ZIERIKZEESfJE
NIEUWSRODE.
Donderdag 0 October 1902.
(Z i e r i li. z e e s c la. e
C o ix r a n t).
Uit Stad en Provincie.
Het Chilisalpeter voor de
wintergewassen.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
59ste JAARGANG. No. 7754.
Dirootour a. ar. DE looze.
Redacteuren: j A- FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentienvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FnaNKEL, Meelstraat 386, Zierikzee.
Voor het geruïneerde
Volk van Transvaal en Oranje Vrijstaat.
Door de Nederlaodsche pers is een
iuschrijving voor de Boeren geopend.
Ook aan ons Bureau Schuilhaven, Zie
rikzee, worden bijdragen daarvoor in
ontvangst genomen.
Al wat inkomt, zal in dit blad ver
antwoord, en overgedragen worden aan
de Generaals Botiia, De la Rey en
De Wet, opdat deze het naar hun beste
weten en goed beleid besteden voor de
werkelijke behoeften van het volk van
Transvaal en Oranje-Vrijstaat.
Nog werd door ods ontvangen van
Ds. De L. te O.-V. f 2,50; te zamen met
de vorige opgave f 1045,65.
De Directeur-Uitgever,
A. J. DE LOOZE.
HIEUWSTIJDIMGEH.
Amerika.
Bij zijn aankomst met de ^Statendam" te
New-York is de heer Roitz ontvangeti door
zijn zoon en door een commissie uit de
Iersche vereenigingen in Amerika. Reitz
heeft, zoo seint Laffan, dadelijk het doel
zijner komst uiteengezet. Hij is naar Amerika
gegaan om de Boerenzaak daar te verdedigen
en om te spreken over de wijze waarop
Engeland den oorlog heeft gevoerd en over
de dubbelhartigheid van Chamberlain. Deze
beschuldigt hijde beloftedoor Lord
Kitchener en Lord Milner bij het sluiten van
den vrede afgelegddat de Kaapsche op
standelingen niet vervolgd zouden worden,
geschonden te hebben. In tegenspraak daar
mede laat men die gewezen opstandelingen
thans op valsche aanklachten terechtstaan.
Oostenrijk.
Een ballon van de Weensche Aëro-club,
welke bij Grammat Neusiedi scheen te zullen
landen, deed daar op een open veld heel wat
nieuwsgierigen samenstroomen. Verscheidene
personen waren bij het opbergen van den
ballon behulpzaamhet uitgestroomde gas
schijnt echter door een brandende pijp of
sigaar in brand geraakt te zijn, de omstanders
zagen ten minste plotseling een heete gele
straal over zich heen gaan.
Twee boeren bekwamen brandwonden
terwijl hun haren verzengden volgens ben
moeten nog meer dan twintig andere personen
aldus gewond zijn. Ook weten zij nog mede
te deelen, dat velen der gewonden van de
luchtreizigers schadeloosstelling van 10 tot
20 gulden ontvingen.
BelgiS.
Brussel, 7 Oct. De Boeren-generaals
zullen hedeu een bezoek breDgeo aan het
stadhuis en waarschijnlijk ook aan het slagveld
van Waterloo. Na afloop van de meeting had
in het hotel een intieme ontvangst plaats,
waarbij ook de heer De Backer, de afgevaardigde
die in de Kamer een interpellatie hield over
de concentratiekampen, tegenwoordig was.
Generaal Botha Bprak de geruchten tegen,
volgens welke er een geschil zou bestaan
tusechen hem en president Krüger, en stelde
een dronk in op de gezondheid van dezen
laatste.
Nederland.
's Gravenhage, 6 Oct. De leden der
Eerste Kamer zijn bijeengeroepen tegen
Dinsdag 14 dezer, 's avonds half 9 ure.
Tweede Kamer. In het jaar 1903 zal
tot stand komen de regeling van het personeel
der militaire kustwacht en van de militaire
loodsen, die in oorlogstijd dienst zullen doen
aan boord der oorlogsschepen.
Voor de aanschaffing van op te leggen
kleeding8tukkon, ten gebruike in oorlogstijd
noodig, wordt op de marine-begrooting voor
1903 f 3400 aangevraagd.
Op de begrooting van binnenlandsche
zaken voor 1903 zijn uitgetrokken, onder de
afdeeling kunsten en wetenschappen, voor
restauratie van het stadhuis te Middelburg
f 2500voormalige kerk te Veere f 2000
en den toren te Zierikzee f 500.
De schrijver der Haagsche Kroniek in
de N. Gron. Ct. deelt mede:
Een bekend litterator, die als zoodanig met
heel wat letterkundigen, vooral met de groote
mannen van de Nieuwe Gidsis slaags
geweest, is uit Den Haag verdwenen, zonder
adres achter te laten. Op zich zelf zou dat,
zelfs voor zijn vrouw, die niet op bizonder
groot echtelijk geluk kan bogen, zoo erg niet
zijn, maar de schrijver heeft, in de lijn zijner
hyper-moderno zedelijkheids-opvattingen een
17-jarig kind, het mooie dochtertje van een
respectabele familie, weggevoerd en daardoor j
vermoedelijk aanleiding gegeven tot een j
treurig dramaen een internationale
politie-rechercbe.
Amersfoort, 6 Oct. Donderdag kwam bij
een landbouwer in de Birkt een vrouw, een
schop te leen vragen om, naar zij zeide, naar
door haar verloren geld te zoeken.
Deze verklaring zoowel als haar gedrag
kwamen den boer verdacht voor. Hij waar
schuwde een buurman en beiden vonden dan
ook spoedig een pas omgespitte plek gronds
en daarin het lijkje van een pas geboren
kind. Een van hen bleef bij de plaats de
wacht houden, terwijl de andere de politie
van een en ander in kennis stelde. Aan de
ijverige bemoeiingen van den inspecteur is
het te danken, dat reeds denzelfden dag de
daderes, zekere E. van P., was opgespoord.
In den aanvang bleef zij alles ontkennen,
doch naar Utrecht overgebracht en in tegen
woordigheid der justitie met het lijkje
geconfronteerd, legde zij eene volledige beken
tenis af.
Gouda, 7 Oct. Tot definitief candidaat der
liberale partij voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer is thans gesteld mr. M. M.
Schim van der Loeff.
Ouddorp, 6 Oct. Zaterdagavond omstreeks
halfelf word brand ontdekt in de schuur
van den landbouwer C. E. Yan den in
boedel konden paardenkoeienvarkens
gered worden, doch al het overige, zooals
hooi en koren, werd een prooi der vlammen.
De schuur brandde totaal afalles was
verzekerd.
Zierikzee, 8 October.
WEERKUNDIGE WAARNEMINGEN
by 's Rgks Kustverlichting te Westenschouwen,
gedurende September 1902.
Weinig water, veel koude en nevel leverde
de anders zoo gunstige Septembermaand
aan 't menschdom.
Er viel slechts 37,1 m.M., alzoo 27,5 m.M.
minder dan de normaal voor die maand
aangeeft. De Bannen ontvingen slechts
690060 M3. water.
Dauw anders zoo overvloedig in Sept.
zag men slechts 6 maal, daarentegen viel
er reeds sporadisch 1 maal hagel, en
noteerde men 3 maal nachtvorst, 25 maal
nevel, 2 maal mist. Vermoedelijk tengevolge
van koude in hoogere negioenen, kwamen
2 maal onweders voor, hoorde men 3 maal
donder, en zag men 5 maal weerlicht en
bliksem.
1 Maal zag men een kring rond de zon,
3 maal een kring roDd de maan, daarentegen
slechts 1 maal een regenboog.
De luchtsgesteldheid was als volgt: 12 maal
helder, 2 maal licht bewolkt, 14 maal bewolkt;
16 maal zwaar bewolkt, buiig 7 maal be
trokken.
De windrichting varieerde volgenderwijze
13 maal N. 4 maal N.O.12 maal O.;
4 maal Z.O. 7 maal Z.6 maal Z.W.
9 maal W.5 maal N.W.5 maal steeg de
windkracht tot bijna marszeilskoelte. Het
stormsein werd slechts 1 maal geheschen.
By kon. besluit is het ingestelde eere-
teeken tot belooning van eervollen langdurigen
werkelyken dienst by de Schutterijen o. a.
toegekend aan J. X. Strooband, sergeant bij
de d.d. Schutterij te Zierikzee, en aan A. J.
Lambertse, adj.-onderofficier en J. J. Bos, i
tamboer by de d.d. Schuttery te Middelburg. I
Zaterdag herdacht de heer G. J. Boogaart,
commies tor gemeente-secretarie te Middelburg,
zijn 25-jarigen dienst als ambtenaar der j
gemeente, waarvan 18 jaar als commies.
Burg. en Weth. boden den jubilaris een fraaien
notenhouten bureaustoel aan en zyn mede
ambtenaren sohonken hem een sigarenstel op
zilveren voet.
Het voornemen bestaat, het volgend
jaar te Middelburg een Zeeuwsche Nyverheids-
teutoonstelling te houden. De laatste dergelijke
tentoonstelling werd gehouden in 1889 in het
Schuttershof aldaar.
Verschenen is de reisgids der Stoomvaart-
Maatschappij »Zeeland" voor dën winterdienst
1902/3. Op aanvraag zijn exemplaren van
dezen reisgids kosteloos bij de directie van
voornoemde Maatschappij te Vlissiogen
verkrijgbaar.
In deze maand konion twee eclipsen
voor, de eerste is eene totale maan-eclip3 op
17 October, waarvan het begin by ons kan
worden waargenomen, daar de maan tijdens
haar totale verduistering ondergaat. Eerste
aanraking met de kernschaduw: 4 uur 17
min. v.m. Begin van de totale eclips 5 uur
19 min. v.m. Einde van de totale eclips 6
uur 48 min. v.m.
De tweede eclips is een gedeeltelijke zon
eclips in den ochtend van 31 October, die
echter by zonsopgang reeds begonnen is en
reeds te ongeveer 7 uur eindigtzij is van
geringe beteekenis.
Ellemeet. De heer Johs. Batenburg ver
loor niet lang geleden eene beste melkkoe,
die, in een sloot geraakt, was verdronken.
Zondag 1.1. vond men een uitstekend werk
paard van den heer M. de Glopper verdronken.
Waarschijnlijk is het dier, staande aan den
kant der weidesloot, er slapende ingesukkeld.
St.-Filipsland, 8 Oct. In eene deze week
gehouden bijeenkomst is besloten tot het
oprichten eener zangvereeniging. Voorloopig
hebben zich 18 jongelui als lid aangemeld.
Komt do vereeniging tot stand, dan zal
de heer F. H. Odink als directeur fungeeren.
Wissekerke, 7 Oct. Alhier werd in den
nacht van 6 op 7 dezer op 4 verschillende
plaatsen het bleekgoed ontvreemd. Opmerke
lijk is het, dat de dief of dieven de goederen,
die het gemakkelijkst zouden te herkennen
zyn, had achtergelaten en alzoo de keuze
meer bepaald scheen te zyn op de hemden
en bedlakens.
Goes. De opbrengst van verhuurde zit
plaatsen in do kerk, de collecte in de kerk
en langs de huizen f 1807.59», waarbij nog
is gekomen een extra-gift van eene Zeeuwsche
dame, thans te Londen, van f 1000, maakt
samen voor Goes f 2807.595.
Door de reeds van enkele dorpen iDgekomen
bijdragen heeft het comité van ontvangst der
generaals f 4000 afgedragen. Door nog te
verwachten gelden zal het totale bedrag
zeker nog stijgen.
Wilhelminadorp bracht op f 17, Waarde
f 118, WemeldiDge f 177, Wolfertsdijk f360,
Schore f 77,45, Kloetioge f 108 en Krabben-
dyke f 105. In 't geheel is ontvangen
f 3858.165.
De vacature in den Raad, ontstaan door
het vertrek van den heer Wesseliok, zal
vervuld worden door verkiezing op 28 Oct.,
door stemming op 6 Nov. en zoo noodig
door herstemming op 13 Nov.
Vlissingen, 6 Oct. Gisteren werd hier per
sloep aan den wal gebracht het lijk van den
stoker H. P., dat aan boord van het Engelsch
stoomschip Orestes", op reis van Antwerpen
naar Londen dien morgen ter hoogte van
Borssele gevonden werd op de stookplaats.
Vermoedelijk is de man door eene beroerte
getroffen en daardoor van de ladder gevallen,
waarmede men naar de stookplaats afdaalt.
Per brancard werd het lyk onder politie
toezicht naar het lijkenhuisje op de algemeene
begraafplaats vervoerd.
Tot lid van den gemeenteraad is heden
gekozen de heer J. W. Jacobze (lib.) met
277 stemmende heer J. H. Blum (a.-r.),
verkreeg 248 stemmen.
Landbouw en Veeteelt.
Vee in België. Men schrijft van de
Belgische grenzen aan de N. R. Ct.:
Met groot genoegen is hier vernomen, dat
ook in ous land pogingen worden aangewend
om de Belgische grenzen open te krijgen
voor den vrijen invoer van alle Nederlandsch
vee.
Zoo ooit, dan is thans het tijdstip aange
broken, waarop men kans van slagen heeft.
In België heerscht nog steeds groot gebrek
aan allerlei runderen, vandaar buitengewone
duurte van het vee, voornamenlyk van slacht
vee daarenboven zyn de veeziekten zoowel
in België als in ons land geheel geweken.
Elk motief tot het gesloten houden der
grenzen voor den invoer van fokvee is dus
geheel verdwenen.
Daarbij hebben vele Belgen zelf zich reeds
meermalen tot de regeering gewend mot
hetzelfde verzoek, en voorzeker zal het by
hen een gunstigen indruk maken, dat de
Nederlanders, die by de zaak ook geïnteres
seerd zyn, met hen medewerken en hen in
den strijd niet alleen laten staan.
Belgische en Nederlandsche grensbewouers
wenschen niets liever, dan dat de interpellatie
in de Tweede Kamer het beste succes mag
hebben. Dan zou voor deze streken vooral
een guustig8n tijd aanbreken. Vooreerst
konden wij zeer geregeld handel dry ven met
onze zuidelijke bureD, en ten tweede kwam
er een einde aan dien heilloozen smokkelhandel
in vee, welke zoo demoraliseerend werkt op
allen, die er by betrokken zijn en die aanleiding
geeft tot diefstal, vechtpartij en moord.
Drijvendelandbouwscholen. DeRussische
Regeering heeft ten bate van den landbouw
een soort van aanschouwelijk onderwijs inge
voerd, waardoor de boeren op eene gemakkelijke
manier de noodige vakkennis kunnen verwerven
en op de hoogte worden gehouden van de
wetenschappelijke vorderingen op landbouw-
Er worden namelijk groote drijvende tuinen
ingericht op daarvoor gebouwde schuiten, welke
honderden voeten lang zyn en breed genoeg
voor het aanleggen van een behoorlijken
modeltuin.
Zoodra de winter voorbij en het ijs gesmolten
is, worden die schuiten de rivieren, welke in
Rusland zoo talrijk en met kanalen verbonden
zijn en waaraan de grootste en vruchtbaarste
landgoederen gelegen zijn, op- of afgezonden.
Onderweg nu, bij toenemende warmte,
ontkiemen op die drijvende landbouwstations
de zaden, groeien en bloeien de gewassen en
rijpen de vruchten.
Bij elk dorp, waar zulk eene schuit komt,
wordt stil gehouden. Met klokgelui roept
men de boeren bijeeD. Dezen worden dan
door de overheid naar de drijvende modelhoeve
op hunne rivier of hun kanaal gebracht.
Daar staat in het midden een groot gebouw,
dat de woningen der medevarende leeraren en
lokalen voor voordrachten bevat, met alle
mogelijke leermiddelen.
De bemanning van het vaartuig huist iu
een kleiner gebouw.
Nu laten de leeraren den aan land gekomen
boeren de aangekweekte planten en gewassen
zien, met de noodige verklaringen. Men vertoont
hun verbeterde of nieuwe werktuigen en er
worden ook lezingen voor hen gehouden met
lichtbeelden of platen.
Vooral stelt men er prijs op de boeren
bekend te maken met den bijenteelt en hen
daartoe op te wekken, daar de Regeering er
naar streeft, in plaats van den verderfelijken
braudewiju, de honigmede weder in te voeren,
welke vroeger de volksdrank in Rusland was.
Daarom voeren de drijvende landbouwscholen
ook verscheidene bijenkorven met bijen mede.
Verder worden er alle voor de landstreek
geschikte groenten geteeld en de leeraren
beijveren zich den landbouwers het groote
nut der afwisseling bij het bebouwen van
gronden duidelijk te maken.
De boeren toonen over het algemeen veel
belangstelling voor dit soort van onderwys
zij moeten ook goed van aannemen zijn.
Zij doen soms den leeraren verrassend
schrandere vragen, waaruit blijkt, dat zij de
zaken grondig begrepen.
Zoo is deze proefneming, om de vorde
ringen van land- en tuinbouw bekend te
maken aan hen, die men niet op andere wijze
kan bereiken, zeer goed geslaagd gebleken.
Aan veelbelovende leerlingen worden ook
kosteloos allerlei zaden verstrekt, om hen des
te gemakkelijker tot eigen proefnemingen te
St.-Filipsland, 8 Oct. Met November
wordt in den Anna-Jacoba-Polder een land-
bouwcursus geopend. Als leider er van treedt
op de heer P. Minderhoud.
Gedurende den winter houden alle planten
een soort winterslaap. Het leven is schijnbaar
opgehouden. Zij nemen geen voedsel tot zich
en teren op haar voorraad stoffen. "Want
alhoewel onzichtbaar, zoo blijven ze toch
voortleven en voortademen. Bij de ademhaling
gaat natuurlijk voedingsstof verloren. Hoe
krachtiger en in beter conditie de planten dus
zijn, als de winter intreedt, zooveel te beter
komen zij dezen tijd door. Daarenboven hebben
gedurende den winter de planten heel wat te
verduren van de koude. Wanneer de velden
niet met sneeuw bedekt zijn en de vorst den
grond toch stijf bevroren heeft, gebeurt het
vaak, dat vele planten geen taaiheid, geen
Ausdauer genoeg hebben, en bezwijken. De
krachtigste en sterkste individuen, die planten,
welke voor den winter het verst gevorderd
waren in wasdom, houden zich het best, en
doorstaan de koude. Na den winter, als de
lentezon haar eerste warme stralen weer naar
de aarde zendt, beginnen ze weder te tieren
en te leven.
Het bovenstaande is zoo helder en duidelijk
als glas. Niemand zal aan de waarheid ervan
twijfelen. Dan ligt er ook een groote les in
I opgesloten voor den landbouwer.
Er worden voor den winter nog zeer veel
gewassen gezaaid, die als jonge, teere plantjes
de koude moeten doormaken, en eerst in de
I lente en in den zomer hun vollen bloei ver-
krijgen, met name de wintergewassen. Zij
worden in het najaar gezaaid en komen soms
pas goed en wel uit den grond of de vorst
valt in. Zaak is het dus zoo vroeg mogelijk
te zaaien. Maar vaak is dat niet mogelijk.
Het land moet eerst leeg zijn en daarna in
orde gebracht worden voor het nieuwe gewas.
Dan is het noodig en hoogst noodzakelijk,
dat al het mogelijke gedaan wordt om de
planten nog vóór den winter zoo groot en
krachtig mogelijk te doen worden. Daartoe
is het wenschelyk, dat ze een volledige bemesting
ontvangen, dat ze in de eerste plaats ont
vangen Chilisalpeterdie de celvorming
bespoedigt, het protoplasma in de cellen doet
groeien, en zich vaker en vlugger doet ver-
deelen en zoo den groei zeer bevordert.
I Wanneer de landbouwer dan zorgt, dat het
graan niet te dik gezaaid wordt, zoodat de
plantjes van het weinige licht, dat de zon
nog geeft, toch nog zoo veel mogelijk ontvangen,
dan zullen die cellen ook krachtig en dik
van wand worden en zoo de noodige uit
houdingskracht krygen voor den winter. Elke
landbouwer, die wintergewassen zaait, leze
bovenstaande aandachtig en handele dienover
eenkomstig.
RECHTSZAKEN.
Zierikzee, 6 Oct. Door den heer kanton
rechter zyn Woensdag j.l. de navolgende
vonnissen gewezen en uitgesproken, wegens:
1°. liet zich in kenlijken staat van dronken
schap bevinden op den openbaren weg:
J. B., 46 jaar, zonder bekende woonplaats
A. L., 40 jaar, kleermaker te Rotterdam;
G. F., 41 jaar, arbeider; M. V., 49 jaar,
zakkendrager en J. H., 38 jaar, schoenmaker,
de laatsten wonende te Zierikzee, ieder tot
f 3 boete, subs. 2 dagen hechtenis
2°. Overtreding der Leerplichtwet:
tot f 3 boete, subs. 2 dagen hechtenis:
K. T., 48 jaar, vrachtrijder te Duivendijke
J. van de Y., 47 jaar, landbouwersknecht
M. O., 45 jaar, arbeider, beiden te Sir-
janslandP. L., 50 jaar, landbouwer te
j Serooskerke; J. van der M., 34 jaar, land-
bouwersküecht te Oosterland; J. F., 52 jjiar,
j arbeider te Nieuwerkerk; L. van F., 41 jaar
en L. V., 39 jaar, arbeiders te Zonnemaire
P. S., 39 jaar, C. van K., 40 jaar, C. van
der K., 54 jaar, allen landbouwersknechts,
j H. A. D., 38 jaar, melkknecht, allen te
Noordgouwe; J. B., 58 jaar, zonder beroep,
I. A. B., 48 jaar, molenaar, M. K., 46 jaar,
i arbeider, allen te Kerkwerve; P. H. van der W.,
38 jaar, timmerman te ZierikzeeA. B.,
j 47 jaar, tuinknecht te Noordgouwe, C. van B.,
i 27 jaar, arbeider te Dreischor en A. C. B.,
sloeproeier te Zierikzee;
tot f 0,50 boete, subs. 1 dag hechtenis:
W. L., 31 jaar, landbouwersknecht te
Noordgouwe en J. den B., 44 jaar, land
bouwer te Zierikzee.
Het O. M. werd in een zaak tegen M. van
den H., 47 jaar, landbouwer te Noordwelle,
beklaagd van bovenstaande overtreding, niet-
ontvankelijk verklaard.
7 Oct. Door de arrondissements-rechtbank
zija heden L de R., 52 jaar en J. de R.,
49 jaar, landbouwers, wonende te Sirjansland,
beklaagd van verduistering van een os,
vrijgesproken.
J. van der S., 65 jaar, bierhuisbouder
te Duivendijke en N. van der S., 32 jaar,
arbeider te Eikerzee, werden schuldig verklaard
aan medeplichtigheid van diefstal en aan
diefstal van suikerpeeën, en veroordeeld ieder
tot eene geldboete van f 25, bij niet-betaling
te vervangen door eene hechtenis van 8 dagen
voor ieder hunner, met vrijspraak van hetgeen
niet bewezen is verklaard.
Tegen de vier gedetineerden in het
Huis van Bewaring to 's Hage, die onlangs
ontvluchtendoch weder gevat werden, is
door het O. M. bij bet Hof 6 maanden
gevangenisstraf geëischt.
