1 s s
te 2
F
Drie wagem werden vervolgens ingespannen, de
geheele familie nam daarin plaats, alsook de
veldwachter, en zoo ging het uit alle macht zingende
naar Appeltern.
In die gemeente aangekomen, doch voordat de
woning, waarin de moord heeft plaats gehad, was
bereikt, werd »de Heere" door don veldwachter
van Appeltern met behnlp van dien uit Batenburg
uit zjjn wagen gehaald en stevig gekneveld achter
slot en grendel gebracht.
Met behnlp van rijkspolitie en maréchanssees
is de eerste uitbarsting van volkswoede bedwongen
eergisterenavond is er evenwel op één der aanhangers
van de secte, zekere D., geschoten. Van vluchten
en zelfmoord der betrokkenen doen allerlei onware
verhalen, ook in het dorp zelf, de ronde, geen enkele
is tot heden, ongelukkig genoeg, overtuigd, dat
deze moord een misdrjjf is. In den gewonen
dageljjkschen omgang openbaart zich bjj de meesten
geen spoor van krankzinnigheid, maar spreekt men
over geloofszaken, dan is alle helderheid van geest
verdwenen.
De vrouw van Scherf, die ljjdende is aan congestie,
begint eenigszins aan de godheid van haren man
te twjjfelen. Hjj had haar gezegd, dadelijk terug
te zullen zjjn, en nu hjj wegbljjft, is haar vertrouwen
geschokt, >want Jezus loog nooit".
De vader van Scherf is jaren geleden veroordeeld
wegens handtastelijke aanranding van den predikant
te Hagestein; overigens deden zich in diens familie
geen gevallen van krankzinnigheid voor.
Te Altfort, gemeente Appeltern, is op het
eenvoudige Protestantsche kerkhof het stoffeljjk
overschot van den ongelukbigen Brinkman ter
aarde besteld. Acht marechaussées (6 uit Njjmegon
en 2 uit Ou, onder commando van een luitenant)
zetten den toegang tot het kerkhof af, waarop
niemand was toegelaten dan de dragers, de familie
van B., het hoofd der bizondore Protestantsche
school te Appeltern en de Burgemeester der
gemeente, die een treffende toespraak hield, en
wiens cordaat optreden in deze moeiljjke dagen
algemeen geroemd wordt.
Nader vernemen wjj, dat Maandagavond voor
dat de maréchaussées waren aangekomen men
opnieuw aan het ruiten ingooien is gegaan, en nu
met een woede, dat de blinden der ramen op meer
dan één plaats waren geforceerd, en zelfs stukken
er uitgeslagen. Gisteren heeft het gezin van den
predikant het dorp verlaten, het volk gelooft, dat
hg, hoewel niet rechtstreeks bg de gruweldaad
betrokken, als geesteljjk leider van het groepje aan
godsdienstwaanzin ljjdende indirect mede schuldig is.
Behalve bjj den predikant heeft men dienzelfden
avond de ruiten, en zelfs gedeelteljjk de ramen
verbrjjzeld bjj den landbouwer V., te Altfort, die
mede tot de nieuwe secte behoorde, terwjjl reeds
vroeger om dezelfde reden de ruiten waren ingeworpen
.bjj den winkelier S. te Appeltern.
Het huis van Scherf, waar de gruweldaad is
voltrokken, wordt voortdurend bewaakt door twee
rijksveldwachtersdie met nog vier anderen de
orde mede trachten te handhaven. Vrouw Scherf
il onder geneeskundige behandeling. Dat ook zjj
aan godsdienstwaanzin ljjdt, bljjkt hieruit, dat zjj
in de meening verkeert, dat haar man, die in de
gevangenis zit, elk oogenblik kan thuis komen,
als hjj dat wil, want hjj is »de Heere".
De moordenaar uit godsdienstwaanzin M.
Scherf, van Appeltern, is heden naar het krank
zinnigen gesticht te Medemblik overgebracht.
St&veilisse, 8 Febr. L.l. Woensdagavond
gaf de heer A. Weltevreden uit Zierikzee alhier in
het >Hotel van Dalen" een zeer goed geslaagde
vertooning van lichtbeelden, waarbjj, behalve vele
platen betrekking hebbende op de aangelegenheden
in Zuid-Afrika, ook eenige godsdienstige en andere
platen, werden vertoond. Mej. W. zong er eenige
toepasselijke liederen bjj. Bg het zien der portretten
van H. M., en den President uit Z.-Afriks, werden
de nationale liederen gezongen. In den voor-avond
was er een vertooning voor kinderen geweest. Beide
keeren was de zaal goed gevuld.
Iterkwerve, 9 Febr. sic transitgloria
mundi. Zóó gaat de heerljjkheid der wereld voorbjj.
Dit wordt ook weer aan de kerk alhier bewaar
heid. En al was het nu direct wel geen heerljjkheid,
maar slechts een eenvoudig oud en versleten
dorpskerkje, toch zal in veler harten waarschjjnljjk
wel een zekere weemoed ontstaan, nu zjj voor de
laatste maal het bekende, betrekkeljjk kleine gebouw
met zjjn miniatuurtorentje zullen zien. Eeuwen
lang toch zeker heeft het er reeds gestaan, en is
het al niet het oudste, zeer zeker is het toch één
der oudste kerken van het eiland Schouwen. En
het verlies van iets ouds, iets bekends, doet toch
altjjd aan. De slooping is reeds in vollen gang,
en zal wel niet veel tjjd vereischen. Verborgen
schatten, die de kas der Kerkvoogdjj geen kwaad
zouden doen, zjjn nog niet gevonden. Wel komen
hier en daar in de dikke muren enkele nissen,
poortjes en holten te voorschjjn, die waarschjjnljjk
vroeger bestonden, toen het nog een kruiskerk was,
en later dichtgemetseld zjjn. Waar men thans
ziet, 't il scheur op scheur, de stukken vallen uit
de muren, en wie vroeger ook ooit voor een
restauratie moge geweest zjjn, zal bjj tegenwoordige
beschouwing stellig van dat denkbeeld terug moeten
komen, en den voorstanders van een nieuwen kerk
bouw geljjk moeten geven.
WISSCHEBIJ-BEBICHTE^I.
BruKnlgge, 9 Februari 1900.
Hosselen. In de vorige week zijn verzonden:
naar Antwerpen 675 ton, die verkocht zjjn voor
f 1,40 f 1,70 per ton; naar Mechelen 250 ton,
prjjs f 1,60 per ton; naar Brussel 250 ton, prjjg
15 20 ets. per mand; naar Parjjs 1755 balen
le soort, prjjs f 2, 2e soort f 1,50 per baal; naar
Londen 500 balen le soort, prjjs f 2 per baal;
naar Hull, Grimsby en Birmingham 670 balen
2e soort, prjjs f 1,60 per baal. Alles franco boord
Rotterdam. Naar Holland 550 ton, prjjs per ton
f 1,75. Hier op de haven te ontvangen f 1,30
f 1,50 per ton.
OUDEBWUS.
Het ledental van den Bond van Nederlandsche
Onderwijzers bedroeg voor Zeeland op 1 Januari
254 tegen 189 op 1 Januari van 't vorige jaar.
Het aantal kinderen tusschen 612 jaar te
Bruinisse bedroeg op 1 Jan. 1900 365. Van dit
getal bezochten er 7 om verschillende redenen geen
schoolterwjjl van de overige 71 de bizondere
school, en 287 de openbare school bezochten. Het
geheel aantal leerlingen der bizondore school
bedroeg 87, dat der openbare school 858.
O
0)
eo
o
■B
e
o
L
3
e
O
c
0)
O
0)
(9
e
cv
(V
<0
L
0)
•o
e
o
BI
e
o
o
tt
b
O
O
O
-I
668 V IS
do
SniJHOAog
•japaiui ut
IW*J9A
'J33U1 Ut
ItqosJOA
■SauoputuiJOA
3J|ft|U9UIW89
•J|W1J3A
joop
9uu9paiajJ3^
joop
8UM3PU1UIJ3A
-SuuapjdsaiJdA
95j(l[03UIBZ99
•8ui2ns9A
Joop
9au9pj93tnjdA
i <1
1
Ijl
i 8
3
3
I I
to
I I
Ills
I S I
I I I
I I I I
I I I
I I I I
eo «o o
2 I
I I
I I
I I I I I
I I
I I
I I
S 9 S
O»
I s
s
I I
00 o> t©
I I
I I
eo c* t»
I I
I I S I
I I
I I S I 3
I I
3 2
I I
•3;jooq3Q
joop
9utJ3pj33UIi3^
"8681 •oea 18
do
8uitf[OA3a
I I
co eo eo
I I
I I
I I
io I
I I
I I
I I
I I
s
3
s
I I
CO tfl
PREDI
in onderstaande Gemeenten van S
Vi o n d a g lt We
De Geref. Kerk te Zierikzee:
's Voorm. tien ure: ds. Esselink. (Avondmaal); 's avonds
zes ure: Idem. (Dankzegging).
Herv. Kerk te Kerkwerve:
's Nam. twee ure: ds. v. d. Berg van Zierikzee.
Herv. Kerk te Serooskerke:
's Nam. twee ure: ds. Couvée van Eikerzee.
Herv. Kerk te Burgh:
's Nam. twee ureds. v. d. Broek van Brouwershaven.
Herv. Kerk te Renesse:
Geen dienst.
Herv. Kerk te Noordwelle
's Nam. twee ure: ds. Zeeman van Zonnemaire.
Herv. Kerk te Haamstede:
's Voorm. tien ure: ds. v. Krevelen. (Extra collecte voor
de kerk).
Geref. Kerk te Haamstede:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure: ds. Koolstra.
Herv. Kerk te Eikerzee:
's Voorm. half tien ureds. Couvée.
Geret Kerk te Eikerzee:
's Voorm. half tien ure, 's nam. twee ure en 's avonds half
zeven ure: ds. Raman.
Herv. Kerk te Brouwershaven:
's Voorm. tien ureds. v. d. Broek.
Geref. Kerk te Brouwershaven:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure: ds. Geerling.
Donderdag 15 Febr. 's Avonds 7 ure: ds. O. D. Eerdmans
van Boskoop. (Unie-Rede).
Herv. Kerk te Zonnemaire:
's Voorm. half tien ure: ds. Zeeman.
Geref. Kerk te Zonnemaire:
's Voorm. half tien ure en 'snam. twee ure: Leeskerk.
eurten
chouwen en Duiveland.
b r u a r i 1 9 O O.
Chr. Geref. Kerk te Zierikzee:
VVoorm. half tien ure, 'snam. twee ure en 's avonds zes
ure: Leeskerk.
Herv. Kerk te Noordgouwe:
'sVoorm. tien ure: ds. Nauta.
Herv. Kerk te Dreischor:
's Voorm. half tien ure: de heer Stap, Middernachtzendeling.
(Collecte voor de Middernachtz.)'s nam. twee ure: ds. Burger.
Herv. Kerk te Ouwerkerk:
Geen opgaaf ontvangen.
Herv. Kerk te Nieuwerkerk:
's Voorm. half tien ure: ds. v. d. Linden. (Bediening
H. Avondmaal); 'snam. twee ure: Idem. (Dankzegging).
Geref. Kerk te Nieuwerkerk:
's Voorm. 9.30 ure, 's nam. 2 ure en 's avonds 5.30 ure
Leeskerk.
Oud-Geref. Kerk te Nieuwerkerk:
's Voorm. 9.15 ure, 's nam. 2 ure en 's avonds 5.15 ure:
Leeskerk.
Herv. Kerk te Oosterland:
's Voorm. half tien ure en 's nam twee uredr. Smit.
Gerei. Kerk te Oosterland:
's Voorm. 9.30 ure, 's nam. 2 ure en 's avonds 5.30 ure
Leeskerk.
Herv. Kerk te Sirjansland:
's Voorm. half tien ure: Leeskerk, D. Hanseouderling;
's nam. twee ureds. Kunst van Ouwerkerk.
Herv. Kerk te Bruinisse:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure: ds. Blankert
van Kerkwerve. (Collecte voor de nieuwe kerk te Kerkwerve).
Geref. Kerk te Bruinisse:
's Voorm. half tien ure en 's avonds vijf ure: ds. v. Bueren.
Oud-Gerei. Kerk te Bruinisse:
's Voorm. negen ure, 's nam. twee ure en 's avonds vjjf
ure: Leeskerk.
Transvaliana.
Aan een brief nit Pretoria, d.d. 15 December
ontleent men het volgende:
De Engelschen zjjn bjj Stormberg en bjj Scholznek
(Magerfontein) teruggeslagen. Van Scholznek hing
een direct ontzet van Kimberley af. De Engelschen
waren vast besloten er door heen te gaan. Daar
lag echter de onoverwinlijke Cronjó (een helden
figuur, reeds bekend uit den eersten vrjjheidsoorlog),
die vast besloten was van zjjn kant liever testerven.
De Engelschen waren ongeveer 14000 man sterk,
de Boeren niet ten volle 6000 man met enkele
kanonnen. Den llden December, toen de Engelschen
met een groot aantal kanonnen 't gevecht openden,
gaf Cronjó order, dat onze kanonnen zouden schieten
zoo hard ze bonden, en langzamerhand moesten
ophouden en buiten de gevechtslinie gebracht worden,
daar later voor de verdediging te veel menschen
gebiuikt zouden moeten worden.
Do Engelschen dachten toen, dat ze onze kanonnen
tot zwjjgen hadden gebrachten begonnen een
bestorming. Onze nieuwe bewapening is het Mauser
geweer (repeteergeweer met 5 patronen). Enkele
oud-boeren gebruiken nog liever Westley-Riohardi,
omdat ze daar beter mee bekend zjjn. De Mauser-
patronen geven bjj losbranding weinig rook, de
Westley-Richards-patronen veel. Cronjó gaf vóór
het gevecht order, dat de Boeren met Mausers
achter een randje gingen liggen. Zjjdie met
Westley-Richards gewapend waren, achter een tweede
randje, enkele honderd pas achter 't eerste.
En nu gebeurde iets, dat geen Europeesch leger
zou nadoen, want dit kost behalve groote koel
bloedigheid, volstrekt vertrouwen op elkaar in elk
opzicht (dus ten opzichte van schutters ook). Cronjó's
instructiön waren nameljjk, dat wanneer de kanonnen
zwegen, en de Engelschen hun infanterie uitzonden,
om een doorgang te forceeren, dan zonden de Boeren
met Westley-Richards van achter het tweede randje
over het eerste randje en de Boeren, die daar lagen,
heen schieten. Dan zouden de Engelschen (die eerst
de positie der Boeren niet kenden, want niemand
mocht vuren vóór de Engelschen binnen zekeren
afstand waren, en de Boeren lagen verscholen),
geleid door den rook, de positie der Boeren achter
het tweede randje bestormen.
Dit gelukte. De Engelschen stormden, en toen
zjj op 100 200 pas van het eerste randje waren,
begonnen de Boeren met Mauser-geweren te schieten,
met 't gevolg, dat alles, wat daar bewoog, neer
geschoten werd, en de Eogelschen wallenhoog op
het slagveld bleven liggen. De Engelschen werden
over de Modderrivier tot aan Tweerivier terug
geslagen. Zjj verloren ruim 2000 dooden en gewonden.
Men zegt, dit aantal is oneindig hooger; de
Engelschen noemen het aantal niet, wegens de
groote slachting, die er aangerioht is. De Black
Watch werd totaal vernield.
In Kimberley had men reeds feesten georganiseerd,
waaronder een bal om de officieren te ontvangen.
Wat een teleurstelling I Ruiters uit Kimberley, die
dachten lord Methuen te ontmoeten, stuitten op
Boeren, die hen tot een overhaaste vlucht naar
Kimberley noopten.
Zóó groote vrees hebben de Engelschen voor de
Mausers, dat de nieuw aankomende regimenten zich
niet met de soldaten, die reeds in een slag tegen
de Boeren zjjn geweest, in verbinding mogen stellen,
uit vrees voor den demoraliseerenden invloed.
A. ligt als commandant van het fort op Benauwd-
heidsfontein bjj Kimberley. Bjj is de eenige
Hollander-commandant, Hollauder-veldkornets zjjn
er meer, daaronder een welbekende heldenfiguur,
veldkornet Glas van Krokodilrivier, een Hollander,
die reeds lang in 't land is.
Sir Red vers Buller, bjjgenaamd de Rooi veers
(rooie vaars) bul, is bjj Golenso, waar hjj vandaag
tweemaal door geweervuur is teruggeslagen. De
Boeren willen in het veld niet meer met kanonnen
vechten; die zjjn goed voor belegering, waar onze
artillerie uitstekend werkt.
Elke week hebben wjj hier wapenschouw, daar
wjj van hier bjj Johannesburg gaan liggen, indien
Kimberley ontzet mocht worden. Onze verliezen
zjjn betrekkeljjk zeer klein, doch zjj tellen meer.
Iedere Boer, die valt, is een scherpschutter minder.
Te hopen is het maar, dat het nu eens goed uit
gevochten wordt, en er geen interventie komt,
zoolang de Boeren winnen.
Zoover onze Boeren in Natal en de Kaapkolonie
komen, staan telkens de andere Boeren ook op. Die
kunnen en willen niet eerder. Kunnen niet door
de aanwezigheid van Engelsche troepen, en willen
niet uit vrees van confiscatie hunner goederen en
in hechtenis genomen te worden. Zjj willen, dat onze
menschen bjj hen komen, hun district als republi
kein sch gebied proclameeren, en hen opcommandeeren,
zoodat zjj, mochten de Boeren het verliezen, er zich
op beroepen kunnen, dat zjj door overmaoht
handelden.
De slag bjj Stormberg tegen generaal Gatacre
(genaamd generaal Grootspraak) werd hoofdzabeljjk
door Kaapkolonisten en ook door Vrjjstaters onder
één commando met Transvalers gewonnen. Daar is
de eenige plek, waar Vrgstaters en Transvalers
onder eenzelfden commandant vochten. Op andere
plekken vecht elk onder een eigen commandant,
doch onder één Vrjjstaatschen of Transvaalschen
Mocht Mafeking maar spoedig vallen, dan komen
veel Boeren los. Kimberley en Ladysmith zullen
het wellicht nog lang uithouden. Kimberley is zeer
versterkt door dynamietmjjnen, en de diamantrnjjoen
met uitgehaalden en bewerkten grond vormen groote
sterkten. Ladysmith heeft een sterke bezetting,
waaronder echter veel typhus en, men zegt onder
de Indische troepen, ook pest heerscht. Dat laatste
zou een cadeautje van den oorlog zjjn, dat groote
gevolgen kan hebben.
Aanbestedingen, Verkoopingen ens.
Cortgene, 8 Febr. Door de vereeniging
Landbouwbelang" werd heden bjj den heer S. de
Regt aanbesteed:
De levering van 120,300 K G. Superphosphaat
ad 14 Hiervoor werd ingeschreven door de
•Internationale Guano- en Snperphosphaatwerken"
te Zwjjndrecht f 2,72s»Maatich. tot verkoop van
Hulpmeststoffen" te Dordrecht f 2,75; en door
J. van Aardenne te Dordrecht f 2,74. Gegund aan
de >Internationale". Voorts 80,800 K.G. Chili-Salp.
in 2 leveringen, le levering gegund aan de firma
wed. Schippers, Camperland; de 2e levering, be
staande uit 57,200 K.Gwerd niet gegund.
os
co
S3
aö'
C3 s
a o
po
i lp
-3 2
X 3
zt.P
3
Mja
C3 Q.O
Jh -
03 3 O
Q®0
z '.LOO
a co
'SLO - to
a> O
O O
«-O Jrl
as is -ca
HP
"O a>3 a
a -a a
.9
S <1)W N
13
a o t>
eö O
/—T"
•°8 -;ö5
2 -00
3., O
O*
G- 2
O CO C3
3 -2
1 S.
O 15
li
i i
li
11 il 1111:
ho I o o'o 1 U
c5
S3" I 3 I I I I I I
o oi co eo oo»
if of of of of I of of I I
HHiiMO i
M ^«eoo» I c
o— t— t— t— r- I t
21 I
a
- a -go
2 °/Sl 2
CO 5-2cS 5
orS.a4 2 <*1
a
S a
s
tt
