/.IIBIkXIFSdll
NIEUWSBODE.
Zaterdag II lei 1901.
Eerste Blad.
RECLAMES.
J. DE GRAAF Cz.,
Zie Advertentie.
Algemeene Opneming
Uit Stad en Provincie.
(Z ieri li zeesclie
C o u r a n t).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
57ste JAARGANG. Ne. 7536.
Directeur A. J. DE LOOZE.
A. FRANKEL.
Redacteuren:
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buiten), nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend g-eschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FsaNKEi, Havenpark 348, Zierikzee.
Dit nummer
twee bladen.
bestaat uit
15 rebels cts. Elke regel meer 155 cts.
Po8tatraat C 403.
(Tweede Blad).
De Drukkerij van R. W. J. 0CRT-
MAN, pp' naast 's Landskamer,
speciaal ingericht voor klein goedkoop Druk
werk, als: Visitekaartjes, Huwelijkskaarten, Nota's,
Kwitantiën, Enveloppen, Adressen, Briefhoofden,
Briefkaarten, Sigarenzakjes, Banketzakken, enz.
enz. Net werk, tot de laagste prijzen.
Belasting op de Honden.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend, dat het primitief kohier der belasting op de
honden van deze gemeente, over het dienstjaar 1901, op
heden door hen is opgemaakt en van heden af tot den 18
Mei e.k. ter Secretarie der gemeente voor een ieder ter
lezing zal liggen, zullende ieder aangeslagene, binnen dien
tyd, tegen zijn aanslag bij den Raad bezwaren kunnen
inbrengen, by verzoekschrift op ongezegeld papier.
Zierikzee, den 4 Mei 1901.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Opneming van de Wegen
en Voetpaden.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
Zierikzke brengen ter kennis van belanghebbenden, dat in
de aanstaande week van wege de gemeente eene
zal worden gehouden van de Wegen en Voet
paden met de Kunstwerken.
Zierikzee, den 8 Mei 1901.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Zierikzee» 10 Mei. "Wij ontvingen gisteren
het telegraphisch bericht, dat de toestand van
onzen hooggeachten afgevaardigde voor de
Tweede Kamer, de heer J. J. van Kerkwijk, ten
gevolge van een val van de trap binnenshuis zorg
wekkend is, en dat het ergste gevreesd wordt.
Morgen (Zaterdag) avond zal de gym-
nastiek-vereeniging Sparta" uit Bergen-op-Zoom
blijkens achterstaande annonce een groote gym-
nastiek-uitvoering in de Concertzaal alhier geven.
Het loffelijk doel van die soirée is de beoefening
der gymnastiek alhier te bevorderen. Met het
oog op de gunstige reputatie, die genoemde
gymnastiek-vereeniging heeft, twijfelen wij niet,
of de te gevene uitvoering zal in aller smaak
vallen. Blijkens het programma is voor een
aangename afwisseling zorg gedragen. Een bal
met strijk-orchest van de zoozeer bekende staf
van het 3de Regiment Infanterie zal den avond
besluiten.
Ook de vrijzinnige kiesvereeniging
^Eendracht maakt macht" te Oost- en West-
Souburg stelde met algemeene stemmen den
heer Arie Smit, voorloopig candidaat voor de
Tweede Kamer.
De heer H. L. Beukenhorst, surnumerair
der directe belastingen enz. te Middelburg, wordt
15 dezer verplaatst naar de directie der directe
belastingen enz. te Amsterdam.
Stavenisse. Hedenavond vergaderden de
leden der Kiesvereeniging »Algemeen Belang"
alhier. Na lezing der notulen, die onveranderd
werden goedgekeurd, deed de penningmeester
rekening en verantwoording over het afgeloopen
dienstjaar. Ook deze werd goedgekeurd. De
beide aftredende bestuursleden, de heeren W. C.
Crucq on J. Droogendijk, werden als zoodanig
herbenoemd. Daarna kwamen de a.s. Staten
verkiezingen aan de orde. Er werd besloten
het aftredend lid jhr. mr. E. A. O. de Casem-
broot weder candidaat te stellen voor het
lidmaatachaap der Provinciale Staten in dit
district.
Tholen. Wegens stijging der bevolking
boven 30Ö0 zielen zullen weldra behalve de
verkiezing van periodiek aftredende leden, vier
nieuwe loden moeten verkozen worden en daar
door wordt het getal raadsleden op 11 gebracht.
St.-Annaland, 9 Mei. In de vergadering
van ingelanden van den polder »Moggershü",
op 8 dezer gehouden, werd behandeld en vast
gesteld de rekening dienst 1900/1901, bedragende
in ontvang f 1045,92 en io uitgaaf f 319,34|.
Het goed slot bedraagt alzoo f 726,57-|.
De begrooting dienst 1901/1902 werd vast
gesteld in ontvang en in uitgaaf op een gelijke
som van f 1320,62^. Het voor dien dienst op
te brengen dijkgeschot bleef bepaald op f 14
per Hectare.
Uit het door het bestuur uitgebracht verslag
bleek, dat de zeewering in een goeden staat
verkeert en voor den nieuwen dienst gewoon
onderhoud voldoende zal zijn.
Goes» 9 Mei. Benoemd tct ambtenaar ter
secretarie in de gemeente Hof van Delft de
heer B. Quist, werkzaam op de secretarie alhier.
In de raadszitting deelde de burgemeester
mede, dat van het Gedeputeerd College mede-
deeling was ontvangen van een betaalbaarstelling
van f 4300 als Rijksbijdrage in den bouw eener
nieuwe school, en voorts van datzelfde College
zonder opgave van redenen dat de be
slissing op de ontworpen verordening op het
lager onderwijs was aangehouden.
De hoofdzaak voor de bijeenkomst was de
afdoening der kwestie van de gemeentereiniging.
Uit de in een vorig no. dezer courant mede
gedeelde cijfers der aanbesteding blijkt, dat de
nieuwe wijze van reiniging (tonnenstelsel) voor
de gemeente op minder zware offers zal komen
te staan, dus voordeeliger is dan de tot
nu toe gevolgde onreine manier, terwijl ook
bij de jongste aanbesteding door het Dagelijksch
Bestuur als voorwaarde is gesteld: hooger loon
voor de werklieden, die met den reinigingsdienst
belast zijn.
Aangeschaft zal moeten worden een pneuma
tische beerwagen, een schuur gebouwd voor
tonnen en beerwagens, een pomp aangekocht;
daarvoor zal noodig zijn een uitgaaf voor eens
van f 3800, waar tegenover staat.een jaarlijk-
sche ontvangst van f 400, wegens het reinigen
der beerputten. Verbetering alzoo aan alle kanten.
Het zal daarom zeker geen verwondering
baren, dat het voorstel om tot het nieuwe stelsel
over te gaan, met algemeene stemmen werd
aangenomen. De aanneming is gegund aan den
laagsten inschrijver M. Reyerse voor f 1534.
Welverdiend waren zeker de woorden van
dank, gesproken door den heer Risch, die in
zijn kwaliteit als voorzitter van de gezondheids
commissie zeker het best tot oordeelen in deze
bevoegd is, tot het Dagelijksch Bestuur en
inzonderheid tot den burgemeester voor zijn ijver
in deze zaak aan den dag gelegd.
Door het verbeterd systeem van reiniging zal
de toestand der gemeente zeer zeker verbeteren.
Overeenkomstig de zienswijze van Gedepu
teerde Staten werd het reglement voor de
Commissie tot wering van Schoolverzuim zoodanig
gewijzigd, dat ieder lid voor drie jaar zitting zal
hebben. Na het benoemen van leden voor de
stembureaux werd deze belangrijke zitting ge
sloten.
De Feestelijke opening van het
Volks-Koffiehuis te Zierikzee.
Uit alle klassen der bevolking was men in grooten getale
naar de Concertzaal alhier getogen, om bij te wonen de
feestelyke opening van het Volks-Koffiehuis in de Krepelstraat.
De Voorzitter van het Bestuur, ds. A. Burger, na ziju innig
genoegen te kennen gegeven te hebben over de talrijke
opkomst, waaruit belangstelling in de goede zaak sprak,
zette in zijn kort openingswoord het schoone doel, dat met
het Volks-Koffiehuis beoogd werd, duidelijk en krachtig
uiteendeelde mede dat de heer Kloot, directeur van het
Tehuis voor Drankzuchtigen te Prinsenhage, verhinderd was
over te komen, en dat in zijn plaats als spreker zoude
optreden ds. E. L. Nauta, en gaf hierop het woord aan den
eersten spreker voor dezen avond, ds. A. J. Montijn van
Maassluis, een naam, welbekend in onze gemeente.
Ds. Montijn, die met groote ingenomenheid voor het
beginsel van geheel-onthouding zijn stem wilde doen liooren,
wenschte het Bestuur geluk, dat het gebouw tot stand was
gekomen, en de bewoners van Zierikzee met de voltooiing
van deze herberg, waarvan niet kan gezegd worden»Hier
is geen plaats voor Christus". In het nieuw opgerichte
Volks-Koffiehuis zal er plaats ziju voor alles, wat lief en
rein is. Geen alcohol zal er zyn intocht houden. Ook aan
het bier zal geen toegang verleend worden, want het bier
is even gevaarlijk als de jenever. Van bier toch dronken te
zijn is nog erger dan van jenever. Men wil door inrichtingen
als het Volks-Koffiehuis een dam opwerpen tegen den grooten
breeden stroom van alcohol. Het kroegen-systeem van onzen
tijd is een vloek voor ons volk. Spreker haalt, om te staven
de verderfelijke gevolgen van het onmatig gebruik der
alcoholische dranken, eenige sprekende voorbeelden aan. Hij
kent een onderwijzer, die door den alcohol zoo aan lager
wal is geraakt, dat hij blij is, als hij bij de boeren voor
twee kwartjes aardappelen mag rooif-n. Men moet diep mede
lijden hebben met de arme dranksla ven. Hij is geheel
onthouder uit kracht van zijn Christelijk geloof, maar heeft
niettemin respect voor hen, die door andere beginselen
gedreven geheel-onthouders zijn. Men moet den alcohol
overal trachten te weren, want hij is eenvoudig niet noodig,
hij verwarmt niet, hij voedt niet, en hij geeft geen kracht:
hy is schadelijk in hooge mate, verwoest den mensch
geestelijk en lichamelijk. Steunt daarom dit Volks-Koffiehuis
en protesteert op die wijze tegen het kroegen-systeem
steunt het door het te bezoeken, door er vergaderingen te
houden, door er verkoopingen te doen plaats hebben, door
er uitbetaling te doen geschieden aan het werkvolk, kortom
door alle middelen, die u ten dienste staan. Zoo kan het
Volks-Koffiehuis worden een zegen voor de plaats uwer
inwoning.
Na deze door het auditorium warm toegejuichte rede,
waaruit wij slechts eenige grepen deden, betrad ds. E. L.
Nauta, de vice-voorzitter van het Bestuur van het Volks-
Koffiehuis, het spreekgestoelte. In onzen zoo practischen tijd,
ving deze redenaar aan, is het een vereischte, dat er
gehandeld wordt. Men trede daarom ook op met daden
tegen de verwoesting, waarmede de alcohol niet meer dreigt,
maar ook werkelijk doordringt. Er moet iets gedaan worden
om onzen tijd te verlossen van, en het nageslacht te behoeden
voor het kwaad, dat, zooals Gladstone zeide, meer ten onder
brengt dan pest, oorlog en hongersnood te zamen. Steeds
talrijker en beslister worden de uitspraken der genees
kundigen, die den alcohol willen bannen uit het dagelijksch
gebruik, en hem alleen een plaats toekennen in de giftkas
van den apotheker. Spreker zou vele uitspraken van bekende
medici kunnen mededeelen, die een speciale studie van den
invloed van den alcohol op spierarbeid en hersenwerkzaam-
heid, op de organen van spijsvertering, ademhalhig en
bloedsomloop hebben gemaakt; uitspraken ook van krank
zinnigenartsen, die aantoonen het verband tusschen het
dagelijks gebruikt worden van een hersenvergiftigend vocht
en het toenemen van krankzinnigheid; uitspraken van des
kundigen, die de oude spreuk van Plutarchus bevestigen,
»dat dronkaards dronkaards telen". Prof. mr. van Hamel
wees nadrukkelijk op het alcoholisme der ouders als oorzaak
van de misdadigheid der kinderen. Tusschen alcohol en
misdaad bestaat een innig verband. Prof. mr. Simons te
Utrecht zegt»onder alle klassen van misdadigers vormt de
alcohol één der belangrijks-e, zoo niet den belangrijksten
factor. Een zeer groot aantal gelegenheids-misdadigers plegen
hun misdryf onder den onmiddellijken invloed van de
gebruikte sterke dranken, en menige feestavond heeft in
zijn nasleep voor één der gasten een plotselingen geweld-
dadigen dood, voor een ander een korter of langer verblyf
in de gevangenis. Niet minder groot is de beteekenis van
het alcoholisme voor het ontstaan der gewoonte-misdadigers:
niets toch dat als dit op den duur zóó ongeschikt maakt
voor geregelden arbeid, zijn slachtoffer lichamelijk en
geestelijk verzwakt, en hem dwingt langs misdadigen weg
in zijn behoeften te voorzien, behoeften, waaronder die van
het alcoholvergift zelf een niet geringe plaats inneemt".
Ook op den welstand heeft de alcohol een noodlottigen
invloed. Hoeveel millioenen worden in ons land nutteloos
opgedronken; hoeveel duizenden hectoliters aardappelen en
voedzaam koren opgestookt. En het voordeel, dat staat en
maatschappij zouden behalen uit de alcohol-industrie, wordt
volkomen denkbeeldig door de steeds groote uitgaven aan
gevangenissen en bedelaars-kolonies, aan kranVzinnigen- en
zenuwlijdersgestichten, en ook door verzuimde werkuren,
geldboeten en schadevergoedingen. Spreker wijst voorts op
het noodlottig verband tusschen alcohol en zedelijkheid. Is
het niet onzedelijk, als iemand zijn geld verdrinkt, terwijl
vreuw en kinderen het zoo noodig hebben? En is niet de
alcohol de prikkel tot ontucht Waar is het bordeel zonder
drank? Verliest men niet door den alcohol den zin voor al
wat rein en heilig en lieflijk is? Men schept behapen in
wooiden en grappen, die den toets der zedelijkheid niet
kunnen doorstaan. Aardigheden van een dubbelzinnig
karakter worden, zelfs in het gezelschap van vrouwen,
gedebiteerd, als men aan de tweede llesch begint.
•Geheel-onthouding" is het wapen, dat tegen den alcohol
moet aangewend worden. Een practisch man zeide »de
geheele jeneverkwestie is eigenlijk niet veel meer dan de
zuurkoolkwestie". Als de zuurkool u te zwaar in de maag
ligt, dan eet gij geen zuurkool meer.
Niets droeg zoozeer bij tot verval van de maatschappelijke
welvaart, tot daling van het zedelijk peil, tot lichamelyke
en geestelijke ontaarding van den enkelen mensch en zijn
nakomelingschap, dan de alcohol. En toch drinkt men dien
bij elke gelegenheid.
Spreker toont aan, dat alcohol niet verwarmt, maar ver
koelt. De meeste zeevaarders in de Noordelyke IJszee hebben
dan ook voor gewoon gebruik geen drank aan boord.
Alcohol versterkt niet. Ervaren bergbestijgers laten het
gebruik na, Roeiers en wielrijders onthouden zich wekenlang
vóór den wedstrijd. Soldaten, die onthouders zijn, kunnen
beter tegen lange marschen dan de anderen. In Duitschland
mag in de cantines geen drank verkocht worden. En bij de
manoeuvres wordt iedere soldaat geïnspecteerd, of hij ook
drank binnensmokkelt
Als middelpunt van gezelligheid acht men de flesch
onontbeerlijk Men lacht wat om die saaie water- en raelk-
heeren. Maar is dit de ware gezelligheid, waar eerst
•spraakwater" noodig is? Kan president Krüger niet prettig
•geselsen" al is het met koffie en melk?
Vroeger ging men zich bij feestelyke gelegenheid te buiten,
thans is de alcohol van feestgenoot geworden tot huisgenoot,
en werkt door het geregeld gebruik er van, op den duur
veel schadelijker dan door het gebruik in groote mate by
enkele gelegenheden.
Men predikt matigheid. Maar wat noemt men matig. A
drinkt één borreltje per dag. B drie en nog een halfje, pn
beiden noemen zich matig. Niet zelden gebeurt het, dat
iemand lijdt aan een hart-, maag- of nierkwaal, terwijl zyn
familie zich beleedigd zou achten, als de dokter zeide, dat
het van het drinken kwam. »Gunst, de man was immers
altijd zoo matig". Begon niet ieder slachtoffer van den drank
met het voornemen nooit boven zijn maat te gaan? En
toch werd aan den éénen kant de zucht naar drank steeds
sterker, en aan den anderen de wilskracht steeds slapper.
Eerst nam de man een borrel, toen de borrel een borrel,
en eindelijk nam de borrel den man.
Geheel-onthouding is een plicht den ernstigen onzer dagen
opgelegd, is een vrije daad uit liefde voor den naaste, is een
middel om nader te komen aan het doel, de vorming van
het zedelijk karakter en de beheersching onzer zinnelyke
natuur.
Geve God, aldus eindigde spreker, u de kracht en de
vrijheid om te zeggen: »Ik heb mijn laatste glas gedronken".
(Applaus).
Ds. Burger dankte beide sprekers, die hun tyd en hun
krachten voor de bevordering van het schoone doel gegeven I
hadden.
Tegen half tien begaven wij ons naar het Volks-Koffiehuis
in de Krepelstraat, dat inwendig met groen, bloemen en de
nationale kleuren smaakvol versierden daarby helder
verlicht, een feestelijken aanblik bood. Onder de genoodigden
merkten wij op den burgemeester dezer gemeente en den
president der rechtbank. Tal van dames luisterden door haar
aanwezigheid de feestelijkheid op. Ds. Burger heette, nadat
men rondom de tafels had plaats genomen, allen hartelijk
welkom, niet het minst hén, die tot de totstandkoming van
het Volks-Koffiehuis hadden medegewerkt. Den gemeente
bouwmeester, den heer Koole dankte hij in warme be
woordingen voor zijn belangeloos toezicht op de doelmatige
inrichting van het gebouw. Ten slotte beval hij deze herberg,
waar een ieder vry kan komen, in aller voortdurende
Ds. A. J. Montyn huldigde de verdiensten van de freules
G. G. de Jonge van Elleraeet en J. E. Schuurbeque Boeije,
die beide voor de goede zaak veel gedaan hebben; prees zyn
vriend J. J. Matthysse, die het initiatief genomen heeft, het
gebouw heeft gekocht, en anderen tot finantiëelen steun
wist op te wekken: en sprak eindelijk den conciergeKloote
en zijn vrouw toe.
Tusschen de bedrijven door werden de genoodigden op
versnaperingen onthaald.
Het lokaal valt, wat betreft zyn gezellige inrichting, zeer
in den smaak. Wij hopen, dat het op den duur te klein
zal blyken. Komt onze hoop in vervulling, dan zal het
Bestuur, dat de zaak op touw zette, een welverdiende vol
doening smaken voor zyn loffelijken arbeid.
Landbouw en Veeteelt.
Te Oud-Vossemeer werd door den heer
F. J. Ampt een stier verkocht, die bij weging
een gewicht bleek te hebben van 1060 K.G.
Het vorige jaar behaalde het dier een prijs
van 65 gulden.
KERKN1EU W8.
Tot opvolger van wijlen mgr. Hamer als
apostolisch vicaris van We'st-Mongolië is benoemd
pater Alphons Bermijn, een Belgisch missionaris
van Scheut, die reeds 23 jaren in China werk
zaam is. De bisschopswijding van den nieuw
benoemde moet wegens de nog voortdurende
troebelen in West-Mongolië worden uitgesteld.
Met 15 andere missionarissen doorstond pater
Bermijn een beleg van 42 dagen in de versterkte
christen-gemeente Siao-Kiao.
Door het Provinciaal Kerkbestuur van
Zeeland zijn heden tot de Evangeliebediening
in de Ned. Herv. Kerk toegelaten de candidaten
J. Ossewaarde van Goes en B. J. Geerling van
"Wierden.
Sirjansland» 10 Mei. In de gisterenavond
gehouden vergadering van stemgerechtigde mans
lidmaten der Ned. Herv. Gemeente te Sirjansland
is beroepen de heer Yan der Ylugt, candidaat
tot den H. dienst te Nieuwerkerk.
Renesse. De gehouden collecte ten behoeve
der Generale Kas heeft in deze gemeente
opgebracht de som van f 18,20, onverminderd
een gering bedrag aan onkosten.
O Jf P E B W IJ S.
Yoor een behoorlijke inrichting van haar
lager onderwijs is aan de gemeente Goes, boven
en behalve de bijdrage bedoeld bij art. 45 der
onderwijswet, een subsidie verleend van f 4640.
Benoemd tot tijdelijk onderwijzer te
St.-Philipsland de heer J. Hack van Ouwerkerk.
Geslaagd te Utrecht voor het examen A
voor bewaarschoolhouderessen mej. J. de Windt,
hoofd der bizondere bewaarschool te Goes.
Akte-examens L. O. in Zeeland. Donderdag
werden geëxamineerd 4 mannelijke candidaten.
Afgewezen werd geen.
Toegelaten zijn de heeren: P. J. van der
Weele, P. Binders, beiden van Middelburg,
J. J. Vrolijk vau Aardenburg en F. Wisse van
St.-Laurens.
De examens zijn thans geëindigd.
In het geheel zijn hier geëxamineerd 80
mannelijke candidaten voor de akte L. O., waar
van er 57 slaagden of 71 °/0.
Voor de vrije- en orde-oefeningen der gym
nastiek slaagden 19 van de 27 geëxamineerden.
Zooals vroeger reeds is gemeld, werden 47
dames geëxamineerd voor de akte L. 0.» van
wie er 33 slaagden.
Yoor de vrije- en orde-oefeningen der gym
nastiek slaagden 12 der 21voor de nuttige
handwerken 5 der 10 vrouwelijke candidaten.
Oorspronkelijk hadden zich 82 mannelijke
candidaten opgegevenéén .echter is overleden
en een ander is niet opgekomen.
Den Bommel. Met gunstig gevolg heeft
onze dorpsgenoote mej. J. M. Stolk examen
afgelegd als onderwijzeres.
Post en Telegrafie.
Sclierpenisse. In de maand April werd
aan het hulpkantoor alhier ten behoeve van de
Rijkspostspaarbank met 32 inlagen een bedrag
van f 1815,25 belegd, en in 14 keer f 815
terugbetaald, terwijl 3 nieuwe boekjes werden
uitgegeven.
St.-Annaland. In de afgeloopen maand April
is op het hulpkantoor alhier in de Rijkspost
spaarbank gebracht f 7039,10 en terugbetaald
f 8261,71. Uitgegeven werden vijf boekjes.
Door het Rijkstelephoonkantoor werden be
handeld 137 telegrammen, t. w.ontvangen 76
en verzonden 61 stuks.
Aanbestedingen» Yerkoopingen 'ens.
Uitslag van de aanbesteding door de Dorps-
vereeniging te Oud-Vossemeer van de levering
van 36000 K.G. Chili-salpeter. Ingeleverd werden
8 biljetten en wel door P. J. v. Ardenne te
Dordrecht f 10.44, A. Snelleman te Dinteloord
f 10.19, A. M. v. Driel te Nieuwerkerk f 10.17,
Snellemans Vlamings te Dinteloord f 10.166,
