da. Weasels lijdt. Het heeft hem leeren kennen
als een man met vaste beginselen en edele
hoedanigheden, die in vrede is heengegaan.
Mogen wij allen, die om zgn groeve ver
zameld staan, bedenken, dat wij eenmaal den
dierbaren doode zullen volgen, en laat ons
daarom allen, evenals hij, er naar streven in
Christus te leven en te sterven.
Een bloedverwant van den overledene
dankte de familiehet kerkbestuur, de
gemeenteleden, de beide Weleerwaarde sprekers
en allen, die den overledene de laatste eer
bewezen hebben. De Heere, zeide bij, moge
vergelden het vele goede, dat den dienstknecht
des Heeren bewezen is.
Bij Kon. besluit is pensioen ad f 667
's jaars verleend aan H. Dalebout, adj.-
opzichter van den Rijkswaterstaat.
Naar ons uit Meppel wordt medegedeeld,
is een geacht burger, de heer Sauer, rijks
ontvanger aldaarbenoemd tot ontv. der
directe belastingen, invoerrechten en accijnsen
te Scheveningen. De heer Sauer heeft zich
gedurende zijn o-jarig verblijf te Meppel veel
vrienden en kenissen verworven, en we
betreuren het daarom dan ook, dat hij Meppel
gaat verlaten. Ook de inwoners van
St.-Maartensdijk zullen nog wel weten, hoe
aangenaam hij zich kon uitlaten.
Wij, Meppelaars en ik geloof ook wel
St.-Maartensdijkers, hopen dan ook, dat het
hem in Scheveningen bizonder goed moge
gaan.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
verbrandde te Cats een hoeveelheid on-
gedorschen erwten, toebehoorende aan den
heer C. v. d. Maas.
Men denkt hier aan kwaadwilligheid, daar
aan één der hekken een papier was bevestigd
met beleedigende uitdrukkingen, aan het adres
van den heer Kunst, brigadier te Cortgene.
Verzekering dekt de schade.
Meel-vervalsching f Door een commissie,
bestaande uit de heeren dr. O. W. Bruinsma,
voorzitterjhr. mr. L. H. J. M. van Asch van
Wijck, K. de Boer Czn., J. van Dusseldorp
A.Mzn., A. van Leeuwen, dr. Adolf Mayer
en mr. A. Ferf, secretaris, is in opdracht van
het Nederlandsch landbouwcomité een rapport
uitgebracht over de vraag Welke maatregelen
er te nemen zijn om de gebleken grove
vervalschingen van de meelsoorten tegen te
gaan.
De commissie komt tot de conclusie, dat
de handel in voedermeelsoorten klaarblijkelijk
in een treurigen toestand verkeert.
De eenige weg ter verbetering is, naar de
commissie meent, een speciale wetgeving tegen
verval8ching van voedermiddelen, zooals in
andere landen bestaat.
De wetgeving van België komt baar bet
meest aanbevelenswaardig voor.
De g >ede werking zou moeten verzekerd
worden door betrek kelp k strenge strafbe
palingen.
Blijkens ingewonnen inlichtingen hebben
zoowel de Engelsche als Belgische wetten een
bevredigenden invloed geoefend op bet tegen
gaan van vervalschingen.
Serooekerke. Tijdens bet ruwe weer van
verleden Zondag is 'a namiddags om half twee
de vetstal op de hofstede van den heer
Scbikker onder deze gemeente ingestormd.
Menschen en dieren kwamen met den schrik
vrij, zoodat de schade zich alleen bepaalt tot
het gebouw.
Haamstede, 10 Febr. Hedenavond trad
alhier, op uitnoodiging van de Liberale Kies-
vereeniging, als spreker op, de beer mr. J. P.
Cau uit Zierikzee, met het onderwerp
>Pensioenfondsen voor werklieden". Na door
den voorzitter, den heer C. M. Bolle Lz
aan de aanwezigen, die in grooten getale
waren opgekomen, te zijn voorgesteld, besprak
de heer Cau het pensioen-vraagstuk en ver
dedigde zijn streven tot het oprichten van
pensioenfondsen voor werklieden. De heer
Cau, die herhaaldelijk door woord en geschrift
blijk heeft gegeven van zijn groote belang
stelling in deze voor den werkman zoo
gewichtige zaak, sprak met veel lof over de
ziekenfondsen, ook in Westelijk Sohouwen
de laatste jaren opgericht, en achtte bet
reeds een groote verbetering, dat onlangs
door die Yereeniging een regeling is getroffen
tot het overnemen van leden bij verhuizing
Spreker hoopte, dat de bestaande ziekenfondsen
hun werkkriDg in de door hem aangegeven
richting zouden uitbreiden.
Van de gelegenheid om vragen tot den
spreker te richten of opmerkingen over het
gesprokene te maken, werd gebruik gemaakt
door de heeren M. Bolle, ds. Brouwer en
ds. Koolstra, die allen door den heer Cau
uitvoerig werden beantwoord. Alle sprekers,
en ook de voorzitter bij het sluiten der ver
gadering, brachten den heer Cau hulde voor
de uitstekende wijze, waarop hij het belang
rijke onderwerp had besproken.
Het voegt ons dank te zeggen aan het
bestuur der Kiesvereeniging, die ons in de
gelegenheid stelde den heer Cau te hooren.
Moge het bestuur in de gelegenheid zijn ons
nog dikwijls een dergelijken, leerzamen avond
te verschaffen.
Westelijk Schouwen. De bloembollen-
kweekerB hebbenhetzij geheelhetzij
gedeeltelijk, de bedekking der bloembollen
weggenomen. Of de felle vorst aan de bollen
schade heeft berokkend, valt vooralsnog niet
te con sta teer en.
Burgh, 10 Febr. Door den gemeenteraad
is heden benoemd tot lid van het Burgerlijk
Armbestuur van Burgh (vacature Van de Vate)
de heer M. Blom.
Nieuwerkerk, 11 Febr. Gisterenavond
trad voor de leden van de Yereeniging
T. A. V. E. N, U. in de laatste lees vergadering
van dit seizoen als spreker op, de heer
M. W. van de Garde, van Noordgouwe.
Yóór de pauze behandelde hij het onder
werp Opvoeding" in zeer aangenamen,
onderhoudenden vorm, terwijl veel leerzame,
nuttige wenken stof tot overdenking en
nabetrachting gaven.
Na de pauze hield spreker zijn gehoor
aangenaam bezig met een schets van Falkland
en een paar Walchersche schetsen. Het
gehoor van den heer Van de Garde was
zeer voldaan en zal hem zeker gaarne nog
vaker willen zien optreden.
Cortgene. Maandag 16 Februari a.s. zal
het 40 jaar geleden zijn, dat onze gemeente
veldwachter, Bakker, als zoodanig hier in
funotie trad.
Dat het den ijverigen politie-dienaar dien
dag aan bewijzen van belangstelling niet zal
ontbreken, is wel te verwachten en zal
trouwens ook niet onverdiend zijn.
Goes. Twee voor één. Terwijl een boeren
knecht gevaar liep te water te raken, greep
hij uit zucht naar zelfbehoud één der wielen
van zijnonbespannen, onbeladen wagen, staande
aan den kant van de Kade.
In plaats nu van zich op het droge te
kunnen werken, maakte bij den wagen aan
het rollen, met het gevolg, dat ook het voertuig
te water raakte Met eenige kneuzingen ©n
een nat pak liep het ongeluk af.
Middelburg, 10 Febr. Gisterenavond trad
de heer Mr. P. J. Troelstra voor do afdeeling
der 3. D. A. P. op als spreker, ter aanbeveliog
van de candidatuur van den heer J. A. Berg-
meijer, voor de verkiezing van een lid van
de Tweede Kamer. De groote zaal van het
Schuttershof was overvol. Wij zouden van dit
optreden geen melding hebben gemaakt, ware
het niet, dat de voordracht met een incident
geëindigd is. Yoor het debat had zich o. a.
aangemeld de bekende Samson. De heer
TroelBtra nu zette uiteen, waarom bij met
deze niet in debat wenschte te treden. Mocht
de voorzitter het woord willen geven, dan
had de heer Troelatra daar volstrekt geen
bezwaar tegen, mits hem, Troelatra, dan eerst
gelegenheid werd gegeven de zaal to verlaten.
Niettegenstaande bet herhaald geklop, trachtte
Samson toch te spreken, waardoor eon tumult
ontstond, dat hoofdzakelijk bestond uit fluiten
van de eene zijde en bet geroep van «stemt
Bergmeijer" van de andere zijde. Do voorzitter
was niet bij machte de orde te herstellen en
de heer Troelstra had dan ook inmiddels de
vergadering reeds verlaten. Geleidelijk liep de
zaal dan ook leeg, en Samson werd op zijn
weg naar de Lombardstraat door een talrijke
menigte gevolgd, en op de Groot© Markt
volgden vele politie-agenten. Echter keerde
toen spoedig, nadat Samson op de straat nog
het woord had genomen, de kalmte terug.
Vllssingen, 10 Febr. Alhier ia een ver-
eeniging opgericht van winkel- en magazijn-
personeel. Do vereeniging beoogt de behartiging
van de leden en te propageeren voor algemeene
Zondagsrust en verkorting van arbeidsduur.
Het zilveren Paasfeest zal alhier op
18 en 19 Februari op feestelijke wijze gevierd
worden, met een uitvoering van een feest
cantate in het i>Grand Hotel des Bains". De
heer Hageraata to 's-Gravenhage zal den
eersten avond een feestrede uitspreken.
Men schrijft ons uit Vlieeingen
Een vroeger ingezetene van deze gemeente,
tbans verbonden aan een groote maatschappij
in Noord-Amerika, wendt pogingen aan om
hier ter stede een Amerikaanscbe staalfabriek
op te riohten. Reeds heeft hij optie gevraagd
op de noodige gronden aan het Kanaal of bij
de Binnenhaven gelegen. Het is te hopen,
dat deze zaak werkelijk baar beslag mag
krijgen, aangezien dit zeer zeker van groot
belaDg is voor onze gemeente.
Landbouw en Veeteelt.
Zierikzee, 9 Febr. De Afdeeling Zierikzee
der Maatschappij tot bevordering van Land
bouw en Veeteelt in Zeeland vergaderde
Zaterdag ten twaalf ure io het «Huis van
Nassau".
De vergadering werd gepresideerd door den
heer Hocke Hoogenboom, die in zijn openings
woord mededeelde, dat de voorzitter, de heer
mr. Moolenburgh, door ongesteldheid verhinderd
was haar te leiden, en den wensch uitsprak,
dat hij spoedig heretellen moge.
De notnlen van het verhandelde in de
vorige vergadering werden hierop door den
secretaris, den heer Mulock Houwer, voor
gelezen, en door de vergadering ongewijzigd
goedgekeurd.
Aan de orde zijn eenige door het uit
voerend deel van het Hoofdbestuur voorgestelde
wijzigingen in het reglement. Het artikel,
dat de bijeenroeping van een algemeene
vergadering voorschrijft, wanneer twee af-
deeliogeo haar aanvragen, wenschte men in
dier voege gewijzigd te hebben, dat een
Hoofdbestuursvergadering voortaan moet uit
geschreven worden, niet wanneer twee, maar
wanneer drie afdeelingen haar noodig achten.
Het Afdeelingsbestuur is van oordeel, dat bet
wenschelijk is het artikel te laten, zooale het
thans is, en aan den afgevaardigde ter Hoofd
bestuursvergadering op te dragen in dien zin
te handelen. Blijkens het applaus deelde de
vergadering dat inzicht.
De tweede voorgestelde wijziging was van
dezen aard. Men wilde in tegenstelling met
vroeger, thans de openbaarheid der Hoofdbe
stuursvergaderingen niet alleen voor de leden der
Maatschappij en de pers, maar ook voor hen,
die niet bij de Maatschappij zijn aangesloten.
Het Afdeelingsbestuur is wel voor de open
baarheid der Hoofdbestuursvergaderingen
maar slechts in dien zin, dat de leden der
Maatschappij en de pers worden toegelaten,
maar acht het niet wenschelijk baar ook tot
niet-leden der Maatschappij uit te strekken.
Ook hier nam de geheele vergadering het
standpunt van het Afdeelingsbestuur in.
En eindelijk de derde voorgestelde, van de
afdeeliDg Heinkenszand uitgaande wijziging
bestond hierin, dat in afwijking van de
bestaande regeling ook niet-leden tot het
inzenden van geiten, konijnen en pluimvee
zouden toegelaten worden. Het Afdeelings
bestuur achtte het echter wensohelijker aan
elke afdeeling de vrijheid te geven om ni t-
leden al of niet tot de inzending toe te laten.
De vergadering deelde de zienswijze van baar
bestuur.
De Voorzitter brengt ter tafel het ontwerp
van wet, betreffende de Landbouwvertegen-
woordiging. Dit wetsontwerp, reeds in ver
schillende dagbladen uitvoerig besproken,
zoodat voorlezing van de artikelen door
□iemand wordt noodig geoordeeld, wordt in
hoofdtrekken door den voorzitter aan de leden
geschetst. Er zal zijn een Rjjkslandbouw-
vertegenwoordiging, die den Minister in land
bouwzaken van advies xal dienen. En voorts
zullen er zijn proviociale landbouwraden,
waarvan de samenstelling en inrichting hem
voorkomt zeer omslachtig en ingewikkeld te
zijn. Het Afdeelingsbestuur, alhoewel een
landbouw-vertegenwoordiging in het belang
van den landbouw achtend, is echter gekant
tegen de instelling van provinciale landbouw
raden.
Uit bet hierop volgend debat bleek, dat
er in de vergadering twee sterke stroomingen
waren, waarvan de ééne het gevoelen van
het Afdeelingsbestuur volkomen deelde, ter
wijl de andere de provinciale landbouwraden
wenschte verkozen te zien door de Maat
schappijen van Landbouw met de tot haar
toegetreden Dorpsvereenigingen.
Het voorstel van het Afdeelingsbesfunr
werd na langdurige beraadslaging in stemming
gebracht en met 21 stemmen aangenomen.
18 leden stemden tegen.
Tot afgevaardigden naar de Hoofdbeetanra-
vergadering werden gekozen de heeren
mr. Moolenburgh en Mulock Houwer, terwijl
al de leden van bet bestuur tot plaatsver
vangende leden werden aangewezen.
Bij de rondvraag geelt de heer Koopman
te kennen, dat bij niet kan begrijpen, waarom
juist te Kattendijke, waar geen behoorlijke
stalling is, do verplichte rijks-paardenkeuring
gehouden wordt. Zou men, vraagt hg, die
paarden keu ring niet kunnen krijgen in een
gemeente, waar stallen zijn.
De voorzitter zegt, dat deze aangelegenheid
ook io een bestuursvergadering besproken is,
en geeft de verzekering, dat één der afge
vaardigden baar in de Hoofd bestuursver
gadering op het tapijt zal brengen.
De beer Goemans zou gaarne willen, dat
de zuivol-consulent, de heer Koert, ook bier
eens als spreker optrad.
De secretaris deelt mede, dat in de ver
gadering van 22 September van bet vorig
jaar een brief van den beer Koert iB voor
gelezen, waarin bij aan bet Bestuur kennis
geeft, dat bij zich als spreker beschikbaar stelt.
De heer L. Koopman Cz. vraagt, of er
kans bestaat een lezing te hebben van den
rijks-tuinbouwleeraar, den heer Oamman.
De voorzitter zal trachten bem in de
volgende vergadering als spreker te doen
optreden.
De heer Douw vraagt inlichtingen over
het plan om ter bespreking van de boeren
leenbanken een deskundige te doen overkomen.
De heer L. Koopman Cz, deelt mede, dat
dit plan in de Yereeniging Vooruitgang zij
ons Streven" is besproken, en dat in de
eerstvolgende vergadering van genoemde Yer
eeniging een specialiteit op dat gebied zal
optreden. Deze vergadering zal kosteloos toe
gankelijk zijn voor al de leden van deze
Afdeeling, en voor al do leden van de Dorps
vereenigingen.
Niets meer aan de orde zijnde, slnit de
voorzitter de vergadering.
Op Donderdag den 19den Februari zal
te dezer stede door de Centrale Tentoon-
stellings-VereenigiDg Landbouwbelang" in de
zaal der sociëteit «Landbouw en Handel"
(Huis van Nassau) een tentoonstelling van
Zaaigranen enz. «orden gehouden.
Uitgeloofd woraen de volgende prijzen:
1. Kortloof-erwten le prijs f 10,2e
prijs f 2,50.
2. Kroon-erwten le prijs f 5,2e prijs
f 2.50.
3. Chevaliergerst le prijs f 5,2e prijs
f 2,50.
4. Zomergerst ie prijs f5,2e prijs f 2,50.
5. Probstei-haver le prijs f 5,2e prijs
f 2,50.
6. LaDge Bruine Boonen le prijs f 3,—.
Yan deze granen moeten minstens 10 H.L.
voorradig zijn.
In de nummers 1, 3 en 5 worden de
inzendingen van landbouwers en van handelaars
afzonderlijk beoordeeld.
De prijzen voor kortloof-erwten worden
niet toegekend voor door het daarvan uit
gezaaide blijkt, dat zij werkelijk kortloof zjjn.
Om op deze tentoonstelling te kunnen
mededingen, moeten de inzenders vóór of op
16 Februari 1903 bij den Secretaris, den
heer M. C. Mulock Houwer te Zierikzee, een
schriftelijke opgaaf inzenden van;
a. het product, dat zij wenschen in te zenden;
b. de hoeveelheid, die zij van het in te zenden
graan ten verkoop beschikbaar hebben;
c. den prijs, franco Zierikzee, met inbegrip
van em hallage
d. bet netto-gewicht per H.L., de streek waar,
en de soort grondwaarop bet verbouwd is.
De inzendingen moeten vrachtvrij bij den
Secretaris zijn ingekomen vóór 17 Februari
1903. De monsters moeten verpakt zijn in
linnen of katoenen zakken, en moeten 2 Liter
groot zijn.
Maandag 9 Febr. had te Kattendijke
de R ijks-hengsten keuring plaats. Aangegeven
waren 24 hengsten, waarvan 13 werden
aangebodenvan deze werden 9 goed- en 3
afgekeurd. Omtrent één dier ia de beslissing
uitgesteld.
BBOHT8ZAKEN.
De rechtbank te Zutfen heeft in hooger
beroep van een vonnis van bet kantongerecht
te Zutfenwaarbij J. J. Grasemeritus
predikant te Kampen, wegens onbevoegd
uitoefenen der geneeskunde veroordeeld was
tot twee geldboeten van f 100, subs. 10 dagen
hechtenis voor elke boete dat voDnis
vernietigd, doch den beklaagde tot dezelfde
straf veroordeeld.
Door het O. M. ie hooger beroep aan-
geteekend van het vonnis der rechtbank te
Rotterdam, waarbij de burgemeester van Stad
aan 't Haringvliet werd vrijgesproken van
beleediging van een inwoner dier gemeente,
M. Borgdorf.
KEKKN1KIW8.
Tweetal van pred. bij de Geref Gem. te
Bruinisse, de heeren W. Koppe te Zuidwolde
en G. de Jager te Goes.
O n D E B W IJ H.
Benoemd tot onderwijzer te Schoonhoven
de heer L. Yerjaal te Noordwelle.
Mej. Goedbloed van Goes is benoemd
tot tijdelijk onderwijzeres te Haamstede, daar
aan de tegenwoordige onderwijzeres een maand
verlof is verleend tot herstel van gezondheid.
Past e> Telegrafie.
Benoemd met ingang van 16 Maart as.
tot directeur van het postkantoor te Axel,
de heer J. H. Mesters, thans commiee-
titulair der posterijen.
Spoorweg-Samenkomst te Utrecht.
Omtrent de vergadering, Zondagmiddag te
Utrecht in Tivoli door het spoorwegpersoneel
gehouden, schrijft men aan do Prov. Overijs.
en ZwoUche Ct.
Uit alle oorden vaD ons land web het
personeel saamgestroomd. 's Morgens half elf
bad een extra-trein van de Hollandeche
IJzeren Spoorweg-Maatschappij alleen reeds
ruim 600 werklieden aangebracht van de
spoorwegwerkplaatsen te Haarlem.
Als sprekers aouden optreden mr. P. J.
Troelstra en J. Oudegeest, voorzitter van het
hoofdbestuur der Nederlandsche Yereeniging
van Spoor- en Tramwegpersoneel.
Oudegeest, die bet eerst bet woord voerde,
besprak nog eens de gebeurtenissen van de
laatste weken en in 't bizonder de conferentie,
die bij gehad beeft met den boer Yan Hasselt
der H. IJ. S. te Amsterdam hoe deze op
de vraag, of hij de organisatie wenschte te
erkennen, na lang aarzelen zijn ja deed hooren,
en wat de organisatie sedert dat woord aan
kracht gewonnen, het kapitaal aan kracht
verloren beeft. Spreker deelde mede, dat,
evenals de pers, ook de vereeniging zelf den
tegen woordigen toestand als zeer ernstig
beschouwde. Maar do pers heeft door haar
geschrijf slechts verbittering gewekt en juist
die verbittering zou zulke ernstige gevolgen
kunnen hebben. Hij wees er met nadruk op,
dat de beweging niet alleen was een toon
beweging. Er is meer. En omdat men niet
met een gedeelte, maar met een volledig
afgewerkt geheel voor den dag moet komen,
eischen de wenschen, die men aan de directie
der 8. S. zal indienen, een nauwgezette voor
bereiding. Wie staken wil, kan intasscben
staken, maar hy zal de hulp van de organisatie
oog moeten missen. Op de vraag van
Oudegeest aan de vergaderden, of ze geheel
klaar waren om, als ze b.v. morgen daartoe
het bericht van het hoofdbestuur zouden
krijgen, aanstonds den arbeid neer te leggen,
werd algemeen met »ja" geantwoord. Ook
op sprekers tweede vraagof men zich
zoolang dat bericht niet komt, kalm zou
houden, klonk uit aller mond »ja".
Troelstra voerde een heftigen strijd tegen
de pers, die naar hij beweerde druk
bezig was een revolutie te prediken. Vooral
het Utr. Prov. en Sted. Dbld., dat volgens
spreker allen, zelfs de leerlingen der Hoogere
Burgerscholen, tot onderkruiperij wilde aan
zetten, werd op een heftige wijze aangevallen.
In staats-exploitatie der spoorwegen zou spreker
een goede oplossing vinden voor heel wat van
de nu bestaande ongerechtigheden.
Dit punt werd door een der ter vergadering
aanwezenden (zekeren Westra) krachtig be
streden. Want aldus zou zich bij de tegen
woordige beweging de sociaal-democratische
partij op den voorgrond dringen, hetgeen naar
zijn meening met band en tand moest worden
tegengegaan, omdat zulks slechts scheiding
zou kunnen brengen in de eenheid der spoor-
wegvereenigingen. De vergadering scheen
eohter, voor het grootste deel althans, het niet
met dezen woordvoerder eens te zijn.
Toen de vergadering geëindigd was, werd,
na een korten tijd pauze, in dezelfde zaal een
congres gehouden van de werklieden der
spoorwegwerkplaatsenom een nadere be
spreking te houden over de bezoldiging bij
stukwerk.
Een eigenaardig verschijnsel was bet, dat,
terwijl zoo velen juist daarvoor naar Utrecht
waren gekomen, de meeaten opstonden om,
nog vóór den aanvang van dat coDgres, reeds
weer met een extra-trein naar Haarlem terug
te keeren. Op krachtig aandringen van Oude
geest, die deed uitkomen welk een dwaas
figuur men daardoor zou maken in de oogen
van de directie der H. IJ. S.. liet men zich
echter bepraten het vertrek van den extra-
trein, waarvoor het tijdstip der terugreis was
vrijgelaten, te bepalen op ongeveer vijf uur.
Op andere plaatsen, o. a. te 's-Graven-
bage, zijn ook dergelijke bijeenkomsten
gehouden, waarop in deDzelfden geest is ge
sproken.
Brieven uit Berlijn.
Van onzen correspondent).
Gorki's Nachtas}! (Scenen ans den
Tlefen des Lebents) In het Kleines
Theater (Schalt and Ranch),
Berlijn 29—1 - '03.
Landgenootendie gedurende een verblijf
in Berlijn vlijtig de verschillende schouw
burgen bezochten, zullen de overtuiging mee
naar huis hebben genomen, dat eigenlijk in
alle Berlijnsche theaters goed gespeeld wordt,
zoowel in het ernstige - als in het vroolijke
genre, zoowel in Berliner-, Lessing-, Deutches-,
waar drama's en tooneelstukken, als in Resi-
denz-. Central-, Thalia-, Metropol-, Neues
Theater en andere, waar blijspelen, revues,
Fransche kluohten en Duitsche Possen worden
opgevoerd. Overal uitstekend samenspel, en op
elk terrein krachten van den eersten rang. Met
groot genot zal men terugdenken aan een
voorstelling van /,Fuhrmann Henschel" of «Die
Versunkene Glocke" of «Die Weber" in het
Deulsches Theater, dat lange jaren algemeen
als de beste schouwburg van Berlijn, ja zelfs
van Duitschlaod werd genoemd.
Niets is bestendig van duur. Al geeft het
Deutsche8 Theater ook nu nog superieur spel
te genieten, de eerenaam van eersten schouw
burg is sinds eenigen tijd overgegaan op het
intieme Kleines Theater, (Schall's Rauch), Ünter
den Linden, waar een keurbende van tooneel-
listen een ensemble-spel te genieten geeft,
waarvan men zich in Holland moeielijk een
voorstelling kan maken. Voor dit ensemble
hebben verschillende Berlijnsche schouwburgen
een «aderlating" ondergaan en hunne beste
krachten moeten afstaan, het DeutechesTheater:
Max Reinhardt, Hans Wassmann, den gemalen
Emanuel Richter, Lessing Theater: Rosa Bar-
tens, Gertrud Eysoldt, Eduard v. Winterstein
en anderen, louter elite-kunstenaars.
8inds eenige dagen beheerscht het nieuwe
stuk van den Russischen dramaturg Gorki, dat
juist een week geleden door dit gezelschap
voor het eerst werd opgevoerd, alle gesprekken
in bet litteraire Berlijn.
Men weet niet, wat het meest te roemen,
het werk van den dichter of het spel der
kunstenaars. Noch Hauptmann's nieuwste stuk
«Der arme Heinrich", noch Maeterlinck's «Monna
Vanna" werden door de Berlijnsche kritiek zoo
eenparig gunstig ontvangen als Gorki s Nacht-
asyl, dat door de meest gevierde kritici op één
lijn wordt gesteld met het beste wat Tolstoï,
Hauptmann, Ibsen, Björnson gaven.
Scenen aus den Tiefen des Lebensnoemt
Gorki zijn stuk, dat minder een drama in de
gewone 'beteekenis is als wel een aaneen
schakeling van episoden, een kijk op diepe
menechelijke ellende. Niet de ontknooping is
hier hoofddoel, maar het milieu en de hande
lende personen.
De dichter brengt ons in de schuilplaats van
bavelooze vagebonden, ontslagen gevangenen,
bedelaars, valschspelers, dieven van gestrande
existenties, die door de maatschappij zijn uit-
gestooten. Hij Iaat ons zien, dat al deze
ongelukkigen, deze onterfden, menschen zijn,
zoo goed als wij, dat bij allen in meerdere of
mindere mate bewust of onbewust het ver
langen bestaat om een nieuw leven te beginnen,
dat ook deze paria's nog hunne goede zijde
hebben, en niet totaal verdorven zijn.
Gorki's Nachtasyl is een vlammende aan
klacht tegen de liefdeloosheid der maatschappg,
welke de ongelukkigen onbarmhartig terug
stoot in den poel van ellende, in plaats van
hen liefderijk de hand te reiken, en hen zooveel
mogelijk voort te helpen. Ook voor de ver
lorenen, de schuldigen, de outsiders eischt de
schrijver het recht weer menech te mogen
zijn: verlangt voor hen gerechtigheid. Zij zijn
het product der moderne maatschappelijke
toestanden. Hij komt tot een ander resultaat
als Hauptmann in diens «Die Weber", daar hij
uit ervaring kan spreken. Eens behoorde hij
ook tot deze verachte en verlatene proletariërs.
Niet het materiëele is voor hem hoofdzaak,
niet in de eerste plaats troost voor de honge
rige maag, den armste van den armen van
uit de verte toegeworpen, maar een liefderijke
hand en het geloof in het mensch-zijn van
deze verschoppelingen.
In den somberen vochtigen kelder, waar
door het booge, kleine raampje maar heel
weinig licht naar binnen valt, maken wii
kennis met deze outsiders, die voor een deel
betere dagen gekend hebben, deels van hun
geboorte af voor dit ellendig bestaan gepre
destineerd waren. Wij zien daar Wasjka Pepel,
den professionelen dief, en zoon van een dief,
die al als kind werd uitgejouwd, en moest
boeten voor de misdrijven van den vader,
we zien den gewezen tuchthuisboef Satin, die
in plotselinge woede den aanrander van zijn
zuster heeft gedood, na het ontslag uit de
strafgevangenis door de «fatsoenlijke" wereld
wordt afgewezen en teruggestooten, en zich nu
als valsch speler zoo goed het gaat boven
water houdt. We maken kennis met een
ongelukkig schepsel, meisje van de straat,
Nastja, wie men nooit iets goeds heeft geleerd,
