Donderdag 5 Jnni 1902.
ZIERIKZËESUHE
(2S i e r i Is. z e e s c h. e
NIEUWSBODE.
Courant).
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AinerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7700.
Directeur a. J. DE LOOZE.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fhünkel, Meelstraat 386, Zierikzee.
Onveiligheid Vaarwater.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt het volgende
bericht ter kennis van zeevarenden, die daarbij belang
kunnen hebben, t. w.
Wrak opgeruimd. Zuiderzee. 3de District.
Volgens mededeeling van den Iospecteur over het
Loodswezen is bet wrak, liggende op ongeveer52° 27'
40" N.b. en 0° 47' 50" 0.1, opgeruimd en de wrakton
opgenomen.
Beproeving van verlichtingsmiddclen. Hoek-van-Holland.
4de District.
Volgens mededeeling van den Minister van Oorlog
zullen aan den Hoek-van-Holland proeven worden ge
nomen met verlichtingsmiddelen, als volgt
a. Van 2 tot en met 6 Juni 1902 op het fort, met
Well's licht en lichtfakkels, tusschen 8 u. des avonds en
zonsopgang van den volgenden dag.
b. Op 4 en 5 Juni 1902 op een s.s. in den Nieuwen
Rotterdamschen Waterweg, met electriek licht, tusschen
8 u. des avonds en zonsopgang van den volgenden dag.
Schietoefeningen van het fort nabij den Hoek-van-
Holland. 4de District.
Volgens mededeeÜDg als voren zullen schietoefeningen
gehouden worden van het fort nabij den Hoek-van-
Holland, op de onderstaande data
a Op 11 en 12 Juni en zoo noodig op 13 en 14
Juni 1902.
6. Op 18 Juni en zoo noodig op 19 en 20 Juni 1902.
De schietoefeningen worden gehouden in een driehoek
gevormd door het fort, eene roode vlag op den wal beZ.
het zeegat en eene roode vlag op het uiteinde van den
Zuiidara.
Deze vlaggen zijn oDgeveer 3100 M. van het fort
verwijderd.
Bij de schietoefeningen zullen een of twee stoombooten
dienst doen om te waarschuwen en zoo noodig sleephulp
verleenen aan kleinere (zeil) vaartuigen om buiten den
onveiligen driehoek te komen.
Op de dagen waarop gevuurd wordt, zal van het fort
een roode vlag waaien van minstens één uur vóór den
aanvang der oefeningen tot het eiüde daarvan.
Zierikzee, den 4 Juni 1902.
De Burgemeester voornoemd,
CH. W. VERMEIJS.
VREDE.
Afin don door do Engelsche regeeriog uit-
gelokten Zuid-Afrikaanschen oorlog, die den
llden October 1899 begon, is Zaterdagavond
den 31 sten Mei, waarop do Boeren-afgevaar
digden eenorzijds namens do ten grave dalende
republieken, en Lord Kitchener en Sir Milner
anderzijds namens Engeland de capitulatie
teekenden, een einde gemaakt.
Het onrecht heeft wreed gezegevierd.
De Zuid-Afrikaansche Republiek en de
OraDje-Vrijstaat hebben in de rij der onaf
hankelijke Staten thans opgehouden te bestaan.
Aan de overzijde van de Noordzee juicht
en jubelt een misleide natie vreugdedronken
over het door haar met inspanning van al
haar kracht verkregen resultaat.
Het is haar gelukt met behulp van meer
dan een kwart-millioen soldaten twee kleine
vrijheidminnende volken, die ten hoogste een
dertigduizend man in het veld hebben kunnen
brengen, tot het sluiten van een verdrag te
noodzaken, waarvan de hoofdvoorwaarde is
erkenning dor souvereiniteit van Groot-
Brittannië.
Met diepen weemoed zijn wij vervuld.
In ons hart is rouw over den nationalen
ondergang van onze stamverwanten in Zuid-
Afrika.
Moest dat het einde zijn van zooveel volhar
ding, zooveel opoffering, zooveel heldenmoed
Wat baat aan de Boeren de bewondering
van het menschdom?
Zij hebben hun onafhankelijkheid verloren,
waarvoor zij dapper en onversaagd gestreden,
en o zoo ontzettend veel geleden hebben.
Op de puiuhoopen van hun door het vuur
verwoeste hoeven zullen zij treuren over het
verlies van hun nationaliteit.
Wij gevoelen behoefte te verklaren, dat wij
in die droefheid met geheel onze ziel deelen.
De retraite van de Tweede Kamer
of de ministerieele crisis bezworen.
In den aanvang van do zitting der Tweede
Kamer, die gisteren, Dinsdag gehouden is,
deelde de Minister van Oorlog, Bergansius,
het resultaat mede van het overleg der regee
ring, dat na de aanneming van het amende
ment-De Waal Malefijt heeft plaats gegrepen.
Dit komt, uit de parlementaire taal in die
der samenleving overgebrachteenvoudig
hierop neer: Indien de Kamer het door haar
gewijzigd artikel 66 verwerpt, dan zal het
wetsontwerp betrekkelijk de krijgstucht niet
worden ingetrokken, en de Minister van Oorlog
zal zijn zetel niet verlaten. Hecht zij daaren
tegen aan voornoemd artikel haar sanctie,
dan kan de regeering de behandeling van het
ontwerp niet doorzetten. Voor het geval nu,
dat de Kamermeerderheid, die in een onbe
waakt oogenblik, zonder zich behoorlijk reken
schap te geven, zonder zelfs te denken aan
de ernstige gevolgen van haar gedrag, een
amendement aannam, dat den Minister mis
haagde, het door de regeering aangegeven
middel thans goed te maken, wat zij onwetend
en onbewust bedorven heeft, aangreep, dan
is de regeering bereid nieuwe voorstellen,
waarvan de Minister inmiddels voorlezing deed,
in te dienen, zooveel mogelijk in aansluiting
met het amendementDe Waal Malefijt, maar
met behoud van het beginsel van het regeerings
ontwerp, dat niet kan worden prijsgegeven.
In het wezen der zaak stelde dus de
Minister van Oorlog aan do Kamer voor, terug
te komen op een door haar pas eenige dagen
geleden genomen besluit. Want dit is onzes
inziens de beteekenis van den regeerings wenk
aan de Kamer om art. 66 te verwerpen.
Teneinde deze retraite behoorlijk te dekken
zeido het Kamerlid Schaepman, dat het amen
dement-De Waal Malefijt »een geïmproviseerd
amendement waswaarover de Kamer toch
niet met volkomen kennis van zaken heeft
kunnen oordeelen". En de Kamermeerderheid,
den Minister, die met de kruk van de deur
in de hand stond, willend behouden, en wen-
schenddat het regeeriügsontwerp op de
krijgstucht in het Staatsblad komt, retireerde.
Drie en twintig leden maakten den terugtocht
niet mede, maar bleven pal staan voor het
door de Kamer in de zitting van Vrijdag
aangenomen beginsel.
SHEUWSTiJPIHGEBl
Oe Transvaalsoh-Engslsche
oorlog?
Volgens een bericht in de Engelsche bladen
zullen er voorloopig 38.000 man als bezettings
troepen in Zuid-Afrika blijveD.
Pretoria, 31 Mei. Een proclamatie is
uitgevaardigd, waarin ondanks de proclamatie
van president Krüger, bevelende de schorsing
van de rentebetaling vao de bons van
Transvaal gedurende den oorlog, gezegd
wordt, dat ze weer van 1 Juni af betaald
zullen worden.
(Hieruit valt op te merken, dat Engeland
de Transvaalsche schuld voor zijn rekening
neemt).
2 Juni. De meerderheid der Boeren
aanvoerders, vertrokken van hier om hun
commando's in te brengen, waarmee wel 14
dagen gemoeid zullen zijn.
3 Juni. De oorlogskosteu worden globaal
berekend op 230 millioen pond sterling (2760
millioen gulden).
Brussel, 3 Juni. Er loopen geruchten,
dat er onder de Boeren verschil van meeniog
bestaat met betrekking tot den vredeer
zou zich een partij van onverzoenlijken
vormen, vastbesloten met alle middelen den
strijd tegen de Britsche souvereiniteit in
Transvaal en Oranje-Vrijstaat voort te zetten.
Engeland;.
Londen, 1 Juni. In een stampvol Lager
huis las Balfour de vredesvoorwaarden voor.
De voornaamste artikelen van de overeenkomst
zijn de volgende
1. De burgers te velde leggen aanstonds
de wapenen neer en leveren alle geweren en
munitie in hun bezit in. Zij zien af van alle
verzet tegen het gezag des konings, dien zij
erkennen als hun wettigen vorst.
2. Alle burgers te velde buiten de grenzen
van Transvaal en van den Vrijstaat en de
krijgsgevangenen buiten Zuid-Afrika, die
burgers zijn, worden, bijaldien zij verklaren
hun positie als onderdaan van den koning te
aanvaarden, naar hun woonplaats teruggebracht
zoo spoedig er vervoermiddelen verschaft
kunnen worden en hun middel van bestaan
verzekerd is.
3. De burgers, die aldus zich onderwerpen
en terugkeeren, worden niet beroofd van hun
persoonlijke vrijheid en eigendom.
4. Geen burger- of strafrechterlijke ver
volging wordt iDgeateld tegen burgers, die
zich aldus onderwerpen of aldus terugkeeren
voor eenige daad, die in verband staat met
het voortzetten van den oorlog. Deze bepaling
strekt zich echter niet uit tot zekere daden
in strijd met het oorlogsgebruik, welke daden
na het einde van de vijandelijkheden voor
den krijgsraad komen.
5. De Nederlandsche taal wordt op de
openbare scholen in Transvaal en Vrijstaat
onderwezen, waar do ouders der kinderen
het verlaDgen, en wordt bij de rechtbanken
toegelaten, waar het noodig is.
6. Het bezit van geweren wordt toegelaten
aan wie er om vragen tot zelfverdediging en
verlof er toe krijgen.
7. Het militaire bewind wordt zoo spoedig
mogelijk vervangen door burgerlijk bestuur
en zoo spoedig als de omstandigheden het
bepalen worden vertegenwoordigende instel
lingen als inleiding tot eigen bewind (self-
government) ingevoerd.
8. Er wordt een commissie in ieder district
benoemd, teneinde hulp te verleenen om de
mcn8chen naar hun woonplaats terug te
brengen en hun van middelen te voorzien
voor het herstel van hun hoeve. De regeering
stelt 3.000.000 pd. st. ter beschikking van de
commissies en behalve deze vrije gift is de
regeering bereid voor hetzelfde doel geld te
leenen, gedurende twee jaar vrij van intrest
en terug te betalen over een tijdperk van
jaren tegen 3 pCt. intrest. Geen vreemdelingen
of opstandelingen kunnen van deze bepaliDg
voordeel trekken.
Wat de behandeling van de opstandelingen
betreft, heeft Lord Milner aan de Boeren-
afgevaardigden een verklaring voorgelezen,
waarvan de hoofdzaak het volgende isDe
behandeling van de Kaapsche en Natalsche
opstandelingen, die zich onderwerpen, zal, als
zij naar hun kolonie terugkeeren, bepaald
worden door de koloniale regeeringen in
overeenstemming met de wetten dier kolonies.
De Kaapsche regeeriDg is van oordeel dat
het gros der opstandelingen levenslang van
het kiesrecht verstoken moet zijn en dat de
veldkornetten en alle opstandelingen die bij
de vijandelijke legermacht een voorname plaats
hebben ingenomen wegens hoogverraad terecht
moeten staan, maar in geen geval zal de
doodstraf worden toegepast.
De overeenkomst is geteekend door Kit
chener en Milner voor de Engelsche regeering
en door Steijn, De Wet, Olivier en rechter
Hertzog voor de regeering van den Vrijstaat,
en door Schalk Burger, Reitz, Louis Botha
en De la Reij voor de regeering van de
Z.-A. Republiek.
De Van-dag-tot-dag-schrijver in het
Ubld. maakte naar onze meening eene juiste
opmerkiDg toen hij Maandag schreef:
Welke de voorwaarden zijn »van de
overgave", gelijk officieel de vrede genoemd
wordt, weten wij nog niet. En als wij ze
vernemen, weten wij trouwens nog niet of
wij de geheele waarheid vernemen en of
plechtige beloften niet op papier gebracht
om Britsche ijdelheid te ontzien niet de
ware basis van den vrede zijn.
Maar hoe het ook zij, Groot-Brittannië's
bezwaren en gevaren beginnen nu pas.
Engeland heeft niets, volstrekt niets ge
wonnen door den onrechtvaardigen oorlog.
Het heeft een drieduizend millioen gulden,
een twintig duizend soldaten, een heirleger
zieken en gewonden verloren, behalve prestige i
en den eerbied der volken, maar het heeft
niets gewonnen. De goudmijnen blijven aan j
de Engelsche en Duitsche kapitalisten, en het
Britsche volk betaalt voor den oorlog. Het
brood zelfs is er voor belast geworden en
van zijn eigen koloniën maakte Engeland
zijn meesters".
Londen, 2 Juni. De bekendmaking van
de sluiting van den vrede werd door het
volk met zeer groote geestdrift ontvangen.
Aan «Mansion House" werd een wit plak
kaat aangeplakt, waarop in roode letters staat
»De vrede is afgekondigd".
De lord-mayor verschoen op het balkon
en sprak de menigte toe.
De straten zijn vol menschen, die vader-
landsche liederen zingen. Do menigte neemt
gedurig in aantal toe. De klokken van de
kerken en van andere gebouwen luiden. Er
heerscht ontzaglijke geestdrift.
Door de publicatie van don burge
meester aan den voorgevel van het stadhuis
is het bericht van den vrede in Zuid-Afrika
met bliksemsnelheid door de geheele stad
verspreid en de straten der City, verlaten en
vervelend als gewoonlijk op de Engelsche
Zondagen, werden plotseling verlevendigd.
Op verschillende plaatsen werden vlaggen
uitgestoken, hier en daar weerklonken trom
petten en allerwegen werd »Rulo Brittannia"
gezongen.
De bladen maken met genoegdoening
gewag van de totstandkoming van den vrede
en brengen hulde aan de Boeren zoowel als
aan de Britsche soldaten.
De Standard heet de Boeren de dapperste
tegenstanders, die het den Engelschen en
kolonialen troepen immer ten deel is ge
vallen te ontmoeten.
De Morning Post beschouwt het als een
gelukkig slot, dat de koning gekroond zal
worden wanneer het rijk, waardoor Z. M.
regeert, sterker is dan immer te voren.
De Daily News zegtx»Wij hebben een
grooter taak voor ons dan de oorlog was,
namelijk eensgezindheid en geluk te brengen
aan het verwoeste grondgebied, door den
Boeren te toonen dat wij kunnen uitmunten
in den vrede, zoowel als in den oorlog".
De Daily Telegraph verklaart: »Het is
goed voor Engeland, dat de crisis ontstaan
is om bedwongen te worden, juist op het
oogenblik, dat zij is ontstaan later zou het
te laat geweest zijn het gevaar, waar
tegenover wij gestaan hebben en dat wij te
boven zijn gekomen, was een doodelijk gevaar".
De Times bevat een hoofdartikel, waarin
de volgende woorden »Wij treden uit den
oorlog om met vernieuwden geest de zending
van het Britsche Rijk te vervolgen, jonger
in het bewustzijn van onze macht en jonger
in onze verwachtingen dan toen de dappere
tegeDstanders, die wij nu verwelkomen als
mede-onderdanen, ons den oorlog opgedrongen
hebben".
Ouiischland.
Het Reichsgesundheitsamt maakt thans zijn
rapport openbaar met de overwegingen, op
grond waarvan 't indertijd de regeering geraden
heeft, het gebruik van boorzuur en zij a ver
bindingen bij de verduurzaming van vleesch te
verbieden. In een officieus artikel, hetwelk dit
stuk toelicht, wordt medegedeeld dat reeds uit
vroegere proefnemingen van het Gesundheits-
amt is gebleken, dat de boorzuur-preparaten
uitwerkingen hebben op de voediDg en de
stofwisseling, die b.v. vreemd zijn aan keuken
zout en salpeter. Ten slotte werden onder
zoekingen ondernomen met gezonde, volwassen
menschen, om binnen de grenzen van de
tegenwoordige experimenteele techniek een
denkbeeld te krijgen van de veranderingen
in de stofwisseling bij het gebruik van boor
zuur. Yoor een deel nam een man van de
wetenschap deze proeven op zichzelf, voor
een ander deel werden ze genomen met vier
andere geschikte personen, die zich hiertoe
vrijwillig beschikbaar stelden. De uitkomst
was dat men, bij gebruik van boorzuur,
constateerdevermindering van het nuttig
effect van eiwit en van voedende vetten in
den darm, vermeerderde waterlooziDg en
afneming van het gewicht, die soms gevaarlijk
voor de gezondheid werd. Op grond van deze
en andere waarnemingen hebben de medische
deskundigen zich eenstemmig voor het ver
bieden van boorverbindingen verklaard.
Bfoderltntf.
Haarlem, 2 Juni. Gebleken is, dat in
denzelfden nacht, waarin de moord op mej.
Yan Weenien plaats vond, ook een poging
tot iabraak is gedaan in de Rozenprieelstraat,
ten huize van den politie-agent Stekelenburg,
die nachtdienst had.
De vrouw, die alleen thuis was met haar
beide kinderen, welke nog geen drie jaar
oud zijn, had zich ongeveer halfelf naar bed
begeven, nadat haar man om 10 uur uit was
gegaan. Te elf uur wordt zij wakker door
bet getik aan het kastje, dat in haar slaap
kamer staat en bemerkt zij tot haar grooton
schrik een man, die zich geheel had ver
momd en naar haar bed toekwam met een
mes in de hand, dat op de tafel had gelegen.
Hij voegde haar toe »Als jij mij jou geld
niet geeft, dan vermoord ik jou met je beide
kinderen". De vrouw gaf 't hem onge
veer f2 toen de deur der buren eens
klaps werd opengemaakt en de inbreker op
de vlucht ging, denkende dat dit de deur
was van het huis.
De inbreker kwam de woning binnen door
een zolderraampje en zoo de trap af, die
naar de slaapkamer leidt.
Hij is op dezelfde manier gevlucht.
Men schijDt verband te zoeken tusschen
deze brutale inbraak en den moord.
De moord te Haarlem. De officier
van justitie te Haarlem heeft bevel gegoven
tot opsporing en aanhouding van Frans Rosier,
gewoonlijk »Haarlemsche Frans" genoemd,
als verdacht van den moord op mej.
Yan Weemen op de Raamvest.
Opmerkelijk veel en belangrijk zijn de
aanwijzingen, thans tegen Rosier ingebracht.
Men herinnert zich boe indertijd een man
op klaarlichten dag bij een weduwe in de
Nieuwstraat kwam en haar dreigde en geld
afperstehet signalement van dezen man
komt overeen met dat van Haarlemschen Frans.
Daarmede komt óók overeen het signale
ment van den inbreker bij den heer Westen
dorp in de Groote Houtstraat, die eon paar
revolverschoten loste.
Rosier heeft een paar jaar gezeten voor
il braak bij den heer Paul van Ylissingon
aan de Leidsche Yaart, en wordt verdacht
van den bekenden moord op twee oude vrouwen
aan den Raamsingel, gepleegd in 1892.
Merkwaardig is het dat toen, evenals thans,
de verwonding met een stomp voorwerp moet
zijn toegebracht.
Gedurende den tijd, dat de verdachte ge
zeten heeft, is te Haarlem geen moord ge
pleegd en reeds vóór tien jaar was hij op do
hoogte van de levenswijze der vermoorde,
want meermalen kwam hij, met turf ventende,
aan haar woning. Het nietige vrouwtje
heeft hem wellicht herkend en toen waar
schijnlijk gedreigd hem bij de justitie bekend
te zullen maken.
Men meent, dat het zoo goed als vast
staat, dat juffrouw Yan Weemen met haar
moordenaar geworsteld heeft, want haar
valsch gebit is govonden in de gang van
haar woning.
De apotheker Van Rhijn heeft aan de
justitie meegedeeld, dat in den nacht van
den moord, om één uur, een man bij hem
ia geweest, die zeide gewond te zijn en
wilde verbonden worden. Om 'smans ongunstig
uiterlijk hielp de apotheker niet, doch zond
de man naar de politie, waar hij niet
geweest is.
Dinsdag zijn door den rechter-commissaris
gehoord de heeren Van Dobben en Beeremanu,
die op den avond vóór den moord op de
Raamvest een verdacht doend persoon hebben
gezien, die, zich ontdekt achtende, den kraag
van zijn jas opzette.
De begrafenis had Dinsdag te Overveen
plaats. Op de lijkbaar lag een krans.
Bij de begrafenis van het slachtoffer van
den moord was veel publiek.
De verdachte Ilaarlemsche Frans, tegen
wien een bevel tot aanhouding is uitgevaar
digd, is nog niet ondekt.
's Gravenhage, 3 Juni. Tweede Kamer).
De Minister van Oorlog deelde hedenochtend
mede, dat hij na de beslissing van j.l.
Vrijdag zich genoodzaakt achtte om schorsing
van de verdere behandeling te vragen om
met zijn ambtgenooten te overwegen wat
verder te doen staat. Op grond van de
gehouden overwegingen kon hij thans mede-
deelen, dat art. 66, zooals het thans luidt,
een beletsel zou zijn voor do regeering met
de behandeling van het ontwerp voort te
gaan. Mocht echter het artikel worden
verworpen, dan was de Minister gaarne
bereid de verdere behandeling op zich te
nemen.
Om aan de wcnschen der Kamer tegemoet
te komen, stelt de Minister voor na artikel
65 een artikel 65 a-c. Bij de formuleering
daarvan heeft hij gestreefd naar een oplossing
die voor de straf van verlaging de zaak
regelt op een wijze zooveel mogelijk aansluitend
bij het amendement-De Waal Malefijt. De
straf zoowel als de plaatsing in een
tuchtklasse wordt opgeschorst tot na de
beslissing van den meerdere. Voorts wordt
de mogelijkheid geopend tot toepassing eener
niet geringe verzachting bij de andere straffen.
Na uitvoerige discussie werd op voorstel
van den voorzitter besloten na de pauze de
stemming over art. 66 te doen plaats hebben
en de verdere discussie over het ontwerp.
Na de pauze is artikel 66 der Krijgstuchtwet
verworpen met 67 tegen 23 stemmen, nadat
de Kamer met 62 tegen 29 stemmen
besloten had de discussie over hot artikel
niet te heropenen.
Vervolgens werd behandeld de door de
Regeering voorgestelde nieuwe regeling.
Rotterdam, 2 Juni. Een felle brand heeft
gisterenavond in het Noorderkwartier gewoed
en vele nieuwsgierigen werden door het
brandalarm, dat de geheele stad in rep en
roer bracht, daarheen gelokt.
Op den hoek van de Jacob Catsstraat en
Gerard Scboltenstraat bevindt zich in perceel
67 de winkel van den heer C. N. van den
Broek, in tapijten, vloerzeilen, gordijnen,
vloermatten e. d. Om vijf minuten over
negenen wilde de beer Van don B. het licht
in één der winkelkasten opsteken, toen de
licht brandbare vitrages vlamvatten. In een
oogwenk stond het winkelhuis in vlammen en
aan blusschen met eigen middelen viel niet
te denken. Bijgestaan door zijn 30-jarigen
knecht, J. de Reus, die met andere werk
lieden in den kelder aan de zijde der Gerard
Scholtenstraat werkzaam was, wilde de heer
Van den B, nog een kistje met geldswaarde
redden uit één der beide opkamers, die aan
