ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Dinsdag 1 October 1901.
(SS i e r i li z e e s c li e
Cou.r an t)«
Tweede Blad.
NIEUWSTIJDINGEN.
Saimenspraike tusschen
Jilles Krukel en Stoffel Bieze.
APVEBTENTIEN,
Avond-Y oorstelling
BARNUM& BAILEY
te Vlissingen.
60 Aren 95 Cent. Erven en Tuinen
87 Aren 10 Cent. Bouwland
86 Aren 84 Centiaren
Bouwland
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7596.
Dlrooteurj A. J. DE LOOZE.
A. FRANKEL.
Redacteuren:
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cta.
meerdere regels 10 Cis.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatiruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zieiikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fkünkel, Havenpark 348, Zierikzee.
De Transvaalseh-Engeleehe
oorlog.
Londen, 27 Sept. Daily News maakt
melding van een in militaire kringen
verspreid gerucht, als zou Lord Kitchener,
wegens verschil van gevoelen met den
Minister van Oorlog, Brodrick, zijn ontslag
hebben genomen als opperbevelhebber in
Zuid-Afrika.
De regeering zou er evenwel op hebben
aangedrongen, dat Kitchener op zijn besluit
terugkwam, maar hij zou hebben geweigerd.
De regeering zou alsnu de tusschenkomst van
»een doorluchtig persoon" hebben ingeroepen.
Pretoria, 26 Sept. Tonnissen van 5 jaar
zijn gewezen tegen de beklaagden in minder
ernstige beschuldigingen van verraad, die
onlangs behandeld zijn.
De verkenners hebben het geheele
gebied van de Rhenosterbergen doorkruist,
doch hebben nergens Boeren waargenomen.
Kolonel Murray van Lovat's verkenners
is door zijn hart geschoten, terwijl hij uitriep
»Bajonets op". Een zevental artilleristen
werden gedood. De Boeren maakten een
15-ponder buit, doch de Sohotten behielden
een ander stuk, de wagens en de ammunitie-
karren. De Boeren verloren vijf man aan
dooden.
Matjesfontein, 27 Sept. De Boeren-
commandant Scheepers is de Olifantsrivier
overgetrokken, in zuidoostelijke richting gaande
en achtervolgd door Engelsche colonnes.
Theron is noordelijk getrokken, waar
schijnlijk om zich te voegen bij de strijdmacht
van Louw en Maritz. Andere commando's,
te zamen vorscheidene honderden manschappen
tellend, bevinden zich ton noorden van
Clanwilliam.
Londen, 27 Sept. Uit Bloemfontein wordt
gemeld, dat do posttrein voor het eerst in
14 maanden tijd gedurende den nacht rijdt
en dat het tekort aan levensmiddelen voor
de burgerlijke bevolking in hoofdzaak moet
toegeschreven worden aan het groot aantal
waggons, noodig voor het vervoer van
levensmiddelen naar de vluchtelingenkampen.
Er is voldoende voorraad koren voor den
geheelen Oranje-Vrijstaat voor 4 maanden
tijd ter beschikking in Basoetoeland, doch de
runderpest en de onbetrouwbare toestand
van het land maken het transport uiterst
Melk, suiker, rijst, zout en parafine zijn
bijna niet te krijgen, daar do winkeliers van
oordeel zijn, dat de bij proclamatie vastgestelde
prijzen geen kans geven op eenig voordeel
van beteekenis.
Kaapstad, 27 Sept. Tan Middelburg uit
worden nadere bijzonderheden bekendgemaakt,
omtrent het treffen van manschappon van het
12de regiment lanciers onder bevel van
luitenant Grant, met een deel van Scheepers'
commando Maandag 1.1. Luitenant Grant, die
do zorg had voor de bagage van kolonel
Atherton, reed met het escorte des avonds
om 9 uur, toon hij aan een heuvelhelling
plotseling stiet op een piket van 30 Boeren,
terwijl hij tegelijkertijd Scheepers' laager
waarnam, rechts van den weg.
Den sergeant-majoor bevel gevende de
wagens op te stellen en met een deel den
heuvel te verdedigen, sloeg de luitenant zich
door het piket heen, meenende dat het tweede
gedeelte van zijn afdeeling, waaraan hij
nieuwe bevelen had doen toekomen, volgde.
Het bevel was evenwel niet overgebracht en
toen de luitenant overzicht hield over zijn
manschappen, miste hij het achtergedeelte van
zijn afdeeling. De Boeren, die verschrikt
waren, braken op en vluchtten in verwarring.
In het voorbijgaan riep luitenant Grant
Hands up!" op welk bevel zich 3 Boeren
overgaven, terwijl luitenant Grant er van 3,
die weigerden, 2 doodschoot en 1 verwondde.
Ondertusschen hadden de Boeren zich hersteld
en de luitenant werd omsingeld, gevangen
genomen en naar een nabijgelegen woning
gebracht. De Boeren waren uiterst opgewonden
en zij wisselden onderling schoten, zoodat een
boer gedood werd en er een aantal gewond
werden, terwijl ook een aantal paarden
gedood en gewond werden.
Te middernacht trok de geheele Bóeren-
strijdmacht overhaast heen, luitenant Grant
slapende in de woning achterlatende, Don
volgenden morgen bracht de luitenant het
convooi veilig weg, na de 2 Boeren, die hij
gedood had, begraven te hebben.
Transvaal.
Door de Engelsche regeering zijn bij alle
voornaamste garnizoensplaatsen in Transvaal
boerderijen aangelegd. De onderneming heeft
veel succes gehad, daar de hoeven meer dan
voldoende groene fourago en groenton voor
de plaatselijke troepen opleveren.
Amerika.
Vrijdagochtend vroeg, toen Czolgosz naar
de gevangenis to Auburn overgebracht werd,
deed de menigte een aanval op het escorte,
met het doel, den misdadiger te lynchen. Er
volgde een geregeld gevecht, waarin de
agenten hun revolvers afschoten en op de
menschen insloegen. Ten slotte gelukte het
hun, Czolgosz in veiligheid te brengen. De
man was half dood van angst. Onderweg zei
hij tot zijn bewakers, dat hij zijn misdaad
betreurde en medelijden had met mevrouw
Mac Kinley.
Bij de vonnisvelling was Czolgosz uiterst
kalmhij zag de rechters strak in het gelaat
en deed niet de minste ontroering blijken,
terwijl de aanwezigen op do tribunes zich
onthieldon van elke betooging, ook toen de
bedrijver van den aanslag verklaarde dat hij
alleen schuldig was en dat niemand van zijn
plan geweten had.
Servië.
Er wordt verteld, dat de schuldeischers
van wijlen koning Milan den tegenwoordigen
koning hebben aangesproken voor de schulden
van zijn vader, maar nul op het request
hebben gekregen.' Zij zijn nu voornemens
koning Alexander gerechtelijk te vervolgen.
Rusland.
De eerste sneeuw in dezen winter is
gevallen in de stad Kurgau, in het depar
tement Tobolskdo grond is daar reeds hard
bevroren.
Engeland.
Engeland zit leelijk in de war met de
aflossing van zijn legor in Engelsch-Indië.
Vele soldaten, die al 12 maanden langer
toekenden dan het eerste contract, moeten
naar huis en wenschen niet langer te blijven.
De regeering looft nu premiën van f 100
tot f 200 uit om de soldaten tot blijven te
bewegen.
Frankrijk.
Do beide luchtreizigers Bordé en Jaunet,
die Dinsdag 11. te Ruoill opgestegen waren,
zijn ternauwernood aan een verschrikkelijken
dood ontsnapt.
Een uur nadat zij opgestegen waren,
raakte oen klep van den ballon in het
ongereede en de ballon viel van een hoogte
van pl.m. 1300 M. bliksemsnel.
Door alle ballast uit tb werpen gelukte
het den luchtschippers den ballon voor een
vallen op den kerktoren van Croissy-sur-Seino
te behoeden, zoodat zij ongedeerd daalden.
- Men schrijffe uit Compiègno, dat de
Czar formeel last heeft gegeven, tijdens zijn
verblijf aldaar, om alle prentbriefkaarten,
met de teekening van Willetto en het
dichterlijk beroep om bemiddeling in den
Zuid-Afrikaanschen oorlog, te verzamelen en
zo hem dan te doen geworden. Ook de
briefkaarten, die na het vertrek van het
Russische koizerpaar aaDgekomen zijn of nog
aankomen, zullen den Czar, op zijn uitdrukkelijk
verlangen, naar Rusland worden nagezonden.
De zenders van bedoelde kaarten kunnen
in zooverre dus voldoening koesteren over
hun manifestatie ten gunste van den vrede.
Engeland» straf.
Engeland verstaat uitstekend de kunst om
zich gehaat te maken.
Het maakt het er naar net als Tijl Uilen
spiegel grappiger gedachtenis.
Behalve dat hier van geen grappen sprake
ie, maar van diepen, bitteren ernst en zwarte,
akelige werkelijkheid.
Engeland ie trotsch; het heeft niet de edele
fierheid, die ontzag inboezemt, maar den eigen
dunkelijken, vermaarden trots, die vervreemdt
en afstoot.
Die trots maakt het overmoedig en misdadig.
Tengevolge van dien onzinnigen trots heeft
het zijn eigen krachten overschat en niet
gerekend op de mannelijke fierheid van een
onbuigzaam en onoverwinlijk heldenvolk.
En nu dat heldpnvolk dorst weerstaan en
in zijn weGrstand durft volharden, en daarbij
de sympathie en den zedelijken steun onder
vindt van geheel de beschaafde wereld,
gevoelt het groote Albion zich geknakt in zijn
hoogmoed en neemt het zijn toevlucht tot de
misdaad.
De afgrond roept den afgrond in.
De eerste misdaad, het tegen alle recht in
willen overweldigen van de Zuid-Afrikaansehe
Republieken, werd de moeder van die lange
rij van misdaden, die door de Engelsche
Regeering bedreven werd, steeds bedreven
wordt en na 15 September j.l. op nog uit
gebreider schaal bedreven zouden worden, in
het verre Zuid-Afrika.
De miehandeling van grijsaards, vrouwen
en kinderen daarginder schreit om wraak ten
Hemel.
Engeland verft zich met bloed, met onschuldig
bloed.
En dat bloed komt over Engeland weer.
Want de oude God leeft nog, die de misdaad
straft en de onschuld beschermt.
Het individu moge op deze wereld Gods
wrekenden arm ontkomende oneindig
Gerechte heeft voor hem de eeuwigheid ter
beschikking; een misdadig volk ontgaat zijn
straf niet.
Vroeg of laat, maar onfeilbaar zeker, komt
ze over hem neer.
's Heeren molens malen langzaam, doch zij
malen vreeselijk zeker.
Of het zich zoo vroom en godsdienstig
aanstellend Engeland dat inziet?
Het lijkt er niet naar; het is geblinddoekt
door den naam, verblind door zijn mateloozen
en grenzeloozen trots.
Alles wil het nu trotseeren, ook de eerste
straf, die het nu reeds ondergaat, namelijk de
verachting en den haat der geheele wereld.
Het gevoelt dat.
Het weet, dat de dag, waarop zijn onduld-
baren trots definitief geknakt zal worden, en
wel op Zuid-Afrikaanschen bodem, een jubeldag
zal wezen voor alle volkeren zonder uitzondering
in en buiten Europa-
Om die straf te ontgaan, neen om die straf
te vertragen, deinst het voor geen misdaad
terug, stapelt het misdaad op misdaad om ten
slotte zelf onder dien torenhoogen hoop van
misdaden te worden begraven.
Dat heeft het gewonnen, dat heeft het ver
diend door zijn toegeven aan de imperialistische
politiek van den ellendigen Chamberlain.
Imperialistische politiek een mooie naam
voor een infaam slechte zaak.
Noem het liever roofpolitiek, een staatkunde
van diefstal.
En dan nog gepaard met den afschuwelijksten
moord.
Eigen verblindheid in de eerste, de haat der
volkeren de tweede straf.
Wel kweekt het perfide Albion haat genoeg
in eigen boezem, maar zoo algemeen gehaat
als het tegenwoordig is, was het nooit.
In het ongelukkige Ierland het zuster-
eiland, God betere 'theeft het den ganschen
loop der geschiedenis door, niet anders gedaan
dan haat kweeken tegen zich zelf.
Het heeft er zich niet over bekommerd.
Het was te trosch om zich te laten gelegen
zijn aan de ellende, waarin het zijn eigen
onderdanen op het door bloed en tranen
gedrenkte groene Erin van tijd tot tijd neGr-
dompelde.
En het bracht er de verdrukte en getergde
Ieren toe, hun eigen vaderland te haten.
Het lokte er verweer uit, om dat verweer
te kunnen smoren in bloed.
Maar den haat smoren kan het niet, hem
machteloos maken evenmin.
Die haat leeft voort.
En Engelands trots moge het ontkennen,
die haat vergalt en ondermijnt zijn inwendig
staatkundig leven.
Geen volk ter wereld is bovendien zoo
algemeen gehaat als Engeland op dit oogenblik.
Daar is ook letterlijk niemand die het waagt
zijn partij op te nemen.
Wat de mogendheden der Haagsche vredes
conferentie niet aandurven, heeft dezer dagen
de //Union interparlementaire" gedaan, waarop
vertegenwoordigd waren Frankrijk, Oostenrijk-
Hongarije, Nederland, Noorwegen, Denemarken,
Zwitserland, Rumenië, België en zelfs
Engeland, en die onder voorzitterschap van
Beernaert, den Belgischen minister van Staat,
te Brussel werd gehouden.
Zij protesteerde, natuurlijk in parlementairen
toon zooals het behoort, tegen Engelands
oorlogvoeren, door het aannemen eener motie
van het Haagsche hof van arbitrage, waarvan
één punt luidde, dat de in den Haag vast
gestelde en erkende wetten voor den oorlog
overal en streng zullen worden toegepast.
Of dat op de Engelsche regeering indruk
maken zal, valt te betwijfelen, zoolang de
mogendheden zelf er geen kracht bijzetten en
lijdelijk blijven toezien.
Maar zijn invloed op de volkeren zal het
niet missen.
Want steeds zal de afschuw der volkeren
voor Engeland zich toonen in protesten en
dagbladartikelen.
Dat zal het trotsche Engeland toch niet
afsohudden als een hond het water, al houdt
het zich ook zoo.
Voelen zal het, ook zijn ondanks, dat daarin
een straf ligt als begin van eene nog zwaardere.
Het heeft ze ten volle verdiend, L.K,
Ulo. 98.
Jilles. Welkom ouwe buure, ik bin blie
dat ik je zie, dair ik benieuwd bin oe de
zaikjes onder 't westende gai. Volgens oire
zeggen gait er op Aimstie nog al wat omme,
et aiven- in tram-comité geve nog al vertier.
Stoffel. Oe is 't mit je Jilles? Et sehient
dat je wat op de zenen bint, je neemt zooveel
gelieke op je vurke, maar dat is tegenwoordig
de mode, die de teerste zenen kunne on
gedeerd meepraite. Mar ik kan goed begriepe,
dat je nieuwsgierig bint nair je geboorteplekje.
Je zult in de Bode elezen dat de tramaiven
anenome is, in dat et nog al voeten in de
airde gehad eit. Noe zal er al gauw in de
krante komme, dat de tram anbesteed is om
te leggen rond eel 't eiland, in dat die aol de
Schouwsehe aivens zal bestrieke. Mit et voor-
jair zal et baduus klair emaikt worre, voorts
is er 'n lieste in bewerkinge om aandeel-
ouwers te kriege voor 'n suukerfabriek, die
ze an Burgsluus wille bouwe, in dair aol de
peeën, van af Ziepe tot Westenschouwen, in
klair maike.
Jilles. Sapperloot, dat is dan wel groot
nieuws dat je noe vertelt. Zou m'n dat nog
beleve buurt, dat m'n mee de tram nair
Aimstie riê in op Westenschouwe 'n bad gai
gebruuke, dan gai ik ten minste nie meer
nair et Stelletje. Wat de peefabriek angait,
dair praite ze veel te lange over. As je noe
oirt welke goeie zaiken de fabriek te Sas van
Gent al emaikt eit, dan oef je nie te twufelen
of et zou op onze eilanden oak wel gai, al
won je voorloapig het vervoer der peeën mar,
dat was al goed.
Stoffel. Ja, dat varre reizen om je
wairen te kwiteeren, is in den regel schai
voor de and, et is zelden dat et goed uut-
komt, m'n o vergrootvaoder zei aoltied: varre
van uus, dichte bie je schai.
Jilles. Dairom de Schouwenairs zoo
gefineerd om goeie aivens an d'r gemeinten
te kriegen.
Stoffel. Ja, dat is mooi om ,te zien man,
vooraol Kloosternol, dair meuge die gemeinten
groos op wezen.
Jilles. Dat oir ik, kiek buurt, zoo iets
is beter as geld uut te geven voor leger in
vloot, dat bouwt 'n mens op, dair et soldaot
spelen de meeste mensen tot schai komt;
vooreerst mot er veel belastinge betaild worre
om zoo'n legertje te onderouwen in welke
wairde eit 'n soldaot die eenige iairen ediend
eitP Oeveel bin d'r nie bie et leger, die as
wairdeloos beschouwd kunne worre?
Stoffel. Ja, dat dienk ik nog al is in de
suukerpeetied, aode m'n noe mar wat van dat
volk, dat zoo daigelijks an 's lands ruif stait
in ons opeet.
J i 11 e 8. Ja man, dat zal wel zoo bluuve
zoolange er mensen bin; kiekt eenvoudig mar
in de kranten, as er Koninginnen, Koningen,
of andere groatwairdigheidbekleeders ier of
elders 'n land bezoeke. Je leest meestal, dat
ze eerst de legeroefeniengen bekieke, zoa van
zee- as landmacht, dairnai 'n glaisje drienke
mit de oppersten, nog wat fiene komplementjes,
in ten slotte bepeinze of m'n nog geen beetje
meer sier an dat aoles kan geve; kosten,
dair word nie over edocht, as men nog mar
wat meer vernielende elementen dairan kon
toevoegen.
Stoffel. Ja man, in dan bin d'r nog
mensen, die 'n bond oprichte voor den wereld
vrede, hoe is zooiets noe dienkbair? As je
naigait dat zeker wel twee derde van de
menseid dien vrede oprecht verlangen, zoodat
er, stelt et zoa mar, een derde voor den
oorlog bin, wairom wordt er dan nog zooveel
I onschuldig bloed vergoten?
I Jilles. Wel man, dat één derde briengt
deur de macht van d'r geld meer wicht in de
schaile'jn dairom bluuft de oorlog vort-
dure. De groate mannen die et bestier in
anden 6, melke in geen mandje, mar strieke
deur den oorlog veel geld in d'r zakken; de
oaggeplaitste militairen gairn zoo'n buuten-
kansje, want et potload schrieft dubbele
ciefers, in zelden toch dat ze in den oorlog
bluve.
Stoffel. Die wereldvrede wordt toch
zoo stilletjes besproken, as dat noe oprecht
emeend is, wairom dan nie meer werk dairvan
emaikt, zooiets is beter om onder godsdienst
plichten te rangschikken dan het uutdiepen
van 'n kanaol of et dempen van de Zuuderzee.
As de geestelijken van aole gezinten zulks
preekten en aole gemeinteleden tot dien bond
zochten toe te treên, deur eel de wereld heene,
zou dan de oorlog nie te niet kunne gedai
worre As de overgroate meerdereid verklairde,
wel voor zijn land te willen leven mar er
niet voor te willen sterven, dan konden de
soldaten rechtsomkeer maiken, in zich nie in
et doodsgevair waigen.
Jilles. Wat zou er 'n bloei en welvairt
in de plaits kunne komme, as aol die
miljoenen voor landbouw en industrie besteed
wier? O buurt, dair is nog zoo veel in de
wereld, dat rentegevend emaikt kan worre,
zoowel in Nederland as z'n koloniën, ja in
aole landen der wereld. Dair is nog zooveel
grond, dat op andenerrebeid wacht, wair noe
de mensen dood eschote worre.
Stoffel, 't Is onbegriepelijk, dat zoo'n
oorlog as in Zuud-Afrika onder aol die wenschen
en gedachten van vrede over eel de wereld
geoort, op zoo'n menschonteerende wieze bluuft
vortdure. Jie spreekt nog al veel mensen ier
in de stad, kun jie er oak nie mit mannen
van invloed over praite om wat meer deur te
werken en meer te doen as te klaigen en
zuchten over et publiek vermoorden van zoaveel
onschuldige mensen?
Jilles. ik zal er mit den domenie is
over spreke, die mensen komme overal, as ze
tenminsten d'r pastorale plichten wairneme,
ik zou wel gelove, dat aie gezaimentlik er
veel aan kunne doe.
Stoffel. Noe dat is goed, ik mot is
gauw nog wat boodsehappen doe, oak nog
om pailingbrood.
Jilles. Dienkt er an, dat je vooraol op
let om geen pailingbroad dat nair pompwaiter
smaikt, te kaopen.
Stoffel. Dank voor je toelichtinge. Je
mot toch mar wete wair Abram de mosterd ailt.
Ik groet je oir, groet je Saore!
Voor de vele bewijzen yan deelneming,
ondervonden bij het overlijden van onzen diep
betreurden en veel beminden Zoon en Broeder
CORNELIS, betuigen wij onzen innigen
dank.
Noordwelle, October 1901.
B. GELEIJNSE, Echtgenoote
en Kinderen.
Voor de zoo talrijke bewjjzen yan
deelneming, zoo van hier als van elders ons
betoond bij bet overlijden van onze innig
geliefde Vrouw en Moeder, betuigen wij onzen
dank.
Renesse. C. BEIJE en Kinderen.
Het Kantoor wan den
Notaris H. J. VAK
AOllll VN te Zierikzee ia ver
plaatst naar de Lange Nobel-
straat, (vroeger Kantoor van den
Heer BANNIEROntvanger
der Belastingen).
van
Zijdie aan boord van de Zeeuwsche
Spoorboot No. 2 wenschen te dineeren,
worden beleefd verzocht, don Hofmeester
vroegtijdig daarmede in kennis te
willen stellen.
Hoogachtend
A. J. BULTERIJS, Hofmeester.
P.S. POTAPPEL's-Palingbrood tevens
aan boord verkrijgbaar.
De Notaris Mr. J. C. VAN DER
gfèjf LEK DE CLERCQ zal, op Woens-
dag 2 October 1901, des middags
12 ure, in de Sociëteit van Mej. de Weduwe
Kanaar te Zierikzee, publiek verkoopen
Schuur, Wagenhuis
en
met VRUCHTBOOMEN,
staande en gelegen aan de Regenboog- en
PieterselieBtraat te Zierikzee.
aan den Miereweg bij de 5 Hekkensonder
Zierikzee.
aan den Krommen Kooiweg aldaar, genaamd
»De Bijl".
Alles bewoond door- en in gebruik bij
J. Man st.
Eerst in perccelen en daarna in massa's,
bij Verkoopboekjes omscbrevon.
De verschillende porceelen zullen in massa
worden gebracht.
