ZIERIRZEESCHE A MEI VI SliOIIE.
1
Dinsdag 9 December 1902.
1
RECLAM EB.
Patent-Oliej assen.
Het Ziekenhuis te Noordgouwe.
(525 ierilizeesclie
Cour an t).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG on
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTranar aalIndië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
59ste JAARGANG. No. 7780.
Dlreoteuri A, J". DE LOOZE.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WA ALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënran 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Scliuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FrsLnkel, Meelstraat 386, Zierikzee.
15 regels 75 cts. Elke regel meer 155 cts.
J. DE GRAAF Cz.,
Poststraat C 103,
in f
De Drukkerij van R. W. J. OCHT-
MAN, Papiermagazijn,
Appelmarkt, is speciaal ingericht klein
goedkoop Drukwerk, als: Visitekaartjes Jllu&ve-
lijkskaarten, Nota's, Kwitantiën,
Adressen, Briefhoofden, Briefkaarten, Sigaren
zakjes, Banketzakken, enz. Net werk, tot de
laagste prijzen.
Aanstaanden Maandag, den 15den December,
zal een voor deze streek hoogst gewichtige
gebeurtenis haar beslag verkrijgen, namelijk
het Ziekenhuis voor Schouwen-Duiveland zal
dien dag te Noordgouwe plechtig worden
Veel is reeds over dit Ziekenhuis geschreven,
en nog meer is cr over gesproken. Het nut
en de noodzakelijkheid van een zieken-
inricbting voor dit eiland met een bevolking
van omstreeks 25000 zielen zijn door het
bekende driemanschap de heeren Dr. WORT-
MAN, Jhr. VAN CITTERS en Ds. NAUTA,
die in deze het loffelijk initiatief genomen
hebbeD, en tevens ook den krachtigen stoot
tot het verrijzen van een dergelijke inrichting
hebben gegeven, zóó glashelder in tal van
vergaderingen uiteengezet, dat wij het niet
meer noodig oordeelen daarop terug te komen.
Zij toch, door de nobele toezegging van
eenige aanzienljjke giften, waardoor de op
richting van het Ziekenhuis verzekerd was,
in hun streven niet weinig aangemoedigd,
hebben in do voornaamste gemeenten van
Schouwen-Duiveland vergaderingen belegd,
waarin op het groote belang werd gewezen,
dat de bevolking heeft bij een naar de eischen
der wetenschapgoediugerichteziekenverpleging.
Behoeven wij dus daarop niet terug te
komen, wel achten wjj het gewenscht, nu het
Ziekenhuis gereed, en zjjn plechtige inwijding
op handen is, om een, zij het dan ook slechts
beknopte, beschrijving van het gebouw te
geven, dat aan de zijde van den lommerrijken
straatweg van Zierikzee naar Noordgouwe is
verrezen, en de opmerkzaamheid van den
voorbijganger onmiddellijk tot zich trekt.
Voordat wij daartoe overgaan, zij het ons
echter geoorloofd den wensch uit te spreken,
dat het geacht polderbestuur den straatweg,
die bij regenachtig of dooiweêr uiterst
modderig en glibberig is, in een meer begaan-
haren toestand herscheppe. Want op den dag,
dat wjj het gebouw gingen bezichtigen, hiertoe
door Dr. Wortman welwillend in de gelegen
heid gesteld, was van het tramstation af de
weg van dien aard, dat men alle moeite
moest doen om het evenwicht niet te ver
liezen, teneinde te voorkomen, dat men op
minder aangename wijze met Moeder de
Aarde in een intieme aanraking kwam.
Door een breeden oprit, aan weerszijden
waarvan plantsoen is aangelegd, bereikt men
het Ziekenhuis, dat in geen bepaalden stijl
gebouwd is, daar men meer op de eischen
van hygiëne en comfort gelet heeft, dan op
die der architectuur. De binnen- en buiten
muren er van rusten op de hoogte der
fundeering op een dikke glasplaat, waardoor
het doortrekken van vocht voorkomen wordt,
terwijl het dak van houtcement vervaardigd
is, een hygiënische bedekking, die 's winters
geen koude en 's zomers geen warmte door
laat, en bovendien weinig brandgevaar oplevert.
Staande voor het gebouw vindt men links
de huishoudelijke inrichting, waartoe ook de
spreekkamer en de operatiekamer gerekend
worden, terwijl rechts het eigenlijke Zieken
huis is.
Het Ziekenhuis, dat tegen het hemelsvuur
door twee bliksemafleiders beveiligd is, waar
van de éóne vóór en de andere zich achter
het gebouw bevindt, is door een telefoon met
de woning van den directeur, dr. Wortman,
verbonden, terwijl in het geheele gebouw een
electrische schelgeleiding is aangebracht. Een
en ander werd door onzen stadgenoot, den
heer Korsten, aangelegd.
Treden wij het gebouw binnen, dan komt
men eerst in een door een tochtdeur af-
geslotene vestibule, die voorloopig dienend
tot wachtkamer voor onvermogenden, des
winters, evenals het geheele gebouw, door
stoom verwarmd wordt. In de vestibule merkt
men een marmeren gedenksteen op, waarop
in gulden letteren het volgend opschrift
gebeiteld staat:
sDe eerste steen gelegd door Jhr. CU. VAN
CITTERS, namens de Dames J. en E. VAN
»DER LEK DE CLERCQ, op 20 Mei 1902".
Wjj betreuren het ten zeerste, dat één
dezer dames, Mej. E. van der Lek de Clercq,
de inwjjdiDg van het Ziekenhuis, dat aan haar
onbokrompen stoffeljjken steun zooveel ver
schuldigd is, niet heeft mogen beleven.
Requiexat in pace.
De zieke, die hier voor het eerst zjjn voet
zet, zal, wanneer hjj Latijn verstaat, in de
troostrijke zinspreuk, die hjj op de deur leest,
«Ex vulnere pulchrior", allicht een krachtige
bemoediging vinden.
Door de tochtdeur komt men in een
breeden gang, waarin men, evenals trouwens
in het geheele gebouw, geen hoeken of nissen
ziet. Alles is ter 4wille van de zindeljjkheid
rond afgewerkt.
Rechts van den gang zjjn vier vroolijk
uitziende ziekenkamers, die op een bizondere
wjjze geventileerd worden. De frissche lucht
toch, die 's winters doorgelaten wordt, komt
verwarmd in het vertrek, omdat de ventilator
zich achter de stoombuis bevindt, terwijl de
slechte lucht door een afzonderljjk toestel
naar boven wegtrekt. Al deze kamers, die
van al de gemakken voor de patiënten voor
zien zjjn, komen op een gemeenschappeljjke
smaakvolle veranda uit, waar men des zomers
een heerljjk zitje heeft, en vanwaar men
een fraai vergezicht heeft.
Links van de gang komt men eerst in
een spreekkamer, waarin de patiënt een voor
loopig onderzoek ondergaat, vervolgens in een
donker vertrek, dat voor verschillende medische
doeleinden, onder anderen voor onderzoek der
oogen, of voor toepassing der Röntgenstralen,
kan gebezigd worden. Na een vluchtigen
blik in dit vertrek geworpen te hebben,
stapten wjj verder de gang door, tot wjj
kwamen in een zeer ruime kamer, die tot
woonkamer voor de directrice en de ver
pleegster bestemd is. Naast de kamer van
de directrice is de badkamer, waarin een
Geyserbadkachel geplaatst is. Is er gebrek
aan regenwater, dan wordt voor het bad
welwater gebezigd. Het zou te veel plaats
ruimte innemen, indien wjj een beschrijving
gaven van de constructie der waterleiding,
waarvan het geheele gebouw voorzien is, en
waarvan dan ook voor deze badkamer
gebruik wordt gemaakt.
Aan het einde van de gang bereikt men
door een afzonderljjke afsluitdeur twee moderne,
zichzelf reinigende closets.
Door een zijgang komt men links in de
groote operatiekamer, die in het Noord-Oosten
ligt, en zoowel van boven door twee spiegel
ruiten, als van ter zjjde door vier ramen haar
overweldigend licht ontvangt. Met het oog op
haar ligging kunnen geene voor de operatie
hinderljjke zonnestralen hier doorbreken. De
vloer is van een soort steenen vervaardigd,
die niet poreus zjjo, en zóó gelegd, dat bjj
reiniging al het vuile water naar een afvoer-
rooster stroomt, die in het midden der zaal
is aangebracht. Over de groote operatietafel,
die op alle mogeljjke wijzen kan gesteld
worden, zullen wjj niet uitweiden. Vermeld
zjj nog, dat zich in de operatiekamer bevinden
twee meDgkranen, waardoor men de koude
en warmte van het benoodigde water zelf
kan regelen; een reservoir voor een anti
septische zoutoplossing tot reiniging van de
wondenen een inrichting, waardoor men
aan de zaal de temperatuur van bloedwarmte
kan geven. De wanden zjjn van Periancement,
dat de eigenschap bezit steenhard te wezen.
Vlak daarnaast is de kleine operatiekamer,
die precies op dezelfde wjjze is ingericht. In
deze wordt alles behandeld wat besmettelijk
is. Door het openzetten van een stoomkraan
wordt zij weêr gereinigd.
Keuken en bijkeuken zjjn zeer doelmatig
ingericht. Achter de bjjkeuken merkten wjj
op den sterelisator, waarin al het benoodigde
voor de operatie wordt uitgestoomd. Langs
een trap in de bjjkeuken daalt men af naar
den kelder, waarin rechts een behoorljjke
berging is voor huishoudeljjke artikelen, en
links een stoomketel voor de verwarming van
het geheele huis is geplaatst, en tevens zich
een warm waterreservoir bevindt, waardoor
het warme water door middel van een geleiding
naar de operatiekamer wordt gevoerd.
Wjj zullen, hoe interessant ook de inrichting
van een en andor in den kelder moge wezen,
ons weer naar boven begeven, teneinde laDgs
twee trappen, die haar licht ontvangen door
een raam van gebrand glas, de bovenverdieping
in oogenschouw te nemen. Rechts, vlak boven
de ziekenkamers benedenzijn twee zeer
ruime ziekenkamers gebouwd, die elk een
drie- of viertal patiënten bevatten kunnen,
en overigens cp dezelfas comfortabele wjjze
zjjn ingericht ala die van de benedenverdieping.
Dan vindt men op deze étage nog een bizondere
kamer voor ♦erplegiDgs-materiaal en linnen
goed, en een dienstbodenvertrek. Links liggen
de slaapkamers voor de directrice en de ver
pleegster.
Wjj dalen de trappen weer af, verlaten
het gebouw, en bezichtigen nog het ontsmettings
lokaal, dat, aan het buis aangebouwd, van
binnen niet kan bereikt worden. Dit lokaal
dient, geljjk de naam reeds aanduidt, tot ont
smetting van besmette goederen.
Hiermede hebben wjj een korte beschrjjving
van het Ziekenhuis te Noordgouwe gegeven,
dat zjjn oorsprong verschuldigd is aan een
krachtig initiatief cn doortastend handelen
eenerzjjds, maar Diet het minst aan den edel-
moedigen, royalen steun anderzijds.
Ten slotte brengen wjj een woord van lof
toe, zoowel aan de aannemers, de heeren
P. Yink en J. van der Werff te Noordgouwe,
die den bouw van het Ziekenhuis op zich
nemend, met veel zelfvoldoening op het door
hen ondernomen werk kunnen neerzien, als
aan de opzichtera en werklieden, die hun
gewaardeerde arbeidskracht aan een voor de
lijdende menBchheid heilzame inrichting ge
geven hebben.
NIEUWSTIJDINGEN.
Zuid-Afrika*
Johannesburg, 5 Dec. Bij de opening
der spoorweg-conferentie zeide do Traffie-
manager van de Delagoa-ljjn, dat hjj de
geëmployeerden aan de sectie van Waterval-
Onder tot Komatipoort zoozeer tevreden had
gesteld, dat zjj geene afgevaardigden ter
conferentie hadden gezonden. Deze mededeeling
verwekte groote tevredenheid, waarna de
binnenlandsche administratie besproken werd
en de bestuurders algemeen hun vertrouwen
uitspraken, dat de gerezen moeiljjkheden
spoedig uit den weg zouden geruimd zjjn, en
dat er voor eene werkstaking weinig vrees
behoefde te bestaan.
Amerika.
Donderdagochtend om 6 uur ontstond er
een geweldige brand in het hotel Lincoln",
Madisonstraat 176 te Chicago. Hoewel het
hotel niet door het vuur verwoest werd,
waren de gevolgen ontzettend: 23 menschen
zjjn er bjj omgekomen, meest door verstikking
of tengevolge van den hevigen schrik. Door
den hevigen rook kon niet de noodige hulp
worden verleend.
Verscheidene personen, die het hotel
bewoonden, hebben zich uit de ramen der
4de verdieping omlaag geworpenanderen
trachtten langs den gevel beneden te komen,
maar door de hevige koude konden zjj de
jjzeren staven der brandladders niet vasthouden.
Ook zjj vielen op de straat neer. De bewoners
van de hooger gelegen verdiepingen zagen
zich den terugtocht volkomen afgesneden,
daar het trappenhuis in lichterlaaie stond.
Het hótel was juist druk bezocht met het
oog op een vee-tentoonstelling in de stad.
's Avonds te voren waren zelfs verscheiden
bezoekers afgewezen moeten worden. In de
ledikanten werden een aantal lijken gevonden,
zelfs in de vestibule, waar zjj met het gelaat
tegen den grond lagen.
Het hotel «Lincoln" was gebouwd van
baksteenen. Er was slechts één trap en alleen
aan de voorzjjde bevonden zich brandladders!
Van de 23 omgekomenen zjjn reeds 19 ljjken
te voorschijn gebracht. Het vuur schijnt op
de 2de verdieping te zjjn aangekomen.
Italië.
Het is bekend, dat de Italianen een waren
hartstocht voor het spelen in loterijen hebben.
Zonder «lotto" kuDnen zjj niet leven, bjj
wjjze van spreken. Welke vormen van loterij
de zuidelijke verbeelding al niet heeft uit
gedacht kan men zich haast niet voorstellen,
maar wat thans te Milaan is verzonnen,
overtreft alles. Daar zullen 83 jonge vrouwen,
zorgvuldig uitgezocht op een voorafgaand
schoonheidsconcours, als hoofdprjj zen dienen
in een loterjj, bjj welke de prijs van een lot
op 10 lire is bepaald. Iedere winner van één
dier hoofdprjjzen zal het recht hebben de
door hem getrokken schoone te huwende
opbrengst der entrée's op het schoonheids
concours zal als bruidschat onder de 83
echtparen verdeeld worden. Niet onaardig
merkt de Petit Bleu, waaraan wjj boven
staande ontleenen, op, dat hier nu eerst
recht de waarheid geldt van de spreekwijze
«het huwelijk is een loterjj". Maar men kan
tevens de vraag stellen of in een ander land
dan Italië zulk een demoraliseerende en
immoreele onderneming mogeljjk zoude wezen.
Welk een droevig schepsel moet de «prjjs"
zjjn, die zich willens en wetens met Ijjf en
ziel verkoopt aan een onbekende, wiens
bestaan haar een loterjj-briefje eerst zal
openbaren 1
Turkije
Een karavaan, welke een belangrjjke som
gelds voor de civiele lijst van den Turkschen
sultan waaronder de inkomsten der groote
landgoederen in den omtrek van Bassorah
naar Konstantinopel bracht, is door oproerige
Arabieren van Nedjed omsingeld en geplunderd.
Rusland.
Ook in Rusland heerscht strenge en vroege
koude.
Te St.-Petersburg is de thermometer reeds
gedaald tot 16° Reaumur.
In de streek aan de Wolga heeft men
nog veel feller koude. Daar stond op sommige
plaatsen de thermometer op 32° Reaumur.
Ouitschland.
Schwerin, 6 Dec. De Groothertog en
Hertog Paul begaven zich gisterenavond
naar een familiefeest op Rabensteinfeld. Na
een vertoef van verscheidene uren namen zjj
van het Nederlandsche Yorsteljjk paar afscheid.
De Koningin en Prins Hendrik kwamen
hedenvoormiddag 9 uren, vergezeld van Groot
hertogin Mario, op het station en reden, na
een harteljjk afscheid, met een extra-trein
naar Het Loo.
België.
Te Antwerpen heeft de politie, door een
ongeteekenden brief gewaarschuwd, een fabriek
van valsche bankbiljetten ontdekt.
Twee Duitechers en een Hollandsche vrouw
werden in hechtenis genomen. Een derde
Duitscher wordt nog gezocht.
Men gelooft dat zjj verscheidene maanden
aan 't werk zjjn geweest en reeds een aantal
biljetten in omloop hebben gebracht.
Nederland.
Enschedé, 5 Dec Burgem. en Weth.
dezer gemeente zullen in de eerstvolgende
raadsvergadering aan de goedkeuring van den
raad onderworpen de volgende voorstellen
1°. van Jantje Scholten, weduwe van
Johannes de Ruiter, den in dienst der gemeente
gevallen agent van politie, en haar kinderen,
voor de uitkeering, ter zake van het overigden
van wjjlen haar echtgenoot door de gemeente
ODtvangen van de betrokken verzekering-
maatschappjj, groot f 1000, aan te koopen
een 4 pCt. obligatie der gemeente tot
hetzelfde bedrag
2°. te besluiten dat aan de wed. De Ruiter
voornoemd uit de gemeentekas een jaarljjksch
pensioen zal worden verleend van f 300 en
aan elk harer kinderen uit het huweljjk van
De Ruiter f 50.
's-Gravenhage, 3 Dec. Een der kler
ken van het Departement van Waterstaat
kreeg 26 April 1901 in opdracht zich naar
het Departement van Justitie te begeven.
Op het oogenblik, waarop hjj het gebouw
binnentrad, viel een gevelrooster van circa
100 kilo naar beneden, die hem op den
linkervoet en tegen het rechterbeen trof,
waardoor de enkel is verbrijzeld en het been
daar ter plaatse is gebroken.
Naar het oordeel van geneeskundigen, zal
hjj gedurende zjjn verder leven verminkt
big ven en de Regeering besloot daarom hem
een vergoeding toe te kennen van f 500 's jaars,
ook ter tegemoetkoming van meerdere kosten
van vervoer, daar het loopen hem dikwjjls
bezwaarljjk valt.
Over het afgeloopen jaar is hem uit dien
hoofde toegekend f 339,58, terwjjl op de nu
ingediende begrootiDg voor 1903 de som van
f 500 in baar geheel is gebracht.
Rotterdam, 6 Dec. Aan het beursstation
alhier is gisterenavond gevankelijk door twee
wachtmeesters der maréchausseé uit Venloo
aangebracht en vervolgens naar het Huis van
Bewaring overgebracht, de 48-jarige A. P. H.,
ontslagen employé op het handelsbureau der
firma G. Co. aan de Wijnhaven alhier,
verdacht van valschheid in de boeken in den
loop van eenige jaren tot een bedrag van
ongeveer f 6000.
Hg was naar Duitschland gevlucht, doch
door een particulier detective nagereisd en in
een hotel te Keulen opgespoord.
De familie te 's-Gravenhage had aangeboden
de schade te vergoeden, doch do firma wilde
daarvan niets weten.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 8 Dec. Onze stadgenoot J. C.
Bogers ontving dezer dagen vanwege den
«Hötelhouderebond te Amsterdam" eene fraaie
zilveren medaille met inscriptie ter herinnering
aan zjjne 25-jarige ambtsvervulling in de
sociëteit «de Yereeniging" alhier,
Bij het wapen der infanterie in Ned.
Indië is bevorderd tot kolonel, de luit.-kol.
J. W. Stoutjesdijk van Zierikzee.
Do varensgezel A. Waterman, te
HellevoetBluis, is met ingang van 10 Dec.
benoemd tot kommies te water 4de kl.
(tjjdeljjk)hjj wordt geplaatst te Zierikzee.
Benoemd tot djjkgraaf van het water
schap Oud-Wolphaartsdijk de heer P. Koe
man Jzn. te Wolfaartsdjjk.
Bjj kon. besluit is pensioen verleend
ad f 138 's jaars aan S. P. Verlaat, wed.
B. Ilemmekam, lichtwachter bjj de verlichting
op de Westerschelde.
Aan den sergeant J. E. van Dieren-
donk, van het 2e bataljon 3e regiment
infanterie te Middelburg, ie de zilveren
medaille voor trouwen dienst uitgereikt.
De leurder F. Monjé te Breskens, die
Donderdag j.l. in de buurt van Hoofdplaat
had gevent, is des avondsterugkomende,
nabij de hofstede van den landbouwer Lako,
vermoedelijk door de duisternis misleid, over
een gerooiden boom langs den weg gevallen,
en is bljjkbaar niet meer kunnen opstaan.
Althans Vrjjdagmorgen werd zjjn verstjjfd ljjk
nog in dezelfde over den boom liggende
houding gevonden door den bodelooper De
Ruijsscher, die naar Hoofdplaat giDg. De
treurige boodschap werd spoedig daarna naar
de familie overgebracht.
Noordgouwe, 8 Dec. Aan het ziekenhuis
voor SchouwenDuiveland alhier zjjn benoemd
tot hoofdverpleegster, tevens directrice, mej.
Joh. van Borssum Waalkes en als verpleegster
mej. J. C. Bloemhoff.
Ia het Nutsdepartement te Noordgouwe
zullen dezen winter twee sprekers vanwege
het hoofdbestuur optreden. Op Donderdag 11
December a s. zal mr. L. J. Huber van Veen-
dam sprekon over: «Sprookjes en sagen" en
in het begin van Februari de heer A. A.
Beekman van 's-Gravenhage. Deze zal dan
bandelen over bodemgesteldheidwater-
keeringen waterstaat, grond verliezen enz.,
inzonderheid in Schouwen.
Noordwelle, 5 Dec. Den leerlingen der
openbare school alhier was heden een prettig
feestje bereid. Een vorsteljjke gift van den
milden ambachtsheer, den heer C. M. Verloop
te 's-Gravenhage, stelde de onderwijzers in
staat aan pl. m. 80 leerlingen in ruime mate
St.-Nicolaasgebakmelksuikergoed en
chocolade uit te deelen. Bovendien kon elk
der leerlingen nog een fraai cadeautje in den
vorm van boeken of speelgoed, of een nuttig
geschenk in den vorm van klompen of kleding
stukken mede naar huis nemen. Vreugde was
er dien dag bjj de leerlingen in de school,
blijdschap in de woningen der ouders en een
gevoel van innige dankbaarheid en hooge
achting en waardeering jegens den milden gever,
die vaak zjjne gulle goedheid aan de ingezetenen
van deze gemeente in daden bewjjst, zal zeker
dien dag in aller harten zjjn opgewekt. Hulde
aan den edelen ambachtsheer van Noordwelle 1
Oud-Vossemeer. Benoemd tot gemeente
ontvanger de heer D. J. Ampt Gz.
Wissekerke, 6 Dec. Namens het depar
tement Noord-Beveland der Maatschappjj tot
Nut van 't Algemeen werd door twee afge
vaardigden van het Bestuur, zjjnde de heeren
A. T. C. Swenne en C. N. v. d. Heijde alhier,
aan mej. Alida Pietronella Brinkman, wegens
25-jarige getrouwe plichtsvervulling als dienst
bode bjj den heer G. de Smit te Uamperland,
met een passende toespraak uitgereikt de
zilveren medaille, die dankbaar werd aanvaard.
Een geljjke medaille werd aangeboden aan
mej. Jozina Nelisse, die gedurende 25 jaar
dienstbode was bjj den heer Vader van 's Gra
venpolder (tjjdeljjk vertoevende te 's-Graven
hage).
