ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 15 Februari 1902.
(Z ierilizeesclie
C o u r a n t).
Tweede Blad.
NIEUWSTIJDINGEN.
ADVERTENTIE».
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7655.
Directeur i A. J. DE LOOZE.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalinn'en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FitaNKEL, Havenpark 348, Zierikzee.
De Tranevsaiach-Engolache
oorlog.
Londen, 13 Febr. Reuter's correspondent
seint uit het Britsche kamp bij Wolvehoek
van 8 dezer:
Kitchener's plan om De Wet gevangen
te nemen, en het gebied tusschen Lindley,
HarrismithHeilbron en Botha-pas van
vijanden te bevrijden, was het grootste, dat
ooit in den tegen woordigen oorlog werd
uitgevoerd het bestond uit het afzetten van
een gebied van meer dan 80 kil. lang, waar
dag en nacht de nauwste verbinding moest
bewaard blijven, door een onafgebroken linie.
»Vier colonnes, ieder gemiddeld 2500
strijdbare mannen sterk, waren geconcentreerd
aan de Liebenbergspruit, in den Dacht van
5 Februariiedere mijl was bezet door 200
man, terwijl de blokhuizenlinie krachtig was
versterkt.
»De geheele linie rukte te 6 uur in den
morgen van 6 Februari vooruit. Van ver
schillende hoogten, waar men het terrein kon
overzien, zag men lange rijen stippen, dat
waren de verkenners. De hoofdtroepen zag
men daarachter zich uitstrekken over het
golvende veld. De troepen hielden zoo
bewonderenswaardig voeling, dat het onmogelijk
scheen zelfs voor een haas, om onopgemerkt
te blijven liggen.
»In dien nacht rustte de rechtervleugel op
de blokhuizenlinie, 19 kil. oostelijk van
Heilbron de linkervleugel raakte Doornkloof,
496 kil. oostelijk van Kroonstad.
Onder tusschen had De Wet, na krijgsraad
gehouden te hebben, zijn geheele macht in
drie groepen gesplitsthij zond de eene uit
om te pogen de noordelijke linie, de andere
om de zuidelijke linie door te breken. De Wet
zelf was van plan, om den spoorweg over te
trekken westelijk van het noordelijke deel.
»De Boerencommandanten Van der Merwe
en Van Collem dreven om elf uur in den
nacht van 9 Februari een aantal runderen
tegen onze linie. De Boeren, laag over de
paarden gebogen, reden tusschen het vee
maar overal stietten zij op een vreeselijk vuur.
Wij schatten, dat slechts 30 Boeren van de
200 er in slaagden door de linie te breken.
»Na de vooruitgaande bewegiDg van den
morgen van 7 Februari was de Engelsche
linie dichter saamgetrokken, 300 man per mijl
in plaats van 200. Kort na negen uur des
avonds werd een hevig geweervuur gehoord
aan de Britsche linkervleugel. Een lange
vlammenlijn, knetterend als een brandend
boscb, laaide op en neer de linie was ODgeveer
48 kil. lang. Gepantserde treinen verlichtten
met zoeklichten mijlen ver het terrein,
snelvuurkanonnen langs de loopgravenlinie,
veldgeschut en pompoms wierpen diepe bas-
noten tusschen het scherpe geknetter der
geweren en van het fort bij Heilbron klonk
het zware geluid van een scheepskanon.
»Den geheelen nacht door, tot na twee
uur in den morgen, werd voortdurend hevig
gevuurd langs de geheele lijn. De vijand had
verschillende niet-geslaagde pogingen gedaan,
om langs de geheele linie door te breken
bij verschillende gelegenheden waren zij met
onmiskenbare dapperheid opgetreden. Een
groep van 32 Boeren galoppeerde recht op
de ijzerdraadversperring aan, tusschen den
spoorweg bij Heilbron en de blokhuizen en
verbraken die door den krachtigen schokzij
verloren daarbij twee dooden en twee
gevangenen. Ongetwijfeld zijn vele Boeren,
die gewond werden bij de operatie, ontsnapt.
De verhalen over de wijze waarop De Wet
ontsnapte zijn nogal tegenstrijdig. President
Steijn was klaarblijkelijk niet binnen de linie".
President Krüger's kleinzoon Hans Eloff,
die krijgsgevangen is op St.-Helena, en daar
op Kerstfeest een oproer tegen de Britsche
soldaten verwekte, is deswege opgesloten in
het fort High Knoll.
De oorlog in Zuid-Afrika kost Engeland
meer dan de officieele oorlogscyfers aangeven.
Zoo is eene extra-begrooting ingediend, waarop
gevraagd wordt f 1.128.000 voor meer papier
en schrijfbehoeften, door den oorlog noodig
geworden, en f 540.000 om te voorzien in
de plaatsen, opengevallen door het vertrek
van postambtenaren naar het oorlogsterrein.
Indië.
Een moordaanslag. Indertijd is met
een enkel woord melding gemaakt van een
telegraphisch bericht omtrent een moord
aanslag tegen R. K. geestelijken in onze Oost.
Het Bat. Nieuwsbl. verneemt hieromtrent
het volgende uit Buitenzorg:
Zondagavond, 12 Januari, heeft onze
algemeen bckendu pastoor Claessens alhier
met zijn gasten bloot gestaan aan groot gevaar.
Toen de pastoor na hot avondmaal tegen
halftien met zijn adsistent, pastoor Visser, en
zijn gasten, pastoor Van den Heuvel van
Magelang en pastoor dr. Derckx, een botanist
van naam van de universiteit te Leuven, die
voor korten tijd in het belaDg zijner studiën
in 's lands plantentuin werkzaam is, in de
zijgalerij der pastorie zat te praten, zag hij
een inlander over het hooge ijzeren hek
klimmen en met een plof op hot erf vallen.
De man stond dadelijk weder op, trok een
kapmes en rende zonder een enkel woord op
de geestelijken in, het kapmes boven het
hoofd zwaaiend.
Pastoor Claessens sprong op en gaf in zijn
ontsteltenis een gil, welke de anderen op het
gevaar opmerkzaam maakte. Tijd om zich te
verdedigen was er echter niet meer. De
woesteling was in een oogenblik in hun
midden en deelde links en rechts houwen uit.
Dr. Derkcx bracht hij met een geweldigen
slag een wonde toe over het voorhoofd,
waaruit het bloed gutste, dat den pastoor
verblindde. Ook op de wangen, de armen en
op den rug bekwam deze geleerde diepe
houwen, zoodat hij kermend op den vloer
nederzakte.
Pastoor Van den Heuvel, hoewel ziek en
zwak, snelde zijn collega dadelijk te hulp. Hij
wist den moordenaar bij de polsen te grijpen
en ter aarde te werpen, doch het kapmes kon
hij hem niet uit de handen wringen beiden
rolden in een worsteling door de galerij en
daarna de trappen af in den tuin. Intusschen
hadden pastoor Claessens en zjjn adsistent een
stok en een stoel opgevat, waarmede zij den
moordenaar te lijf gingen. Met vereende
krachten werd men den man de baas; bij
zonk eindelijk onmachtig ineen.
Inmiddels waren de bedienden toegeschoten
en het kostte den heeren veel moeite te
beletten dat zij den moordenaar afmaakten.
Dadelijk nadat deze onschadelijk was
gemaakt, werd de noodige hulp verleend aan
dr. Derckxzijn ernstige verwondingen werden
zoo goed als het ging voorloopig verbonden.
De politie, onmiddellijk gewaarschuwd, kwam
een uur later opdagen.
De inlander, die het stoute stuk dorst
bestaan, zou afkomstig zijn van Tengerang,
doch volgens anderen vroeger als tjamat in
Bantam hebben gediend. Het is een man van
middelbaren leeftijd. Wat de aanleiding tot
die pogiDg tot moord is geweest verkoos hij
niet te zeggen, doch wel liet hij zich uit dat
hij helpers had en eene herhaling niet zou
uitblijven.
Dr. Derckx werd later overgebracht naar
het hospitaal. Hier bleken de hem toegebrachte
wonden, hoewel ernstig, gelukkig niet van
dien aard, dat zijn leven in gevaar wordt
gebracht. De inlander is wel erg toegetakeld,
doch ook buiten gevaar.
Do politie doet onderzoek en het zal later
blijken wat er achter zit. De pastorie zal
voortaan bewaakt worden om herhalingen van
het gebeurde te voorkomen.
Pastoor Van den Heuvel, die zich zoo ferm
gedroeg, liep slechts eenige schrammen en
onbeteekenende kneuzingen op. Aan zijn
beslist optreden is het te danken dat allen
nog in leven zijn.
Amerika.
Te Paterson zijn Zondag door een
geweldigen brand 26 blokken huizen in de
asch gelegd. Honderden zijn dakloos; de
schade wordt op tien millioen dollars geraamd.
Vele personen zijn gewond, gedood.
Nadere berichten meldenHet was een
van de koudste nachten van dezen winter,
en de vluchtelingen hadden veel te lijden,
toen het eene blok na het andere vuur vatte.
ScboleD, kerken, fabrieken, alles ging in
vlammen op. Er woei een storm, die de
vlammen en vonken over verren afstand
verspreidde en het onmogelijk maakte den
brand te stuiten. Een aantal huizen, die nog
geen vlam gevat hadden, werden met dynamiet
vernield, maar ook dat hielp niet om den
brand te keeren. De schade wordt nu al op
40 millioen dollars geraamd. Twintig menschen
zijn gekwetst, één brandweerman is gedood.
De kosten van de nieuwe vloot
der Vereenigde Staten worden begroot op
99.803.928 dollar voor den bouw van nieuwe
schepen en 9.343.235 dollar voor het
onderhoud van oude schepen.
Griekenland.
Te Athene is op 80-jarigen leeftijd ovor-
leden de bekende millionth t anayotte Vallianos,
de rijkste koopman van Griekenland.
Hij laat een vermogen van f 60.000.000 na,
waarvan hij o. a. 6 millioen vermaakte aan
zijn geboorte-eiland, Cephalonia.
Vallianos, die op zijne kosten een »Nationale
Bibliotheek" stichtte, waarop Athene terecht
fier is, kon ternauwernood lezen en schrijven.
Hij kwam eerst op 40-jarigen leeftijd in den
handel.
Engeland,
Te Londen en in het noorden van Engeland
is zooveel sneeuw gevallen als in geen twintig
jaren gebeurde.
In de hoofdstad lag de sneeuw 20 centi
meter hoog.
Frankrijk.
Parijs, 12 Febr. Het Journal meldt op
gezag van een uit Rome teruggekeerd prelaat,
dat Z. H. de Paus, het betreurend dat allen,
die als zijn opvolger in aanmerking zouden
kunnen komen langzamerhand van het tooneel
verdwijnen, en het vervolgen der richting
willende verzekeren, door hem aan de leiding
der zaken gegeven, als zijn voornemen heeft
te kennen gegeven uit eigen machtvolkomen
heid eenen opvolger te benoemen.
Het moet derhalve geen verwondering op
wekken wanneer kardinaal Rampolla als
zoodanig werd aangewezen, maar die daad
zou ongetwijfeld veel verzet uitlokken.
Prins Sabine. Te Parijs is de vorige
week prins Sabine in hechtenis genomen op
een aanvrage tot uitlevering, die uit Bremen
was gekomen, waar de prins zich aan oplichting
moet hebben schuldig gemaakt. Prins Sabino
is een Russische groote, die een zonderling
avontuurlijk leven achter den rug heeft. Hij
heeft tijden van grootheid en voorspoed gekend,
evenals de grootste ellende. Prins Sabine is
geboren op het kasteel Seretinskoié bij Moskou.
Zijn vader, prins Savine, een Russisch generaal,
was gehuwd met eene gravin de Toulouse
Lautrec, wier broeder, kinderloos overleden,
zijn titel van graaf de Toulouse-Lautrec aan
den thans in hechtenis genomen priDS Nicolaas
Sabine vermaakte. Toen de jonge Nikolaas
zijne studiën had volbracht, nam hij dienst in
het Russische leger. Als Russisch officier
maakte hij den veldslag bij Plewna mee,
waar hij tweemaal door een kogel werd
getroffen. Maar het gedrag van den vermetelen
officier was van dien aard geweest, dat zijn
generaal, Skobelef, hem niet beter wist te
beloonen, dan door hem als troonpretendent
voor Bulgarije te pousseeren. Iets waar de
Sultan met alle suzereine macht, waarover hij
beschikken kon, tegen op kwam. Moest aldus
prins Sabine zich den koningstroon onthouden
zien, hem restten nog onmetelijke landerijen,
waar hij als koninkje in het klein zijn macht
kon doen gelden. Doch de prins had een goed
hart, en de diepe ellende, die hij op zijn
Russische bezittingen om zich heerschen zag,
bracht hem eerst tot het Tolstoïsme, vervolgens
tot het nihilisme. Deze omstandigheid deed
hem in Rusland in ongenade vallen, waarop
hij naar Frankrijk moest de wijk nemen.
Eënigen tijd leefde hij te Parijs in de volle
glorie van zijn prinselijk bestaan, doch spoedig
kwam ook daaraan een eind en werd hij op
verzoek der Russische regeering uitgeleverd.
Daarmede was het avontuurlijk leven van den
prins eerst recht begonnen. Op weg naar
Rusland sprong hij uit den trein, en werd
met een gebroken sleutelbeen door Belgische
jezuïeten opgenomen en verpleegd.
In 1885 kwam hij van alle middelen van
bestaan verstoken in Frankrijk terug. Om
niet van honger om te komen nam de prins
tot minder prinselijke middelen zijn toevlucht,
wat hem in October 1885 eene veroordeeling
tot drie maanden gevangenisstraf wegens
oplichting bezorgde. Doch opnieuw slaagde
hij er in, aan de justitie te ontkomen. Hij
ontvluchtte uit het paleis van justitie langs
een zeker raampje, en door de wacht peper
in de oogen te gooien. Zoo stond de prins op
straat en wist niet, waarheen to gaan. Hij
koos den onvoorzichtigsten weg en keerde
naar Rusland terug, waar hij spoedig werd
ontdekt en naar Siberië verbannen. Yoor de
derde maal wist prins Savine te ontkomen,
dezen keer naar Amerika. Te Chicago liet
hij zich tot Amerikaansch burger naturaliseeren,
en trad als ingenieur in dienst bij een spoor
wegmaatschappij.
Toen de oorlog tusschen Amerika en Spanje
uitbarstte, nam Savine dienst in het Ameri-
kaansche leger; aan de zijde van president
Roosevelt nam hij aan verschillende veldslagen
op Cuba deel. Na het sluiten van den vrede
verhuisde bij weder naar Frankrijk, waar hem
de fortuin nu scheen te zullen toelachen. Al
spoedig raakte hij te Parijs in kennis met de
barones van Infreville die een aangenomen
dochter, eene juffrouw Yervoort, had. Savine
wist het hart dier jonge dame spoedig te
veroveren en werd als bruidegom aanvaard,
met goedkeuring van de barones, die een
millioen franken als bruidschat aan haar
pleegdochter had toegedacht. De liefde had
voor Savine echter haar valstrikken. Toen de
barones bemerkte, dat Savine het met haar
pleegdochter ernstig meende, werd de bruid
schat langzamerhand ingekrompen, en toen
het op trouwen aankwam kreeg de echtgenoote
van prins Savine graaf van Toulouse Lautrec
niets mee. Savine trok daarop met zijne vrouw
naar Canada, waar hij opnieuw als spoorweg
ingenieur werkzaam was. Een knoeierij met
ongeldige spoorwegkaartjes, waardoor hij zijn
bescheiden inkomen wilde vermeerderen
bezorgde hem daar vijf jaren gevangenisstraf.
Na vijf maanden kreeg hij gratie. Onmiddellijk
wilde hij naar zijne vrouw terug, die hem in
den tusschentyd een zoon had geschonken.
Moeder en zoon hadden evenwel den straftijd
van Sabine niet afgewacht, en waren naar
Europa teruggekeerd. Op zijn reis tot opsporing
van vrouw en kind landde Sabine te Bremen,
waar bij zich voor de zooveelste maal aan
oplichting schuldig maakte. De prins week
daarop uit naar Parijs. Daar stelde hij zich
dadelijk in betrekking met een inlichtings
bureau, waaraan hij opdroeg zijn vrouw op
te sporen. Hij vernam toen, dat zijne vrouw
een proces tot echtscheiding tegen hem was
begonnen, waarin de uitspraak reeds nabij
was. Ten einde niet bij verstek te worden
veroordeeld koos hij een procureur. Al deze
maatregelen veroorzaakten echter, dat Sabine
zelf in de kijkers liep, zoodat de politie op
het verzoek om uitlevering uit Bremen,
gemakkelijk de hand op hem kon leggen.
Zoo is het avontuurlijk leven van prins
Sabine tot nu toe geweest.
BelgiB.
Uit Nice wordt gemeld, dat koning Leopold
een ontmoeting heeft gehad met zijne dochter,
de vroegere aartshertogin van Oostenrijk,
Stephanie, nu gravin Lonyay. Sedert haar
laatste huwelijk leefde de gravin met haar
vader in onmin, maar de vrede moet nu te
Nice hersteld zijn.
Een groote hoeveelheid sneeuw is Dinsdag
in en bij Brussel gevallen. Zij lag er een
halven meter hoog en maakte het verkeer
met trams en rijtuigen onmogelijk.
Ook had door de sneeuw dien morgen
nabij Brussel een botsing plaats tusschen een
personen- en een goederentrein. Yier wagens
en de machines werden verbrijzeld. Persoon
lijke ongelukken hadden niet plaats. De weg
was echter geruimen tijd versperd.
In een spoortrein tusschen Thienen en
Namen viel Maandag een zevenjarig knaapje
door het opengaan van een portier, waartegen
het leunde, uit den waggon.
Zijne moeder wilde in wanhoop het kind
naspringen. Maar een medereiziger sprong
op de loopplank, om haar tegen te houden.
Hij was een sterk gespierd man, maar het
kostte hem moeite, de vrouw van haar wan-
hopigo daad af te houden. Eindelijk gelukte
dit hem echter en men dwong haar weder
te gaan zitten.
Intusschen hadden een paar andere passa
giers aan den noodrem getrokken en toen de
trein stilhield, ging men zoeken naar het kind.
De jongen had zich door den val nagenoeg
niet bezeerd. Hij kwam vroolijk de naar hem
zoekende mannen tegemoet loopen. Spoedig
lag hij in de armen van zijne moeder, die,
gelijk men denken kan, bij het wederzien
van aandoening werd overstelpt.
Is bij de thans heerschende prijzen
van het Chilisalpeter het gebruik dezer
meststof nog rendabel 7
De prijs van Chilisalpeter is in den laatsten
tijd beduidend gestegen. Wat is hiervan de
oorzaak? Zie, Chili-Salpeter is een handelsartikel.
De prijs regelt zich naar vraag en aanbod,
zooals dit met alle andere artikelen gaat. Is
de vraag grooter dan het aanbod, dan zal
onder normale omstandigheden de prijs rijzen.
In het omgekeerde geval is eene daling der
prijzen te verwachten. Nu zal het velen
gebruikers van Chili-Salpeter bekend zijn, dat
er bij de Chili-Salpeterwerkers in Zuid-Amerika
eene werkstaking heerscht. Door gebrek aan
werkkracht is do productie niet zoo groot als
in gewone jaren. Hierdoor is prysverhooging
ingetreden, want het zou kunnen gebeuren,
dat de vraag het aanbod overtrof.
Nu doet zich de vraag voor, althans hier
en daar wordt de vraag geopperd, of het
gebruik van Chili-Salpeter onder de thans
heerschende prijzen nog rendabel zal zijn.
Onzes inziens kunnen of liever moeten wij
deze vraag met beslistheid bevestigend
beantwoorden. Sedert het Chili-Salpeter als
stikstofmeststof gebruikt wordt heeft het
terecht steeds bekend gestaan als eene mest
stof, die bij alle cultuurgewassen de opbrengsten
dusdanig verhoogt, dat de rentabiliteit boven
al.'ea twijfel verheven is. Indien dit waar is
en er zijn geen feiten, die het tegen
spreken dan kan de prijsverhooging wel
de zuivere winst eenigszins verminderen, doch
deze geheel wegnemen is onbestaanbaar. Wij
zullen dit door een practisch voorbeeld
duidelijk maken en nemen hierbij aan, dat
de prijs van het Chili-Salpeter thans f 2.50
boven den gemiddelden marktprijs is. Verder
veronderstellen wij, dat er haver verbouwd
zal worden, waarover per H.A. 250 K.G.
Chili-Salpeter zal uitgestrooid worden. Deze
250 K.G. Chili-Salpeter kosten thans meer
f 2| X f 2^ f 6.25. Wanneer wjj nu
beweren, dat de zuivere winst bij haver door
het gebruik van genoemde hoeveelheid
Chili-Salpeter beduidend meer bedraagt dan
f 6.25, dan zal geen practisch landbouwer
ons tegenspreken en is hiermee reeds bewezen,
dat de rentabiliteit bij de tegenwoordige
prijzen niet in twijfel mag getrokken worden.
Nu nog iets. Stikstofmest moet er gebruikt
worden. Indien men nu b.v. eens geen
Chili-Salpeter zou willen gebruiken, dan zou
toch eene bemesting met zwavelzuren ammoniak
noodig zijn. Wellicht, dat daardoor de
bemestingskosten per H.A. met f 2.50
zouden verminderen. Hiermee zijn we evenwel
niet klaar, want de rentabiliteit zou daardoor
alleen dan met f 2.50 stijgen, indien de
opbrengsten even hoog waren. Op grond van
practische ervaringen mag echter als zeker
worden aangenomen, dat dit niet zoo zal zijn.
De resultaten toch van zwavelzuren
ammoniak zijn zeer onzeker. Alvorens deze
meststof tot uitwerking komt, moet er aan
verschillende voorwaarden worden voldaan.
Deze zijn: 1°. de bodem moet voldoende
hoeveelheden kalk bevatten2°. de tempera
tuur des bodems moet vrij hoog zijn; 3°. de
dampkringslucht moet ongehinderd den bodem
kunnen binnendringen. Is aan één dezer
voorwaarden niet of in onvoldoende mate
voldaan, dan is ook de uitwerking nul of
zeer gering. Buitendien gaat er by de
omzettmg van ammoniak tot salpeterzuur
10 pCt. van de aanwezige stikstof verloren,
waardoor natuurlyk ook de prys dezer
meststof inderdaad belangryk stygt. By eene
vergely kende prysberekening wordt dit maar
al te dikwyls uit het oog verloren. Och, het
staat met deze kwestie als met den aankoop
of het huren van bouwgrond. Wanneer b.v.
A grond koopt van goede hoedanigheid voor
f 1000 per H.A. en B betaalt voor slechten
grond per H.A. f 800, dan doet A verstandig,
want wy zyn van meening, dat het productie
vermogen van A's grond veel meer dan
f 800 (=z rente naar 4 pCt. van f 200) hooger
zal zyn. In den vorm van aardappelen b.v.
zou de meer-opbrengst by A per H.A. dan
4 H.L. aardappelen meer moeten bedragen.
Ieder practisch landbouwer zal moeten
toestemmen, dat verschil in kwaliteit van den
bodem al spoedig een verschil geeft van eenige
H.L. aardappelen per H.A. in opbrengst.
Wy aarzelen daarom ook niet als onze
meening uit te drukken, dat het gebruik van
Chili-Salpeter absoluut niet mag lijden door
de verhoogde pryzen. Hierdoor zou de land
bouwer zich zelf benadeelon.
Getrouwd
JACOB VAN DALSEN
en
GIELTJE DE GRAAFF,
diemede namens wederzydsche Familie
hunnen hartelijken dank betuigen voor de
vele bewyzen van belangstelling by hun
Huwelyk ondervonden.
Stavenisse, t-
12 Februari 1902.
Zierikzee
