Donderdag 12 September 1901.
(Z i e r i li z e e s c h. e
O o u r a n t).
58ste JAARGANG. No. 7588.
BEKENDMAKING.
Algemeen Overzicht.
HEUWSTIJPIHGEH.
ZIERIRZEESCHE
NIEUWSBODE.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
DirecteurA. J". DK LOOZE.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WAALEalleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaattruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FnaNKEL, Havenpark 348, Zierikzee.
BERICHT.
Zij, die zich met 1 October op dit
blad wenschen te abonneeren, ont
vangen de tot dien datum verschijnende
nommers gratis.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend, dat in de op den 3 dezer gehouden
Vergadering van den .Gemeenteraadde navolgende
benoemingen hebben plaats gehadtengevolge van
periodieke aftreding:
1°. tot Wethouder en Ambtenaar van den Burgerlijken
Stand de heer Mr. H C. MOOLENBURGHen
2°. tot lid dar Commissie tot wering van bouwvallen
de heer W. TEN HAAF.
Zijnde de Wethouder, de heer Mr. H. C. MOOLEN
BURGH, door hen opnieuw aangewezen tot Voorzitter
van de Commissie voor de Gasfabriek en de Straatver
lichting en tot plaatsvervangend Voorzitter der Commissie
van Fabricage.
Zierikzee, den 9 September 1901.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
In de Kaapkolonie hebben de Engelschen
onder kolonel Scobell een overwinning op de
Boeren behaald. Het meerendeel van deze
bestond uit Kaapscbe Hollanders, en moest
wegens de verpletterende overmacht, die hen
overviel, en hun den terugtocht had afgesneden,
het onderspit delven. De Engelschen zullen,
al zwijgen zij ervan, die overwinning wel
duur betaald hebben. Wanneer van een
Boerencommando, dat een 160 man sterk is,
19 sneuvelen en 52 gewond worden, dan is
dit een bewijs, dat er heftig gevochten is,
en dan kan men veilig aannemen, dat van
de Engelschen driemaal zooveel buiten gevecht
zijn gesteld. De commandant Lotter, die
gewond is, zijn onder-bevelhebber Schoeman,
en de veldkornetten J. en W. Krüger werden
met 62 Boeren gevangen genomen. Lotter is
dezelfde commandant, die op de jongste
proclamatie van Lord Kitchener zulk een
antwoord heeft gegeven, dat het minder voor
publicatie geschikt werd bevonden. Maar dit
voordeel zal de Engelschen niet veel verder
brengen. Hun wijze van optreden in de
Kaapkolonie, waar in de plaats van de wettige
volksvertegenwoordiging de Generale staf van
het Britsche leger regeert, waar in de plaats
van de rechtbanken de krijgsraad recht spreekt,
waar kogel en strop de middelen zijn om de
zoogenaamde x>rebellen" te kastijden, en de
nog lijdzame burgers in bedwang te houden,
doet toch met den dag het getal opstandelingen
aangroeien. Daarbij komt, dat de commando's
van Scheepers en Theron van twee verschillende
kanten allengs meer en meer Kaapstad naderen,
en dat uit den Oranje-Vrijstaat meerdere
Boerencommando's in de Kaapkolonie zijn
Lord Kitchener, die blijkbaar van meening
is, dat meer met proclamatiën dan met
kanonnen de Boeren moeten bestreden worden,
heeft in zijn arsenaal van vernuft een nieuw
wapen ontdekt, waarmede hij hoopt de Boeren
te kunnen ontwapenen. Kennend namelijk
den grooten invloed, die in 't algemeen de
vrouwen op haar echtgenooten bezitten,
heeft hij aan de Boerenvrouwen vergund
haar mannen, die op commando zijn, te be
zoeken. De vrouwen willen namelijk trachten
haar echtgenooten over te halen zich aan de
Britsche heerschappij te onderwerpen. En
Lord Kitchener is edelmoedig en galant
genoeg geweest aan de dames toe te staan
een dergelijke poging to ondernemen. Alsof
de wereld niet begrijpt, dat de gedachte in
het brein van den grooten veldheer zeiven
is uitgebroed, nu hij inziet, dat zijn drei
gementen zoo weinig resultaat hebben op
geleverd, en dat hij het eens langs dien
onmannelijken weg beproeven wil tot zijn
doel te geraken.
Om het voortdurend «opblazen" der
treinen te voorkomen, waaruit reeds groot
ongerief voor de Engelschen is voortgesproten,
heeft de Lord-lpkenschender gelast, dat op al
de treinen, die uit Pretoria vertrekken zullen,
de aanzienlijkste burgers van deze stad moeten
plaats nemen. Waarom plaatst deze dappere
de vrouwen en kinderen der Boeren niet
vóór de gelederen van zijn colonnes, waarmede
hij het land zoogenaamd schoonveegt? Dan
is hij toch immers zeker, dat de Boeren op
zijn soldaten niet zullen schieten.
Een anarchist heeft op Mac Kinley, den
President der Vereenigde Staten, een
pistoolschot gelost, maar gelukkig dezen niet
doodelpk getroffen. Het jonge mensch, dat
de wandaad bedreef, is diep te beklagen. De
lezing van anarchistische geschriften toch had
hem er toe gebracht en van hem een geestdrijver
gemaakt, die eigen welzijn en leven blijmoedig
ten offer brengt. Dat ia de keerzijde der
vrijheid van drukpers. Trouwens in tal van
landen wordt zooveel verderfelijks en ge
vaarlijks door den druk verspreid, niet alleen
van de zijde der anarchisten, maar van ver
schillende kanten, waardoor het volksgemoed
opzettelijk vergiftigd wordt, dat men zich
aDgstig afvraagt, waar moet dat heen. In
een boeienden, verleidelijken, pakkonden vorm
wordt de laster vaak ingekleed, opdat de
uitwerking des te zekerder zij. En zoo
kan soms een geheel volk op een noodlottig
dwaalspoor worden gebracht. j
In hot onderhavig geval, dat de President
buiten staat geraakt zijn waardigheid te
bekleeden, heeft de Amerikaansche Grond
wet voorzien. Dan wordt hij vervangen door
den Yice-President. Deze wordt gelijktijdig
met den President gekozen. De tegenwoordige
Yice-President is Roosevelt, een geestverwant
van Mac Kinley, den derden President van
Noord-Amerika, op wien een aanslag gepleegd
wordt. Lincoln en Garfield hebben hun leven
er bij ingeschoten.
De Czar zal, met het oog op dien aanslag,
niet erg op zijn gemak wezen, nu hij op het
punt staat zijn voorgenomen bezoek aan
Frankrijk te brengen. Het is voor een Vorst
wel zeer interessant een wapenschouwing over
een 150.000 soldaten bij te wonen, en het
uitsluitend voorwerp te zijn van de grootsche
en kostbare hulde eener natie, die het denken
verleerd heeft, maar het is. al worden ook
nog zoovele maatregelen voor de veiligheid
van dén Czar genomen, toch altijd voor hem
minder aangenaam te weten, dat op zoo'n
pleizierreisje een anarchistische of nihilistische
kogel aan zijn aardsch bestaan ;op zijn onver
wachts een einde kan maken. Maar de reis
zal wel, zooals wij reeds de vorige week
hebben opgemerkt, een achtergrond hebben,
waarop te lezen staat«Emprunt de l'Empire
de RusBie". Voor het aardsche slijk zijn ook
de Vorsten der aarde niet onverschillig.
De boetgezant van China, Prins Tsjoen,
heeft zich van zijn opdracht gekweten, na
beslist geweigerd te hebben zich aan de ver
nederende vertooning te onderwerpen, die men
aanvankelijk van hem, den broeder van den
Keizer van China, eischte. De Keizer had
namelijk verlangd, dat de boetgezant, evenals
de gezanten der Europeesche Staten vroeger
voor den Chineeschen Keizer plachten te
doen, ten aanschouwe van het geheele Hof,
driemaal zoude neerknielen, en negenmaal
met zijn voorhoofd den grond zou aanrakeD,
wanneer hij den keizerlijken troon naderde.
Van dien eisch is echter afgezien. Als een
tweede Jupiter zat echter de Keizer in volle
pracht en Majesteit op zijn gouden troon,
omringd door zijn Prinsen, Ministers, Generaals
en zijn geheele Hofhouding, toen het Chineesche
Prinsje voor hem verscheen om de veront
schuldigingen van China aan te bieden voor
den moord op den Duitschen afgezant, Baron
Yon Ketteler, gepleegd. Met geveinsden,
toornigen blik ontviüg de Keizer den boet
gezant, die evenwel deed, alsof hij niets
bemerkte, zich, zonder eenige emotie te doen
blijken, van zijn taak kweet, en hierop op
een wenk des Keizers, de audiëntiezaal verliet.
Het geheel was een tooneelvertooning, berekend
op effect, maar missend ernst en karakter.
De Transvaalsch-Engelsche
oorlog.
De gouverneur der Kaapkolonie seint, dat
volgens een bericht van den commissaris in
Mafeking het commando van Yan Zijl op 30
Augustus het huis van veldkornet Keeley te
Mosita met al wat er in was verbrandde.
Keely's vrouw en kinderen en hun gouvernante
hebben niets meer dan de kleeren, die zij
aan hebben. Keeley heeft schitterende diensten
verricht tijdens den oorlog. De Boeren hebben
dit alleen gedaan uit haat hierover.
Uit Strijdenburg wordt opnieuw melding
gemaakt van het doodschieten in koelen
bloede van twee ongewapende inlandsche
verkenners.
Lord Milner is te Bloemfontein aan-
De voornaamste burgers zijn aangewezen
om bij toerbeurt gedwongen te worden in de
treinen op de Pietersburgen de reis mede te
maken als gevolg van de jongste treinaan-
vallen.
China.
De legaties te Peking zijn nu in staat van
verdediging gebracht, ook ,met behulp van
onderaardsche gangen en van een wachthuis
op den muur.
De Duitsche gezant, baron Mumm, heeft
een feestmaal gegeven ter gelegenheid van
het vredesverdrag. Yerscheiden gezanten
staan op het punt te vertrekken. Rockhill is
reeds op weg naar Amerika, Giers vertrekt
den 16en.
De troepen van Joean-tsji-kai zijn
Peking binnengerukt en met het bewaren
der orde in de stad belast. Ook zijn reeds
een groot aantal werklieden van buiten in
dienst genomen om de straten en gebouwen
te herstellen.
Japan.
De Chineesche boetgezant is te Tokio
aangekomen. Hij werd niet officieel ontvangen,
maar door den gezant te Tokio voorgesteld
aan den Keizer, om dezen den brief van den
Keizer van China te overhandigen met een
betuiging van leedwezen over den moord
op Soe-ji-jama. De Japansche regeering
verlangde geen ander ceremonieel dan de
gewone gebruiken ten hove.
Amerika.
De aanlag op Mac Kinley.
Het ligt voor de hand, dat de bladen in
de nieuwe en oude wereld nog vol zijn van
bizonderheden over den snooden aanslag op
den president der Yereenigde Staten. De
nadere lezingen over het gebeurde gegeven,
wijken niet veel af van hetgeen men er reeds
van mededeelde. Toch stippen we nog een
en ander ter aanvulling aan.
De aanslag werd dadelijk na de uitvoering
van het dagelij ksch orgelconcert in den
Muziektempel gepleegd. Dat de sluipmoor
denaar zijn kans goed waarnam, kan hiernit
blijken, dat hij de waakzaamheid van vijf en
twintig detectives, die, in wandeltoilet gekleed,
voortdurend den president omgaven, wist te
verschalken. Mac Kinley was trouwens
gemakkelijk te naderen. Hij stond op den
rand van een verhooging, waar omheen zich
een reusachtige menigte verdrong.
Rechts van hem bevond zich de voorzitter
der tentoonstelling en aan zijn linkerzijde
stond zijn particuliere secretaris. De president
scheen zeer opgewekt en gevleid door de
bewijzen van genegenheid, waaraan het
pnbliek uiting gaf. Hij reikte velen naar links
en rechts de hand; de moordenaar drong nu
naar voren en naderde ook de estrade om
Mac Kinley te begroetendeze en zijn
secretaris beweren nu achteraf te hebben
opgemerkt, dat één van Czolgosz' handen
omwikkeld was met een soort verband, met
een zakdoek 'et over; maar men is het er
niet over een's, welke der handen aldus bedekt
zou zijn geweeBt.
De twee schoten, door den onverlaat gelost,
vielen snel na elkanderhet publiek was
Btom van ontsteltenis, men wist niet dadelijk,
wat er gobeurd was; Mac Kinley zelf, die
nog overeind stond, scheen meer verbaasd
dan verschrikt, maar al spoedig verbleekte
hij, deed een stap achterwaarts en viel in de
arme a van één der omstanders. Volgens een
minder waarschijnlijke lezing deed de president
zelf nog een twintigtal schreden en bereikte
met vasten tred zijn zetel, Waar hij zijn hoed
neerlegde en zelf vlug zijn veBt losknoopte,
terwijl hij zijn omgeving uitnoodigde, zich
niet ongerust te maken. Zijn secretaris zou
toen gezegd hebben: «Maar u is gewond 1"
«Ik geloof het niet", antwoordde Mac Kinley,
«ik ben niet gevaarlijk gewond".
Nadat de president gezeten was, werd
hij steeds bleeker; doch hij uitte geen kreet.
Toen zonk hij ineen, ééa hand tegen het
onderlijf gedrukt, met de andere hand over
de borst tastende. Zijn oogen waren helder
geopend en hij was volkomen bij kennis; tot
zijn secretaris zeide hij: «CortelyouMijn
vrouw! Wees voorzichtig tegenover haar.
Vertel haar niets".
Mevrouw Mac Kinley bevond zich Vrijdag
middag eigenlijk slechts bij toeval niet aan
de zijde van haar echtgenoot. Zij had hem
vergezeld op zijn reis naar Buffalo en
was tegenwoordig geweest bij de recepties,
wandelingen door de tentoonstelling, parades
enz. Dien middag was zij wat vermoeid en
ging niet mee. Men deelde haar niet dadelijk
het gebeurde mede, en eerst te zeven uur
bracht dr. Rixey haar voorzichtig op de
hoogte. Zij hield zich flink.
Maar Mac Kinley zelf moet zich buiten
gewoon kordaat hebben gehouden. In zijn
stoel gezeten, viel zijn blik op 't tooneel om
hem heen.
Na de eerste verbazing wierpen twee
detectiven en andere omstanders, onder wie
een neger, zich op den sluipmoordenaar,
sloegen hem ter aarde en ontrukten hem de
revolver, waaruit hij volgens een lezing,
die niet bevestigd is nog een schot op
den president wilde lossen.
De menigte, ontwarende wat geschied was,
wilde den booswicht te lijf.
Men hoorde slechts één kreet«Lynch
hem!" Soldaten en politie-agenten moesten
een sterk cordon om den moordenaar vormen
en herhaalde malen het publiek afslaan, eer
men den man in een rijtuig kon brengen.
Doch het publiek wilde zich zijn prooi niet
laten ontnemen. Men wierp zich voor de
hoofdon der rijtuigpaarden, hield de wielen
vast. Wanhopig vechtende bereikte de politie
eindelijk het hoofdbureau, na een uur zich
door de menigte heengeworsteld te hebben.
10.000 mannen en vrouwen verdrongen zich
om het politie-bureau en eendeels omdat een
leider ontbrak, anderdeels op de verklaring
van den commissaris, dat de president niet
doodelijk getroffen waskon voorkomen
worden, dat een stormloop op het bureau
door de verbitterde menigte ondernomen werd.
Toen Mao Kinley 't geworstel om zich
heen zag, riep hij«Laat niemand hem
slaan". Terwijl Czolgosz werd heengesleurd,
verloor de president het bewustzijn, om weer
by te komen, toen hp op de brandcard lag,
die hem naar het tentoonstellingshospitaal zou
brengen. Onder het gaan zei hij nog: «Het
sppt mij, dat ik de oorzaak ben van ver
warring op de tentoonstelling".
De laatste berichten over den patiënt
luiden vrij geruststellend; er is alle hoop
op herstel.
De Daily Graphic beweert te weten, (maar
geen enkel ander bericht bevestigt dit nog)
dat ook de tweede kogel met goed gevolg
uit de wond is verwijderdnog wel den
avond van den aanslag. De eerste kogel,
die op het borstbeen was afgestuit, viel
heet het van zelf uit de wond, toen de
.president op de operatietafel was neergelegd.
Mac Kinley zou den kogel zelfs opgeraapt
en aan den geneesheer, die naast hem stond,
overgereikt hebben. De president werd niet
gechloroformeerd, toen men naar den tweeden
kogel in het onderlijf peilde. Dadelijk nadat
men dien gevonden had, traden verschijnselen
van beterschap in.
De straf, die in de Yereenigde Staten tegen
poging tot moord is bedreigd, is 10-jarige
gevangenis, onverschillig of de aanslag is
gepleegd op het hoofd van den Staat of den
minsten burger.
Hoewel Mao Kinley in de eerste uren na
den aanslag vrp van ppn was, leed hp na
dien tpd zeer, en wanneer hp bewusteloos of
gedeeltelpk bewusteloos is, zucht hp, alsof hp
in doodstrpd is. Zoodra hp volkomen bij zpn
bewustzijn is, geeft hij geen enkel blpk, dat
hij lijdt.
Dokter Mac Burney verklaarde, nadat hij
Mac Kinley had onderzocht, dat hp geen
enkel ongunstig verschpnsel waarnam, en
geen de minste aanwpzing had gevonden
voor het voorkomen van buikvliesontsteking.
Het toestel voor de Röntgen-stralen is
aangekomen, maar zal niet worden gebruikt,
voordat er onrustbarende verschpnselen voor
komen in de streek, waar men veronderstelt,
dat de kogel zit.
Iedere Regeering in Europa zond tele
grammen vau sympathie en deelneming
verder zijn nog persoonlpke telegrammen
ontvangen van Koning Edward YII van
Engeland, van den Duitschen Keizer en de
Keizerin, van President Loubet, van de
Koningen van Portugal, van Zweden en van
Italië, van de Koningin-Regentes van Spanje
en van den Sultan van Turkije.
Dr. Rixey, de lijfarts van den President,
deelde aan mevr. Mac Kinley mede, dat de
crisis voorbp was.
De chirurg Mac Burney uit New-York,
die in consult geroepen is, onderzocht den
patiënt en vond geen enkel ongunstig ver
schpnsel. Hp verklaarde, dat, als er niets bp
kwam, de President in drie weken of een
maand in staat zou zpn weder zpn functies
te hervatten. Er zpn verschpnselen, die het
gevaar voor peritonitis (buikvliesontsteking)
aanzienlijk verminderen.
De New-York Times ontvangt uit Buffalo
het bericht: De geneesheeren deelden aan
den vice-president Roosevelt mede, dat hp
1
aau de senators Procior, Lodge, en andere
partijleiders en persoonlpke vrienden van
Mac Kinley kon mededeelen, dat de President
wel zal herstellen.
Tweehonderd Italiaansche anarchisten
kwamen Zondag te Guffyholdois, in Pennsyl
vania bpeen om den aanslag op Mac Kinley
te vieren.
Tweeduizend socialisten te Chicago ver
wierpen een motie van sympathie met den
president; de tegenstanders voerden aan, dat
Mac Kinley de bezittende klasse vertegen
woordigde en met zpn veiligheid of zpn
gevaar hadden de socialisten niets te maken.
Buffalo, 9 Sept. Het bulletin van 3 u.
nm. meldt, dat de toestand van den President
gestadig vooruitgaat, en dat bp rustig ligt,
zonder ppn of ongunstige verschpnselen. De
functies van ingewanden en nieren zpn
normaal.
De chirurg Mac Burney zeide heden-
namiddag in een interview: Niemand kan
zeggen, dat de President nu buiten gevaar
is, nog een week lang zal er mogelpkheid
van complicaties bestaan; als dan alles goed
gaat, zullen Wij kunnen zeggen, dat de
President aan de beterhand is. Waarschijnlpk
zal het drie weken duren, voordat men den
zieke veilig kan transporteeren. Het herstel
belooft snel te gaan.
Doctor Mann, een ander van Mac Kinley's
geneesheeren, stemde toe, dat de patiënt nog
niet buiten gevaar is. Hij zeide, dat hem
vandaag eenig voedsel was toegediend per
rectum. De vrpe beweging der darmen
beschouwde deze zegsman als een uitmuntend
10 Sept. Gisteren vroeg de President
om de ochtendbladen. Ontkend wordt, - dat
het moeite zou kosten om hem het spreken
te beletten. Hp heeft bp tussohenpoozen
gepraat over verschillende dingen, die hij zich
voorstelt in de toekomst te doen.
Chicago, 9 Sept. Negen anarchisten
werden heden voor den magistraat gebracht,
maar hun verhoor werd uitgesteld tot 19
dezer om gelegenheid te geven tot een vol
ledig onderzoek. Zp worden beschuldigd van
samenzwering om den President te vermoorden.
Drie vrouwelpke gevangenen werden tegen
een borgtocht van 3000 dollars op vrpe
voeten gesteldaan de zes mannelpke
gevangenen werd dit geweigerd.
Het hoofd der politie alhier zeide
hedenmiddag, dat miss Emma Goldman, wier
lezingen voor een groot deel de schuld zpn,
dat Czolgosz zpn daad beging, onder politie
toezicht was, niet ver van hier. Hp vermoedde,
dat zp gearresteerd zou zpn, dadelijk nadat
hp het signalement van haar had rondgeseind.
New-York, 10 Sept. De Tribune bevat
een telegram uit Si ver City, Nieuw-Mexico,
meldende de arrestatie van den anarchist
Antonio Meggio te Santarita. Hij heeft onlangs
voorspeld, dat Mac Kinley vóór 1 Oct. zou
gedood worden en daarna de Duitsche Keizer.
Hp verzekert, dat er 100.000 anarchisten
zpn in de Vereenigde Staten.
De correspondent te Buffalo van de
Herald zegt, dat de Amerikaansche politie
nagenoeg gereed is met het arresteeren van
de anarchisten van wie men gelooft, dat zp
betrokken zpn in een complot om Mac
Kinley en de andere regeeriDgspersonen te
vermoorden. Men gelooft, dat Emma Gold
man hen aanvoert. De politie kreeg kostelpke
inlichtingen van een harer bloedverwanten.
Aan getuigenissen ontbreekt- het nietdaaruit
blijkt althans, dat het complot gedeeltelpk te
Buffalo, gedeeltelpk te Kopenhagen is opgezet.
Turkije.
Een op zichzelf onbeduidend voorval, dat
niet de moeite waard zou zjjn geweest er
melding van te maken, ware het niet
eenigszins overdreven voorgesteld voor de
pers naar het Westen geseind geworden,
heeft 's avonds, tijdens de illuminatie aan
ons gezantschap te Konatantinopelin de
Groote Perastraat gelegen, plaats gehad.
Een koetsier had in de stampvolle straat
een marine-luitenant omvergereden, waarop
twee van diens kameraden hem daarvoor
wilden afranselen. Hij liet evenwel, toen hij
dat merkte, zijn rijtuig in den steek, en
vluchtte de eerste de beste open deur, die
van het hek van ons gezantschap, indoch
werd onmiddellijk door den toegeschoten
portier weer op Btraat gezet.
Dit .laatste hadden echter de beide, in
kennelijken staat verkeerende offioieren'niet
gezien; die daarop volstrekt den voortuin