ZIERIKZEESC5IE NIEUWSBODE. Donderdag 12 Maart 1903. Courant). DRANKWET. DE TOESTANDT NIEUWSTIJDINGEN. (Z i o x* i Is. z e o s c li e Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 1,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. 59ste JAARGANG. No. 7820. Directeur v A. J*. DB LOOZB A. FRANKEL. Redacteuren J. WAALEalleen voor het binnen- en buitenl. nieuws. Advertentiënvan 13 regels 30 Uts. meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags 12 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaateruimte berekend. Alle betaling-en moeten uitsluitend g-eschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee. Ing-ezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Meelstraat 386, Zierikzee. De BURGEMEESTER eu WETHOUDERS van Zierikzee berinneren de belanghebbenden, die wenschen, dat de hun verleende vergunning tot het verkoopen van sterken drank in het klein zal worden geacht wederom voor één jaar te zijn verlengd, «lat as\j vóór deal A pril a.s. daurvun mui lieu behooron kennis te geven. Zierikzee, den 4 Maart 1903. De Burgemeester eu Wethouders voornoemd, CH. W. VERMEJJS, Burgemeester. JAN SNELLEN, Secretaris. Nog altijd geen ontspanning. De volksvergaderingen, Zondag en Maandag in de voornaamste gemeenten van ons land gehouden, waarin geprotesteerd werd tegen het regeering8-ontwerp tot aanvulling en wijziging van bet strafwetboek, zijn wel rustig en ordelijk verloopen, maar hebben de op- gewoDdene gemoederen niet tot bedaren gebracht. De gisteren in de Tweede Kamer gehoudene interpellaties van de heeren Mees en Troelstra, die zich kenmerkend door gematigdheid en parlementaire tact, door Minister Kuyper be antwoord werden en die in de zitting van heden op niet zoo kalme wijze werden voortgezet, zullen vermoedelijk de dreigende onweers wolken niet wegvagen. Want, wordt het regeeriogs-ontwerp niet gewijzigd, of wordt niet, wat een niet gering deel der natie wenscht, de behandeling er van verdaagd, totdat het rapport der eventuëel te benoemen enquête-commissie verschenen is, dan koesteren wij de vrees, dat Nederland een economische crisis zal te doorworstelen hebben, die ons land nog niet beleefd heeft, en dan bestaat er tevens groot gevaar voor staatkundige beroeringen, waarvan noch het karakter en de omvang te voorzien, noch de gevolgen te berekenen zijn. Yan beide zijden, zoowel van den kant der regeeriog als van dien der georganiseerde arbeiders-vereenigingen, wordt hoog, zeer hoog spel gespeeld. Wij hopen vurig, en met ons zeker allen, die prijs stellen op het behoud van orde en vrede, op het heerschen van vrijheid en wel vaart in ons land, dat Parlement en Regeering een oplossing mogen vinden, waardoor het onheil, dat ons volk boven het hoofd hangt, zal worden afgeweerd, zoodat èn het gezag hoog blijft èn aan de vakvereenigingen geen doodelijke wonde worde toegebracht. Wie meent, dat de vakvereenigingen gevaarlijkeverderfelijke corporatiën zijn zoodat daartegen moet geageerd worden, dwaalt. De bekende ingenieur, de heer T. Sanders, maakt als directeur van de Noord-Hollandsche Tramweg-Maatschappij o. a. het volgende bekend »Waar de door de vakvereenigingen uit geschreven staking in het spoorwegbedrijf de reden is tot de voorgestelde aanvulling en wijziging van het Wetboek van Strafrecht, en waar de vak-organisatie der werklieden daardoor zoo ernstig bedreigd wordt, aoht ik het mijn plicht de verhouding mijner Maatschappij tegenover deze wegens baar socialistische neigingen, meest gevreesde vak- vereeniging, in het licht te Btellen. Deze vak-vereeniging, waarmede de heer Van Hasselt niet wilde onderhandelen, die door den Raad van Beheer der H. IJ. 8. M. werd geboycot, en waartegen thans de beide groote Spoorweg-Maatschappijen gemeenschap pelijk wrekend en straffend optreden, bleek mij niet alleen loyaal in haar handelingen met mijn Maatschappij, maar tevens van gunstigen invloed op het trampersoneel. Ik heb iedere poging, om het vereenigings- leven bij mijo personeel te bevorderen, steeds met vreugde begroet, en daarom ook het toe treden tot de Ned. Vereen, van Spoor- en Tramwegpersoneel niet verhinderd maar Veeleer bevorderd, en ik had mij daarover nooit te beklagen; de verhouding tusschen directie en personeel is er nooit door bena deeld, maar wel heeft het vereenigingsleven de moraliteit verhoogd, o. a. wat betreft het misbruik maken van sterken drank, wat steeds minder voorkomt. Waar de invloed op mijn personeel dus niet anders dan gunstig is geweest, en waar ik de besturen dezer vereeniging heb leeren kennen als loyale en practiache mannen, waar het betreft het voorstaan der vakbelangen in bet algemeen en die harer leden in het bizonder, zou ik het onderdrukken der vak vereenigingen, als een gevolg der aanhangige aanvulliog en wijziging van het Wetboek van Strafrecht, als een ramp voor ons vader land beschouwen. De vak-vereenigingen hebben voor haar vrije ontwikkeling noodig een werkkring, niet beperkt tot een enkelo maatschappij, maar uitgebreid over alle ondernemingen van bun vak, teneinde vrij te zijn van belemmerende invloeden van directies en patroons. Wanneer aan deze onmisbare voorwaarde is voldaan, en wanneer zij door de werkgevers wordeu erkend, zijn werkstakingen niet meer te vreezen, zelfs niet al mocht opnieuw een solidariteits-quaeBtie worden gesteld, als die welke tbans tot de spoorwegstaking aanleiding gaf. en die het gansche land in beroering bracht. Evenals de Amsterdamsche Kamer van Koophandel verklaarde, dat de vak-vereeniging in het diamantvak een gunstigen invloed op de ontwikkeling vaD dit bedrijf beeft uit geoefend, en evenals het Blauwhoedenveem in de organisatie der werklieden van het haven bedrijf een waarborg ziet, om voortaan geschillen langs den regelmatigen weg van onderhandeling tusschen de wederzijdsche besturen te doen oplossen, met uitsluiting der ruwe middelen van werkstaking en lock out, evenzoo acht ik, op grond mijner ervaring, voor een voortdurende rustige ont wikkeling onzer spoor- en tramwegen een samenwerken der directies met de besturen der vak-vereenigingen één der beste waar borgen. Zuid-Afrika, In begin Februari heeft te Pretoria een publieke veiling plaats gehad van wat er overbleef uit de veldcantines van het Zuid- Afrikaansche leger. In de Westm. Gaz. is opgenomen een lijst van de artikelen, die onder den hamer kwamen en niet onver makelijk is bet daarbij te vinden een aantal damesartikelen, alsdamesschoentjes en laarsjes, blouses, parasols, coraetten, enz., enz. Zou men niet vermoeden, dat een afdeeling amazones in de Engelsche gelederen hadden - Te Johannesburg, in Transvaal, is Vrijdag een brutale roofaanval gepleegd in het midden der stad. Twee belasting-beambten, die met een som van f 60,000 op weg waren naar de bank, werden door twee mannen aangevallen, die hun peper in de oogen strooiden, hun op het hoofd Bloegen en ban het geld afnamen. De roovers gaven daarna bet geld aan een ruiter, die bij hen was en die zoo snel als hij kon er mee heenrende. In zijn woeate vaart reed de man een aan zienlijk burger, den Heer Brandon, van de firma Peycke Co. omver, die zoo zwaar gewond werd, dat hij weldra overleed. De dief werd later door het hollende paard afgeworpenmaar hij sprong op en snelde met den zak geld een huis binnen, om er een schuilplaats te zoeken. Hij werd daar echter gevat en in verzekerde bewaring gebracht. De man bleek Frank Goddard te heeten. De twee andere dieven schijnen nog niet gevat te zijn. De Transvaalsche predikant Van Broek- huyzen uit Pretoria, die in Europa op verschillende plaatsen heeft gesproken over het optreden der Engelsche soldaten tegen de Boerenvrouwen en die thans gevestigd is als predikant te Worcester, wordt door de Engelsche justitie van Kaapkolonie vervolgd omdat hij gezegd heeft, dat het vredesverdrag der Boeren met Groot-Brittannië het papier niet waard is, waarop het geschreven is en omdat hij voor het herstel van Kriiger en Steyn in het presidentschap, gebeden heeft. Amerika. New-York, 10 Maart. De trein van New-York naar het Erie-meer, hoofdzakelijk geladen met olie, ia bij Olean in tweeën gebroken, waarna de beide deelen in botsing kwamen. Een ontploffing volgde en de vlammen sloegen uit. Reeds vond men 14 dooden. Het getal der omgekomenen wordt op 25 geschat. Over de veertig kregen brandwonden, waar onder levensgevaarlijke. In de Vereenigde Staten dreigt, volgens een bericht uit New-York, weder een nieuwe groote werkstaking. De ijzerfabrieksarbeiders zullen loonsver- hooging vragen tegen 1 Mei en alB de patroons niet aan dien eisch voldoen hetgeen waarschijnlijk is zullen 500.000 man het werk neerleggen. Op de Hudsonrivier, bij Spierfalls, is een boot waarin tachtig arbeiders de rivier werden overgezet, omgeslagen. Negentien mannen verdronken. De boot sloeg om, doordat te veel mannen naar den éénen kant snelden, om een joDgen te helpen, die gevaar liep van in 't water te vallen. Italië. Zaterdag heeft Z. H. de paos, op raad van zijn dokter, nog rust gehouden (de vasten predikatie voor de kardinalen en de bisschoppen heeft plaats gevonden in zijn afwezigheid) doch Maandag meende de dokter, dat 't maar beter was den paus zijn zin te geven en zoo heeft Leo XIH dan op het middaguur in de Troonzaal de pelgrims uit België, Berlijn en Weenen ontvangen, vijf duizend in getal, welke geloovigen de paus meende niet larger te mogen laten wachten zonder zijn plicht te verzaken. Er word niet gesprokende pelgrims trokken langs den paus en de paus gaf hun zijn zegen. De geestdrift der pelgrims was groot. De kardinalen Grnscha en Kopp waren er bij tegenwoordig. Oostenrijk. In den spoortrein van Belgrado naar Boedapest is een beambte van de Oostenrijkech- Hongaar8che Bink door een dame, die met hem in denzelfden coupé zat, door middel van een met chloroform gedrenkten zakdoek in slaap gebracht. Toen de man wakker werd, miste hij 30.000 gulden en eenige cheques. De »dame" waa verdwenen. Engeland. Baron Nathaniel Rotschild, hoofd van het Londensche huis der vermaarde millionnairs- familie, ligt naar men bericht te Napela, op het uiterste. De baron is 63 jaren oud en niet alleen om zijn rijkdom maar ook om zijn liefdadigheid en kunstzin bekend. Nederland. Amsterdam, 9 Maart. Op den Haar lemmerdijk alhier werd door een dame, die van haar notaris terugkeerde, oen pakje ver loren met f 4000 aan backpapier. Een jongen, die het eerst het pakje had voort- gescbopt, raapte bet later op en liet bet thuis aan vader zien. De man vond het zijn plicht van een en ander kennis te geven aan het politiebnreel Noordermarkt en daar er aan gifte was gedaan, was het geld spoedig in handen van de rechthebbende, die zorgde voor een goede belooning. 's-Gravenhage, iO Maart. {Tweede Kamer). Alle tribunes zijn stampvol. Behalve de Minister van Koloniën zijn alle ministers tegenwoordig. De voorzitter deelde mede, dat na afloop der interpellatiën behandeld zal worden het ontwerp tot wijziging der Indische compta biliteitswet. Hierna waren aan de orde de interpella- tiën-Mees en -Troelstra naar aanleiding van de spoorwegstaking. De voorzitter wees er op, dat de wets ontwerpen naar aanleiding dier staking hierbij thans niet in debat mogen worden gebracht. De heer Mees zette uiteen, dat thans het tijdstip is gekomen voor kalm overleg en het daarom beter is thans over 't gebeurde te spreken dan onmiddellijk na de laatste dagen van Januari. Het heeft zijn nut, dat opgehelderd worde wat de regeeriog in die dagen gedaan en gelaten heeft. Spreker komt hierop tot zijn eerste vraag: heeft de regeering geen aanleiding gehad om voorbereid te zijn op een werkstaking, waarin ojk het spoorwegverkeer dreigde betrokken te worden? Zijns inziens had de regeering aanleiding om zulks te voorzien, al verklaarde I zij dat de staking haar geheel onverhoeds overviel. Vooreerst wijst spreker op de mededeeling van prof. Treub, als zou reeds op 20 December een bestuurder der Amsterdamsche veemen met den Minister een onderhoud hebben gehad, naar aanleiding van den toe stand en spr. vraagt: zijn toen reeds mede- deelingen gedaan of gegevens verstrekt, waaruit het vermoeden kon worden geput dat de moeielijkheden in het transportbedrijf te Amsterdam zich veel verder zouden uit strekken ook tot 't spoorwegbedrijf? In de tweede plaats wijBt spr. op de bekende ver klaring van den Minister van Waterstaat in de Kamerzitting van 19 December en in de derde plaats vraagt bij of er geen voorteekenen zijn geweest, die by het Departement van Waterstaat konden worden opgemerkt en die wezen op de groote spanning, ook ten aanzien van 't spoorwegbedrijf. Spr. wijst hierbij op de reeds vroeger door de Vereeniging van Spoorwegpersoneel herhaaldelijk kenbaar ge maakte grieven en hun adressen, ook aan de Kamer en de Regeering, die wezen op een zeer bewogen atmosfeer in de spoorwegwereld. Hierna lichtte spr., door zoo kort mogelijk na te gaan den loop der gebeurtenissen, bun opeenvolging en samenhang, zijn tweede vraag toe: Op welk standpunt heeft de regeeriog zich geplaatst, toen zij kennis kreeg van het feit, dat in het spoorwegverkeer een gedeelte lijke staking plaats had en van het gevaar, dat die staking zich verder zou uitbreiden? Spreker vroeg ten slottewas de regeering sinds 28 Januari voorbereid en volkomen op de hoogte enwat is er voorgevallen op de conferentie van 31 Jannari tusschen den Minister van Waterstaat en <fe gedelegeerden van den Raad van Beheer der H. IJ. S. M. Hierna hield de heer TroelBtra zijn inter pellatie. Spreker wees er op, dat wij thans een gespannen toestand beleven, zoo ernstig als er sinds 1848 niet is geweest in ons land. Toen waren er hongeroproeren, maar thans staan eenerzijds 26.000 miliciens gereed bun heilloos werk te verrichten, in de pers en in de lucht gaan dreigende geruchten van een staat van beleg: de miliciens worden voor bereid op salvovunr. Daartegenover staat een diepgaande ontroering, een ontwaken en opvlammen van den revolutionairen geest onder de Nederlandsche arbeiders zooals in Nederland nog niet is voorgekomende mobilisatie voor de werkstaking. De toestand, zooais bij tbans is, moet ten spoedigste veranderd worden. Wordt niet van beide kanten met beleid en zelfverloochening gewerkt, dan gaan wij een tijdperk van gewelddadige revolutie tegemoet en loopt ons economisch leven gevaar een schok te zullen ondergaan, veel erger dan door de werkstaking van enkele uren van 't spoorwegpersoneel is veroorzaakt. Een spoorwegstaking dreigt thans, die zeker met staking in 't transportbedrijf zal gepaard gaan. De internationale federatie van de transportbedrijven is reeds bezig met het nemen van maatregelen om stelling to nemen in dien strijdde secretaris dier federatie beeft tot de leden van den Bond een rondschrijven gericht om steun voor de stakers en uit Eogeland alleen reeds is 1 ton gouds per week toegezegd. Waar nu de mogelijkheid bestaat, dat er burgerbloed zal vloeien, moest de regeering voorkomen al wat niet noodzakelijk voortvloeit uit de afgeloopen gebeurtenissen. Spreker wil nu medewerken om conflicten te voorkomen, de bestaande spanning spoedig te beëindigen en nieuwe botsingen te voor komen. Zijn interpellatie strekt hiertoe en om aan te dringen op beperking tot een minimum van de geleden financiëele schade en om de slachtoffers van de staking in bun vorige positie te herstellen. Spreker deed eenige grepen in de grieven van het spoorwegpersoneel, dat reeds ongev er 13 jaren tevergeefs om verbetering aanklopte, wat spreker de schuld achtte van het Neder landsche volk in zijn organende pers en de wetgeviDg. Hieraan is mede de staking te i wijten, zoomede aan de hooghartige houding der H. IJ. Spoorwegdirectie tegenover de 1 spoorwegvereenigingen. Onder den indruk dier psychische over drijving heeft men een optreden gekregen van de groote, vooral de conservatieve pers dat zeer nadeelig heeft gewerkt en waaraan spreker de tegenwoordige spanning toeschrijft. Vooral wijst spreker op den machtigen invloed van den redacteur van den Nederlander op de regeering. Deze staking was niet het werk van eenige raddraaiers en had allerminst een politiek of l sociaal-democratisch karakter. Overdrijving was aanwezig bij de bourgeoisie, die sprak van een coup d'état, van verplaatsing van 'tgezag; overdrijving ook bij de arbeiders, die nu in de staking een alles verbeterend wondermiddel zagen, van welke overdrijving eobter de gemeente-arbeiders te Amsterdam zijn teruggekomen. De interpellant betoogde verder dat het bekende manifest van de spoorwegfederatie verkeerd is uitgelegd door de conservatieve pers. De stellers van den oproep bedoelden geenzins op het Binnenhof een soort revolutie te verwekken. Komenon tot het <>nder de wapenen roeper der liohtiugen, noemde spreker dit wegens de kosten een economiBciien slag voor het volk, terwijl er tevens voedsel door gegeven wt*rd aan de bestaande spanning. Onder allerlei abnormale druk kin gen is deze oproeping ontijdig geschied. Spreker hoopt, dat de regeering thans niet meer beheertcht wordt door die abnormale stroomingen van de pers opdat erger voorkomen wordt" Vervolgens stelde spreker de volgende vragen le. Of het plan bestaat de miliciens te verplichten by een eventueele spoorwegstaking dienst te doen in plaats van de stakende machinisten enz. en zoo ja, op welke wettelijke bepalingen dit zou steunen? 2e, Of de minister geen toezegging kon doen met het oog op de groote kosten der buitengewone oproepingen, de herhalings oefeningen der lichtingen '97, '98 en 1900 voor dit jaar te laten vervallen. Ten zeerste achtte spreker 't verkeerd in het voordragen van dwangmaatregelen herstel van misstanden te zoeken. Met klem drong hij er op aan, dat de Kamer niet door over haaste behandeling der uitzonderingswetten het wantrouwen der arbeiders zou vermeerderen. Nog vroeg de interpellant of de regeering bereid is de voorgestelde wijziging strafrecht in nadere overweging te nemen en daaromtrent eerst na de verschijning van het rapport der eventueel te benoemen enquête-commissie een definitief besluit te nemen. Ook vroeg hij wat aanleiding gaf tot het onderscheppen door de politie van een brief aan het treinpersoneel op het station te Heeren veen. De Minister van Binnenl. Zaken (de heer A. Kuyper) beantwoordt, namens de regeering, beide interpellaties. Vooraf moet hij opmerken, dat na de eerste verklaring der regeering, tbana weinig meer te zeggen valt; en ten tweede de regeering kan thans over de beweging in bet land niet zoo vrij spreken als hare positie zou meêbrengen, zonder andere belangen van het land in gevaar te brengen. Bealiet weigert de Minister iets mede te deelen omtrent wat in particuliere audientiën vóór de staking is voorgevallen. De regeering verwachtte niet dat zulke ernstige stakingen zouden hebben plaats gehad. En als antwoord aan den heer Troelstra zegt hy, dat toen de ongeregeldheden uitbraken, de regeering ook verplicht was, voor de handhaving der orde te zorgen. Hy wyst daarom op Antwerpen en Brussel, waar thans, onder normale omstandigheden 10.000 man onder de wapenen zijn, terwijl hier slechts, bij dezen buiten gewonen toestand, 13,000 man zijn opgeroepen. De handeling der regeering was z. i. noodig, want de rustige burger werd bedreigd. Ten slotte verklaarde de Minister, dat de regeeriog niets anders bedoelddan de rechten van alle ingezetenen te bandhaven en te verzekeren, maar tevens te handhaven het gezag, de belangen van dit gezag en de hoogheid van orde zullen aan geen richting, welke ook, worden prijsgegeven. De voortzetting is verdaagd tot Woensdag 11 ure. {Zie telegram). Rotterdam, 9 Maart. Zaterdagnacht 12 uur had er «en druk bezochte vergadering plaats van tramwegpersoneel, in de bovenzaal van het café de »Ster", op uitnoodiging van eenige leden van de Vereen. Spoor- en Tram- De vergadering werd o. a. bijgewoond en toegesproken door de heeren Vrijdag, voor zitter van het Spoorwegpersoneel, en Spiekman, voorzitter Bestuurdersbond. In een uitvoerige discussie gaven Spiekman en Vrijdag o. a. als hun meening te kennen, dat het beter was, om tactische reden, dat het Rotterdamsche tramwegpersoneel zich zelfstandig organiseerde. Eenige tram wegmannen verzetten zich daartegen en wenschten bij de Ned. vereen, te blijven aangesloten. Ten slotte werd met meerderheid van stemmen de volgende motie aangenomen: ®De vergadering van Rotterdamsch tram- van oordeel, dat het, om reden van organisatie, beter is, dat het personeel zioh een afzonder lijke vereeniging vormt, besluit, in overleg met het bestuur der afd. Rotterdam van de Ned. Vereen, van Spoor- en Tramwegpersoneel, een zelfstandige vereeniging op te richten van tramwegpersoneel, en zich aan te sluiten bij den Bestuurdersbond, en noodigt de beambten der Tramweg-

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1903 | | pagina 1