Ondanks het bevel om heen
te gaan bleef de menigte staan en verwondde
met revolverschoten den onderburgemeester.
De soldaten gaven toen een salvo af; 28
menschen werden gedood en 50 gewond.
Engeland.
Baron Hirsch heeft indertijd vele milli-
oenen ponden sterling nagelaten voor een fonds,
waaruit de Joden, die in verdrukking leven,
van de middelen voorzien moesten worden om
uit te wijken. De commissie, die in Engeland
dat geld beheert, besteedt echter een groot
deel van de inkomsten van het fonds voor
andere doeleinden ten bate der Joden, voor
allerlei inrichtingen van onderwijs in een
aantal landen, modelhoeven, banken van
leening, fabrieken enz. Daar is dikwijls, maar
vergeefs tegen geprotesteerdo.a. heeft Zangwill
dat gedaan. Nu maakt bij in de Times het
publiek en vooral de leden van het Parlement
er opmerkzaam op, dat er een wetsontwerp
bij het Hoogerhuis is ingediend, waarin de
beheerders van het fonds nu hun afwijken
van Hirsch' testament gewettigd willen hebben.
Zangwill hoopt, dat dat verhinderd zal worden.
Het zendingsgenootschap van de Welsche
Calvinistische Methodisten heeft van eenen
Robert Davies 150.000 pd. st. (f 1,800,000)
gekregen om zijn werk in Britsch-Indië uit
te breiden tot Assam.
OuitscKl.nd.
De keizerin heeft Vrjjdag, toen zij een
wandelrit door 't Grüoewald deed, het ongeluk
gehad met haar paard te vallen. De be-
nedenarm is, schoon niet gevaarlijk, gebroken.
De toestand geeft geen bezorgdheid.
Nederland.
Amsterdam, 28 Maart. Velen zullen zich
nog herinneren, hoe op den laten Paaaohdag
van 1894 de slager K. Schut op afschuwelijke
wijze vermoord werd gevonden in zijn winkel
aan de Ceintuurbaan op den hoek van het
Sarphatipark alhier.
Naar men verneemt is het der justitie
gelukt een spoor van deze misdaad in handen
te krijgen.
Zekere J. van der Velde, thans gedetineerd
in de strafgevangenis aan den Amstelveenschen-
weg, wordt verdacht den moord bedreven te
hebben of althans daaraan medeplichtig te
zijn geweest.
Naar men verneemt, wordt door de
Regeering overwogen, om de helft der hier
in garnizoen zijnde infanterie te doen om
wisselen met die van Maastricht.
Aan de in aanbouw zijnde hoogere
burgerschool met 5-jarigen cursus aan de
Mauritskade alhier is een werkstaking uit
gebroken onder de metselaars en opperlieden.
Maandag werd door den metselaarsbaas
één der metselaars ontslagen, omdat zijn
werk niet beviel. Deze diende hierover zijn
beklag in bij het bestuur der metselaars-
vereeniging en dit bestuur stelde zich in
verbinding met den aannemer, den heer
H. C. Dorlas. Het bestuur eischte weder in
het werk nemen van den ontslagen werkman,
anders mochten de andere metselaars niet
verder werken. De eisch werd niet ingewilligd
en het werk werd door metselaars en opper
lieden neergelegd. Ten gevolge daarvan
kunnen de timmerlieden niet verder en zijn
deze gedwongen morgen ook te staken. De
metselaars gaan niet eerder aan den arbeid
voor den ontslagen werkman weer is aangenomen.
Het werk aan de tramlijnen op het
Frederiksplein en in de Reguliersbreestraat
is heden door de grondwerkers zonder
stoornis voortgezet. Men doet het allernood
zakelijkste af, met de bedoeling, dan hot
vorder verloop der grond^erkersbeweging af
te wachten.
Hier en daar vertoonen zich wel een kleine
groep stakers die toezagen, doch er was op
de genoemde punten, en ook aan den
Overtoom, waar men het straatzand haalt,
politie te voet en te paard geposteerd.
De Nederl. Bank is dupe geworden van
een handig oplichter.
Zekere Matthijsson heeft ten nadeele van
deze instelling eenige wissels gedisconteerd,
tot een gezamenlijk bedrag van ongeveer
f 12.000 en is er met dit geld van door,
vermoedelijk naar het buitenland.
De justitie doet alle moeite zijn spoor
machtig te worden, maar de oplichter heeft
alles zóó handig overlegd, dat daarvan tct
heden niets is uitgelekt.
Het Volk zegt, dat eenige miliciens (te
Amsterdam), die zich nog al ingespannen
hadden voor de adresbeweging tegen het
langor bijeenhouden der lichtingen, straf-
exerceeren ia opgelegd.
De onderwijzer-korporaal bij het reverve-
kader K. te Den Helder, die zich in uniform
schuldig maakte aan het verspreiden van
manifesten onder militairen, is naar den
krijgsraad te Haarlem verwezen en onder
militair geleide daarheen overgebracht.
Het Volk meldt (van 27 dezer)
Heden zijn ontslagen uit Hr. Ms. zeedienst
van de «Sommelsdijk" de matrozen G. Oost veen,
F. Donkelaar, M. Post. A. de Vries, J. Th.
Schnhmacher, N. J. v. Rossum, allen «wegens
aanhoudend slecht gedrag", alleen Donkelaar
wegens «eigenaardige ongeschiktheid".
Deze matrozen hadden deelgenomen aan
de dienstweigering aan boord der «Sommelsdijk",
toen men hen in de kou wilde dwingen hun
jekker uit te trekken.
Utrecht, 27 Maart. Volgens een bier in
epoorwegkriDgen loopend, zeer ernstig, gerucht
is de overname van de Stoomvaart-Maat
schappij Zeeland door de «Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen" nog slechts
een kwestie van tijd.
Zij zou zelfs zeer aanstaande zijn.
Eindhoven, 27 Maart. De heer P. van
den Arend, sigarenfabrikant te Rotterdam,
heeft, naar aanleiding der onlangs aan zijne
fabriek uitgebroken werkstaking, te dezer
stede eene fabriek gekocht, om de werkzaam
heden, zooveel moge lijk, bier voort te zetten.
Uit Stad bh Provincie.
Zierikzee, 30 Maart.
Blijkens het jaarverslag over het Kroon
domein in 1902, werd toen het reeds in het
vorige jaar zeer hooge cijfers der gezamenlijke
tiendafkoopingen nog aanzienljjk overschreden.
Een totaal van bijna f 70.000 werd bereikt
voor 28 tiendblokken.
Overeenkomstig de wettelijke bepalingen
werd het totale bedrag, zijnde f 68.355.72^,
belegd op het Grootboek der 2i pCta.
Nationale Schuld.
Het kapitaal ten name van het Kroondomein
ingeschreven op het Grootboek der 2| pCta.
Nationale Schuld bedroeg op 31 December
1902 f 6.614.500.
Volgens mededeeling van den Hoofd
ingenieur van den Waterstaat in Zeeland is
de ondiepte in bet verlengde van den Oost-
ha vendam van de buitenhaven te Hansweert
verdwenen. Op 40 M. van het baken op dien
dam staat nu 50 d.M. water, naar binnen
geleidelijk toenemende, naar buiten geleidelijk
afnemende.
Wijlen jhr. A. W. van BorBsele, in
leven ambachtsheer van Borssele, heeft by
testamentaire beschikking al zijne bouw- en
weilanden, dijken, het recht op de jacht, de
visscherij en het beplanten van wegen, de
gebouwen enz., aanwezig in de gemeenten
Borssele en Ovezande, gelegateerd aan de
burgerlijke gemeenten Borsele, aan de Her
vormde gemeente en aan het diaconie-arm
bestuur aldaar, alles vrij van successerecbten.
Genoemde bezittingen moeten meer dan
f lOOvOOO waard zijn.
Nog nader meldt men odb:
Jhr. van Borssele, die door zijn milde
schenkingen aan de burgerlijke en kerkelijke
gemeente van dien naam, deze week zulk
een naam in de omgeving erlangde, is de
laatste stamhouder van zijn doorluchtig geslacht.
Het geslacht wordt verondersteld af te stammen
van Frank, zoon van Luitpold, hertog van
Zwaben, dio in de 9e eeuw leefde. De eerste
echter, wiens bestaan geacht dkundig zeker
is, was Stepo, in 1088 ridder en beer van
Borssele (de stad Borssele, waarvAn door zijn
voorvaderen de grondslagen waren gelegd,
werd reeds in do 16e eeuw door de zoo ver
zwolgen), doch do daarop volgende bekende
Wolfert was reeds zesde heer van Borssele
en toog in 4095 ter ^kruistocht.
De belangrijke rol, die dit geslacht in de
geschiedenis van Zeeland gespoeld heeft, is
wel bekend. Nu eens kozen zij de party van
Vlaanderen, dan weder die van Holland. Om
een enkele van de vele merkwaardige leden
van dit geslacht te noemen, herinneren wij
aan Frank VH, den echtgenoot van de
ongelukkige Jacoba van Beieren, uan Wolfert
VI, die eerst gehuwd was met Maria Stuart,
dochter van koning Jacobus I van Schotland,
en later met Charlotte de BourbonMontpeo-
aier. De bovengenoemde Van Borssele, thans
overleden, stamde af van Van Borssele van
der Hooge, naar het slot Ter Hooge, dat
Adriaan van Borssele in de 18e eeuw bij
overdracht ontving van zijne nicht Margaretha
van Borssele, echtgenoote van Louis de Bruyes,
prins van Steenhuyzen in België, graaf van
Winchester in Engeland. Deze tak splitste
zich in tweeënde oudste vestigde zich in
België en stierf daar uit in 1820, de jongste
bleef in Zeeland, en werd in 1844 tot de
ridderschap dier provincie geadmitteerd.
Te Grijpskerke (Walcheren) is een
4-jarig kind in een sloot geraakt, en daaruit
levenloos opgehaald.
In de maand Juni zal te Hontenisse
een internationaal festival worden gehouden
van harmonie-, fanfaren- en zanggezelschappen.
Reeds vele vereenigingen uit België en
Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen hebben zich
ter deelneming aangemeld.
Op de Wester-Schelde, nabij Walsoorden,
is een G9-jarige visscher, Vermondt gohoeten,
door den golfslag van een voorbijvarende
stoomboot der «Red Star Line" over boord
geslagenTerstond werden alle pogingen
gedaan om den man te redden, doch te
vergeefs.
Eenigen tijd later is het lijk van den
ongelukkige opgehaald en per schip naar
zijn woonplaats Nieuw-Namen vervoerd.
Te IJzendijke waren eenige personen
bezig met het laden van boomen, toen
plotseling een ketting van de mallejan
lossprong. De man, die op den dissel lag om
dezen neder te drukken, werd daardoor met
kracht in de hoogte geslingerd.
Hij werd in zeer ernstigen toestand op
genomen en men vreest voor het behoud van
zijn leven.
Door den gemeenteraad van Colijns-
plaat is besloten voor 1903 een subsidie van
f 10 te verleenen aan de Goescbe ambachts
school.
Haamstede. In een gehouden vergadering
der Bloem hollen vereeniging «Westelijk Schou
wen" is tot bestuurslid gekozen de heer
A. Byleveldt, die tevens ook als afgevaardigde
is benoemd naar de algemeene vergadering
der Haarlemsche Bloembollenmaatschappij
die heden wordt gehouden.
Goes. Kinderachtige menschen. Een lief
hebber van beldeurtje spelen had de aardig
heid in het holle van den nacht lij eenigo
burgers aan te schellen of er brand was. Een
surveilleerende agent betrapte den grooten
kwajongen op heeterdaad.
Onder de gevonden voorwerpen werd
o. m. op het politie-bureau te Goes een valiesje
gedeponeerd, welks inhoud bleek te bestaan
uit doode ratten!
Op den 's Heerhendrikskinderendyk bij
Goes werd door de politie aangehouden een
zestienjarige zwerveling, die bij onderzoek
bleek uit Antwerpen afkomstig te zijn. Hy
had sedert eenige dagen de ouderlijke woning
aldaar willekeurig verlaten.
Voor de Avondschool voor ambachts
lieden te Goes is voor 1903 een subsidie
vastgesteld van f 1500.
Door de commissie tot wering van school
verzuim is de klacht geuit, dat zeer dikwijls
leerplichtige kinderen, gedurende de school
tijden met allerlei zaken langs de huizen
loopen te ventenook is het aan die commissie
gebleken, dat kinderen langs de straten rond
epen, terwijl de ouders meenden, dat hun
kinderen in de school waren.
Om daaraan tegemoet te komen, heeft de
gemeenteraad de volgende verordening vast
gesteld
Art. 1. De ambtenaren van politie zijn
gemachtigd een leerplichtig kird, dat zich
gedurende de schooltijden op den openbaren
weg bevindt, zonder voorzien te zijn van een
verlofkaart, naar het hoofd der school te
brengen, rot welker leerlingen bet kind behoort;
Art. 2. Deze verordening treedt in werking
op 1 April 1903.
Aan den heer A. Nieuveen, concessionnaris
van een stoomtram BorsseleGoeBWolfaarts-
dijk, ie voor 15 jaar een subsidie verleend
van f 350. Het door den concessionaris ver
plicht bestraten van den Stationsweg en aan
grenzende straat is ingetrokken.
Voor de zooveelste maal wordt door den
Raad een rooilijn vastgesteld voor den bouw
van nieuwe huizen.
Middelburg, 28 Maart. Vrijdag zijn op
de onderofficiers-kamer van de 4 e compagnie
van het 2e bat. 3e reg. inf. alhier van de
zes daar staande geweren van de sergeanten
dier compagnie de grendels weggenomen.
Onmiddellijk, toen dit bekend was, werd een
nauwkeurig onderzoek ingesteld, dat echter
tot geen resultaat leidde.
Hedenmiddag heeft de geheele compagnie
strafdienst gehad, en des avonds velddienst,
vermoedelijk in verband staande met het
gebeurde, teneinde misschien daardoor te
trachten dat de onschuldiger de of den
schuldigen of schuldige zullen bekend maker
Het geval wordt natuurlijk in de kazerne
druk beoproken, te meer daar zich reels iu
den loop van de wei k meerdere baldadig
heden hadden voorgedaan, alle een gevolg van
de ontevredenheid over het langdurig onder
de wapenen blijven. Ook wordt door velen
geklaagd over de voeding.
Vlissingen, 28 Maart. Werd op 12
dezer alhier et n geval van pokken geconsta
teerd bij een vrouw, die naar Ostende was
geweest, waar pokken heerschen, gisteren is
eene winkelierster, die onder eerstgenoemde
vrouw woonde, ook door die ziekte aangetast.
Alles is gedesinfecteerd, en de lijderrs over
gebracht naar het huis voor besmettelijke
zieken, waar ook de eerstgenoemde vrouw
verpleegd wordt.
Met het oog op de twee gevallen van
pokken, die zich hier ter stede hebben voor
gedaan, raadt de gezondheidscommissie alhier
ieder dringend aan zich te laten revaccineeren.
Hoewel er van een geest van verzet
in het geheel geen sprake is, zijn er hier
toch ook teekenen, die er op wijzen, dat de
miliciens van het garnizoen ontevreden be
ginnen te worden. Deze week werd voor hen
een soirée gegeven, doch velen weigerden,
uit protest, daar heen te gaan, wat tengevolge
had, dat zij zich aan groepjes op straat ver
toonden, en door een officier hun werd aan
geraden zioh te verspreiden, of naar de kazerne
