academie van Beeldende Kunsten te Antwerpen
enkele zeer eervolle onderscheidingen behaalde.
Met de vacantie aan die kunstinstelling uit
de Scheldestad in zijn woonplaats terug-
keerende,had het muziekgezelschap «Euphonia"
de beleefdheid den bekroonde hedenavond
met een fakkeloptocht van het station af te
halen. Natuurlijk was er een onafzienbare
menschenmassa op de been, en ieder was
het er over eens, dat geen beter gebruik te
maken is van het muziekgezelschap.
Provinciale Staten van Zeeland.
De Zomervergadering welke Dinsdag werd voortgezet,
woonden 38 leden bij. De heeren Moes, van Waesberghe
Jansens, de Smidt en Hombach hadden bericht gezonden
verhinderd te zijn.
Na voorlezing en vaststelling der notulen van de vorige
bijeenkomst werd overgelegd het verslag van de Ver-
eeniging «School voor hand- en bouwkundig teekenen te
Tholen" over 1900, met programma voor den cursu3
1901/02, dat voor kennisgeving wordt aangenomen, even
als de mededeeling van de samenstelling der afdeelingen,
waarin het college van Gedep Staten zal zijn gesplitst
tot 1 Juli 1902 en ;de mededeeling van de benoeming
van voorzitters en onder-voorzitters van de afdeelingen.
Aan de orde wordt daarna gesteld een adres van den
heer A. J. M. G. van den Broeck te St.-Nicolaas, waarbij
deze wijziging verzoekt van het besluit der Staten van
16 Juli 1897 tot het verleenen van subsidie voor den
aanleg en de exploitatie van een stoomtramweg van
Hulst naar Walzoorden, welke wijziging strekt, om den
Staat in het genot te stellen van het aan de Maatschappij
toegekende subsidie, indien later tot naasting mocht
worden overgegaan. Evenmin als in een gelijk geval ten
aanzien van den stoomtramweg van Brouwershaven naar
Steenbergen, meenen Gedep. Staten, dat tegen de
gevraagde wijziging bedenking bestaat, en stellen daarom
inwilliging van het verzoek voor. Alzoo wordt besloten.
Daarna komt in behandeling het nader voorstel van
Gedep. Staten tot het verleenen van een subsidie voor
den aanleg en de exploitatie van een stoomtram op het
eiland Walcheren.
Door Gedep. Staten waren overgelegd twee voorstellen.
Het eerste om subsidie te verleenen aan een comité voor
een tram van Middelburg over Koudekerke, Oost- en
West-Souburg, Biggekerke, Meliskerke, Zoutelande, West-
kapelle en Aagtekerke naar Domburg met een zijtak van
Koudekerke naar "Vlissingen, het tweede om te subsidiëeren
een tram van Westkapelle over Domburg, Aagtekerke,
Oostkapelle, Serooskerke en St.-Laurens naar Middelburg,
subsidies van een derde der kosten van aanleg jmet
inbegrip van aankoop van het rollend materieel tot een
maximum van resp. f 250.000 en f 463.500, verminderd
met de tegen 4°/0 gekapitaliseerde waarde der bedragen
van belanghebbenden (gemeenten, polders of derden).
Het eerste voorstel betrof de aanvrage der heeren Lants-
heer c.s., terwijl waarop het tweede voorstel van Gedep.
Staten betrekking had, uitging van de heeren den Bouw
meester c.s.
Toen na voorlering van het Algemeen Verslag de alge-
meene beraadslagingen waren geopend, werd door ver
schillende leden het woord gevoerd.
De heer Maas, burgemeester van Serooskerke, allereerst
het woord verkrijgende, deed zich kennen als een groot
voorstander van een tram via Serooskerke (plan den
Bouwmeester) Reeds 21 jaar geleden werd over een tram
Middelburg—Domburg gesproken. Thans rijn er twee
aanvragen. Maar het eene verdient voor hem verre de
voorkeur boven het andere, uit een handelsbelang zoowel
als uit een landbouwbelang. Het laatste belang vooral
wordt niet zoo gebaat bij het project Lantsheer c.s. Aan
die lijn liggen honderden hectaren grond, welke niet zoo
productief zijn. En om een tram als de heeren Lants
heer c.s. wenschen aan te leggen, te vergelijken met de
Westlandsche tram met de in de onmiddellijk gelegen
of aangesloten plaatsen (Den Haag, Rotterdam, enz.) gaat
slecht. Hij vraagt met ernst of f 100.000 meer uitgaaf
dan aan de tram den Bouwmeester c.s. wordt gegeven
gewettigd is. Aan de lyn den Bouwmeester cs. liggen
totaal geen waardelooze gronden. Van deze tram zou
minstens evenveel, zoo niet meer worden gebruik gemaakt.
Ook van uit Vlissingen, Souburg enz. zou men wel
gebruik maken van de tram, via Serooskerke. Lettende
nu op een en ander dringt bij met nadruk aan op het
verleenen van subsidie aan het tramcomité den Bouw
meester c.s., terwijl hij het een heugelijk feit achten zal,
wanneer het komen mag tot een ceintuurbaan op
Walcheren.
De heer Loois, daarna het woord nemende, heeft zich
afgevraagd, welke steekhoudende argumenten nu zijn
ingebracht tegen het glasheldere rapport van den Prov.
hoofd-ingenieur. Inderdaad zijn de voordeelen aan een
tramverbinding als de heeren Lantsheer c.s. beoogen
boven de tram van het comité den Bouwmeester c.s.
verbonden niet gering. Een groot gedeelte van Walcheren
wordt uit zijn isolement opgeheven, terwijl de handel
wordt gebaat, maar ook het personenvervoer, let slechts
op de stampvolle arbeiderstrams. Bij het tramplan Lants
heer c.sL worden 10 gemeenten met 45.000 inwoners
gebaat, bij het tramplan den Bouwmeester c.s. slechts
6 gemeenten met een evenredig minder aantal inwoners.
Ook voor de bewoners van het 4e en 5e district is
het tramplan—Lantsheer c. s. van belang tegenover het
planDen Bouwmeester c. s., waarbij van dit belang
geen sprake is. 't Is waar, het geldelyk offer is niet
onbelangrijk grooter, maar dit mag geen beletsel zijn
om een zoo groot geïsoleerd deel der provincie van zyn
isolement te bevryden. Met nadruk beveelt hij het plan
der heeren Lantsheer c.s. aan.
De heer Van der Meer sluit zich bij het gesprokene
van den heer Loois aan. Geen nieuwe motieven kunnen
meer worden bijgebracht. Die rijn er niet meer. Maar
hij wenscht nog even de cyfer-argumenten van den heer
Maas te bestrijden, en op eenige slakjes zout te leggen.
Zoo o. a. het argument in het Algemeen Verslag, dat
het gevaar bestaat, dat door de lijn plan—Lantsheer c.s,
de belangen van de marktplaats Middelburg zullen
worden benadeeld. Dit gevaar is denkbeeldig.
De heer Van der Have motiveert rijn stem. Hij is
gaarne bereid om in den gezonden zin mede te werken
tot het in stand brengen van iets nuttigs. En waar nu
z. i. het nut van het plan Lantsheer niet van dien aard
is, dat f 5000 hooger jaarlijksche bydrage gerechtvaardigd
zou zijn, daar is hij, nadat hij in de afdeelingen zijn
stem aan het tramplan Lantsheer c.s. gegeven heeft,
tot de overtuiging gekomen, dat hij thans rijn stem
moet terughouden.
De heer De Veer had, nadat in een vorige vergadering
op voorstel van den heer Van Deinse was besloten Gedep.
Staten op te dragen te trachten samenwerking te ver
krijgen tusschen de beide comité's, een andere uitkomst
verwacht dan de negatieve, welke verkregen werd. Ligt
zulks niet aan de wijze, waarop Gedep. Staten werkzaam
waren? Zy zonden aan beide comité's een schrijven toe,
waardoor het beoogde doel niet bereikt werd. 't Gaf de
werkelijkheid niet weer. De prioriteit aan de lijn
Lantsheer c.s. schemerde door. Wat te danken is aan
het rapport van den hoofd-ingenieur, aan wien Gedepu
teerden overlieten wat hun behoort. Iets, wat z. i.
bedenkelijk is. Had het schryven van Gedep. Staten van
geen voorkeur laten blyken, dan zouden de tram-comité's
wel toeschietelijker geweest zijn. Nu de zaak evenwel
zoo 'geloopen is, motiveert hij rijn stem, welke hij aan
het tramplan 2 zal geven. Het hoofddoel wordt bereikt.
En dat is de verbinding met Domburg. Was er geen
Domburg, er zou geen sprake rijn van een tramaanleg.
Bovendien, gaf men aan het plan Lantsheer c.s. de
voorkeur, dan zouden enkele gemeenten meer gebaat
worden, maar dan wordt ook een ton gouds meer uit
gegeven. En zulks zou aanleiding kunnen geven aan
andere omliggende gemeenten, om te zeggen: «Besteedt
nog f 100,000 en ook wy zijn aangesloten". Partijkiezen
in deze zaak is moeilijk, en men spreke niet van grooter
belang voor de kleine landbouwers dan voor de groote,
beider belangen zyn hierbij betrokken. Maar de hoofd
belangen worden het meest gebaat door het tramplan
Den Bouwmeester c.s. Men heeft ook gesproken over
de aansluiting aan het Staatsspoor, welke het tramplan
Den Bouwmeester c.s. mist, maar hoe komt het, dat er
geen aansluiting is. De heer De Veer verhaalt daarvan
de geschiedenis. Maar een lid van het comité Den
Bouwmeester c.s. heeft hem pas nog medegedeeld, dat,
als men er op gesteld is, de aansluiting wel kan ver
kregen worden, wat niet meer dan f 10,000 meerdere
kosten zal veroorzaken. Hij zal dus aan het tramplan 2
zyn stem geven en niet aan plan 1, zijn hoofdargument
nogeens resumeerende, dat uit de provinciale kas niet
meer moet worden beschikbaar gesteld als men het doel
op dezelfde wijze maar zooveel goedkooper bereiken kan.
De heer Van Teylingen brengt hulde aan het comité-
Lantsheer c.s., dat ondanks de tegenkanting bleef pal
staan en doorzette. Voor hem is de tramzaak nu wel
een andere phase ingetreden, omdat er thans 2 aan
vragen rijn, maar aan het plan Lantsheer c s. moet hij
toch de voorkeur geven. Hij wijst daarbij vooral op de
belangen der verbinding, plan Lantsheer, door de haven
te Vlissingen en van het personenvervoer, dat van zooveel
grooter omvang zal rijn.
Ten slotte wenscht hij nog een enkel woord te richten
aan het adres van den vorigen spreker. De heer De
Veer maakte n.l. misbruik van een vertrouwelyk gesprek,
dat hij met een lid van Gedep. Staten had. En daartegen
moet hij protesteeren.
De heer De Veer ontkent zulks. Maar hij blijft er bij.
Gedep. Staten hadden met de comité's overleg moeten
plegen en niet vooraf in comité de samenwerking on
mogelijk maken.
Nog voeren het woord de heeren Van der Meer, die
zegt nog eenige leden te willen winnen voor het plan
Lantsheer c. s.Maas, die nogeens de belangen van groote
en kleine landbouwers bespreekt, en Van Lynden, die
den heer Van Teylingen zijn dank brengt, omdat hij
Gedeputeerden verdedigde tegen den ongemotiveerden
aanval van den heer De Veer en uiteenzet, dat correct
was de handelwyze van Gedep. Staten, die zich hielden
aan het oordeel van hun adviseur, den prov, hoofd
ingenieur, en niet speciaal het belang van Middelburg,
dat van Vlissingen of dat van Domburg, maar de belangen
van geheel Walcheren voorstaan. Een tram op Walcheren,
zoo concludeert de heer Van Lynden, is broodnoodig,
maar hij moet goed worden beheerd.
Daarna wordt de zaak nog besproken door de heeren
Van Deinse en Hammacher, die hun stem voor plan 1
motiveeren, eerstgenoemde uit volle overtuiging, laatst
genoemde nadat hy zijn leedwezen uitgesproken had
over de gebleken rivaliteit tusschen Middelburg en
Vlissingen en omdat wanneer beide plannen geen genade
vinden, een tram op Walcheren ad calendas graecas
verschoven wordt.
Ten derden male verleent de voorzitter het woord aan
den heer De Veer, die zich andermaal wenscht te
zuiveren, al heeft de heer Van Deinse ook zijn best
gedaan om Gedep. Staten te verdedigen, hij is niet
overtuigd.
Nadat nog de heer Van Lynden heeft gerepliceerd,
stelt de heer Van Deinse voor om in het voorstel van
Gedep. Staten nog de bepaling op te nemen dat de Staat
in het genot worde gesteld van het aan de Tram-
Maatschappij toegekende subsidie, indien later tot naasting
mocht worden overgegaan. Gedep. Staten nemen deze
wijzigingen over.
Laatsgenoemd lid stelt vervolgens voor om in sub 1°.
van het voorstel te lezen f 46000 in plaats van f 65.600
(verzekeringsbijdragen door belanghebbenden) welk voor
stel wordt verworpen met 22 tegen 16 stemmen.
Nadat nog met algemeene stemmen een kleine wijziging
van sub 4° van het voorstel is aangenomen, met 25
tegen 13 stemmen is verworpen het amendement-Wisboom
Verstegen om te bepalen dat des Zondags gedurende de
godsdienstoefeningen niet mag gereden worden, en met
25 tegen 13 stemmen is aangenomen een amendement-
Dieleman om te bepalen dat des Zondag om de 14 dagen
een vrije rustdag aan het personeel zal moeten worden
gegeven, wordt eindelyk na een bijna drie-urige discussie
het voorstel I van Gedep. Staten tot subsidieering tram
van comité Lantsheer c.s in stemming gebracht en aan
genomen met 29 tegen 8 stemmen. Tegen stemden de
heeren Maas, De Casembroot, Hollestelle, Bolier, Wisboom
Verstegen, De Veer, De Jonge en Den Boer, terwijl de
heer Van der Have bij de stemming afwezig was.
Na de pauze kwam in behandeling het nader voorstel
van Gedep. Staten tot wijziging van het reglement op
de wegen en voetpaden met afwijzing van het verzoek
van de Vereeniging van Burgemeesters en Secretarissen
in Zuid-en Noord-Beveland, om in het reglement bepalingen
op te nemen nopens de zwaarte van het vrachtvervoer
en het zuiveren van de wielen der voertuigen.'
Verschillende leden dienen amendementen in en ver
dedigen ze.
Na verwerping of aanneming der amendementen wordt
het gewijzigde voorstel van Gedep. Staten om een
nieuw art. (lOlbis) in het reglement op te nemen met
31 tegen 6 stemmen aangenomen. Tegen stemden de
heeren Rompu, De Casembroot, Fruytier, Bolier,
Hammacher en De Veer.
Het gewijzigde nieuwe artikel zal nu luiden:
1. «Elke vélocipède moet voorzien zijn van eene bel
«of van een signaalhoorn, waarmede waarschuwings-
«signalen kunnen worden gegeven, welke op een afstand
«van 50 meter duidelyk hoorbaar zijn, en daarenboven,
«van een hall uur na zonsondergang tot een half uur
«vóór zonsopgang van eene aan de voorrijde van de bereden
«vélocipède bevestigde naar voren helder licht nitstralende
«lantaarn".
2. «De geleider van een rij- of voertuig is bij het tegen-
«komen van een vélocipède verplicht, zoo de breedte van de
«rybaan dit toelaat, rechts uit te wyken, zoodat de
«wielrijder kan voorbij rijden. Hij is daartoe eveneens
«verplicht wanneer een van achteren aankomende wiel-
«rijder door signalen tijdig zyn verlangen te kennen
«geeft, om voorbij te rijden.
3. «De wielrijder is verplicht by hot tegenkomen
«van een rij- of voertuig rechts, bij het van achteren
«voorbijrijden links uit te wijken.
4 «Het houden van of het deelnemen aan wedstrijden
«met vélocipèdes op openbare wegen is verboden. Door
«Gedep s^ten kan dispensatie van dit verbod worden
«verleend".
Thans komt aan de orde het voorstel van Gedep.
Staten om den Zimmermanpolder calamiteus te verklaren.
De heer Hennequin voert allereerst het woord. De
Zimmermanpolder heeft een grootte van 208 H.A. Gaat
af aan dijken enz. 30 HA., zoodat 178 H.A. overblijven.
Volgens het rapport van den Prov. Hoofdingenieur zal
het grootste gedeelte van den polder behouden blijven,
f 515.200 zullen de kosten bedragen, waarbij nog komt
een bedrag van f 150 000. Te zamen byna 7 ton. En
dat voor 170 H.A. Op zich zelf een dure geschiedenis
bijna f 5000 per H.A.
De heer Kakebeeke verdedigt het voorstel van Gedepu
teerden, en verwyst naar het doorwrocht rapport van
den hoofdingenieur, waarin verschillende bedenkingen
worden weersproken. Graat men nu niet over tot
calamiteus-verklaring van den Zimmermanpolder, dan
zal men later, doordat de voorgronden van een drietal
andere polders worden aangetast, moeten komen tot de
calamiteus-verklaring van nog 3 andere polders. Na nog
eenige discussie, wordt het voorstel tot calamiteus-ver
klaring van den Zimmermanpolder aangenomen met 25
tegen 41 stemmen.
Tegenstemmers rijn de heeren Maas, Houterraan,
Moerdijk,IJsebaert, Vader van 's-Gravenpolder, Hammacher,
Oggel, Wisboom Verstegen, Van der Lek de Olercq, De
Jonge en Hennequin.
Het reglement wordt daarna zonder hoofdelijke stemming
goedgekeurd.
Daarna wordt aangenomen het voorstel van Gedep.
Staten tot- terugvordering van een evenredig deel in de
bijdrage van derden in de kosten van verpleging van
behoeftige krankzinnigen.
Ter behandeling van het voorstel van Gedep. Staten
tot verwering in het rechtsgeding, betreffende de vordering
van C. de Caluwe te Groede, om vergoeding van geleden
schade bij het vervoer van een paard met één der booten
van den Provincialen Stoombootdienst op de Wester-
Schelde, gaat op voorstel van den Voorzitter de openbare
zitting over in eene geheime.
Na heropening der openbare vergadering komt aan
de orde het voorstel van Gedep. Staten tot nadere
regeling van de jaarwedde van den concierge .bij de
Prov. bibliotheek, wat wordt aangenomen. (De jaarwedde,
thans f 250, wordt nu f 350).
Het verzoek vau J. W. Koole, weduwe Bootsgezel, te
Breskens, om pensioen, wordt op voorstel van Gedep.
Staten afgewezen.
Daarna komt in behandeling het voorstel van Gedep.
Staten om af te wijzen het verzoek van de weduwe
Quaars te Vlissingen, om eene tegemoetkoming uit de
Provinciale kas.
De heer Hammacher wenscht eene gratificatie ad f 150
in eens te geven aan haar, wier man in leven tal van
jaren als gezagvoerder op één der Prov. booten werk
zaam was.
De heer Dieleman gaat verder en stelt (voor f 125
jaarlijksche bydrage te geven, den wensch er bij
voegende, dat spoedig gemaakt worde een algemeene
regeling voor pensionneering voor weduwen en weezen
van het personeel van den Prov. Stoombootdienst.
De heer Siegers verklaart zich tegen de amendementen,
terwyl de heer De Veer den heer Dieleman steunt. Waar
we een vorig jaar begonnen met voor een onbezorgden
ouden dag te zorgen, daar doe men nu een tweeden stap
en zorge ook voor de weduwen en weezen.
De heer Wisboom Verstegen ondersteunt het amende
mentDieleman, maar wil in verband met de zoo straks
geuite gedachte over een algemeene pensioensregeling,
voor 5 jaar de jaarlijksche bydrage verleenen. Met 31
tegen 6 stemmen verwerpt evenwel de vergadering dit
amendement.
Daarna wordt met 24 tegen 13 stemmen verworpen
het voorstel van den heer Dieleman om een jaarlijksche
bijdrage toe te kennen, maar aangenomen met 19 tegen
18 stemmen het voorstel Hammacher om een gratificatie
van f 150 in eens te geven.
Voorts worden nog aangenomen de voorstellen van
Gedep. Staten tot het verleenen van een subsidie van
f 500 aan de Vereeniging «De Ambachtsschool" te
Middelburg, gedurende 5 jaren en tot het verleenen van
een subsidie ad f 285 aan de gemeente Nisse in de
kosten harer huishouding voor 1901.
Daarna wordt door den heer Fokker het voorstel
gedaan om thans, 4 uur, te eindigen, en de vergadering
voort te zetten Woensdagmorgen 10 uur, welk voorstel
wordt aangenomen.
VERKIEZINGEN.
Met zekerheid kan het II.blad melden, dat
de heer C. Lely het Kamerlidmaatschap voor
Amsterdam IX heeft aangenomen. Dien
tengevolge zal in het district Lochem een
nieuwe verkiezing noodig zijn.
Oud-Vossemeer. Bij de herstemming voor
een lid van den Raad tusschen J. L. Lindhout
Sr., aftr. weth., en J. C. Koolaard, is de eerste
verkozen met 100 stemmen, tegen 66 op den
anderen candidaat.
Aanbestedingen, Verkoopingen enz.
Poortvliet, 16 Juli. Ten overstaan van
den deurwaarder Elsacker te Tholen werden
heden alhier geveild de veldvruchten van
den heer W. de Bruine te "Willemsoord
(Overijsel). Tarwe werd verkocht voor f 83
tot f 110; gerst voor f 90 tot f 102; rogge
voor f 86 tot f 120aardappelen voor f 90
tot f 91. Alsmede een perceel hooi- en
nagras voor f 30.
Alles per 39 Aren 24 c.A.
Landbouw en Veeteelt.
Bij de te Rotterdam gehouden Rijks-
premiekeuringen voor Zuid-Holland waren
opgekomen 12 hengsten.
De premie van f 400 werd toegekend aan
den 4-jarigon «Immo" van de Vereeniging tot
verbetering van het Paardenras te Dirksland
en één van f 300 aan den 3-jarigen «Asimar"
van dezelfde Vereeniging.
St.-Filipsland, 17 Juli. De witte ajuinoogst
is in vollen gang. Het geeft een heele drukte.
Bedrijvigheid op het land, drukte aan het
station, maar tevens ontvolking der school,
daar het werk veel door kinderen wordt
verricht. Als men de ledige schoolbanken ziet,
zou men niet gelooven, dat sedert 1 Januari
de leerplichtwet in werking is. Klassen, anders
60 leerlingen sterk, tellen er nu nauwelijks 20.
In onze gemeente zijn in de laatste
week eenige sterfgevallen onder de varkens
voorgekomen. Of deze het gevolg zijn der zoo
gevreesde vlekziekte is nog niet geconstateerd.
RECHTSZAKEN.
Dreïschor. Door den gemeente- en onbe-
zoldigd-rijksveïdwachter alhier is aangehouden
en ter confrontatie voor den heer burgemeester
geleid C. F., als verdacht van ontuchtige
handelingen met een 7- (zegge zeven-) jarig
meisje. Nadat een onderzoek had plaats
gehad, is tegen den verdachte proces-verbaal
opgemaakt.
KERKNIEUWS.
In een Zondag door de leden der Doops
gezinde gemeente te Middelburg gehouden
vergadering is, ter voorziening in de vacature-
Kielstra, met groote meerderheid van stemmen
tot leeraar gekozen de heer A. Binnerts,
thans te Meppel.
Op den tweeden Noord-Bevelandschen
Zendingsdag te Cortgene op 24 Juli a.s.
(zie advertentie) hopen de volgende heeren
als sprekers op te treden
Ji H. Donner Jr., predikant te Nieuwdorp,
over: «Des Christens arbeidsdag"; G. J. H.
Le Grand, zendeling op Rotti, overx>Heiden
en Christendon! op het eiland Rotti"
J. Zalmann, zendeling onder Israël te
Rotterdam, over«Évangelie-arbeid onder
de Joden in Nederland en onze plicht
tegenover den Jood"F. Chrispeels, evangelist
te Brussel, over«Evangelie-arbeid onder de
Roomschen in België"; L. C. Terneden,
predikant te Oost- en West-Souburg, over:
«Gevaarlijke ballast"; G. W. van Leussen,
predikant te Goes, over: «Het leven van
Christus in ons".
ONDERWIJS.
Zierikzee, 17 Juli. Naar aanleiding van
een in de jongste vergadering onzer afdeeling
«Volksonderwijs" genomen besluit, werd heden
aan een aantal leerlingen der openbare
scholen A, B en C een uitstapje per tram
naar Brouwershaven verschaft. Het was een
prettig gezicht die leerlingen met hunne
onderwijzers in de tram te zien plaats
nemen. Aanvankelijk ging de reis naar
Brouwershaven, om daar het een en ander
te bezichtigen, dooh door de zorg der Tramweg-
Maatschappij zullen zij eenige uren te
Schuddebeurs kunnen vertoeven, en daar op
de buitenplaatsen «Rustenburg", «Mon Plaisir"
en «Heesterlust" onthaald worden.
De feestelingen zullen per tram van 8 ure
hier terugkeeren en dan door het Harmonie-
Gezelschap «Kunst en Eer" worden ingehaald.
Moge dit uitstapje medewerken tot getrouw
schoolbezoek, ook buiten de wet, dan is
voorzeker het doel bereikt.
Bij het toelatings-examen voor de Ned.
school voor nijverheid te Enschedé is voor B,
handelskla8se, voorwaardelijk toegelaten J. v. d.
Mandele uit Zierikzee.
Aan den heer J. C. Fischer isop ver
zoek, eervol ontslag verleend als leeraar aan
de Rijks Hoogere Burgerschool te Middelburg.
Aan de Rijks-landbouwschool te
Wageningen is bij de afdeeling tuinbouwschool
toegelaten P. de Bruijne van Middelburg.
Op de aanbeveling voor een leeraar in
het Fransch aan het Gymnasium te Zwolle
komt voor de heer S. A. Leopold te Goes.
In de Maandag te Aardenburg gehouden
raadsvergadering is aan den heer G. A.
Vorsterman van Oyen op verzoek tegen
1 September eervol ontslag verleend als hoofd
der school onder dankzegging voor de lang
durige en goede diensten aan de gemeente
als zoodanig bewezen.
Ter behoorlijke inrichting van haar
lager onderwijs zijn, boven en behalve de
bijdrage, bedoeld bij art. 45 der onderwijswet,
de volgende subsidiën verleend, aan: Burgh
ad f 900, Hoofdplaat f 575, Krabbendijke
f 500, Noordwelle f 375, Overslag f 420,
Rilland-Bath f 800, Scherpenisse f 200, Schore
f 1000, Serooskerke (S.) f 200 en Zuiddorpe
f 460.
Toelatings-examen II. B. S. te Goes.
28 cand., niet opgekomen 1, afgewezen 2.
Onvoorwaardelijk toegelaten 18, n.l. J. de
Jonge Mulock Houwer, W. A. Jellesma,
C. F. van Noppen, C. Oranje, J. G. Risch,
F. N. Schotman, J. Smytegeld Bedet, J. M.
Sieketee en M. Yerhaegen, allen van Goes;
L. S. Bannet van Ierseke; C. G. Kabboord
van KloetingeW. G. Peman Kakebeeke
van KrabbendijkeJ. P. G. Noom en P. C.
v. d. Slikke van WolfaartsdijkA. A.
Ossewaarde van Hansweerd; M. Smit van
's-Heer-Arendskerke en J. Tolhoek van
Wilhelminadorp.
Met her-examen 7, n.l.W. F. Burlage,
A. N. ter Haar en L. G. van Goes J. D. J.
van der Graaf te Biezelinge; G. L. C. v. d.
Heyde te WissekerkeW. H. L. Meloen te
Kloetinge en J. G. C. Spruyt te Kapelle.
DE CRISIS.
O mi rent hot aanstaande Kabinet deelt men
mede, dat een Kabinetsformeerder nog niet
is aangewezen.
Dr. Kuyper moet in zijn onderhoud met
de Koningin gevraagd hebben tijd vkn beraad
tot overweging van zyn advies omtrent de
samenstelling van een Kabinet uit leden der
rechterzijde.
Vorstelijk bezoek aan Baarn.
H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins
Hendrik zijn Maandagmiddag op den bepaalden
tijd per extra-trein aan het station der
Hollandsche Spoor te Baarn aangekomen,
waar Zij allerhartelijkst werden verwelkomd
door de Koningin-Moeder, die Hen met het
gevolg opwachtte.
Het Vorstelijk echtpaar werd door de
jonge dames Van Rossem en Fransen van
de Putte met bloemen bestrooid. Onder de
hartelijke toejuichingen van het publiek
namen de Hooge Gasten plaats in de
rijtuigen en reden langzaam voorwaarts,
langs de verschillende vereenigingen uit
Baarn, die zich hier hadden opgesteld en
groetten met hare banieren.
Bij de tweede eerepoort stonden de Raad
der gemeente en de feestcommissie geschaard.
Mevrouw d'Aulnis de Bourouill en freule
Beijma boden hier fraaie bouquetten aan, en
de burgemeester heette H. M. welkom.
Langs den versierden Hilversumschen
straatweg stond een groote menigte, waaruit
bij het passeeren van den Vorstelijken stoet
een luid gejubel opsteeg. Bij den Oranjeboom
werd halt gehouden daar stonden de kinderen
der verschillende scholen, namens wie door
jongejuffrouw Van der Grift een bouquet
werd aangeboden.
Bij de aankomst op het Paleis te Soestdijk
werd de Koninklijke Standaard geheschen.
De Prins was in generaalsuniform.
Bij de aankomst speelde «Crescendo" het
"Wilhelmus.
De Koningin dankte den burgemeester
voor de hartelijke ontvangst en de fraaie
versiering; zoo ook de Prins, beiden met
een handdruk.
Het weer hield zich den geheelen dag
uitstekend's morgens was het een weinig
betrokken, doch bij de aankomst van het
Koninklijk Paar brak de Oranjezon door.
Kerkbrand te Monster.
Een merkwaardig kerkelijk bouwwerk is
Zaterdagmiddag in net Westland in vlammen
opgegaan. Van de Protestantsche kerk van het
dorp Monster staan nog slechts de muren en
de afgeknotte toren overeind.
Kwart over drie werden de eerste sporen
van brand waargenomen. De spuit van het
dorp, in de onmiddellijke nabijheid van de
kerk gestationneerdwas vrij spoedig in
werking. Ook de brandspuit van Poeldijk was
weldra ter plaatse aan den arbeid. Wat ver
mochten echter deze beide dorpsspuiten tegen
over zulk een brand? Volgens ooggetuigen
sloegen de vlammen hoog boven net kerk
gebouw uit en waren hoewel klaarlichte
dag zeer ver in den omtrek zichtbaar.
Een sterke wind deed voor het overslaan
van het vuur het ergste vreezen. De huizen
zijn slechts door een smalle straat van de kerk
gescheiden.
Daarom besloot het gemeentebestuur de
burgemeester bevond zich dezen middag niet
in de gemeente telegrafisch uit Den Haag
hulp te ontbieden. Te half zes verscheen er
een stoompuit uit Den Haag, die eveneens zeer
spoedig water gaf. De pogingen, den toren vrij
te houden, waren intusschen waarschijnlijk
mede door de ondraaglijke hitte, waarmede
men te kampen had mislukt. Eenige
belendende huisjes vatten vuur, doch hier werd
de brand in den aanvang gestuit.
De kerk brandde van het koor af, geheel
uit. Al het houtwerk zag men successievelijk
verkolen en onophoudelijk vielen stukken
brandende balken of planken en stukken lei
steen in het schip der kerk.
In plaats van een dak ziet men thans in het
gebouw boven zich den blauwen hemel.
Van den forschen, breeden toren stortte,
boven de klok, de spits ter aarde. De laatste
dienst van het uitstekende uurwerk was het
geweest, de brandweer bijeen te roepen! Tot
tien minuten vóór vijf bleef het uurwerk gaan.
Ook de wijzerplaten leden veel schade.
Kwart voor zeven was het gebouw totaal
uitgebrand. De vloer lag dik bedekt met puin,
verkoold hout en leigruis. De toren, zonder
spits en met halve'wijzerplaten, zag er treurig-
ontredderd uit. De brandweer was nog aan
den arbeid. De handspuiten werden in beweging
gehouden door jongens en mannen. De stoom
spuit richtte telkens kletterend haar forsche
waterstralen op die punten, waar de vlammen
weder zichtbaar werden. De Haagsche brand
weer kon 's nachts tegen 12 uur inrukken.
De huisjes had men als maatregel van voor
zorg doen ontruimen. Ongelukken van persoon
lijken aard kwamen niet voor.
De oorzaak van den brand ligt in het duister.
Twee redenen worden opgegeven. Sommigen
meenen, dat de brand veroorzaakt is door
loodgieters, die in de kerk eenige reparatie
uitvoerden, anderen meenen, dat het onheil
veroorzaakt is door een gebrek aan de elec-
trische geleiding.
Javaansche Logé's.
In een der groote loodsen van de Maatschappij
/Nederland", aan de Handelskade te Amsterdam,
waar gewoonlijk ijzer, tabak, suiker en andere
handelswaar Wordt opgeslagen, is nu eene
lading geborgen van gansch anderen aard,
eene lading, aie rondloopt op twee beenen en
druk onder elka&r aan het kakelen is.
Daar zijn ongeveer 200 vrouwelijke en
mannelijke Javaantjes gehuisvest, die ver
moedelijk over eenige dagen zullen vertrekken
naar Suriname, om daar op de plantages te
arbeiden.
De //bruintjes" hebben het in hun logement
blijkbaar nog al naar hun zin.
De dames wandelen rond in eene kleeding
die onze vrouwtjes wel wat te luchtig en
ongegeneerd zouden vinden, maar er zijn zeer
mooie exemplaren onder, die in coquetterie
blijkbaar niet onder doen voor hare blanke
zusteren. Eenigen loopen barrevoets; anderen
die meer op haar uiterlijk gesteld zijn, dragen
mooie sandalen.
De leden van het sterkere geslacht, gezonde
kereltjes, al zijn zij over het geheel niet groot
van stuk, gedragen zich zeer galant tegevover
de dames.
Geleerd door de vroegere gevallen, toen wel
eens verwondingen werden toegebracht als de
liefde in het spel kwam en de gemoederen
door jalousie wat verhit werden, heeft de
directie een maatregel genomendie wel niet
galant is jegens de dames, maar toch nood
zakelijk was.
De toiletbenoodigdheden namelijkhaar
naalden, kammen, verder scharen en mesjes
of messen, ook van de mannen, zijn in beslag
genomen en worden tot nader order voor hen
ewaard.
Wij bezochten de emigranten juist toen zij
lunchten.
Een kok, met Indische toestanden bekend,
bereidt het menu.
Gedrukte menu's hebben ze niet noodig.
Het is //nassi brassi" of liever alles is rijst,
bereid met visch of vleesch. Wij mochten
z/meêlunchen" ook en werkelijk het smaakte.
Degeen die nogal voordeel heeft van het
ezelschap, is //Saartje", die een en ander op
e steigers van de Maatschappij te koop
aanbiedt. De zwartjes bestormen haar om
allerlei zaken te koopen.
Portefeuilles, fleschjes eau de cologne
borden, die beschilderd zijn, maar vooral
pinda's vonden veel aftrek.
Één van de zwartjes, die vrij goed
Holland8ch spreekt, onderhandelt met Saartje.
De luidjes zitten op Javaansche manier
achter elka&r gehurkt in het Y te staren of
z/spiekelen" (loopen) achter elka&r rond. Zoo
tusschenbeide //tjoemt" er eens een of ander
in het Y, want zwemmers zijn zij bij
uitnemendheid.
Hun logies in de loods is zeer eenvoudig,
maar zindelijk en voor vrouwen en mannen
gescheiden, terwijl ook twee afzonderlijke
badkamers zijn ingericht. Een paar van hen,
die ziek waren, zijn naar het gasthuis over
gebracht.
Voor de handhaving van hunne //Algemeene
Politie-Verordening" zorgen twee mandoers,
die blijkbaar in aanzien zijn.
Hun verblijf, hun nachtlogies vooral, heeft
het kenmerk van eenvoud.
Een mat en een deken, meer of minder
mooi, vormen hun geheele; comfort. Één
van de kleintjes, er zijn kinderen ook, Sala
Pena Dadjoe genaamd', is de lieveling van
het gezelschap en staat bij hen in hoog
aanzien.
Eenige fotografen namen kiekjes van de
vreemdelingen. {De Tel.)
