ZIERIRZEESCHE
NIEUWSBODE.
5 November 1901.
Dinsdag
J. DE GRAAF Cz.
Keuring der verhuurd
wordende Rijtuigen.
Het Begrootingsdebat.
HlËUWSTIJDlMGEII.
Uit Stad bh Provincie.
V
(2j ier i li z e e s c h. e
Courant).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 4,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7611.
Directeura. j. de looze.
Redacteuren: ^RANKEL.
J»
WA ALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Ad verten tiënvan 43 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Heeren Winter-Jekkers van af f 3,60
Jassen 6,50
Jongens Jekkers - 2,75
Kinder Jasjes - 2,—
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee,
Gelet op art. 79 der Algeraeene Politie-Verordening
voor deze gemeente:
Hebben goedgevonden te bepalen:
dat op Zaterdag' <len 16 November
e.lc., des namiddags te S uur, aan de Balie, eene
KEURING zal worden gehouden van de verhuurd
wordende Rij- en Voertuigen.
Alle Rijtuigverhuurders worden mitsdien opgeroepen
om alsdan al hunne voertuigen op de daarvoor bestemde
plaats bijeen te brengen, ten einde de noodige keuring
te ondergaan, ter voorkoming van de bij de Algemeene
Politie-Verordening bedreigde boete.
Zierikzee, den 4 November 1901.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
I.
Wij waren nog niet in de gelegenheid de
door Burgem. en Weth. ingediende en door
den Raad aangenomene Gemeentebegrooting
over 1902 in ons blad tot een onderwerp
van bespreking te maken.
Hopen wij een volgend jaar, indien althans
behoorlijk rekening wordt gehouden met het
vrijzinnig grondbeginsel van het in Nederland
geldend staatsrechtdat de publieke zaak
publiek domein is, in staat te zijn de burgerij
over de Begrooting te kunnen inlichten vóór
de beraadslaging en de beslissing er over, en
gebruik makend van ons recht van kritiek
onze meening over haar vrijelijk te uiten, dit
jaar nog zullen wij ons beperken tot eenige
beschouwingen over bet Begrootingsdebat.
Wij zullen ons niet verdiepen in de
complimenteuse beoordeeling der Begrooting
van wege de Raadscommissie, in wier handen
zij ter fine van prse-advies gesteld was, maar
ons hoofdzakelijk bezighouden met de
Begrooting zelve en bet daarover gevoerde
debat.
Een opmerking ga vooraf. Het heeft n.l.
onze aandacht getrokken, dat geen voltallige
Raad aan de behandeling der Begrooting
heeft deelgenomen. In kleine gemeenten,
waar het getal raadsleden, krachtens de wet,
in verhouding tot haar bevolking beperkt is,
is het naar onze bescheiden meening gewensoht,
dat, wanneer het een zóó gewichtige aan
gelegenheid als de Gemeentebegrooting geldt,
aan de discussie en decisie over haar zooveel
mogelijk door al de raadsleden wordt deel
genomen. Alle man moet, wanneer het slechts
eenigszins kan, aan boord wezen. Het inzicht
êc de stem van één kunnen van een over
wegenden invloed wezen. De vergadering,
waarin de Begrooting aan de orde komt, dient
door den voorzitter zooveel mogelijk op zoo-
danigen dag te worden belegd, dat met grond
verondersteld mag worden, dat alle raadsleden
tegenwoordig kunnen zijn. Is er een vacature,
dan is het zaak zorg te dragen, dat in de
vervulling daarvan van te voren tijdig voor
zien wordt. Niet aan de letter der wet, die
een speelruimte van zes maanden laat, houde
men vast, maar op de bedoeling van den
wetgever wo-rde door Burgem. en Weth. acht
geslagen, van den wetgever, die gewild heeft,
dat de ingezetenen volledig vertegenwoordigd
zijn, wanneer over hun gewichtigste belangen
een beslissing genomen moet worden.
En nu ter zake.
Verhoogd werd de jaarwedde van den
tijdelijken ambtenaar ter secretarie van f 200
op f 300, voornamelijk op grond van zijn
capaciteiten en van de omstandigheid, dat ook
zijn voorganger f 300 genoten had. Beide zijn
geen motieven. Niet de bekwaamheid toch,
maar de arbeid van den beambte wordt
betaald. Men kan kundig zijn en toch slecht
werk leveren. Het tweede motief snijdt even
min hout. Indion het salaris toch, dat in het alge
meen vroegere beambten genoten hebben, en
meestal zeer laag was, een maatstaf zou wezen
voor de bepaling van het tractement der huidige,
dan zoude het met deze treurig gesteld zijn.
Een meer steekhoudend argument isdat het
genoten salaris in geen verhouding staat tot
den gevergden en gepraesteerden arbeid. Maar
bediende men zich van dit argument, dan
moesten ook, wilde men de billijkheid betrachten,
de salarissen van den commies-griffier en van
den commies een evenredige verhooging onder
gaan. Dit principiëel bezwaar werd door den
heer Fokker gevoeld, toen hij zich tegen de
door de commissie voorgestelde tractements-
verhooging verzette. Men had den klip kunnen
omzeilen, zooals ook door den heer v. d. Vliet
erkend werd, indien men den betrokken
beambte, die actief en kundig is, een personeele
toelage had verstrekt.
Van de door Burgem. en Weth. op advies
der commissie voor de gasfabriek voorgestelde
en door den Raad met eenparige stemmen
aangenomene prijsverlaging van het gas, zoodat
deze met 1 Jan. a.s. 5£ cent per M3. bedraagt,
is door de burgerij, inzonderheid door den
winkelstandmet ingenomenheid kennis
genomen. Vraag is, of het geen aanbeveling
verdientom, evenals in tal van andere
gemeenten van ons vaderland het geval is,
den prijs voor het kookgas lager te stellen
dan die voor het lichtgas.
Van ernstigen aard is de klacht, die uit
den boezem der Raadscommissie, door den
heer Koopman, is aangeheven, dat te dezer
stede door de slagers herhaaldelijk bedorven
vleesch wordt verhandeld. De keurmeester
zou, wanneer hij een vleeschhouwer op het
in voorraad hebben van ondeugdelijk vleesch
betrapte, gewoonlijk met het praatje worden
afgescheept, dat dit voor eigen consumptie
dient, en niet voor het publiek bestemd is.
Zoolang de tegenwoordige verordeningen op
de keuring van vee en vleesch niet gewijzigd
zijn, is het den keurmeester, zooals hij den
heer Koopman verzekerd zou hebben, onmoge
lijk aan den bestaanden toestand een einde
te maken. Wanneer, wat wij niet beoordeelen
kunnen, de geschetste toestand inderdaad
overeenkomstig de werkelijkheid is, dan wordt
het uit een hygiënisch oogpunt hoog tijd
maatregelen te nemen, waardoor het publiek
de zekerheid erlangt, dat het geen vleesch
nuttigt, schadelijk voor de gezondheid.
Aan den Gemeentebouwmeester, die definitief
als zoodanig thans benoemd is, werd een
personeele toelage van f 200 toegekend. Het
bevreemdt ons, dat die toelage zoo maar grif
weg, zonder veel oppositie, werd toegestaan.
Alleen de heer Ten Haaf maakte bezwaar
aan een ambtenaar, die nog niet eens twee
jaren in functie is, nu reeds een toelage van
f 200 te verstrekken. Wel schaart zich de
heer Fokker aan diens zijde, maar deze zag
er toch ook geen been in zijn stem aan het
voorstel tot het verleenen van die toelage te
schenken, zij het dan ook uit persoonlijke
consideratie voor den Gemeen tebouwmeester.
Naar onze meening, mogen bij het nemen van
een raadsbesluit geen persoonlijke consideraties
den doorslag geven. De Gemeentebouwmeester
moge een werkzaam, bekwaam ambtenaar
zijn, die zijn plicht nauwgezet vervult, hij is
onzes inziens te kort in dienst der gemeente,
dan dat hij nu reeds op een personeele toelage
van f 200 kan aanspraak maken.
Wordt vervolgd).
De Transvaalsch-Engelsche
oorlog.
Londen, 2 Nov. Lord Kitchener seinde
uit Pretoria van gisteren, Vrijdag, aan het
departement van oorlog, dat hij zoo juist
vernomen heeft dat er een ernstige aanval
is uitgevoerd op de achterhoede van de colonne
van kolonel Benson, op ongeveer 32 K.M.
ten noordwesten van Bethel nabij Berkenlaagte
(in het zuidoosten van Transvaal, ten westen van
Ermeloo). De aanval vond plaats tijdens een
dikken nevel en het heet, dat de Boeren 1000 man
sterk waren.
Door een bestorming maakten zij zich
meester van 2 kanonnen, die zich bij de
achterhoede bevonden, doch het is nog
onzeker of zij in staat waren ze weg te
voeren. Lord Kitchener vreest, dat de verliezen
zwaar zijn geweest. Kolonel Benson is aan
zijn verwondingen overleden. Heden (Vrijdag
morgen) zal een ontzettingscolonne zijn strijd
macht bereiken.
Volgens een tweede telegram van
Kitchener, aan het departement van oorlog,
heeft kolonel Barter Benson's colonne gisteren,
Vrijdag, in den vroegen morgen bereikt,
zonder tegenstand te ondervinden.
Hij rapporteert, dat behalve kolonel Benson,
12 officieren gedood zijn en 18 gewond,
meest allen ernstig, terwijl er 58 minderen
gedood zijn en 156 gewond. »Ik voeg hier
aan toe, dat de twee kanonnen weder in
onze handen zijn gekomen, en dat de Boeren
weggetrokken zijn".
Kolonel Barter bericht, dat het gevecht
met de achterhoede op zeer korten afstand
gevoerd werd en met beslistheid werd vol
gehouden van beide zijden. De Boeren leden
zwaar en zij trokken naar het oosten.
Kitchener seinde heden uit Pretoria:
Kolonel Kekewich rapporteert, dat hij na
achtereenvolgende nachtelijke marschen te
Beestckraal bij Rustenburg het laager van
Alberts heeft verrast en 79 gevangenen
maakte, onder wie de commandant Klopper, j
De Daily Mail vernefcnt uit Kaapstad,
dat de regeering een enquête-commissie heeft
benoemd om onderzoek te doen naar zekere
verborgen transactiën met leveranciers aan
het leger, waardoor het Britsche publiek voor
millioenen ponden moet bestolen zijn.
Amerika.
Op het oogenblik is het geluk, dat der
familie Ormsby is ten deel gevallen, in
Chicago het onderwerp van den dag. Vóór
twee jaar werd mevr. Ormbsby moeder van
een drieling, en bij den doop der jonge
wereldburgers in de St. Caecilia-kerk, waren
veel nieuwsgierigen. Nu heeft de ooievaar
aan dezelfde dame vier kinderen gebracht,
drie jongens en een meisje, die ook in dezelfde
kerk werden gedoopt. Deze doopplechtigheid
evenwel overtrof de vorige in alle opzichten.
Niet alleen waren in de kerk alle plaatsen
bezet met volwassenen, maar ook honderden
kinderen stroomden de kerk binnen tot bij
het altaar, zoodat de priester in het gedrang
geraakte en slechts met moeite rust en orde
kon handhaven. Eerst bij zijn bedreiging,
dat hij de kerk met geweld zou laten
ontruimen, werd het kalmer. De gelukkige
moeder woonde de plechtigheid bij in een
kostbaar kleed.
Wagens, getrokken door melkwitte paarden,
hadden de doopelingen naar de kerk gebracht
en reden hen weer naar huis terug.
De woning van mevrouw Ormsby wordt
dagelijks door nieuwsgierigen bestormd, maar
als een practkche vrouw heft zij van ieder
bezoeker een entróegeld van zes dollar voor
den spaarpot der kleinen zooals zij zegt
New-York 1 Nov. Rijke Nederlanders
hier zijn bezig moeite te doen voor de
vestiging eener kolonie van Boeren en Neder
landers in den Staat Wyoming. Er zijn reeds
300.000 acres (120.000 hectaren) daarvoor
verworven en er is reeds een groot irrigatie
kanaal ontworpen, met welks graven onmiddel
lijk zal worden begonnen.
De aan te voeren kolonisten zullen den
grond bearbeiden, welke geschikt ia voor de
suikerbietenteelt. Een groote beetwortel
suikerfabriek zal er worden gevestigd.
De trein van Buffalo Bill's Wild West
Show is Dinsdag te Linwood, in Noord-
Carolina, verongelukt. Er werden 92 paarden
gedood, waaronder één dier, dat 5000 dollars
waard was. Honderd paarden werden gekwetst.
Buffalo Bill, die in zijn eigen waggon reisde,
kreeg geen letsel. De schade wordt op
60,000 dollars geraamd.
Een wet tot bestrijding van den ongehuw-
den staat voor mannen is bij de wetgevende
vergadering van den Staat Pennsylvanië
ingediend.
Volgens deze wet moet elk mannelijk burger,
ouder dan 40 jaar, die ongehuwd wil blijven,
een huwelijksvrijstelling hebben en een recht
van f 250 betalen. De sommen, die op deze
wijze ontvangen worden, zullen dienen tot
instandhouding van een tehuis voor ongehuwde
vrouwen boven de 40 jaar. Bovendien moet
iedere man, die ouder dan 40 jaar is en een
vrouw neemt niet uit den staat Pennsylvanië,
een boete van f 250 betalen voor de
beleediging, daardoor den jongen meisjes
uit dien staat aangedaan.
Engeland.
Londen, 1 Nov. Officiëel wordt gepubliceerd
dat 4 bedienden uit het centraal hotel te
Glasgow de vorige week naar 't ziekenhuis
zijn gebracht, lijdende aan pest. Één hunner
overleed Zaterdag, 't Hotel is gesloten.
Rusland.
In eenige provinciën van Oost-Rusland
heersoht groote nood door het mislukken
van den oogst.
De berichten daaromtrent zijn zóó onrust
barend, dus wordt uit St.-Petersburg aan
The Times gemeld, dat de regeering aan de
dagbladen verbood andere dan officiëele
berichten daaromtrent openbaar te maken.
Het doel van het verbod is, het verspreiden
van overdreven berichten te voorkomen en
met hetzelfde doel ia ook aan particulieren
verboden hulp te verleenen aan de nood
lijdenden op andere wijze dan door tusschen-
komst van het officiëele Roode Kruis of de
plaatselijke overheden.
Aan de Daily Mail wordt uit Petersburg
gemeldHet onderzoek van de rekening van
den spoorweg in Mantsjoerije heeft bedrog
aan het licht gebracht; er is een tekort van
tenminste 24 millioen gulden. De ingenieurs
van de lijn moeten er medeplichtig aan zijn.
Te Vitebsk, Polen, zijn 23 personen,
mannen, vrouwen en kinderen, die op het
veld arbeidden, door wolven overvallen en
verslonden.
Frankrijk.
Parijs, 2 Not. In een telegram uit
Konstantinopel aan de Matin, wordt gemeld,
dat de Sultan op alle punten genoegdoening
heeft geschonken aan Frankrijk.
Duitschland.
Een door duizenden personen bezochte
vergadering te Dresden besloot Donderdag
tot een protest tegen Engeland's optreden in
Zuid-Afrika.
Nederlands
Apeldoorn, 1 Nov. Van hier schrijft
men aan het Rott. Nbld.
Het doel van de reis van Hare Majesteit
de Koningin-Moeder is voornamelijk om over
eenstemming te verkrijgen omtrent de namen,
die gegeven zullen worden aan den te ver
wachten Koninklijken Telg, terwijl Zij andere
familieschikkingen, wie als peten zullen optreden
en zoo meer, mondeling in het reine denkt
te brengen. Hare Majesteit de Koningin
blijft Zich naar omstandigheden zeer wel
gevoelen, maar neemt Zioh persoonlijk zeer
in acht. Zij is buitengewoon statig in Hare
bewegingen geworden en onthoudt Zich
geheel van een sprong of een danspas, dien
Zij nog kort geleden in een opgeruimd
oogenblik gaarne maakte. Met omzichtigheid
neemt Zij plaats in Haar rijtuig, en maakt
Zij gebruik van de spoor, dan wordt nu een
plank met rollen voor het portier aangereden,
opdat Hare Majesteit geen stap zal behoeven
te stijgen.
Den Bommel. Door eenige dames in
deze gemeente worden pogingen aangewend
om een Dorcasvereeniging op te richten.
J.l. Vrijdagmorgen elf uur brak er
n felle brand uit op de bouwwoning van
A. Haitog aan den Kranendijk onder deze
gemeente. In een oogenblik tyds lag de
schuur in de asoh, terwijl het dak van het
huis gedeeltelijk is verbrand. De paarden,
welke zich in de schuur bevonden, werden
tijdig gered, evenals de huismeubels.
Oorzaak onbekend.
Zierikzee, 2 Nov. Gisterenavond werd
in de Concertzaal alhier een voorstelling ge
geven door het Nederlandsch Tooneel van
Antwerpen, onder directie der heeren Frits
Bouwmeester en Eug. Ducaju.
Opgevoerd werd »De Werkstaking", tooneel-
spel in 3 bedrijven.
Het stuk behandelt een der vraagstukken
van den dag en deed ons een blik slaan,
zoowel in de vergaderingen der arbeiders, als
op het kantoor der werkgevers.
De hoofdrollen werden flink vervuld en
wij bejammerden het zeer, dat het publiek
in zoo'n gering getal was opgekomen. Het
is hier steeds dezelfde kwestie: men klaagt
dat er geen amusementen in den winter ge
geven worden en indien er getracht wordt
hieraan te voldoenwordt de voorstelling
slechts schaarsch bezocht. Dit geeft den
ondernemers natuurlijk geen moed.
4 Nov. Door den dikken mist werd
hedenmorgen ons stoombootverkeer veel ver
traagd. De stoomboot naar Rotterdam ver
trok een paar uur later dan aangekondigd was.
Ook de Spoorboot heeft haar dienst niet
volgens opgave kunnen vervullen. Teneinde
geen geheele correspondentie te verliezen, is
de boot ten 12 ure van hier naar Cortgene
vertrokken, om aldaar de passagiers enz.
van Goes en Middelburg over te nemen.
Naar wij vernemen zullen de openbare
besprekingen ten behoeve van de Zieken-
inrichting voor Schouwen en Duiveland te
Noordgouwemet het oog op enkele meer
verspreid liggende gemeenten, uitgesteld wor
den tot wassende maan.
Bij het in de haven komen te Drie
wegen is Donderdag, doordat een hevige
windvlaag het zeil omsloeg, de beurtschipper
A. van L. overboord geslagen en verdronken.
De minister van oorlog brengt in no.
257 der St. Crt. ter kennis van de lotelingen
der lichting van 1902, die wenschen te
wordeD ingedeeld bij een van de bereden
korpsen, dat zij, voor zooveel de beschikbare
plaatsen dit toelaten, bij een korps naar
hunne keuze kunnen worden ingedeeld, indien
zij zich met een daartoe strekkend verzoek
schrift tot dien minister wenden.
Vrijdagochtend is op het station Arne-
muiden bij het rangeeren een beambte aan
gereden en gedood. De man, S. genaamd,
was gehuwd en vader van een kind.
Dreischor. Zaterdag werd alhier feest
gevierd ter eere van den Burgemeester, die
dertig jaar aan het hoofd der gemeente ge
staan had. De schooljeugd werd 's namiddags
in het net versierde schoollokaal door den
jubilaris onthaald en maakte om half vier,
voorafgegaan door het muziekgezelschap Cres
cendo", een wandeling door het dorp. 's Avonds
om 6 uur werd door het muziekgezelschap en
de zangvereeniging Thalia"den Burge
meester een serenade gebracht.
Vóór de woning van den Burgemeester
stond een fraaie eerepoort. In de kom van
het dorp, des avonds met lampions verlicht,
heerschte tot laat in den avond ongestoorde
vroolijkheid. In den loop van den dag hadden
de leden van den Raad den jubilaris een ge
schenk aangeboden.
Renesse. Door de leerlingen der openbare
school is ten behoeve der Boerenvrouwen en
kinderen in Zuid-Afrika een som van f 2,53 J
bijeengebracht en opgezonden aan het Dames-
Comité »Alcmaria" te Alkmaar. Met blijdschap
offerden de kleinen gaarne hun »snoepcent"
op het altaar der liefde voor hunne ongelukkige
natuurgenooten.
Haamstede, 1 Nov. Hedenavond tradon
alhier in de zaal van J. Bom als sprekers
op, de heeren dr. "Wortman en ds. Nauta
van Noordgouwe om te spreken over het op
te richten ziekenhuis in die gemeente.
Jhr. Van Citters was verhinderd een
overzicht te geven van de finantiëele zijde,
hetgeen de heer Wortman in zijne plaats
thans deed.
De redevoeringen, ten gunste van deze
belangrijke zaak gehouden door de heeren
Wortman en Nauta, kwamen overeen mot
die in andere plaatsen van ons eiland uit
gesproken, en werden door de aanwezigen
hartelijk toegejuicht.
St.-Maartensdijk. In de Vrijdag j.l.
door ingelanden van den Muyepolder gehouden
vergadering werd besloten, dat de weduwe
C. J. van Oost een pensioen zal genieten
gelijk aan het bedrag, 'twelk door haar
echtgenoot als oud-waterbouwkundige van
dien polder werd genoten, zijnde f 50 per
jaar. Zooals wij meldden, nam de
vergadering van ingelanden van het waterschap
St.-Maartensdijk op 24 October 1.1. een gelijk
besluit, zoodat thans voldoende voor die
weduwe is gezorgd. Mooht dit goede
voorbeeld alom opwekken tot navolging. In
zoovele gevallen verkeeron weduwen van
ambtenaren tooh in nog zoo'n ongunstige
