ZIERIkZEESGIIK
NIEUWSBODE.
Dinsdag 2 October 1000.
(Zierikzeesche
a xx t).
C o u
Tweede Blad.
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Flakkee.
„VITELLO".
Verechgnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prija per 3 maanden ia f 4,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 40,per jaar.
57ste JAARGANG. No. 7443.
DlrootourA. J. DE LOOZ.E
Redacteuren
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Adyertentiënvan 13 regel» 30 Ct».
meerdere regelB 10 Ct».kunnen uiterlijk tot de»
Maandag», Woensdag» en Vrijdag» middag»
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Fhünkf.l, Havenpark 348, Zierikzee.
De Tranevaalech - Engelsche
oorlog.
Het gezaghebbende juridische vakblad Law Journal
zegt, dat Krüger volkomen veilig ii op de ♦Gelder
land". Krüger ia geen oorlogscontrabande, en al
ware dat zoo, dan zou een vreemd oorlogsschip nog
niet doorzocht mogen worden. Wat het goud en
het ataatiarchief betreft, welke Krüger naar men
zegt, meeneemt, de Engelache regeering zou daar
geen beilag op mogen leggen, onderweg. Het Law
Journal brengt in berinnering, dat een Eagelich
oorlogaachip het zilver van Balmaceda naar Buenoi-
Airei heeft overgebracht, waar het in 't openbaar
geveild ia, ondanks het proteat van do Chileenache
regeering, die Balmaceda's dictatuur vervangen bad.
Het Britache hooggerechtshof heeft toen de veiling
van dat zilver geldig verklaard. Bovendien bezit
Krüger de internationale rechten van een staatshoofd,
zoo lang de Britache regeering de inlgving van
Transvaal niet aan Portugal bekend heeft gemaakt,
en zoolang Portugal die inlgving niet erkend heeft.
Tot zoo lang dus is Krüger als staatspresident
volkenrechterlgk en ook als particulier onaantastbaar
in een Portngeesche haven.
Do Standard verneemt uit Lorenzo-Marquez, dat
de Portugeeaohe overheid eiadeljjk den uitvoer van
goud verboden heeft. De Britsche consul, die Krüger's
bewegingen naging, heeft zjjn maatiogelen oenigs-
zins laten verslappen, nu bet gevaar voorbjj is, dat
Krüger met Transvaal betrekkingen onderhoudt.
Mevrouw Krüger zei haar man op de Gelderland"
vergezellen.
Uit Pretoria wordt aan de Standard gemold, dat
een Boerencommacdo, van den Gatsrand afdalende,
het spoorwegstation Welverdiond (Potchefstroom
Kiiigersdorp-spoorweg) bezet heeft. De Boeren
■laagdon er in, vjjftig ossen mee te nemen, voordat
zjj verjaagd werden.
De Daily Mail verneemt uit Lorenzo-Maiquez,
dat volgens gernebt de Engelschen Coetxee en zjjn
Boeron gevangen genomen hebben. De huurlingen"
der Boeren zjjn op een Portugeesch oorlogsschip
gebracht.
De lord-mayor van Londen heeft het volgende
telegram ontvangen van lord Roberts:
>Het bataljon vrjjwilligers van de Londensche
City en de bereden infanterie zullen voor den
5en November te Londen terug zjjn, zoo mogeljjk
ook de batterjj artillerie.
Zelf vrees ik pas later te kunnen terugkeeren".
Roberts seint dd. 28 September uit Pretoria:
Paget meldt, dat de Boeren ernstiger verliozen
leden bjj Pieuaarsrivier, dan eerst gemeend werd.
Zjj naderden tot binnen de 180 Meter van de
voorste Engelsche loopgraven en kwamen toen
onder het vuur van twee bergkanonnen. Verscheidene
Boeren werden gedood, eenigen door de ontploffing
van een mjjn, van welker bestaan zjj niet afwisten.
De Boeren vielen gisteren een Engelsche patrouille
aan bjj Heidelberg. Een Engelscb officier en een
soldaat werden gevangen genomen. Een soldaat
werd gedood, vier werden er gewond.
Marseille, 28 Sept. Heden zjjn hier de
mailbooten ♦Kaiser" es ♦Reichstag" aangekomen
met een vjjftigtal Nederlanders en Boeren uit
Transvaal, die «aar Nederland doorgaan. Zjj klaagden
over de moeilijkheden, ondervonden bjj bun streven
om de grens te bereiken, doordien de Engelschen
zich van alle middelen van verkeer hebben meester
gemaakt. Voorts wezen zjj op het streven van de
EngelBche regeering om eon transformatie te doen
ontstaat in de bevolking door bet laten komen
van vreemdo kolonisten.
De ♦Herzog" is van Lorenzo Marquez vertrokken
met een groot aantal Boeren en een aanzienljjk
aantal passagiers naar Nederland.
Amerika.
Boerenvrienden uit alle deelen der Vereenigde
Staten hebben op een bjjeenkomst te Chicago
besloten, een Amerikaanschen Transvaal-Bond te
vormen en president Krüger uit te noodigen, zich
metterwoon te vestigen in de Vereenigde Staten.
SOMMELSDIJK.
Middelharnis.
♦Zuster Anna ziet ge nog geen trom komen",
zoo was reeds jaren geleden de verzuchting der
goede FlakkeënaarB, en ja, we leven thans in'abljjdo
verwachting. Wel zullen nog bekwame doctoren
de behulpzame hand moeten verleeneo, edoch nog
een paar jaren en de jonggeborene zal haar intredo
doen in Flakkee's dreven.
Al heeft ze in de eeuw van ♦stoom en electriciteit"
den ouden ♦diligenceweg" gevolgd, al is ze, hortend
en stootend als dat oude meubel, eindeljjk op weg
om geboren te worden, ze zal dan toch stoom als
levenskracht met zich brengen. Wat al tongen en
pennen heeft ze in beweging gebracht 1 Wjj van
onzen kant willen de jonggeborene welwillend
ontvangen, mits ze ons de belofte doe, mee te
werken tot een schoon doel: Flakkee op te heffen
uit den toestand van achterlijkheid, waarin 't tot
nu toe verkeert. Et als dan eenmaal de dag komt,
dat de jonggeborene bare intrede doet in ons schoone
eiland, dan zal een schitterende stoet van magistraten,
van vrienden en bekenden, haar het welkom toe-
roepon Dan zal, naar wjj hopen, ook de correspondent
der Zierikzeesche Nieuwsbode daarbjj zjjn En als
man van de pers zal hg eene bescbrgving geven
van de laistorrjjke ontvangst van de nieuwe
burgeres. Als lid dor gemeenschap, als eilander in
do eerste plaats, hoopt hg dan de volgende woorden
tot haar te kunnen richten
Kind van den vooruitgang en de ontwikkeling 1
Vsp harte heet ik u welkom in Flakkee. Zie,
geëffend op gladde sporen, ligt daar uw weg
afgebakend voor uGeen hinderpaal verBpert uw
pad, weggeruimd hebben wjj u elk bezwaar.
Gespreid ligt uw wieg tusschen lachende landouwen,
grazige weiden, vol kosteljjk vee. Wjj allen zjjn u
peet, wjj zullen uw wel zjjn bevorderen, waar wjj
kunnen I Maar bedenk gg van uw kant, dat uwe
taak eene ernstige is, want wjj zien in n de brengster
van beschaving en ontwikkeling. Weet dan, dat
wjjze mannen eenmaal in Neërlandi wetboeken
neerschreven >Het onderwjjs is een voorwerp van
de aanhoudende zorg der regeering". Maar och,
hoe kon de regeering denken, dat die woorden ook
ons eilandje golden De groote koopBtad met zjjn
talrjjko inrichtingen was immers nabjj genoeg om
tegen flinke betaling de leergrage kindertjes tot
zich te nemen van de eilanders, die daartoe genoeg
met aardsche goederen gezegend waren. Die anderen,
die nu toevallig wel een goed hoofd, maar geen
♦ziel der negotie" hadden, nu ja die moesten
maar zien, hoe ze er kwamen. Er was eens voor
eenige jaren een flink man, die bjj de bestuurderen
der provincie met vaste hand aanklopte, om een
flinke burgerschool, of desnoods een school voor
uitgebreid lager onderwjjs. Maar de afstanden
zjjn op Flakkee zoo groot en en de
groote doofpot voor meer goede zaken bevat de rest.
Maar nu zjjt gjj gekomen, o, trem, nu verdwjjnen
de afstanden als SReeuw voor de zon, nu kunnen
uit alle dorpen van ons eiland de minder welgestelde
scholieren samenkomen tot eene flinke onderwijs
inrichting. die dan door de ♦aanhoudende zorg"
zal vorrjjzen. Zie, daartoe zult gg het meeste
bjjdragen, lieve jongeborene, daarom heeten wjj u
zoo van harte welkom. En o, als uw invloed met
de jaren toeneemt, denk dan ook eens aan de
toekomst van die breede schare van aankomende
ververs, schilders, timmerlieden enzaan onze
jongens op een ambacht, die van alle opleiding
verstoken zjjn. Ge weet natuurljjk nu nog niet,
hoe die stnmpords te hooi en te gras eens een
druppeltje kennis krjjgeo te slikken van een ouderen
knecht of van den baashoe diep, dieptreurig het
gesteld is met hunne opleiding. Ge zult u den
steun verwerven van een talrjjke schare dankbaren,
aio gg alweer de kracht wordt, die voor hen een
flinke teekenschool, een ambachtsschool doet ver-
rjjzen. En als we dat nog éénmaal beleven, dan
dan zullen we u eene eereznil oprichten van
marmer, waarop in goud gebeiteld staatHulde
aan de stoomtrem, die den gewonen burger in
staat stelde zjjn kinderen' te geven datgene, wat
thans alleen een voorrecht is der bemiddelden.
Zoo zjj het 1
MOG IETS
Ia een vorig nommer spraken we over 't verdelgen
van rupsen in wormstekige appels en peren. Nu
gebeurt het bjjna altjjd, dat bjj de geplakte vruchten,
die men op den appelzolder wil bewaren zich aan
gestokens» bevinden. Wil men de rupsen daaruit
onschadeljjk maken, dan doet men het best, in de
nabjjheid der vruchten wat boomwol, onde stukken
dekens of andere lorren te leggen, want daarin
kruipen ze ook heel graag. Na eenigen tjjd kan
men die dan ook verbranden en men hoeft weer
een goed werk verricht, als ook anderen 't niet
nalaten.
De moord Ie Tilburg.
Het opnieuw door de justitie ingesteld onderzoek
inzake den moord, heeft ann het licht gebracht,
dat Maria Kessels, op den noodlottigen morgen
komende van hare woning, niet verder is geweest
dan tot op den hoek van de straat, waarin de
kerk staat. Volgens verklaring van den mede-
gearresteerde, den schilder M., zou het kind daar
door den koster ontmoet zjjn en met dezen de
kerk door een zjjportaal binnengegaan.
De schildor verklaarde verder, dat, toen bjj
eenige oogenblikken later in dat portaal kwam om
een ladder te halen, bjj zag dat de deur van het
torentje openstond; en toen bjj daarna voor de
tweede maal het portaal intrad, was die deur
gesloten.
Uit het onderzoek is tevens gebleken, dat de
koster de andere kinderen van den heer K. nooit
heeft aangesproken, evenmin dat hg wel eens bjj
den heor K. thuis kwam, zooals men algemeen
vertelde. Alleen had bjj den dag tevoren twee
kinderen, zusjes van het slachtoffer, die met haar
logótje wjjwater kwamen halen uit de steenen
vazen bjj den ingang van de kerk, uitgeuoodigd,
hunne fleichjes in de sacristie te komen vuile»,
omdat het water in de vazen minder helder was.
C yi'ers uil de Staatsbegrootlng.
Uitgetrokken isvoor de Koningin 600,000
voor de Koningis-Moeder 150.000voor het
onderhoud der koninkljjke paleizen 50.000, ridder
lint, enz. f 19.450de 50 leden der Eerste Kamer
voor reis- en verblgfkosten 25.500; de minister
van buitenlandsche zaken 16.000; de andere
ministers ieder 12.000; de gezanten en consuls
samen 697 480; onze gezant in België beeft een
salaris van 20.000; te Berljjo 28 000; te Parjjs
ook 28 000; te Weenen ook 28 000; te Peters
burg 30.000te Londen 32.000 Buitenlandsche
zaken vraagt in 't geheel 853 218; Jnstit.ie
6 349 916; Bin» en landsche zaken 15.966 758;
Marine 16.657 693; Oorlog 22 716 429;
Financiën 25.108.116; Waterstaat 29.380 078
Koloniën 1.317 218.
Slgarenpuntjeg.
De directeur der Prins-Hendrik-stichting scbrjjft:
Bewaar de puntjes voor de Priis-Hendrik-stichting.
Velen, die een warm hart hebbel voor oude
zeelieden, koopen voor tien centen een punten-
verzamelaar met snjjmesje (guillotine), waarop,
naast de beeltenis van een ouden zeerob, ook
bovenstaand verzoek is afgedrukt, en zjj gebruiken
haar trouw bjj hot punten hunner sigaren.
De heor W. H. van Zanten Jr., steen fabrikant to
Leiderdorp, die vóór ruim vier jaren de beweging
op getouw zette met de bedoeling den ouden
zeelieden gratis een pjjp tabak te verschaffen,
veranderde van meening toen bleek, dat er meer
dan voldoende in kwam, om ook af en toe oude
lieden uit andere gestichten te verbljjden. Toen
kwam natuurlgk ook niets van zjjn eerste plan,
om als de bal eenmaal aan het rollen was, de
verpleegden der Prins-Hendrik-stichting zelf in de
bereiding te onderrichten.
Het spjjt ons zeer hier te moeten verklaren, dat
de heer van Zanten niet alleen elke verantwoording
achterwege laat betreffende de winst voor den
verkoop van minstens 40,000 stuks guillotines
verkregen, maar ook van do bgdragen in geld, die
enkele zeemansvrieden aan de puntjes toevoegden.
Wel publiceert hg in locale bladen het feit, dat de
zeelieden reeds 34,000 onsen tabak ontvangen
hebben, ea al is dit zeker een aardige hoeveelheid,
zonder nadere afrekening is die tabak gekocht en
nog wel veel te duur gekocht ook.
Wjj meenen daarom, nu de heer van Zanten
weder 20,000 guillotines heeft laten aanmaken, en
deze per circulaire te koop aanbiedt, de Prins-
Hendrik-stichting niet langer als vlag te mogen
laten dienen voor het vaartuig, waarmede hg zjjn
doel tracht te bereikon.
De pakken tabak van onze Indische vrienden, de
vele ponden waarmede deze on gene ons soms
verrassen, evenals de spaarpenningen van dei
kleinen Karei, die bjj de puntjes worden ingedaan,
meonon wjj te mogen beschouwen als eigendom van
de Prins-Hendrik-stichting en niet als gemeen
goed, waarmede de heer van Zanten kan doen wat
bjj verbiest.
Wjj verzoeken onzen vrienden dus beleefd, hunne
schenkingen naar Egmond aan Zee te adresseeren,
daar er geene enkele betrekking tusschen de Prini-
Hendrik-stichtivg en den heer van Zanten bestaat.
Geesellngen op Slat-Helena.
Een Deen, die als vrjjwilliger ia het Boeren-leger
diende en thans op 8t.-Helena gevangen zit, heeft
aan een blad te Kopenhagen berichten gezonden
over de wreede behandeling, die de gevangenen
van de Engelschen hebben te verdure». Hg zegt»
dat één der gevangenen gestorven is tengevolge
van geeselslagen.
Dr. W J Le.y«l».
Ia het Ubld. schrjjft Fr. Rompel:
Dr. Ley dB is een zeldzaam onvermoeid worker.
Ala de andere leden der Regeering reeds lang ter
ruste zich hadden begevenwas de Staatssecretaris
nog met zjjn geheimschrijver of een zjjner ambtenaren
bezig en wie slechts eenmaal gehoord en gezien
heeft op welke korte en afdoende wjjze bjj zaken
regelt, ban zich voorstellen welk eet aanzienljjke
hoeveelheid door hem in weinig uren moet kunnen
worden verricht. Omhaal van woorden is hem een
gruwel. Op kantoor is hg vormeljjk en weet alle
praatjes, die onnoodig zjjn tjjd in beslag nemen,
te voorkomen. Scherp ziet hg den vrager in de
oogen als peilt hjj daar welke bedoeling er schuilt
bjj den spreker, en men voelt dat de zwjjgende
man voor u, met het strakke gelaat dat geen
gemoedsbeweging verraadt, geljjktjjdig bet antwoord
overweegt. Dat antwoord is altjjd zoo zakeljjk, dat
verdere inlichtingen overbodig zjjn. Kan geen
informatie worden verstrekt, dan zegt de mededeeliug
in beleefde bedekte woorden doch duidoljjk genoeg,
dat verder aandringen overbodig is.
Buiten kantoortjjd, in het dageljjkich leven, was
dr. Leyds een alleraangenaamst mensch, die zeer
interessant kon vertellen on al het bureaucratische
had afgelegd met de zwarte jas, die hjj in den
Uitvoerenden Raad droeg.
Naait president Krüger stond hg als de sterke,
die een ♦halt" toeriep aan Britsche politieke aan
matiging, en wat Oom Paul gevoelde, wist zjjn
Staatssecretaris in den behoorljjken vorm te stellen,
en diens heldere adviezen wezen den Uitvoerenden
Raad den weg aan om uit de moeiljjkheden te
geraken.
De grjjze president draagt dr. Leyds een
bewonderende hoogachting toe, waarvan hg tegenover
zjjn volk herhaalde malen getuigenis heeft afgelegd,
meer nog in zjjn daden dan iu zjjn woorden.
De vjjanden der Republiek voelden, dat Krüger
en dr. Leyds de sterke persoonlijkheden waren, die
de perfide Britsche politiek doorzagen en wisten te
verzwakken. De Staatssecretaris moest het eerst ver-
wjjderd worden. Met duivelsche sluwheid werd een
lastercampagne geopend tegen de Hollanders in het
algemeen en dr. Leyds in het bjjzonder. Enkele
Afrikaners lieten zich dien ongemotiveerden haat
iapompen en begonnen den Staatssecretaris te
bsichouwon als den man, die de landszonen achteraf
zette en zjjn eigen landgenooten voortrok.
Jhr. Beelaerts van Blokland overleed. Een nieuwe
gezant moest worden benoemd. Slechts één man
was voor dit ambt geschikt. Het was dr. Leyds.
Daar was de oplossing, dacht de anti-Tranivaaliche
pers en stemde met de benoeming inditmaal ver
raadde zjj echter in haar vreugde haar kwade
bedoelingen, en de anti-Krüger bladen vielen haar
af en riepen om een landszoon als gezant. Dr. Leyds
ging naar Europa, nog nagelasterd, dat hg het volle
bedrag voor consulaire en diplomatieke vertegen
woordiging alleen opstak.
De lastercampagne werd thans in de Oude Wereld
voortgezet en zjj werd heftiger naarmate dr. Leyds
langer als gezant gevestigd was. Een overtuigend
bewjjs, dat zjjn invloed grooter word en zjjn werken
succes had.
Het is ongeveer een jaar geleden, dat H. M. de
Koningin, als altjjd vol belangstelling voor alles,
wat handel en industrie betreft die twee
machtige factoren voor de welvaart van Haar
land bij Haar bezoek aan Rotterdam één der
belangrjjkste inrichtingen aldaar in oogenschouw
nam, o.l. de fabrieken van >Van den Berghs
Limited", die op het gebied van de Margarine
industrie voor de grootste en bekendste der wereld
doorgaan. Tjjdens dat bezoek werd H. M. reeds in
de gelegenheid gesteld kennis te nemen van de
vervaardiging van een nieuw product, dat eerlang
door genoemde fabriek in den handel zou gebracht
worden en dat bestemd was een volslagen ommekeer
te brengen in den boterhandel. Dit nieuwe product
was „Vitello". De eer van de uitvinding van dit
artikel komt aan een chemist van het Duitsche
leger toe, met name dr. Bernegau, zeker geen
onbekende voor hen, die op de hoogte zijn van
den tegenwoordigen stand der voedingsmiddelleer.
Dezen dr. Bernegau gelukte het, uit verschillende
stoffen van erkende voedingswaardedaarbij de
samenstelling der natuurboter in het oog houdende,
een product te bereiden, dat om zoo te zeggen van
natuurboter niet te onderscheiden is, zeer zeker
niet tenminste bij het gewone dageljjksche gebruik.
Hg noemde dit product „Vitello" en de firma Van
den Bergb, die onmiddellijk de groote waarde er
van begreep, verloor geen tijd met deze uitvinding
van dr. Bernegau aan te koopen en te patenteeren,
zoodat zjj het uitsluitend recht heeft verkregen tot
het fabriceeren van „Vitello". Zooals wjj reeds
lieten uitkomen, is de „Vitello" bij het dagelijksche
gebruik de aangewezen plaatsvervangster voor
natuurboter; op bet brood gesmeerd, proeft ge
geen verschil, bij het bakken en braden bruint ze
en schuimt ze als de heerljjkste natuurboter,
kortom we zouden ze haast „kunstmatige natuur
boter" willen noemen. En wij geven dit niet als
onze persoonlijke meeningneen, de lieden van het
vak, zjj, die van het koken een dagelijkschè studie
maken, de dames der kookscholen n.l. leggen het
zelfde getuigenis af. Reeds lieten zich de directrices
der Amsterdamscbe, Rotterdamsche, Haagsche, Arn-
hemsche en Utrechtsche Kook- en Huishoudscholen
in uiterst waardeerenden geest uit over de „Vitello"
en aarzelen niet dit product onomwonden aan te
bevelen als uitstekend geschikt voor elke keuken
en elke tafel.
De firma Van den Bergh zorgde oek voor een
goede verpakking, in dubbelen zin goed. Eerstens
is de verpakking zeer geëigend voor het artikel,
dat er zich uitstekend in houdt. En in de tweede
plaats is de verpakking er op ingericht, dat de
kooper de absolute zekerheid heeft „Vitello" in
handen te krijgen als hjj het koopen wil. En dit
is in veel gevallen niet overbodig. De kleur en bet
uiterlijk aanzien van „Vitello" zijn natuurlgk
gemakkeljjk na te maken, de innerlijke eigen
schappen evenwel niet. Bjj den enormen opgang,
dien het artikel moest maken, zouden sommigen
de goeden niet te na gesproken allicht in
de verzoeking kunnen komen een ander artikel
voor „Vitello" in de plaats te geven. Dit nu is
volkomen buitengesloten. „Vitello" is verpakt in
langwerpig vierkante cartons, blauw van kleur,
waarop de naam van het artikel en de fabrikanten
Van den Bergh benevens de prijs duidelijk
staan uitgedrukt. Het is dus maar een kwestie
van opmerkzaamheid van de zijde der koopers.
Behoeven wij nog te spreken over het enorme
succes van „Vitello" zoowel in Nederland als in
het buitenland? Met dit artikel is werkelijk in
een dringende behoefte voorzien, de behoefte n.l.
aan een product, dat niet maar in naam, maar
inderdaad de steeds duurdere natuurboter vervangen
kon, en veel lager in prijs zou zijn. Gegeven die
j behoefte, gegeven het artikel, dat er in alle op-
zichten aan voldoet, niet waar het is zoo eenvoudig
j als men het maar bedenken kan, zoo'n artikel
moet Blagen. De uitslag heeft de juistheid van
deze bewering dan ook schitterend bewezen.
Wij wenschen u niet nog speciaal op te wekken
tot bet nemen van een proef. Die na het boven
staande er niet toe overgaat, moet het zelf maar
weten. Overigens zorgden de fabrikanten wel, dat
niemand hierbij behoeft achter te blijvenzij
zorgden er voor, dat elkeen gratis eens de „Vitello"
probeeren kan. Gemakkelijker kan het dus al niet,
I
