Z1ËRIKZEKSCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 13 October 1900.
Levering Turf.
a xi t
C o u
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Eerste Blad.
RECLAMES.
O LIEJASSEH
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad es Provincie.
FEUILLETON.
Verwhgnt DINSDAG, DONDERDAG on
ZATERDAG.
De prija per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaalIndië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
57ste JAARGANG. No. 7448.
Directeur i A. J. DE LOOZE.
Redacteuren
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënvan 13 regels 30 Ctg.
meerdere regels 10 Cte.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. df, Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FrSnkei,, Havenpark 348, Zierikzee.
15 regels ets. Elke regel meer 1£» ets.
van af f 4j"/5*
J. DE GRAAF Cz.
Zijdie in aanmerking wenschen te
komen voor de levering van liort©
Harde Turf, aan de ge
meente Zierikzee, behooren zich te wenden
tot den Burgemeester dier gemeente
onder opgaaf van prijs en overlegging
van een monster van vier stuks, vóór
17 October e.k.
Herziening van de belastbare opbrengst
der gebouwde eigendommen.
De BURGEMEESTER der gemeente Zierikzee;
Gezien art. 26 der wet van 2 Mei 1897 (Staatsblad
no. 124);
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat eene alge-
meene opgaaf van den inhoud der kennisgevingen, bedoeld
bij gemeld art. 26, omtrent de herziening van de belastbare
opbrengst der gebouwde eigendommen in de kadastrale
gemeente Zierikzee, onder bijvoeging van den kadastralen
legger en de plans, op de Secretarie der gemeente is neder-
gelegd ter kostelooze inzage van belanghebbenden, gedurende
twintig dagen na heden.
Op Vrijdag; den negentien den Octo
ber 1900 zal door de Commissie voor het schattings
district Zierikzee ol door één of meer harer leden, van des
voormiddags 10 ure tot des namiddags 1 ure en van des
namiddags 2 ure tot 4 ure, Kitting; worden ge-
liouden in het Raadhuis te Zierikzee, tot het geven
van mondelinge inlichtingen aan hen, die zich alsdan daar
voor aanmelden.
Afgekondigd te Zierikzee, den 12 October 1900.
De Burgemeester voornoemd
CH. W. VERMEIJS.
Nederland.
Den Helder, 10 Oct. De milicien der
artillerie Hoogland, die voor eeaige weken terug-
keerde uit de gevangenis te Haarlem, waar bjj
gedurende 2 maanden celitraf onderging, omdat hg
als adventist weigerde op Zaterdag dienst te doen,
is thans, na eenige weken ia het hospitaal te hebben
doorgebracht, opnieuw in arrest gesteld voor het
zelfde feit. De betrokken familie heeft zich nu wel
wat laat tot den afgevaardigde van ons district
(den heer Staalman) gewend, om, zoo mogelgk door
njjne bemiddeling, van den minister van oorlog op
eenigerlei wjjze een schikking te verkrjjgen.
'0-Gravenliage, 10 Oct. Ongevallenwet
De keer Kuyper heeft amendementen voorgesteld,
strekkende om ia art. 9 tweede gedeelte, de
bepalingen der wet ook van toepassing te verklaren:
indien er wederkeerigheid bestaat:
a. op den werkgever, wiens onderneming in een
ander land is gevestigd, ten aanzien van don werk
man, dien bjj voor de uitoefening ven zjjn bedrjjf
hier to lande gebruikt, zonder dat deze hier zgn
woonplaats heeft
b. op den tub a bedoelden we/kman, die hier ts
lande door een ongeval getroffen wordt
Voorts om aan art. 19 een tweede lid toe te
70eg6n, dat bg algeraeonen maatregel van bestuur
ook de regelen worden vastgesteld, volgens welke
het bestuur dor Rnks-verzekeriugbank de genees-
en heelkundige behandeling van een getroffene kan
opdragen aan een commissie, als bodoeld in art. 87,
aan den werkgever van den getroffene, cf aan een
vennootschap of vereeniging, als bedoeld in art. 58,
op welke het risico der verzekering aan den
getroffene door zgn werkgever is overgedragon.
De heer de Savornin Lohman heeft voorgesteld
twee amendementen met de bedoeliag1°. den
volontair enz. wel genees- en heelkundige behande
ling, alsmede bg voortdurende invaliditeit het
wettig procent van een fictief loon te verzekeren,
maar hem gedurende het observatie-tgdvak geen
andere vergoediog toe te kennen dan 70 pCt. van
zgn effectief loo* 2°. den observatietgd van 3 op
6 weken to brenger?, waardoor de den getroffene
toegekende rechten niet worden verminderd.
Bg de algemeene beraadslagingen over het ontwerp
Ongevallenwet, verdedigde de minister Pierson de
gedragslgn der regeering, als overeenkomende met
de constitutioneele gebruiken. Daarenboven zgn
alle priocipieele bepalingen ten behoeve van den
werkman gehandhaafd.
Langer dralen achtte de regeering strgdig mot
de belangen der arbeiders, die dan ook hare houding
toejuichten.
Mr. Drucker bleef het politiek standpunt der
regeering afkeuren.
Mr. Troelstra deed opmerken, dat bet landeljjk
comité voor de Ongevallenwet zgn telenrstelling
over den inhcud van het gewjjzigd ontwerp uitdrukte.
Het algemeen debat is daarop gesloten.
De artikelen 1 7 zgn goedgekeurd.
Rotterdam, 10 Oct. Men herinnert zich
boe in den morgen van den 23 Juli de bootwerker
H. Kloek, omdat bij zich niet met do stakers
solidair bad verklaard, maar aan het werk was
gebleven bg de HollandAmerika-Ljjn, werd lastig
gevallen door eonige personen, die tegen hem
opdrongen, toen bg voor de geopende brug over de
Binnenhaven stond te wachten. Ook hoe Kloek,
toen het hem al te benauwd gemaakt werd, bij die
gelegenheid plotseling een revolver afschoot, waar
door een der omstanders, die met het geval niet te
maken had, P. L. A. A. genaamd en wonende aan
de Rosestraat 51, in de maagstreek getroffen werd.
In verband met dit geval werd de 23-jarige
J. J. S., wonende Prins Ahxaaderstraat 29, den
20en September door de rechtbank tot 3 maanden
gevangenisstraf veroordeeld. De rechtbank had hem
schuldig verklaard aan geweldpleging (tegen den
niet-staker Kloek) Dat revolverschot, evenals het
feit, dat Kloek niet van zins was het werk tgdens
de staking neer te leggen, is Kloek door velon van
zgn collega's zeer kwaljjk genomen, en, bevreesd
dat men hem te avond of morgen aan den ljjve
zou doen gevoelen hoe misnoegd men was, liet
Kloek, tot heden toe, zioh door de politie van en
naar zgn werk brengen.
Dat is nu niet meer noodigKloek heeft het
tgdelgke met het eeuwige verwisseld.
Gisterenavond om 6 uur was hg werkzaam op
het stoomschip >Statendam". Hg stond op het dek
bg hot laadruim, om, bg het aflaten van balen,
toezicht te houden op ket hgschtouw, en is over
den opstaanden rand van het ruim heen in do
gapende diepte gevallen. Hg kwam op het hoofd
terecht en wat terstond een )gk.
Als had de ongelukkige een voorgevoel van een
ongeluk, heeft bg nog kort geleden gezegd, dat bg
niet lang meer te leven had. Misschien ook dacht
bg in den laatsten tgd veel aan zgn dood, omdat
tjjdens de staking tot zgn vrouw gezegd zou zgn
>als je man bljjffc doorwerken, ben je binnen drie
maanden weduwe".
Onmiddellgk zgn gisterenavond de 4 k 5 man,
dio met Kloek werkzaam waren aan het laadruim,
door de politie in verhoor genomen. Zg stonden
bekend als mot Kloek bevriend en verklaren dat
Kloek achteruitloopond tegen den rand van het
laadruim is terechtgekomen en daardoor het even
wicht heeft verloren.
Kloek was 34 jaar oud en laat een weduwe met
4 kinderen achter.
Het onderzoek der politie is afgeloopen, en op
grond daarvan kan worden medegedeeld, dat hoe
genaamd geen reden bestaat tot eenige verdenking,
als zou bg dit ongeval moedwil of wraakneming
in het spel zjjn.
11 Oct. Gisterenavond halfzeven was de 39-
jarige bootwerker H. K., wonende Schinkelstraat
22, op het stoomschip Statendam" bezig kisten
tabak van een soort stelling in het laadruim af
te laten, toen volgens verklaring van K., de boot
werker A. 8., die aan de stoomwinch stond, de
winch in werking bracht vóór K., die den strop
om de kisten vastmaakte, aan S. daartoe het sein
had gegeven. Het gevolg was, dat K. door den
ruk vau de stoomwinch in het ruim stortte, waar
bg met gebroken ribben en een paar lichte hoofd
wonden werd opgenomen.
Dr. Rietema verloende de eerste hulp, waarna
K. per brancard naar zgn woning werd overgebracht.
Door den terreinchef der Holland-Amerika-Lgn
werd onmiddellgk een onderzoek ingesteld, waarbjj
bootwerkers, bg het ongeval tegenwoordig, de ver
klaring van K. weerspraken en volhielden dat de
stoomwinch niet te vroeg gewerkt had.
Eenige dagen geleden kwam een Duitscher
naar Rotterdam om te trachten hier een plaats te
vinden als hofmeester op een zeeboot. Zondagavond
maakte hg in een koffiehuis aan de Prins Hen
drikkade kennis met een Rotterdammer, die hem
aan de gewenschte betrekking zou kunnen helpen.
Menig glaasje werd op de nieuwe kennismaking
gedronken, maar al spoedig bleek, dat de Duitscher
beter zgn potje bier kon verdragen dan de Rotter
dammer zgn borrel, althans toen het tweetal
omstreeks 11 uur het koffiehuis had verlaten,
gevoelde laatstgenoemde zich zoo weinig zeker, dat
hg zgn Duitschen kameraad op straat verzocht,
eens even na te zien hoeveel geld hg nog in zgn
portemonnaie had.
Bereidwillig voldeed de Duitscher aan dat verzoek,
maar aan de verzoeking geen weerstand kunnende
bieden, wist hg zich handig meester te maken van
twee bankbiljetten van f 25.
Toen de bestolene nu Maandagochtend ontnuchterd
was, kwam hg al dadeljjk tot de ontdekking van
het miadrjjf en zeer goed kon hg zich herinneren
hoe de zaak zich moest hebben toegedragen. De
Duitscher was echter verdwenen. Na de beide
k bankbiljetten gewisseld te hebben, was hg Maandag
ochtend per boot naar Dordt vertrokken, met de
bedoeliag per spoor naar zgn vaderland terug te
keeren.
De bestolene had daarvan evenwel luoht gekregen
en was eveneens met een paar vrienden naar Dordt
gekomen, in de hoop den dader alsnog aan te
treffen. Werkelgk kregen zg hem spoedig in het
oog. De Duitscher, die met het gestolen geld
goeden sier dacht te maken, zat rustig in een
bétel te dineeren, in welke bezigheid hg zeer
onaangenaam gestoord werd door den bestolene,
die hem op den man af zgn bankbiljetten terug vroeg.
Begrgpende, dat ontkennen hem al weinig zou
baten, bood bg den eigesaar aan, hem het nog
overgebleven bedrag van ruim f 40 terug te geven,
waarmede deze laatste genoegen nam.
De Duitscher achtte het toen maar het ver
standigst, zich zoo spoedig mogelgk uit de voeten
te maken, maar de politie had reeds lucht gekregen
van het gebeurde en toen hg de stationswachtkamer
instapte om de reis te aanvaarden, werd hem
verzocht eerst eens een kgkje te gaan nemen in
het Dordscho politie-bureel.
Hier werd het zaakje nog eens onderzocht, met
het gevolg, dat de Duitscher Dinsdagoohtend onder
behoorlijk geleide weer naar Rotterdam werd
gebracht, om hier ter beschikking van de justitie
gesteld te worden.
Mellsgant. De Raad besloten, dat met
1 Januari 1901 een hondenbelasting zal worden
geheven. Er moet dan worden betaald f 3 voor
eiken losloopenden hond. Kor-, herders- en waak
honden zgn vrg, de kar- en herdenhoiden
niet losloopen, wanneer zg niet worden gebruikt
en voor zooveel de waakhonden betreft, dat ook
deze niet losloopen.
Dlrkgland. Aan de spuitgasten van spuit
no. 1 alhier,die bg gelegenheid van den laatsten
brand in Sommelsdgk hunne hulp hebben verleend,
is eene premie toegekend van f 25 door de
assurantie-maatschappij »A. G." te Brussel en f 10
door de assurantie-maatschappij Compagnie" te
Amsterdam.
N. L. werd, toen bg met een wagen vol
suikerbieten door den Tweeden Stoofweg reed, bjj
ongeluk door één der paarden zoodanig tegen het
been geslagen, dat hg daarin een gat bekwam. De
eerste hulp werd verleend door den veldwachter
Pape, die in de onmiddellijke nabijheid was. Nadat
deze hem had verbonden, is bg naar huil gereden
en heeft zich toen onder doctorshanden gesteld.
Gelukkig is het been niet stuk.
Door Zjjie Excellentie den heer Commissaris
der Koningin in deze provincie zgn benoemd tot
zetters van 's Rjjks directe belastingen de heeren
J. Zaajjer en C. Driendjjk.
Zierikzee, 12 Oct. Wjj herinneren de
ingezetenen dezer gemeente, dat het kantoor van den
Rjjks-Ontvanger is verplaatst naar de Poststraat
to ijk B, no. 34.
Men schgnt nog niet goed te weten waar men
zgn belastingpenningen kan bezorgen.
Bg Kon. besluit is herbenoemd tot heemraad
van het waterschap Schouwen, de heer A. van der
Wegde te Ellemeet.
De adjudant-onderofficier L. Blok van het
2e bataljon te Middelburg en de adjudant-onder
officier J. Franke uit Bergen-op-Zoom zullen met
1 November onderling van garnizoen verwisselen.
De Zuid-Afrikaansche Afgevaardigden
en nog wat.
2)
Nadat de beer Fischer zgn bekwaam pleidooi ten
gunste der Zuid-Afrikaaoiche Republieken had
geBindigd, trok een allerliefste verschijning de aan-
daobt plotseling van brt spreekgestoelte naar den
middelgang der zaal. E<n jonge dame, sierljjk
gekleed als eene Iersche Koningin, droeg een grooten,
smaakvol opgomaakten ruiker naar het platform en
bood dien den delegaten aan, als een huldebljjk der
Iersche genootschappen van New-York aan do ver
tegenwoordigers der Zuid-Afrikaansche Republieken.
Één der heeren op het platform nam den ruiker
in ontvangst, en, onder het gejuich en handgeklap
der vergadering, gaf hg dien over aan mevrouw
Fischer, die den ruiker, als een kostbaar kleinood,
den ganschen duur der vergadering bg zioh hield.
Ieren en ook Duitsohers, Fransohen, 8oandinaviërs
en Amerikanen van andere dan Britsehe afkomst
hebben bg meer dan eene gelegenheid, en niet het
minst op deze laatste vergadering, den zwetaeaden,
liegenden Engelschmaa getoond, dat Amerikaan te
zgn nog in 't geheel niet beteekeat Engelschmaa
of Engelschgezind te wezeal
Na afloop der vergadering werd er gelegenheid
gegeven den afgevaardigden goede reis te wecschen.
Honderden weniohten er gebruik van te maken en
zg verdrongen elkaar in hun verlangen om de
Afrikaners een laatsten handdruk te geven en een
vaarwel toe te roepen. Toen de receptie afgeloopen
was, verzamelde zich een groote schare op het
zgpad vóór het gebouw en toen de afgevaardigden
wegreden, scheurde als 't ware de lucht met de
daverende hurrah's 1 der menigte. Iedereen was ten
zeerste voldaan en zelfs de Eagelschgezinde bladen van
New-York moesten den volgenden morgen bekenneu,
dat het volk van New-York met de Boeren was.
Twee dagen later vertrokken de Afrikaners. Ver
scheidene vrienden der Boeren waren aan het dok
om hun een laatst vaarwel toe te roepen en ver
scheidene prachtige, kostbare ruikers waren aan
boord gezonden als laatste teekenen van vereericg on
vriendschap. Eenigen tgd vóór het vertrek dor boot
kwam er een telegram van Havre, waarin den
afgevaardigden werd meegedeeld, dat een commissie
van Franiche hoeren hen bg aankomst in die haven
zou begroeten en ontvangen.
De Amerikanen zjjss altjjd prsctisch en laten
geen gelegenheid voorbijgaan om hun voordeel te
doen met omstandigheden. Zoo was er o. a. een
Westeljjke Spoorweg-Maatschappij, die aan de
afgevaardigden eea millioen akkers spoorwegland
aanbood, op de gunstigste voorwaarden, als de
Afrikaansche Boeren besluiten zouden bet Engel-
scho juk te ontvlieden en naar Amerika te komen.
Natnurljjk werd het aanbod onder veel dankbetui
gingen van de hand gewezen, maar het bevat een
groote les voor het Nederlondsche volk met zgn
rgke, dun bevolkte koloniën.
Nederland is, zoo niet de tweede, dan toch zeker
de derde koloniale mogendheid. Nederland'! kolo
nie* hebben een oppervlakte van bjjna een millioen
vierkante Engulscbe mijlen met een bevolking van
nog geen 35,000,000 zielen, meest allen kleurlingen.
Die millioen vierkante Engelsche mijlen konden
met gemak een bevolking onderhouden van 100 000,000
zielon. De twee groote eilanden Borneo en Sumatra
tellen samen ïog geen tien millioen inwoners. En
zg konden er, met gemak 80,000,000 onderhouden.
Nederland heeft die eilanden meer dan 300 jaar
ton grooten deele bebeerscht en de blanke bevol
king is er bjjna nihil.
Er is geen enkele koloniale mogendheid, die zóó
weinig bljjvendo ten opzichte van de blanke bevolking
heeft gedaan als Nederland voor zgn koloniën. De
Nederlondsche taal, die met gemak de landstaal
kon zgn van geheel Zuid-Afrika tot aan de Zam
bezi, staat op 't punt van voor goed van daar ver
drongen te worden. Nadat Nederland dat schoone
land voor 150 jaren in zgn bezit had gehad
woonden er nog slochts 30,000 Hollandsch sprekenden.
Gedurende diezelfde 150 jaren was de Portugeesch
sprekende bevolking van Brazilië, een tropisch land,
tot verscheidene honderdduizenden aangegroeit.
Gedurende de 200 jaren van het Spaansche bezit
was de Spaansch sprekende bevolking van tropisch
Amerika tot millioenen aangegroeid. Gedurende do
125 jaar dat Engeland begonnen is bet ver ver-
wjjderd semi-tropische Australië te koloniseeren, is
de Engelsch sprekende bevolking daar tot meer
dan 5 millioen aangegroeid, niettegenstaande de
verscheidene malen 10 millioenen Engelsch spreken
den in andere gewesten. De Fransch sprekende
bevolking van Algiers, gedurende de 50 jaren der
Fransche bezetting van dat land, is ook tot mil
lioenen geklommen. Van alle moderne koloniale
mogendheden is Nederland de eenige, die haar taal
niet de moedertaal eener natie beeft gomaakt. Het
tropische Brazilië is Portugeesoh. De rest van
tropisch Amerika is Spaansch. Semi-tropisch Algiers
is Fransch. Semi-tropisch Egypte wordt Engelsch.
Meer dan Semi-tropisch Australië is Engelsch.
Hieruit bljjkt dus, dat een tropisch klimaat Euro-
peesche kolonisatie niet onmogelijk maakt. Toen
Brazilië, tropisch Brazilië, nog Nederlaodsch ge
bied was, hadden er zich verscheidene honderden
Nederlanders neergezet en bedreven er meest land
bouw. Na de herovering door de Portugeezen ver
lieten vele Nederlandsche familiën het land en
verhuisden naar tropisch West-Indië of naar Nieuw
Nederland. Anderen bleven in tropisch Brazilië,
werden Portugeesch en de Brazilische admiraal
Van den Kolk, die enkele jaren geleden in de
Braziliaansche revolutie een rol speelde, was een
afstammeling van die Nederlandsche kolonisten ia
«en tropisch land.
De beide handelslichamen, de Oost- en de West-
Indische Compagnie, deden bjjna niets om hun
gebied te bevolken met blanken. Als zg een paar
honderd personen per jaar overzonden, dachten zg
dat zg al heel wat hadden gedaan. Êén zaak is
zeker, als beiden, de Oost- en de West-Indisohe
Compagnie, elk slecht» 2000 personen per jaar naar
Nieuw-Nederlaad en naar Zuid-Afrika gezonden
hadden, zou Engeland die landen nooit gekregen
hebben en beiden, Nieuw-Nederland en Zuid-Afrika,
waren vandaag nog groote, machtige, Hollandsch
sprekende natiën geweest. Zuid-Afrika zou dan in
1795 minstens 400,000 Hollandsch sprekende in
woners hebben geteld en Engeland kon in die dagen
geen 25,000 man hebben overgezonden om het
land te veroveren. Nieuw-Nederland zou dan in
1664 minstens 100,000 Neder-Duitsch sprekende
inwoners hebben geteld en Engeland kon in die
dagen niet eens 5,000 man over water zenden om
de 15,000 weerbare mannen onder die 100,000
Nieuw-Nederlanders te bevechten.
De benepen koopmansgeest onder de bestuurders,
vooral der Oost-Indisohe Maatschappij, is de oorzaak
dat Nederland, in die dagen de eerste koloniale
mogendheid ter wereld, zgn beste bezittingen moest
zien verloren gaan, eenvoudig omdat er geen
blanken genoeg werden overgezonden om die
bezittingen voor de Nederlandsche taal te behouden.
Maar de blanken vroegen voorrechten, die de kooplui
niet van plan waren te geven, en blanke koloni
satie werd, zoo niet tegengewerkt, dan tooh niet
erg bevorderd. Het gevolg wasverlies der bezit
tingen aan vreemden, omdat Nederland zelf niet
machtig genoeg was, zonder een sterke blanke
bevolking, die koloniën te verdedigen.
(Slot volgt).
