ZIER1KZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 28 Februari 1903.
(Z ierikzeesohe
O o u r a n t).
Eerste Blad.
Algemeen Ovarzicht
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad sa Provincie.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaalIndië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
59ste JAARGANG. No. 7815.
Directeur. J. DD loozk
Redacteuren: i FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren
be Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
aan A. FbSnkei., Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer
twee bladen.
bestaat uit
De tegenwoordige Keizer van Duitsch-
land is niet alleen een krachtige persoonlijk
heid, maar ook en dit zullen zelfs zijn
felste principiëele tegenstanders niet betwisten
kunnen een veelzijdig ontwikkelde, begaafde,
oorspronkelijke geest, die als zoodanig boven
schier alle regeerende vorsten van Europa
verre uitsteekt. Één groot gebrek kenmerkt
hem echter, en dit is, dat hij te veel praat,
en zich op elk gebied veel te veel op den
voorgrond plaatst, daarbij den invloed, aan
zijn rang en waardigheid verbonden, als van
zelf in de weegschaal werpend, waardoor deze
□aar zijn zijde overslaat. Zoo treedt hij thans
op theologisch terrein tegen Prof. Delitzsch
op, die in een vergadering van de Duitsche
Orient-Gesellschaft zijn bekende wijsgeerige
voordrachten over Babel en Bijbel gehouden
heeft. In een brief namelijk aan Admiraal
Hollmann, den vice-president van voornoemde
Vereeniging, geschreven met het doel gepubli
ceerd te worden, bestrijdt bij de denkbeelden
van Delitzsch. en laat daarbij duidelijk uit
komen, dat het beter ware geweest, indien
de Professor zijn gevoelens had voor zich
gehouden. Daar de besprekiog van theologische
vraagstukken buiten het terrein onzer werk
zaamheid ligt, zoo zullen wij ons in deze
twistvraag, althans in dit blad, niet verdiepen,
maar wenschen alleen onze bevreemding uit
te drukken, dat een Keizer zich op gods
dienstig gebied aan een twistgeschrijf bloot
stelt. Want het Keizerlijk sohrijven heeft
Professor Harnack bewogen, daarop van
antwoord in de Preussischen Jahrbiichern te
dienen. Deze Professor schaart zich geheel
aan de zijde van Delitzsch. Natuurlijk baart
een en ander in Duitschland groot opzien.
In den Pruisischen Landdag heeft bij
de behandeling der Begrooting de Minister
Budde verklaard, dat hij eiken spoorweg
beambte, die aan socialistische agitatiëa zoude
deelnemen, onmiddellijk met een briefje van
ontslag naar huis zou zenden. Hij zal geen
socialistische propaganda van het spoorweg
personeel dulden. En om een pleister te
leggen op de wonde, die deze verklaring bij
een deel der bevolking zoude veroorzaken,
voegde hij er aan toe, dat bij vier commissiën
benoemd had om den toestand der spoorweg
beambten te onderzoeken. Zijn er rechtmatige
grieven, hij zal ze uit den weg ruimen; zijn
er billijke wenschen, hij zal ze bevredigen.
Yan liberale zijde werd den Minister eenzijdig
heid verweten. Ook meende men, dat de
ministeriëele verklaring in strijd was met de
constitutioneele gelijkheid en het recht van
vereeniging.
In België hebben de socialistische Kamer
leden naar aanleiding van de door de Kamers
aangenomene verhooging van den accijns op
het gedistilleerd een manifest uitgevaardigd,
waarin zij de arbeidersbevolking opwekken
tot een alcohol-staking. Nog nioht
dargewesen zou men met recht kunnen zeggen.
De Regeering, zeggen de stellers van het
manifest, leeft van den alcohol, dien gij tot
nadeel van uw gezondheid en uw gezin
drinkt, en wil nu door de verhoogde belasting
op het gedistilleerd het gat in de schatkist
met uw hulp stoppen. Weigert gij die hulp, 1
vervangt gij de dranken, die u vergiftigen, door
gezonde dranken, dan ie de Regeering bankroet.
Het gerucht loopt, dat de branders en
tappers, die van het manifest reeds de na-
deeien ondervinden, bg de Regeering zullen
aandringen op het maken van wettelijke
bepalingen, waarbij de alcohol-staking, als
zijnde van groot nadeel voor den staat en vele
nijvere, belastingbetalende belanghebbenden, zal
worden strafbaar gesteld. En de Regeering,
die zich bewast is, dat branderijen en tapperpen
instellingen van openbaar nut zijn, die in het
belang van den staat moeten beschermd
worden, zou met het oog op de revolutionaire
daad van de socialistische Kamerleden niet
ongeneigd wezen de strafwet met eenige
doeltreffende artikelen aan te vullen.
Op de troonrede, waarmede in Engeland
het Parlement geopend is, een troonrede,
die uitmuntte door onbeduidendheid, zijn
twee amendementen ingediend. In het ééne
werd leed wezen betuigd, dat geen wetsontwerp
op de behuizing in het vooruitzicht werd
gesteld. Een dergelijk ontwerp werd dringend
van noode geacht, omdat zoovele menschen
in Groot-Brittannië, men schat hun aantal op
304.000, slechts één vertrek tot hun beschik
king hebben, waarin zg met hun gezin moeten
huizen, en omdat duizenden onder den blooten
hemel hun nachtverblijf opslaan. Het tweede
amendement werd door Keir-Hardie ingediend.
Hij wilde, ter voorziening in de werkeloosheid,
dat de staat de gemeenten in staat zoude
stellen land te koopen, teneinde dit door
werkloozen te doen bebouwen, en teneinde
daarop voor deze fabrieken en werkplaatsen
op te richten. Keir Hardie zeide, dat op dit
oogenblikin Groot-Brittannië 400.000 menschen
werk- en broodeloos zijn. Beide amendementen
werden verworpen.
Chamberlain heeft zich Woensdag te Kaap
stad ingescheept. Hg moet doodmoe zijn van
het vele speechen. Aan de Kapenaars beloofde
hij, dat amnestie aan de veroordeelde rebellen
door de Regeering in ernstige overweging
zou genomen worden. Engeland zal den
spraakzamen, redevoerenden Minister wel met
groot vertoon en veel lawaai welkom beeten.
Verschillende steden hebben hem reeds tot
een bezoek uitgenoodigd.
Nederland.
Harlingen, 25 Pebr. Voor do betrekking
vaD havenmeester alhier hebben zich 70
sollicitanten aangemeld.
's-Gravenhage, 26 Febr. Zaterdagavond
zal hier een groote meeting gehouden worden.
Als sprekers zijn uitgenoodigd de heeren
mr. Troelstra, Ter Laan, Van den Berg,
Domela Nieuwenbuis, Petter, Oadegeeat en
mevrouw Roland-Hoist.
Het onderwerp zal zijn »De spoorweg
staking en de muilkorfwet der Christelijke
regeering".
In kringen, waar men op de hoogte
kan wezen omtrent hetgeen er omgaat ondor
het spoorwegpersoneel, wordt nog deze week
het uitbarsten eener staking verwacht.
Naar men verneemt, is men echter op alles
voorbereid en zija maatregelen genomen om
in elk geval den geregelden dienst der mail-
treinen te waarborgen.
De regeering heeft aan de Nederlandsche
Automobielenclub de beschikking gevraagd
over zooveel mogelijk tuf tufs, teneinde, als
het spoorwegverkeer stil mocht staan, de
Kamerleden per auto naar Den Haag te
kunnen brengen.
In een »Open brief' aan den Minister van
Financiëa heeft hot bestuur der vereeniging
«Vergunning" te Utrecht ten ernstigste de
voorgestelde verhooging van den accijns op
het gedistilleerd ontraden.
Adressanten betoogen o. a.
dat op den geheelen stand van klein
handelaars in sterken drank een nieuwe last
wordt gelegd door een accijnsverhooging van
f 7 per H.L., uitmakende een verhooging
van cent per glas, die niet op den
consument verhaald kan worden en dus
drukken blijft op den verkooper, en dat deze
nieuwe last voor den laagststaanden onder
die verkoopers aanleiding zal zijn om het
gedistilleerd te vervalschen en daardoor de
verwacht wordende hoogere accijns-opbrengst
zal uitblijven.
Bij de Tweede Kamer zijn thans aan
hangig
De interpellatie tot het houden waarvan
verlof is verleend aan den heer Ketelaar,
naar aanleiding van het door den Minister
van Waterstaat, Handel en Nijverheid aan de
Kamer overgelegde overzicht van de traktement
van het personeel der posterijen en telegraphie;
alsmede de volgende motiën van orde: j
van den heer Van Kol c s. betreffende
beëindiging van den Atjeh-oorlogvan
den heer Hugenholtz c.s. betreffende de
zoogenaamde postenor ders"; van den heer
Fokker c s. omtrent exploitatie van spoorwegen
door den Staat; en van den heer
Goeman Borgesius c.s. betreffende portvrijdom
voor belangrijke takken van den openbaren
dienst.
Rotterdam, 25 Febr. Het personeel van
de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij hield
in den afgeloopen nacht eene huishoudelijke
vergadering in hun gebouw op den
Goudschenweg. De vergadering was druk
bezocht en werd geopend door den conducteur
A. Zwanenburg. Dezo herinnerde, dat oor
spronkelijk deze vereeniging uit conducteurs
en koetsiers heeft bestaan, die uiteengegaan
is. De vraag: «of een nieuwe zelfstandige
vereeniging kon worden opgericht" onderwerpt
hij aan het oordeel der vergadering.
Hierover ontstond een langdurig debat,
hoofdzakelijk over de vraagof ook niet
door het spoorwegpersoneel, buiten het tram
personeel kon worden gehaautld.
De voorzitter stelde nogmaals in het licht,
dat het slechts de vraag waszullen wij
(trambeambten) een zelfstandige vereeniging
stichten, ja of neen.
De vergadering ontaardt meer en meer in
een groote herrie, verwijten van allerlei aard,
buiten de zaak, worden te berde gebracht en
het eind van deze vergadering was dat
er geen vereeniging is gesticht.
Een bewoonster van het Achterklooster
vond op het Oostvestplein een postwissel,
groot f 2.75. Haar man, een bootwerker,
vulde daarop valschelijk den naam van den
geadresseerde in en verkocht den wissel aan
een bewoner dor Warmoezierstraat, die er
mede naar het postkantoor ging om het geld
af te halen. De dienstdoende ambtenaar
bemerkte evenwel het bedrog on bij een
daarop ingesteld onderzoek bleek, dat de
wissel door een bewoner der Entrepotstraat
was verloren. De bootwerker is wegens
valschheid in geschrifte op het politie-barean
Nassankade in bewaring gesteld.
Zierikzee, 27 Februari.
De miliciens der lichting 1902, die onder
de wapenen zijn teruggekeerd, zullen niet meer
met verlof worden gezonden, doch blijven
voorloopig onder de wapenen.
Wegens het onder de wapenen zijn
van drie lichtingen is niet voldoende rnimte
beschikbaar voor de eerlang tot korte oefeuing
in te lijven lotelingen der lichting van 1903
bij de onberedon korpsen. Dientengevolge zal
die lichting onmiddellijk na do inlgving in
Maart a.s. tot nadere oproeping met verlof
worden gezonden.
De Nederlandsche Kiosken-Maatschappij
te Rotterdam heeft een Show-card uitgegeven,
die een beknopt overzicht geeft van de pers
in ons land, aangevuld met eemge couranten
op ander gebied en een aaDtal buitenlandsche
organen. Wij vestigen de algemeene aandacht
op deze nuttige Show-card waarvan door
bovengenoemde Maatschappij een exemplaar
op aanvrage franco en kosteloos aan adver
teerders wordt gezonden.
Men meldt ons:
Do plannen tot oprichting van oen christelijk
volkssanatorium voor longlijders vinden, naar
wij vernemen, van verschillende zijden veel
steun en thans wordt dan ook met kracht
de hand geslagen aan een zoo spoedig
mogelijke verwezenlijking in het voornomen.
Het sanatorium zal patiënten kunnen op
nemen tegen de matige vergoeding van
f 4,25 tot f 1,50 per dag.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben afwijzend beschikt op het verzoek
van den heer I. P. J. de Groot te Middelburg,
afdeelings-consul van den N. W. B., om een
wegwedstrijd te mogen houden. Eveneens
berichtten Gedep. Staten den adressant, dat
zijn gedaan verzoek, als gedelegeerde in de
Touring-CIub de Belgique, om gunstiger
bepalingen in het leven te roepen voor
automobilisten die Zeeland wenschen te
bezoeken, niet voor inwilliging vatbaar is.
Wij vernemen dat in een gehouden
vergadering van het spoorwegpersoneel van
de Zeeuwsche lijn men zich over het
algemeen tegen een staking verklaarde, doch
moest trachten langs ordelijken weg ver
schillende bestaande grieven uit den weg te
ruimen.
Het volgend adres circuleerde te Bruinisse
onder de schippers, en werd door het grootste
deel van hen onderteekend.
Geachte Ingezetenen!
Niet omdat de bonden in de lucht schijnen
te hangen, ook niet omdat wij op ongepaste
wijze iets wenschen te verkrijgen, wenden
wij ons tot u.
In weinige woorden willen wij one doel
uiteenzetten. Als wij uwe medewerking,
uwe hulp vragen, dan doen wij dat in het
belang onzer gemeente, in het belang onzer
provincie en in het belang van den Staat der
Nederlanden. En waar wij werkzaam zijn in
het belang van den Staat, daar dienen wij
het belang van het algemeen.
De vraag, hoe zullen wij, eenvoudige
menschen die wij zijn, het algemeen belang
dienen, zullen wg trachten voor ieder uwer
zoo duidelijk mogelijk te maken.
Wij vestigen dan allereerst de aandacht
op het genomen besiuit der vergadering van
«Schuttevaer" te Deventer gehouden, wéér
werd aangenomen met kracht bij de Regeering
aan te dringen op het maken eene vlucht-
haven op het Krammer.
Ten anderen wijzen wg er op, dat de
rgkstramhaven te Zijpe niet voldoet wat de
grootte aanbetreft, aan de tegenwoordig
daaraan gestelde eischen, en
Ten derden is onze haven te klein, en is
daarom aan een vergrooting daarvan de
eerste hand gelegd.
Zullen de drie bovengenoemde havens ooit
tot stand komen, dan zullen er door het Rijk
tonnen gouds aan ten koste moeten gelegd
en zal dan boven dat alles, de schuldenlast
onzer gemeente tot eene nooit te overklimmen
hoogte worden opgevoerd.
Burgers van BruinisseLaten wg langs
den weg van orde en recht, zoo iets trachten
te verhinderen, en de regeering behulpzaam
zijn, om met een klein kapitaal, de drie ge
noemde vraagstukken in het algemeen belang
op to lossen.
Doen wij dat, dan zal de tooh reeds groote
schuldenlast, die op onze gemeente drukt,
niet alleen niet worden verzwaard, maar
zullen er bronnen van inkomsten worden
geopend, waarvan wij reeds veel te lang
verstoken waren.
Het is daarvoor dat wij uwe medewerking
vragen. Voor niets meer, maar ook voor niets
minder. Wij vertrouwen dat ieder, die de
belangen onzer gemeente, onzer provincie en
van ons vaderland ter harte gaan, aan de
behartiging dier belangen zai behulpzaam zijn
en dit stuk met zijn naamteekening en beroep
zal vereoren.
Vele en groote moeielijkheden heeft onze
Regeering thans door te maken, en als wg nu
aan haar langs den meest vredelievenden weg
onze bedoelingen kenbaar maken, dan hebben
wij gegronde hoop op een gunstigen uitslag.
Stellen wij thans niet uit! De tijd tot
handelen is er!
Iedere dag, dien wij aarzelen, z*1 door ons
bejammerd worden. Het belang oDzer gemeente,
dat zoo bizonder nauw met het algemeen
belang is verbonden, vraagt uwen krachtigen
steun, en daarop rekent
Het voorloopig Comité,
W. OTTE Wz.
Bruinisse, JOHs. DE WAAL.
20 Februari 1903. A. DE KONING Pz.
Jn. DE WAAL Gz.
De onderteekenaars van bovengenoemd
adres hebben daarna opgericht de Vereeniging
Algemeen Schippersbelang", die op haar
eerste samenkomst met algemeene stemmen
de volgende motie aannam
De Vereeniging Algemeen Schippersbelang"
te Bruinisse, vergaderd in het lokaal Zondag
school alhier;
gehoord de discussiën over het door den
gemeenteraad ontworpen ba venplan;
van oordeel zijnde, dat bedoeld havenplan
(als niet behoorende tot een algemeen belang)
zeer weinig kans heeft op het verkrijgen der
aangevraagde subsidie en als gevolg daarvan
waarschijnlijk niet zai tot stand komen;
dat meerdere havenruimte echter onmisbaar
is voor deze gemeente, doch door de gemeente
alleen niet kan worden daargesteld
dat door ééne re^eeringsdaadde thans
hangende havenkwestiën (te Bruinisse, aan
het Zijpe en de lang verwachte vluchtbaven
tusschen de Kil en Wemeldinge) kunnen
worden opgelost;
besluit:
om alle wettelijke pogingen aan te wenden,
tot het van rijkswege verkrijgen eener vlucht
haven in het Noordelijk deel van den Stoof-
polder alhier;
van deze motie kennis te geven aan de
Ministeriën, aan de leden der beide Kamers
der Staten-Goneraal en der Provinciale Staten
van Zeeland, aan den hoofd-ingenieur en
opzichters van den Waterstaat in deze
eilanden en aan de leden van den Raad dezer
Schouwen. Iets wat in dezen tijd van
hot jaar zelden voorkomt, vindt thans plaats.
Do meeste regenbakken, die anders in Juli
of Augustus weinig of geen water meer
bevatten, zijn nu leeg en ondergaan een
vroegtgdigen schoonmaak. Put- of welwater,
waarmee men zich thans moet behelpen, is
nog zoo kwaad niet om te drinken, maar om
er aardappels en groenten in gaar te koken
gaat bezwaarlijk. Is het wonder, dat onze
ijverige huismoedertjes verlangend uitzien,
vooral ook met het oog op den waschdag,
naar een paar fiksche regenbuien
Oosterland. Woensdagavond werd door
de Vereeniging «Oosterlands Kolenfonds" de
jaarlijksche algemeene vergadering gehouden,
ten huize van J. J. Beije.
De voorzitter opent de vergadering en
betuigt zgn ingenomenheid met de belang
stelling, waarvan de talrijke opkomst getuigt.
Na voorlezing der notnlen, die onveranderd
worden goedgekeurd, legt de boekhonder de
rekening over het afgeloopen jaar over. Deze
wordt goedgekeurd in ontvang met f 4218.82,
in uitgaaf met f 3954.10J, alzoo met een saldo
van f 264.7H, en blijkt, dat over 1902 zgn
geleverd 5723| zakken kachel- en smeekolen.
Staande de vergadering werden pl. m. 4200
zakken opgegeven.
Het ledental bedraagt 190tegenwoordig
111 leden; 5 nieuwe leden traden toe.
Bruinisse. In de vergadering van de
Schietvereeniging «Christiaan de Wet" werd
in de plaats van den heer G. Bolier, die
wegens drukke werkzaamheden als voorzitter
bedankte, tot lid van het bestuur gekozen
de heer J. Haeck. Als waardeering voor de
vele diensten aan de Vereeniging bewezen,
werd de heer Bolier met algemeene stemmen
tot eere-voorzitter benoemd.
Dinsdagavond vierde de Jongedochteren-
VereeDigiDg //Tabitha" in de consistorie haar
10-jarig bestaan. Opgericht door mevr. Bokma,
was de Vereeniging al dien tijd hoogst nuttig
werkzaam ten bate der minder bedeelden. Niet
minder dan 1050 kleedingstukken werden in
deze gemeente uitgedeeldeen paar zendingen
werden naar het Kinderhuis te Zetten gezonden,
terwijl ook de Zendingbaz&r te 's-Gravenhage
bedacht werd. Ook voor de concentratiekampen
werd f 108 ingezameld. Geen wonder, dat men
meende reden te hebben tot eene feestelijke
herdenking. Door ds. Waardenburg, die met
mevr. Waardenburg de bijeenkomsten leidt,
werden de leden op hartelijke wijze toegesproken
en gelukgewenscht met het feest, dat zij thans
mochten vieren. De secretaresse, mej. M. A. E.
van Popering, gaf een uitvoerig en keurig
verslag van de verrichtingen der Vereeniging,
terwijl de avond gezellig en genoegelijk werd
doorgebracht. Onder het genot van verschillende
versnaperingen, die voordracht en lied afwis
selden, vloog de tijd om. Het mag zeker eene
vereeniging, die zoo nuttig werkzaam is, toe-
gewenscht worden, dat zij nog menig kroonjaar
zal kunnen vieren.
Oud Vossemeer. Men deelt ons mede,
dat in eene vergadering van ingelanden van
de polders Broek- en Rooland besloten is de
motor, welke het water uit genoemde polders
moet werpen in de leidingen van de «Drie
groote Polders" van Vossemeer en welke
niet aan de eischen voldeed, te doen herstellen,
maar tevens een duiker te doen aanleggen
tusschen de polders Broek en Hikke om, voor
zoover mogelijk, natuurlijke afwatering te doen
plaats hebben tusschen beide genoemde
waterschappen.
Voor het rederijkersgezelschap «Eendracht"
zal op i 2 Maart e. k. optreden mejuff. Com.
P. J. Visser te Purmerend, die op het gebied
van voordrachten goeden naam heeft.
Op een vraag van het Weezen-
Armbestuur te Oud-Vossemeer aan heeren
Gedep. Staten om weder een bedrag be
schikbaar te stellen uit de rijke kas van
genoemd Bestuur voor brooduitdeeling aan
behoeftigen, is door genoemd College mach
tiging verleend.
Wissenkerke, 25 Febr. Voor de leden
werd door Apollo" alhier, in het lokaal van
mej. E. P. van Damme, een uitvoering ge
geven.
De zaal was overvol.
Apollo" toonde steeds vooruit te gaan in
haar studie, terwijl de voordrachten en tooneel-
stukjes, door eenige leden voorgedragen, zeer
in den smaak vielen. Jammer dat het sluitings
uur bier bij zulke gelegenheden op 12 uur
blijft bepaald. Men heeft zoodoende bijna geen
gelegenheid om te pauseeren en na afloop
moet men direct naar huis. Wanneer alles
ordelijk gaat, vinden wij dien dwang wel
eenigszins overbodig; trouwens zal dit ook wel
de reden zgn waarom wij zoo stiefmoederlijk
met eenige ontspanning in het winterseizoen
hier worden bedeeld.
Cortgene, 25 Febr. De sohietvereeniging
«Willem III" alhier hield heden vergadering
in het lokaal van den heer De Regt. Aan
wezig waren 22 leden.
Door afwezigheid van den voorzitter, den
heer Wijckerheld Bisdom, fungeerde als zoo-
