ZIERIKZEESCI1E
NIEUWSBODE.
Donderdag 12 Februari 1903.
(Z ierikzeesolxe
Cour an t).
59*te JAARGANG. No. 7808.
NIEUWSTIJDIIIGEII.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
Dlrooteur A. T. DE looze.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WAALE, aUeen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
AdrertentiëDran i3 regels 30 Cis.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. dk Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FnaNKEi, Meelstraat 886, Zierikzee.
Zuid-Afrika.
Andries de Wet is verloofd met de doobter
van een Duitsch officier en dezer dagen naar
Duitach Zuid-West-Afrika vertrokken. Hij is
./getreden als lid van het bestuur van de
•uwe Zuid-West-Afrikaansche Kolonisatie-
udaatschappij.
De ex-staatssecretaris Reitz vertrekt
den 18den dezer uit New-York naar Zuid-
Amerika. In een onderhoud heeft bij verklaard,
dat hij in Texas 200.000 acres land heeft
oekomeo, waarop plaats is voor 1000 hofsteden.
Een menigte onverzoenlijke" Boeren zullen
zich daar neerzetten.
Generaal Botha heeft al zijne bezittingen
in Yryheid te gelde gemaakt en gaat zich in
Transvaal vestigen, waar hij hoeven gekocht
heeft in Standerton.
Amerika.
San Francisco, 9 Febr. Het stoomschip
nMariposa" rapporteert, dat eon orkaan,
samengaande met springvloed, de Gezelschaps-
of Sociteitseilanden 13 Januari 1.1. geteisterd
heeft. Er werden duizend inboorlingen gedood
en tachtig eilanden vernield.
(Deze eilandengroep ligt in den Grooten
Oceaan tusschen 16 en 18 gr. Z B. en 148
en 153 gr. W.L. van Greenwich. De groep
bestaat uit elf groote en ettelijke kleine
eilanden, tot een gezamenlijke oppervlakte
van 34 vierkante geografische mijlen. Het
aantal inwoners wordt geschat op negentig
duizend, die ia de laatste jaren geleidelijk weg
de Europeesche zeden en gebruiken hebben
aangenomen. Het klimaat is zeer aangenaam
en de bodem uiterst vruchtbaar. De hoofd
producten zijn broodvruchten, pisangs, kokos
noten, suikerriet en vele soorten vruchten,
welke ook in Zuid-Europa wordeo gevonden).
Zweden.
In Zweden wordt de hongersnood nu nog
verergerd door felle koude.
De grond is zóó hard, dat het delven van
graven haast niet meer mogelijk is.
Rusland.
Ill visschers, die onlaDgs op een ijsschots
de Kaspische Zee indreven, zijn gered.
Uit Odessa wordt gemeld aan den
Standard, dat een hevige influonza-epidemie
heerschtde sterfte is groot. Alleen te Odessa
zijn reeds 25,000 lijders.
Frankrijk.
Parijs, 8 Febr. Men houdt hier, ondanks
alle tegenspraak, vol, dat er bij het proces
te Hennes wel degelijk een geheim stuk is
overgelegd. Deze geheime mededeeling zou
hebben plaats gevonden in een salon te Rennes
en is niet aan alle leden van den krijgsraad
gedaan, doch slechts aan hen, wier meening
weifelend was.
Het stuk zou behooreu tot het dossier vao
kolonel Sandherr en bestaan uit de beweerde
fotografieën van het borderel, mot de aan-
teekeningen van den keizer van Duitscbland
er op; alsmede uit den beweerden brief van
Dreyfus aan Wilhelm II en een schrijven
van dezen aan graaf Yon Munster.
BelgiB.
Brussel, 10 Febr. ïïet proces tegen den
anarchist Rubino, die den 15en Nov. 1.1. in
de Rue Royale een aanslag heeft gepleegd
op het leven van den koDing, werd heden
voortgezet. Het openbaar ministerie verklaarde
in zijn repliek, dat vrijspraak een verheerlijking
zon zijn van de anarchisten en dat een
dergelijke heiligschennis niet gepleegd zou
kunnen worden.
Mr. Gheude, de tweede verdediger van
den beklaagde, trachtte te bewijzen, dat,
daar de daad van Rubino geen gevolgen
heeft gebad, de misdadige toeleg niet bestaat.
De president drong er bij de jnry op aan
dat zij onafhankelijk zou oordeelen en vooral
met rechtvaardigheid.
Na een bevestigende uitspraak van de jnry,
ten aanzien van twee punteD, veroordeelde
het Hof van Assises Rubino tot levenslangen
dwangarbeid.
Rnbino hoorde de veroordeeling aan zonder
een spier van het gelaat te vertrekken.
Nederland.
Deventer, 10 Febr. Gisteren morgen kwam
de gehuwde werkman Baars ten huize zijner
moeder alhier, om als naar gewoonte in het
schaftuur koffie te drinken.
Tot zijn groote ontsteltenis vond hij zijn
moeder met een bebloed en opgezwollen
gezicht, met reeds koude ledematen, leven
loos op een waschtobbe liggen.
Daar de vrouw alleen met een kostganger
woonde en deze laatste dien morgen 7 uur
bij een buurvrouw kokend water had gehaald,
zonder over het overlijden zijner kostvrouw
te eprekeD, rees het vermoeden bij de politie,
dat hier een misdaad in het spel was en nam
zij den kostganger in arrest.
De buren van vrouw Baars verklaren, dat
den vorigen avond tot laat in den nacht een
sterke woordenwisseling tusschen beiden had
plaats gehad.
Amsterdam, 10 Febr. Het is gisteren
gegaan zooals Zaterdag beslist was. Bij alle
groote takken van dienst der gemeente zijn
de werklieden in alle kalmte aan het werk
gegaan. Niemand is moedwillig weggebleven
en de arbeid ging zondor stoornis zijn gang.
De werkstaking der koetsiers dreigde
gisteren te gaan verloopeu. Bij verschillende
stalhouders gingen de koetsiers weer aan den
arbeid. Dit geschiedde natuurlijk onder groot
protest vso de stakers, die nog de meerderheid
vormden. Met een politie-agent op den bok
reden de nieuwe onderkruipers" uit. Ver
scheidene van hen werd 't echter bij do stallen
en op etraat door de Btakers zoo lastig gemaakt,
dat zij, voordat het avond werd, weer het
bijltje er bij neerlegden.
In het gebouw ïPlancius" kwamen gisteren
avond de stakers weer bijeen om den toestand
te bespreken, 't Is niet uitgesloten, dat de
staking zich gaat uitbreiden.
Met 225 tegen 19 stemmen werd besloten
de strijd met kracht door te zetten en boven
dien deelde een bestuurslid van de dok- en
veemarbeiders mede, dat door de laatste
besloten was geen goederen te vervoeren en
te verwerken voor stalhouders, die de stakers
door ander personeel bebben laten vervangen.
De bestuurders van de Nationale Federatie
van Transportarbeiders en het Nationaal
Arbeiders-Secretariaat hebben een onderhoud
aangevraagd bij de »Vereeniging van Werk
gevers op Stalhondersgebied".
De ambtenaren van de belasting alhier,
houden ondanks alle sensatie een koel hoofd
en een warm hart voor de belangen van de
openbare kas. Zoo zijn zij, nu alle stalhouders
niet laten rijden, de stallen af gaan loopen
om eons te kijken, hoeveel beestjes er eigenlijk
wel op stal staan. Vroeger werd er nog wel
eens gesmokkeld, doch nu heeft men het
juiste aantal zelf geteld. Voor menig stal
houder moet dit een leelijke streep door de
rekening zijn.
Een ernstig misdrijf is ter kennis van
de justitie gebracht. Van Amsterdam nit zijn
per post, naar de nooderlijke plaatsen in ons
land, o. a. naar Qeerenveen, ongeteekende
gedrukte stukken gezonden aan de miliciens
van de lichtingen 1900 en 1901, die, zooals men
weet, heden onder de wapenen komen, waarin
wordt aangespoord tot dienstweigering.
De officier van justitie te Heerenveen heeft
een onderzoek ingesteld naar aanleiding van
deze aansporing tot muiterij.
Als een gevolg van het onder de
wapenen roepen van de lichtingen 1900 en
1901, voor zoover betreft het wapen der
infanterie en genie, moet geheel wat van het
personeel van de Ilollandsche Spoor zich bij
hun korps aanmelden. Bij de directio zijn
verzoeken van hen ingekomen, om gedurende
den tijd dat zij in militairen dienst zijn, in
het genot te worden gesteld van een onbepaald
verlof en daarop is gunstig beschikt.
Aan ieder der gehuwde onderofficieren
van de gedetacheerde korpsen wordt door het
gemeentebestuur van Amsterdam een toelago
verstrekt van f 0,50 per dag boven de toelage,
die zij van Rijkswege genieten.
De riviervaartuigen »Merwa en »Isala"
zijn van Nijmegen naar Amsterdam vertrokken.
De commandanten van de kanonneorbooten
»Bnlgia", nHavik" en aDufa", respectievelijk
te Vlissingen en Rotterdam, hebben bevel
gekregen zich gereed te houden, zoo spoedig
mogelijk naar Amsterdam te kunnen vertrekken.
's-Gravenhage, 9 Febr. Onjuist is het
bericht, dat de ambtenaren van bet personeel
der Staatsspoor alhier zich met de spoorweg
arbeiders eensgezind zullen verklaren in zake
lotsverbetering. Niet dan langs ordelijken en
geleidelijken weg zal lotsverbetering worden
nagestreefd.
Jhr. Beelaerts van Blokland heeft aan
enkele spoorwegbeambten der Staatsspoor
dat bij de directie 't denkbeeld
is gerijpt tot stichting van een geheel nieuwe
vereeniging van Staatespoorwegpersoneel, niet
op socialistische grondslagen gevestigd, en die
aan de direofie grieven of wenscheu orde
lievend mcdedeele. Later zou te Utrecht eene
groote vergadering gvaouden worden om de
oprichting van eene dergelijke contra-federatie
te bespreken.
Hedenavond vergadering van het spoorweg
personeel alhier, waarin Oudegeest zal spreken.
Het Haageche tramwegpersoneel heeft een
onderhoud met den directeur gehad, hetwelk
geleid heeft tot een voor het personeel
volkomen bevredigde oplossing.
Aan bet Staatsspoorstation alhier heeft
de Inspecteur van den Centralen Dienst, de
heer Beelaerts van Blokland, als afgevaardigde
van den directeur-generaal, in een onderhoud
met beambten toegezegd, dat bet Bestuur der
Exploitatie-Maatschappij wel degelijk aan allo
rechtmatige grieven, waaronder de loonquaestie,
zal trachten tegemoet te komen.
Aan 200 ambtenaren en beambten der.
rijkstelegraaf, die in de termen vallen om in
dienst te komen wegens oproeping van de
lichtingen 1901 en 1902, is van hoogerhand
ontheffiog verleend.
Prins Hendrik der Nederlanden is
gisterenavond nit Mecklenburg te dezer stedo
begaven zij zich tot den burgemeester om
teruggaaf van hunne reis-, verblijf- en ver-
teringskosten.
Uit Stad sn Provincie.
10 Febr. Do Minister van Justitie
neemt wol in beterschap toe, doch op aan
dringen van zijn geneesbeoren bezoekt bij zijn
departement nog niet.
Schiedam, 9 Febr. Heden werd alhier
een gerechtelijke verkoop ter invordering van
schoolgeld gehouden. De geheelo opbrengst
was 17 centen; de meubelen brachten per
stuk éón cent, soms een halve cent op.
Heusden, 9 Febr. In bet naburige Hedik-
huizeo is gisteren een vreesolpkdramaafgespoeld.
De 28-jarigo v. dr heoft zjjo 18-jarig
meisje, dat met bare moeder nit de kerk to
Vlijmen kwam, doodgeschoten en daarna
zich zelf met een geweerschot van het leven
beroofd.
Hij moet zijn plan aan anderen hebben
medegedeeld, als reden opgevende, dat hjj
geen toestemming kon bekomen tot een j
huwelijk.
Omtrent bovengenoemde zaak moldt
men nader het volgende:
Zondagmiddag keerde Maaike van Homert,
een 18jarig meisje, vergezeld door baar
moeder en haren oom, nit Vlijmen hniswaarte,
waar zij de Herv. kerk hadden bezocht.
Halfweg, te Haarsteeg gekomen, werd zij
opgewacht door zekeren Van de Grint, even
eens nit deze gemeente, die, naderbij komende,
zijn geladen geweer op baar aanlegde.
De oom zag het, greep den loop en ontrukte
hem het geweer, waarna de stoet zich huis
waarts begaf, vorgezeld van v. d. Grint, die
met het meisje verkeering had, en zei dat
hij blijde was, dat hem het geweer was
ontnomen.
Hij was nu kalm en had berouw van zijn
voornemen.
Al pratende kwamen ze nabij het huis,
toen de moeder zeide: ngeef bem nu het
geweer maar terug, en laat niemand ooit
vernemen wat gebeurd is".
Dat geschiedde on op botzelfde oogenblik
richtte v. d. Grint zijn tweeloops geweer op
het hoofd van zijn meisje en bracht een maar
al te goed gemikt schot toe.
Zij viel doodelijk gewond neer en nu zond
hij haar nog een tweede 6chot na.
In de vreeselijke ontsteltenis laadde hij
opnieuw het geweer en schoot zich, voor
overgebogen, in zijn ingewanden.
Politie en geneeskundigen waren weldra
aanwezig on nu scbeen de moordenaar uit
geraasd en kwam de zacht om te leven weer
boven; altbans bij vroeg den dokter hem
nog het leven te redden. Dit was niet mogelijk
en de moordenaar stierf nog denzelfden avond.
Bergen-op-Zoom, 9 Febr. Een detache
ment van 100 infanteristen onder bevel van
kapitein Niesteö, is geconsigneerd om op de
eerste order naar Amsterdam te vertrekken.
Oud-Beierland, 9 Febr. Alhier heeft, dooT
eene verkeerde opvatting van het regeeringe-
telegram, de burgemeester de miliciens der
lichtingen 1900 en 1901 aangeschreven, dat zij
zich Zaterdagochtend 7 Februari naar hunne
garnizoenen moesten begeven. Aldaar aan
gekomen, werden zij weder huiswaarts gezonden
en werd hun gelaBt, zich Dinsdag 10 Februari
weder aan te melden.
Bij hunne terugkomst in de gemeente
Zierikzee, 10 Febr. Maandagavond ver
gaderde ten huize van mej. de wed. Kanaar
hot departement Zierikzee der Maatschappij
van Nijverheid.
Nadat door den Voorzitter, den heer Ch. W.
Vermoys, de drnk bezochte vergadering
geopend was, en door den secretaris, den heer
H. J. van Nonhays, de notulen waren voor
gelezen, werd medegedeeld, dat de heer C. J.
Hocke Hoogenboom zijn herbenoeming tot
lid der Commissie van Landbouw, en de heer
P. Verschoof? die tot lid der Commissie van
de Algemoene Zaken hadden aangenomen.
Ingekomen is een schrijven van den directeur
van het postkantoor, dat aan het door het
Departement gedane verzoek tot plaatsing van
een brievenbus aan het tramstation zal worden
voldaan. (Applaus).
Als lid heeft zich aangemeld de heer
mr. W. G. Ridder van Rappard.
De Voorzitter deelde mede, dat de heer
Van Beters, die concessie voor den aanleg
van een drinkwaterleiding te dezer stede
heeft aangevraagd, zelf verhinderd is het
onderwerp in deze vergadering te bespreken,
en daarom den heer F. A. de Jong, ingenieur
te Dordrecht, heeft opgedragen dit voor hem
to doen. Deze zal de zaak inleiden, en dan
aan de leden gelegenheid geven hem vragen
te stellen.
Het woord is alsnn aan den heer F. A.
de Jongh.
In do meening, dat wij alsnu iets zouden
hooren over het nut eener waterleiding, over
de wijze, waarop deze in het algemeen wordt
aangelegd, over hot voor ona nog duister plan
van den concessie-aanvrager, waar en boe by
het voor Zierikzee benoodigd bruikbaar water
zou vandaan halen, hadden wij ons potlood
reeds gescherpt, maar hoe verrast waren wij,
toen wij van hem vernamen, dat bij do zaak
niet zou ioleiden, maar de vragen van de
leden zou afwachten, teneinde daarop te ant
woorden. Nu, de leden lieten zich dat geen
twee malen zeggen. Zij toonden niet beschroomd
te zijn. Met horten en stooten, door vragen
en nogmaals vragen werd het gewenschte
licht allengs verkregen. Was er soms iemand,
die in de oogen van den Dordrechtschen
ingenieur zijn weetgierigheid wat to ver dreef,
dan kon wel niet gezegd worden »lademande
ne sera pas posée", maar dan werd verklaard,
dat die vraag alleen den concessie-aanvrager
aanging.
Uit de gegevene antwoorden is ons het
volgende gebleken. De concessionaris baalt
het water uit Noordgouwe, maakt al de
werken, noodig om het water nit den grond
te krijgen, bouwt een watermolen, legt buiten
en in de gemeente het buizennet, en levert
bet water aan Zierikzee voor twaalf cent per
kubieken meter. Bij do Nobelpoort zal eon
meter geplaatst worden, die de hoeveelheid
water aangeeft, die do gemeente verbruikt.
De gemeente garandeert aan den concessionaris
een jaarlijksch waterverbruik tot een bedrag
van f 8000, exploiteert verder zelf de water
leiding, stelt naar haar believen het tarief
vaat, volgens hetwelk de ingezetenen betalen
moeten, die bij de waterleiding zich aansluiten.
Het metertarief verdient zijns inziens verro
de voorkeur boven het kamertarief en bet
oppervlaktetarief, omdat daarbij water verspilling
wordt voorkomen. In het belang der gemeente
ware het de aansluiting van het huis aan de
buis van de straat in bet eerste jaar kosteloos
te stellen. De koeten van het opbreken en
het herstellen der straat bij het maken van
een aansluiting zijn voor rekening van de
gemeente. De concessionaris is verplicht te
zorgen voor voldoende goed drinkwater. Het
water van Noordgouwe is door dr. Mouton
te 's-Gravenhage onderzocht, en het resultaat
van dat onderzoek is geweest, dat het water
niet hard, niet ijzerhoudend isen geen
organische stoffen bevat. Eer het water in de
prise d' eau vloeit, wordt het bovendien nog
gefiltreerd. Berekend wordt, dat elk ingezetene
ten hoogste zestig liter water per dag noodig
beeft. Voor industrieën, die veel water ver
bruiken, zou de gemeente een goedkooper
tarief kunnen maken. En verkrijgt men een
waterleidiDg, dan zoude een bierbrouwerij,
een spuitwaterfabriekeen wasch-inrichting,
en een badhuis in het leven kunnen geroepen
worden. Niet genoegzaam water echter zou
voor een suikerfabriek kunnen geleverd worden.
Hij geloofde niet, dat de landbouw te Noord
gouwe door de waterleiding eenige schade zal
lijden. Dit zal evenwel nog een punt van een
nader onderzoek uitmaken. Ook zal de
concessie-aanvrager de bewijzen geven, dat hij
in staat is voldoend en goed water te kunnen
en te blijven leveren.
Uit het debat bleek, dat in de concessie
aanvrage Dog menige voorwaarde ontbreekt,
waarvan de opneming in bet eventueel te
sluiten contract werd noodig geoordeeld.
Inzonderheid oordeelde men het wenschelyk,
dat van de zijde van den concessionaris een
waarborg werd gegeven, dat er te allen tijde
zal zijn voldoend en bruikbaar drinkwater.
Ook werd, als de gemeenteraad de voor
waarden heeft vastgesteld, waarop de concessie
verleend kan wordenaan het bestuur in
overweging gegeven nogmaals een vergadering
uit te schrijven, by voorkeur in de Concertzaal,
teneinde de kiezers tot het uitspreken van een
oordeel gelegenheid te geven.
De Voorzitter zal dezen wenk ter harte
nemen. Hij constateert, dat men nu wat meer
op de hoogte is gekomen, wat de concessionaris
wil.
De heer Legemaat dankt het bestuur voor
de hem als raadslid gedane uitnoodiging
deze bespreking bij te wonen.
Niet alleen de leden van den Zierikzeeschen
gemeenteraad, maar ook Burgem. en Weth.
van Noordgonwe waren tot bijwoning van
deze vergadering uitgenoodigd. Jhr. Van Citters
was dan ook tegenwoordig, en ontvouwde
uitvoerig zijn bedenkingen tegen den aanleg
van een waterleiding.
De Voorzitter bedankt den heer De Jongh
voor zijn bereidwilligheid de concessie-aanvrage
in dezen kring te bespreken, en uit de hor i
dat deze bespreking moge leiden tot do
verwezenlijking van ons aller wensch, dat
spoedig een waterleiding in Zierikzee moge
komen.
Ten slotte deelde de Voorzitter, alvorens
de vergadering te sluiten, mede, dat de heer
J. A. de Bruyne in de volgende vergadering,
die ook voor dames toegankelijk zal zyn, een
lezing zal houden over coöperatie en de
belangen van den winkelstand.
11 Febr. Gisterenmiddag werd Daar de
laatste rustplaats gebracht het stoffelijk over
schot van den Weleerwaarden beer ds. Ph. J.
Wessels, predikant bij de Christelijk Gerefor
meerde Gemeente alhier. Achter den lij wagen
volgden te voet tal van lede zijner kerkelijke
gemeente, zoo mannen als vrouwen. In
de vier volgkoetsen hadden familieleden
predikanten en bestuurders der kerk plaats
genomen.
Op de Algemeene Begraafplaats gekomen,
waar reeds een talrijke belangstellende schare
verzameld was, werd, nadat het lichamelijk
omhulsel in do groeve was neergelaten, door
den "Weleerwaarden heer ds. WiBse, predikant
te 's-Gravenhage, de doode herdacht. Hij
sprak, zeide bij, aan bet graf van een man,
die zelf zoo vaak aan de groeve van anderen
gestaan heeft, en woorden van vertroosting
en bemoediging gesproken heeft. Maar het
»stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeeren"
wordt door onzen God ook hier bevestigd.
Wij allen zullen eens dien weg opgaan, want
het is den mensch gezet eenmaal te sterven.
Spreker schetst hierop het zware verlies, dat
de kranke, bedroefde gade en de treurende
kindoren in den ontslapene lijden, en teekent
op treffende wijze hetgeen de overledene voor
de Christelijk Gereformeerde Kerk en voor
de gemeente geweest is, waarvan er velen
bier zijn, die zijn onderwijs hebben genoten.
In grooten getale is de gemeente van Zierikzee
naar dezen doodenakker opgegaan om haar
leeraar aan den schoot der aarde toe te ver
trouwen, die in Jezus Christus geloofd heeft
en gestorven is. En zalig zijn zij, die in den
Heere sterven. Dit sterven moge voor allen
tot heilzame leering zyn. Spreker staat aan
het graf van een man, die zijn vriend, zyn
broeder geweest is. Samen hebben zij
gestudeerd, gebeden, geleden en gestreden.
Hij gevoelde zich innig aan hem verbonden.
Men wist, wat men aan hem had. Smartelijk
doet het hem aan, hem te moeten missen.
Gode is hij echter dankbaar hem zulk oen
1 vriend, zulk een broeder geschonken te hebben,
j Wij scheiden van hem hier, om eenmaal met
hem vereenigd te worden in het Vaderhuis.
De Weleerwaarde heer ds. Schouten, namens
het Curatorium der Theologische School hier
het woord voerend, weidt uit over het gevoelig
verlies, dat dit college door den dood van
Ook de cchtgenoote is, naar wy vernomen hebban,
gisterenavond de eeuwigheid ingegaan.