Donderdag 20 Maart 1902.
(Z i e r i li z e e s c h. e
Courant).
Openbaar Eindexamen der
Burger-Avondschool
Algemeen Overzicht.
HEUWSTIJDIMGEil.
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEESCHE
MEI WSHORE.
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7669.
Dlreoteur 9 A. J. DE LOOZE.
Redacteuren
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Ad verten tiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Meelstraat 386, Zierikzee.
op Maandag 24 Maart, des avonds te
6 uur, in het gebouw der school, ingang
Manhuisstraat.
De Directeur der Burger-Avondschool
J. A. DE BRUYNE.
Na de beteekenisvolle zegepraal der
Boeren bij Twecbosch op de ÈDgelschen
zijn geen berichten betreffende later geleverde
gevechten ingekomen. De Engelscbon zullen,
alvorens een slag te wagen, zich eerst geducht
versterken, en de Boeren weten oudergewoonte
van een door hen behaalde overwinning niet
genoegzaam partij te trekken. Lord Methuen,
die door De la Rey onvoorwaardelijk in
vrijheid is gesteld, is na eenige dagen te I
Klerksdorp verpleegd te zijn, nu naar J
Johannesburg vervoerd geworden. Gelijk men I
weet, is hij aan zijn rechterdij ernstig ver- J
wond. Wat De la Rey bewogen beeft om
Lord Methuen tegen den wil der op Engeland
fel verbitterde burgers los te laten, kunnen
wij Diet met zekerheid zeggen. Heeft
erkentelijkheid hem er toe genoopt, daar
Lord Methuen de gevangen genomen vrouw
en kinderen van De la Rey beter schijnt
behandeld te hebben, dan men van een
Eogelschen generaal verwachten kan? Of was
de groote moeilijkheid een gewonden vijand
op de snelle krijgstochten met zich mede te
voeren, de oorzaak, dat men hem losliet?
Of moet men soms in het stelselgeen
gevangenen houden, dat de Boeren volgen,
sedert zij de guerilla voeren, de reden
zoeken, dat men zelfs een Engelschen gene
raal niet als gijzelaar wilde terughouden?
Welke ook de beweegreden van De la Rey
moge geweest zijn, de hooge Engelsche
aristokratie behoeft geen angstige bezorgd
heid meer voor haar troetelkind te koesteren.
Lord Methuen is vrij.
Het bericht, dat Louis Botha aan Bruce
Hamilton een ernstige nederlaag heeft toe
gebracht, is nog niet bevestigd. Men verdenkt
do Engelsche Regeering, dat zij er meer van
weet. Wij hopon, dat het bericht waar moge
blijken.
Het proces tegen den nobelen Boeren-
commandant Kritzinger is geschorst. Het
gerucht loopt, dat de Koningin van Engeland,
Alexandra, daaraan niet geheel vreemd is,
al werd ook in het Lagerhuis door don
Minister Broderick als grond der schorsing
opgegeven de onvolledigheid der bewijsstukken
ten processe. Kennend namelijk de omstandig
heden, onder welke Kritzinger werd gevangen
genomen, moet zij, gelijk men zegt, een
levendige sympathie koesteren voor den
Boerencommandant, die zijn leven gewaagd
en zijn vrijheid verspeeld heeft om een
gewonden krijgskameraad te redden.
Cecil Rhodes is gevaarlijk ziek,
hem op zijn sterfbed de schimmen der
gesneuvelden in dezen oorlog voortdurend
vóór oogen zweven, en hem voorhouden, wat
vreeselijk onheil hij door zijn lage rol gebracht
heeft over een vreedzaam, gelukkig levend
volk, en in weikon diepen afgrond hij
Engeland gestort heeft. En moge hij dan
stervend tot de erkentenis komen, dat hij en
Chamberlain en Milner de drie grootste
schavuiten zijn, die Engeland heeft voort
gebracht.
Ierland is in gisting. Een opstand daar,
die vroeg of laat moot uitbreken, en leiden
zal tot een afschudding van het Engelsche
dwangjuk, zou nu voor de Boeren een
prachtige afleiding zijn. De Koning heeft
wegens den ernstigen toestand op het groene
eiland het raadzaam geoordeeld het gewone
bezoek aan Ierland's hoofdstad dit jaar achter
wege te laten. Hij begrijpt, dat bij niet op
dezelfde consideratie kan rekenen, die men
indertijd jegens zijn mama, wijlen Koningin
Victoria om haar hoogen leeftijd en haar
geslacht in acht genomen .heeft, en dat hij
zich blootstelt aan een b<^roeting, die het
aanzien der Kroon niet zal verhoogen. Wel
licht vreest hij zelfs, dat zijn leven gevaar
loopt.
Campbell Bannerman, de aanvoerder der
liberale partij in Engeland, heeft in het
Lagerhuis aangedrongen op het instellen van
een enquête over al de contracten, die door
het Ministerie van Oorlog in verband^met de
voorziening in de behoeften van het leger in
Zuid-Afrika gesloten zijn. De Regeering ver
zette zich daartegen. Zij wilde een dergelijk
onderzoek nietzoolang de oorlog duurt.
Wij willen het dolgraag gelooven, dat zij
tegen een dergelijke enquête thans opziet.
Want besloot het Parlement daartoe, dan
zou wellicht aan het daglicht komen, aan
welke schandelijke knoeierijen sommige leden
van het Engelsche Kabinet en tal van hooge
oomes bij het leger zich ten nadeele van
's lands kas direct en indirect hebben schuldig
gemaakt. Om een bewijs te geven van het
immoreel gehalte van het huidige Engelsche
Ministerie voeren wij het feit aan, dat de
nederlaag bij Tweebosch 36 urm aan do
Regeering bekend was, voordat deze door
haar gepubliceerd werd. Met de publicatie
werd zoolang getalmd, opdat men gelegenheid
zou hebben de Randwaarden, die zoodra de
nederlaag bekend zou worden, ongetwijfeld
zouden dalen, tegen den gewonen koers aan
de beurs te verkoopen, om ze later tegen
den gedaalden koers weder in te koopen. De I
winst in het koersverschil is ook voor J
Ministers van het slag van Chamberlain niet
te versmaden.
De vroegere opperbevelhebber van het
Engelsche leger, Lord Wolseley, is op reis
naar Zuid-Afrika. Het heet, dat het een 1
pleiziertochtje is, wat Lord Wolseley onder
neemt. Maak dat den ganzen wijs. Een man
van dien hoogen leeftijd doet voor zijn plezier
geen reis naar Zuid-Afrika. Zoo iemand is
op zijn ouden dag het meest op zijn gemak
in zijn winterverblijf of op zijn landgoederen.
Wij nemen dan ook veeleer aan, dat de
Engelsche Regeering aan Lord Wolseley een
geheime zendiDg heeft opgedragen, die met den
oorlog in Zuid-Afrika nauw verband houdt.
Misschien tracht men door Lord Wolseley
met de Boerenaanvoerders onderhandelingen
aan te knoopen.
In don Pruisischen Landdag deelde
Baron Yon Richthofer, de staatssecretaris,
mede, dat Engeland heeft toegestaan, dat
Duitsche liefdegaven voor de concentratie
kampen vrij van inkomende rechten ia Zuid-
Afrika kunnen ingevoerd worden. Met het
oog op deze tegemoetkoming van Engeland
hoopte hij, dat de Duitsche natie een meer
welwillende houding jegens Engeland zou
aannemen. Een volk, dat de waarheid en
oprechtheid lief heeft, kan voor een andere
natie geen sympathie huichelen, geen liefde
veinzen, wanneer het reden heeft voor haar
afschuw te gevoelen en verachting te koesteren.
Engeland heeft dezen oorlog op zulk een
wreedo en gemeene wijze gevoerd, dat de
goheele beschaafde wereld bij zijn vernedering
en ondergang zal jubelen.
In België heeft het kiesrechtdebat aan
leiding tot hefiige scènes gegeven. Vooraf
ging een woordenwisseling tusschen Anseele en
de rechterzijde. Anseele had, toen men hem
bospotte wegens zijn verklaring, dat hij een
kind van den arbeidenden stand was, vuur
gevat, en zeide, ziedende van toorn, ongeveer
dit: »Ik ben de vijfde zoon van een armen
schoenmaker, meester in zijn vak, die honger
geleden heeft, mijne heeren, ja, honger met
zijn kinderen. En gij spot!" Maar dat was
nog niets. De storm stak eerst op, toen de
Minister-President do unie van liberalen en
socialisten ter verkrijging van algemeen kies
recht besprekend, de verbondenen vergeleek
bij struikroovers, die aan den grooten weg
men8chen berooven. Nauw waren deze
woorden uitgesproken, of de socialisten stoven
van hun zetels op, snelden naar de tafel van
den President der Kamer, eischend van dezen,
dat hij den Minister-President tot de orde
zoude roepen. Dit geschiedde evenwel niet.
De Ministertafel moest nu beschermd worden,
anders ware het tot handtastelijkheden
gekomen. Om een einde te maken aan het
verschrikkelijke tumult, werd door den
President de zitting opgeheven.
Het volk houdt inmiddels in de groote
steden van België reusachtige betoogingen
voor algemeen kiesrecht, die tot dusverre een
ordelijk verloop hadden.
De Transwaalsoh-Engeleohe
oorlog.
London, 18 Maart. De correspondent van
de Standard te Pretoria geeft een beschrijving
van lord Methuen's nederlaag en verklaart*
dat de Boeren, toen zij zich op bijna 5 K.M.
afstand bevonden, een vijftal linies vormden
en in verspreide gevechtsorde, recht op
de Britsche achterhoede aangaloppeerden
schreeuwende en hun geweren zwaaiende en
dreigende, door de plotselinge beweging en
overwicht van hun aantal, de achterhoede
neer te rijden en er zich een weg over te
banen. Toen de Boeren zich op ruim 1250
meter afstand bevonden, opende de achterhoede
het vuur met een oprolging van salvo's,
terwijl de veldstukken bommen uitwierpen.
De Boeren antwoordden met een zwaar
geweervuur en vervolgden hun rit recht op
de achterhoede aan, doch terwijl het centrum
rechtstreeks vooruitreed, trokken de vleugels
om de flanken der Eogelschen heen. De
Boeren gedroegen zich met buitengewonen
moed en beslistheid, zoodanig, dat velen
rechtstreeks in het centrum van de Britsche
achterhoede reden, welke den opmarsck van
de colonne dekte. Generaal Methuen zond,
ter ondersteuning van de achterhoede, een
troep bereden manschappen uit en de opmarsch
der Boeren werd tegengehouden, doch slechts
tijdelijk.
De Boeren, die zich kranig hielden, deden
opnieuw een aanval, zonder rekening te houden
met het krachtige vuur, dat in hun linies drong.
De infanterie werd uitgezonden om de
bediening van twee kanonnen op de rechter
flank te ondersteunen en hield zich bewonderens
waardig koelbloedig, doch de manschappen,
die de achterhoede vormden, werden zenuw
achtig door den wanhopigen aandrang der
Boeren en oude soldaten zelfs holden weg
onder den invloed van de blinde paniek. Lord
Methuen gaf bevel, dat de convooien en de
troepen teruggetrokken zouden worden op de
kraal, waar reeds gedeelten van den trein in
veiligheid gebracht waren en droeg majoor
Paris het commando over de kraal op. Zelf j
reed Methuen terug naar de kanonnen op de
rechterflank en moedigde de manschappen
aan door stem en gebaar, tot hij opeens het
mikpunt werd van de Boerenscherpschutters, I
die allen het vuur op hem richtten. Zijn
paard viel dood neder, op drienlpatsen getroffen,
terwijl hij een kogel door zijn dij kreeg.
Om halftien hervatten de Boeren, dank zij
hun veel grooter aantal en de aanmoediging
van De la Rey in persoon, den aanval en
begonnen de stelling in te sluiten. Commandant
Celliers bracht een paar vijftien ponders in
werking en begon de kraal te bombardeeren,
zoodat er slechts één middel was om verder
verlies van menschenlevens te voorkomen
dat was de overgave.
Volgens een zeer verlaat telegram
(van 2G Februari 1) uit Kaapstad aan Daily
Mail ondervonden de voorgenomen operatiëa
tegen de «rebellen" in het Noord-Westelijk
deel der Kaap-Kolonie toon grootelijks ver
traging door X)tegenspoeden", geleden door
twee convooien, die tot taak hadden eenige
garnizoenssteden van nieuwen voorraad te
voorzien.
Die convooien zullen dus waarschijnlijk
geheel of gedeeltelijk zijn genomen.
De vijand, zegt het telegram verder, dat
de censor zeker te bedenkelijk achtte en
daarom een kleine drie weken vasthield, is
in deze streken 4500 2500 man sterk en
wordt aangevoerd door Generaal Maritz. Er
zijn de beste strijders onder van de nog in
het veld staande Boeren.
Ia de laatste weken, dus besluit de corres
pondent, nam op verscheiden plaatsen in de
Kolonie de bedrijvigheid onder de rebellen
weer zeer toe.
Van dat alles heeft Kitchener niet gerept.
Engeland.
Londen, 19 Maart. Na een tweedaagsch
debat heeft het Lagerhuis de motie van Sir
Campbell, betreffende een onderzoek Daar de
contracten voor het legerbestuur, met 346
tegen 161 stemmen verworpen.
Men maakt in Engeland toebereidselen
zoo spoedig mogelijk elf nieuwe bataljons
Yeomanry naar Zuid-Afrika te zenden. De
inscheping zal in de eerste week van April
beginnen. De werving is nu gesloten, behalve
voor hoefsmeden en zadelmakers. En er zijn
nog onderofficieren noodig.
De berichten uit Kaapstad omirent den
toestand van Rhodes blijven steeds zorg
wekkend.
De koning zal bij zijn kroning een
maaltijd geven aan een half millioen armen
van Londen, hetgeen f 360,000 zal kosten.
Rusland.
Te Warschau moet oen groote spionnage-
zaak ontdekt zijn, waarin een groot aantal
officieren van hoogen rang betrokken zijn.
Kolonel Grimm, die adjunct is van den
militiairen administrateur van het district
1
Warschau, zou gearresteerd on reeds ge-
fusileerd zijn.
Sedert tien jaren verkocht Grimm
mobilisatie- en verdedigingsplannen aan Duitsch-
land. Bij de huiszoeking werden in zijn huis
coropromitteerende papieren gevonden, waar
onder een lijst met namen van omkoopbare
Russische generaals. Deze generaals, eenige
kolonels en een majoor zijn gearresteerd en
gedegradeerd.
Frankrijk.
Parijs, 17 Maart. Waarschijnlijk zal
president Loubet met een gevolg van een
twaalftal personen, waarbij zich zijn zoon
Paul Loubet niet zal bevinden, 15 of 16 Mei
a.8. van Duinkerken uit de reis naar Sint-
Petersburg aanvaarden. De Minister van
Buitenlandsche Zaken, Delcassé, zal in de
Kamer het benoodigde krediet aanvragen,
met toelichting van de hooge beteekenis van
deze reis.
Paul Déroulède heeft Georges Thiebau
bedankt voor de opwekking om een candidatuur
ter beschikking te stellen voor Déroulède en
Marcel Habert met de mededeeling, dat de
verbannenen en de afwezigen niet nagevolgd
mooten worden, doch dat men zich moet
scharen aan de zijde van Cavaignac in diens
opmarsch tegen Waldeck Rousseau.
Nederland.
Hoorn, 17 Maart. Heden heeft Prins
Hendrik een bezoek gebracht aan het Land-
bouw-Proefstation alhier.
Daartoe verliet Z. K. H., vergezeld van Zijn
adjudant, hedenmorgen ten 9 ure de residentie
en kwam te 10.52 hier aan.
Een ontzaglijke menigte was aan het
station en juichte den Prins geestdriftig toe.
Op het Raadhuis had de ontvaDg6t plaats.
Nadat dit oude gebouw bezichtigd was, begaf
de Prins zich naar het Musseum van West-
Friesland, welk gebouw kunstvol is gelam
briseerd en betimmerd met vele schilderijen
en andere kostbare voorwerpen. Op het plein
werd een oogenblik stil gehouden voor het
standbeeld van Jan Pieterszoon Coen en werd
dit gedenkteeken van den stichter van Batavia
ook bekeken.
Daarna werd gereden naar de haven en
vandaar langs de Bossu-huisjes (een herinnering
aan de vrijmaking van Spanje's heerschappij)
naar het huis van den burgemeester, waar de
Prins het dejeuner gebruikte.
Tegen kwart vóór 1 uur kwam do Prins
aan het Proefstation, waar Z. K. H. met do
grootste belangstelling alle afdeelingen bezocht
en menigmaal inlichtingen wenschte, die dan
natuurlijk werden verstrekt.
Tien minuten vóór vieren vertrok do
trein, die Z. K. H. weór naar den Haag zou
terugvoeren. Vóór het station was eene zeer
groote menigte verzameld, die telkens luide
hoera's, aanhief. Vóór het geopende portier
onderhield de Prins zich nog met den burge
meester. -
Zaandam, 17 Maart. In de afgeloopen
week hebben zich vier nieuwe gevallen van
vlektypbus voorgedaan, benevens één sterfgeval.
Amsterdam, 17 Maart. De heerN. Judels
(de oud-acteur) vierde heden zijn 87sten ver
jaardag en is nog altijd een toonbeeld van
gezondheid en opgewelcten levenslust.
's-Gravenhage, 17 Maart. Bij kon. besluit
is tot voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal voor den verderen duur van
dit zittingjaar benoemd J. E. N. baron
Schimmelpenniuck van der Oye, lid van die
Kamer.
De toestand van den Minister Van
Asch van Wijck gaat gestadig vooruit.
Gisteren verliet hij voor het eerst gedurende
eenigen tijd het bed.
Over eene week denkt de Minister het
Diaconessenhuis te Utrecht te verlaten, en
tot verder herstel naar buiten te gaan.
Rotterdam, 17 Maart. Papuss is gisteren
weer boven water gekomen en werd met een
reusachtigen lauwerkrans begroet. Toen men
hem uit zijn kist had getrokken, scheen hij
j een weinig duizelig. Hij gebruikte een kop
chocolaad en middelerwijl deelde zijn impressario
mede, dat hij zich even verwijderen zou om
wat op te fris8chen en daarna weder voor het
publiek zou verschijnen. De opmerkzaamheid
had getrokken een zekere gejaagdheid of
geheimzinnigheid, waarmede, zoodra de kist
geopend werd, een zak gevuld werd met den
rommel, dien Papuss bij zich in de kist had.
Sommigen hadden wel eens precies willen
zien, waarin die rommel bestond.
Nadat Papuss een kwartiertje was ver-
wjjdeid geweest, kwam bij geheel opgefrischt
terug, zoo zelfs, dat men hem niet kon aan
zien dat hij zulk een kuur had ondergaan.
Hij bedankte het publiek en deelde een 6tandje
uit aan de Rotterdamsche pers, van welke
hij niet die medewerking had genoten als hij
elders gewoon was.
Hij verrichtte zijn kunsten in het loopen
op spijkers en zwaarden zoo gemakkelijk en
deed ook met de 100-ponds gewichten zoo
gewoon, dat men zich afvroeg of zijn omvallen
van zwakte, elders vertoond, geen comedie was.
Zierikzee, 19 Maart. Maandagavond
vergaderde onder presidium van den heer
Ch. W. Vermeys, ten huize van mej. de
weduwe Kanaar, het Departement Zierikzee
der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering
van Nijverheid. Mededeeling werd gedaan
van een schrijven van het Departement de
Zaanstreek betrekkelijk het voorstel van
het Departemont Groningen in zake de quota
regeling. Uit het jaarverslag, dat door den
secretaris, den heer Hooginboom, werd uit
gebracht, bleek, dat het ledental met drie
verminderd was, en dat het deficit der kas
van f 48.97 tot f 59.70| gestegen was.
Nadat deze werkzaamheden waren afgeloopen,
verkreeg dr. A. van der Hoeven het woord,
die een ook door dames bijgewoonde voor
dracht over petroleum hield. Wegens de
zeer beperkte plaatsruimte kunnen wij van
deze belangrijke voordracht geen volledig
verslag geven, en mooten wij ons bepalen
tot een vermelding van de hoofdpunten.
Spreker leidde zijn onderworp in met een
bistorischen terugblik. Reeds in den vroegsten
tijd was petroleum bekend, al werd het dan
ook slechts in een geringe hoeveelheid
gevonden. De joden kenden het reeds. Dit
blijkt uit het eerste hoofdstuk van het 2de
boek der Makkabeeën, waar geschreven staat,
dat de joden het vuur van het altaar voor
de Perzische Koningen in een drogen put
verborgen hadden, en dat, toen zij na jaren
den put openden, zij een dikachtige vloeistof
vonden, die op het altaar gebracht, ontvlam
baar bleek te zijn. De plaats, waar die vloei
stof gevonden is geworden, werd «Nephthar"
gevormd, waarvan waarschijnlijk ons »naphta"
is afgeleid. In de staten der Babyloniërs
had men de vuuraanbidders. Zij aanbaden
de eeuwige vuren. Deze vuren werden
gevormd door gassen, die eenmaal aange
stoken, bleven branden. Ook de Egyptenaren
schijnen zich van petroleum bediend te hebbeD,
I en wel voor het balsemen van hun lijken
(mummiën). De Indianen in Amerika gebruikten
petroleum om de woningen van de eerste
planters in brand te steken. Een bekend
j product was petroleum echter nog niet. Dit
werd het eerst sedert 1853, toen een New-
I Yorker speculant in het laboratorium van een
i New-Yorker chemicus een flesch zig staan,
bevattend ruwen petroleum. Hij kocht hierop
het stuk land, waar die ruwe p troleum
gevonden werd, en richtte een maatschappij
op om dien petroleum te ontginnen. Hij was
1 van oordeel, dat er meer petroleum in den
grond zat, en dat door een distillatie-proces
uit de onzuivere vloeistof goede zuivere petro
leum te verkrijgen was. Spreker deelde
hierna mede, hoe men aan de benaming
«petroleum" kwam. Petroleum is afgeleid
van het Grieksche woord Térpx (rots) en het
Latjjnsche woord oleum, olie (rotsolie) en
werd vroeger ook wel steenolie, aardolie
i genoemd.
Om petroleum te verkrijgen, maakten do
Indianen een gat in den grond, legden op
den bodem van het gat stukken katoen, en
j wrongen dan het met petroleum gedrenkte
katoen uit.
i In Titusville (Pensylvanië) begon men nu
I het eerst te boren om petroleum te bekomen.
In de eerste vier jaren goschiedde dit zonder
eenig resultaat, zoodat het publiek er den
spot mee dreef. Eerst in 1857 vond men
op 60 a 70 meter diepte de eerste petroleulo
ader. Deze gaf tien vaten daags. Elk vat
houdt in 180 liters. In 1858 werd op 200
meter de eerste groote bron aangetroffen.
Toen kwam er een omkeer in de publieke
opinie. De waarde van den grond in de
buurt van de bron steeg enorm. Tal van
maatschappijen ontstonden. Overal werd ge
boord. De productie steeg dientengevolge zóó
hoog, dat men niet meer verkoopen kon.
Bijkans in heel Noord-Amerika wordt
petroleum gevonden.