Donderdag 2$ Juli 1900.
Een Gemeenteplicht,
RECLAMES.
Stroo-Hoeden.
Lustre-Jasjes.
Piqué-Vesten.
Linnen-Broeken.
Conf -M.i voorh. M. 00STMEIJER.
Herveiling van Tiende-Vruchten.
Rekening der Gemeente ever 1899.
/nnik/nsim nieuwsbode.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaalIndië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
56ste JAARGANG. - No. 7414.
DirecteurA. «r. DE LOOZE.
Redacteuren:
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiesvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en VrijdagB middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Loozk, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FbSnkkl, Havenpark 348, Zierikzee.
15 regels cts. Elke regel meer lö cts.
Aaugifte tot plaatsing van Kinderen,
na de Zomer-vacantie op school C in de
Nieuwe Boogerdatraat
gelieve men op Donderdag: S Augustus,
de9 namiddags tusschen 2 en 4 uur, te doen bij het Hoofd
dier School, den heer S. DE GRAAF, in het gebouw dier
School.
De Secretaris der Plaatselijke Schoolcommissie,
J. A. DE BRUYNE.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat op Zater
dag S8 «Juli e.k., des voorraiddags te 11 uur,
op het Raadhuissullen worden verkocht de Tlende-
Vruohten over 1900, aankomende dese gemeente en
liggende in de onderstaande perceelen:
Polder BeMewaarde.
2e Blok, de 4e, 5e en 6e kavels;
3e 7e, 8e 9e
6e 16e, 17e 18o
10e 28e, 29e 30e
Manpolder.
3e Blok, de Se, 9e en 10e kavels.
Zeikepolder
met de 3e, 4e en 5e kavels met den hil
in het .Gouweveer".
Zierikzee, den 23 Juli 1900.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
P. D. DE VOS, 1.®-Secretaris.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken by dezen bekend:
dat de Relumiug der Gemeente over
het jaar 1899, ingevolge art. 219 der gemeente
wet, van beden af, gedurende veertien dagen, voor een ieder
ter inzage op de Secretarie is nedergelegd, en tegen betaling
der kosten verkrijgbaar gesteld.
Zbbk7.es, den 23 Juli 1900.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
P. D. DE VOS, 1.®-Secretaris.
HINDERWET.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend, dat zij aan ADRIAAN GAANDERSE,
winkelier, wonende in deze gemeente, en zijne rechtverkrij
genden, vergunning hebben verleend tot het plaatsen van
een gaskrachtwerlitulg van één paardekracht,
ter' bereiding van specoryen, ter fabriceering van spuitwater
en gazeuses, en ter branding en maling van koffieboonen,
in het pakhuis, staande achter het woon- en winkelhuis op
het Havenplein, plaatselyk gemerkt Wijk A, No. 323, kadas
traal bekend Sectie A, No. 540.
Zierikzee, den 23 Juli 1900.
De Burgemeester en .Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
P. D. DE VOS, 1.®-Secretaris.
Er heerseht op dit oogenblik in onze gemeente
gebrek aan voldoend zuiver drinkwater. Er ii
waternood.
Ten gevolge van de aaahondende bitte en bet
■atuurljjk niet ophoudend dageljjkscb verbruik zjjn
de regenpnttei bjj de meeate ingezetenen totaal
ledig. Zei fa de regenbak en welpnt bg de Groote
Kerk geven geen water meer.
Men moet het water, hetzjj koopen, hetzjj van
vriend of kennis, die nog wat te missen heeft, balen.
En dat water, al wordt bet gefiltreerd, ia, omdat
bet geheel van onderen nit den regeabak moet
gepnt worden, achadelgk voor de gezondheid. Men
behoeft geen geneeaheer of apotheker te wezen, om
dat te mogen verklaren.
Houdt de warmte nog eenige dagen aan, worden
de alnizan dea hemela niet geopend, dan zal het
tohadelgke regenwater, dat nog in aommige putten
aanwezig ia, geheel en al verbruikt zgn, en Zierik
zee zal, veratoken van drinkwater, verplicht wezeo
het van eldera met groote koaten aan te voeren.
Betreurenswaardige toestanddie hier niet
exceptioneel ia, maar reeds meermalen, als de ther
mometer eenigea tjjd achtereen een hoogen warmte
graad aanweea, in onze goede stad is voorgekomen.
Heeft men nooit van gemeentewege getracht in
dien ernatigen toestand de zoo hoog noodige ver
betering tot stand te brengen
Lag soma die verbetering niet op haar weg
Wjj zonden zoo zeggen, waar onze vroede vaderen
tereobt begrepen, dat de aanleg van een gasleiding
in onze gemeente een zaak was van opeLuua nar
opdat de inwoners dea avonds, als de dni^tu eis i«
ingetreden, in ban buizen, kantoren of werkplaatsen
hun bezigheden kunnen verrichten, en op de straten
zich gemakkelgk kunnen bewegen, dat zjj ook niet
mindor zouden doordrongen wezen van hetpnhli«*k
belang, dat de ingezetenen van deze gemeente tea
allen tjjde hebben genoegzaam, zuiver drinkwater.
Wg zonden zoo zeggen, dat de gezondheid der
stedeljjke bevolking op du bolangttelling van bet
gemeentebestuur dezelfde aanspraak mag maken ala
de verlichting van buizen en straten.
Heeft men op ons stadhuis nooit gedacht aan den
aanleg van een waterleiding?
Toen in bet jaar 1886 door de beeren D. Q.
Mulock Houwer, ingezeten van Zierikzee, on O. H.
Hnmmelinck, inwoner van Vlaardingen, een voor-
loopige concessie werd aangevraagd voor den aanleg
en de exploitatie van een duinwaterleiding in deze
gemeente, stelden de toenmalige Bnrgem. en Weth.,
nadat zg met. voornoemde beeren lang mondoling
onderhandeld baddon, den 24en Angnttns aan den
Gemeenteraad voor, op dat nog door een schrjjven
van 16 Augustus 1887 aangevuld adres, gunstig te
beschikken. In hun Memorie van Toelichting zeggen
Burgem. en Weth., dat zg de vraag overwogen
hebben, of de gemeente ook zelve tot het aanleggen
van een watorleiding zon overgaan, maar dat zg
meeneD, daartoe niot te kunnen adviseeren, omdat
voor een kleine gemeente een dergeljjke onderneming
te gewaagd was, wjjl het onzeker was, vanwaar het
water moet verkregen worden, welke kosten er aan
verbonden zgn, en in hoeverre in deze gemeente een
waterleiding bestaanbaar is. Zg achtten het daarom
beter de gevaren der oprichting en der eerste
exploitatie aan anderen over te laten. Bljjkt de
zaak levensvatbaar en voordoelig, dan kan de
gemeente gebruik maken van de voorbebondene
bevoegdheid de zaak later aan zich te trekken.
Hieruit blgkt, dat in de dagen, waarin wjjlen de
heer Ermerins nog burgemeester was, de vraag, of
de aanleg van een waterleiding van de gemeente
zon uitgaan, bg bet Dageljjksch Bestuur een punt
van overweging heeft uitgemaakt.
Dit is iets, maar niet alles.
Want blgkens de beweegredenen, welke Bnrgem.
en Weth. van die dagen noopten niet zelve de
handen aan den ploeg te slaan, maar aan het parti
culier initiatief de voorkenr te geven, was bet
standpunt, waarop men zioh in deze materie
plaatste, ons inziens niet jnist.
Naar onze overtuiging tooh is de aanleg van een
waterleiding een zaak van algemeen nnt, waarbjj
de hoogste belangen van al de gemeenteleden,
nameljjk de volksgezondheid en de gemeentewolvaart,
nauw betrokken zgn, zoodat voor de totstandkoming
er van de gemeente geen moeite, geen kosten
ontzien mag.
Neemt men eenmaal het beginsel aan, dat de
zorg voor voldoend gezond drinkwater behoort bg
bet Gemeentebestuur, dan is de toepassing van dat
beginsel niet zoo bezwarend voor de gemeente als
men oppervlakkig wel meent.
De eerste vraag, die daarbjj op don voorgrond
treedt, is deze Kan men voor Zierikzee genoegzaam
sniver drinkwater verkrggen. Met een volmondig
ja kan die vraag beantwoord worden. Immers aan
de dninen van Haamstede kan men zooveel water
onttrekken als men slechts wil.
De tweede vraag is, boe het voor den aanleg en
de exploitatie benoodigd kapitaal te vinden. Wel,
men baodele op geljjke wjjze als men ten aanzien
van de gasfabriek gedaan heeft. De gemeente leene
hiervoor bot te ramen bedrag, dat zg op het
Grootboek heeft staan, en uit de opbrengst van het
in te polderen Djjkwater worde zoolang de rente
betaald, totdat de waterleiding genoegzaam rendeert
om de rente te betalen, en op de hoofdsom jaarljjks
af te lossen.
Want het moge waar zgn, dat in de eerste jaren
wellicht de waterleiding een schadepost zal wezon,
op den dnnr, na verloop van eenigen tgd, moet zg
winsten afwerpen, vooral wanneer, gelgk te voorzien
is, fabrieken te dezer stede zullen verrgzen. Boven
dien zon men iu het saniteitsbelang in de
gemoente-verordening de heilzame bepaling knnnen
opnemen, dat op elk bniseigonaar alhier do ver
plichting rast zgn woningen te voorzien van
voldoend gezond drinkwater.
Niet alleen de volksgezondheid, maar ook de
gemeentewelvaart wottigt volkomen den aanleg en
de exploitatie van een duinwaterleiding door de
gemeente.
Het fabriekswezen, dat sleohts daar kan bloeien,
waar goede verkeerswegen zgn, ei goed water te
bekomen is, zon, nu door de tram een betere ver
binding van hier met bet Noorden en Zniden ver
kregen is, bg de totstandkoming van een waterleiding
alhier, een sohoone toekomst te gemoet gaan.
HIUJWSTUDINGEN.
De Tranavaalsch-Engelsche
oorlog.
Een telegram van de Daily Telegraph nit Pretoria,
dd 19 Juli, meldt, dat do Boeien nog aldoor
vew-ervuur onderhouden bjj Piecaaripoort. vlak
ten O. van Pretoria, en bg Zilikatsnek (of Uitvala-
nek, het Nitralsnek van Roberts' rapport). Voorts
bevat een telegram van dat blad van den 20e« een
paar bizonderbeden over bet gevecht, dat generaal
Hutton Woensdag te Rietvlei, ten Z.O. van Irene,
op den spoorweg van Pretoria naar Johannesburg,
heeft geleverd. De Boeien gebrnikten ban Oreusots
en pompoms en deze werden goed bediend. De
Nieuw-Zeelanders op den uitersten rechtervleugel
werdon omgetrokken en kapitein Bonrne, luitenant
Oameron en 15 man gevangen genomen. (De
officieels Engelscbe verliezenljjst beeft reeds een
paar vermisten meer opgegeven). 8edert dien was
echter generaal French ter plaatse gekomen en
waren de Boeren teruggetrokken.
Er waren een paar dagen geledon al 500
vrouwen en kinderen van Boeren uit Pretoria gezet.
Botha heeft hen naar Middelburg laten brengen.
Winston Ohurchill, de bekende correspondent
van de Morning Post, ia in Engeland teruggekeerd
en heeft in een interview verklaard, dat volgens
zgn meoniog de Boeren lord Roberts nog menige
harde noot te kraken znllon geven. Men zou
zegt hg om ze te overwinnen, bun hnn
kanonnen moeten ontnemen. Hnn artillerie-macht
is sedert het uitbreken van den oorlog vermeerderd,
omdat zg den Eogelschen tweemaal zooveel kanonnen
hebben ontnomen, als de Britten het hnn hobben
gedaan. Churchill roemt het karakter der Boeren,
hun mensohlievendheid en hun moed.
Sir Alfred Milner heeft Vrjjdag de Kaapiche
Wetgevende Vergadering geopend met eene toe
spraak, waarin hg een overzicht gaf van de
oorlogsgebeurtenissen sedert de sluiting van de
vorige zitting en de bonding van de koloniale
troepen, en de trouwe onderdanen in de Kaapkolonie
ea Natal prees.
Er zal een wetsontwerp worden ingediend om
alle rechthebbenden schadeloos te stellen voor de
verliezen, die zg hebben geleden, tengevolge van
de maatregelen die de militaire autoriteiten hadden
genomen in het belang van den oorlog.
De gewone gerechtshoven waren drnk bezet met
werk, tengevolge van de vele aanklachten wegens
rebellie en hoogverraad. Het was echter boog
noodig, dat snel recht gedaan werd, en daarom
zal de Regeeriag voorstellen een speciaal gerechte
hof in te stellen tot berechting van do zaken van
do leiders van den opstand en een commissie voor
de behandeling van de aanklachten tegen gewone
opstandelingen, die vjjf jaar lang van de uitoefening
van ban burgerrechten verstoken zonden bljjven.
De Hooge Commissaris eindigde met te verklaren,
dat alles voorbereid was voor de stichting der
Vereenigde Staten van Zuid-Afrika, onder den
zegearjjkeu scepter der Koningin.
Bethlehem, 22 Juli. Een verkenningstroep
met eon batterij artillerie ontmoette gisteren den
vijand in een sterke stelling, tien mjjlen weateljjk
van hier. Er volgde een belangrijk gevecht, waarvan
de nitkomst onbeslist bleef. De Engelsche legermacht
was onvoldoende om de Boeren af te drjjven van
den henvel, dien zg bezet hielden. De Engelschen
namen eon kopje, maar waren genoodzaakt zich
tegen dnister terug te trekken. Zg verloren tgdens
den terngtocht een officier en negen man. Er wordt
nn in de honvels bg de stad voortdurend op hen
geschoten.
Generaal Broadwood bericht via Honingsprnit
en Kroonstad, dat bg De Wet's commando sinds
den 16en Juli is gevolgd. Den 19eu heeft hg een
hevig gevecht gehad te Palmietfoutein. De duisternis
belette het nazetten van den vjjand. De Engelschen
verloren vjjf dooden en zestien gekwetsten. De vjjand
ontkwam achter hen om, over Paardekraal, in den
nacht. Het commando schjjut te bestaan uit twee
duizend man met vier stukken geschut, en staat
onder bevel van Steyn en do twee Do Wets.
Een telegram van Kelly-Keney nit Bloemfontein
van Zondag meldt: De spoorljjn is vannacht opge
broken noordeljjk van Honingspruit. Een troin met
proviand met honderd Hooglanders is door den
vjjand genomon. Er is bericht ontvangen, dat een
groote vjjandeljjke macht tegen Honingspruit-station
oprnkt. Alle verkeer met Pretoria is afgebroken.
De twoede en de derde cavalerie-brigade zetten den
vjjand na.
De oorlog in China.
Volgons Laffan's agentschap heeft >een dokter te
Washington" berichtontvangen,datde Amerikaansche
gezant met. diens familie en wellicht dns ook
de overigen verborgen zgn in een onderaardsche
gang, die naar het keizerljjk paleis voert.
Bjj veel duisters wat overbljjft, geeft bet bovon-
staande dan toch ten minute eeuig sobgnsel van licht.
De Mogendheden hebben inmiddels nu ook dit
al vast gewonnen, dat, volgens eene dépöche van
admiraal Seymour, Tientsin en omstreken nu geheel
I door de Chineezen is ontruimd. Men kan die stad
I dus tot de operatie-basis maken voor eenen even-
i tueelnn opmarsch naar Peking, waartoe, volgens
een bericht uit Amerikaansche bron, reeds 15 Aug.
i een» sterke internationale troepenmacht oprukken zal.
I Daily Express verneemt uit Tientsin, dat het
verlies der bondgenooten nn officieel wordt opgegeven
ala over de duizend. De bondgenooten hebben
etteljjke Europeanen, inzonderheid Franschen en
j Russen, die aan de zjjde der Chineezeu vochten
men zegt, dat zg er toe gedwongen werden
doodgeschoten. De Chineesche stad stond in vlammen.
Duizenden Obineezenljjken verbrandden. De brand
lucht was ontzettend. De bondgenooten hebben beslag
gelegd op de schatkist van Nieh en op den schat
van den onderkoning.
In een der gevechton sloegen de Franschen uit
Annam overhaast op de vlucht, toen de Ohineezen
met de bajonet aanvielen. Slechts de bnlp van de
Wuleser jagers redde de Franschen.
Hongkong, 28 Juli. De bladen verklaren,
dat de Obineeacbe gezant te Londen van Cheng bet
volgende telegram heeft ontvangen onder datum
Shanghai, 22 JulivVolgens mededeeling uit Peking
van 18 Jnli vaardigde het Tsoen-li-Yamon Wesjin,
onder-secretaris van het Yamen, af naar de buiten-
landsche gezanten. Hg vond hen allen in veiligheid
met uitzondering van den Duitschen vertegenwoor
diger. Yunglu gaat er met den troon over beraad
slagen, om hen allen onder escorte naar Tientsin
te zenden, in de hoop, dat de militaire operatiën
dan znllen worden gestaakt. De Ohineesche gezant
te Londen zond gisteren twee telegrammen aan
zgn regeering te Peking, waarin er bjj den directeur
van de telegraaf-administratie sterk op wordt aan
gedrongen, om den bnitenlandschen gezanten toe te
staan te telegrafeeren.
Naar aanleiding van de tegenwoordige gebeur
tenissen in China wordt thans herinnerd aan eene
voordracht, welke de bekende Chineesche Gezant
schapsattaché generaal Tcheng-ki Tong in 1886 te
Parjjs heeft gehouden en waarin hg voorspelde wat
nn gebeurt.
De Chineesche generaal sprak daar in den »Cercle
Saint Simon" voor een uitgelezen publiek »le
tout Paris" dat hem zeer toejuichte, al klonk
wat hg zeide soms als eene oorlogsverklaring van
het gele ras aan het blanke.
Hg begon met te schertsen over zichzelven, en
verontschuldigde zich over zgn kleeding, zgn gele
gelaatskleur, zjjne smalle oogen on zgn langen staart.
Hg voegde er bg, dat Parjjs hem een aangename
verbljjfplaats toescheen, dat de kleedurmakers er
menschen van smaak, de koks echte kunstenaars
en de schouwburgen zeer aangename uitspanning!-
lokalen waren. De Pargscho vronwen waren, zeide
hg, on vergel jjkeljjk, en alle Mandarjjnen zonden zioh
gelukkig achten aan haro voeten te liggen, al
waren hare voeten ook minder klein dan die der
vronwen in zgn vaderland.
Maar langzamerhand werd de ironie van dei
spreker scherper en uitdagender. Hjj verheelde zgn
hoorders niet, dat hg hen geenszins onverdoeld kon
bewonderon en dat hunne zoogenaamde beschaving
een kern van jjdelhoid, lichtzinnigheid en verdor-
vonheid verborg.
Hjj zeide hui, bljjkbaar zonder heu te willen
beleedigen en met verontschuldigingen voor zgn
Chineesche onhandigheid", vele onaangename en
zelfs grievende waarheden.
En eimdeljjk besloot hjj zgn voordracht met de
volgende pathetische woordon
>Gjj kent China nietl Het is te groot. Wg
Chineezen kennen zei ven het niet geheel. Europa,
dat niet alles weet, dat vooral het Chineesch slecht
kent, heeft ongeljjk zoo lichtvaardig van het
Chineesche Rjjk te spreken en het als van weinig
beteekenis, oone quantité négligable, te behandelen.
>Cbina is een groot reservoir van verborgen en
nog sluimerende krachten. De Chineezen zgn een
behondend, vreedzaam volk van landbouwers. De
Earopeaan behandelt hen alsof zg in verstandelijke
ontwikkeling achtergebleven zgn. En toch hebben
zg het kruit uitgevonden, en zg beschouwen van
hnn kant de Enropeanen als barbaren en indringers.
>Sedert eenwen zgn zg niet oorlogznohtig meer
gezind, en zjj zonden niet gaarne gaan vechten.
«Maar wie weet? Men zal misschien in de naaste
toekomst wonderljjke dingen beleven. Het gele ras
heeft zgn laatste woord nog niet gesproken".
Wanneer de Chineezen een weinig hnn Kong-
Fn-Tse, dien gjj Con fa eins noemt, gaan verwaarloozen
om, evenals gjj, do theorie van het oorlogvoeren
te bestudeer enwanneer zg zich leermeesters in
die Enropeeache knnst verschaffen, als zg hunne
middelen veroorloven het hun voor opium en
thee soelvurendo geweren, Krupp-kanonnen, pant
serschepen en torpedo's koopen, ala zjj al hunne
strjjdkraohten wapenen en in het veld zenden, dan
zal men wel met China rekening moeten honden,
en die rekening zal stellig moeiljjk te vereffenen zgn".
Amerika.
Te New-York is uit Fort Williams (Canada)
bericht ontvangen, dat een troop Indianen in het
laatste voorjaar een wrak van een luchtballon
hebben gevonden, in welks touwwerk twee ljjken
hingen. Een derde man was levend, doch halfdood
van uitputting; op zgn verzoek schoten de Indianen
hem een kogel door het hoofd. Men denkt aan
Andrée's noordpool-expeditie.
Een allerzonderlingst rechtsgeding wordt te
Stroudsbnrg in Pensylvanië gevoerd. Daar had
de methodistischo herder en leeraar Dixon van den
kans.d den toorn des hemels ingeroepen over een
nieuwe brouwerjj, welke kort daarop door den
bliksem getroffen werd en afbrandde. Do eigenaar
■telde den predikant aansprakelijk en eisoht 50,000
dollars schadevergoedingdoch de predikant en al
zjjn ambtgenooten in den omtrek, als getuigen
gedagvaard, honden vol, dat het niet aangaat hen
verantwoordeijjk te stellen voor de daden der
Voorzienigheid.
BPaahlllKton, 28 Juli. Presidont Mc. Kinley
heeft, in antwoord op het vorzoek van de Chineesche
regeering, zich bereid verklaard, om bjj de mogend
heden als bemiddelaar op te treden, onder zekere
voorwaarden, die wnarschjjnljjk morgen znllen
worden medegedeeld.