Uit Stad bh Provincie.
Haagsche Brieven.
Bet ia gebleken dat de neef levensgevaarlijk ia
hoofd en arm ia gewondde vrouw ia niet erg
getroffen.
Nader bericbt men
De neef werd door twee kogels ia hoofd en
schouder getroffen, beide zjjn reed» uit de wonde
verwjjderd.
De vrouw heeft vermoedelijk twee kogeli in den
rug. Deze zjjn nog niet verwijderd.
Beide alachtoffera, ofichoon te zwak om verhoord
te worden, moeten niet levenagevaarljjk gewond zga.
Twee agenten van politie hebben in de
Sarphatiatraat alhier een slager gearresteerd
die met paard ea kar ongekeurd vleesch vervoerde,
Bjj onderzoek bleek, dat hjj een deel van bet
vleesoh onder zjjn kleeding tot aan de knieën toe,
verborgen had
Het vleeach werd naar het abattoir gebracht en
daar afgekeurd.
'g-Cravenhage, 24 8ept. Volgens ont
vangen telegrafisch bericht heeft dato 19 September
een ernstig ongeluk plaats gebad op de petroleum-
terreinen van het Moesi-Hir (Palembang) syndicaat.
In de in aanboring zjjxde bron no. 9 heeft, ten
gevolge van ontzettenden aandrang van gas en olie,
een hevige ontploffing plaats gehad, waarbjj onder
meer 13 werklieden het leven lieten.
De Zuid-Afrikaansche deputatie is naar Brussel
vertrokken, waar de heer Fischer veertien dagen
zal ver big ven. De heeren Wessels, Wolmarans en
de Brujjn zullen morgenavond hier terugkeeren.
25 Sept. Tweede Kamer). Bjj de behandeling
van het Adres van Antwoord op de Troonrede
had de heer Sohaper ernstig bezwaar daarin, dat
geheel verzwegen werd over de Ongevallenwet. Hg
laakte ten zeerste de beslissing hieromtrent der
Eerste Kamer en drong aan op afschaffing dier
Kamer. Hg stelde een nieuwe paragraaf voor,
waarin de Ongevallenwet werd genoemd en den
wenich werd uitgedrukt dat de krachten aan de
wetsontwerpen te wjjden, door de beslissingen der
Eerste Kamer niet vruchteloos zullen worden
gemaakt. Het amendement werd verworpen met
41 tegen 14 stemmen en het geheele Adres van
Antwoord aangenomen met 91 tegen 1 stem.
Breda, 24 Sept. Tengevolge eener kleinigheid
beeft de rjjkspolitie alkier een dievennest ontdekt.
Bjj huiszoeking werden tal van horloges, juweelen,
briljanten en andere voorwerpen gevonden, waarvan
de herkomst niet te zeggon was. Twee personen,
de M. en O., zjjn gearresteerd en naar de gevangenis
overgebracht. Men verwacht, dat diefstallen van
jaren herwaarts zullen uitkomen. Bljjkbaar heeft
de justitie een goede vangst gedaan.
MiddelharnJg. Van onze 15 vischsloepen
zjjn nu 13 van de reis terug. De beide anderen
zullen wel spoedig volgen. De grootste vangst loopt
om de 70 ton.
Oude-Toilge, 24 Sept. De loting voor' de
nationale militie zal dit jaar voor deze gemeente
plaats hebben te Dirksland op Dinsdag 28 October
a.s. des voormiddags ten 11 */4 ure.
Nieuwe-Tonse. Met hun vieren kwamen
ze van de kermis te Oude-Tonge. Ze reden op den
Langen weg een minnekoozend paartje voorbjj, doch
de klepper begreep niet de vredelievende bedoelingen
van de gelukkigen in 't gras en zette het op een
loopen. »Toomeloos" rende het paard door, want
de voerman had het gebit uit den bek getrokken.
De 4 heeren achtten het nu geraden uit het rjjtuig
te springen in zjjn eentje rende de viervoeter nu
naar Battenoord, hield daar pauze bjj een partg
suikerbieten, voerde een terugtrekkende beweging
uit, toen een schipper hem gevangene wilde maken
en verloor op den overhaasten terugtooht onder
weg den wagen, welke belangrjjke schade kreeg.
Het paard werd Zondagmorgen door L. en J. Breur
gemakkeljjk opgevangennaar een landbouwer
gebracht en was geheel gekalmeerd, toen het bjj
den eigenaar v. H. te Sommelsdjjk weer terug wae.
Reeds j.l. Maandag zjjn onze bluschmiddelen
aan een onderzoek onderworpen. Alles was in orde.
Binnen 8 minuten hadden we water. We zjjn
opnieuw overtuigd, dat alles in 't reine is en dat
de bewaarder uitstekend voor een en ander zorgt.
Ook nu werd van gemeentewege na afloop geen
sterke drank verstrekt. Geld is ook beter dan vergif.
Zierikzee, 26 Sept. Met ingang van 1 Octo
ber a.s. zjjn de kommiezen bjj 's Rjjks belastingen
D. J. Jansen, Se klasse, te Kauter; J. H. van
Zjjl, 3e klasse, te Vlissingen (haven) en H. J. van
Behingen, 4e klasse, te St.-Jansteen, tjjdeljjk ver
plaatst naar Rotterdam.
Een zeventigjarige te Oud-Sabbinge onder
Wolfaartsdjjk wonende arbeider, Jac. K. geheeten,
had Maandag het ongeluk van een met aardappelen
geladen wagen te vallen. De man brak zjjn sleutel
been en waarichjjnljjk ook een paar ribben.
In de plaats van den heer P. J. Wortman,
wien op verzoek eervol ontslag is verleend, ie tot
sub-ontvanger voor 's rjjks belastingen te Zaamslag
benoemd de heer M. de Jonge.
Sedert den nacht van Zaterdag op Zondag
werd te Terneuzen vermist zekere J. de S., een
bejaard werkman. Verschillende omstandigheden
leidden tot het vermoeden, dat de man in 't kanaal
geraakt en verdronken was. Dit vermoeden is
bewaarheid geworden, want na eenig dreggen is
Maandag aan den Schuttershofweg aldaar zjjn Ijjk
opgehaald.
Eikerzee, 25 Sept. Evenals het vorige jaar
zjjn hier gisteren- en hedenavond (dus bjj gelegen
heid der Kermis) in de school bijeenkomsten
gehouden, voor ieder vrjj toegankelijk. Was de
leiding er van den eersten avond toevertrouwd aan
de Ned. Herv. Jongelings-Vereeniglng alhier, heden
avond kwam de heer Wesselman uit Amsterdam
zjjne lichtbeelden vertoonen. De samenkomstei
werden druk bezocht.
Stavenigge, 25 Sept. In een heden alhier
gehouden vergadering van ingelanden van den polder
Oud-Kempenshofstede werd ter tafel gebracht een
verzoekschrift van gebruikers van lauderjjen, gelegen
aan den Buurtweg, met het verzoek pogingen aan
te wenden genoemden weg meer geschikt voor het
vervoer te maken. Er werd besloten in het voorjaar
van 1901 hiertoe de noodige stappen to doen.
Scherpenlsse, 25 Sept. Een vrouw aan
den Rand nabjj deze gemeente werd door een koe,
terwjjl zjj haar molk, van een zekere hoogte in
den mestput geduwd, met het ongelukkig gevolg
dat zjj een arm brak.
G06S, 25 Sept. Die plezierige jeneverEen
vader van vjjf kinderen, dronken thuis komende,
sloeg eerst zga armoedig huisboeltje kort en klein
en dreigde daarop zjjne vrouw, die dientengevolge
met 3 van hare schapen van kinderen eene schuil
plaats bjj hare ouders moeit zoeken.
Een ernstig ongeluk had Zondag plaats in
den tuin van de uitspanningsplaats >De Tol" onder
Kloetinge.
Een veertienjarig meisje kreeg den schommel
tegen hoofd en schouders en werd deerljjk getroffen.
Het kind verloor haar bewustzjjn, en natuurljjk
moest goneeskundige hulp worden ingeroepen.
Maandag was het bewustzjjn nog niet teruggekeerd.
Een boerenknecht ia den Wilhelminapolder
werd deerljjk door een paard geslagen. Genees
kundige hulp was dringend noodig. Direct levens
gevaar is er gelukkig niet.
Ierseke, 24 8ept. Een zekere W. was
gisterenavond weer eens uit, waarbg natuurljjk een
glaasje aloohol kwam. Toen hg eenigszins onder
den invloed van sterken drank was, begon hg met
een mes te dreigen aan oen ieder wie hem ontmoette.
Toen wat volk door hem op de been was gebracht,
sneed hjj eensklaps één der bjjzjjnden zoodanig in de
band, dat deze bjjna geheel zjjn pink werd afgesneden.
Thuis komende zette de man zjjn familie de dour
uit, haalde een geweer en dreigde herhaalde malen
te zullen schieten, totdat de dienaars van den
Heiligen Hermandad zich over hem ontfermden en
hem voor dien nacht een rustige plaats bezorgden.
Middelburg, 24 Sept. Zondagnacht heeft
men getracht do vrachtgoederen-stoomboot >Annie",
varende tnsschen deze gemeente en Amsterdam en
liggende aan de kade alhier, te doen zieken.
De gezagvoerder had des avonds half tien de
boot verlatentoen des morgens half zeven do
machinist aan boord kwam, ontdekte hjj, dat er
ruim een meter water in het schip stond. Bjj onder
zoek bleek, dat eene kraan in de machinekamer
open stond, waardoor het water uit de kade naar
binnen stroomde. In plaats van te kunnen vertrekken,
moest eerst het water uit het schip gepompt en de
lading gelost worden, waarbg o. a. ongeveer 100
balen bloem, die natuurljjk bedorven waren. Met
aanmerkeljjke vertraging kon de reis naar Amster
dam worden ondernomen.
De dader of daders zjjn nog niet bekend.
Te Middelburg is Dinsdagmiddag oen land
bouwer uit Serooskerke, wiens paard op hoi sloeg,
onder zga wagen geraakt. Het wiel ging over hem
heen; in deeraiswaardigen toestand werd hjj opge
nomen en daarna per brancard naar het Gasthuis
vervoerd.
Bjj kon. besluit is op verzoek eervol ontslag
verleend aan M. A. van der Lejjé, als le luit. bjj
de d d. schntterjj te Middelburg, onder gehoudenheid
dat hjj de op hem uit kracht der wet nog rustende
verplichtingen als gewoon lid der schutterg volbrenge.
Bjj dezelfde schutterg zjjn benoemd tot 2e luit.
mr. J. J. Hejjse en W. C. Noske, beide thans
schutter.
De bjj de administratie der directe belastingen
enz. benoemde surnumerairs H. L. Beukenhorst en
J. L. van der Plas zjjn, met ingang van 1 October
as., ingedeeld bjj de directie te Middelburg.
Wligglngeil, 24 Sept. De dagmailboot
♦Nederland" van de Maatschappjj >Zeeland" was
gisterenavond te ongeveer 6.30 uur ter hoogte der
nieuwe sluis, toen hare zuigerstang brak. Door het
aanhoudend blazen werd men hier opmerkzaam, dat
er iets haperde en voor de met 4 man bemande
boot van de Nederland" aldaar aaukwam, was
reeds te 7 30 uur een sleepboot derwaarts gezonden.
Deze keerde te 9 uur met de passagiers en mail
terug.
De mailboot lag ten westen van de nieuwe sluis,
ter hoogte van Knocke voor anker en werd heden
morgen te 8.45 alhier binnengesleept.
Aanbestedingen, Verkoopingea ens.
Do Zeeuwsche oesterput te Bergen-op-Zoom bracht
Vrjjdag in veiling 22,235 op. Hieronder begrepen
pachtrecht van 6 perceelen en stoom- en zeilschepen.
Afgemjjnd werden o.a.koop 2/70 door
de heer J. Mioras te Ierseke, koop 3 f 5000 door
da heer L. Lindenberg te Wemeldinge, koop 6/2725
door de heer L. Lindenberg te Wemeldinge.
De verkoopers hebben zich het recht van gunning
tot op 6 Oot. voorbehouden.
Ten overstaan van den notaris Pilaar is te
Baarland eene hofstede, groot 14 H.A. 34 A. 10 o.A.
verkocht voor 20874.50.
Onkosten 81/,
De levering van steenkolen voor de gemeente
Goes is aangenomen door den heer K. Pik, voor
1.60 de stukken en 1.35 de gewone ruhrkolen.
Alles per 100 kilo.
Het uitgestrekte landgoed >Galgenberg", ge
legen onder Bergen-op-Zoom en Wouw, is in veiling
gekocht door den heer Frits de Ram te Halsteren
voor 44,500.
Landbouw en Weeteelt.
Uleuwe-Tonge. Door den Bond van
Suikerfabiikanten is nu ook nog benoemd tot weger
de heer L. van Eesteren alhier en wel ter standplaats
Sommelsdjjk.
Oude-Tonge, 24 Sept. Door den Bond van
Suikerfabrikanten zjjn uit deze gemeente tot wegers
benoemd: R. Scheepens, standplaats Batenoord;
A. Somers, standplaats Zuidland. Tot weger-
tarreerders: E. Snjjder Oz., standplaats Middelharnis;
Joh. Snjjder Cz., standplaats Middelharnis of
Sommelsdjjk; G. Hagens, standplaats Nieuwenhoorn
F. Hagens, standplaats SommelsdjjkH. Akkermans,
standplaats Stad a/b. Haringvliet; Anth. Scheepons,
standplaats Sommelsdjjk.
Benoemd tot karn meester aan de roomboter
fabriek alhier de heer S. Bantema van St-Jacobi
Parochie (Friesland).
■4.ol|)nsplaat, 24 Sept. Door den burge
meester van Kortgeneden Edelachtbaren Heer
Wjjckerheld Bisdom, zga pogingen ia het werk
gesteld om de op Noord-Beveland sluimerende
vereeniging van bieten-verbouwers te doon herleven.
Op zjjn initiatief zal eene vergadering worden
bjjeeageroepen bjj den heer S. de Regt te Kortgene
op 4 October a.s.
Landbouwers en allen, die bjj den bietenverbouw
belang hebben, woont die vergadering bjj, teneinde
op te riohten oene afdeeling der Vereeniging van
Landbouwers, die suikerbieten verbouwen, gevostigd
te Goes".
Te hopen is het, dat de heer Bisdom in zjjn
belangloos pogen moge slagen.
Waar toch, zooals op Noord-Beveland, het ver
bouwen van suikerbieten op groote schaal plaats
heeft zfc 20 millioen K.G. per jaar heeft het
stichten van zoodanige vereeniging alle roden van
bestaan.
Daarom landbouwers en allendie bjj den
bietenbouw belang hebben, komt ter vergadering,
de handen ineengeslagen; in vereeniging ligt uwe
kracht.
In den Ferdinanduspolder onder Koewacht
heeft zich een geval van mond- en klauwzeer voor
gedaan. Die ziekte is daarentegen uit een paar andere
stallen in die buurt als geweken verklaard.
K B W "T" 8» g A K IC W.
Middelburg, 24 Sept. Krachteis bevelschrift
der arrond.-rechtbank is laar de gevangenis alhier
overgebracht U. P., oesterhandelaar te Goes,
beschuldigd van valschheid in geschrifte.
Omtrent deze aanhouding zogt de Midd. Ct.t dat
diens arrestatie, die onverwachts te Ierseke gebeurde,
in verband staat met verschillende feiten, welke
aan het licht zjjn gekomen nadat hjj in staat van
faillissement verklaard is. Onder meer wordt P.
verdacht gelden verduisterd te hebben uit een
nalatenschap, waaruit op hem de verplichting ruitte
een maandelgksche uitkeering te verleenon aan bjj
tostament aangewezen personen.
Het gerucht wil, dat in de zaak P. ook nog
andere personon betrokken zjjn, naar wier hande
lingen eveneens een onderzoek wordt ingesteld.
Een blinde man wordt door zjjn geleider de
Haagsche rechtszaal binnengeleid. De man is winkelier
en bedient, hoewel hjj hoegenaamd niets kan zien,
de klanten van sigaren. Op een middag komt er
een kooper om >een dubbeltje van de acht," en
legt een stukje geld, in grootte en vorm overeen
komende met een kwartje, op de toonbank. De
winkelier geeft acht sigaren, betast het geldstukje
en weigort geld terug te geven, omdat hg voelt
een Belgisoh 10-centime in de hand te hebben.
Wil de man geld terug hebben, dan kon hg dit
bjj de politie komen balen. Het geldstukje werd
in beslag genomen, en de man die het had
uitgegeven vervolgd.
Ter terechtzitting onderzocht de rechtbank hoever
het vermogen van den blinden winkelier gaat, om,
voelende, geldstukken van elkaar te onderscheiden
en valsch geld te onderkennen. De proef slaagde
verrassend. Een kwartje uit de portemonnaie van
den iubit.-griffier, wist de winkelier onmiddelljjk
te herkennen als een kwartje naast een ander
geldstukje van geljjke grootte. Belgisch geld en
Hollandsch geld van geljjken omvang sorteerde hg
zonder aarzeling.
Voor den man, die getracht had het valsche
kwartje te wisselen, is ontslag van rechtsvervolging
geëischt, omdat volgens het O. M. door een
leemte in de wet er geen termen zjjn om hem
in het onderhavige geval te straffen. Juist om op
die leemte te wjjzen is de vervolging geschied.
In de Nieuwe Kerk te Amsterdam trad Zondag
morgen als voorganger op de heer A. Moorrees,
predikant aan de Paarl in Zuid-Afriba. Hjj had
tot tekst gekozen: Handelingen 27 vers25Daarom
zjjt goedsmoeds, mannen I want ik geloof God".
De heer Moorrees schetste Paulus, die, niet gewoon
aan de woeste baren en den orkaan, zich staande
hield ondanks het gevaar, waarmede bjj en de
zjjnen vervoerd werdenbedreigd werden die,
hoewel gevangen, de keizerlgko krjjgsknechten en
hun hoofdman beheerschtealleen door zjjn
onwankelbaar geloof in God.
Alvorens de predikant don kansel verliet, hief
de gemeente aan Dat 's Heeren zegen op U daal".
De kerk was stampvol.
Ds. Moorrees vertrok Maandag wederom naar de
Kaapkolonie.
Op het drietal van predikanten voor een
beroep bjj de Herv. Gem. te Rotterdam komt voor
ds. L. W. Bakhuizen van den Brink te Vlissingen.
Beroepen bjj de Geref. Gem. te Grjjpskerke
ds. L. F. Jansen te Haastrecht.
De heer K. den Hollander te Westkapelle is
aan de Universiteit te Leiden geslaagd voor het
propaedeutisch-theologiiche examen.
OKPKHW1JS.
Op de begrooting voor Binnenlandsche Zaken
voor 1901 is voor het personeel der Rjjks Hoogere
Burgerscholen meer uitgetrokken, in verband o. m.
met voorstellen tot overneming der H. B. 8. met
vjjfjarigen cursus te Goes door het Rjjk ei het
uitbreiden der H. B. 8. te Bergen-op-Zoom met
driejarigen cursus tot een met vjjfjarigen cursus.
De kosten voor personeel op de H. B. S. te Goes
worden geraamd op ongeveer 24 000, terwgl een
bedrag van 2000 ineens benoodigd is voor buiten
gewone uitgaven voor sohoolmeubelen enz. Voor
personeel is uitgetrokken 8000 in verband met
de overneming der school in September 1901.
Voor uitbreiding van 't personeel der H. B. 8.
te Bergen-op-Zoom en verhooging der jaarwedden
zal ongeveer 8000 meor noodig zjjn, waarvan de
gemeente 2000 zal vergoeden. Voor materieel
wordt 1200 meer per jaar geraamdvoor buiten-
gowone uitgaven voor meubelen enz. is 8000 in
eens noodig.
Eene verhooging wordt voorgesteld van de subsidie
voor ambachtsscholen, waavondor die te Zierikzee.
De subsidieering van ambachtsscholen is verhoogd
met 31.982 en gebracht op 152 432. Subsidies
worden voorgesteld van 300 voor een cursus
voor schoenmakersleerlingen on 1000 voor een
cursus voor kantoor- en handelsbedienden, beide
te Amsterdam.
Een inspecteur van den landbouw zal, naast den
inspecteur van het landbouwonderwijs, worden
benoemdbezoldiging f 3500 en bureelbehoeften
1100. Aan de veeartsenjjachool zal een cursus
in bacteriologie worden geopend.
De Rjjkibjjdrage voor de bjjzondere scholen is
op f 1.220.000 uitgetrokken.
De heer A. Kooiman, onderwgzer aan do
school te Oostkerke. gemeente Wolfaartsdgk, is
benoemd tot onderwgzer met laodbouwacte aan de
school te Raamsdonk.
De voordracht voor onderwjjzeres aan de
openbare school te Waterlandkerkjo bestaat uit de
damea B. J. Olarisse te Nieuwvliet, E. M. van
Houte te Middelburg en 8. A. de Vlieger te
Zuidzande.
Wegens de hoerschende diphterithus is die
school gesloten.
Poat en Telegrafie»
Te Veenhuizen is een brievengaarder gesohorBt
wegens onregelmatigheden in zjjn beheer. De man
is tevens commies bjj het beheer der rjjks-werk-
inrichting aldaar.
De klerk der poiterjjen en telegrafie A. A. H.
Koene van het telegraafkantoor te Rotterdam wordt
op 24 dezer van daar overgeplaatst naar het
telegraafkantoor te Vlissingen.
SPORT.
Een treurig ongeval had verleden week Vrgdag
te Malsen-Laffitte plaats, waarvan de oorzaak
moeieljjk zal te vinden zjjn. Bjj den morgenarbeid
verrichtten de paarden van Carré, gedeelteljjk in
groepen, enkelen op zich zelf, hunne galops, en
zouden zjj zich op een vastgestelde plaats verzamelen.
Op deze plaats trof trainer Carré den 5-jarigen
Cluny ruiterloos aan, terwgl zjjn jockey, Olaxton,
buiten kennis op den grond lag. Hulp verleenen
was onmogeljjk, daar de arme jockey reeds eenige
oogenblikken later den geest gaf.^ Olaxton, die pas
20 jaar oud was, verloor verleden jaar onder geljjke
omstandigheden zjjn vader, een trainer van hard
draven; de jeugdige Olaxton stond als uitmuntende
rjjder te boek.
's-Gravenhagk, 24 September 1900.
De plechtigheid, die elk jaar de opening van het
nieuwe parlementaire jaar aankondigt, werd dit
maal door velen met buitengewone belangstelling
tegemoet gezien, omdat men in den waan was
gebracht, dat ze ditmaal eene verrassing zou bieden.
Voor zoover was de Troonrede dus wezenljjk eene
teleurstelling. Daarin werd niets medegedeeld
omtrent huweljjksplannen van onze Koningin en
geen wetsontwerp aangekondigd, dat daarmede
eenigermate in verband ware te brengen. Als men
intoiichen eenigszins nadenkt, moet men wel tot
de overtuiging komen, dat zulk een aankondiging
mondeling door onze Koningin aan de Staten-
Generaal moeieljjk kan gedaan worden. Daarvoor
is ze van te teederen, ik zou baast zeggen, van te
intiemen aard. Ten allen^ tjjde zjjn zulke mede-
deelingen het eerst in den intiemen familiekring
gedaan en bjj vorsten of vorstinnen wordt dan
officiéél wereldkundig gemaakt, dat in dit of dat
Paleis op dezen of genen dag de mededeeling is
geschied. De Staten-Generaal als zoodanig behoeven
aljeen officiëel gesaisisseerd te worden van het feit,
wanneer hun een wetsontwerp wordt aangeboden
ter goedkeuring van een voorgenomen vorsteljjk
huweljjk, doch dit heeft uitsluitend ten doel de
rechten van eventueele nakomelingen op den Troon
niet te doen verloren gaan. Of er dan nu toch
niets van de geruchten waar is? Wie zal dat met
juistheid durven beweren. Het is zeer moeieljjk
om daaromtrent met zekerheid iets te weten te
komen. In hofkringen wordt beweerd, dat er wel
sprake is van eene aanstaande verloving; ander-
zjjds wordt verzekerd, dat het eerste woord daar
omtrent, de eerste aanduiding daarop, nog door de
eerit-belanghebbeide moet gesproken worden. Wie
zal nu beslissen, wat waar is?
Vau meer algemeen belang is het echter, dat
omtrent de positie van een toekomstigen gemaal
van de Koningin eigealjjk niets bepaald is. De
Grondwet spreekt niet over een gemaal van de
regeereide Vorstin. Zal zulk een vorst aanspraken
kunnen doen gelden op eene uitkeering uit de
Staatskas voor persoonlijk gebruik, of op eenig
domein voor verbljjf? Welke plaats zal hjj innemen
in het Koninkljjk huis? Zal hem een rang kunnen
toogekend worden in het Nederlandsche leger? In
één woord, zal hjj, die nooit regeeren mag en kan
en toch beschermer moet zjjn, de meelt vertrouwde
raadsman zelfs van de Koningin, een vreemdeling
moeten bljjven in Nederland, of zal hem de
gelegenheid moeten worden geboden zich te onder
scheiden, te arbeiden met zjjn gemalin voor het
volk?
Wanneer men even over die vraag nadenkt, zal
men terstond inzien, hoe belangrjjk zjj is, maar ook
hoe kiesch van aard, welken invloed de beant
woording daarvan kan hebben op het geheele
volgend leven van onze Koningin, op het welzjjn
van de dynastie en op de belangen van het volk.
De plaats, die een prins-gemaal inneemt, is zeer
eigenaardig. Dat ze kan vervuld worden naar eisch,
heeft de geschiedenis van den gemaal van Koningin
Victoria geleerd. De prins-gemaal beeft daar zjjn
taak volkomen begrepen, het volk heeft hem
geëerd en zjjn gemalin heeft hem nooit vergeten.
Maar ik durf niet verzekeren, of in Engeland de
constitutie niet meer vrjjheid gaf dan hier, om
hem zjjn plaats te doen vervullen? En zekér is
het, dat een man, die werkeljjk waardig zal zjjn
zjjn levenslot te verbinden aan dat van onze
Koningin, de beteekenis van de vraag, welke plaats
hjj hier zal innemen, ernstig onder de oogen zal
willen zien. Men zal dus mogen vragen, of het
niet gewenscht ware dat, voor zoovor de wetgevende
macht daarbjj betrokken is, juist thans, nu er nog
geen verloving is bekend gemaakt, en dus geen
bepaalde persoon op het oog kan zjjn, voorstellen
werden gedaan om de politie van de hooge
persoonlijkheid van den toekomstigen gemaal te
regelen.
Viel het ditmaal op, dat de Troonrede zeer kort
was en dat de Vorstin die uitsprak met zekere
toonloosheid in den klank harer stem, waarneem
baar vooral voor hen, die ar datzelfde staatsstuk
de vorige jaren hebben hooren uitsprekenalgemeen
is men toch verrast, dat die rede nog zooveel
belangrjjks schenkt.
Dat do aankondiging van een voorstel tot Staats
exploitatie van de Limburgsche steenkolenmijnen
in goede aarde is gevallen, is wel te begrjjpei. In
een tjjdperk, waarin de steenkool van zulk een
ontzagljjke beteekenis is voor de njjverheid, is het
van het hoogste belang te achten, dat wjj den
kolenrjjkdom van ons eigen land naar behooren
ontginnen en zoodoende ook minder afhankeljjk
worden van buitenlandsche mjjnen. En de Staats
exploitatie waarborgt daarbjj tevens, dat wjj niet
zullen worden overgeleverd aan de willekeur van
pnrtioulieren, die zich onderling verbinden om
hooge prjjzen te kunnen behalen. Het is diep te
betreuren, dat wjj zoo lang reeds getreuzeld
hebben met in Limburg de handen uit de mouwen
te steken en dat wjj door concenie-verleening
zonder dat concessionarissen iets uitvoerden, ons
de mogeljjkheid gedurende lange jaron hebben af
gesloten om een belangrjjk terrein als dit produotief
te maken. Hulde daarvoor te meer aan deze
Regeering, die bjj al de veelomvattende en in
grijpende hervormingen, die zjj heeft tot stand
gebracht, nog tjjd en lust heeft gevonden om zioh
aan deze bjj uitstek practische zaak gelegen te
laten liggen.
