miiikziisnii
NIEUWSBODE.
Donderdag
7 Maart 1901.
(Z ierikzeesche
C o u r a n t).
HALFYASTENMARKT.
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDI9IGEN.
Uit Stad en Provincie.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 40,per jaar.
57ste JAARGANG. No. 7509.
J. DE LOOZE.
Directeur J\.
Redacteuren: j A" WANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 1 3 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden,
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Havenpark 348, Zierikzee.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend, dat de jaarlijksche Halfvasten-
markt op Donderdag; den 14 Maart ek.
alhier zal gehouden worden, en dat de standplaats voor
kramen zal zijn op het Kraanplein en het Havenplein.
Zierikzee, den 5 Maart 1901.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Weth., 1°.-Burgemeester.
P. D. DE VOS, 1.'-Secretaris.
Menigeen, die de vorige week de Renter-
telegram men over den oorlogstoestand in
Znid-Afrika las, dacht bij zich zeiven niet
anders, of de zaak der Boeren is nu een totaal
verlorene. Zelfs de groote dagbladen ten onzent,
die zich anders niet gauw van hun stuk laten
brengen, verkeerden onder den. indruk van de
dagelijksche depêches, waarin boudweg verklaard
werd, dat Louis Botha, door French in het nauw
gebracht, met lord Kitchener, den bekenden
men8chenslachter en lijkenschender, over de
voorwaarden der overgave onderhandelde, ja, dat
hij zich zelfs reeds had overgegeven. De berichten
werden opgesmukt met een nauwkeurige opsom
ming van den door de Engelschen gemaakten
oorlogsbuit: zooveel kanonnen, zooveel amunitie,
zooveeljpaarden, zooveel vee enz. En wat De Wet
in de Kaapkolonie betreft, het heette, dat deze
door de Engelsche colonnes van alle kanten zóó
was ingesloten, dat zijn terugtocht naar den
Oranje-Vrijstaat was afgesneden, en dat elk
oogenblik zijn gevangenneming kon verwacht
worden. En wat is nu gebleken? Dat men om
een parlementair resultaat te verkrijgen en een
economisch voordeel te behalen, opzettelijk valsche
oorlogsberichten de wereld had ingezonden. En
hiertoe had zich geleend Reuter. Want Louis
Botha moge, wat wij wegens gemis aan betrouw
bare gegevens nog niet beoordeelen kunnen, lang
of kort in de knel hebben gezeten, onderhandeld
over een capitulatie heeft deze dappere Boeren
generaal, (lie vermoedelijk, om zich met Viljoen
te vereenigen, zich thans in de richting van
Middelburg beweegt, stellig niet. Ware hij toch
in werkelijkheid hierover met lord Kitchener aan
het onderhandelen geweest, dan zou deze, een
praalhans eerste klasse, zich wel gehaast hebben
het naar Engeland te seinen. Ook blijkt het, dat
de oorlogsbuit niet in het een of ander gevecht
veroverd is geworden, maar dat die uit den grond,
waarin hij door de Boeren was weggeborgen,
door Engelsche verkenners is opgedolven. Ten
aanzien van De Wet verkeeren wij nog in het
onzekere, waar hij zich bevindt. De laatste
Engelsche berichten, afkomstig van lord Kitchener,
melden, dat hij zich weer naar den Oranje-Vrijstaat
heeft begeven. Waar of niet waar, vaststaat, dat
hij Plumer en de andere Engelsche generaals,
die hem reeds in het door hen gespannen net
gevangen waanden, opnieuw heeft weten te ver
schalken. Op één positief voordeel, dat de Boeren
behaald hebben, en dat bepaald grooter zal wezen,
dan de Engelschen zelve vérmeiden, kunnen wij
wijzen. Zij hebben namelijk, volgens Britsche
opgave, 80 man van Kitchener's Fightings Scouts
gevangen genomen en 20 man buiten gevecht
gesteld. Natuurlijk zullen zij deze wel weer los
laten, na hen van hun paarden, geweren en
militaire uitrusting ontlast te hebben, 't Is wel
jammer, dat de Boeren de krijgsgevangenen, die
zij maken, uit hoofde, dat zij geen leeftocht
kunnen missen, telkens weer in vrijheid moeten
stellen. Hadden zij allen, die hun in den loop
van dezen oorlog in handen zijn gevallen, kunnen
vasthouden, dan zouden zij zoowel door het ver
bazende aantal gevangenen, alsook om den hoogen
stand van velen dezer, de Engelschen wel genood
zaakt hebbenhetzij tot een uitwisseling van
gevangenen, hetzij tot andere concessies.
In het Engelsche Parlement heeft de Ier
Dillon een motie ingediend, waarin onder afkeuring
van de onmenschelijke wijze, waarop de Engel
se!) en den oorlog in Zuid-Afrika voeren, aan-
ge I rongen werd den Boeren voorwaarden aan te
Lieden, die mannen van eer konden aannemen.
De Minister van Oorlog, het Engelsche leger
verdedigend, durfde met een stalen gezicht ver
klaren, dat de oorlog humaan gevoerd werd, dat
de vrouwen en kinderen tot eigen welzijn in
kampen vereenigd werden en daar op staatskosten
fevoed; dat zij volkomen vrij in hun bewegingen
onden blijven of weggaan, gelijk zij verkozen.
Het laatste vooral is een brutale leugen, want de
vrouw, die beproeft het kamp te verlaten, wordt
door de bajonetten der soldaten teruggedreven.
Met 91 tegen 243 stemmen werd Dillon's motie
verworpen. Is het goed, dat in het Parlement een
stem als Dillon opgaat, van meer beteekenis is
de volgende resolutie van de Nationale Liberale
Federatie
•Deze vergadering spreekt als haar diepgevoelde over
tuiging uit, dat de lange voortzetting van den oorlog in
Zuid-Afrika, welke ter wille van verkiezingsdoeleinden in
September jj. werd verklaard over te ziju, is toe te schrijven
aan de politiek, die onvoorwaardelijke overgave eischt en
aan gebrek aan kennis, doorzicht en oordeel bij de regeering,
die nimmer de Boeren op nadrukkelijke wijze de militaire
overmacht van Groot-Britanje heeft getoond, noch de oorlog
zoo gevoerd, dat zy de Boeren er toe kon brengen de
wapenen neer te leggen
•Deze vergadering bejammert bitter de slachting, aan
gericht onder duizenden dappere mannen aan beide zijden
•Het verschrikkelijk verlies aan menschenlevens tengevolge
van ziekte, in geen geringe mate toe te schryven aan de
schandelijke tekortkomingen in de sanitaire- en hospitaal-
mrichting voor onze strijdmachten; en
»De enorme geldverspilling in werkelijke uitgaven voor
den oorlog, in verwoesting van grondgebied en in de econo
mische verwikkelingen, die onvermijdelijk moeten volgen.
De vergadering doet een beroep op de regeering, om
terstond na; staking der vijandelijkheden aan te kondigen
en ten uitvoer te leggen een politiek tot regeling der Zuid-
Afribaansche kwestie, die gelijke rechten zal verzekeren aan
de blanke rassen, rechtvaardige en menschelijke behandeling
der inboorlingen, tn zulk een mate van zelfregeering als met
eere kan worden aanvaard door een dapper en fier volk".
Deze resolutie is een bewijs, dat in Engeland een
kentering is gekomen in de publieke opinie, al gaat
zij nog mank aan deze zwakheid, dat men aan de
regeering den plicht eener onmiddellijke staking
der vijandelijkheden niet durft voor oogen stellen.
De Koning is inmiddels in Duitschland geweest
om zijn zieke zuster te bezoeken. In Frankfort a/M.
ontmoette hij den Duitschen Keizerdie van
Cronberg af met hem per slede naar Friedrichshof
reed, waar de dochter van wijlen Victoria haar
residentie heeft. In Berlijn is de Engelsche Koning
niet geweest. Ware de huidige gezindheid der
Duitsche natie niet bepaald vijandig jegens
Engeland, dan zoude Keizer Wilhelm II onge
twijfeld zijn oom hebben uitgenoodigd een uit
stapje naar de Pruisische hoofdstad te maken, en
deze zou, nu hij toch éénmaal in Duitschland is,
niet geaarzeld hebben daarvan gebruik te m%ken.
De verhooging van de invoerrechten op de
granen, waartoe de Duitsche Regeering in
beginsel besloten heeft, zal in de allereerste plaats
de arbeidende en neringdoende bevolking treffen,
die het brood duurder zal moeten betalen, en in
de tweede plaats zal zij den uitvoerhandel der
Russische granen zoo goed als onmogelijk maken.
De verhouding van den Duitschen adelaar tot den
Russischen ijsbeer, die toch al reeds vrij koel is
om de lieve lonkjes, welke Germania en Brit-
tannia elkaar toewerpen, zal er dientengevolge
niet op verbeteren. En het zoude wel eens kunnen
gebeuren, dat Rusland uit weerwraak zijn grenzen
voor den invoer van Duitsche producten sloot.
Brazilië heeft zijn consul te Oporto, Don
José Caiman genaamd, teruggeroepen. Aan die
terugroeping is het volgende geschiedenis!e ver
bonden. Don Jozé heeft een ongehuwde dochter
en die heet Donna Rosa. Donna Rosa schijnt
meer neiging voor het ernstig kloosterleven te
gevoelen, dan voor de wereldsche genietingen.
Of die neiging bij haar kunstmatig is opgewekt,
dan wel of die bij haar uit het hart is opgeweld,
kunnen wij niet beoordeelen. Het doet er trouwens
ook niet toe, daar Donna Rosa de dertig gepasseerd,
meerderjarig is, en dus geacht kan worden met
oordeel des onderscheids te handelen. Op zekeren
dag nu, toen zij met hare ouders zich op straat
bevond, kwamen onverwachts een twaalftal in
het zwart gekleede heeren opduiken, waaronder
ook een redacteur van een dagblad, die Donna
Rosa pakten, teneinde haar in een gereedstaand
rijtuig naar het klooster te brengen. Donna Rosa,
die van de beraamde ontvoering afwist, liet zich
gewillig pakken, maar de ouders, die daarmede
niet ingenomen schenen, schreeuwden met al de
kracht hunner longen moord en brand. Op dat
vervaarlijk geschreeuw kwam veel volk toe-
geloopen, en de ridders in de zwarte kleedij
moesten de schoone Donna loslaten, die hierop
zoetjes met de ouders huiswaarts keerde.
De Braziliaansche regeering heeft in deze
historie aanleiding gevonden haar consul terug
te roepen.
De Transvaalsch - Engelsche
nerlaq.
Londen, 4 Maart. Yolgens bericht uit
Kaapstad schijnen de verschillende Boerencom-
mando's het voorbeeld van generaal De Wet
te volgen. Reeds vóór enkele dagen is een
commando van 400 man, dat zich ten noorden
van Colesberg bevond, tusschen Petrusville en
Philipstown de Oranjerivier weder overgetrokken,
hoewel de colonnes onder Bethune en Hang
der Boeren dicht op de hielen zaten. Men
meent, dat deze strijdmacht zich op het oogenblik
met die van De Wet, Hertzog en Brand in het
zuidwesten van den Vrijstaat moet hebben ver
eenigd. Ook in het oosten van de Kolonie is
een Boerencommando er in geslaagd weder
terug te vallen in den Vrijstaat.
Amerika.
Er bestaan al zeer vreemde broodwinningen
op de wereld, ook die van zich te laten overrijden.
Hiervan kwam onlangs de bekende Amerikaan-
sche millionair Vanderbilt op de hoogte.
Vroeger, als hij met zijn automobiel uitreed,
gebeurde het maar hoogst zelden, dat hij niet
iemand aan of overreden had, hetgeen hij
natuurlijk aan zijn eigen onhandigheid of
onbekwaamheid in het sturen wijtte. Om dan
onaangenaamheden en quaesties te voorkomen,
trachtte hij altijd terstond door geld de slacht
offers, die echter nooit ernstig verwond waren,
schadeloos te stellen, maar toen hij langzamerhand
het besturen bijzonder goed machtig was en
toch hoe langer hoe meer ongelukken ver
oorzaakte, ging hem een licht op en hij stelde
een onderzoek in, waarvan het resultaat bleek
te zijn, dat hij reeds geruimen tijd de dupe
was geweest van eene vereeniging van lieden,
die er zich op toelegden zich door den millionair
te laten aanrijden.
Toen hij niet meer betaalde, was het ook
met de vereeniging gedaan.
Italië.
"Z. ÏI. Paus Leo XIH heeft Zaterdag (2 Maart)
zijn 91 en geboortedag gevierd.
Ter gelegenheid van dien dag en van den
verjaardag zijner kroning ontving de Paus
Zaterdag de Kardinalen.
In antwoord op hunne gelukwenschen hield
de H. Vader eene toespraak, waarin hij den
stand der beschaving schetste en met lof
gewaagde van de rol, die Frankrijk daarbij
speelt. De beschaving wordt echter door te veel
ernstige bezwaren bedreigd. Het zou een ramp
wezen voor den godsdienst en het vaderland,
indien een dreigende storm ernstige pogingen
deed mislukken of schoone verwachtingen ver
dwijnen.
Rusland.
In het /Poolsche dorp Grocholetz heeft een
gegoede landbouwer, 88 jaar oud, bruiloft
gehouden met een jong blozend boerinnetje
van 48 jaar. Met groote praal werd het
huwelijk gevierd. Onder de 200 genoodigden
waren aanwezig 41 zonen uit vóórhuwelijken
van den gelukkigen bruidegom, van wie de
oudste 60, de jongste 41 zomers telde; 63
kleinkinderen, 39 achterkleinkinderen, 21 achter
achterkleinkinderen en dan nog 4 kleuters van
een 5de generatie.
Jammer genoeg hebben de wittebroodsweken
voor het jonge paar maar kort geduurd. Twee
dagen na de bruiloft is de echtgenoot tot
onoverkomelijk verdriet van zijn weduwe overleden.
Een blad uit Beval in Estland behelst de
volgende bizonderheden over een eigenaardig
soort van godsdienstwaanzin, die zich bij het
landvolk in die streken vertoont.
Eiken avond komen de geloovigen ten huize
van een voorganger bijeen. Terwijl deze gebeden
prevelt, wentelen de hoorders zich in het stof
en huilen en snikken onophoudelijk op hartbrekende
wijze. Zij leveren een jammerlijk schouwspel
op. Bij de meesten, de vrouwen vooral, zijn de
oogen door het vele huilen en het liggen in
stof en vuil vuurrood ontstoken. Sommigen zijn
al stekeblind. Door bovenmatige overspanning
van de zenuwen zijn vele boerinnen suf of
idioot gewordenwerken doen zij niet meer,
alleen maar bidden en weenen. Deze sectarische
beweging, die een geheele bevolking dreigt te
demoraliseeren, moet voortdurend toenemen.
België.
Brussel, 3 Maart, Bij gelegenheid van haar
vertrek naar Utrecht, richtte de Belgische
delegatie van het Nationaal Comité voor
Transvaal een schrijven aan de Koningin van
Nederland, waarin Haar hulde wordt gebracht
voor Hare houding ten opzichte van Krüger en
Haar gesmeekt wordt het initiatief te nemen
tot het bijeenroepen van het hof van arbitrage.
Leeuwarden, 4 Maart. De verhouding
tusschen de aannemers en timmerbazen met de
gezellen wordt gespannen. Na het besluit van
eerstgenoemden om het loon voor de volgende
drie jaren op een maximum van 47 cent per
uur en den namiddagsohaftijd van 42 tot 4^ uur
te bepalen, hebben de gezellen een druk
bezochte vergadering gehouden, waarin is besloten,
aan de vereenigde patroons een schrijven te
zenden, met verzoek, de door hen gemaakte
bepalingen vóór Vrijdag 8 Maart a.s. in de
Leeuw. Ct. te herroepen, bij gebreke waarvan
j zij de patroons voor de gevolgen verantwoordelijk
stellen, onder mededeeliog voorts, dat zij met
1 ingaDg van 4-April a.s. den 42-urigen arbeidsdag
j met een arbeidsloon van 48 cent per uur
wenschen te zien ingevoerd.
Haarlem, 4 Maart. Zaterdagavond is in een
1 vlaag van verstandsverbijstering een ,31-jarige
verpleegde in het gesticht St.-Joannes de Deo
te Haarlem uit een raam op de derde verdieping
gesprongen. Gisteren overleed hij aan de gevolgen.
Oostzaan, 4 Maart. Alhier werd bij een
veehouder onlangs plotseling al het op stal
staand vee ziek. Na eenige dagen stierf een
der koeien en moesten andere dieren worden
afgemaakt, na een verschrikkelijk lijden uitgestaan
te hebben. De door den heer Schaap ontboden
rijksveearts, de heer Hannema van Zaandam,
constateerde na onderzoek dat vergiftiging
plaats gevonden had door middel van loodwit
in het drinkwater. Alleen door boos opzet kon
dit vergift in het water zijn geraakt. Het
vermoeden bestaat dat een wraakzuchtig persoon
in den nacht van 26 op 27 Januari op het
1 erf van bedoelden veehouder geweest is. In
het in den koestal aanwezige vat zou het
loodwit geworpen zijn. De zaak is, naar de Zaaril.
i Ct. meldt, bij de justitie aanhangig gemaakt.
I Rotterdam, 4 Maart. Gisterenmiddag halfvier
i heeft in pand 454 aan den Crooswijkscheweg
j een treurig ongeluk plaats gehad. De 46-jarige
dienstbode P. A. van Es was op den zolder
van dat pand bezig met het afschuieren van
kleeren, in de nabijheid van het zolderluik, dat
niet door een boom gesloten was. Vermoedelijk
heeft ze tegen het luik willen leunen, met het
i ongelukkig gevolg, dat het luik openging en
j het meisje van een hoogte van 8 meter op
j straat stortte. Zwaar gekneusd werd de onge-
lukkige opgenomen en per brancard naar het
Ziekenhuis gebracht, waar ze kort daarna overleed.
Toen de effectenhandelaar B. gisterenmiddag
op zijn kantoor aan de Wijnstraat rustig zat te
werken, werd hij plotseling verrast door een
geweerkogel, die door de ruiten drong en die
hem rakeling langs het hoofd ging. Vermoedelijk
waren onhandige schutters bezig zich te oefenen
in het schijfschieten.
Zaterdagavond 8 uur is bij het afladen
van koeien uit een stoomboot aan de Oosterkade,
de te Middelburg wonende 53-jarige matroos
Franciscus Driessens door een dezer beesten
tegen den linkerenkel getrapt, dat dit lichaamsdeel
brak. Hij werd per brancard naar het ziekenhuis
gebracht en daar opgenomen.
Bij de gehouden inschrijving voor de
3 pCts. leening voor 3 millioen gulden dezer
gemeente, is ingeschreven voor ruim 34 millioen
gulden.
Het plaatselijk Hogerhuis-Comité had
tegen hedenavond eene vergadering uitgeschreven
in het Verkooplokaal op het Oostveatplein. Als
sprekers traden op de heeren L. M. Hermans
van Amsterdam, ds. A. v. d. Heide van Engelum
en Kempe Hogerhuis.
De heer Hermans besprak het verloop der
Hogerhuis-agitatie en maande aan tot volhouden
dier agitatie tot er recht zal zijn gedaan.
Ds. v. d. Heide betoogde dat de zaak-Hogerhuis
niet een rechfs-kwestie is, maar een machts-
kwestie en bepleitte dè onschuld der gebroeders.
Kempe Hogerhuis, een rustige, tamelijk stevige
type, met een vrij blozend, groot gelaat, ver
klaarde met groote rustigheid Ik ben onschuldig
veroordeeld. Hij deed hierna het verhaal van
den inbraak, de inhechtenisneming, betoogde de
onschuld zijns broeders, sprak van zijne oude
moeder en wederom volmaakt rustig klonk ten
slotte zijne vraag: Zou ik het wagen hier voor
u te staan en voor mijn onschuld te spreken,
als ik schuldig was
Er was geestdrift in de zaal.
Den Bommel, 1 Maart. Heden avond had hier
eene buitengewone vergadering plaats van de Muziek
vereniging »Kunst en Genot". Deze vergadering, belegd
met het doel om aan de donateurs dier vereeniging eene
beleefdheid te bewijzen, werd ditmaal niet zooals met
vorige vergaderingen het geval geweest was in één der
lokalen van de openbare school gehouden, maar ter wille
van de gezelligheid, in het sociteitslokaal. Daar dit lokaal
er zich evenwel minder goed toe leent, om daarin een
uitvoering van hoornmuziek te doen plaats hebben, besloot
de heer J. Kleeuwens, directeur van genoemde vereeniging,
van het geven van een z.g. muziekavond af te zien en
in plaats daarvan eenige gedichten voor te dragen. Tot
algeraeene tevredenheid nu kweet de heer KI. zich van die
moeielijke taak. De wijze, waarop de verschillende nummers
van het met zorg samengestelde programma door hem
werden voorgedragen, getuigde van groote begaafdheid en
ernstige studie. Hoe hartelyk werd er gelachen bij zyne
luimige voordrachten, maar hoe stil was het publiek als hy
iets van meer ernstigen aard voordroeg. Dit kon men o.a.
opmerken bij het voordragen van een door hem zeiven
vervaardigd gedicht »de Poolreiziger", waarin met gevoelvolle
woorden geschetst werd eerst het afscheid dat een zoon,
die naar de Noordpool vertrekt, van zijne ouders neemt,
daarna hoe die ouders gedurende zijne afwezigheid tusschen
hoop en vrees geslingerd worden en ten slotte zijne terug
komst. Veel byval verwierf ook »Een Koffiepraatje", een
gedicht van een geheel ander genre, waarin hij op geestige
wyze een oude vrouw en haar nichtje in Bommelsch dialect
de nieuwtjes van den dag laat bespreken.
Maar ook de verzen van anderen vonden in spreker een
talentvol vertolker. Wij althans hebben genoten by zijne
voordracht van dat juweeltje van Marie Boddaert »In de
Smidse" en van het zoo diep gevoelde vers van P. Visser
•Verlangen". Naar onze meening gelukte het Spreker
bijzonder goed de schoonheden van dit, ook wat den vorm
betreft, zoo keurig gedicht te doen uitkomen.
De heer Kleeuwens kan er dan ook van overtuigd zyn,
dat hij aan de donateurs zijner vereeniging een genotvollen
avond heeft verschaft en dat de hartelyke woorden, waar
mede de heer P. v. Weel Gzn. hem bedankte, het gevoelen
weergaven van alle aanwezigen.
Zierikzee, 6 Maart. De vrijzinnige Kies
verenigingen Arnhem" te Arnhem en »Eendracht
maakt Macht" te Middelburg verzonden heden
eene oproeping aan alle vrijzinnig-democratische
verenigingen en personen in ons Vaderland
tot het bijwonen eener vergadering te Utrecht
op 47 Maart e.k., des voormiddags te 44 uur,
in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
aldaar.
Deze oproeping, onderteekend door meer
dan 450 personen in den lande uit alle provinciën
en uit alle groepen der samenleving, wordt
