ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Donderdag 5 September 1901.
(525 i e r i ]i z e e s c li e
Oour an t).
Algemeen Overzicht.
HEUWSTIJPIHGEH,
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmcrikaTransvaalIndië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
58ste JAARGANG. No. 7585.
Directeur I A. T. DE LOOZE.
Redacteuren: j FRANKEL.
I J. WAALE, all
alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden..
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zieiikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FaaNKEL, Havenpark 348, Zieiikzee.
De toestand in de Kaapkolonie verkrijgt
met den dag een voor de Engelschen
bedenkelijk karakter, zóó zelfs, dat de
autoriteiten er aan denken om ook in Kaapstad,
waar de edele Lord Milner of Capetown van
zijn reis naar Londen is teruggekeerd, den
staat van beleg af te kondigen. De Boeren,
onder aanvoering van Scheepers, en versterkt
door de arebellen", naderen meer en meer
de hoofdstad der Kaapkolonie. Daarbij komt,
dat de opstand zich allengs geducht heeft
uitgebreid. Moede de Engelsche dwinglandij,
want deze heerscht thans in de Kaapkolonie,
hebben in tal van streken de Hollandsche
Afrikaanders naar de wapenen gegrepen, en
zich om Je vrijheidsvanen van hun stam
broeders uit den Transvaal en den Oranje-
Vrijstaat geschaard. Grooteren dienst aan de
Boerenzaak hebben de Engelschen niet kunnen
bewijzen, dan door in de Kaapkolonie de
militaire dictatuur in de plaats te stellon van
de wettige volksvertegenwoordiging. Gelijk
men weet, wordt deze niet bijeengeroepen,
blijft deze verdaagd. En waar nu het zwaard
regeert, daar is voor vrijheid en gerechtigheid
geen plaats. Dat' hebben de Hollandsche
Afrikaanders in ruime mate ondervonden. In
hun eigendom heeft men hen reeds aangetast,
want in sommige districten hebben de soldaten
de paarden en het vee weggevoerdin hun
leven worden zij bedreigd, want sedert
onschuldigen worden opgehangen en gefusileerd,
is niemand meer zijn leven zekeren van
hun vrijheid zijn zij reeds beroofd, want in
een land, waar menschen, die niets misdreven
hebben, genoodzaakt kunnen worden terecht
stellingen bij te wonen, in een dergelijk land
is van vrijheid geen sprake meer. De
Engelschen kunnen het weten, dat als men
aan een bevolking haar hoogste goederen
ontneemt, zij het onafwijsbaar recht van
opstand heeft. In de omstandigheden, waarin
de Kaapkolonie nu verkeert, moest de opstand
uitbreken. De redactie van de Sticlitsche
Courantaan een brief uit de Kaapkolonie
de toedracht der terechtstelling van de drie
Hollandsche Kapenaars ontleenend, deelt mede,
•dat, toen de krijgsraad het vonnis had uit
gesproken, aan Generaal French gratie voor de
gecondamneerden gevraagd werd. Deze wei
gerde, die te veile men. Op het gevangenisplein
te Middelburg werd toen het vonnis voltrokken.
De aanzienlijksten der stad werden gedwongen
de executie bij te wonen. Zij waren door een
cordon soldaten omgeven. Vóórdat de terecht
stelling plaats greep, riep één der veroordeelden
dee Engelschen toe: »ik vergeef het jullie,
moge God het jullie vergeven", waarop één der
omstanders bij het zien der toebereidselen
voor de executie uitriep»God in den Hemel,
aanschouw toch, wat hier gaande is, en hoor
ons toch". Men moet een hart van steen
bezitten, wanneer men niet tot in zijn ziel
hierdoor geroerd wordt. Is het te verwonderen
dat de Kaapkolonie in vlammen staat? En
om die te blusschen, zal Engeland andere
middelen moeten bezigen, dan die bij tot nu
toe heeft aangewend. De gevangenneming van
Merriman, den leider van deu Afrikaander
Bond in het Kaapsche Parlement, die aan
den opstand doodonschuldig is, zal zeker het
middel daartoe niet wezen. Zij kan slechts
den toestand verergeren, al heeft men Merriman
ook veroorloofd op zijn hoeve bij Stellenbosch
te blijven.
Twee ^rebellen", Ignatius Nel en Lategan,
zijn als martelaren voor de zaak van hun
vaderland gévalleD. Zij werden door een
executie-peloton doodgeschoten.
In Transvaal heeft een commando van 150
Boeren bij Ilamanskraal een trein opgeblazen.
Een kolonel en negen soldaten werden gedood,
öf dit was tengevolge van het déraillement,
öf ten gevolge van het gevecht met de Boeren,
weten wij niet. De Boeren hebben den trein
vermoedelijk eerst leeggeplunderd, en toen in
brand gestoken. Hamanskraal ligt 20 K.M.
van Pretoria verwijderd. De lord brandstichter
en lijkenschender zal zich in Pretoria wel niet
erg op zijn gemak gevoelen, als zulke dingen
vlak in zijn nabijheid, als het ware onder
zijn oogen, gebeuren. En men kan het dezen
held dan ook niet kwalijk nemen, dat, wanneer
bij van Pretoria op reis gaat, hij zich van
den ambulancetrein van het Roode Kruis
bedient. Die wordt door de onbeschaafde
Boeren niet opgeblazen, die wordt niet aan
gevallen. Dat weet onze krijgsheld.
Eeoigo kleine commando's zijn in Natal
gevallen, waar tal van Hollandsche kolonisten
rich bij hen voegen. Wanneer nu ook Natal
jn opetand is te brengen, wat met het oog
op de schandelijke wijzewaarop in deze
kolonie de Engelschen hebben huisgehouden,
niet onmogelijk is, dan zal Groot-Brittannië
ter verdediging van zijn eigen koloniën wel
gedwongen worden zijn troepen uit Transvaal
en den Oranje-Vrijstaat terug te trekken.
De ontvangst van den Russischen alleen
heer acher in Frankrijk zal aan de belasting
betalers van dit rijk duur te staan komen.
Enorme geldsommen worden verspild om deze
ontvangst zoo schitterend en luisterrijk mogelijk
te maken. De President Loubet is in de
wolken over dit vorstelijk bezoek. Frankrijk 1
is een Republiek, maar er zijn in dit land
weinig Republikeinen in den waren zin des
woords. Wie Republikein is van den ouden j
stempel, onvervalscht, consequent, kan een
zoo weinig sympathieken vorst, als de huidige
Keizer van Rusland is, onmogelijk met vreugde
begroeten, die despoot is voor zijn eigen
volk, en een tiran voor de Finnen.
Het geschil van Frankrijk met Turkije is
nog steeds hangende. De Fransche gezant,
Constanz, die ons inziens te overmoedig
tegenover Turkije is opgetreden, is te Parijs
aangekomen. Met zijn vertrek uit Kqnstantinopel
schijnen de diplomatieke betrekkingen geheel
en al verbroken te zijn. Wel heeft Turkije
tot herstel van de vriendschappelijke verhouding
de medewerking van Duitschland ingeroepen,
maar het is hier de vraag, of dit rijk zich
op dit glibberig pad zal wagen. Het zal zeer
zeker niet ter wille van Turkije zich aan een
weigering van Fransche zijde blootstellen. De
Turken zullen ondervinden, dat de staatkundige
vriendschap van Wilhelm II, op wien zij als een
rots bouwen, voor hen van geen waarde is.
Deze heeft het bovendien thans ook te druk met
het Chinee?che boetgezantschap, dat na eenig
oponthoud in Bazól,thans te Potsdam is aan
gekomen. Men kent thans den grond van dit
oponthoud. De Duitsche Keizer heeft namelijk
als eisch gesteld, dat de negentienjarige prins
Tejoen, de broeder van den Chineeschen
Keizer, zijn nek driemaal voor hem zou
buigen, als hij voor zijn troon verscheen, en
dat zijn gevolg zich voor den Duitsohen
monarch ootmoedig ter aarde zou werpen.
Aan den Chineeschen Keizer wordt door de
Chineezen deze afgodische eer bewezen,
omdat de Beheerscher van het Hemelsche
Rijk in hun oogen de zoon des Hemels is. I
Begrijpelijk is het dus, dat de Chineezen
weigerden diezelfde afgodische eer te bewijzen
aan een Keizer, die in hun oogen slechts een
gewoon menschenkind is. Vandaar dat zij te
Bazel in het hotel »In den drei Koningen",
waar Napoleon ook eens gelogeerd heeft,
bleven, en niet eer naar Berlijn afreisden,
voordat zij zeker wisten, dat de eisch door
den Duitschen Keizer was ingetrokken.
Keizerin Friedrich heeft vóór haar ver
scheiden al haar brieven verbrand. Uit een
historisch oogpunt is dat wel jammer, want
men zoude daaruit voor de kennis der hof-
intriges tijdens het rijkskanselierschap van
Prins Von Bismarck veel hebben kunnen
putten.
De Tr a ne vaal sch-Engelsche
oorlog.
Kaapstad, 2 Sept. De commando's van
Hertzog en Lategan zijn, naar bericht wordt,
naar de Oranje-kolonie teruggedrongen. I
In Oostelijk Transvaal werd, bij Alkmaar,
de spoorweg door den vijand vernield. Een
trein werd aangevallen, maar wist te ontkomen.
De Boeren zijn van Berkly-Oost in het
inboorlingengebied Elliot en Cola gedrongen.
Naar verzekerd wordt zullen alle gezinnen I
van Boeren, die nog op commando zijn, ge
deporteerd werden naar de kust, waar kampen
voor hen zullen worden ingericht.
Wanneer de maatregel wordt ten uitvoer
gelegd zal het waarschijnlijk mogelijk worden
per spoor voldoenden leeftocht naar Johannes-
burg te brengen, als vóór den oorlog, en
zullen gewone toestanden daar dan terugkeeren.
Hoe het met de vrouwen en kindertjes
gaat in de kampen van den Brit.
Sir Neville Chamberlain (niet te verwarren
met den minister Joe Chamberlain) laat weer
een protest hooren tegen de kampen en zegt
»De beste manier misschien om eenig
denkbeeld te geven van de sterfte onder de
vrouwen en kinderen in de kampen in de
maand Juli, is om de volgende cijfers te
toonen, die ontleend zijn aan regeerings-
statistiekenj
Vrouwen in het kamp 31,225, gestorven 187
Kinderen 44,594, t> 1117
Totaal 75,819 1304 1
Deze cijfers beteokenün dat ongeveer tien
vrouwen en kinderen in Juli in de concentratie
kampen zijn gestorven tegen eon in Londen.
Wie is schuldig voor het teveel van negen
Londen, 1 Sept. Lord Kitchener seint uit
Pretoria, dat de verliezen bij den treinoverval
bij Hamanskraal behalve overste Vandeleur
bedragen negen man gesneuveld ;©n 17 gewond,
die allen naar Pretoria zijn gebracht. De
Boeren staken den trein in brand en vluchtten
daarop. Het geleide was 45 man sterk.
Te Londen is bericht ontvangen, dat
de opstand in het Zuid-Westelijk gedeelte
der Kaapkolonie voortdurend toeneemt.
Een oud-strijder van het Boeren-leger,
thans te Weenen, heeft een brief van generaal
Cronjé ontvangen, gedagteekend St.-Helena
3 Mei.
De Transvaalsche held, die niets van de
gebeurtenissen weet dan alleen dat de strijd
nog voortduurt, spreekt daarin zijn onwankel
baar vertrouwen op de eind-zegepraal zijner
dappere landgenooten uit.
De lijst der verliezen, gerapporteerd
gedurende de maand Juli 1901, wijst op
eene vermindering van het Engelsche leger
over die maand van 7175.
Amerika.
Te Beaumondt, in Texas, stroomt sedert
Dinsdag de petroleum met zülk een overvloed
uit een der bronnen, dat goheele oliemeren
gevormd zijn en 't vocht zich over de rivieren
verspreidt tot groot gevaar van de fabrieken,
die zich van het water bedienen, daar een
enkele vlammende lucifer voldoende zou zijn
om uitgestrekte branden te veroorz iken. Drie
werklieden, die arbeidden om den vloed te
keeren, zijn gestikt en vijf anderen bijna.
Een verschrikkelijk spoorwegongeluk
had Vrijdag plaats. Van Sodus Point, aan
den Northern Central Railway, kwam een
trein met volle vaart een bocht doorrijden,
toen een der wielen brak en de gansche
trein in een diepte terecht kwam. Alleen
de machinist werd oogenblikkelijk gedood,
doch vier vrouwen, twee mannen en een
meisje zijn aan de ontvangen wonden sedert
overleden. In 't geheel zijn een dertigtal
personen gewond, waarvan sommige zeer
ernstig.
Engeland.
Onder de vrouwelijke telegraphisten te
Londen heerscht groote ontevredenheid. De
directie heeft namelijk uit de »cabinets de
toilette" de spiegels laten wegnemen, waar
voor zij af en toe zich gingen overtuigen,
dat hun kapsel ën toilet nog in orde waren.
De dametjes gingen zich echter zoo dikwijls
spiegelen, dat de dienst er onder leed, naar
de directie vónd, en daarom moest shot "glas
dat trotsch maakt of ons pijn geeft" worden
verwijderd.
De spiegellooze schoonen 2000 in getal
zijn wanhopig en zjj spreken zelfs van
een werkstaking.
De predikant der St.-Georgekerk te
Old Brentford in het Engelsche Graafschap
Middlesex, heeft een nieuw middel iu
Amerikaanschen stijl uitgedacht om kerk
bezoekers te trekken.
Hij preekt namelijk niet zelf maar laat
zijn preek opnemen door een grooten
pbonograaf, die bij de godsdienstoefening de
stichtelijke woorden getrouw weergeeft.
Het middel werkt goed. De phonograafkerk
wordt druk bezocht.
Londen, 2 Sept. Dr. Krauso, ex-gouverneur
van Johannesburg, die Johannesburg aan
Lord Roberts heeft overgegeven, is gisteren
avond in een hotel alhier aangehouden, onder
verdenking van spionage, terwijl er beslag is
gelegd op zijn bagage. Hij heeft 4 maanden
in Engeland vertoefd. Verondersteld wordt
dat hij. na den eed te hebben afgelegd,
inlichtingen van beteekenis heeft doen toekomen
aan de Boeren.
Krause is voor de politierechtbank in
Bowstrect verschenen. De zaak is voor een
week uitgesteld. Vrijlating onder borgstelling
is geweigerd.
3 Sept. In de heden gehouden vergadering
van de commissie voor de schadeloosstellingen
heeft Ardrgh een brief voorgelezen, betrekking
hebbend op de samenzwering om de kerk te
Johannesburg te vernielen.
In antwoord aan verschillende buitenlandsohe
gedelegeerden, die betwijfeld hadden of er
wel eene samenzwering had bestaan, werd
een brief voorgelezen van kolonel Davies,
politio-commissaris te Johannesburg, aan
Mackenzie, den militairen gouverneur. Die
brief was gedateerd 16 November 1900, en
Davies verklaarde er in dat het doel der
samenzwering een moordaanslag op Lord
Roberts door middel van dynamietbommen
was. De hoofdaanlegger was de Italiaan
Gombini, die reeds eenigen tijd onder verdenking
stond wegens anti-Engelsche uitlatingen. In
de week, voorafgegaan aan den 16on Novem
ber, wist een geheime agent bijzonderheden
ten aanzien der samenzwering te verkrijgen
van Gombini. Het plan was, in de kerk van
St.-Maria tijdens de godsdienstoefening bommen
te laten ontploffen. Die bommen waren
femaakt door een man, genaamd Prister,
ie zijn verblijf hield op eene bezitting van
de Ferreira Goudmijn Maatschappij. Een
detective hoorde Gombini zeggen dat Prister,
van geboorte een Oostenrijker doch genatura
liseerd Italiaan, in de stad een laboratorium
had, waar drie bommen gemaakt waren voor
het in de lucht laten vliegen van de kerk.
Frankryk.
Parijs, 2 Sept. Aangaande de laatste
beschikkingen met betrekking tot de aankomst
en het verblijf van den Czaar in Frankrijk,
kan het volgende worden gemeld:
In den morgen van den 18den September
zullen de Czaar en de Czarina te Duinkerken
aankomen en in de Fransche wateren zullen
de gasten der Republieken ontvangen worden
door den President, die zich daartoe met de
leden van het kabinet zal bevinden aan boord
van de »Cassini".
Waarschijnlijk zal de landing reeds om 10
uur in den voormiddag plaats vinden na de
revue en om halféén neemt in de feestzaal
van de Kamer van' Koophandel te Duinkerken
de lunch van 110 couverts een aanvang,
dat door den President der Republiek het
Russische Keizerspaar wordt aangeboden. Na
afloop van het feestmaal gaan de Czaar en
de Czarina met den President por trein naar
Compiègne, waar zij gezamenlijk zullen dineeren
en waar de presidenten der beide Kamers en
de ministers zich met hun vrouwen zullen
bevinden.
In den morgen van den 19den vertrekken
allen van Compiègne om de slotmanoeuvres
bij te wonen en op het terrein zelf zal de
lunch plaats vinden, terwijl de namiddag
gewijd zal zijn aan het bezoek van de stad
Reims. Voor den 20sten is nog niets vast
gesteld, doch waarschijnlijk zullen de Czaar
en de Czarina zich bepalen tot een uitstapje
in de omstreken, zoodat Parijs dan niet
bezocht zal worden. Des avonds gala-diner op
het kasteel, gevolgd door een tooneelvoor-
Den 21 sten verlaten de gasten Compiègne
voorgoed om, na bijwoning van de revue en
de daarop volgende lunch, per trein over
Pagny-sur-Mosello te vertrekken.
Aan de revue te Duinkerken zal worden
deelgenomen door 3 onderzeesche booten, de
x> Morse", de Francais" en de Nar val",
welke beide eerste uitsluitend door electriciteit
gedreven worden, terwijl de laatste boven
water door een stoommachine wordt gedreven
en onder water door electriciteit.
De Cri de Paris weet mede te deelen,
dat, in weerwil van alle offlcicele en offleieuse
tegenspraak, de Engelsch-Transvaalsche oorlog
een onderwerp van bespreking zal uitmaken
op de reis van Czaar Nicolaas naar Frankrijk.
De Czaar zou onlangs de woorden in herin
nering gebracht hebben, geuit door grootvorst
Constantijn Constantinowitch bij het bekend
worden van den slag bij Navarino»De
Engelschen zijn overal, waar iets te verbranden
valt".
En bij het bekend worden van de proclamatie
van lord Kitchener moet de Czaar in tegen
woordigheid van de Czarina tot een grootvorst
hebben gezegd: »IIet geheele werk van de
Haagsche Vredesconferentie valt tot stof
uiteen.
De Engelschen staan op de helling der
historische afgronden; zij zullen eerst na de
een of andere voorbeeldige nederlaag tot
staan komen. Iedere raad is nutteloos
3 Sept. Op het officiëele programma van
het bezoek der Russische Souvereinen aan
Frankrijk staat geen bezoek aan Parijs.
Duitschland.
Hamburg, 4 Sept. De emigratie naar
Zuid-Afrika neemt bij voortduring toe,
hoewel het einde van den oorlog nog niet te
voorzien is. Het grootste deel der emigranten
zija Joden, afkomstig uit het oosten van
Europa, Rusland en de Balkanstaten. De
meesten verkeeren in behoeftige omstandigheden
en aller doel is Kaapstad, vanwaar zij
meenen de reis in noordelijke richting
gemakkelijk te kunnen voortzetten.
Nederland.
Groningen, 2 Sept. Zaterdagavond te
ruim zeven uur heeft eene nog jeugdige
juffrouw aan het Züiderstation alhier door
het onvoorzichtig verlaten van de coupé,
terwijl de trein nog in beweging was, op
treurige wijze den dood gevonden. Zij geraakte
namelijk tusschen de treeplank en den muur
van het perron en is doodgedrukt. Toen
men haar opnam was het leven althans reeds
geweken. Ia het ziekenhuis, waarheen de
ongelukkige werd overgebiacht, constateerde
dr. Diddens den dood.
Tot nu toe is de identiteit der juffrouw
niet vastgesteld kunnen worden. Zij was in
het bezit van een retourkaartje Groningen
Assen en behoort dus waarschijnlijk alhier
thuis. Zij was gekleed in een laDgen donker-
grijzen mantel, donkere japon en witten
stroohoed.
De commissaris van politie verzoekt in
lichtingen betreffende de nog onbekende.
Amsterdam, 2 Sept. Zondagavond, een
door inbrekers bij voorkeur wel bestede
avond, is inbraak gepleegd in de Hartenstraat
no. 2 vlak bij de Heerengracht, waar de
firma Ferwerda Tieman een filiaal heeft.
Er was daar gisterenavond niemand
thuis, het huis was den heelen avond leeg
geweest en toen de depöthoudster, mej. Albach,
omstreeks half elf thuis kwam, vond zij de
deur, welke zij bij het heengaan goed
gesloten had, openstaan.
In de achterkamer brandde licht en bij
een nader onderzoek, dat met behulp van
de politie werd ingesteld, bevond men, dat
er inbrekers bezig waren geweest.
Een kast was opengebroken en van een
koffer was het slot vernield, maar voor
zoover men kon nagaan is er niets van
waarde gestolen. Slechts enkele oude zilveren
lepels en vorken hebben de dieven kunnen
machtig worden; eenig geld, dat goed
weggesloten was, hebben zij onaangeroerd
gelaten. Waarschijnlijk zijn zij in hun werk
gestoord en hebben zij, onraad hoorende, het
huis ijlings verlaten.
Aan de voordeur waren geen sporen van
braak te bespeurenhet vermoeden ligt dus
voor de hand, dat die met een valschen
sleutel is geopend.
Een andere inbraak is gepleegd in het
pakhuis van het »NederIandsche Veem", in
de Uilenburgerstraat.
De inbrekers zijn vermoedelijk door een
raampje in den achterkant van het gebouw,
aan het water van den Uilenburgwal, binnen
gekomen. Hun doel bleek de in het kantoor
aanwezige brandkasten te zijn. Er stonden
er aldaar twee, waarvan de eene met geweld
i'b opengebroken en daarbij zeer gehavend
werd. Toen de dieven er geen geld of
geldswaardig papier in vonden, hebben zij
't niet de moeite waard geacht bijzondere
inspanning aan de andere kast ten koste te
leggen. Deze was althans niet geopend en
vertoonde maar weinig sporen van daarop
uitgeoefende kracht.
De heeren moesten zonder iets mee te
nemen vertrekken.
Een derde bezoek brachten de inbrekers
aan het tijdelijk onbewoonde huis van de
familie M. in de Yan Breestraat 3, welke
familie uitstedig is, zoodat men nog niet
weet of hier veel van waarde gestolen is.
Wel konden de buren sporen van de inbraak
aan de achterzijde van het huis waarnemen
en bleek bij een ingesteld onderzoek, dat
alle kamers en de daarin aanwezige kasten
en bergplaatsen op de gebruikelijke manier
waren overhoop gehaald en nagesnuffeld.
De pret op den Koninginnedag werd
Zaterdagavond alhier op droevige wijze
verstoord.
Twee opgeschoten jongens van een jaar of
18 in de Govert Flinckstraat hadden een
stuk van een gaspijp geladen met chloorkali
en zwavel en er daarna de sok opgeschroefd.
De vraag was nu, wie hunner de buis aan
een touw gebonden tegen den muur van een
huis zou durven slaan, om het mengsel te
doen ontploffen. Een hunner, C. P., durfde
het aan en sloeg de buis tégen den muur.
De gevolgen waren ontzettend. Een vreeselijke
slag weerklonkde ontploffing was zóó sterk,
dat de sok over de huizen vloog en in een
tuintje van de Albert Cuypstraat terecht
kwam.
Maar dat was het ergste niet.
Twee vrouwen, die in hun nabijheid voor
een groentenwinkel stonden te praten, werden
