ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 1 Februari 1902.
Tweede Blad.
HIEUWSTSJDIIlGEll.
(Z ierilizeescïie
C o u. r a n t).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7649.
Dlreotour J. DE LOOZE.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WA ALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënran 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Havenpark 348, Zierikzee.
De Transvaalsch-Engeleche
oorlog.
Londen, 29 Jan. De bladen deelen mede,
dat de geestelijke Fillingham, die op het punt
is naar Amerika te vertrekken, op een vredes
missie te Brussel een langdurig onderhoud
heeft gehad met Fischer, die hem machtigde
tot de verklaring, dat er op het oogenblik
geenerlei vredesonderhandelingen hangende
zijn, doch dat er zich in Europa volkomen
gerechtigde personen bevinden, die gemachtigd
zijn om kennis te nemen van elk redelijk
voorstel en dat de Boerenstaten ook nu nog
bereid zijn om de vrienden en de bondgenooten
van Groot-Brittannië te worden en om zeker
heid te geven ten aanzien van de behandeling
van het kiesrecht en van de aangelegenheden,
waarover geschillen bestaan.
De St.-James Gazette verneemt, dat
de Nederlandsche nota gesteld was in een
zeer vriendelijke, eerbiedige taal. Zij sprak
de oprechte droefheid uit, waarmede de
verlenging van de vijandelijkheden in Zuid-
Afrika door het Nederlandsche volk wordt
waargenomen en den oprechten wensch van
dat volk, dat de vrede spoedig moge gesloten
zijn. De Nederlandsche regeering gaf te
kennen dat zij bereid was, elke mogelijke
wijze om nader te brengen tot eene oplossing
te vergemakkelijken. Het document besloot
met het stellen van de Nederlandsche diensten
ter beschikking van de Engelsche regeering,
voor het geval dat de gelegenheid mocht
komen, waarin de Nederlandsche regeering
de rol van vriendschappelijk bemiddelaar
mocht kunnen vervullen.
Volgens een nota van Reuter's
Agentschap heeft de Nederlandsche regeering
geen vredesvoorstellen aan het onderzoek der
Engelsche regeering onderworpen. Veeleer
heeft zij aan de Engelsche regeering zekere
inblazingen gedaan, die ten doel hebben de
middelen te vergemakkelijken om te geraken
tot een beëindiging van den oorlog. Men
beschouwt het nochthans als twijfelachtig
dat een wezenlijke vooruitgang in dien zin
mogelijk zijzoolang de oorlogvoerende
Boeren zelf geen duidelijken stap gedaan
hebben om hun wensch te doen blijken tot
het beginnen van vredesonderhandelingen.
Dit is de eenige gedragslijn, die hun altoos
geoorloofd is te volgen.
Amerika.
In het hartje van New-York heeft Maandag
een hevige dynamietontploffing plaats gehad.
Het gebeurde in een tunnel van de Rapid-
Transit op ongeveer 150 meter afstand van
het Centraalstation, waar een partij dynamiet
geborgen was. Volgens sommigen ontstond
de ontploffing door het vallen van een steen
in het dynamiet, volgens anderen ontstond
zij bij de pogingen, die eenige werklieden
deden, om het vochtig geworden dynamiet
te drogen. Er werden kort achtereen drie
knallen gehoord. De voorzijde van het station
is vernield, het Murray-Hill-Hötel en nog
enkele groote gebouwen in de nabijheid
werden beschadigd. Een groote toevoerbuis
van de waterleiding werd vernield, tengevolge
waarvan de tunnel overstroomd werd. De
kracht van de ontploffing was zóó geweldig,
dat twee wijken ver geen vensterruit heel
bleef, voorbijgangers werden door den lucht
druk neergeworpen en tramwagens vielen om.
Het Murray-Hill-Hötel staat op instorten en
is derhalve door de politie ontruimd.
Zes personen werden gedood en 175
gewond, van wie een groot gedeelte in de
ziekenhuizen is opgenomen.
De ontplofte hoeveelheid dynamiet wordt
op 900 pond geschat, terwijl slechts voor
60 pond vergunning was gekregen tot opslag.
Vier personen, die met dezen opslag te maken
hadden, zijn gearresteerd.
De door de ontploffing veroorzaakte schade
wordt op 2.400.000 gulden geschat.
Zwitserland.
In Zürich heeft een man Zaterdagmiddag
eerst zijn vrouw, die dezer dagen een kind
verwachtte, den hals afgesneden, vervolgens
zijn tweejarig dochtertje, en eindelijk met
hetzelfde mes getracht zichzelf te dooden. De
politie vond hem echter nog bij bewustzijn
bij de lijken. Hij vertelde, dat hij in overleg
met zijn vrouw, de moorden gepleegd heeft,
omdat er altijd ruzie was. De toestand van
den man is hopeloos.
Engeland»
Eene berekening, op officieele gegevens
gebaseerd, schat de kosten van de kroniDg
van Edward VII op 50 millioen gulden.
Meer dan 2} millioen zullen noodig zijn
voor hofzwaarden, kanten, zijden kousen en
ceintures. Tien millioen zullen uitgegeven
moeten worden voor de pairs en hunne
vrouwen van het koninkrijk, voor den hoogen
adel en de hooge ambtenaren.
Een krediet van 12| millioen dat nog
overschreden zal worden is uitgetrokken
voor de ontvangst in Engeland van al de
koningen en prinsen, die de kroning komen
bijwonen. En ten slotte is nog een krediet
van 121 millioen uitgetrokken voor feestelijk
heden, feestmaaltijden door het geheele rijk.
Londen, 30 Jan. In de heden gehouden
zitting van het Lagerhuis heeft Minister
Balfour verklaard, dat de stukken in zake de
Tran8vaalsche kwestie, van de Nederlandsche
Regeering ontvangen, deze week nog niet
openbaar zullen kunnen worden gemaakt.
Er is in 1901 voor ruim 18 millioen
gulden aan Nederl. boter in Engeland ingevoerd.
Frankrijk.
Parijs, 30 Jan. De Matin verneemt uit
Londen: Iemand, die goed op do hoogte is
met al wat er in de hooge regeeringskringen
gebeurt, zegt dat de ministerraad de nota
uit Den Haag waardeloos acht. Er wordt
niets in medegedeeld, geen voorstel in gedaan,
niets in gevraagd. Zij bevat alleen eenige.
opmerkingen, en het kabinet van St.-James
heeft daarop in zeer hoffelijke bewoordingen
geantwoord. In het geval de Nederlandsche
regeering, door de afgezanten der Boeren
daartoe gemachtigd, de Engelsche regeering
vredes-voorstellen doet, zal deze ze in zeer
ernstige overweging nemen.
De Eclair verneemt uit Londen: In het
algemeen kan men zeggen, dat de openbare
meening in Engeland met groote voldoening
de bemiddeling, door Nederland aangeboden,
heoft opgenomen. De wensch om de vijandelijk
heden zoo spoedig mogelijk geëindigd te zien,
wordt hoe langer hoe levendiger bij het volk.
De jonge baron de Bern, zoon van een
adjudant van keizer Wilhelm, die naar Parijs
kwam om Fransch te leeren spreken, maakte
daar in een koffiehuis kennis met een paar
jonge Duitschers, die hem goed bevielen.
Hij ging een wandeling met hen doen en
na ongeveer een uur geloopen te hebben,
traden de drie heeren een bierhuis op den
boulevard Sebastopol binnen.
Daar bood een der jongelieden den baron
een bizonder fraaie portefeuille van krokodillen-
leder aan. Deze weigerde eerst, maar op
aandrang van den gever nam hij ten slotte
het geschenk aan. Hij wilde echter zijn eigen
portefeuille ervoor in ruil geven en bracht
den inhoud daarvan, verscheidene bundeltjes
banknoten, in de nieuwe portefeuille over.
Een poosje later hielp de onbekende den
baron bij het aantrekken van zijn overjas en
hij wist daarbij met groote behendigheid de
beide portefeuilles te verwisselen, zoodat hij
met de nieuwe, welke 28.150 francs aan
banknoten bevatte, en de baron met zijn eigen
ledige portefeuille heenging.
Eerst geruimen tijd later ontdekte de
bestolene, dat men hem eigenhandig zijn geld
in de portefeuille van een dief had laten steken.
De politie zoekt ijverig naar de twee
vriendelijke Duitschers.
Hoe ziet de landbouwer, dat er Kali
noodig is?
Dat sommige gronden inderdaad kali-arm
zijn, gebrek aan kali hebben, en dat daardoor
de oogst soms totaal mislukt, is mij onlangs
nog gebleken op een hoeve, waarvan de
eigenaar mij mededeelde, dat hij eenige jaren
geleden op het punt stond zijn grond te ver-
koopen, omdat hij niet meer met succes kon
boeren. Alles mislukte of bracht slechts de
helft op van wat het vroeger opbracht; de
granen stonden dun en kort, weinig korrels
en weinig stroowaar vroeger beste aard
appels groeiden, kon hij nu slechts vier of
vijf aardappels van een struik halen, enz.,
totdat hij van iemand den raad kreeg, zijn
heele hoeve eens goed en rijkelijk met kaïniet
te bemesten. De man deed het. En zie, als
bij tooverslag veranderde de toestandvan af
het eerste jaar waren de oogsten beter. Dat
hij doorgegaan is met kalibemesting is natuur
lijk. In het algemeen is de beste manier om
te ontdekken, of een grond gebrek heeft aan
kali, of tenminste zou kunnen gebruiken,
probceren of met bemesting, die men gewoon
is te geveD, vermeerderd met de een of andere
kalimest, de opbrengst booger ia dan gewoon
lijk. Is dat zoo, dan kan men er van over
tuigd zijn, dat er kali-armoede in den grond
heerschte, of, dat er tenminste niet genoeg
oplosbare kali aanwezig was. Het is natuurlijk,
dat de verschillende gewassen, die op een
kali-armen grond gegroeid zijn, ook achterlijke
kenmerken dragen van het kal'-gebrek van
den bodem, waaruit ze zijn voortgekomen.
Zoo vertoonen de bladeren van de aardappel
plant, als deze gebrek lijdt aan kali, kleine
roestkleurige vlekken, die al talrijker en
grooter worden. De bladeren zelf zijn klein
en verschrompeldzij krullen op, en maken
geheel den indruk van halfverdorde, oudachtige
plantendeelen. Ook zal men vaak kunnen zien,
dat de aardappelen op kali-arme gronden,
vroeg rijpen, en een laag zetmeelgehalte
hebben. De rogge-oogst laat ook duidelijk het
kali-gebrek zien. Gewoonlijk is het stroo slap,
en vertoont het graan een sterke neiging tot
legeren. Wanneer dit laatste het geval is,
kan men gerust zien, of dit niet door te weinig
kali komt. Meestal krijgt men door kaïoiet
of een gezuiverd kali-zout daarin verbetering.
Ook bij den verbouw van wortelgewassen,
zooals suikerbieten, mangel wortels, rapen enz.,
die, zooals bekend is, zeer veel kali behoeven,
merkt men het gebrek aan kali aan de vlekken
op de bladeren en het ineenschrompelen der
bladranden, alsook aan de weinige ontwikke
ling der wortels.
Brieven uit Berlijn.
Van onzen correspondent
Een wandeling over en door de „Hocïi-
nnd Untergrundbahn".
Annie de Jong in de Phiiliarmonie.
Berlijn, 23 1 '02.
Wanneer over een week of drie vier twee
kennissen elkaar ontmoeten, zal hoogstwaar
schijnlijk door één van beiden al gauw de
vraag op het tapijt worden gebracht: „En wat
zeg je van de nieuwe Hochbahn, heb je er al
mee gereden?"
Zoodra tegen dien tijd het grootsche, nieuwe
verkeersmiddel, waaraan meer dan drie jaar
is gewerkt, en dat 36 millioen heeft gekost,
voor het publiek is opengesteld, zal er in de
eerste weken wel storm geloopen worden naar
de verschillende stations. Ieder wil er zich
natuurlijk persoonlijk van overtuigen, hoe de
electri8che spoor functionneert. Gedurende den
aanbouw hebben de lokale bladen nu en dan
wel berichten gedrukt omtrent den loop der
werkzaamheden, doch daardoor was het groote
publiek niet veel wijzer geworden, dat zich
meestal geen tijd gunt, zelve te gaan zien,
hoever de werkzaamheden staan, en dat zich
eerst over een publiek werk gaat interesseeren,
wanneer het //af" is.
De reeds bestaande middelen van vervoer
kunnen op den duur de groote menschenmassa's
niet meer «bewiiltigen". Op sommige uren van
den dag zijn alle omnibuseen, trams en stadt-
bahntreinen propvol, en bij alle wachtplaatsen
staan groepjes menschen, die telkens teleur
gesteld weer van het perron van een nieuwe
tram moeten afspringen, wanneer de conducteur
hen met z'n laconiek //alles besetzt" niet wil
meenemen. Er was groote behoefte aan een
nieuwe lijn, welke oost en we9t met elkaar
moest verbinden. Zoodra de lijn geheel gereed
is, heeft de Berlijner de keus tusschen vier
verschillende middelen van vervoer, Tramnet,
Stadtbahn, Ringbahn en ten slotte Hoch- und
Untergrundbahn. Op een paar lijnen uitge
zonderd, waarop met het oog op bruggen,
welke vernieuwd moeten worden, nog paarden
trams loopen, zijn alle trams sinds een paar
jaar electrisch. Terwijl op de Stadt- en Ringbahn
lokaaltreinen loopen met stoomvermogen
zullen de treinen van de nieuwe Hochbahn uit
sluitend door electriciteit worden voortbewogen.
Vóór me ligt een Berlijnsch overzichtskaartje
van Baedekerverdeeld in drie evenwijdig
loopende strooken, noorden, centrum, zuiden.
Aan de hand van dit kaartje wil ik trachten
in het kort een beschrijving te geven van
den loop der nieuwe lijn.
Vooraf een paar woorden over Stadt- en
Ringbahn. In Stralau, bij het station Stralau-
Rummelsburg, op de grens van de centrale,
middelste strook en de zuidelijke strook,
begint de Stadtbahn in het uiterste oosten van
de stad aan den overkant van de Spree, volgt
de bochten van de rivier, beschrijft een grooten
boog noordwaarts, steeds in het gebied van
de centrale strook, en belandt ten slotte aan
het station Zoölogischen Garten in het uiterste
westen weer op de grens van de centrale en
de zuidelijke strook. Zoowel in het oosten als
in het westen splitst zich de centrale Stadtbahn
in een noordelijke Ringbahn, welke een grooten
boog om de noordelijke strook, en in een
zuidelijke Ringbahn, welke eveneens een grooten
boog om de zuidelijke strook beschrijft. Deze
noordelijke en zuidelijke Ringbahn beweegt
zich hoofdzakelijk langs de uiterste grenzen
der groote stad.
Wanneer men zich nu de (centrale) Stadtbahn
voorstelt als een halve maan, welker uiteinden
in het uiterste oosten en in het uiterste westen
op de grenslijn tusschen de centrale - en de
zuidelijke strook (van de kaart) rusten, en
deze beide punten met elkaar door een rechte
lijn verbonden denkt, heeft men meteen eenigs-
zins een begrip gekregen van de ligging der
Hochbahn.
Of de nieuwe verbindingsweg tusschen oost
en west, geheel in de zuidelijke strook van
de kaart gelegen, op den duur zooveel publiek
zal vervoeren alsde Stadtbahn, valt te betwijfelen,
daar de centrale, middelste strook niet alleen
den Thiergarten, maar ook de druk bezochte
Friedrichstadt met Friedrichstrasse en Unter
den Linden en meer oostwaarts het oudste en
drukste gedeelte van de stad omsluit, terwijl
in de zuidelijke strook uitsluitend nieuwere,
minder interessante gedeelten zijn gelegen.
Vrijwel drie vijfde gedeelte van de nieuwe
lijn is Hochbahn, twee vijfde gedeelte, in het
westen, Untergrundbahn. Het elegante en rijke
westen mocht niet door een ijzeren viaduct
z/verunziert" worden. Sinds een jaar of tien
geleden vlak bij de Zoölogische Garten ter
nagedachtenis van den ouden keizer de
Romaansche Kaiser-Wilhelm-Gedachtniskirche
is verrezen, behoort deze stadswijk met hare
breede straten en prachtige huizen tot de
gezochtste en meest fashionabele. Op het plein
rondom deze kerk kruisen zich twee riante
en breede boulevards, de Kurfürstendamm,
komende van het Landwehr-kanal, vlak bij
den Thiergarten en voerende naar Halensee
en den Grunewald, en een andere avenue,
komende van de Potsdamerstrassewelke
achtereenvolgens drie namen voert, Bülow-,
Kleist- en Tauenziënstrasseen twee fraaie
pleinen doorkruist, de Wittenberg- en de Nollen-
dor fplatz.
Oorspronkelijk was men voornemens de
Hochbahn tot in het westen door te trekken,
doch daartegen verzette zich de Keizer, die het
recht heeft, ook in stedelijke- en verkeers-
aangelegenheden zijn veto uit te spreken. In
geen geval mocht langs de Gedachteniskirche
een ijzeren viaduct gebouwd worden. Het vrije
uitzicht op de werkelijk mooie kerk zou daar
door geheel benomen worden, en de geheele
wijk zou een groot deel van hare voorname
deftigheid door de ijzeren sta-in-den-weg hebben
ingeboet. Derhalve werd de Hochbahn gedoemd,
op aan merkel ijken afstand van de kerk in den
grond te verzinken om dan in een Untergrund
bahn te veranderen. Het kwam er nu maar op
aan, de plaats te bepalen, waar de lijn in
schuine richting in den bodem zou verdwijnen.
De eigenaars van huizen in de voorname
Bülow-, Kleist- en Tauenziënstrassen waren
terecht beducht, dat de huurwaarde van hunne
woningen belangrijk zou dalen, wanneer het
uitzicht uit de ramen door het ijzeren gevaarte
in het midden van de straat belemmerd werd.
De //Bülow-straders" kregen nul op het rekest,
evenals de villa-bewoners aan de Nollendorf-
platz. In weerwil van hun protesten werd de
Hochbahn tot midden op den Nollendorfplatz
doorgevoerd, vanwaar zij in schuine richting
met een vrij sterke helling overgaat in den
tunnel onder Kleist- en Tauenziënstrasse.
Het is alsof men er indertijd bij den aanleg
der nieuwe straten een voorgevoel van heeft
gehad, dat vroeg of laat de verkeersmiddelen
meer plaats zouden eischen dan vroeger. Op
het geheele traject, van de Oberbaumbrücke
over de Spree in het oosten tot aan den
Zoölogischen Bahnhof in het westen, zijn al
de straten, welke de Hoch- en Untergrundbahn
volgt, buitengewoon breed. Aan beide zijden
langs de huizeneen breede trottoir en
geasfalteerde rijweg, en in het midden een
door boomen geflankeerde wandelweg ter
breedte van de geasfalteerde straten links en
rechts.
Als een onafzienbare, grauwe, ijzeren spoor
wegbrug zonder water er onder, staat daar de
Hochbahn in het midden van de straat. Hare
luchtige pijlers rusten links en rechts op den
rand van den breeden wandelweg, welke nu
in een overdekten bogengang is veranderd met
een aardig perspectief, waaronder men steeds
droog kan wandelen, al stortregent het ook
links en rechts op het asfalt.
Het niveau van de Hochbahn komt vrijwel
overeen met de tweede verdieping der huizen.
Nu het gevaarte er staat, valt het nog vrijwel
mee, dat het uitzicht er niet meer door
belemmerd wordt. Beneden op straat heeft men
er weinig hinder van, daar de slanke pijlers
zeer wijd uit elkaar staan. Maar waar de
bewoners wel hinder van zullen hebben, is
het oorverdoovend geraas van de nieuwe lijn,
dat het snorren en suizen van de electrische
trams beneden op Straat, links en rechts van
de Hochbahn, geheel zal overschreeuwen. Me
dunkt, de bewoners zullen zenuwen als kabel
touwen moeten hebben om daartegen bestand
te zijn, en het zou me niets verwonderen
wanneer na de opening van de lijn, een uit
tocht wen masse" plaats heeft.
z/Het is, of er een geweldige, rommelende
onweersbui op komt zetten", vertelde me
klagend een dame aan het Tempelhofer Ufer,
waar aan de overzijde van het water de Hoch
bahn voorbij voert.
«Het zijn nu nog pas proefritten, maar als
alles geregeld is, zal er alle vier minuten van
links en alle vier minuten van rechts een trein
voorbijkomen, dus om de twee minuten zullen
we een geraas hooren, alsof in volle vaart een
trein over een ijzeren spoorwegbrug stuifthoe
we dat op den duur uithouden, mag de hemel
weten
Uitgerust met een speciale //permit" van één
der hoofd-ingenieurs van de door Siemens en
Halske gebouwde lijn maakte ik kort geleden
een ontdekkings-wandeltocht over en door de
geheele Hoch- en Untergrundbahn. Ik herhaalde
die wandeling nog eens, en had bij die gelegen
heid wel een ongeluk kunnen krijgen, daar
het linker spoor onder stroom stond, wat ik
niet wist. Gelukkig had ik voortdurend tusschen
het hek van het viaduct in het rechter spoor
geloopen en dus geen letsel gekregen, doch
ik besloot het maar bij het experiment te
laten, daar er nu voortdurend dagelijks proef
ritten plaats hebben en dus beide sporen
onder stroom staan. Rechts van elk spoor is
ongeveer ter hoogte van een halven meter een
derde rail aangebracht, waardoor de electrische
stroom geleid wordt.
Beginnende bij de monumentale, gotische
Oberbaumbrücke in het oosten houdt de
Hochbahn zich voortdurend in het midden van
de eindelooze, eentonige Skalitzer- en Gitsikiner
strassen, tot zij aan het Hallesche Thor bij de
Belle-Alliance-Platz, waar de Friedrichstrasse
eindigt, het Landwehr-Kanal nadert. Nu begint
de lijn interessant te worden, daar men verderop
bij den bouw groote moeilijkheden moest
overwinnen. Niet ver van het Hallesche Thor,
meer naar het westen, liggen aan de binnen
zijde van het Landwehr-Kanal twee groote
Kopstations, de Anhalter- en Potsdamerbahnhof,
wier uitgestrekte emplacements en rangeer
terreinen aan gene zijdeten zuiden van het
kanaal liggen. Dit enorme terrein met honderde
rails moest door de Hochbahn getraverseerd
worden om haar weg naar het westen te kunneH
voortzetten.
Daartoe moesten grootsche, technische
kunstwerken verrijzen. De lijnen, welke in
den Anhalter Bahnhof samenloopen, worden
langs verschillende, naa9t elkaar liggende
spoorbruggen over het kanaal geleid. Hoog
boven deze spoorbruggen heeft men nu een
majestueuse spoorbrug gebouwd voor de nieuwe
Hochbahn, welke in schuine richting over
de spoorbruggen en door een monumentalen
steenen boog van het Krachtstation wordt geleid
naar een geweldig steenen viaduct, dat op het
gezamenlijke rangeerterrein van de Potsdamer
en Anhalter-Bahnhof is verrezen. Een indruk
wekkend stuk werk! Als een antiek romeinsch
aquadukt staat daar het //Geleisdreieck", het
in den vorm van een driehoek gebouwde
steenen gevaarte. Beneden, aan zijn voet jagen
en snorren in rustelooze vaart, treinen zonder
tal, komende en gaande van en naar de beide
spoorwegstations, representanten van een
vervoermiddel, dat nu ook al oud begint te
worden; hier boven heerscht uitsluitend de
electriciteit. Als straks de nieuwe lijn voor
het publiek wordt opengesteld, zullen we uit
onzen electrischen trein met een zekere neer
buigende welwillendheid naar die veranderde
spoortreinen aan den voet van het steenen
viaduct staren. Yan het Geleisdreieck voert een
korte zijlijn in schuine richting noordwaarts naar
den tunnel onder de Potsdammerplatz. Yoor-
loopig is hier een eindstation. Naderhand zal
de Untergrundbahn doorgevoerd worden onder
de geheele Leipziger- en Friedrichstrassen. De
hoofdlijn van de Hochbahn vervolgt haar weg
westwaarts langs een dubbele brug dwars over
het rangeerterrein. Parallel aan dit terrein
loopt aan de westzijde de Dennewitzstrasse.
Tegen de huizen van deze straat zou de
Hochbahn het //hoofd hebben gestooten", maar
de ingenieurs zijn voor geen kleintje vervaard.
Er werd eenvoudig een geweldige bres gemaakt
in één van de huizen. Yan de straat, gelijk
vloers tot in de derde verdieping werd het
huis uitgebroken ter breedte van de Hochbahn.
Het overblijvende gedeelte van het huis links
en rechts en daarboven werd goed gestut en
nieuw afgewerkt, en zegevierend kon de
Hochbahn dwars door dit huis haren tocht
westwaarts voorzetten door de Bülowstrasse,
dwars over de Potsdamerstrasse tot naar den
Nollendorfplatz, waar zij voor het voorname
westen en de statige Kaiser-Wilhelms-
Gedachtniskirche in het verschiet de wijk
moet nemen in den donkeren tunnel.
Hoe men hier te werk is gegaan in een
aansluitenden brief.
Het doet me genoegen, weer iets goeds te
kunnen melden van een veelbelovende Hol-
landsche kunstenares. Op het Woensdagsche
philharmonische concert van de vorige week
onder leiding van Rebiéek, waar o. a. ook van
Anrooy's Rhapsodie Piet Hein werd gemaakt,
