Uit Stad en Provincie.
Cooper's wedervaren in Amerika.
Arnhem, 23 Aug. De veroordeeldo G. van
Houten, die in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag j.l. uit do cellulaire gevangenis alhier
ontsnapte, ia nog altijd zoek. De maréchaussée
zoekt de bosschen af in don omtrok van
"Wolfheze, doch vindt tot heden niets.
Omtrent de wijze waarop de vluchteling is
uitgebroken zijn de volgende modedeeliDgen
gedaan, welke aantoonen, dat deze vlucht
werkelijk een kunststuk is. Van II.een
ontslagen marinier, was indertijd in Den
Haag wegens poging tot doodslag op zijn
meisje tot 4 jaar gevangenisstraf veroordeeld,
en had daarvan nog een paar jaar te goed.
De man, die timmermanswerk verrichtte in
de gevangenis, werd vroeger reeds verdacht
van pogingen om te willen uitbrekendaarom
werd hij een tijdlang streng gesurveilleerd.
Hij is er evenwel in gelaagd om de aandacht
van zijn bewakers af te leiden, en ongestoord
het plan voor zijn ontvluchting voor te
bereiden. Hij wist een vijl machtig te worden,
waarmede hij de ijzeren bouten voor het
venster van zijn cel doorvijlde. Eiken dag
werd de aangevijlde bout met roggebrood
aheel" gemaakt, zoodat er niets aan viel te
bespeuren. Eindelijk had v. H, genoeg bouten
geheel losgevijld. Zij stonden met roggebrood
vastgezet en oen stoot was voldoende om ze
te verwijderen. Dit alles moet geschied zijn
overdag, want 's nachts, wanneer er in de
gevangenis de diepste stilte heerschte, zou
ongetwijfeld het vijlen de aandacht hebben
getrokken. Overdag wordt er druk getimmerd
en gewerkt, zoodat het vijlen dan niet opviel.
Wat v. H. in de tweede plaats noodig
had om zijn ontsnapping te volvoeren, was
een ladder. Touw was er niet veel te krijgen
nu eens werd hij hier, dan daar weder een
kort stukje machtig, maar veel was het toch
niet. Met wat hout wist hij evenwel een
touwladder te vervaardigen, die, hoewel de
sporten 70 c.M. van elkaar verwijderd waren,
voldoende was om zijn plan uit te voeren.
In den nacht van den 17en dezer wrong
zich onze lenige marinier door de nauwe
vensteropening, klom, met behulp van zijn
ladder, den hoogen muur over en
hij was in vrijheid.
Een paar voetstappen, dat was alles wat
men den volgenden morgen bij den muur
van de gevangenis kon ontdekken. Het
spoor ging evenwel in het bosch verloren.
Hilversum, 23 Aug. Een verschil tusschen
slager en veehouder in de schatting van het
gewicht eener koe, al vele malen voorgekomen,
heeft ook alhier aanleiding gegeven tot een
curieus geval.
Een slager zou van een landbouwer te
Kortonhoef een stier koopen. Ze waren 't niet
eens over de zwaarte en dus ook niet over
den prijs. De slager schatte het op 650 pond,
de boer hield vol dat 't zwaarder was. Na
lang praten kwamen ze overeen dat de slager
betalen zou f 3 voor elk pond vleesch, dat
de stier zwaarder zou wegen dan 650 pond.
De boer scheen de zaak toch niet te
vertrouwen en bleef in gebreke het beest te
leveren. De slager nam nu een advocaat, die
den boer sommeerde den stier te leveren,
waaraan hij ten slotte dan ook gevolg gaf.
Toen het beest dood was, kreeg de boor
nog eens berouw en bood aan do zaak af te
maken als de slager f 180 gaf, doch die
wilde daar niets van weten.
Het einde was, dat bij weging bleek dat
de stier schoon aan den haak woog 742 pond,
dus 92 zwaarder dan 650. De slager moest
nu betalen 92 X f 3 of f 276, dat is f 86
meer dan de werkeljjke waarde was, welke
geschat werd op f 190.
De slager moest ook nog den advocaat
betalen.
XJtrecht, 24 Aug. De 27-jarige workman
P. alhier kwam gisterenmiddag van zijn werk
thuis om te eten, doch weigerde beslist iets
te gebruiken voordat een man, die hem van
af het werk zou zijn gevolgd en tegelijk met
hem zijn woning was binnengetreden, zich
weder had verwijderd. Tevergeefs trachtte
zijn vrouw hem te overtuigen, dat hij zich
had vergist en dat er niemand met hem was
medegekomon, het baatte niet, het geheele
huis moeBt worden doorzocht. Toon daarbij
niemand werd gevonden, werd de man boos
en verweet zijn vrouw, dat zij hem had
verstopt, waarbij hij zich zoodanig opwond,
dat hjj alles om zich heen kort en klein
sloeg. De vrouw, die zooiets van haar man
met wien zij een gelukkig leven leidde
niet gewoon was, vluchtto met haar kind bij
een der buren, aan wien het met veel moeite
gelukte P. wat tot bedaren te brengen. Lang
duurde die kalmte echter niet en was men
ten slotte genoodzaakt de hulp van een
geneeskundige in te roepen, door wien zijn
onmiddellijke opname in een gesticht nood
zakelijk werd geoordeeld. De ongelukkige
een oppassend man bleek plotseling
krankzinnig te zijn geworden.
's-Gravenhage, 24 Aug. Een automobiel,
die gisterenavond te Scheveningen achter het
»Hötel des Galeries" tegen het hek stond
geposteerd, vatte omstreeks half tien naar
eon ooggetuige mededeelt met een ge
weldigen slag vuur. De benzine was ontploft.
De vlammen sloegen zeer hoog, tot aan de
tweede étage, terwijl de vonken hoog in de
lucht over het hotel vlogen. Ofschoon er
dus wel gevaar bestond voor het hotel, heeft
do vlam geen schade veroorzaakt. De brand
weer was na eenigen tijd eerst ter plaatse,
terwijl de tijdelijke hulp der brandweer op
het circus Schumann niet kon worden ver
leend, daar men daar geen materiaal kon j
missen. De inspecteur van politie, die terstond
gealarmeerd had, deed daarom nogmaals de
brandschel aftrekken. "Vijf minuten vóór tienen
werd door den inmiddels aangerukten wagen
der brandweer met personeel water gegeven,
toen de automobiel echter reeds zoo goed
als geheel was uitgebrand. Op het terrein
was intusschen met behulp der politie en de
burgerij de straat opgebroken on met zand
was gepoogd het vuur te dooven, doch zonder
resultaat.
De beheerder had zich juist verwijderd
toen de benzine ontplofte.
Rotterdam, 24 Aug. Dezer dagen is
albier toevallig aan het licht gekomen, dat
reeds een jaar lang diefstallen van visch
plaats hadden uit het pakhuis der weduwe
Van "Wingerden aan de Lange Lijnstraat.
Het is namelijk gebleken, dat een echtpaar,
hetwelk boven dit pakhuis woondezich her
haalde malen toeeigende blikken geconserveerde
visch, enz., uit dit pakhuis. Bij een huis
zoeking zijn verscheidene blikken in beslag
genomen. De man en de vrouw, zoowel als
de in de Korte Pannenkoekstraat wonende
heler, zijn ter beschikking van de justitie
gesteld.
De 8-jarige A. Mulders, wonende aan
den Hoogen Boezem, zou vanmiddag met
oen anderen jongen om het verst in het
water aan den Lagen Boezem springen.
Mulders won het, doch hij sprong zoo ver,
dat hij terstond in de diepte verdween,
waarop de onbekend, gebleven jongen, na uit
het water gekropen te zijn, hard weg liep.
Inmiddels was ter plaatse gekomen de
bootwerker M. Berkhoudt (geb. te Zierikzee),
ondanks zijn 62 jaren, een kordaat man. Hij
zag den 8-jarige spartelen, en, zonder zich
te bedenken, sprong hij gekleed te water
om hem te redden. Zwemmende en duikende
verloor hij echter zijn krachten en verdween
ook in de diepte, waaruit hij eenigo
oogenblikken later met behulp van een dreg
werd opgehaald. Berkhoudt, die bewusteloos
was, werd in een nabijgelegen tapperij
gebracht, waar men trachtte de levensgeesten
op te wekken. Doch te vergeefs, een to hulp
geroepen geneesheer kon slechts den dood
constateeron. Ongeveer een uur later werd
ook het lijkje van den verdronken 8-jarigen
jongen opgehaald.
Geertruidenberg, 23 Aug. Woensdagnacht
meldde zich.aan de kazerne alhier een sergeant
aan, die 3 maanden geleden met 2 korporaals
van daar was gedeserteerd. Hij had in dien
tijd heel wat avonturen en ellende beleefd.
Het plan van deze drie was om dienst te
nemen in het Engelsche leger en, als zij op
het oorlogsterrein waren aangekomen, over
te loopen naar de Boeren. Dat doel hebben
zo niet kunnen bereiken. Do Engelsche
Consul te Antwerpen, bij wien zij zich aan
meldden, wilde hen aannemen, noch hun
overtocht verschaffen.
Na in Antwerpen vergeefs te hebben ge
tracht work te vinden, ging do sergeant in
dienst bij het Fransche vreemdenlegioen.
Maar daar vond hij het nog minder aan
genaam en hij deserteerde ten tweeden male,
nu terug naar Holland. In een ellendigen
toestand werd hij opgenomen.
De beide korporaals hebben werk gekregen
op een Antwerpsche cementfabriek.
Oosterhout, 24 Aug. Gisterennacht heeft
alhier een kermisreiziger, zekere Lutgcns,
uit Roermond, een schot hagel gekregen in
de beenen, zijn broeder en zuster worden
ook geraakt, doch niet ernstig, terwijl een
vierde persoon zijn pet van het hoofd werd
geschoten.
De vermoedelijke dader is een oom van
Lutgens, die, buiten staande, uit een met
hagel geladen geweer, een schot loste op
zijn neef, waarschijnlijk uit broodnijd. Hij is
gearresteerd en zal naar Breda worden
overgebracht.
Steenbergen23 Aug. Omtrent het
onlangs vermelde geval van kindermoord te
Oud-Gastel wordt niets meer vernomen. Of
do 46-jarige moeder, die eenige uren na de
geboorte van hot kind is overleden, alleen
de schuldige is, of dat er nog anderen mede
plichtig zijn, is nog niet uitgemaakt. Het is
gebleken, dat het kind geleefd heeft.
Bergen-op-Zoom, 23 Aug. Alhier is
tegen iemand proces-verbaal opgemaakt, die
aan oen meisje, dat uit logeeren was, uit
hare woonplaats telegrapheerde»Moeder
gevaarlijk ziek, kom dadelijk naar huis",
wolk telegram met den naam haars vaders
onderteekend was.
Door de stoomtram van hier is Don
derdag ter hoogte van Stabroeck, aan de
Belgische grens, het vierjarig dochtertje van
den heer Janssens overreden. Het meisje,
wie do beide beenen werden afgereden, was
nagenoeg onmiddellijk dood.
Zierikzee, 26 Aug. Do St.-Ct. bevat do
statuten van de schiotvereeniging »Christiaan
do Wet" te Bruinisse, zich ten doel stellend
's lands weerbaarheid te bevorderen.
Onze haven werd heden bezocht door
drie torpedo-jagers en twee monitors, wat
een ongewone drukte gaf.
Bij den landbouwer Ph. J. van D. te
Axel zijn vermoedelijk twee runderen uit do
weide gestolen. Door de aldaar gestationneerde
maréchaussée wordt een streng onderzoek
ingesteld.
Met intrekking zjjner verplaatsing naar
Alblasserdam is de kommies 3e klasse bij
's rijks-belastingen C. Kopmels, verplaatst vaa
Cortgeno naar Naaldwijk, ingaug 1 Sept. a s.
Naar wij vernemen, zijn do onlangs
verspreide geruchten omtront eene verplaatsing
van het dépöt van discipline van Vlissingen
naar Ycere geheel zonder grond.
Er is van zulk eene verplaatsing geen sprake.
(Af. Cf.)
Te Sluis zal door een vcreeniging van
Belgische slagers een exportslachterij van
schapen en varkens worden opgericht. De
Belgische minister heeft vergunning verleend
de geslachte dieren vrij van rechten in België
in te voeren.
Brouwershaven, 26 Aug. Hedenmorgen
omstreeks acht ure woedde hier een kort
maar hevig on weder. Do bliksem sloeg in do
woning van den molenaar L. v. d. H., zonder
echter brand te veroorzaken. In het vertrek
werd eenige schade, o.a. aan den schoorsteen,
waardoor de bliksem bleek binnengekomen te
zijn, veroorzaakt.
Duivendijke24 Aug. Het aantal
sollicitanten voor do betrekking van haven
meester to ^Ültoosternol bedraagt 20, voor die
van weger -9 en voor hulpweger 7. De
moesten zijn''uit Schouwen, eenigen uit Tholen.
De voordrachten, bestaande uit een tweetal
voor elke bétrekking, zijn door het bestuur
dezer gemeente opgemaakt. Binnen korten
tijd zullen de gecombineerde besturen der 3
betrokken gemeenten een benoeming doen.
De brand, die 1.1. Donderdagmorgen
uitbrak in de schuur van don landbouwer
J. Bakker Cz., moet, naar men verneemt,
ontstaan zijn door het omvallen eener stal
lantaarn. 's Daags te voren was de dorsch-
machino defect geworden, 's Morgens vroeg
van den volgenden dag zou de eigenaar de
machine trachten te herstellen. Ongelukkig
viel do lantaarn om, waardoor het stroo vlam
vatte. In een oogwenk stond de schuur in
lichte laaie. De landbouwschuur, waarin koren
geborgen was, benevens drie stapels, werden
een prooi der vlammen. Het krachtig optreden
der brandweer voorkwam grooter onheilen.
Naar men zegt wordt de schado door assurantie
gedekt.
Haamstede, 26 Aug. Naar men verneemt
zijn er ook hier plannen om den 31 Aug.,
het geboortefeest onzer geliefde Koniügin,
niet onopgemerkt te laten voorbijgaan. Men
spreekt nl. van eon fiets-optocht, waaraan
ieder kan deelnemen; hot oplaten van lucht
ballons; illuminatie; bengaalsche verlichting en
een fakkeloptocht der Harmonie Witte van
Haamstede".
Tc hopen is het, dat een en ander door
schoon avond-weer word begunstigd en dat
de plannen werkelijk volvoerd zullen worden.
Middelburg. Ter gelegenheid van het
10-jarig bestaan der gymnastiek- en schcrm-
vereeniging »Medioburgum" alhier zullen op
Woensdag 28 dezer verschillende feestelijk
heden plaats hebben.
Achtereenvolgens zullen gegeven worden:
a. een openbare uitvoering eener serie
vrije oefeningen door de zusterverenigingen
uit Middelburg, Delft, Vlissingen, Goes,
Bergen-op-Zoom, Ierseko, Utrecht en Tilburg
b. een muziek uitvoering op hot Molenwater
c. een voreenigings-wedstrijd in staaf-
oefeningen (eore-prijs: een bronzen medaille,
geschonken door II. M. de Koningin);
d. een personeelo wedstrijd aan rek;
e. een dito aan brug;
f. een soirée amusante.
Landbouw on Veeteelt.
De directeur van 's rijks-landbouwproef
station te Goes, dr. A. Swaving, heeft reeds
vroeger (in het landhuishoudkundig congres
te Breda in 1899) de aandacht gevestigd op
het onvoldoende in velerlei opzicht, zoowel
voor den kooper als inzonderheid ook voor
den verkooper, van de voorwaarden van
aanbesteding van kunstmeststoffen en van
krachtvoedermiddelen.
Sedert de coöperatieve aankoop bij den
landbouw ingang heeft gevonden, zijn noch,
zoo meent hij, door de verschillende ver-
eenigingen voorwaarden van aanbesteding
ontworpen, die niet alleen iu vele opzichten
van elkander afwijken, doch welke in vele
gevallen niet zaakkundig zijn opgesteld, soms
voor den verkooper onnoodig verzwarendo
of onbillijke bepalingen bevatten of dikwerf
mank gaan aan eene niet geheel juiste
omschrijving der verlangde zuiverheid of der
verlangde garanties aan waardebestanddeelen,
terwijl dikwijls behoorlijke voorschriften voor
de monsterneming ontbreken.
Het is den genoemden directeur door
medewerking van de Zeeuwscho Maatschappij
van Landbouw gelukt gelijkvormige voor-
waardon door bijna alle coöperatieve vcr-
bruiksvereenigingen in Zeeland te doen aan
nemen, waarbij op onpartijdige wijze met do
rechtmatige belangen van kooper en verkooper
beide is rekening gehouden en alle onredelijke
en vaak onnoodig verzwarendo bepalingen
zijn vermeden, terwijl ook het bestaan van
een tusschenhandel niet onmogelijk wordt
gomaakt, mits hij zich tevreden stelt met
billijke winst, gepaard gaande met levering
van degelijke waar.
Na dezen goeden uitslag in de provincie
Zeeland heeft de heer Swaving thans een
oproeping gericht tot de landbouwvereenigingen
in Noord-Brabant, mede behoorende tot den
kring van zijn proefstation, om te trachten
op dezelfde wijze meer gelijkmatigheid te
verkrijgen bij aanbestedingen ook in deze
provincie. Eene samenkomst van afgevaar
digden zal daartoe bijeengeroepen worden te
Breda in de eerste week van September.
KKBKNIECW8.
Aangenomen de toezegging van beroep
naar de Horv. Gem. te Cats door den cand.
G. C. C. Geijskes te Schoonhoven.
O N D E R W IJ 8.
Op de voordracht voor onderwijzeres aan
de openbare lagere school lo soort voor
meisjes te Amersfoort, komt voor mej.
S. M. M. van Ham te Ritthem.
Scherpenisse, 24 Aug. Do voordracht
vcor hoofd der openbare lagere school alhier
bestaat uit de hoeren L. F. N. Giel te
CortgeneL. B. van der Slikke te Oudelande
J. v. d. "Weele te SirjanslandJ. J. J. de
Lange te Dordrecht.
De St.-Ct. bevat den uitslag van het in
1901 gehouden examen ter verkrijging van
akten van bekwaamheid als onderwijzer en
onderwijzeres.
Door de examen-commissie in Zeeland is
het volgende omtrent den uitslag van het
onderzoek aan do regeering medegedeeld.
De eerste oefeningen van het handteekenen.
De kennis van een goeden leergang voor het
eerste teekenonderwijs in de lagere school liet
bij vele candidaten te wonschen over.
Slechts enkelen waren in staat een een
voudig plaatmodel voor leerlingen behoorlijk
te behandelen.
Vaak ontbrak de kennis van de onderscheidene
wijzen, waarop regelmatige en vrije rechtlijnige
figuren door de leerlingen moeten worden
geteekend en van de voornaamste eigenschappen
dier figuren met toopasBing op het teekenen
naar de natuur.
Veeltijds bleek hot dat de candidaten niet
bekend waren met do hulpmiddelen voor het
natuurteekenen en de bekendheid met de
eenvoudigsto perspectievische verschijnselen
liet vaak te wenschen over. Van het verband
daartusschen toonden velen geen begrip te
hebben.
De teekeningen naar blokmodel toonden
niet zelden grove perspectievische fouten,
zoowel in do richting der lijnen als in de
onderlinge verhoudingen der vlakken, zoodat
do afbeeldingen wat betreft den stand van
het voorwerp geenszins overeenkwamen met
het model.
Bij de teekeningen naar plaat viol over het
algemeen de juistheid en nette uitvoering niet
te roemen.
Het zoogenaamd doezelen" wordt meer en
meer vervangen door eene eenvoudige
arceering.
De beginselen van onderwijs en opvoeding.
De meeste candidaten hadden, wat do beginselen
van onderwijs en opvoeding betreft, niet
voldoende rekening gehouden met de eischen,
door het programma gesteld. Velen bleken
een door hunne onderwijzers gegeven uit
treksel vau buiten geleerd te hebben, zonder
voldoende kennis gemaakt te hebben met de
leermiddelen of de handleidingen.
De beginselen der aardrijkskunde, inzonder
heid van Nederland en zijne overzeesche be
zittingen. Bij vele candidaten liet de bekend
heid met Nederland, die, zooals de eisch van
het programma luidt, tot in bijzonderheid
afdaalt, te wonschen over.
Brieven uit Berlijn.
Van onzen correspondent).
niet een elektrische locomotief door
de bosschen van Oberschöneweide.
Aan de oevers van de Boven-Sprec.
Berlijn, 22 "VIII 4901.
In lange rijen stonden de tramwagens op massieve
bokken boven de rails. De rijtuigfabrikant had zijn werk
afgeleverd. Nu wss de beurt aan den elektricien, want
de hoofdzaak, de voortstuwende kracht ontbrak nog bij
de meeste wagens.
Men had van de ruim'e in de groote montage-hal op
praktische wijze partij getrokken. Over de geheele
breedte van den vloer lagen parallel loopende rails,
slechts smalle voetpaden vrijlatende voor de werklieden.
Onder de wagens, in mansdiepe cementen gangen
tusschen do rails, heerschte een groote bedrijvigheid.
Verschillende monteurs liepen met den bevelvoerenden
ingenieur daarin heen en weer, om na te gaan of de
elektrische aanleg onder de wagens wel naar eisch
functionneerde. Een eind verder waren andere werklui
bezig de twee groote motoren te monleeren in het
onderstel van een wagen, waaraan het bovenstuk, het
eigenlijke rijtuig nog ontbrak. Weer op een andere
plaats bracht een blauwgekielde werkman de elektrische
lampen aan in een tramrijluig.
Vlak bij de groote d uren aan den ingang van de
machine-hal stond een bijzonder soort elektrische wagen,
zooals ik te voren nog nimmer gezien had, een locotnolicf,
speciaal gebouwd voor het goederenvervoer, korter van
vorm dan een gewone tramwagen; in uiterlijk natuurlijk
geheel afwijkend van de bestaande stoom-locomotieven
en vrij wat beknopter dcor het ontbreken van stookplaats
en stoomketel. In het midden van de machine is de
verblijfplaats van den zZugführer" en zija assistent in
een vierkant kamertje, rondom met glazen wanden,
zoodat nergens hot uitzicht belemmerd wordt.
Van uit dit ho-ige kamertje, waarin de mannen tegen
regen en wind beschut zijn, wordt de trein bestuurd.
Van voren en van achteren deed de wagen eenigszins
aan de renwagens denken, welke in Juni j.l. de straat
wegen tusschen Parijs en Berlijn onveilig maakten. Aan
beide zijden van het bestuurskamerlje loopt de machine
vrij steil af en is bedekt met zware ijzeren platen, welke
met dikke nagels zijn vastgeklonken. Zoowel van voren
als van achteren zijn stevige buffers aangebracht, evenals
bij een gewone locomotief.
De ingenieur kwam met den werkmeester weer te
voorschijn uit de nauwe gangen onder de tramwagens.
Achter elkaar klommen wc langs de steile treden in het
bestuurskamertjo van de locomotief; de deuren van de
machine hal werden opengegooid cn langzaam reden we
naar buiten uit de koele werkplaats in het lelie zonlicht.
Al spoedig werd er meer vaart achter gezet, sneller en
sneller snorden we voort, grootendeels den straatweg
houdende aan den zoom van het bosch.
Nog eens werd de stuurkruk naar rechts verschoren.
Wij hadden nu de max:male snelheid van 40 kilometer
in het uur bereikt en stoven met een vaartje van een
gewonen trein over de rads, doch slechts voor enkele
oogenblikken, daarna werd de vaart aanmerkelijk ver
minderd en de terugtocht aanvaard.
Aan beide oevers van de bochtige Boven-Spree ten
oosten van de stad liggen groote fabrieken van allerlei
aard. Vooral aan den rechteroever tusschen Stralau-
Rummelsburg en Oberschöaeweide en zelfs verder tot
Köpenick rooken de hooge fabrieksschoorsteenon. Tot
nu toe werden de grondstoffen en fabrikaten, die niet
langs den waterkant konden worden .vervoerd, welke
trouwens 's winters niet te gebruiken is, in waggons
gebracht van en naar het kolossale goederenstation in
Rummelsburg bij Berlijn.
De waggons werden door paarden getrokken over rails
op gewone spoorbreedte, welke voor gezamenlijke rekening
der fabrieken waren aangelegd langs den weg door het
bosch tusschen Oberschöaeweide en Rummelsburg. Doch
op den duur beviel dit .'y.teem niet, dat te langzaam
werkte en te duur was. Men besloot een uitgaaf ia
eens te doen en voor gc-zamenlijke rekening een elek-
trischen dienst in te stellen.
Veelsoortig zijn de goederen, welke voortaan door de
elektrische locomotief zullen worden vervoerd naar het
station Rummelsburg. Aan den weg liggen accumela-
torenfdbrieken, kopergieterijen, groote bierbrouwerijen,
machinefabrieken, het enorme kabel wet k van de xAllge-
meine EIektricitat«gesellsch3ft" enz.
De loc motief, welke 5 i 6 beladen goederenwagens
kan trekken, werkt met een max:mum van 420 paarden
krachten. De bovengrondsche gelijkstroom wordt ontleend
aan het groote krachtstation der A. E. G., de gewone
benaming voor de Allgemeine Elektricilats-Gcsellschaft
in Oberschöaeweide.
Over het a'gemeen hebben de fabrieksschoorstenen
aan het schilderachtige landschap van de Boven-Spree
niet veel afbreuk gedaan. Het aantal fabrieken is bij
de stad het grootst; hier liggen ze vrijwel vlak naast
elkaar met groote werven, welke tot aan het water
reiken, doch naar mate men verder stroomopwaarts
komt, en de reusachtige stad achter zich laat, worden
ze zeldzamer. Daarentegen worden de restaurants en
«Gartenlokalc" aan het water tab ijker. Sommige van
deze Sprce-restaurants zijn enorme etablissementen, die
door de vele stoombooten der »Stern-Geiellschafi" gere
geld worden aangedaan. Deze Maatschappij h-eft een
groot aantal stoombootjes in de vaart, zoowel op de
Bo7en-Spree ten oosten van de stad, als op de Beneden-
Spr<e en op de Ilavel, ten westen van Berlijn.
Wijselijk zijn de tarieven zeer laag gesteld. Voor 30 pf.
(18 ets.) kan men een toch'je maken van de lannowitz-
Briicke, in het oostelijk gedeelte van de stad, tot
Köpeniek, een afstand van goed twee uur sloomensl
Bij mooi weer is zulk een boottocht ia de week een
groot genot. Ik zeg er opzettelijk by sin de week''op
Zondag zijn alle booten stampvol; hetzelfde geldt voor
de vele uitspanningsplaatsen langs het water. De kleine
burger en de werkman maakt dan van zijn vrijen dag
gebruik om met vrouw en kinderen naar buiten te gaan.
Op een mooien zomerschen Zondag zuilen er weinig
werklui en kleine neringdoenden thuis blijven in de
warme stad. De baste kleeren worden aangetrokken,
vader en moeder in Zondagsche kleedij, de volwassen
dochters in witte of licht gekleurde stijf gestreken
japonnetjes. De meisjes hebben zich zoo maoi mogelijk
gemaakt, wqnt buiten in de groote zalen van de uit
spanningen wordt gedanst en zij rekenen er vast op,
door den een of ander voor een walsje te worden uit-
genoodigd, en wanneer zich geen ridder aanmeldt, nu
dan dansen de zusters of vriendinnen eenvoud;g met
elkaar. Gedanst wordt er in elk geval, al vallen de
musschen ook van de daken tengevolge van de warmte.
In de week is er niet zoo'n luidrucütige herrie op de
booten en in de restaurants. Men zit niet als haringen
op elkaar gepakt en kan rustig genieten van het uit
zicht op de schilderachtige oevers. Aan beide zijden is
er geen gebrek aan uitspanningen. De oudsten en
grootsten liggen het dichtst bij de stad. Eerst het groote
etablissement van Zenner in Treptow, vervolgens de
Abdij op een eiland in de rivier en daarna het zooge
naamde «Eierhaus". Telkens legt de boot aan, nu links,
dan rechts. De uitspanningen schermen bij vooi keur met
wijdscha benamingen als daar zijn: Spreeschloss, See-
schloss, Strandvchloss, Mügelschloss, Weudenschloss, of
wel zij dragen geschiedkundige namenSedan, Sadowa,
of mythologische en poëtische, als Neptunshanin, Loieley.
In Stralau-Rumraelsburg aan gene en in Treptow
aan deze zijde van de rivier liggen ook de groote boots-
huizi n der vele Berlijnsche roeivereenigingen. Sommige
van deze clubgebouwen zijn zeer geriefelijk ingericht,
met logeei kamers voor de dagelijks traineerende leden
en societeitszalen, welke meestal op de eerste verdieping
zijn gelegen, boven de bergplaats der talrijke gieken
gelijkvloers. Elke vereeniging heelt hare eigen kleuren
en haar eigen vlag. Er zijn altijd verscheidene gieken op
de rivier, tweeriems, viorriems, zesriems, achtriems, wclko
met lange, vaste slagen door het water schieten, terwijl
de roeiers in hunne luchtige, witte kostuums op hunne
smalle rolplankjes rhythmisch heen en weer schuiven.
Behalve de booten, op gezette tijden varende, komen
op mooie dagen verscheidene bijzondere booten in do
vaart, welke door de een of andere »Vcrein" worden
afgehuurd voor een heelen dag. Meestal wordt dan koers
gezet naar een van de vele sch lderachtige, rondom door
bosschen ingesloten meeren aan de Boven-Spree. Een
muziekiapel is aan boord, eet- en drinkwaren worden
in groote quantiteiten meegenomen en onder de luide
koperen juichtonen uit de instrumenten der muzikanten
steken de dicht bezette pleziei booten vai wal om ergens
op een mooi eenzaam punt aan te leggen, waar het
geheele gezelschap aan land gaat om pic nic te houden.
Onderweg hebben zij zich vermaakt naar de talrijke
geïmproviseerde badplaatsen te kijken aan de oevers,
waar de dorp jeugd in paradijs kostuum in het water
spartelt of een zonnebad neemt op het zand,
»Dem Reincn ist alles rein". TC.
Hare Majesteit de Koningin.
Naar het Roit. Nbl. verneemt, heeft H. M.
de Koningin aan de Vereeniging »Arbeid
Adelt" te 's-Gravenhago eene complete luier
mand besteld, en zullen een aantal dames aan
de uitvoering daarvan hare medewerking
verleenen.
Sleutels om rijk te worden.
Onder dit opschrift vinden we een stuk in
een nieuwsblad van Chicago, waaruit we bier
een extract laten volgen. Het is ondertoekend
met den naamFrank PI. Cooperdus van
den man zelf, die spreekt uit eigen ervariDg
on die van a af is begonnen, dat is zonder
fortuin en ook zonder een bizondere opleiding
te hebben genoten. Hij richt zich tot de
jongeren, dio beslist vooruit willen iu de
wereld en zegt puntsgewijze:
4. Succes in zaken kan alleen verkregen
worden door aanhoudend en volhardend wer
ken. Deze uitspraak vau een gezaghebbend
handelaar maak ik tot do mijne. Hij heeft
mijn volkomene instemming.
De heer Cooper (wiens eigen naam is A. Kuipers
is een geboren Fries, die vóór een aantal jaren naar
Amerika vertrok, daar door zijn ijver een groot
fortuin verwierf en thans aan het hoofd van eeu der
grootste magazijnen te Chicago staat.
Onlangs heeft hij zijn geboorteplaats Akkrum
bezocht, ter inwijding van een «Tehuis voor behoeftige
heden", welke inrichting hij met het benoodigde
ondcrhoudskapitaal had goschouken.
